Uitgangssituatie maaiveldhoogte en kweldervegetatie in de ...

pionierplanten (bijv. Salicornia) die een gelijkmatige vegetatiebedekking vormen en die door
kreken doorbroken kan worden.
• De secundaire plasjes ontstaan eigenlijk op dezelfde manier als de primaire poeltjes, alleen zijn
zij bestanddeel van de secundaire kwelder en liggen tegen de kwelderrand aan, waar
neerstortende brokken klei een laagte kunnen afsluiten.
• Kreek plasjes ontstaan doordat kreken afgedamd worden door laterale erosie, waarbij de
neerstortende brokken de kreek afdammen, of door dichtslibbing van een kreekgedeelte waarbij
de ontwatering geblokkeerd wordt. Deze kreek poeltjes hebben meestal een langgerekte vorm
en liggen vaak in het verlengde van een kreek.
• Kleinere plasjes kunnen de resten van grotere poeltjes zijn, die op de een of andere manier
verbinding met kreken hebben gekregen (bijv. door de terugschrijdende erosie van kreken of
door erosie van de poeltjesranden), zodat de afwatering weer hersteld werd.
Ook op oude, min of meer stabiele, kwelders kunnen nieuwe poeltjes ontstaan (Warming 1904,
Ranwell 1964 en Pethick 1974, alle in French et al. 1990). Door het blijven liggen van aanspoelsel
(vooral algen), door de invloed van dieren (vertrapping, kaal eten), door ijs (hogere breedtegraden) of
door hoge saliniteit over een lange periode sterft de vegetatie af en er ontstaan kale plekken. Als er
gedurende langere tijd water op een kale plek blijft staan, dan wordt de herbegroeiing met vegetatie
belet en ontstaat een poeltje. De dichtheid van plasjes neemt met toenemende kwelderhoogte toe en
de grootste hoeveelheid poeltjes ligt dicht bij de kwelderrand, waar vaak ook het grootste gedeelte
van het aanspoelsel ligt (Pethick 1974 in French et al. 1990). Kwelderplasjes blijven in stand doordat
er gedurende lange tijd water in blijft staan. Door kleine windgolfjes kunnen de randen van de poeltjes
eroderen en groter worden. Als met hoge tijen water de poeltjes binnen stroomt, ontstaan wervels
die de kwelderplasjes een afgeronde vorm geven (Yapp et al. 1917; Pestrong 1965; Steers 1977).
Door ontwatering, het overgroeien van de randen en door de vorming van bulten binnen een poeltje
kunnen deze kleiner worden of verdwijnen (Yapp et al. 1917). Als een kwelderplasje ontwaterd wordt
dan kunnen zich weer planten vestigen en blijft er alleen maar een laagte over (Steers 1959).
Kwelderplasjes kunnen dus in grootte toe- of afnemen, hun vorm en positie kan veranderen en uit een
verbinding van meerdere kleine plasjes kan een grote poel ontstaan (Yapp et al. 1917).
15