uw gratis inkijkexemplaar - cego publishers

More documents

Recommendations

Info

Museum koopt het stuk toch aan. Achteraf blijkt dat het vals is. Harrison had het aangevoeld, maar kon niet zeggen wat er mis mee was. Haar intuïtie had haar geleid. Ze voelde dat het fout zat. Als je leert te vertrouwen op de signalen van gevoelde kennis, word je intuïtie sterker en betrouwbaarder. Je weet met andere woorden welke signalen ertoe doen. Dat voel je gewoon. Voor sommigen zijn dat fysieke waarnemingen: ze voelen hun elleboog jeuken, ze ervaren maagpijn of ze krabben zich achter de oren. Het zijn signalen die vanuit de hersenen worden gegeven en die we moeten leren interpreteren. Maar we weten ondertussen dat ze ertoe doen. Ook de neurologie beschouwt intuïtie als een volwaardig studieobject. Er zijn aanduidbare plaatsen in de hersenen waar gevoelens en ervaringen samenkomen en die ons handelen sturen. Belangrijke beslissingen Intuïtie speelt een doorslaggevende rol bij het nemen van belangrijke beslissingen, in geldzaken, gezinsbeslissingen, persoonlijke keuzes, carrièreplanning, in multinationals,… We nemen (gelukkig) zelden beslissingen enkel en alleen met het verstand. Als we dat toch doen, zijn dat achteraf bekeken meestal flaters. Zelfs bij een rationele aanpak waarbij we lijstjes aanleggen met pro’s en contra’s laten we ons zelden enkel en alleen door ons verstand leiden. De lijst met pro’s is veel korter en weegt minder zwaar dan de lijst met contra’s en toch gaan we ervoor. Waarom? Omdat we aanvoelen dat we dit ‘moeten’ doen. We hebben ergens signalen opgevangen die aangeven: ga ervoor, dit is je kans! Met andere woorden: beslissingen worden genomen op basis van verschillende elementen. Net dat wordt duidelijk bij het hersenonderzoek van Cramon (neuroloog Max Planck Insitituut). Hij bestudeert patiënten die door een ongeluk hersenletsels hebben opgelopen. Mandy, één van zijn patiënten, heeft een letsel in de prefrontale cortex, een deel van de frontaalkwab van de grote hersenen. Enkele decennia gelden dacht men dat dit gebied in de hersenen totaal overbodig was. Mandy scoort op verschillende testen normaal en wordt genezen verklaard. Maar ze kan geen beslissingen meer nemen. Zelfs de kleinste dagdagelijkse beslis- Kleuters & ik Jrg. 27/1 – 2010-2011 singen brengen haar totaal in de war. Cramon is ervan overtuigd dat in de prefrontale cortex kennis en gevoelens samenkomen. Het is de plaats waar de waardebepaling plaatsvindt, waar ervaringen (opgedane kennis) en emoties aan elkaar gekoppeld worden en zaken snel tegenover elkaar worden afgewo- gen, waar beslissingen tot stand komen. Dit is het gebied – samen met de hersenschors van de grote hersenen (de neocortex) – waar intuïtie de plak zwaait. We hebben het allemaal Leerkrachten hebben vaak een sterke intuïtie om op een gepaste manier om te gaan met kinderen met problemen. Maar als je hen vraagt om redenen op te geven waarom ze de zaken op die manier aanpakken, dan weten ze het niet. Meer nog: als je hen lange gedetailleerde vragenlijsten met aandachtspunten geeft waar ze op moeten letten, dan verdwijnt hun eerste intuïtieve reactie. Het vergt veel tijd en oefening om op basis van de nieuwe, bijkomende informatie het oorspronkelijke intuïtieve handelen terug op te bouwen. Wilson & Schooler (1991) hebben beschreven hoe dit proces verloopt. Ze vroegen een panel voedseldeskundigen om 24 aardbeienjammerken te ordenen van hoog naar laag vanuit zeer specifieke maatstaven voor textuur en Intuïtie speelt een doorslaggevende rol bij het nemen van belangrijke beslissingen. INTUÏTIE 9
INTUÏTIE 10 smaak. Daarna vroegen ze een groep studenten om hetzelfde te doen. De beoordelingen van de studenten en de experts lagen erg dicht bij elkaar. Maar wat gebeurt er als de studenten een gedetailleerde vragenlijst moeten gebruiken en de redenen moeten opgeven waarom ze de ene jam lekkerder vinden dan de andere? Een ramp! De beoordeling van de studenten was op Oefening baart kunst. Intuïtie wordt betrouwbaarder door ervaring, ook al gebeurt er veel onbewust buiten het bereik van het verstand. vrijwel geen enkel terrein nog te vergelijken met die van de experts. Met andere woorden: door de studenten na te laten denken vanuit gedetailleerde observatielijsten, veranderden ze in jam-analfabeten (Gladwell, 2008). De scores van de experts daarentegen bleven onder die omstandigheden gelijk. De studenten hebben een intuïtieve smaakgevoeligheid ontwikkeld voor aardbeienjam, maar kunnen die op geen enkel moment rationeel duiden. Wanneer ze dat toch proberen, wordt hun beoordeling waardeloos. Wanneer een sterke rationele input (de gedetailleerde vragenlijst) het intuïtieve evenwicht komt verstoren, is ons oordeel niet langer betrouwbaar. Experts daarentegen beschikken over een rijke ervaringsbasis (een minder kwetsbaar evenwicht) en ervaren de grote hoeveelheid aan nieuwe informatie die via de vragenlijst werd geboden als verrijkend. Kleuters & ik Jrg. 27/1 – 2010-2011 Is intuïtie betrouwbaar? Iedereen heeft op een aantal terreinen een zekere mate van intuïtie ontwikkeld. Als we een uitspraak moeten doen over iemand zijn persoonlijkheid, dan is een bezoek aan de slaapkamer van die persoon vaak voldoende om een gelijkaardige of zelfs een nauwkeurigere uitspraak te doen dan vrienden van die persoon als het gaat over zaken als zorgvuldigheid, emotionele stabiliteit en ontvankelijkheid voor nieuwe ideeën (Gosling). Ook voor het inschatten en lezen van gevoelens gebruiken we onze intuïtieve beoordelingsprocessen. Op basis van selectieve informatiereductie voelen en zien we bij een gesprekspartner heel snel wanneer er signalen zijn die wijzen op paniek, angst, wanhoop, pijn of verdriet. We reageren bijna onmiddellijk met aangepast gedrag op wat we waarnemen. Maar echte experts, zoals gedragspsychologen Tomkins, Friesen en Ekman, gaan daarin veel verder. Ze kwamen erachter dat we met vijf spieren in het gezicht al snel tot tienduizend gezichtuitdrukkingen komen. De meeste gezichtsuitdrukkingen zeggen niet veel, maar ongeveer drieduizend gezichtsuitdrukkingen hebben een duidelijke betekenis en zijn redelijk universeel. Ekman heeft inzicht in die drieduizend verschillende gezichtsuitdrukkingen en kan ze door jaren te oefenen ook perfect interpreteren. Hij ziet veel sneller wat er aan de hand is en is betrouwbaarder dan een leugendetector wanneer hij zegt dat iemand liegt 1 . Oefening baart kunst. Intuitie wordt betrouwbaarder door oefening en ervaring, ook al gebeurt er veel onbewust buiten het bereik van het verstand. Vooroordelen Meteen wordt ook de keerzijde zichtbaar. Intuïtie is een snelle reactie op basis van selectieve informatiereductie die ingekleurd wordt door gevoelens en die volgens andere wetten verloopt dan het puur rationele. Maar dat kan ook gezegd worden van vooroordelen en impulsief gedrag. Vooroordelen zijn een te snelle en eenzijdige beoordeling op basis van een aantal elementen van de hele per- 1 De tv-serie ‘Lie to me’ is hierop gebaseerd. Net zoals in de serie wordt in het echte leven aan Ekman en zijn team gevraagd om het gerechtelijke onderzoek te steunen in het vinden van de waarheid achter verhalen van personen.
Page 1 and 2: Driemaandelijks tijdschrift - septe
Page 3 and 4: INTUÏTIE 2 Ik zie, ik zie wat jij
Page 5 and 6: “Ik voelde dat er iets meer aan d
Page 7 and 8: TALENTEN 6 De prent werd in stukken
Page 9: INTUÏTIE 8 Het buikgevoel of ‘in
Page 13 and 14: PRAKTIJKVERHAAL 12 De volgende dag
Page 15 and 16: PRAKTIJKVERHAAL 14 “Misschien moe
Page 17 and 18: DOEKATERN 16 Marmeren Met drijvende
Page 19 and 20: 18 Gebruik bij voorkeur hypoallerge
Page 21 and 22: 20 Als het kind zich goed voelt en
Page 23 and 24: VOLGSYSTEEM: PEUTERS 22 De nadruk l
Page 25 and 26: EGO IN DE WERELD 24 Dis altyd ’n
Page 27 and 28: EGO IN DE WERELD 26 school in een t
Page 29 and 30: MONIALE VORMING 28 Helemaal hetzelf
Page 31 and 32: 30 Stel dat men de Belgische samenl
Page 33 and 34: PEUTERPAGINA 32 Boos of verdrietig?

uw gratis inkijkexemplaar - cego publishers

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?