Uitgangssituatie maaiveldhoogte en kweldervegetatie in de ...

Samenvatting
Deze studie is verricht in het kader van het bodemdalingsonderzoek door gaswinning in de velden
Nes, Moddergat, Lauwersoog-C, Lauwersoog-West, Lauwersoog-Oost en Vierhuizen.
In 2007 is de gaswinning gestart en in dit rapport wordt een overzicht gegeven van de situatie in
de vastelandkwelder de Peazemerlannen ten aanzien van de maaiveldhoogteontwikkeling
(opslibbing) en vegetatie tot en met 2006. Deze rapportage vormt daardoor een 0-referentie om
eventuele effecten van de gaswinning aan te kunnen toetsen.
Voor de ontwikkeling van de maaiveldhoogte is gebruik gemaakt van data uit eerder verschenen
rapporten die zijn aangevuld met recente data. Daarnaast wordt voor het eerst een overzicht
gegeven van de vegetatieontwikkeling in de permanente kwadraten gedurende de afgelopen 10
tot 11 jaar.
Net zo als de overige vastelandskwelders langs de Friese en Groninger kust is de opslibbing ook
in de Peazemerlannen ruim voldoende om de gemiddelde zeespiegelstijging bij te houden. Door
de toenemende maaiveldhoogte vindt successie van de vegetatie plaats. Door deze successie,
ook wel veroudering genaamd, treedt een verschuiving in de vegetatiesamenstelling op naar het
climax-stadium. Door veroudering neemt de biodiversiteit af tot een stadium waar Zeekweek als
vrijwel enige plantensoort aanwezig is. Deze autonome ontwikkeling wordt in de Peazemerlannen
slechts vertraagd waar beweiding is of waar de ontwatering achterblijft.
In de onderstaande tabel is de huidige staat en ontwikkeling in pionierzone, kwelder en
zomerpolder samengevat:
Vegetatiezone Huidige toestand Autonome ontwikkeling
Pionierzone
(Habitattype 1310)
Kwelderzone
(Habitattype 1330)
Eenjarige pioniervegetatie.
Areaal is constant, maar afhankelijk
van onderhoud. De pioniervegetatie
volgt de natuurlijke dynamiek.
Areaal is vrij stabiel (mede door harde
grenzen rond de Peazemerlannen in de
vorm van zomerkades), maar er treden
door successie wel verschuivingen op
tussen de verschillende vegetatiezones.
Zomerpolder Areaal neemt af doordat de kommen
vernatten door slechte ontwatering en
kleppen in meeste duikers ontbreken of
niet meer functioneren. Op deze lage
plekken vestigt zich pionier- en lage
kweldervegetatie.
De pionierzone heeft een geringe vegetatiebedekking
van voornamelijk eenjarige planten waardoor er een
geringe vastlegging is van sediment.
Zeespiegelstijging (door klimaatsverandering en/of
inklinking) kan mogelijk niet gecompenseerd worden
door versnelde opslibbing.
Bij ongewijzigd beheer zal de hoogte en het aandeel
van soortenarme climaxbegroeiing op de kwelder
geleidelijk toenemen. Als gevolg hiervan zal de
biodiversiteit afnemen.
Er is reeds een soort verkweldering in gang gezet. Dit
is geen ongewenste ontwikkeling, maar de vraag is of
er zonder grotere in-en uitstroomopeningen voldoende
sediment zal binnenkomen door de (klep)duikers om
inklink en bodemdaling bij te houden. Indien de
ontwatering verslechterd en er van plasvorming zou
optreden zou de nieuwe kweldervegetatie weer kunnen
verdwijnen.
5