Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar - Pedagogenplatform

dit gebied is niet eenduidig. Soms wordt bijvoorbeeld
meer fysieke agressie gevonden bij jongens, maar soms
ook niet. Soms blijkt dat meisjes vaker fantasiespel doen
en soms ook niet. Waarschijnlijk hangt het samen met de
opvoeding thuis en in het kindercentrum. Maar één ding
is wel duidelijk: vanaf drie jaar gaan kinderen zelf wel
onderscheid maken. Ze spelen steeds vaker met iemand
van dezelfde sekse. Dan beginnen de jongens- en meisjesgroepen
te ontstaan.
Kinderen met beperkingen
Kinderen met beperkingen worden ook zo veel mogelijk
opgevangen in de groep. Het kan gaan om allerlei soorten
van beperkingen. Kinderen met ziektes die extra zorg
nodig hebben, kinderen met handicaps of kinderen met
sociaal-emotionele problemen. Het is een recht van alle
kinderen, ongeacht handicaps, om zich te ontplooien. Het
is beleid kinderen zo veel mogelijk samen te laten deelnemen
aan de gewone voorzieningen. Kinderen kunnen
vanaf jonge leeftijd leren omgaan met verschillen.
Sociale en culturele verschillen
Jonge kinderen in de groep verschillen ook doordat ze
thuis allemaal andere ervaringen opdoen en verschillende
dingen leren. Kinderen hebben zowel behoefte aan
autonomie als aan verbondenheid. Dat is in alle culturen
gelijk. Maar er zijn grote culturele verschillen in waar
de nadruk op ligt. In ‘collectivistische’ culturen zoals
bijvoorbeeld in China en Japan, ligt meer nadruk op
verbondenheid. Japanse ouders willen bijvoorbeeld dat
het jonge kind ervaart dat het andere mensen nodig
heeft en niets alleen kan. Terwijl westerse ouders de nadruk
leggen op wat een kind al zelfstandig kan. Deze ouders
hebben een meer ‘individualistische’ cultuur. Maar binnen
westerse culturen bestaan ook grote verschillen. In de
Verenigde Staten wordt bijvoorbeeld de nadruk gelegd op
het volgen van het individuele bioritme van het kind qua
slaap en voeding; ook in de kinderopvang. In de Nederlandse
cultuur wordt zowel thuis als in het kindercentrum meer
waarde gehecht aan rust en regelmaat. Ouders en
pedagogisch medewerkers proberen de kinderen te
wennen aan een bepaald dagritme voor eten en slapen.
Culturele verschillen zijn niet altijd gemakkelijk zichtbaar,
omdat iedereen de eigen cultuur vanzelfsprekend vindt.
Een kind heeft bijvoorbeeld geleerd dat je bij een bestraffi
ng de volwassene (de pedagogisch medewerker) nooit
recht in de ogen mag kijken, maar de ogen moet neerslaan.
Terwijl de pedagogisch medewerker dan vindt dat een
SAMEN DANSEN IS OOK COMMUNICEREN.
PRAKTIJK
FOTO: DANIELLE HEESBEEN
Patronen in probleemgedrag
Kevin kan af en toe behoorlijk agressief zijn.
Hij bijt en schopt andere kinderen. Na een paar
dagen goed observeren, blijkt dat hij zijn agressieve
gedrag vooral vertoont als er iets onverwachts
gebeurt: er komt een vreemde binnen,
er wordt buiten fruit gegeten in plaats van aan
tafel of zijn vaste vriendje speelt een uurtje in
de buurgroep.
Kevin wordt er onzeker van als de vaste dingen
veranderen, dit uit hij door agressief gedrag.
kind dat bestraffend wordt toegesproken, haar moet
aankijken. De enige oplossing is: vraag aan de ouder wat
gedrag van een kind betekent, als je het kind niet begrijpt.
Ontwikkelen en leren van jonge kinderen Hoofdstuk 3
47