ProAgri uitgawe 141

More documents

Recommendations

Info

ns is almal deeglik bewus daarvan Odat voorkoming beter is as genesing. Daarom laat diens ons ons voertuie voorkomend. Ons besoek die tandarts elke 6 of 12 maande vir ’n voorkomende ondersoek en dan vroegtydige optrede as dit nodig is. As dit egter by ons skape kom, lyk dit vir my na ’n ander storie! Dan wil ons wag dat die parasiete eers hulle hele lewensiklus moet voltooi, goed skade aan die dermwand veroorsaak, bloed suig soos in die geval van die haarwurm, uitgroei, paar, eiers lê..., en eers as ons hierdie eiers in die mis optel en hoë tellings kry, of met die Famacha-tegniek sien dat die dier bleek is en dus reeds aan erge bloedverlies asook die gepaardgaande produksieverliese ly, wil ons hulle doseer. Dit is vir my reaktief, en beslis nie ’n voorbeeld van voorkomende dieregesondheid nie! Ek is ’n voorstander van produksiegeoriënteerde parasietbeheer, waar ons die diere voorkomend doseer voor belangrike produksietye of fisiologies belangrike tye in die dier, of in die geval dan die skaap, se produksiesiklus. Hier dink ek byvoorbeeld aan paartyd – ons wil die ooi op ’n stygende fase of kondisie kry, omdat dit wetenskaplik bewys is dat hulle dan beter “vat” (dat konsepsies hoër is en dat hulle meer tweelinge aankry). Diere wat met parasiete besmet is, gaan nie goed op byvoeding, of dan prikkelvoeding, reageer nie en indien daar wel ’n positiewe reaksie is, gaan hulle voeromset heel waarskynlik ook swakker wees. Dieselfde geld vir ramme voor paartyd, ooie voor lam... en dan praat ons nie eens van die “ideale” of “bes moontlike” wegspring in die lewe van ’n lam nie. Ons weet dat reuk ’n belangrike rol in skape speel by paar- en lamtyd, en dat skape met ’n erge neuswurmbesmetting se reukvermoë aangetas word. Dit is dus ook net logies om voor hierdie belangrike produksiestadium daarvoor te behandel. Daar bestaan by my geen twyfel dat die voordele van ’n goeie voorkomende 26 ProAgri 141 – November 2011 Voorkomende dieregesondheid: Parasietbeheer deur Dave Midgley van Dave Midgley Consulting As jy van skape verwag om produksie te lewer, moet jy hulle teen parasiete beskerm. Foto’s: Leonie Kellerman beheerprogram die koste daaraan ver oorskry nie. Geïntegreerde parasietbeheer: Hier draai alles rondom BALANS. Daar bestaan nie so iets soos om parasiete te probeer uitroei nie. Ons moet daarna streef om hulle voor of tydens belangrike produksietye te BEHEER. Ken die vyand! Weet watter parasiete betrokke is en wanneer hulle voorkom. Moenie alles glo wat in boeke staan, of wat ander mense vir jou sê nie. Jou parasiete het waarskynlik nie dieselfde boeke as jy/hulle gelees nie, en die ander mense het heel waarskynlik nog nie met jou parasiete gesels of met hulle te doen gekry nie! Stel vas wat op jóú plaas aan die gang is. Hou rekord van gebeure sodat jy of jou nageslag dit vorentoe kan gebruik. Neem bestuursbesluite dan op grond van daardie inligting wat jy op jou plaas versamel het! Kyk net byvoorbeeld hoeveel jou reënval met die van ’n direkte buurman kan verskil – en ons weet dat reënval ’n regstreekse invloed op parasietladings het. Dieselfde geld vir voeding, hantering – enigiets wat spanning veroorsaak en die immuniteit of weerstand van jou skape negatief kan beïnvloed. Ook hier kan bure verskil in hulle byvoedingsbeleid – oor wat hulle gee, hoeveel, en hoe. Dit is dus logies dat laer parasietbesmettings in tye van spanning, of in toestande van spanning, ’n groter invloed op die dier en sy produksie sal hê. Intensiewe boerderye, of selfs stelsels soos met KI, intensiewe lamstelsels (die lamhokkiestelsel), en by samedromming soos in voereenhede, verg almal bestuursaanpassings wat parasietbeheer en die inenting van die diere insluit. Elke plaas se omstandighede verskil, en die beste “programme” is die wat vir jou plaas en jou omstandighede uitgewerk word. Daar is nie vandag meer plek vir verouderde programme wat vir streke, of op grond van seisoene, uitgewerk word nie. Dit is ook my mening dat ’n veearts die bes opgeleide persoon is om ’n spesifieke program vir jou omstandighede op te stel, maar ook hier moet ek ongelukkig erken dat nie alle veeartse ewe veel in skape of in parasiete belangstel nie. Gesels dus met jou naaste, of plaaslike veearts, wat die omgewing, en verkieslik jou plaas en produksiestelsel of omstandighede, ken en werk saam met hom vir jou ’n program vir JOU OMSTANDIGHEDE uit. Alternatiewelik kan jy ’n program wat deur iemand anders uitgewerk is met hom bespreek sodat hy kan uithaal wat hy onnodig ag en/of bysit as daar iets is wat hy voel by moet kom. Dr Dave Midgley kan gekontak word by dave.midgley@vodamail.co.za. www.proagri.co.za
Kry en bêre jou ProAgri elke maand Liasseer elke maand jou ProAgri in ’n mooi stewige lêer. Die aanbod sluit ook intekening vir 12 uitgawes in. Teen R220 (posgeld ingesluit) sal jy ’n spoggerige lêer en vir ’n jaar lank elke maand ’n ProAgri ontvang. Skakel vir Paula by 012-362-2732 om van hierdie spesiale aanbod gebruik te maak. Brangus Spesiale aanbod! Die lêers kan ook alleen aangekoop word. Brangus Cattle Breeders Society PO Box 12465 Brandhof 9324 Tel: 051-444-1144 Fax: 051-444-5070 info@brangus.org.za www.brangus.org.za www.proagri.co.za ProAgri 141 – November 2011 27 Vee & Veilings
Page 1: ProAgri tegnologie vir die boer tec
Page 4 and 5: Tata wys alles an die stylvolle nuw
Page 7 and 8: Boer oor FAW: “Nooit weer ’n an
Page 9: Onkruid- en plaagbeheerwerktuie: So
Page 13: aal word dus deur die dier verbruik
Page 17: y doen nie vir 50 jaar lank sake me
Page 20 and 21: Agrikyk Meatmaster Sheep: Breed est
Page 22 and 23: Vermillian Verf se nanotegnologie:
Page 24 and 25: Staalmeester sny skoon en droog fli
Page 26 and 27: Pediram (voor) Pedi-ooi van agter k
Page 30 and 31: 28 ProAgri 141 - November 2011 Beso
Page 32 and 33: AgriGids Jy kan nie dag en nag jou
Page 34: AgriGids 32 ProAgri 141 - November

ProAgri uitgawe 141

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?