meer dan - Bouwmagazines

FAÇADE
Driemaandelijks vakblad voor de gevelsector • uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking • Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel Afgiftekantoor Gent X
Atab viert eeuwfeest met innovatieve oplossingen in het teken van ecologie
38
2011-2
Mei 2011
Post P209316

AtAb viert eeuwfeest
met innovAtieve
oplossingen in
het teken van ecologie
Een bedrijf dat 100 jaar aan de top staat in zijn markt, zonder zijn afkomst te
verloochenen, mag zich met recht duurzaam noemen. ATAB is Antwerps fabrikant
van bitumen dakdichtingsmembranen, vloeibare waterdichtingsproducten,
hoogwaardig hardschuim PIR-isolatie, energie-opwekkende solar daksystemen en
groendaken. In 1911 begon “Antwerpsche Asphaltfabriek“ met de productie van
Asphaltpapier voor het afdichten van daken en waterbekkens.
In 1942 begint het bedrijf onder zijn huidige naam, ATAB, stevig aan de weg te
timmeren. De waterdichtingswerken van de Expo ‘58 hallen en van de kokers voor
de Kennedytunnel zijn een eerste grootschalige demonstratie van technologisch
kunnen.
ATAB geeft vandaag een actuele invulling aan zijn cultuur van integrale
duurzaamheid en wijst de weg naar een verdere inperking van de ecologische
voetafdruk in de bouwsector.
Samen met de dochterondernemingen
Asphaltco en Asbo die operationeel geïntegreerd
zijn in Atab bedraagt de jaarlijkse
omzet 140 mio €. Hiervan is 95 mio €
verkoopsomzet. De omzet in aanneming
van dakprojekten bedraagt 45 mio €.
65 % van de verkoopsomzet is export.
De kwaliteitsorganisatie is EN-ISO 9001
gecertificeerd, en het milieuzorgsysteem
draagt het label EN-ISO 14001.
De gezamenlijke tewerkstelling bedraagt
550 medewerkers.
Op de industriële site in Antwerpen aan
Petroleum Zuid werden sinds 2004 voor
20 mio € aan investeringen gerealizeerd
voor modernizering en uitbreiding.
De huidige installaties omvatten 2 ultramoderne
dakrollijnen voor APP en SBS
gemodificeerde bitumineuze dakrollen,
een fabriek van bitumineuze en harsgebonden
vloeibare waterdichtingsproducten,
een productie voor bitumineuze
golfplaten, een logistiek centrum, een
Scheldeterminal voor bitumenbevoorrading
en het Europees researchlabo.
Vijf jaar geleden werd een gloednieuwe
fabriek voor de productie van hardschuim
PIR-isolatie opgestart in Moerdijk, Neder-
land. Drie jaar geleden werd In Clay Cross,
UK, een nieuwe produktielijn geïnstalleerd
voor kunststofdakbanen PVC, TPE
en TPO.
Sinds 2000 maakt Atab deel uit van de
Canadese groep IKO, wereldmarktleider in
waterdichtingsproducten met een wereldwijd
netwerk van fabrieken en verkoopsorganizaties.
De Europese headquarters
van de IKO groep bevinden zich bij Atab
met centrale diensten voor IT, finance,
marketing, R&D en producttechnologie.

FAÇADE
Driemaandelijks vakblad voor de gevelsector • uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking • Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel Afgiftekantoor Gent X
Dossier
Buitenschrijnwerk
Zonwering
op gevel
Dossier
Luchtdicht bouwen
38
2011-2
Mei 2011
Post P209316
wrap

SINEA 2010-2050
SINEA – voorgelakt staal met
historische dimensies
2010 2050
ArcelorMittal Construction
Systems, Solutions and Components f o r c r e at i v e A rchitec t u r e
ArcelorMittal ARVAL blijft de
trend zetten in kwaliteit en
duurzaamheid!
Performantie, bescherming, uitstraling, totale kostefficiëntie
en garantie zijn de factoren die klanten in
beschouwing nemen bij de keuze van voorgelakt staal.
SINEA is een innovatie met een buitengewone levensverwachting
die vele jaren dienst zal doen zonder
noodzakelijk onderhoud.
www.www.arcelormittal.com/construction/arval_belux
ArvalTrust
SINEA the next generation of colour coated steel! 40
Vele producten die goed zijn voor het milieu zijn ook
goed voor onszelf. Wanneer slechts kleine aanpassingen
een wereld van verschil kunnen maken, waarom
deze kleine moeite dan nalaten?
Wanneer men voor SINEA kiest, kiest men voor een
duurzaam gebouw ten voordele van het behoud van de
natuurlijke bronnen van onze planeet.
tot
JAAR
G A R A N T I E
ArcelorMittal Construction
Belgium NV
Arval Site Geel
Industrieterrein Geel West - Z4
Lammerdries 8
B-2440 Geel
T: +32 14 56 39 43
F: +32 14 59 27 10

7
Inhoud
EDITO
Fijnproevers
8
8 38
Gentse KBC Arteveldetoren
Het hoogste gebouw van Gent wordt
meteen ook één van de meest opmerkelijke
gevelisolatieprojecten.
EUROPESE PRIMEUR: 11.OOO M 2 PIR
ISOLATIE IKO ENERTHERM VOOR
GRANIETGEVEL MET OPEN VOEG
Gentse KBC Arteveldetoren
wordt mijlpaal op vlak van
geveltechniek
12
PRIMEUR IN STAALSECTOR
40 jaar garantie op
Sinea-gamma van Arval
13
PRODUCTNIEUWS
De nieuwe gids ‘Weber 2011’
is er !
14
OPLEIDING
Energiezuinig renoveren
Dossier buitenschrijnwerk
Verschillende artikels vertellen u meer over
duurzame afwerking, optoppen en het
brandgedrag van houten gevels
16
PROJECT VAN WTCB EN PHP MET
STEUN VAN IWT
Technologische Dienstverlening
“Duurzame bouwschil” moet
innovatie stimuleren
18
KWALITEITSBEWAKING GROENE
TECHNIEKEN
Er is een solide kwaliteitskader
nodig
22
DOSSIER: LUCHTDICHT (VER-)BOUWEN
• Meer moeite, meer profijt…
Wees voorbereid: Luchtdicht
(ver-) bouwen vandaag en
morgen
• «Het begrip ‘luchtdichtheid’
bij het grote publiek bekend
maken»
• Luchtdicht aansluiten van
ramen in lage energie en
passief woning
ADVERTENTIEREGISTER
AG.Plastics............................................ 46
Arval........................................................ 4
Atab......................................... 1,2,3,51,52
Deschacht.Plastics............................... 45
EasyFairs............................................... 47
Fihuma.................................................. 21
Renson.................................................. 27
Isofinish................................................ 49
Isotec.Linea.......................................... 44
Isover.................................................... 19
Kingspan.belgium................................. 20
Mapei.-.Polyglass..................................17
Plastiek.van.Wauwe.............................. 44
Rockpanel............................................. 34
Saint.Gobain.Weber...............................15
Sortimo................................................. 45
Willco.Products.................................... 50
Xella...................................................... 37
30
GEVELTECHNIEKEN IN DE PRAKTIJK
Zonwering als functionele en
esthetische meerwaarde
32
TECHNIEK
Brandgedrag van houten
gevelbekledingen
36
TECHNIEKEN EN PRODUCTEN
Milieuvriendelijke verf om
(gevel)hout te beschermen en
verfraaien
38
DOSSIER BUITENSCHRIJNWERK
• Duurzame afwerking van
houten buitenschrijnwerk
• Optoppen: op en top hout
42
ANTWERPS PROJECT IN DE KIJKER
Uniek stadszicht vanuit je
appartement in Westkaai-torens
48 NIEUWS
FAÇADE • MEI 2010 •
5

4 de Dag van de Afwerking
Wat? Hét netwerkevent van het jaar voor fabrikanten, voorschrijvers en vakmannen uit de afwerkingsector…
Alles in een zeer gemoedelijke sfeer met gratis toegang, gratis buffetten en gratis drank.
Waar? De ‘Kelders Van Cureghem’ in Anderlecht.
Hoe laat? 11 u. tot 19 u.
Met? Meer dan 90 standjes in een zee van ruimte (7000 m²). Gratis buffet, drank en toegang.
Vergeet ook de gratis stoelmassage voor de partners niet!
Gratis! Mis dit unieke evenement niet en vraag uw toegangskaart(en) aan via www.dagvandeafwerking.be.
Wie niet wil ontbreken als standhouder kan terecht bij Steve Caufriez tel. (02) 545 57 25 of via mail:
steve.caufriez@confederatiebouw.be
Vakbeurs en netwerkevent voor de volledige afwerkingsector:
schilders, schrijnwerkers, glazenmakers, plafonneerders,
parket-, tegel- en mozaiekplaatsers, architecten …
Donderdag 10 november 2011
Volgende bedrijven hebben hun deelname aan de Dag van de Afwerking reeds bevestigd:
ABC DigiBouw / ABC RAILS / AGC FLATGLASS EUROPE / ALBINTRA - Heradesign / ARMSTRONG / Arpadis Chemicals nv / BASIN Chemie / BELGIAN WOODFORUM / BEWAP / BISON - GRIFFON / BONA / BOSS PAINTS / BOSTIK / CAPAROL / CDB /
CERCLINDUS / CIRANOVA / CORI / CRAS / DAIMLER - MERCEDES VANS / DELOSPAN / DEVOMAT / DeWALT ( TOOLS ) Benelux / DINGEMANS ELEMENTENBOUW / DL CHEMICALS / ETERNIT GEVEL / FECAMO / FERMACELL / FESTOOL DEMO / FLEX POWER
TOOLS / FSC / GROUP LEFEVRE - TRIPLACO / HERBOL / HESSE / HOLZ - BOIS / HunterDouglas Belgium / HUYS - WOCA / IVP / KNAUF AMF / LAFARGE / LCC PLAFONDS / LECOL / MAKITA / MAPEI / MARTY PARKET - PARQUET MARTY / MUYLLE FACON /
N. et B. Knauf & Cie / NEYENS STOFFERING / NOVATECH / OWA / PCE - FOAMGLAS / PERMAPACK AG / POLYFILLA / PPG Coatings Belux nv ( SIGMA) / PROMAT / RECTAVIT / ROCKFON / ROTO FRANK / SAINT GOBAIN EUROCOUSTIC / SAINT GOBAIN
GYPROC / SIKA / SIKKENS / SORTIMO / SOUDAL / SPIT -PASLODE / STANLEY / STO / TESA / TOLLENS COATINGS / TRIMETAL / USE IT GROUP - BOUWSOFT / V 33 / VATEM / WAVE - Q-LINE / WILLCO PRODUCTS / WILTEC / WSB FINISHING / WTCB

Editoriaal
ing. Gunther Guinée
Fijnproevers
----------------------------------------
COLOFON
Confederatie Bouw - Afwerking
Lombardstraat 34-42
1000 Brussel
Tel.: +32 (0)2 545 57 10
Fax: +32 (0)2 545 58 59
www.confederatiebouw.be
BTW: BE 406 479 092
Verschijningsfrequentie / Oplage
4x per jaar • 9.000 exemplaren
Het is een oud maar bekend gezegde: de Belg heeft een baksteen in zijn maag , zoveel is zeker.
Maar blijkbaar zijn we daarin niet zo uitzonderlijk… Uit cijfers van Eurostat blijkt immers
dat maar liefst 67 % van de Belgische gezinnen eigenaar is van zijn woning, maar over gans
Europa spreken we toch ook over 65 % van de gezinnen. In alle landen van de Europese Unie
heeft meer dan de helft van de gezinnen een eigen gezinswoning. Alleen in Duitsland ligt het
percentage lager dan de helft, op 46 %. In Roemenië heeft 96 % van de gezinnen een eigen
huis, voor Litouwen en Slovakije (89 %) en Hongarije (87 %). In België komen rijwoningen
(39 %) het meest voor, gevolgd door vrijstaande woningen (34 %) en appartementen (26 %).
Maar ook al is die spreekwoordelijke baksteen in onze bouwpraktijk een sterk gewaardeerd
nationaal product, wanneer u geregeld onze uitgaves doorleest of bijvoorbeeld op bezoek ging
op de vakbeurs architect@work, dan zult u intussen wel beseffen dat zeker op het vlak van
gevels deze baksteen niet alleen het mooie weer maakt. De ontwerper, aannemer én opdrachtgever
hebben tegenwoordig een veelheid aan mogelijkheden wat de gevelbekleding betreft.
Kijk bijvoorbeeld naar de nieuwe Arteveldetoren in Gent die – zelfs tot op zeer grote hoogte –
bekleed wordt met een fraaie granietsoort… natuursteen ‘op hoog niveau’ zeg maar. Omdat
de architect koos voor een open voeg vanuit esthetisch standpunt liet een isolatiefabrikant
van kunststofschuim zijn producten zelfs extra en uitgebreid op brand testen om dit knappe
project toch binnen te kunnen halen. U leest er alles over vanaf pagina 8. Ook de houten gevelbekleding
blijkt steeds meer succes te krijgen. Zo blijkt uit recent onderzoek dat intussen bijna
10 % van de Belgen kiest voor een woning met een gevelbekleding die deels of volledig in hout
werd gerealiseerd. Ook daaraan wordt er in deze uitgave aandacht besteed. En als het dan
geen hout is dan is het misschien staal, zoals dat van het nieuwe Sinea-gamma van Arval (pag.
12) dat een garantie geniet van maar liefst veertig jaar om de duurzaamheid en de architectonische
kwaliteiten van het product te benadrukken. Of het VMZ Mozaik cassettesysteem van
VM Zinc voor de gevels waarover we het in vorige editie nog hadden? Voor de gevelbekleding
van het Stadhuis van Harelbeke werd dan weer gebruik gemaakt van het aparte Corian®, een
geavanceerd mengsel van aluminium trihydraat en acrylpolymeer, dat resulteert in een massief
oppervlaktemateriaal zonder zichtbare voegen dat zowel binnen als buiten, horizontaal
als verticaal, toegepast kan worden. Of het Benchmark Façadesysteem van Kingspan dat in
dit blad ook al eerder aan bod kwam: een ‘dragend’ gevelsysteem bestaande uit geprefabriceerde
paneelsystemen en afgewerkt met een quasi onuitputtelijk scala aan gevelafwerkingen.
Kortom: bezetting, natuursteen, cassettes, sandwichplaten, metaal, hout, kunststof, vezelcement,
keramische materialen, glas, verf… Zeggen dat we enkel een baksteen in de maag
hebben zou deze uitgebreide mogelijkheden en ontwikkelingen onrecht aandoen… laten we
het erop houden dat we ‘fijnproevers’ zijn! Smakelijk!
Gunther Guinée
Hoofdredacteur Façade
Verantwoordelijke Uitgever
Filip Coveliers
Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel
filip.coveliers@confederatiebouw.be
Advertentieverantwoordelijke
Steve Caufriez
Tel.: +32 (0)2 545 57 25
GSM: +32 (0)486 58 71 91
steve.caufriez@confederatiebouw.be
Hoofdredactie
Gunther Guinée
Steenlandlaan 86 • 2940 Stabroek
Tel.: +32 (0)3 888.27.33
gunther.guinee@telenet.be
Redactie : Wouter Rogiers
wouter.rogiers@confederatiebouw.be
Vormgeving : Marleen Wembacher
marleen.wembacher@confederatiebouw.be
FAÇADE • MEI 2011•
7

Europese primeur: 11.OOO m 2 PIR isolatie IKO enertherm voor granietgevel met open voeg
Gentse KBC Arteveldetoren
wordt mijlpaal op vlak van
geveltechniek
De KBC Arteveldetoren die momenteel
wordt opgetrokken aan
'The Loop' - in de oksel gevormd
door de E40, de uitrit en de
Kortrijksesteenweg vlak naast de
IKEA – wordt met zijn indrukwekkende
119 meter het hoogste gebouw
van Gent en meteen het hoogste
kantoorgebouw van het Vlaamse
Gewest. Meer nog, het wordt het
hoogste gebouw van ons land met
een natuurstenen gevel en vanwege
de PIRisolatie achter de granieten
gevelbekleding met open voeg ook
een ware Europese primeur en gegarandeerd
één van de meest opmerkelijke
gevelisolatieprojecten.
8 FAÇADE • MEI 2011 •
De nieuwe Arteveldetoren moet weldra
de symbolische toegangspoort worden
van het nieuwe stadsproject ‘The Loop’,
die de locatie van het oude vliegveld
Sint-Denijs-Westrem moet omvormen tot
een bruisend stadsdeel. Hij bevindt zich
dus officieel in de Gentse deelgemeente
Sint-Denijs-Westrem, nabij de afrit van
de E40, de B402, de Kortrijksesteenweg,
de Gentse IKEA en het beurscomplex
Flanders Expo. Van bij de ontwerpfase
gaf de projectontwikkelaar (opdrachtgevers
zijn de nv Stasimo en De Paepe
Group) het ambitieuze bouwproject de
werknaam MG-toren mee, of op z’n
Engels ‘MG Tower’, waarbij de letters
MG verwezen naar de kinderen van de
projectontwikkelaar, Margaux & Guillaume
De Paepe. In december 2010 kreeg
de toren dan zijn definitieve naam, de
KBC Arteveldetoren, enerzijds refererend
naar KBC, de bank die de toren zal
betrekken, anderzijds naar de historische
Gentse figuur Jacob van Artevelde.
De naam is het resultaat van een wed-
strijd die gewonnen werd door dhr. Paul
Aelbrecht.
Het bouwwerk wordt gerealiseerd door
de De Paepe Group in samenwerking
met hoofdaannemer C.I.T. Blaton en is
een ontwerp van de architecten Jaspers-
Eyers & Partners uit Brussel die opteerden
voor een voor een slanke toren die
in lichtgrijze graniet wordt opgetrokken
en veel glas zal bevatten. De Willy
Naessens Group levert haar bijdrage met
voornamelijk de prefab-elementen van
de firma’s Megaton en Concreton. Enkele
tot de verbeelding sprekende cijfers:
• 27.000 m2 welfsels
• 600 m2 voorgespannen balken
• 1000 m2 borstweringsbalken met speciale
vorm
• 300 m2 ronde kolommen
• 1000 m2 gewapend beton balken en
kolommen
De toren wordt 119 meter hoog en zal
27 verdiepingen tellen, goed voor 20.800

Europese primeur: 11.OOO m 2 PIR isolatie IKO enertherm voor granietgevel met open voeg
vierkante meter kantoor. De bankverze-
keraar KBC zal er zijn diensten - die mo-
menteel verspreid in Gent gevestigd zijn
– centraliseren. De totale oppervlakte
van het gebouw bedraagt 21.460 m2 en
onder het gebouw komt een ondergrondse
parkeergarage waar plaats is voor
430 wagens en 150 fietsen. Er is onder
meer ook een bedrijfsrestaurant voor
200 mensen en een auditorium voorzien,
net als een voorpost van de Gentse
brandweer.
Opmerkelijke architectuur
Het ontwerp is zoals gezegd van de hand
van het bureau Jaspers-Eyers & Partners,
architecten die kozen voor een verticale
en slanke toren met een sokkel die geen
apart element is, maar in een geheel
met het gebouw is uitgewerkt. Bedoeling
is dat er een uiterst eenvoudig en
herkenbaar beeld ontstaat. Er zit ook
een diagonale snede in. Het rechterdeel
loopt namelijk hoger door terwijl het
linkerdeel als het ware vasthangt aan
het rechterdeel. De toren bevat aanzienlijk
wat glaspartijen en als gevelbekleding
werd er gekozen voor een fraaie
lichtgrijze graniet.
De 4 cm dikke granietplaten worden
als een ware legpuzzel genummerd en
geheel op maat verzaagd op de werf geleverd
zodat de plaatsers van Opus Marble
Belgium SA de gevelbekleding vlot zou-
den kunnen aanbrengen. Maar omdat er
gekozen werd voor een gevelbekleding
met open voeg werd de IKO enertherm
isolatie uitvoerig getest op de gestelde
brandeisen.
11.000 m 2 IKO enertherm
PIR gevelisolatie
“Dit is voor ons in meer dan één opzicht
een opmerkelijk project.” vertelt Bert
Declerck, Marketing & Product Manager
Europe van IKO Insulations, die dit project
van A tot Z opvolgt. “Het is ten eerste
natuurlijk een blikvanger van een gebouw
en een knappe referentie van aanzienlijke
grootte. We hebben hier maar
liefst 11.000 m² IKO Enertherm ALU 50
TG platen mogen leveren van 12 cm dik
en met een R-waarde van 5,2 m2 .K/W.
Maar wat de werf vooral zo bijzonder
maakt is dat dit soort isolatiemateriaal
in deze toepassing ongebruikelijk is.
We hebben de betrokken bouwpartners
kunnen overtuigen en hebben kosten
noch moeite gespaard om de vele voordelen
van IKO Enertherm in deze gevelopbouw
in al zijn aspecten aan te tonen.
Om dat te realiseren hebben we onder
andere op diverse maquettes , welke de
realiteit van de gevelopbouw reflecteerden,
brandtesten laten uitvoeren bij het
Gentse Warrington Fire research Center,
een gevestigde waarde en een autoriteit
op het vlak van brandveiligheid in
Europa. Het resultaat was ruimschoots
voldoende om de betrokken partijen te
overtuigen en meteen te zorgen voor een
Europese primeur.”
Vanwege deze specifieke brandeisen en
de openvoeg structuur hebben we voor
dit project gekozen voor een puur aluminium
cachering van 50 μ.
Isolatiemateriaal bood
meerdere troeven
IKO enertherm ALU 50 TG is een 100 %
CFK’s, HCFK’s of HFK’s -vrije isolatieplaat
met een kern uit hard polyisocyanuraat
schuim, bekleed aan beide zijden met
een puur aluminium van 50μ. Om thermische
bruggen en eventuele waterinsijpeling
te vermijden en een winddicht
schild te garanderen zijn de platen rondom
afgewerkt met een Ultra Fit – Air
Lock randafwerking (tand en groef). Het
is bovendien een zeer lichte isolatie die
daardoor makkelijk te plaatsen is, zelfs
FAÇADE • MEI 2011•
9

Aannemers
Begeleiden en
Coachen
... naar het Digitale Bouwbedrijf
‘Het digitale bouwbedrijf is
dichterbij dan u denkt!’
Als bedrijfsleider bent u elke dag
opnieuw druk in de weer met het
draaiend houden van uw bedrijf.
Het spreekt voor zich dat u administratieve
taken zoals de opmaak
van de dagelijkse planning en de
opstelling van offertes en facturen liefst zo snel mogelijk
achter de rug wil hebben, zodanig dat u de volgende dag
zonder kopzorgen op de werf kan aankomen. De weldoordachte
inzet van de nieuwe informatietechnologieën kan
u hierbij helpen. Het ‘ABC DigiBouw’-projectteam zorgt in
deze context voor persoonlijke begeleiding bij de efficiënte
toepassing van informatica binnen uw bedrijf. Kortom, een
dienstverlening op maat waar u echt iets aan heeft.
Het ‘ABC DigiBouw’-project heeft
tot doel om aannemers te begeleiden
en te coachen naar het digitale
bouwbedrijf. Bent u toe aan
een nieuw computersysteem?
Heeft u vragen over een betrouwbaar
back-upsysteem? Zoekt u een welbepaald kostencalculatiepakket
of een gespecialiseerde leverancier om
uw informaticaomgeving en bedrijfsprocessen te verbeteren?
Dan kan u steeds bij ons terecht voor professioneel
advies en persoonlijke begeleiding.
Dankzij de financiële steun van Vlaanderen en Europa (*)
kon het ‘ABC DigiBouw’-projectteam onlangs een onderzoek
afronden naar technologieën die een meerwaarde
te bieden hebben voor de bouwsector. De aandacht
kwam hierbij voornamelijk te liggen op de aspecten gebruiksvriendelijkheid
en vlotte toegankelijkheid : makkelijke
gegevensuitwisseling tussen de verschillende
bouwpartners, eenvoudige inzage in de bedrijfsagenda,
probleemloze raadpleging van e-mail en contactgegevens,
en dit zowel op kantoor, thuis als op de werf, … De
toepassing van een geschikte informaticastrategie staat
immers garant voor meer bedrijfszekerheid en een beperking
van de kosten.
Naast persoonlijke begeleiding organiseert
ons projectteam diverse
evenementen waar u een schat
aan informatie kan vergaren over
het gebruik van deze nieuwe technologieën
enerzijds en concrete
adviezen kan inwinnen anderzijds.
Voor meer informatie over dit project en de verschillende
evenementen die in dit kader georganiseerd worden, verwijzen
wij naar onze website www.abc-digibouw.be.
(1) Het ‘ABC DigiBouw’-project kan rekenen op de financiële
steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling
(EFRO), met een maximum van € 872.696, gespreid
over twee jaar.
informeert - adviseert - stimuleert
WTCB

Europese primeur: 11.OOO m 2 PIR isolatie IKO enertherm voor granietgevel met open voeg
onder zeer moeilijke werkomstandighe-
den. De zuivere aluminium cachering
van de isolatieplaten en is van een zeer
hoge kwaliteit: ze zal zelfs onder deze
bijzondere omstandigheden (gevelbekleding
met open voeg van 8 mm) niet delamineren.
Diezelfde ALU 50-cachering en
de gesloten celstructuur zorgen er ook
voor dat het isolatiemateriaal geen vocht
kan opnemen.
De zware granieten gevelplaten worden
bevestigd aan speciale inox-klemmen
die vooraf op de betonnen gevel-elementen
worden aangebracht, die door
de isolatie heen worden geprikt. De IKO
enertherm isolatieplaten worden met
kunststof plaatjes op hun plaats gehouden.
Eventuele gaten en openingen wer-
den bijkomend afgedicht met PU schuim
om een perfect isolatieschild te bekomen.
Tussen de isolatielaag en het graniet
van 40 mm wordt er een luchtspouw
van 40 mm voorzien om ventilatie en
eventuele droging toe te laten.
De IKO enertherm ALU TG-platen hebben
een λD-waarde van 0,023 W/(m.K)
en zijn beschikbaar in de diktes 40, 50,
60, 70, 81, 92, 100, 120 en 140 mm. Hier
werd de dikte van 120 mm gebruikt met
een R-waarde van 5,2 m2 .K/W.
“De extreme goede lambda-waarde van
onze platen had nog een bijkomend
voordeel.”, besluit dhr. Declerck. “In vergelijking
met andere soorten isolatie zoals
bijvoorbeeld minerale wol kon er met
een veel dunnere spouw worden gewerkt
wat een aanzienlijke kostenbesparing
betekent. Een groot deel van het budget
ging immers naar de speciale inox bevestigingsklemmen
die hierdoor natuurlijk
een pak korter konden zijn.”.
Verdere planning
De bouw van de KBC Arteveldetoren
schiet aardig op en wordt momenteel
opgetrokken aan een tempo van 1 verdiep
per week. In totaal telt de building
27 verdiepen en tegen november zou
alvast de gevelisolatie en de granieten
gevelbekleding helemaal moeten zijn
aangebracht. De oplevering en ingebruikname
van het gebouw is voorzien
voor het voorjaar van 2012.
■
FAÇADE • MEI 2011•
11

Primeur in staalsector
40 jaar garantie
op Sinea-gamma van Arval
Op de vakbeurs Architect@work die plaatsvond op 5 en 6 mei ll. pakte exposant Arval uit met een primeur van formaat
voor de staalsector. Als eerste staalfabrikant biedt de onderneming namelijk maar liefst 40 jaar garantie op het
voorgelakt staal van haar gloednieuwe Sinea-lijn voor architecturale dak- en gevelbekleding.
ARCHITECT@WORK 2011 zit er alweer op…dat wil zeggen, de
eerste twee dagen althans. Want naar goede gewoonte vindt
dit tweejaarlijks totaalevenement met focus op productinnovaties
exclusief voor architecten, interieurarchitecten en andere
voorschrijvers opnieuw plaats op twee locaties in ons land. De
vijfde moedereditie werd georganiseerd op 5 en 6 mei in Kortrijk
Xpo, terwijl de tweede editie weldra plaatsvindt in Luik op
26 en 27 mei in La Foire Internationale de Liège (FIL) .
Blikvanger
Eén van de blikvangers op dit evenement was ongetwijfeld
ARVAL by ArcelorMittal. De exposant vestigde de aandacht
andermaal op haar kernproduct staal, dat volgens haar al sinds
een tweetal eeuwen één van de materialen bij uitstek is voor
architecten en opdrachtgevers, dankzij de originele oplossingen
en mogelijkheden in vorm, innovatie, functionaliteit en
veiligheid (ook bij brand) die het toelaat en het respect voor
het milieu. De competenties van Arval liggen vooral in het
domein van voorgelakt en verzinkt staal, voor de realisatie van
de enveloppe van het gebouw (gevel en dakbekleding), vloeren
en gordingen.
De garantie die een fabrikant biedt, vertelt natuurlijk heel veel
over het vertrouwen dat hij stelt in zijn eigen producten en
wat dat betreft, liet Arval weinig aan de verbeelding over. De
verwachtingen voor de nieuwe Sinea-reeks zijn dan ook hoog
gespannen, zeker op architectonisch vlak. “Na de Hairexcel-
12 FAÇADE • MEI 2011 •
reeks van 1998 engageren we ons met Sinea tot de ontwikkeling
van een uiterst duurzame coating met een garantie van
40 jaar, een unicum in de staalsector.”, argumenteert Gilles
Lacroix, sales director & market manager Belux van Arcelor
Mittal Construction. “Architectuur is altijd een zoektocht naar
een harmonieuze continuïteit tussen 3 tegenstrijdige principes:
schoonheid, duurzaamheid en bruikbaarheid. Voor de
twee laatste criteria zitten de architecten zonder meer safe met
Sinea...aan hen om werk te maken van het eerste criterium.”
Troeven van Sinea
De ontwikkeling van het Sinea-gamma ligt in de lijn van een
hele reeks vernieuwingen en verbeteringen die Arval de jongste
decennia heeft doorgevoerd met het oog op duurzaamheid
en onderhoudsvriendelijkheid. Het voorgelakte staal van Sinea
bestaat uit een stalen plaat voorzien van een zink coating.
Daarop wordt achtereenvolgens een hoog performante primer,
een robuuste laklaag en ten slotte een uiterst sterke vernislaag
aangebracht. De laklaag garandeert een uitstekend kleurbehoud
en de vernislaag verzekert het glansbehoud. Het is vooral
dankzij deze vernislaag dat de Sinea-lijn zich volgens de fabrikant
weet te onderscheiden van andere staaloplossingen.
Sinea laat zich dankzij deze beschermlagen gemakkelijk reinigen
en onderhouden en ook op het vlak van UV-bescherming,
hardheid en slagweerstand scoort Sinea bijzonder goed. Het
gamma is beschikbaar in profielen en plooiwerk en vindt in

Primeur in staalsector
de eerste plaats zijn toepassing in vernieuwende gevelarchitec-
tuur. Zoals bij de meeste Arval-producten kunnen ontwerpers
ook bij Sinea kiezen uit een uitgebreid kleurengamma waaronder
en hele reeks metaalkleuren en dit zonder geografische
beperkingen. Indien gewenst kan de ontwerper ook kleuren op
maat laten maken.
Dankzij de lange levensduur is Sinea ook een duurzaam ma-
teriaal. Bijkomende ecologische pluspunten zijn de goede re-
cycleerbaarheid en de afwezigheid van giftige zware metalen
zoals lood en cadmium. Er komen evenmin dioxinen of zoutzuren
vrij bij brand of tijdens het recyclageproces.
■
Productnieuws
De nieuwe gids
‘Weber 2011’ is er !
De gids ‘ Weber’, van de gelijknamige fabricant
is al 15 jaar een trouwe partner
bij vele nieuwbouw- en renovatieprojecten
en stelt de professionele gebruikers
in alle omstandigheden eenvoudige en
efficiënte oplossingen voor.
Deze oplossingen zetten het talent van
de gebruikers op een veilige manier op
de voorgrond en laten hen tijd winnen
in elk van volgende activiteiten:
• voorbereiden van vloeren
• plaatsen van tegels
• verrijken van mortels
• optrekken van metselwerk
• herstellen van beton en waterdichtingen
• behandelen van muren en gevels
De verschillende hoofdstukken, de keuzegidsen en de probleem-oplossingsfiches
bieden een gepaste oplossing voor alle
realisaties.Deze feesteditie van de gids bevat tal van nieuwigheden
in de hoofdstukken voorbereiden van vloeren, plaatsen
van tegels en constructiemortels.
De gids Weber is gratis beschikbaar in de toonzaal van de
bouwmaterialenhandelaar of gratis aan te vragen via de
website www.weber-belgium.be. De gids is sinds kort ook als
e-book te raadplegen op de website www.weber-belgium.be.
Een greep uit de gids…
Traditionele én dunne voegen zonder
zwoegen
Weber biedt een volledig assortiment aan van oplossingen
voor het vermetselen van gevelstenen, gaande van courante
en genormaliseerde metselmortels (Benor), over dun-, lijm- en
doorstrijkmortels tot metselmortels voor het vermetselen van
“U”- en “L”-gevelstenen. De producten uit het weber.mix assortiment
zijn afgestemd op uw voorkeur en gewoonten.
De lijmmortels van Weber, voor het verlijmen van bakstenen,
zijn nu beschikbaar in een uitbloeiingsarme formule. Ze brengen,
dankzij hun constante technische karakteristieken en
verwerkbaarheid, een niet te onderschatten voordeel voor de
verwerkers tijdens de realisatie van hun werken.De technische
fiches zijn terug te vinden op de website en in de gids Weber
2011.
Sinds februari kan de aannemer ook via enkele simpele for-
mules zijn eigen, theoretische verbruik berekenen en zo ge-
makkelijker een inzicht krijgen in de benodigde hoeveelheid
metsel-, doorstrijk-, dun-, lijm- en voegmortel. Op de website
www.weber-belgium.be is deze verbruiksberekening ook digitaal
terug te vinden. Hierbij dient de verbruiker de nodige
gegevens in te vullen. ■
FAÇADE • MEI 2011 •
13

Opleiding
Energiezuinig renoveren
Het gebouwenpark speelt een belangrijke rol in de
CO2-uitstoot. In Vlaanderen worden jaarlijks slechts
ongeveer 35.000 nieuwe woongelegenheden aan het
bestaand woningpatrimonium van ongeveer 3,7 miljoen
woningen toegevoegd. Om tot een drastische vermindering
van de CO2-uitstoot van de Vlaamse woningen te
komen, volstaat het bijgevolg niet nieuwe woningen met
een laag energieverbruik op te richten. Integendeel, het
bestaand woningpatrimonium moet absoluut versneld
energiezuiniger worden gemaakt.
Om onze bedrijven hierin te ondersteunen, is opleiding nood-
zakelijk. Daarom biedt de Vlaamse Confederatie Bouw in sa-
menwerking met Cevora en het Passiefhuisplatform volgende
opleidingen aan.
Programma
Module 1: Isolatie en luchtdichtheid
• Overzicht van huidige oplossingen en pilootprojecten:
welke technieken zijn vandaag cutting edge?
• Renovatie: gefaseerd of geïntegreerd?
• Isolatie: huidige technieken:
• Spouwnavulling: voor- en nadelen, en toepassingsmogelijkheden
• Binnenisolatie:
- Mogelijke technieken en materialen
- Aandachtspunten
- Aansluitingen en bouwknopen: voorbeelden van concrete
oplossingen
• Buitenisolatie:
- Toepassingsmogelijkheden
- Aandachtspunten
- Aansluitingen en bouwknopen: concrete oplossingen
• Dakisolatie:
- Mogelijke technieken
- Aandachtspunten
- Voorbeelden
• Geprefabriceerde, globale oplossingen
• Bouwknopen
- Gemene muur
- Binnenwanden
- Vloeren
14 FAÇADE • MEI 2011 •
Module 2: Schrijnwerk en beglazing met een
positieve energiebalans
• Invloed van keuzes en uitvoering op comfort en energieverbruik.
• Aanpak van specifieke bouwknopen en koudebruggen die
hier voorkomen.
• Welke invloed hebben de verschillende parameters op comfort
en het energieverbruik?
• Is vierseizoensglas altijd een optimale oplossing?
• Waar dienen we het schrijnwerk in onze constructie te positioneren?
• Hoe bouwen we het schrijnwerk in de praktijk in?
• Hoe kan dit gecombineerd worden met zonweringssystemen?
• Waarmee dient men rekening te houden om gebruik te
maken van natuurlijke nachtventilatie als troef?
Docenten
Wouter Hilderson, lesgever module isolatie en luchtdichtheid
Johan Cré, lesgever schrijnwerk en beglazing
Data
Isolatie en luchtdichtheid:
Kortrijk: 29/06/2011 • 14u-17u
Gent: 15/11/2011 • 19u-22u
Schrijnwerk en beglazing met positieve energiebalans:
Kortrijk: 15/06/2011 • 14u-17u
Gent: 22/11/2011 • 19u-22u
Prijs per module
Aan elke ingeschreven deelnemer zal een zwart/wit afdruk
van de presentatie worden bezorgd.
Inschrijvingen
Niet-leden Leden
Bedienden PC 218 Gratis Gratis
Arbeiders PC 124 € 115 + € 20 = € 135 € 75 + € 20 = € 95
Andere € 122 € 79
Inschrijven via www.confederatiebouw.be,
tab “opleidingen”. ■

Weber,
voor traditionele én dunne voegen
zonder zwoegen
Weber biedt een volledig assortiment aan
van oplossingen voor het vermetselen van
gevelstenen, gaande van metselmortels, over
dun-, lijm- en doorstrijkmortels tot metselmortels
voor het vermetselen van “U”- en “L”-gevelstenen.
De producten uit het weber.mix assortiment zijn
afgestemd op uw voorkeur en gewoonten.
Aan u de keuze !
www.weber-belgium.be

Project van WTCB en PHP met steun van IWT
Technologische Dienstverlening
“Duurzame bouwschil”
moet innovatie stimuleren
Duurzaam bouwen wordt steeds belangrijker voor de
Vlaamse bouwsector en thermische eisen voor gebouwen
worden steeds strenger. Het ontwerp en de uitvoering van
gevels en daken bepalen in grote mate de duurzaamheid
en het energieverbruik van het gebouw als geheel, maar
de concrete realisatie hiervan is op dit ogenblik echter
nog niet vanzelfsprekend. Daarom hebben het WTCB
en het PHP (Passiefhuisplatform) - met de steun van het
IWT (het Instituut voor de aanmoediging van Innovatie
door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen) de
Technologische Dienstverlening “Duurzame bouwschil”
opgericht ter ondersteuning van duurzame innovatie bij
Vlaamse KMO’s op het gebied van daken en gevels, zowel
bij nieuwbouw als bij renovatie.
De prestatiecriteria voor gebouwen worden steeds strenger:
ze moeten stabiel, veilig, gezond, hoogwaardig thermisch en
akoestisch geïsoleerd en brandveilig zijn. Verder moeten ze
snel en goedkoop gebouwd kunnen worden en bij voorkeur
ook nog eens flexibel en demontabel zijn. De laatste jaren
wordt bovendien steeds vaker gevraagd dat de milieu-impact
van het gebouw voor, tijdens en na het gebruik ervan zo minimaal
mogelijk moet zijn. Recente realisaties tonen aan dat het
met de huidige bouwproducten en -technieken mogelijk is om
aan dit indrukwekkende eisenpakket te voldoen, maar dat het
zeker nog niet vanzelfsprekend is om dit op een economische
en pragmatische manier te doen.
Bij heel wat bedrijven wordt daarom volop geëxperimenteerd
met nieuwe bouwproducten en -technieken. Er is veel vraag
naar informatie en advies over hoogwaardig isoleren en
pragmatisch duurzaam bouwen. In het buitenland zijn al een
aantal producten en technieken ontwikkeld die geleidelijk
16 FAÇADE • MEI 2011 •
ook de Belgische markt aan het inpalmen zijn. Om de Vlaamse
economie te steunen en het grote innovatiepotentieel voor
Vlaamse bedrijven ten volle te benutten, heeft het WTCB, met
steun van het Instituut voor de aanmoediging van Innovatie
door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen (IWT), een
nieuwe Technologische Dienstverlening opgestart waarbij
alle bouwprofessionelen die concrete informatie wensen over
duurzame uitvoeringstechnieken van buitenwanden en daken
voortaan terecht kunnen.
Voornaamste doelstelling
Duurzaam en energiezuinig bouwen wordt inderdaad de
nieuwe standaard en het ontwerp en de uitvoering van daken
en gevels bepalen in grote mate de duurzaamheid en het
energieverbruik van het gebouw als geheel. Luchtdicht en
koudebrugarm bouwen is van cruciaal belang om de vooropgestelde
prestaties effectief te bereiken maar is momenteel
in de praktijk niet makkelijk te realiseren. Tal van duurzame
producten en technieken voor daken en gevels zijn in ontwikkeling
(groendaken, zonnecollectoren, nieuwe types lucht- en
dampschermen…). Vaak gebeuren die innovaties in het buitenland,
waarna ze geleidelijk in ons land geïntroduceerd
worden. Maar in deze nieuwe Technologische Dienstverlening
“Duurzame bouwschil” moet de eigen Vlaamse economie dus
genoeg ondersteuning vinden en ze wil er tevens voor zorgen
dat het innovatie-potentieel voor de eigen bedrijven ten volle
wordt benut.
De voornaamste doelstelling bestaat er dus in is dus om innovatieprocessen
bij Vlaamse bedrijven sneller en grondiger
te laten verlopen. Ze ijvert voor het in de praktijk brengen
van de concepten 'duurzame technologische ontwikkeling' en
'hoogwaardige thermische isolatie'bij daken en buitenwanden
binnen de Vlaamse bouwsector. De praktische realisatie van de
luchtdichtheid van lichte bouwcomponenten is in deze context

C
M
J
CM
MJ
CJ
CMJ
N
Project van WTCB en PHP met steun van IWT
zeer belangrijk. De kwaliteit van het
luchtscherm is immers beslissend voor
de hygrische (vermijden van vochtproblemen),
thermische (verzekeren van
de effectieve werking van thermische
isolatie) en akoestische (verzekeren van
de vereiste luchtgeluidisolatie) kwaliteit
van het een constructie en ook voor de
brandveiligheid. Daar besteedt de TD
dan ook veel aandacht aan.
Haar actiedomein is echter veel ruimer
dan dat: alle innovaties op het
gebied van hellende daken, platte daken,
dichtingsmembranen en bevestigingstechnieken
en de integratie van
zonne-energietechnieken in gevels en
daken kunnen behandeld worden. Ook
houtskeletbouw valt binnen het actiedomein.
De adviezen aan de ondernemingen
moeten leiden tot een betere kennis
van de mogelijkheden en beperkingen
van de (sinds kort) op de markt aangeboden
producten, systemen en technieken
en tot de verdere ontwikkeling ervan.
Mapetherm.pdf 1 15/04/11 17:06
Doelgroep
Alle bouwprofessionelen die concrete informatie
wensen over duurzame uitvoeringstechnieken
van daken of buitenwanden
kunnen voortaan terecht bij deze TD.
Daarmee bedoelt men zowel aannemers
van dak- en gevelwerken alsook timmerwerk-
of houtskeletbouwbedrijven en
plaatsers van isolatie. Maar ook algemene
aannemers, sleutel-op-de-deurbedrijven,
sociale woningbouwmaatschappijen en
architecten en studiebureaus kunnen
beroep doen op deze TD voor de ontwikkeling
van innoverende producten of
technieken. Naast het verspreiden van de
meest actuele kennis terzake omvat de
dienstverlening ook steun aan bedrijven
bij het aanvragen van subsidies voor innovatie
en begeleiding bij de concrete
uitvoering van innovatieprojecten.
Concrete acties die daaruit kunnen
voorvloeien zijn:
• individuele begeleiding van bedrijven
(bespreking van bouwdetails,
werfbezoeken, …)
• verspreiden van resultaten van
collectief onderzoek
(artikels, voordrachten, …)
• verschaffen van specialistisch technologisch
advies
(telefonisch, via mail, …)
• inleiden en begeleiden van innovatietrajecten
(project, studie, …)
• kosteloos voor bouwprofessionelen.
■
Voor meer info:
WTCB:
ir.-arch. Filip Dobbels, dr. Paul Steskens
filip.dobbels@bbri.be - 02 / 655 77 11
PHP:
ir.-arch. Wouter Hilderson
wouter.hilderson@passiefhuisplatform.be
03 / 235 02 81
Het beste gevelisolatiesysteem dankzij de innovatieve lijm die de panelen
en waterdichtende gevelafwerkingsproducten met elkaar verlijmt.
De harmonie die hierdoor
ontstaat, zowel in de zomer
als in de winter is even
uniek als de energiebesparing
die het systeem oplevert.
www.mapei.be
afwerking
Silancolor Tonachino
voorstrijkmiddel
Silancolor Base Coat
egalisatiemiddel
Mapetherm AR1
wapeningsnet van glasvezel
Mapetherm Net
egalisatielaag
Mapetherm AR1
isolatielaag
Mapetherm XPS
lijm
Mapetherm AR1
cementpleister
FAÇADE • MEI 2011 •
17

Kwaliteitsbewaking groene technieken
Er is een solide
kwaliteitskader nodig
De bouwsector moet erop toezien
dat de nieuwe groene technieken
die belangrijker en belangrijker
worden, ook effectief werken en de
bouwkwaliteit verhogen. Dat is de
boodschap van Tom Sels, zaakvoerder
van Vivixtum.
Vivixtum is gespecialiseerd in de naisolatie
van spouwmuren. De techniek
is niet nieuw. De eerste golf van spouwmuurisolatie
kwam op gang na de oliecrisis
in 1973. Maar toen zijn er fouten
gemaakt.
Tom Sels: "En dus is de na-isolatie van
spouwmuren in elkaar gezakt. Er waren
teveel cowboys op de markt. Ze brachten
de isolatie niet naadloos aan en ze hadden
te weinig productkennis. Er ontstonden
vochtproblemen, soms drukte
hun isolatie de muren zelfs uit elkaar.
Nu groeit de belangstelling weer, maar
we moeten absoluut vermijden dat we
dezelfde fouten opnieuw maken. Want
het basisidee van de techniek is goed."
Vakkennis garanderen
De na-isoleerders stelden vast dat er
twee grote lacunes waren. Er bestaat
nog geen specifieke opleiding voor de
isolatietechnieken die een bedrijf als
Vivixtum hanteert. Bovendien ontbrak
een solide kwaliteitskader.
Tom Sels: "Binnen de Confederatie Bouw
- Afwerking is dus een werkgroep opgericht,
waarvan ik voorzitter ben. We
hebben ook overlegd met de BUtgb (Belgische
Unie voor de technische goedkeuring
in de bouw) om de procedures voor
een Technische Goedkeuring (ATG) te
ontwikkelen. We wilden zo tot een inte-
18 FAÇADE • MEI 2011 •
grale kwaliteitsaanpak komen in overleg
met alle partners: de grondstoffenleveranciers,
de aanbieders van systemen
voor na-isolatie en de installateurs. De
kennis over na-isolatie zit in belangrijke
mate bij ons. We moeten vermijden dat
de producenten het voortouw nemen,
hun producten naar voor schuiven en
eventuele problemen afwentelen op de
installateurs."
Kwaliteit is argument voor
subsidie
Het subsidie- en steunbeleid van de overheid
was een belangrijke factor bij de
heropleving van de vraag naar na-isolatie
van spouwmuren, maar nu is de
fiscale aftrek voor muurisolatie weggevallen.
Een klap voor de sector, die geïnvesteerd
heeft in machines en knowhow.
Er wordt nu gediscussieerd met de overheid
over de steunmaatregelen. Een betrouwbare
kwaliteitsgarantie is daarbij
een belangrijk argument.
Tom Sels: "Met de ATG in de hand kan de
sector tegen de overheid zeggen: wij leveren
kwaliteit, subsidies voor installateurs
die zich aan de ATG houden zijn zinvol.
De Vlaamse overheid staat a priori niet
negatief tegenover die stelling. Een juiste
houding volgens mij, willen we in 2020
een zuiniger woningpark hebben."
Niet voor amateurs
Vivixtum isoleert spouwmuren met polyurethaan
(PUR). Dat vraagt verstand
van bouwkunde, van de machines en
van het productgedrag. Via een patroon
van kleine boorgaten in de voegen van
de buitenmuur injecteert Vivixtum
vloeibaar polyurethaan in de spouw.
Dat hardt dan uit en wordt schuim. De
grootste uitdaging is de juiste diagnose.
Tom Sels: "Als we een endoscopie doen -
met een toestel tussen de muren kijken
– zien we soms dat de spouw niet vrij is.
Muren zijn soms niet voldoende dicht, zodat
er PUR-schuim uit kieren en openingen
komt. Soms sluit het schrijnwerk niet
aan op het gevelwerk, enzovoort. Geen
twee woningen zijn hetzelfde, en een
goede voorbereiding is alles. Techniek en
diagnose moet je structureel aanpakken.
De mensen die de diagnose maken, hebben
we zelf moeten opleiding, op basis
van onze ervaring en de informatie van
leveranciers van producten en machines."
INFO
www.vivixtum.be
Endoscopie – De toestand van de spouw
wordt nauwgezet gecontroleerd.

Isoleren
doe je best
van kop
tot teen
U wilt uw huis natuurlijk verstandig isoleren.
Van boven tot onder. Bij het dak beginnen
is logisch. Gevelisolatie is uw volgende
verstandige zet.
Isover heeft de oplossing voor elke muur,
voor elke bouwmethode, voor zowel
nieuwbouw als na-isolatie.
Alle praktische oplossingen voor
het isoleren van gevels vindt u in
de uitgebreide brochure
“Muur- en gevelisolatie” van Isover.
Meer info op www.isover.be
www.isover.be

A
TURNING
POINT
IN
BUILDING
DESIGN
KINGSPAN FAÇADE SYSTEMS
www.kingspanbenchmark.be

Kwaliteitsbewaking groene technieken
Maximale betrouwbaarheid,
minimale kostprijs
Tom Sels is de drijvende kracht achter het opstellen van een
technische goedkeuring (ATG) voor de na-isolatie van spouwmuren
met PUR-schuim. Een ATG is een gunstige beoordeling
van één bepaald bouwproduct of systeem voor een welbepaalde
toepassing. Een ATG is een kwaliteitsgarantie voor
aannemer en consument, en dus een krachtig commercieel
argument, maar gratis is ze niet. Een belangrijke kostprijs is
bijvoorbeeld de inspectie die nagaat of de praktijk overeenkomt
met de gepubliceerde ATG.
Voor deze specifieke ATG was het motto dus "maximale be-
trouwbaarheid voor een minimale kostprijs", aldus Eric Win-
nepenninckx. Hij is secretaris-generaal van de Belgische Unie
voor de technische goedkeuring in de bouw. De BUtgb stelde
de procedures voor deze ATG op in overleg met de bouwsector.
Eric Winnepenninckx: "We hebben de certificatie voor instal-
lateurs op een weinig voorkomende manier benaderd. We
hebben afgesproken dat de houder van de ATG ervoor zal
zorgen dat de installateurs goed opgeleid en opgevolgd worden,
en ook dat de geleverde prestaties de inhoud van de ATG
kunnen beïnvloeden.
Daarnaast leveren de installateurs die een ATG-certificaat
hebben per bouwplaats informatie, waardoor controle mogelijk
wordt zonder veelvuldige bouwplaatsinspecties. "Daardoor
is de prijs-kwaliteitverhouding van de controle gunstig
Thermografie: De zwakke punten in de isolatie zijn meteen zichtbaar.
voor alle partijen. Je krijgt in ruil voor de inspecties een hogere
betrouwbaarheid dan je normaal kunt verwachten. "
Intussen is er ook overleg geweest met de Vlaamse Confede-
ratie Bouw over de mogelijkheden om de opleidingen samen
te organiseren, met de bedoeling deze voordelig te kunnen
aanbieden. Het gaat dan om het eerder algemene deel, de specifieke
technische aspecten blijven voor de ATG-houder. Deze
ATG-houder zal wellicht vaak de aanbieder van een systeem
voor na-isolatie van spouwmuren zijn, maar dat hoeft niet.
Ook installateurs kunnen ATG-houder zijn.
Info: www.butgb.be ■
Het meest gespecialiseerde bedrijf in het zuigen en blazen van dakgrind
• Zuigen en blazen van ballastgrind tot op grote hoogte • Blazen van grind 16/32
• Efficiënte en verantwoorde afvoer van grind tot een korrelgrootte van 30/60
• Aanleggen van extensieve daktuinen
• Het verwerken van andere droge stoffen, zoals zand, daktuinsubstraat en kleikorrels
• Op maat uitgevoerde speciale projecten
• Eigen transport tot 23Ton (ideaal voor kleine werven in stedelijk gebied)
• Voor de uit te voeren werkzaamheden speciaal ontworpen zuig- en blaaswagens
Peter Coolkens • tel: 03 314 29 03 • fax: 03 315 19 03 • e-mail: info@fihuma.be
FAÇADE • MEI 2011 •
21

Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
Meer moeite, meer profijt… Wees voorbereid:
Luchtdicht (ver-)bouwen
vandaag en morgen
Onder de vleugels van de Vlaamse Confederatie Bouw
werd enkele jaren geleden een Adviesplatform voor
Energie-efficiënt (ver)bouwen opgericht. Op 29 maart
organiseerde het platform haar 3 e jaarcongres in
Technopolis in Mechelen. Dit keer was luchtdicht bouwen
één van de centrale thema’s. De werkgroep schil –
klassieke afwerking werd dan ook ondersteund door de
Confederatie Bouw - Afwerking.
1 Waarom luchtdicht bouwen?
Een grote hoeveelheid van onze warmte vliegt via verschillende
kieren en spleten in de woning weer vrij naar buiten. Daarom
moeten we als doel hebben de kostbare warme lucht binnen te
houden. Het is belangrijk er bij het (ver)bouwen voor te zorgen
dat de woning goed luchtdicht wordt afgewerkt. Dit wil zeggen
geen kieren en spleten meer waarlangs de koude lucht ongecontroleerd
naar binnen kan komen. Kieren en spleten zorgen
immers voor tocht en een enorm warmteverlies (tot 25 %).
Luchtdichtheid voorkomt bovendien vochtproblemen en dus
potentiële bouwschade aan een woning. Het verhoogt het comfortgevoel
(trek-effecten). Het houdt ook vochtige warme lucht
uit isolatie en biedt het mogelijkheden tot een betere akoestiek.
Hoe beter geïsoleerd, hoe belangrijke de luchtdichtheid.
Om aan de energieprestatie-eisen te voldoen, kan men niet
oneindig gaan isoleren, luchtdicht bouwen zal één van de oplossingen
zijn die ervoor moeten zorgen dat de isolatie optimaal
haar werk kan doen. Er is immer die doelstelling dat elk nieuw
gebouw bijna energieneutraal zal moeten zijn tegen 1 januari
2021. Er zal aan strengere K- en E-peilen moeten voldaan worden.
Een minimum aandeel hernieuwbare energie zal moeten
stromen doorheen het gebouw. Vanaf 1 januari 2012 zal het
E-peil van woongebouwen, kantoren en scholen E70 moeten
bedragen en een K-peil van 40. Vanaf 2014 zakt dit zelfs naar
een E60 peil.
2 Gevelisolatie zorgt voor luchtdichtheid
Gevelisolatie zorgt er voor dat thermische spanningen in de
buitenmuur worden tegengegaan. Koudebruggen moeten zoveel
mogelijk worden voorkomen, wat meestal niet zo eenvoudig
is. Het plaatsen van gevelisolatie verhoogt het leefcomfort
22 FAÇADE • MEI 2011 •
Petri Ven, Sr. Advisor Federplast en Nathan Van Den Bossche van de UGent,
gaven in de Werkgroep van de Klassieke Afwerking – Schil een duidelijke uitleg
over luchtdichtheid en de relatie met dichtingslagen en schrijnwerk.
binnenin de woning. De bouwfysica toont immers aan, dat
het aanbrengen van de isolatielaag aan de buitenzijde van een
gevel, de beste isolatiemethode is voor gevels van (bewoonde)
gebouwen. De geïsoleerde buitenwand slaat overdag de warmte
die in het gebouw geproduceerd wordt op; 's avonds en 's nachts,
als er niet meer gestookt wordt, staat de wand deze opgeslagen
warmte naar binnen af. Een gelijkmatige verwarming van de
woning is het resultaat. Deze eigenschap staat bekend als het
zogenaamde warmteregulerend vermogen van muren.
3 Luchtdicht, dampdicht, winddicht
Aan de buitenzijde dient isolatie goed afgedekt te worden door
een winddichte isolatiebeschermlaag.
Aan de binnenzijde is er een luchtdichte laag vereist. Bij
daken is het over het algemeen het “dampscherm” dat deze
luchtdichtende functie zou moeten vervullen. De lekkages
in de luchtdichte lagen ontstaan meestal bij de plaatsing…Ze
ontstaan door onzorgvuldige uitvoering van de overlappingen,
slechte aansluiting met andere bouwelementen,… We zetten
voor u even de karakteristieken van de begrippen “luchtdicht”,
“dampdicht” en “winddicht” op een rijtje - zie tabel hiernaast.
4 Hoe luchtdichtheid meten?
Luchtdichting wordt gemeten met een “blower door test.”
Hiertoe wordt in de opening van de voordeur een plastic zeil

Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
gespannen waarin een ventilator en een aantal meettoestellen
zijn bevestigd. De ventilator zuigt eerst permanent lucht in
het gebouw. Hierbij wordt gemeten hoeveel lucht men in het
gebouw moet pompen om een constante druk in de woning te
houden. Op dat moment weet je dus ook hoeveel lucht er via
de resterende lekken naar buiten kan. Vervolgens wordt de
test in de omgekeerde richting herhaald: er wordt lucht uit het
gebouw gezogen. Hierbij meet men dan hoeveel lucht er naar
buiten kan worden gezogen om eenzelfde onderdruk te behouden.
Zo meet men hoeveel lucht er langs kieren naar binnen
komt. Deze test dient in beide richtingen te worden uitgevoerd
om een correct beeld te krijgen. Ramen sluiten bijvoorbeeld
beter wanneer het gebouw in overdruk staat, maar vaak minder
goed wanneer het gebouw in onderdruk wordt geplaatst.
Het luchtdichtingsniveau wordt uitgedrukt in een aantal
luchtwisselingen per uur bij 50 Pa, dit wordt weergegeven als
de n50 waarde. Dit is ook de verhouding van het lekdebiet
tot het intern gebouwvolume. Ook de oppervlakteluchtdichtheid
wordt gemeten, dit is het lekdebiet in verhouding tot het
externe warmteverliesoppervlak. Deze waarde wordt in de
E-peilberekening gebruikt en wordt de q50 waarde genoemd.
5 Luchtdichtheid creëren
In feite is het gemakkelijk om de schil van een gebouw luchtdicht
te maken indien er zich geen openingen in bevinden
die moeten worden afgedicht. Sleutelbegrippen zijn daarbij:
Wat?
Barrière voor:
Waarom?
een nauwgezette planning en zorgvuldige uitvoering. Het opmaken
van een luchtdichtingsplan kan hierbij een grote hulp
vormen. Om een goede luchtdichting te krijgen, moeten we
ervoor zorgen dat in onze woning alle bouwelementen correct
op elkaar worden aangesloten. Beton, glas, hout, pleisterwerk,
enz.… zijn allemaal luchtdichte materialen, het is van het
uiterste belang om ook de overgang van het ene materiaal
naar het andere goed luchtdicht te maken. Bij een massieve
constructie zal men in principe een betrouwbare luchtdichting
bekomen door een correct aangebrachte bepleistering op
het volledige binnenoppervlak. Zolang men maar rekening
houdt met een aantal belangrijke probleempunten, zoals de
luchtstromen, die kunnen ontstaan doorheen bakstenen constructies
of door de openingen in het metselwerk bekomt men
een betrouwbare luchtdichting.
De aansluiting van het metselwerk rond deuren en ramen
vormt een zeer kwetsbare plaats voor het ontstaan van luchtlekken
en dienen zorgvuldig afgewerkt. Vandaar dat men
vooraf reeds speciale folies zal bevestigen op het schrijnwerk
en die moeten worden ingewerkt in de pleisterlaag. De muren
dienen te worden bepleisterd van de ruwe vloer tot het ruwe
plafond: een betonlaag vormt immers geen luchtdichte barrière.
De overgangszones tussen verschillende materialen, bvb
metselwerk met hout of isolatiemateriaal, verdienen bijzondere
aandacht. Uitsparingen en sleuven, bestemd voor de gasof
elektriciteitsleidingen, dienen aan alle kanten te worden
bepleisterd. Ten slotte is het aangeraden om na het plaatsen
Luchtdicht Dampdicht (dampremmend) Winddicht
luchtscherm
(lucht convectie)
• niet voor O2 (PVOH, PA)
• lucht / tocht
• dampremmend
• energiebesparing
• vermijdt condensatie-
problemen
dampscherm (H2O) windscherm (onderdakfolie)
H2O in dampfase (dampdicht)
• vochtige, warme ruimtes waar
waterdamp diffundeert
doorheen structuren, zie BKK
• wind en tijdelijk regendicht)
• dampopen
• beperking indringing water
• beperking indringing
stuifsneeuw
Waar? Binnenzijde Binnenzijde Buitenzijde
Gemeten door:
gebouw
n50
bouwmateriaal
WVTR- waarde ⇒ Sd
bouwmateriaal
WVTR- waarde ⇒ Sd
Eenheden [h-1] [g/m².24hr] ⇒ [m] [g/m².24hr] ⇒ [m]
Methode
Type materialen
NBN EN 13829
blower door test
PE gesloten structuur
PA
EN ISO 12527:2001
(ISO 1663:2007)
(ISO 2528:1995)
Afhankelijke BKK:
1. PE folie gesloten structuur
2. PE folie / alulaminaat
3. Gewapend bitumen APP, SBS
4. Gewapend bitumen met
metaalfolie
EN ISO 12527:2001
(ISO 1663:2007)
(ISO 2528:1995)
PE open structuur, spun-bonded
FAÇADE • MEI 2011 •
23

Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
De groepsleden van de Werkgroep Klassieke Afwerking – Gebouwgeschil gingen praktisch en visueel aan het werk.
van de leidingen, de ontstane gaten en spleten dicht te smeren
om luchtstromen in de muur te vermijden.
Om een goede luchtdichting te bekomen is het van belang om
ook de muren van de garage, wasruimte, stookruimte, enz. van
een luchtdichting te voorzien. Bij raamaansluitingen moet er
voor een volledige luchtdichtheid worden gezorgd ter hoogte
van de aansluiting op het pleisterwerk van de binnenmuren.
De folie (op het raam aangebracht door de schrijnwerker), de
combinatie van PU en kit, de kitvoeg,… stuk voor stuk belangrijke
elementen voor de stukadoor en gevelbewerker.
5.1 Uitvoering
Tijdens de uitvoering van de luchtdichtheid is het oog hebben
voor een bouwdetail van groot belang. Daarom is werfcoördinatie
en communicatie met alle betrokkenen partijen van
groot belang. Men mag er niet van uit gaan dat het aanbrengen
van thermische isolatie automatisch garant staat voor een
luchtdicht scherm. Luchtdichte isolatie (kunststofschuimen
PUR/PIR en EPS/XPS) bieden extra veiligheid bij ongewenste
doorboringen, maar naden en aansluitingen kunnen mogelijks
luchtlekken veroorzaken. Basisluchtdichtheid creëren we in
bepleisterde wanden, gegoten vloeren, plafonds, schrijnwerk
en dakstructuur.
5.2 De juiste opbouw in risicozones
De risicozones rond luchtlekken in een woning situeren zich
in de voegen rond vensters en dakvensters; de aansluitingen
tussen muur en dak; de aansluitingen tussen het metselwerk
24 FAÇADE • MEI 2011 •
en het schrijnwerk; de voegen tussen muur en vloer; voegen
tussen muur en plafond en het ontbreken van een luchtscherm
tussen muur en plafond.
Bij het plaatsen van het schrijnwerk is het enorm opletten
geblazen, omdat schrijnwerk de hele bouwschil doorboort. Er
is veel verlies van performantie via de bouwaansluitingen op
schrijnwerk. De raamaansluitingen worden het best gedicht in
drie lagen, opgebouwd uit voegbodem in combinatie met een
akrylaatkit en een stopprofiel. De voegbodem bestaat uit 30
mm pleister, tweelaags aangebracht. Daarnaast wordt best een
zelfklevende folie aan de binnenzijde en zijkant van het raam
aangebracht. De bescherming naar buiten toe kan gecreëerd
worden met een afstrijklatje voor pleister, een klos voor bevestiging
of een siliconenkit. De drie lagen leveren een gemeten
besparing van 3 à 4 E-peil punten op.
5.3 Duurzaamheid
Luchtdichtheid staat in nauw verband met duurzaamheid.
Duurzaamheid is echter geen synoniem voor levensduur. Het
omvat een ecologisch, sociaal en economisch luik, en is op zich
geen evaluatie op uitsluitend de productiefase. De duurzaamheid
van bouwmaterialen wordt bepaald op gebouwniveau
via LCA-gegevens (Levenscyclusanalyse) van bouwmaterialen.
De LCA wordt ook wel Wieg tot graf analyse genoemd en is
een methode om de totale milieubelasting te bepalen van een
product gedurende de hele levenscyclus.
Filip Coveliers Joris Vandenbroucke Marc Dillen Raf Coppens
Het jaarcongres werd afgesloten met de conclusies uit de verschillende werkgroepen, een slotwoord door Joris Vandenbroucke, Kabinetschef van minister Freya
Van den Bossche en Marc Dillen, directeur-generaal van de Vlaamse Confederatie Bouw, en de ongezouten mening van Raf Coppens op het bouwproces.

Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
6 Besluit
Luchtdichtheid is de hoeksteen om een goede isolatie te realiseren.
We moeten deze gewoon verhogen om de energievraag
te kunnen reduceren. Luchtdicht bouwen is een noodzaak
geworden en bovendien helpt het om het E-peil te verlagen.
Het ontwerp is hierbij cruciaal en kan heel wat problemen van
luchtdicht bouwen voorkomen, maar de uiteindelijke uitvoering
is de sleutel tot een goed resultaat. Ook de gevelbewerker
en isoleerder zal hierbij een belangrijke rol moeten gaan spelen.
De verschillende aannemers in de afwerkingsector, moeten
er voor zorgen dat de verschillende bouwdelen compatibel
Actief aan het werk tijdens het jaarcongres
Gérard Mostenne, stukadoor-gevelbewerker
«Het begrip ‘luchtdichtheid’ bij het
grote publiek bekend maken»
Gérard Mostenne, één van onze leden, is sinds een dertigtal
jaren stukadoor-gevelbewerker in Hamois, in de
Naamse regio. Op zoek naar nieuwe technieken heeft hij
zich op de isolatie met cellulose gestort en binnenkort
wil hij ook de isolatie van spouwmuren verder ontwikkelen.
Zoals hij zo goed verwoord: “Ondernemer zijn is
de markt aanvoelen en risico's durven te nemen.”
op elkaar worden afgestemd, zonder daarbij ook de duurzaamheid
van producten uit het oog te verliezen.
Anderzijds moet het realiseren van een goede luchtdichtheid
onvoorwaardelijk gekoppeld zijn aan een goed bestudeerde
ventilatie installatie in het gebouw!
■
Met dank aan:
P. Ven, Federplast • N. Van Den Bossche, UGent
Passiefhuis-Platform • WTCB
Meer info:
http://www.wtcb.be • http://www.passiefhuisplatform.be
Op het derde jaarcongres van het platform Energie-efficiënt verbouwen bogen de deelnemers zich in aparte werkgroepen over vier
deelproblemen van de evolutie naar energiezuiniger bouwen. De nadruk lag op het leren van elkaar en samen op zoek gaan naar
een gulden middenweg tussen verschillende visie en verwachtingen. In de werkgroep gebouwschil, waar bovenstaande thematiek
besproken werd, moesten de deelnemers ook zelf visueel aan de slag. “We legden de werkgroepleden een visueel probleem voor, bijvoorbeeld
de afwerking van een muur, waar een raam moet inkomen, er moest een afwerking met pleister voorzien worden, etc…”,
vertelt Filip Coveliers, directeur van de Confederatie Bouw – Afwerking. “De aannemers kregen de opdracht om de muur luchtdicht
af te werken. We gaven hen tools om hun eigen aanpak visueel voor te stellen. Iedereen kon dan zijn opmerkingen geven bij de
voorgestelde oplossing. Zo ontstond een zeer leerzame discussie. Er werden ervaringen uitgewisseld tussen architecten, algemene
aannemers, stukadoors, dakdekkers en glazenmakers/schrijnwerkers. We willen nog maar eens benadrukken dat aannemers hun
werk perfect op elkaar moeten afstemmen wil men een luchtdicht resultaat bekomen.”
De nieuwe groene beroepen aanwijzen is een ding, maar er
zich ook effectief in durven te lanceren is nog iets anders. De
innovatie in de sector is de laatste jaren bliksemsnel geëvolueerd.
De evolutie van de reglementeringen is hier zeker niet
vreemd aan. Luchtdichtheid kent voor Gérard Mostenne geen
geheimen meer. Vanaf het begin weet hij de oorzaak van talrijke
moeilijkheden te identificeren: het gebrek aan coördinatie
op de bouwterreinen.
Gérard Mostenne: “Er wordt niet voldoende gecommuniceerd.
De beroepsgroepen volgen elkaar op, op een bouwterrein,
zonder rekening te houden met de gevolgen van hun werk op
dat van hun collega’s. In renovatie bijvoorbeeld, vervangt men
vaak het raamwerk om de energieprestaties van het gebouw te
verbeteren. De verbinding muur-venster is uiterst belangrijk
om de continuïteit van de luchtdichtheid van het geheel te
waarborgen. Helaas maakt men zich hier weinig zorgen over
Gérard Mostenne – "Men kan zich niet veroorloven voldoende afstand te nemen
met de nieuwe technieken alvorens zich op deze markten te lanceren.".
FAÇADE • MEI 2011 •
25

4 de Dag van het Dak
Wat? Hét netwerkevent van het jaar voor fabrikanten, voorschrijvers en vakmannen uit de dakensector…
Alles in een zeer gemoedelijke sfeer met gratis toegang, gratis buffetten en gratis drank.
Waar? De ‘Kelders Van Cureghem’ in Anderlecht.
Hoe laat? 11 u. tot 19 u.
Met? Meer dan 90 standjes in een zee van ruimte (7000 m²) Gratis buffet, drank en toegang!
Vergeet ook de gratis stoelmassage voor de partners niet!
Gratis! Mis dit unieke evenement niet en vraag uw toegangskaart(en) aan via www.dagvanhetdak.be.
Wie niet wil ontbreken als standhouder kan terecht bij Steve Caufriez tel. (02) 545 57 25 of via mail:
steve.caufriez@confederatiebouw.be
Vakbeurs en netwerkevent voor de volledige dakensector:
dakdekkers (hellend en plat), schrijnwerkers, architecten …
Donderdag 17 november 2011
Volgende bedrijven hebben hun deelname aan de Dag van het Dak reeds bevestigd:
ABC DIGIBOUW / ADCO ROOFING PRODUCTS / AG PLASTICS / ALBINTRA - FAKRO / ALTRAD / ALUTHERMO / APOK / Armat Arcelor Mittal / ASPHALT EQUIPMENT / ASPHALTCO / BELGIAN WOODFORUM / BEVAD / Böcker / BTECH - RESITRIX
CERCLINDUS / CONFEDERATIE BOUW DAK / CORI / CPE / DAIMLER - MERCEDES VANS / DEBOER / DEFRANCQ / DERBIGUM / Dörken / DTE / DUVIMEX / EMPO - VERDER / ENVIROSHAKE / ETANCO / ETC / ETERNIT DAK / ETS EUROPE / FDT
FIHUMA / FIRESTONE / GROUP D & I / HELI - SETIP / HITASCHI POWERTOOLS / IBIC / IKO - ATAB / IRS / IRS SOLAR / ISOTEC / ISOVER / IVP / KAB / KINGSPAN / KLOEBER / KORAMIC / MAGE FASTENERS / MAKITA / MAPEI / MAWIPEX / MONIER
N. et B. Knauf & Cie / NOVATECH / PCE - FOAMGLAS / PRELASTI / RAM Mobile / RECTICEL INSULATION / RENOLIT / ROCKWOOL / ROTO FRANK / ROVAL / SIEVERT / SIKA / SOPRASOLAR / SOPREMA / SOPREMA LIQUIDS / SORTIMO
SPIT - PASLODE / SVK / TECHCOMLIGHT / TRESPA / TRIECO / TRIFLEX / UBBINK / UNILIN SYSTEMS / URSUS / USE IT GROUP - BOUWSOFT / UZIMET - Röhr - Stolberg / VELUX / VM ZINC / WTCB

Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
"Een goede luchtdichtheid is enkel mogelijk
mits een zeer nauwkeurige toepassing.”
bij de fasen van de conceptie en de bouw. Ik heb het gebrek
aan isolatie rond het raamwerk (polyurethaanschuim) al vele
malen moeten corrigeren. Als ik het zou doen zou het zijn
zoals een dikke jas in de winter aan te doen en de ritssluiting
open te laten! Ik moet er ook op toezien dat de contactpunten,
die door de elektricien worden geplaatst, eveneens volledig
worden omhuld met pleister.”
Adviseert U langs de buitenkant of langs de
binnenkant te isoleren?
Gérard Mostenne: "Wanneer dat mogelijk is zou ik de isolatie
langs de buitenkant adviseren, waarbij isolerende panelen op
de gevel geplaatst worden, die vervolgens worden bedekt met
een pleisterlaag of gevelplaten. De isolatie langs de binnenkant
is moeilijker. Als zij niet goed wordt uitgevoerd, kan zij
condensatie veroorzaken. Men moet ervoor zorgen de panelen
goed te voegen zijn, wat geen sinecure is! Men doet trouwens
steeds meer beroep op de techniek van insufflatie.“
U heeft zich in de insufflatie van cellulose
gelanceerd ?
Gérard Mostenne: "Ik heb een opleiding bij een producent van
cellulose in Duitsland gevolgd. Ik heb toen beseft dat wij onze
daken al sinds meer dan 20 jaar slecht isoleren. Ik was direct
overtuigd en ik heb niet geaarzeld om 25.000 euro te investeren
om de machine aan te schaffen. Cellulose waarborgt een
hoger warmtecomfort. Zijn faseverschuiving duurt minstens
elf uur, wat dus betekent dat de zomerhitte pas na elf uur door
het isolatiemateriaal dringt, alvorens de ruimtes op te warmen.
De toepassing ligt niet binnen het bereik van de doe-hetzelver.
Het vereist nauwkeurig werk en specifiek gereedschap.”
De kosten zijn eveneens hoger dan een klassieke
isolatie. Hoe reageert de particulier?
Gérard Mostenne: "De arbeidskosten verzwaren inderdaad de
rekening. Men moet de machine goed rentabiliseren. Voor een
luchtdichtheid met cellulose van 23 cm, moet men ongeveer 35
tot 40 €/m² rekenen. De Waalse Regio zou de premies voor de
luchtdichtheid moeten verhogen. Het grote publiek is niet voldoende
op de hoogte over het belang van een goede dichtheid
en kiest vaak voor de goedkoopste oplossing, maar meestal niet
de meest efficiënte. Vandaag haal ik slechts een contract op vijf
met cellulose binnen, maar de markt moet nog groeien.“
Vreest U geen tekort aan afstand ten opzichte
van de nieuwe technieken?
Gérard Mostenne: "Ondernemer zijn is risico’s durven nemen,
vooruitlopen op de tendensen. Mijn hoofdberoep zal die van
stukadoor blijven, maar ik zou me graag verder ontwikkelen
in die na-isolatie. Ik ben bijvoorbeeld net een opleiding aan
het volgen om met siliconen bewerkte vlokken glaswol in te
blazen, een nieuwe techniek om spouwmuren te isoleren. Ik
voer altijd proeven op mijn eigen woning uit alvorens het toe
te passen bij een klant. Het probleem is dat men zich niet kan
veroorloven om voldoende afstand te nemen alvorens zich op
deze markten te lanceren. Dat is altijd zo geweest.“ ■
Gevelbekleding met Linius ®
• Optimaal beheer van zonnewarmte en natuurlijk daglicht
• Verfraait en dynamiseert de gevel
• Zowel binnen- als buitentoepassing
• Toepasbaar voor industriële en residentiële gevelbekleding
• Akoestische oplossingen*
Wenst u meer informatie ?
www.renson.eu
VENTILATION
SUNPROTECTION
cade linius NDL 0511 indd 1 FAÇADE • MEI 2011 • 16/05/11 16:23
*
27

Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
Luchtdicht aansluiten van ramen
in lage energie en passiefwoning
Dat luchtdicht bouwen dikwijls gespreksonderwerp
nummer één is in discussies tussen verschillende bouwberoepen,
kan door iedereen wellicht beaamd worden.
Aangezien luchtdichtheid niet kan vernoemd worden
zonder het onderwerp ventilatie aan te halen, nodigde
de firma RENSON enkele belangrijke spelers uit om hun
producten en visie hierover uiteen te zetten.
Laat ons eerst eens stilstaan bij het verschil tussen een lage
energiewoning en een passiefwoning. Het grootste verschil zit
hem in het verbruik van de energie welke nodig is om het geheel
te kunnen verwarmen. Voor een lage energiewoning mag
het energieverbruik voor verwarming en koeling niet meer
dan 30kWper m² per jaar bedragen. In geval van een passief
woning wordt dat nog eens gehalveerd tot 15 kW/m² per jaar.
Rechtstreeks daaraan gekoppeld speelt de luchtdichtheid van
een gebouw hierbij dus een grote rol. Indien een gebouw een
slechte luchtdichtheid heeft en er veel warmtelekken zijn, dan
moet er veel worden bijverwarmd om dat verlies op te vangen.
Bijverwarming betekent extra energieverbruik waardoor het
dus niet mogelijk wordt om aan de grenswaarden te komen.
Door bij het ontwerp rekening te houden met de oriëntatie
van het gebouw kan men proberen maximaal gebruik te maken
van de zonnewarmte waardoor de nood van verwarming
lager wordt. Er dient echter rekening te worden gehouden met
een risico op oververhitting waardoor de noodzaak van een
koelinstallatie zich opdringt. Dit zorgt dan op zijn beurt weer
voor een groot bijkomend energieverbruik. Zoals u ziet zijn
er heel wat factoren die mee kunnen bepalen welk label een
woning krijgt.
Het RENSON gebouw langs de E 17 fungeerde als demogebouw voor de uiteenzettingen mbt luchtdicht aansluiten van schrijnwerk
28 FAÇADE • MEI 2011 •
Om aan de oververhitting te verhelpen heeft RENSON niet enkel
zijn gekende ventilatiesystemen maar brengen zij ook een
systeem van zonneweringen op de markt. Een zonnewering is
het meest performant wanneer het aan de buitenkant geplaatst
wordt. Dit kan d.m.v. de traditionele doeksystemen die op de
markt zijn, waarbij het uiteraard belangrijk is om bij plaatsing
rekening te houden met een behouden luchtdichte aansluiting
van de constructie boven het raam. Anderzijds kan er ook gekozen
worden voor een structurele zonnewering. Indien deze
dan nog beweegbaar is dan is deze nog efficiënter bruikbaar
t.o.v. een vast systeem. Bij het bezoek aan de showroom en de
kantoren van het bedrijf, konden de aanwezigen zien wat er
allemaal op de markt te vinden is.
Nightcooling zorgt voor natuurlijke koeling
Tevens werd er door mevr. Severine Vandekerckhove (RENSON)
even stilgestaan bij het systeem van ‘nightcooling’. Hierbij
wordt voor de afkoeling van de ruimtes gezorgd door een natuurlijke
koeling welke gedurende de nacht geactiveerd wordt.
Het principe is dat er een natuurlijke circulatie ontstaat waarbij
er koele buitenlucht in het lokaal komt, terwijl de warme
lucht wordt afgevoerd. De systemen zijn onderhoudsvrij en
insectwerend waardoor de ongewenste indringers ’s nachts
worden buiten gehouden.
Bij het bouwen van een laag energie of passiefwoning, speelt
uiteraard de keuze van de materialen een belangrijke rol. De
ramen dienen bij voorkeur te worden voorzien van een glas
met een lage U waarde. Om dat te realiseren doet de glassector
beroep op bijkomende coatings die op de glasvlakken worden

Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
Severine Vandekerckhove zorgde voor ontvangst
en verwelkoming van de deelnemers
bij de ontbijtsessies van RENSON
aangebracht, of men gaat triple beglazing
aanbrengen waarbij men zelfs de
ruimte tussen de glasvlakken gaat vullen
met een gas.
De sector van de raamprofielen zelf on-
dergaat ook een verandering ten gevolge
van luchtdicht bouwen. Zo gaat men
in sommige profielen zelfs al een sleuf
gaan aanbrengen waardoor het aanbrengen
van speciale tape, die moet zorgen
voor de luchtdichte aansluiting van het
raam met het metselwerk, perfect kan
verlopen. De stukadoor kan dan het
vlies dat aan de butyltape bevestigd zit,
inwerken in de pleister. Momenteel zijn
er heel wat soorten tapes op de markt
waarop er meestal een vlies of een gaas
voorzien is dat in de pleister dient te
worden ingewerkt. Allerlei toepassingen
en materialen werden door Christ
Decommere (Tremco Illbruck) gepresenteerd.
Er zijn producten die enkel voor
de binnenaansluiting mogen gebruikt
worden, andere zijn geschikt om met
dezelfde schuimband zowel de aansluiting
binnen als buiten te realiseren.
Het product is namelijk slagregendicht,
isolerend en tevens luchtdicht.
Heel wat interesse voor het onderwerp!
Dhr. Nathan Vandenbossche (UGent)
kwam tevens toelichting geven bij het
onderzoek dat door de Universiteit gedaan
werd ivm de luchtdichtheid van
de raamaansluitingen. Ze zijn tot de
conclusie gekomen dat er een onderverdeling
kan gemaakt worden gaande
van slecht, over middelmatig om te eindigen
bij goed. Een slechte aansluiting
wordt bekomen wanneer men enkel
de omkasting voorziet van een kleine
hoeveelheid isolatiemateriaal (rotswol)
ter hoogte van de deklijst. Wanneer
men de omkasting ook nog voorziet van
een acrylaatkitvoeg ter hoogte van de
aansluiting met het raam bekomt men al
een betere luchtdichtheid. Het opschuimen
van het raam geeft ook al een goede
luchtdichtheid, doch ter hoogte van de
raambevestigingen is het niet evident
om een doorlopende luchtdichtheid te
krijgen. Een goede luchtdichtheid werd
in de laboratorium omstandigheden bekomen
door het aanbrengen van een folie
op het raam, waarna deze folie werd
ingepleisterd. Ook met zelfklevende folies
die op het raam en de muur werden
aangebracht en daarna voorzien van een
pleisterlaag, werd een goed resultaat
bekomen. De combinatie van een stopprofiel
met een acrylaatkit is eveneens
aangewezen.
Goede coördinatie absoluut
noodzakelijk!
Tot slot werd de sessie afgesloten met de
visie van een sleutel-op-de-deur bedrijf,
vertegenwoordigd door dhr Luc Van den
Abeele (Kijk & Bouw). Enkele concrete
projecten werden voorgesteld,waarbij
door de ontwerper of de bouwheer hoge
eisen werden gesteld aan de energieprestaties.
Een van de kopbrekers die men
toen vaststelde ging ivm de aansluiting
van de deur met de deurdorpel, die
op zijn beurt luchtdicht diende aan te
sluiten op het metselwerk. Dit vroeg een
zeer secure plaatsing om de luchtdichtheid
te bekomen… Als besluit werd toen
geformuleerd dat er inderdaad nog heel
wat werk aan de winkel is om de verschillende
principes en methodes van
bouwen aan te passen. De goede coördinatie
tussen de verschillende bouwpartijen
onderling is essentieel en er is
hiervoor nog een ganse weg af te leggen.
De Confederatie Bouw zal u hierin bijstaan
en voorziet daarom in het najaar
informatiesessies rond het thema luchtdicht
bouwen.
■
FAÇADE • MEI 2011 •
29

Geveltechnieken in de praktijk
Zonwering als functionele
en esthetische meerwaarde
Zon en licht hebben een effect op onze gezondheid en
ons humeur. Gebouwen met grote glaspartijen aan de
zuidkant bieden tijdens de herfst, winter en lente de
voordelen van de binnenvallende zonnestralen, maar in
de zomermaanden kan dit tot een oncomfortabel binnenklimaat,
storende lichtreflecties en verkleuring van
interieur en meubels leiden. Het komt er dus op aan om
warmte en licht op een goede manier te doseren. Een efficiënte
externe zonwering houdt de zonnestralen tegen
voordat ze in contact komen met de glasoppervlaktes
waardoor oververhitting, reflecties en hoge energiekosten
voor bijkomende koeling kunnen worden voorkomen.
De fraaie praktijkvoorbeelden die Dhr. Johan
Debaere van Renson® hieronder aanhaalt tonen aan
dat de zonwering de gevel bovendien ook een esthetische
meerwaarde kan geven.
30 FAÇADE • MEI 2011 •
Een zonwering moet in de zomer de zonnewarmte weren, maar
in de winter is die extra warmte dan weer welkom. Bovendien
moet er voldoende lichtinval zijn, maar onaangename reflecties
en kans op verblinding moeten liefst worden vermeden.
Ook de stand van de zon varieert van uur tot uur en van dag tot
dag. Die posities worden vastgelegd in een zonnediagram. De
curven zijn afhankelijk van de positie op de wereldbol maar
moeten echter nog gecorrigeerd worden afhankelijk van de
lokale tijdzone en/of zomer- en wintertijd. Met deze gegevens
kan dan - rekening houdend met de oriëntatie van de gevel -
een geschikte oplossing voor elk project worden uitgewerkt.
Vaak worden aluminium-lamellen horizontaal of verticaal
(al dan niet beweegbaar) voor de glasgevel geplaatst. Voor
CAP Entreprises in Trégueux (Frankrijk) bijvoorbeeld tekende
architectenbureau Coquard-Colleu-Charrier een modern gebouw
met veel licht en een goed contact met de natuur. Maar
er moest ook rekening worden gehouden met mogelijke oververhitting
en verblinding. Daarom werd een zonwering met
beweegbare RENSON® Icarus® Aero 400 lamellen voorzien die
vanuit elke ruimte apart kunnen worden bediend. Zo kan elke
gebruiker de zonwering volgens behoefte regelen.

Geveltechnieken in de praktijk
Daarnaast zijn er ook de luifels of schuifpanelen. Aangezien
luifels boven de ramen hangen, verstoren ze het uitzicht naar
buiten niet. In de zomermaanden bieden ze een goede beschaduwing,
terwijl ze in de wintermaanden de aangename zonnewarmte
in de woning laten binnenschijnen. Ook met schuifpanelen
kan de lichtinval beïnvloed worden. Bij een aangename
lichtinval worden de panelen weggeschoven, terwijl ze bij
risico op oververhitting helemaal of gedeeltelijk voor de ramen
kunnen worden geschoven. De firma Callens & EMK bouwde
onlangs een nieuwe hoofdzetel langs de autoweg Kortrijk –
Gent in Waregem. Deze gevel, getekend door architectenbureau
Goedefroo + Goedefroo, lijkt op een vis, die telkens weer
zuurstof naar binnen zuigt. Grote glasvlaktes zorgen voor veel
licht en om storende reflecties en onaangename temperatuurstijgingen
te vermijden, werden hier Loggia® schuifpanelen
met Sunclips® lamellen geïnstalleerd.
Wie liever niet opteert voor een aluminium zonweringsysteem
kan ook kiezen uit een uitgebreid assortiment windvaste
screens. Voor de hoofdzetel van de Vrieling Adviesgroep in
Hardenberg (Nederland) bijvoorbeeld kozen Leijh, Kappelhoff,
Seckel, Vanden Dobbelsteen Architecten voor dit soort windvaste
screens. Van Braak zonwering installeerde de Fixscreen®
100 voor de kleinere ramen van de kantoorruimtes, terwijl de
Fixscreen® 150 werd geïntegreerd voor de hoge glaspartijen
van de ontvangstruimte.
Soms willen architecten bij gebouwen
ook speciale constructies
voorzien zoals specifieke
oplossingen met aluminium
lamellen, klapluiken en specifieke
integratie van windvaste
screens. Het RENSON®
projectteam ontwikkelt in samenwerking
met de architect,
de ingenieurs en de bouwheren
daarom geregeld projectgerichte
en creatieve oplossingen. Zo hebben
architect Lionel Dunet en
constructeur PCB bij de renovatie
van het gemeentehuis van
Relecq-Kerhuon in Frankrijk veel
gebruik gemaakt van glas als teken
van transparantie en neutraliteit. Voor de glaspartijen op
de zuidgevel ontwikkelde het projectteam van RENSON® een
aangepaste oplossing, die een vaste lamellenwand combineert
met zonneluifels en klapelementen. Boven de ramen onderaan
het gebouw werden luifels met Sunclips® lamellen ingetekend.
Een echt architecturaal hoogstandje zijn echter de klapluiken
op basis van C-vormige Sunclips® EVO 96 lamellen. Neergelaten
klapelementen beperken de directe zon- en lichtinval
gevoelig en in open positie zorgen ze nog steeds voor schaduw
en een vermindering van de storende effecten van lichtinval
op o.a. computerschermen. In gesloten toestand vormen die
elementen een doorlopende wand met de lamellen erboven,
eronder en ernaast.
■
FAÇADE • MEI 2011 •
31

Brandgedrag van
houten gevelbekledingen
De nationale classificatiesystemen voor de brandreactie
van bouwproducten worden langzaam maar zeker vervangen
door een unieke Europese classificatie. Hoewel
de lidstaten bevoegd blijven voor het vastleggen van het
vereiste veiligheidsniveau, dient dit voortaan uitgedrukt
te worden in een Europese klasse. Daarnaast staan er
nog belangrijke wijzigingen op stapel rond het vereiste
veiligheidsniveau voor gevelbekledingen. Dit artikel
geeft een overzicht van de eisen en prestaties die in de
toekomst – onder bepaalde voorwaarden – van toepassing
zullen worden voor niet-brandwerende houten
gevelbekledingen.
I Door:
Dossier Buitenschrijnwerk
Y. Martin, ir., afdelingshoofd, afdeling
‘Gebouwschil en schrijnwerk’, WTCB
1 Europese brandreactieclassificatie
De brandreactie van een bouwproduct is het geheel van eigen-
schappen van dit product die het ontstaan en de ontwikkeling
van een brand kunnen beïnvloeden. Het brandreactieclassificatiesysteem
voor bouwproducten staat beschreven in de norm
NBN EN 13501-1. Hierin worden zeven hoofdklassen gedefinieerd
(A1, A2, B, C, D, E en F) en worden twee bijkomende aanduidingen
voorzien voor de rookontwikkeling (s1, s2 en s3) en
de vorming van brandende druppels en deeltjes (d0, d1 en d2).
De klassen A1 en A2 zijn van toepassing voor onbrandbare producten
(bv. beton, staal, …), terwijl de klasse F van toepassing
is voor niet-geklasseerde producten of producten die faalden
bij de minst strenge proef voor klasse E. Deze classificatie zal
op termijn de oude Belgische brandreactieclassificatie (A0, A1,
A2, A3 en A4) vervangen. We willen erop wijzen dat er geen
overeenstemming bestaat tussen beide classificatiesystemen
(zie § 3).
2 Belgische brandveiligheidseisen
In België maken de brandveiligheidseisen het voorwerp uit
van een reglementering. Het gaat hier voornamelijk om het
koninklijk besluit van 7 juli 1994 tot vaststelling van de basisnormen
voor de preventie van brand en ontploffing waaraan
alle nieuwe gebouwen – met uitzondering van eengezinswo-
32 FAÇADE • MEI 2011 •
foto © Belgian Woodforum
ningen – moeten voldoen (kantoren, appartementen, …).
Bijlage 5 van dit KB werd nog niet officieel aangepast aan de
nieuwe Europese classificatie. De vereiste brandreactie voor
gevelbekledingen wordt er met andere woorden nog steeds
uitgedrukt volgens het Belgische classificatiesysteem, hetzij de
brandreactieklasse A2.
Volgens de herziening van deze bijlage 5 (beschikbaar op de
website van de Normen- Antenne ‘Brandpreventie’ van het
WTCB : www.normen.be/brand), die binnenkort gepubliceerd
zou moeten worden in het Belgisch Staatsblad, dienen gevelbekledingen
minstens de volgende brandreactieklasse te
vertonen :
• voor lage gebouwen (met een hoogte van minder dan 10 m):
D-s3, d1
• voor middelhoge en hoge gebouwen (met een hoogte van
respectievelijk meer dan 10 en 25 m) : B-s3, d1.
Voor de gevelbekledingen van industriële gebouwen (bijlage
6 van het KB) zijn er vooralsnog geen brandreactie-eisen van
toepassing.
3 Overeenstemming tussen de Belgische
en de Europese klassen
Zoals hiervoor reeds vermeld werd, willen we onderstrepen
dat er geen overeenstemming bestaat tussen het Belgische
en het Europese brandreactieclassificatiesysteem. Zo wijkt de

Dossier Buitenschrijnwerk
Europese proef- en classificatiemethode sterk af van de Belgi-
sche, is er geen overeenstemming tussen de klassegrenzen,
worden er in het Europese systeem een aantal nieuwe aspecten
ingevoerd, zoals de beoordeling van de rookontwikkeling en
de vorming van brandende druppels en deeltjes, … Het is met
andere woorden onmogelijk om overeenstemmingstabellen op
te stellen aan de hand waarvan men de nieuwe Europese klassen
op eenduidige manier (d.w.z. identiek voor alle producten)
aan de Belgische klassen kan koppelen.
We willen er wel op wijzen dat de herziening van de bijlage 5
een tabel bevat (tabel 1) waarin aangegeven wordt welke Belgische
brandreactieklasse voorlopig nog gebruikt kan worden
om aan een welbepaalde, volgens de Europese classificatie,
uitgedrukte eis te voldoen. Dankzij deze tabel zal het nog een
tijdje mogelijk blijven om gebruik te maken van verslagen,
gebaseerd op de Belgische proefmethode [9]. Ondanks het feit
dat deze maatregel slechts voor een beperkte overgangsperiode
(waarschijnlijk 3 of 5 jaar) na de officiële publicatie van de
herziening van de bijlage 5 van toepassing zal zijn, biedt ze de
fabrikanten wel een bijkomende termijn om hun producten
(opnieuw) te laten beproeven volgens het Europese classificatiesysteem.
Deze tabel mag niet beschouwd worden als overeenstemmingtabel
en mag slechts in één richting gelezen worden :
welke Belgische klasse kan voorlopig nog gebruikt worden om
aan een welbepaalde, volgens de Europese classificatie, uitgedrukte
eis te voldoen ?
Zo zullen gevelbekledingen na de inwerkingtreding van de
herziening van bijlage 5 moeten voldoen aan de klasse D-s3,d1
(lage gebouwen) of B-s3, d1 (middelhoge en hoge gebouwen).
Tijdens een beperkte overgangsperiode is het echter nog toegelaten
om gevelbekledingen te gebruiken die geklasseerd
zijn volgens de Belgische norm om te beantwoorden aan deze
nieuwe eisen. Men mag met andere woorden nog bekledingen
gebruiken die voldoen aan klasse A3 (lage gebouwen) en A1
(middelhoge en hoge gebouwen).
foto © Belgian Woodforum
Tabel 1 Toegelaten Belgische brandreactieklasse om aan een
volgens de Europese classificatie uitgedrukte eis te voldoen
(uittreksel van het herzieningsontwerp [8]).
Eisen in klassen volgens
de beschikking 2000/147/EG
A1 – –
A2
B
C
D
s1
s2
s3
s1
s2
s3
s1
s2
s3
s1
s2
s3
d0
d1
d2
d0
d1
d2
d0
d1
d2
d0
d1
d2
Klassen
volgens de NBN
S 21-203
A0
A1
A2
A3
E – –
E –
d2 A4
F – –
4 Brandreactieprestaties van houten
gevelbekledingen die geen brandwerende
behandeling kregen
De brandreactie van massief hout dat geen brandwerende behandeling
kreeg, is afhankelijk van de houtsoort, de dichtheid
van het hout, de dikte van het element en de plaatsingswijze
ervan. Bepaalde producten en materialen waarvan het brandgedrag
goed gekend en stabiel is, hoeven niet onderworpen te
worden aan de voorziene proeven, aangezien hun brandreactieprestaties
niet langer aangetoond moeten worden. Ze vallen
onder de beschikkingen van de Commissie die in het Publicatieblad
van de Europese Gemeenschappen gepubliceerd werden
onder de benamingen ‘Deemed to Satisfy’ (verondersteld
te voldoen) en/of ‘Classified Without Further Testing’ (CWFT)
(geklasseerd zonder verdere proeven). Gunstigere klassen zijn
mogelijk, maar moeten in voorkomend geval gevalideerd worden
door een classificatieverslag.
De beschikking 2006/213/EG [5] preciseert de brandreactieklasse
die – onder bepaalde voorwaarden – geldt voor massief
houten gevelbekledingen zonder verdere proeven (tabel 3).
Verder willen we erop wijzen dat men aan een gevelbekledingssysteem
uit cederstroken (WCR) – aan de hand van de
proef- en classificatieverslagen [3] opgesteld door het laboratorium
dat verantwoordelijk was voor de uitvoering van de
proeven in het kader van de beschikking 2006/213/EG – de
brandreactieklasse D-s2, d0 kan toekennen, voor zover voldaan
FAÇADE • MEI 2011 •
33

Rockpanel geeft
uw verhaal vorm
Als u mikt op creativiteit en duurzaamheid
Het Think Tank gebouw is een demonstratie van de unieke manier waarop
u met Rockpanel het verhaal achter uw creatie vorm kunt geven. Ooit
werden in deze stad de eerste legertanks gebouwd. De architectuur van
het gebouw verweeft dit historisch gegeven met de innovatie-missie van
Think Tank. Het camouflage-effect van de Chameleon plaat en de klinknagels
in de gevel zijn een architectonische verwijzing naar de legertank.
En wat niet meteen zichtbaar is, maar essentieel voor dit project, is de
duurzaamheidsfactor van Rockpanel.
Rockpanel plaatmateriaal is gefabriceerd uit natuurlijke grondstoffen,
waarmee efficiënt wordt omgesprongen, en is bovendien 100% recycleerbaar.
Kortom, Rockpanel biedt de bouwstenen voor boeiende en duurzame
verhalen. Lees meer over de Think Tank en het duurzame karakter van
Rockpanel op:
www.rockpanel.com

Dossier Buitenschrijnwerk
werd aan de volgende voorwaarden :
• gemiddelde dikte van de stroken :
≥ 17,6 mm
• gemiddelde dichtheid van de stroken
: ≥ 350 kg/m³
• plaatsingsvoorwaarden in situ :
plaatsing met een geventileerde
luchtspouw (van 25 mm). De ondergrond
(bv. isolatie) achter deze geventileerde
spouw moet ten minste tot
de klasse A2-s1, d0 behoren.
Minimale dikte op een willekeurig
punt van het profiel (≥ 12 mm)
Minimaal vereiste dikten
volgens de beschikking
2006/213/EG [5].
Totale dikte (≥ 18 mm)
De houten gevelbekledingen die beantwoorden
aan de voorwaarden uit de
beschikking 2006/213/EG (zie tabel 3) en
de gevelbekledingen uit cederhout die
beantwoorden aan bovenstaande voorwaarden,
voldoen dus aan de eisen die
van kracht zijn voor lage gebouwen, aan-
Tabel 3 Uittreksel uit de beschikking 2006/213/EG [5].
Minimale
gemiddelde
dichtheid
390 kg/m³
Minimale dikten
(totaal/minimum)
18/12 mm
(afbeelding)
foto © Belgian Woodforum
gezien hun klasse (D-s2, d0) gunstiger is
dan de vereiste klasse (D-s3, d1).
Ook andere houten gevelbekledingssystemen
kunnen beantwoorden aan de
eisen voor lage gebouwen. Indien deze
niet in overeenstemming zijn met een
beschikking van de Europese Commissie,
zal een proef- en classificatieverslag
uitsluitsel moeten geven. We willen
erop wijzen dat de plaatsingsvoorwaarden
uit het proefverslag strikt opgevolgd
moeten worden.
Voor middelhoge en hoge gebouwen
zijn de brandreactiecriteria die opgelegd
worden aan de gevelbekledingsmaterialen
een stuk strenger : klasse
B-s3, d1 of beter. Zonder brandwerende
behandeling zal het voor een houten
gevelbekleding nooit mogelijk zijn een
dergelijk prestatieniveau te behalen.
Plaatsingsvoorwaarden
Met een open
spouw aan de
achterzijde (*) (1)
Brandreactieklasse
D-s2, d0
(1) De ondergrond (bv. isolatie) achter de geventileerde spouw moet ten minste tot de klasse
A2-s1, d0 behoren en een minimale dichtheid van 10 kg/m³ vertonen.
(2) De beschikking voorziet dezelfde klasse voor een gevelbekleding die uitgevoerd werd
zonder spouw. Een dergelijke plaatsingswijze is echter te vermijden. Voor een correcte
plaatsing is het voorzien van een spouw achter de houten gevelbekleding immers een
noodzakelijke voorwaarde
Indien de gevelbekleding niet aan de
vereiste brandreactieklasse voldoet, zou
men zijn toevlucht kunnen nemen tot de
uitzonderingsmaatregel die voorzien is
in het voornoemde KB (www.ibz.be). De
derogatieprocedure is opgenomen in een
recent besluit [7]. Elke derogatieaanvraag
op een reglementaire bepaling moet
echter noodzakelijkerwijze gepaard
gaan met een aantal compenserende
maatregelen.
Een andere oplossing bestaat erin over te
gaan tot de brandwerende behandeling
(door impregnatie of enkel aan het oppervlak)
van de houten gevelbekleding.
In dit geval dient men wel te controleren
of de door de behandeling teweeggebrachte
verbetering van het brandgedrag
duurzaam is in de tijd, rekening
houdend met de blootstellingsvoorwaarden
van de gevelbekleding : regen, bezonning,
temperatuurverschillen, een
schommelende relatieve vochtigheid, …
Binnenkort zou er over dit onderwerp
een nieuwe Europese ontwerpnorm
moeten verschijnen : de prEN 15912 [4].
Deze zou moeten toelaten om de duurzaamheid
van de brandreactieprestaties
van producten op basis van brandwerend
gemaakte houtsoorten te bepalen,
naargelang van hun eindgebruik (bv. als
gevelbekleding).
Bron: WTCB – www.wtcb.be
FAÇADE • MEI 2011 •
■
35

Technieken en producten
Milieuvriendelijke verf
om (gevel)hout te beschermen en verfraaien
Volgens familiebedrijf V33 is hout
al geruime tijd bezig aan een comeback
in de bouwsector. In navolging
van de Verenigde Staten en
Canada - waar maar liefst 90% van
de huizen in hout gebouwd wordt
– ziet deze onderneming de trend
vandaag meer en meer overwaaien
naar Europa. Zo blijkt uit recent
onderzoek dat intussen bijna 10%
van de Belgen kiest voor een woning
met een gevelbekleding die deels of
volledig in hout werd gerealiseerd.
Maar dat hout moet ook beschermd
worden en precies daarvoor brengt
V33 nu een nieuwe, milieuvriendelijk
lijn producten op de markt die het
Europese Ecolabel kreeg toegekend.
Bijna 50 jaar na haar oprichting behoort
het familiebedrijf V33 tot de belangrijkste
Europese ondernemingen in de
sector van houtverven en -producten.
De groep is actief in de ontwikkeling,
productie en verkoop van hoogwaardige
producten voor hout op het vlak van
bescherming en decoratie en dat zowel
voor buitentoepassingen als binnen in
de woning.
36 FAÇADE • MEI 2011 •
De V33-groep stelt 550 mensen tewerk
en realiseert een omzet van 186 miljoen
euro, waarvan 8 miljoen in de Benelux.
De V33-groep is vandaag in 30 landen
aanwezig en heeft 6 filialen in Europa:
Engeland, België, Spanje, Italië, Polen
en Zwitserland. Daarnaast zijn er exclusieve
verdelers in Duitsland, Griekenland,
Rusland, Marokko, Roemenië en de
Scandinavische landen. Elk jaar wordt
5% van de totale omzet voorbehouden
aan de R&D-afdeling en al deze inspanningen
op het vlak van onderzoek
en ontwikkeling resulteren geregeld in
interessante producten en noviteiten,
zoals ook nu dit nieuw gamma houtbeschemingsproducten
dat volledig beantwoordt
aan het Ecolabel.
Over Ecolabel
Sinds 1992 heeft de Europese Commissie
een Europees Ecolabel in het leven geroepen,
gesymboliseerd door een kleine
bloem waarvan de blaadjes sterren zijn.
Dit label geldt in alle landen van de
Europese Unie, alsook in Noorwegen, IJsland
en Liechtenstein. Het Ecolabel kent
steeds meer succes bij de consument en
is vandaag uitgegroeid tot een symbool
voor ecologische producten en diensten
met de minste impact op milieu en gezondheid.
U leest er nog meer over op de
speciale website www.ecolabel.be.
Milieuvriendelijke
producten voor gevels,
deuren en ramen
Hout is een natuurlijk materiaal met een
warm en ecologisch karakter maar het
onderhoud ervan mag men zeker niet
onderschatten. Wind, regen, zon, insecten
en schimmels eisen immers hun tol.
Om houten gevels, deuren en ramen te
beschermen met een minimale impact
op de natuur, introduceert V33 een
milieuvriendelijke lijn producten die
het Europese Ecolabel kreeg en ook met
ecocheques gekocht kunnen worden.

Technieken en producten
André Lemmens, Managing Director van V33 België, geeft
graag wat meer uitleg: “De nieuwe productlijn is het gevolg
van doorgedreven onderzoek en bewijst het milieuvriendelijke
engagement van onze onderneming. We willen de milieubewuste
lifestyleconsumenten van vandaag een volwaardig
groen alternatief bieden: milieuvriendelijke producten die
even efficiënt zijn. De toekenning van het Europese Ecolabel is
alvast een stimulerende schouderklop.”
Voor gevelbekledingen
in hout beveelt V33
de ‘Olie voor gevelhout’
aan, een olie op
waterbasis die het natuurlijke
uitzicht van
hout bewaart en het
houtwerk beschermt
tegen vergrijzing. De
olie dringt diep in de
vezels van het hout en voedt het tegelijk. De ‘Lazuur Deuren
& Ramen Eco Protection’ bevat voor 80 % natuurlijke ingrediënten,
waaronder minerale pigmenten, water en natuurlijke
klei. De formule op basis van houtvezels (PEFC gecertificeerd)
kan gebruikt worden op oude lazuren met oplosmiddelen of op
waterbasis. Deze milieuvriendelijke lazuur combineert meerdere
troeven: hij behoudt de natuurlijke matte houtlook, laat
de typische nerfstructuur zichtbaar en garandeert tot 4 jaar
bescherming. De ‘Houtlak Deuren & Ramen’ tenslotte, ook
gecertificeerd met het Ecolabel, verzekert een optimale dekking
in een waaier van 12 trendy kleuren. De samenstelling
op waterbasis respecteert de gezondheid van de gebruikers en
garandeert een snelle droging. Bovendien biedt deze houtlak
tot 6 jaar bescherming.
Wist je dat…?
Het huidige succes van de houten gevelbekleding kwam naar
voren uit een enquête uitgevoerd door Insites Consulting op
vraag van V33. Dit onderzoek leverde echter nog meer leuke
wetenswaardigheden op:
Wist u bijvoorbeeld dat:
• de comeback van natuurlijke producten zoals hout een terugkeer
is naar onze roots.
• hedendaagse houtconstructies onbewust geïnspireerd zijn
op vogelnesten.
• bijna 10% van de Belgen een huis heeft met (deels) houten
gevelbekleding.
• ruim 52% van de Belgen houten ramen heeft!
• 71% kiest voor een lazuur die de nerf van het hout zichtbaar
laat – een bewijs voor de natuurliefde van de Belg.
• vrouwen eerder een dekkende verf kiezen om hun ramen
een persoonlijk accent te geven. ■
Verbouwen
Uitbreiden
Renoveren ….
meer dan alleen isoleren
Kwaliteit kan eenvoudig zijn
Als je kwaliteitsvol wil verbouwen, kies je best voor materialen
die zekerheid bieden. Nieuwe muren optrekken,
bestaande gevels na-isoleren, sterke voorzetwanden creëren,
bouwknopen oplossen: Ytong, Silka en YtongMultipor
bewijzen al vele jaren hiervoor de uitgelezen bouwmaterialen
te zijn. De doordachte, vooruitstrevende concepten
-het resultaat van voortdurende up-to-date research- vergemakkelijken
slim, energiezuinig, ecologisch en duurzaam
verbouwen. En dat binnen elk budget, voor elke type
renovatieproject en met kwaliteiten die ook doorheen de
tijd gegarandeerd blijven. Wil je meer weten? Kijk eens op
www.xella.be of contacteer ons via ytong-be@xella.com
YTONG, YTONGMultipor en SILKA zijn een geregistreerd merk van de groep Xella
Xella BE nv/sa Kruibeeksesteenweg 24 • 2070 Burcht
T 03 250 47 00 F 03 250 47 06 • ytong-be@xella.com
FAÇADE • MEI 2011 •
37

Dossier Buitenschrijnwerk
Duurzame afwerking
van houten buitenschrijnwerk
Belgische (ver)bouwheren (her)ontdekken de troeven
van houten buitenschrijnwerk. Hout wint terrein voor
het vervaardigen van houten ramen en deuren en dat
hoeft niet te verbazen. Voor een duurzame afwerking
van houten buitenschrijnwerk komt het erop aan om
het hout te beschermen tegen uv-straling en vocht, en
tegen de combinatie van beide. Het onderzoek naar
nieuwe technieken voor duurzame afwerking draait
al jaren op volle toeren. Het resultaat mag er zijn: de
recent ontwikkelde afwerkingstechnieken maken korte
metten met alle vooroordelen inzake onderhoud van
houten buitenschrijnwerk. Ook als het over milieubewust
en duurzaam bouwen en wonen gaat, eist hout een
podiumplaats op. Hout is een ecologisch verantwoord
materiaal dat garant staat voor een hoog wooncomfort
en over tal van architecturale mogelijkheden beschikt.
Nieuwe UV-technologie
Na de ontwikkeling van de geïntegreerde afwerkingstechniek
doet een tweede, nieuwe techniek voor duurzame afwerking
van houten buitenschrijnwerk zijn intrede: de uv-technologie.
Deze techniek vindt zijn oorsprong in de sector van drukkerijinkt
in de jaren 70. De nieuwe technologie maakt gebruik van
watergedragen uv-harsen die op het hout worden aangebracht.
Nadat alle water waarin de uv-harsen worden opgelost, verdampt
is gaat het schrijnwerk door een tunnel met uv-lampen.
Onder invloed van het uv-licht harden de harsen uit en vormen
ze een film met uitstekende fysische en chemische eigenschappen
waardoor het hout vele jaren lang in goede conditie, en
dus onderhoudsvrij blijft.
Het uithardingsproces is van korte duur. Bij het verlaten van
de uv-tunnel is de uitharding voltooid en kunnen de ramen en
fotos Belgian Woodforum
38 FAÇADE • MEI 2011 •
deuren onmiddellijk gestapeld worden. Het uv-uithardingsproces
maakt het hout elastisch en toch voldoende hard, geeft een
uitstekende stoot- en krasvastheid, maakt het bestand tegen de
invloed van chemische producten en - allerbelangrijkst voor
buitenschrijnwerk - tegen de invloed van (gure) weersomstandigheden.
De afwezigheid van vluchtige solventen maakt van
de uv-technologie een milieuvriendelijke afwerkingstechniek.
Op dit moment bevindt de uv-technologie zich nog in een
experimentele fase in afwachting dat ze door schrijnwerkbedrijven
zal worden gecommercialiseerd.
Bestaande geïntegreerde afwerking
Bij een geïntegreerde afwerking worden houten ramen en
deuren in een professionele spuitinstallatie tot in de kleinste,
zichtbare en onzichtbare hoeken afgewerkt met milieuvriendelijke
watergedragen producten. De grondlaag en de afwerkingslaag
(dekkende verf of transparante beits) zijn perfect
afgestemd op de gebruikte houtsoort.
De geïntegreerde afwerking van houten buitenschrijnwerk
garandeert onderhoudsvrij hout gedurende vele jaren. Onderhoudsvrije
periodes van 10 jaar en langer zijn geen uitzondering.
Wanneer het geïntegreerd afgewerkte houten buitenschrijnwerk
na vele jaren dan toch aan een onderhoudsbeurt
toe is, kost het aanzienlijk minder moeite en tijd.
foto Belgian Woodforum

Dossier Buitenschrijnwerk
Eén laag volstaat om het onderhoudsinterval weer met vele
jaren te verlengen. Daardoor doorstaat hout qua onderhoudsgemak
de vergelijking met aluminium of kunststof met glans.
Ecologisch verantwoord
Op ecologisch vlak steekt hout er met kop en schouders bovenuit.
Hout is de enige natuurlijk hernieuwbare grondstof die
onze aarde rijk is. Als enige grondstof onttrekt het bovendien
grote hoeveelheden koolstofdioxide (CO2 ) aan de atmosfeer
en draagt zo rechtstreeks bij tot de vertraging van het broeikaseffect.
1 m³ hout fixeert 0,9 ton CO2 uit de lucht en houdt
dit gedurende zijn volledige levensduur vast. In een gemiddelde
woning zit 1,25 m³ gezaagd hout voor buitenschrijnwerk
verwerkt. Concreet betekent dit 1,125 ton opgeslagen CO2 in
houten ramen en deuren.
Kenmerkend voor kwalitatief houten buitenschrijnwerk is de
lange levensduur waardoor het hout minder snel aan vervanging
toe is. Dat is niet enkel een troef voor het milieu, het maakt
van houten buitenschrijnwerk ook een goede investering.
Wooncomfort
Buitenschrijnwerk bepaalt in hoge mate mee het wooncomfort.
Houten buitenschrijnwerk draagt bij tot een aangenaam woonklimaat.
Hout voelt in alle omstandigheden aangenaam warm
aan. Het bezit van nature een hoge thermische isolatiewaarde
die koudebruggen en condensatie geen kans geeft.
De crème de la crème onder het houten buitenschrijnwerk is het
superisolerend houten buitenschrijnwerk. Superisolerend slaat
in dit geval op het hout en niet op de beglazing. Het spreekt voor
zich dat bij dit type schrijnwerk superisolerende beglazing aangewezen
is. De warmtedoorgangscoëfficiënt (U) - een indicatie
van het warmteverlies via de profielen - van superisolerend houten
buitenschrijnwerk ligt aanzienlijk lager dan deze van aluminium,
staal en pvc. Het feit dat het warmteverlies via de houten
profielen minimaal is, maakt superisolerend buitenschrijnwerk
zeer geschikt voor gebruik in lage-energiewoningen.
Flexibel materiaal
Als het op technische mogelijkheden aankomt, kent hout zijn
gelijke niet. Voor het vervaardigen van buitenschrijnwerk met
een lange levensduur (50 à 60 jaar) komen er veel duurzame,
niet-schaarse Europese en exotische houtsoorten in aanmerking:
Afrikaans padoek, afzelia, Europees eikenhout, iroko,
itauba, jatoba, lorkenhout, moabi, merbau, movingui, oregon,
sapelli, sipo, tatajuba, tamme kastanjehout, etc.
Ramen en deuren zijn a.h.w. de ogen van een woning. Ze
hebben een grote invloed op de uitstraling van een gebouw.
Hout heeft karakter en komt zowel in klassieke als moderne
architectuur tot zijn recht. Het is een flexibel materiaal dat
zich gemakkelijk in de meest uiteenlopende maten, vormen
en profielen laat verwerken. Ook buitenschrijnwerk op maat
zit hout als gegoten.
Kleurtrends en persoonlijke voorkeuren veranderen in de loop
der jaren. De kleur van houten buitenschrijnwerk kan - zonder
grote investeringen - gemakkelijk worden veranderd. Wie
de structuur van de houtsoort zichtbaar wil laten, kiest voor
een transparante bescherming. Wie liever kleur bekent, heeft
keuze uit een quasi oneindig kleurenassortiment.
Ruim 80 % van de inbraakpogingen gebeurt via de ramen
en deuren. Doordat hout moeilijk(er) kapot te wrikken of te
plooien is, scoort het goed inzake inbraakveiligheid. Raakt
het toch beschadigd, dan valt hout, in tegenstelling tot andere
materialen, gemakkelijk te herstellen.
Bron: BELGIAN WOODFORUM – www.hout.be ■
Afwerking van houten buitenschrijnwerk
Overhandig de brochure "Leidraad voor het
onderhoud van uw buitenschrijnwerk”
aan uw klant!
De brochure "Leidraad voor het onderhoud
van uw buitenschrijnwerk
werd speciaal door de beroepsfederatie
Confederatie Bouw – Vlaamse
Schrijnwerkers samengesteld. De
brochure overhandigt u aan uw klant
bij de oplevering van het houten buitenschrijnwerk.
Zij kan dienen als
leidraad voor het onderhoud van het
buitenschrijnwerk.
❏ Ik ben lid van de Confederatie Bouw en ontvang graag
.......... gratis pakket(ten) van 25 exemplaren van de brochure
‘Leidraad voor het onderhoud van uw buitenschrijnwerk’.
NAAM:
VOORNAAM:
FIRMA:
BTW-NUMMER:
STRAAT: NR:
POSTCODE: PLAATS:
E-mail: vlaamseschrijnwerkers@confederatiebouw.be
FAX: 02/545 58 59
FAÇADE • MEI 2011 •
39

Dossier buitenschrijnwerk
Optoppen: op en top hout
Steeds meer Belgische architecten en (ver)bouwheren
kiezen voor hout als bouwmateriaal. Daar hebben ze
goede redenen voor. Naast de authentieke uitstraling
zijn de kwaliteiten van dit natuurlijke materiaal niet
te evenaren voor de bouw van lage-energie- en passiefwoningen.
Ook voor specifieke bouwtoepassingen zoals
‘optoppen’ komt hout sterk uit de hoek.
foto Belgian Woodforum
40 FAÇADE • MEI 2011 •
Op niveau
Onder optoppen verstaat men het aanbrengen van een of meer
nieuwe bouwlagen bovenop een bestaand gebouw. Optoppen
kan zowel op een bestaand appartements-, kantoor- of zelfs
fabrieksgebouw, als op een bestaande (rij)woning. Optoppen
opent nieuwe architecturale mogelijkheden inzake stadsinbreiding
en is daardoor zeer geschikt om het oude (stads)
woningbestand een tweede leven te geven en inventief en
creatief om te springen met (beperkte) ruimte. In landen met
een stevige houtbouwtraditie zoals Zweden, Zwitserland en
Oostenrijk heeft de hout-optoptechniek een vaste plaats veroverd.
In Stockholm bijvoorbeeld maakt men van deze techniek
gebruik voor de bouw van woonerven bovenop bestaande
kantoorgebouwen.
Lichtgewicht
Doordat bij optoppen het extra volume steeds bovenop een bestaand
gebouw wordt geplaatst, gelden er specifieke vereisten
inzake gewicht en stabiliteit. Het grote voordeel van hout in
vergelijking met andere bouwmaterialen is zijn lichte gewicht.
Dat maakt van hout het meest geschikte bouwmateriaal voor
optopconstructies. Het totale gewicht van een houten optopconstructie
bedraagt amper 60 à 65 % van het gewicht van
eenzelfde constructie in baksteen.
Een houten optopconstructie heeft een dragende skeletstructuur
van naaldhout. Dat kan verduurzaamd grenen of vurenhout
zijn, maar ook spintvrij oregon en lorkenhout komen in
aanmerking. De meeste optopontwerpen voorzien rondom
het nieuwe volume ook (een) terras(sen). Daarbij komt de belasting
van het nieuw te bouwen volume in het midden van
de dakstructuur te liggen. Bij traditionele bouwmaterialen als
beton of baksteen veroorzaakt dit een grote(re) puntbelasting
die extra stabiliteitswerken vergt. Bij hout daarentegen kan
de bestaande (dak)structuur in quasi alle gevallen de houten
optopconstructie aan zonder dat er extra stabiliteitswerken
nodig zijn. Het spreekt voor zich dat dit prijsgunstig(er) uitvalt
voor de bouwheer.
Voor het afwerken van de houtskeletconstructie komen zowel
een houten gevelbekleding als andere gangbare afwerkingen
in aanmerking.
Bouwtroeven
Een houten optopconstructie bestaat uit een skelet met maatvaste,
in een gespecialiseerd atelier vervaardigde houten

Dossier buitenschrijnwerk
wanden en elementen. Het werk op de werf beperkt zich tot
het plaatsen van de houten elementen bovenop het bestaande
pand. Na een snelle montage van de elementen en de verankering
van het skelet op het dak van het bestaande gebouw is de
houten optopconstructie wind- en waterdicht, klaar om verder
afgewerkt te worden. In uitzonderlijke gevallen – omwille van
de specifieke werfsituatie – worden de wanden ter plaatste
getimmerd.
In tegenstelling tot traditionele bouwmethodes is optoppen met
hout een droge bouwmethode. Een houten optopconstructie
hoeft dan ook niet drooggestookt te worden, wat een flinke slok
op de borrel scheelt inzake verwarmingskosten.
Een houten optopconstructie is brandveilig en houdt geen hoger
brandrisico in dan een andere klassieke bouwmethode. Dat
is onder meer te danken aan de specifieke eigenschappen van
hout. Bij eventuele brand zal hout eerst langzaam verkolen.
Het niet-verkoolde gedeelte behoudt zijn sterkte.
Vermits de houten constructie in de meeste gevallen vooraf in
een atelier wordt vervaardigd, hebben slechte weersomstandigheden
geen invloed op de voortgang van het bouwproces. Bovendien
is er op de bouwplaats minder ruimte nodig, wat voor optoppen
zeker een troef betekent. Bijkomend voordeel is dat het
bestaande pand perfect bewoonbaar blijft tijdens de bouwfase.
Wooncomfort
Hoewel hout geen echte warmte-isolator is, geeft dit natuurlijke
materiaal andere materialen het nakijken, als het over
thermische isolatie gaat. Hout scoort 5 x beter dan baksteen,
12 x beter dan beton, 400 x beter dan staal en zelfs 1500 x beter
dan aluminium.
Zoals alle organische materialen verlopen de afkoeling en
opwarming van hout traag en gelijkmatig. Doordat het tempe-
foto Belgian Woodforum & N Destouches
foto Belgian Woodforum jonckheere Wood
ratuurverschil tussen het houtoppervlak en de omgeving klein
is, vraagt een houten optopconstructie slechts een geringe
opwarming van de lucht om een comfortabele binnentemperatuur
te bereiken. In een houten constructie moet er slechts tot
18 °C à 20 °C verwarmd worden om hetzelfde comfortgevoel te
krijgen als in een traditionele constructie met een binnentemperatuur
van 20 °C à 22 °C. Het spreekt voor zich dat dit een
flinke besparing op de stookkosten oplevert.
Ecologisch verantwoord
Vanuit ecologisch standpunt maak je met een houten optopconstructie
een juiste keuze. Mits een deskundig bosbeheer is
hout ruim voorradig én eeuwig hernieuwbaar. Hout afkomstig
van duurzaam bosbeheer herken je o.a. aan ecolabels zoals
FSC, PEFC, SFI, CSA, MTCC… Door voor elke toepassing een
geschikte houtsoort te gebruiken, verzeker je je van een lange
levensduur.
Wie kiest voor een houten optopconstructie draagt ook zijn
steentje bij tot het reduceren van de CO2-uitstoot en het milderen
van het broeikaseffect. Traditionele bouwmaterialen als
staal en cement zijn wereldwijd samen verantwoordelijk voor
zo’n 10 % van de jaarlijkse C02-uitstoot. Door waar mogelijk
sterk CO2-belastende bouwmaterialen te vervangen door hout
dat CO2 aan de atmosfeer onttrekt en het gedurende zijn volledige
levensduur vasthoudt, lever je een concrete milieubijdrage.
Bron: Belgian Woodforum ■
Voor meer informatie over optoppen met hout kan je surfen
naar de website www.hout.be en/of bellen naar de Houtinformatielijn
op het nummer 02 219 28 32, elke werkdag tussen
10u en 12u.
FAÇADE • MEI 2011 •
41

Project in de kijker
Uniek stadszicht vanuit je appartement
in Westkaai-torens te Antwerpen
Bouw van derde toren op het Eilandje start in 2012
Het project Westkaai, een alliantie tussen 3 zakelijke partners (Project², KBC Vastgoed en 3D Participaties) –
samen gegroepeerd in de NV Kattendijkdok – is een grootschalig architectuurproject in de historische Antwerpse
havenwijk het Eilandje. Het project kadert in het Masterplan Antwerpen, waarbij de
Londenstraat en Amsterdamstraat worden omgebouwd tot een groene stadsboulevard met
brede trottoirs, fietspaden, veel bomen en een middenzone gereserveerd voor trams.
Zoals bepaald in het goedgekeurde Bijzonder Plan van Aanleg
(BPA), worden op de Westkaai-site in totaal zes torens gebouwd,
van elk 16 bouwlagen (gelijkvloers + 15 verdiepingen). Het BPA
legt ook twee types van footprints vast voor de torens: vier
torens hebben een footprint van 400m² en twee torens hebben
een footprint van 600m².
De hoofdfunctie van de site wordt in het BPA omschreven als
‘wonen’, maar er zijn ook andere functies toegelaten. 30% van
de oppervlakte van het project mag ingenomen worden door
kantoorruimtes en ook voor commerciële functies als handel
en horeca is er toestemming gegeven.
3D beelden - heraanleg Londenstraat / Amsterdamstraat
© AG Stadsplanning Antwerpen
42 FAÇADE • MEI 2011 •
Drie ontwerpfases
Project Westkaai is onderverdeeld in drie ontwerpfases, waarbij
één architectenteam telkens twee torens ontwerpt. Roger
Diener tekende voor het masterplan van het geheel, binnen
de contouren die het BPA ‘Eilandje’ vooropstelde en in samenspraak
met de andere architecten. Hij ontwierp ook de eerste
twee torens, die met in totaal 87 appartementen hoofdzakelijk
residentieel zijn. De bouw van deze eerste twee torens startte
in 2007 en werd in 2010 afgerond.
Als tweede ontwerper is David Chipperfield aan de beurt. Hij
biedt met zijn ontwerp voor torens 3 en 4 een antwoord op
de bestaande situatie en aan de eerste twee torens die Roger
Diener ontwierp. Met de realisatie van toren 3 – Westkaai 61
– wordt nu nog meer dan voordien duidelijk wat de positieve
impact van het project op het hertekende stadsbeeld van het
Eilandje zal zijn. De bouw van toren drie start mogelijk nog
in 2012.
Als laatste worden torens 5 en 6 ontworpen door het architectenduo
Mike Guyer en Annette Gigon, als sluitsteen van het
project. Het ontwerp van de publieke ruimte tussen de torens
is van de hand van de Parijse landschapsarchitect Michel
Desvigne, die in opdracht van Stad Antwerpen reeds het
Groenplan voor het Eilandje tekende. Het resultaat: parktuinen
en minerale ruimten die qua materialen en atmosfeer heel
Copyright Imaging Atelier • View across harbour

Project in de kijker
Copyright David Chipperfield Architects
View across harbour of Tower 3
nauw aanleunen bij het historische en
maritieme karakter van de locatie.
Architecturale symbiose
Er werd bewust voor gekozen om verschillende
architecten te laten samenwerken
op het project, om diversiteit in
de architectuur te brengen. Het is evenzeer
belangrijk om een homogeen en
rustig architecturaal geheel te creëren.
Daarom werden de architecten zorgvuldig
geselecteerd op basis van hun
vormentaal die gelijkenissen vertoont.
Ook werden bepaalde parameters vastgelegd,
waarbinnen de torens gecreëerd
moesten worden, om te verhinderen
dat er op de site een kakofonie van indrukken
zou ontstaan. Dit resulteert in
een project waarbinnen alle gebouwen
gemeenschappelijke stijlelementen vertonen,
maar tegelijkertijd behoudt elke
toren toch zijn eigen karakteristieken
en accenten. Dit resulteert in een project
met een “harmonieuze diversiteit”.
Derde toren biedt ruimte
voor 64 hoogwaardige
appartementen
De derde toren van het project, ontworpen
door David Chipperfield Architects
uit Londen, zal ruimte bieden aan 64
hoogwaardige appartementen, varië-
rend van 60 tot 350 m². De uitzonderlijke
locatie aan het water, de afwerkingsgraad,
de panoramische leefterrassen en
de unieke uitzichten maken Westkaai 61
tot een uniek woontorenproject.
Gevel in beton, marmer en
veel glas
De elegante gevel, vervaardigd uit witte
betonnen zuilen, die dankzij een belangrijk
gehalte aan witte marmeren deeltjes
een duurzame witte kleur hebben. De
brede terrassen zullen uit hetzelfde materiaal
vervaardigd en omringd worden
door kaderloze glazen balustrades met
handgreep. Grote panoramische ramen
tot op de grond bezorgen elk appartement
een ‘penthouse gevoel’.
Luxueuze afwerking
De afwerking van elk appartement in
“Westkaai 61” zal naar analogie zijn met
de eerste twee torens van het project
Westkaai van hoog niveau. Zo wordt
elke woning standaard en zonder supplementen
opgeleverd met een eiken
parket, een luxueuze badkamer, vloerverwarming
in de leefruimtes en een
topkeuken. Ook veiligheidsdeuren en
videofonie zijn standaard voorzien in de
prijs. Alle appartementen hebben hoge
plafonds, 2,70 m voor de verdiepingen 1
tot 10, maar liefst 3 meter voor de verdiepingen
11 tot 14 en een kathedraalhoge
5 meter voor de twee penthouses! De
filosofie is dus : mooi wonen zonder supplementen.
Aan wie dat wenst, wordt
Copyright David Chipperfield Architects
Balcony
Foto MAS Antwerpen © Bram Goots
tevens totale flexibiliteit aangeboden.
In onderlinge samenspraak kunnen de
appartementen zelfs casco worden opgeleverd
of kan er worden ingespeeld op
bijzondere wensen.
Panoramische leefterrassen
Dankzij diepe terrassen die volledig
rond het gebouw worden doorgetrokken
en dankzij grote panoramische ramen
tot op de grond, hebben zowel de slaapkamers
als de leefruimtes een unieke
relatie tussen binnen en buiten. Die
rechtstreekse relatie tussen de ‘leefterrassen’
en het appartement zorgt voor
een leefkwaliteit die men normaal enkel
in penthouses aantreft. De terrassen
hebben beschermde diepere zones waar
het aangenaam eten is in de zomer en
ruim genoeg om te kunnen luieren in
comfortabele zonnestoelen. De glazen
balustrades zorgen voor onbelemmerde
uitzichten op het water, de parken en
de stad.
Copyright David Chipperfield Architects
Interior view
FAÇADE • MEI 2011 •
43

samen bouwen met plastics
50.000 artikelen
voor bouw & industrie:
lichtkoepels - skylux
solarspot
dakramen - fakro en velux
roofing - polygum
epdm rubber - tridex
isolatieplaten en onderdakfolies
terrasplanken, gevelbekleding,
raamprofielen - Deceuninck
www.bouwenmetplastics.be
info@plvw.be
Oude Bosuilbaan 43 - 2100 Deurne
tel. 03/326 75 70 - fax 03/326 26 99
Staatsbaan 4 e - 3210 Lubbeek
tel. 016/62 09 01 - fax 016/62 00 10
14.000
vaklui staan
hier voor u klaar !
Zoekt u een vakman ?
Omdat vakmanschap belangrijk is !
PDB_carte_postale_V5.indd 3 30/01/07 18:59:34

Project in de kijker
Unieke zichten : elke dag gratis spektakel!
Altijd is er de wisselwerking met de buitenwereld die men
tot binnen in de appartementen sterk ervaart als levende en
veranderende taferelen. De uitzichten kennen hun gelijke in
Antwerpen niet.
• Het zuiderzicht biedt uitzicht op de historische stad, met de
kathedraal, de Boerentoren en het MAS.
• Het westelijke zicht biedt prachtige perspectieven op de
Schelde. Het oosterzicht brengt het hele bruisende Eilandje
in beeld.
• Wie noordelijk kijkt, zal worden gefascineerd door het groene
Droogdokkeneiland dat binnenkort als nieuw stadspark
wordt aangelegd en het industriële karakter van de nieuwe
dokken die zelfs ’s nachts een prachtig vergezicht bieden.
De weidse zichten op de dokken en het Droogdokkeneiland
zijn fenomenaal. De perspectieven op de historische binnenstad
en de Schelde zijn dan weer uniek in Antwerpen. De omgeving
voorziet zo voor elk appartement een fantastisch kader.
Bedrijfswageninrichtingen
voor Professionals
vrijblijvende offerte volledig op maat of profiteer
van onze promomeubels
Nu met gratis montage*
voor al uw Sortimo inrichtingen
vanaf € 1.500 excl. BTW
* montage in één van onze inbouwstations t.w.v. max 10 % van de inrichting /Actie geldig
vanaf 1 april tem 30 juni 2011/actie is niet cumuleerbaar met ander mogelijke promoties
en /of andere condities
Eigen inbouwstations
te Vilvoorde en nabij
Waregem
Gratis Tel. 0800 857 59 · fax 0800 857 60 · info@sortimo.be
d_90x128_FL.indd 1 30.03.11 09:11
■
Uw gevel, onze zorg !
Als gespecialiseerde groothandel is Deschacht Plastics een vaste waarde in het
aanbieden van totaaloplossingen op het vlak van gevelbekledingssysstemen.
Vandaag kan u in onze 5 vestigingen terecht voor professioneel advies en vindt u
gegarandeerd uw product in voorraad. Een greep uit ons assortiment:
• Eternit gevel – en dakgootbekleding
• Twinson® (Deceuninck) terras –
en gevelbekleding
• Gevelpanelen in VM ZINC®
www.deschachtplastics.be
• Metaalplaten, ecopanelen, …
• Gevel - , bouw – en industriële isolaties
• Folies
• …
Deschacht Plastics Gent-Oostakker I T 09 355 74 54 I oostakker@deschachtplastics.be
Deschacht Plastics Aartselaar I T 03 870 69 69 I aartselaar@deschachtplastics.be
Deschacht Plastics Hamme I T 052 25 87 20 I hamme@deschachtplastics.be
Deschacht Plastics Tielt I T 051 68 93 77 I tielt@deschachtplastics.be
Deschacht Plastics Zedelgem I T 050 27 61 11 I zedelgem@deschachtplastics.be
FAÇADE • MEI 2011 •
45

SKYLUX WINDOW
AG.PLASTICS
JAAR
OP A N
A
V RAA G
★
★
★
★
★
★
DE NIEUWE GENERATIE
LICHTKOEPELS
❍ isolerende 4-wandige Skylux lichtkoepel ❍ dubbele inbraakwerende HR++ veilig-
1 2
3 4
5
heidsbeglazing ❍ superisolerende pvc-opstand 35/30 ❍ pvc-raam met ingebouwde
motor * (radiogestuurd) voeding via zonnecellen * ❍ LED-verlichting *
* optioneel
EN 1873
* enkel op de geventileerde elektrische versie
NIEUW
2011
Binnenkort verkrijgbaar
MET EEN U-WAARDE OM U TEGEN TE ZEGGEN
Ug = 0,6 W/m 2.K (norm EN 1873)
9 standaardafmetingen tot een maximale dakopening
van 170 x 170 cm
De beste geluidsisolatie op de koepelmarkt
De Skylux window kan tussen alle bestaande koepel- en
opstandcombinaties ingebouwd worden (in de 9 afmetingen)
OPTIES: ingebouwde led-verlichting , voeding via zonnecel
en batterij * , regendetectie *
Geïntegreerde en afstandsbediende motor met een opening tot 240 mm *
Ontvang uw premies en geniet van uw fiscale voordelen.
Kijk op www.agplastics.com
AG.PLASTICS nv Spinnerijstraat 100 > 8530 Stasegem
Tel. 056 200 000 > Fax 056 219 599
info@agp.be > www.agplastics.com

PROJECT
BUILD2011
Brussels Expo
Paleis 4
easyFairs.com/PROJECTBUILD-BE
JAARLIJKSE UPDATE VOOR
PROFESSIONALS IN DE BOUW
Op 22 en 23 september 2011 organiseert easyFairs 4 vakbeurzen in Brussels Expo , exclusief voor alle professionals betrokken in het ontwerp, realisatie en onderhoud van
nieuwbouw- en renovatieprojecten. In evenveel paleizen wordt gedurende 2 dagen een technische update gegeven: innovaties bij exposanten, onafhankelijke seminaries, events
en netwerkmomenten. Het algemene thema van de vakbeurzen omhelst de uitdagingen van de bouwsector om de Europese 2020-normen te halen: energie-ef ciëntie én
betaalbaarheid. De belangrijkste actoren uit de bouwsector (federaties, organisaties en media) ondersteunen de events. Nu, begin mei, reserveerden bijna 300 exposanten een
stand op 1 van de 4 beurzen.
ECONOMIE EN ECOLOGIE
De uitdagingen van de bouwsector voor
het behalen van de Europese normen
tegen eind 2020 zijn niet gering. Energieef
ciënt (ver)bouwen, gecombineerd met
de verwerking en betaalbaarheid zijn een
must voor alle partijen betrokken in het
bouwproces.
Steeds meer gespecialiseerde partijen
hebben hun inbreng in de ontwerpfase,
waarbij ook het onderhoud wordt
opgenomen in de initiële projectplannen.
Systemen over de diverse bouwdisciplines
heen dienen op elkaar te worden
afgestemd, met systeemintegratie van
de elektrische en HVAC-installaties als
voorbeeld.
Alles staat of valt met een geïntegreerd
projectplan, de correcte verwerking en
vooral een ef ciënte afstemming van
de verschillende partijen onderling, de
zogenaamde ‘ketenintegratie’.
Bovendien gelden deze uitdagingen niet
alleen voor nieuwe projecten (inplanting en
ontwerp), maar evenzeer voor renovatie
of herbestemming en het onderhoud van
bestaande gebouwen.
Met de 4 bouwbeurzen wil beursorganisator
easyFairs, in samenwerking
met exposanten, federaties en media,
een jaarlijkse update geven rond deze
topics, met het accent op het technisch
ontwerp, de uitvoering en het onderhoud.
De beurzen zijn niet toegankelijk voor
particulieren.
ECL2011
Brussels Expo
Paleis 3
easyFairs.com/ECL-BE
4 VAKBEURZEN OP 1 LOCATIE
easyFairs centraliseert vanaf dit jaar haar 4 bouwbeurzen op 1 locatie (Brussels Expo)
gedurende 2 dagen.
Voor bezoekers dé gelegenheid om zich op korte termijn te informeren over oplossingen
voor alle aspecten in het bouwproces. Elke afzonderlijke vakbeurs behoudt haar eigen
programma (exposanten, seminaries en events binnen de eigen beurshal) en geeft
antwoorden op de uitdagingen binnen haar speci eke sector. Op dit moment tekenden
reeds 300 exposanten in op 1 van de 4 vakbeurzen:
• 7 de editie vakbeurs PROJECT BUILD (Hall 4): niet-industriële projectbouw
(residentieel en niet-residentieel)
• 6 de editie vakbeurs ECL (Hall 3): electriciteit, communicatie en lighting
• 4 de editie vakbeurs HVAC (Hall 1): heating, ventilation en air conditioning
• 2 de editie vakbeurs DECO & FINISH (Hall 8): binnenafwerking
EVENTS
De genomineerde projecten van de Belgische Prijs voor Architectuur en Energie, georganiseerd
door het FAB, worden in avant-première op de beursvloer tentoongesteld. Verder kunnen
geïnteresseerde architecten een kijkje nemen in de installatie van Gie Bresseleers, over
de architectuur in een Japans theehuis. Ook ingenieurs- en studiebureaus komen aan hun
trekken met een eigen award, de 2020 challenge, een prijs georganiseerd in samenwerking
met ARCHITECTURA.BE.
Om het netwerken zo aangenaam mogelijk te maken, worden er events en drinks
georganiseerd samen met federaties en andere partners binnen de bouwsector.
LEARNSHOPS TM
Naast innovaties van exposanten,
heeft elke beurs haar eigen seminarieprogramma,
georganiseerd in samenwerking
met onafhankelijke vakorganisaties
en sprekers. De learnShops TM
spelen in op de algemene thematiek van
de beurzen, vertaald naar het speci eke
domein van elke beurs. Hierbij alvast
enkele voorbeelden:
Op de vakbeurs PROJECT BUILD houdt
de VLAAMSE CONFEDERATIE BOUW
een seminarie over hoe de ontwikkeling
van risicoterreinen kan worden gestimuleerd
door de onzekerheid over
de milieutoestand weg te nemen. Het
NAV, de Vlaamse architectenorganisatie,
organiseert een colloquium over hoe
prefab ontwerpers kan bijstaan in
energie-ef ciënt bouwen. Het FAB,
Belgische architectenorganisatie, stelt
www.easyFairs.com
HVAC2011
Brussels Expo
Paleis 1
easyFairs.com/HVAC-BE
PRAKTISCH
22 & 23 september 2011
Brussels Expo
Toegang gratis en enkel voor
professionals. Preregistreren voor
de vakbeurzen is mogelijk vanaf
eind mei. Een stand boeken kan
via het grondplan op de websites.
trends voor op vlak van architectuur
en energie die werden opgemerkt bij
de inzendingen van de Belgische Prijs
voor Architectuur en Energie. Ook
ARCHITECTURA.BE, de portaalsite voor
architecten, houdt diverse learnShops TM in
samenwerking met ORI, KVIV en FABI.
De vakbeurs HVAC biedt de bezoekers
een studiedag georganiseerd door
ATIC. Daarnaast zijn er sessies door
ICS en VENTIBEL. De learnShops TM op
de vakbeurs ECL worden o.a. ingevuld
door FEDELEC, SYNTRA, VEI en
ANPEB/LVMEB. Bovendien wordt er
opnieuw intensief samengewerkt met
GROEN LICHT VLAANDEREN, dat
een exclusief seminarieprogramma
samenstelt speci ek voor de Lighting
Area op deze vakbeurs. In deze Area
DECO &
FINISH2011
Brussels Expo
Paleis 8
easyFairs.com/DECO-BE
VAKBEURZEN
learnShops TM
EVENTS
CONTACTEN
vinden innovaties en trends uit de
verlichtingssector een plaats.
Op de vakbeurs voor binnenafwerking
DECO & FINISH ligt de focus voornamelijk
op interactieve demon-stratiesessies,
die doorlopend gegeven worden
door de exposanten. Verder houdt de
CONFEDERATIE BOUW AFWERKING
er seminars.
Samen met het marketingadviesbureau
voor de bouw ESSENCIA wordt
momenteel een onderzoek gehouden
over de actuele pijnpunten in de
bouwsector. Resultaten en conclusies
van dit onderzoek zullen aan bod komen in
diverse learnShops TM .

Nieuws
Promat huldigt 5 e productielijn feestelijk in
Promat International NV ontving op vrijdag 29 april een vijfhonderdtal
genodigden voor de officiële inhuldiging van een
nieuwe productielijn op de site in Tisselt (Willebroek). Promat
is wereldwijd marktleider in brandwerende- en hoogwaardige
isolatiesystemen voor toepassingen in de bouwsector
en industrie en stelt daarbij 1.250 mensen tewerk. “Deze
investering van 20 miljoen € betekent een nieuwe mijlpaal
in een consequent aangehouden investeringsbeleid, ondanks
de economische crisis. Duurzaam investeren maakt reeds
geruime tijd deel uit van de bedrijfspolitiek van Promat en wij
voegen hiermee de daad bij het woord. Met de structurele uitbreiding
zullen wij niet alleen de productiecapaciteit met 25%
verhogen, maar ook onze marktpositie wereldwijd versterken
en het behoud van de bestaande werkgelegenheid garanderen
evenals indirecte werkgelegenheid genereren”, vertelde
Erik Spillemaeckers, Algemeen
Directeur. Burgemeester Marc
De Laet vertelde dat Promat
héél belangrijk is voor de
welvaart in Willebroek en hij
hoopt dan ook dat de fabriek
nog jaren succesvol mag blijven.
De academische zitting
werd gepresenteerd door Bieke
Illegems. Nadien volgende de
onthulling van de nieuwe lijn
met een sterk showgehalte. Er
werd afgesloten met een uitgebreide
rondleiding door het
bedrijf en tot slot een uitvoerige
receptie en walking dinner.
www.promat.be
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
IVP brengt nieuw Handboek rond ETICS uit
Onder de vleugels van het IVP heeft een werkgroep met enkele
van onze sponsors/fabrikanten een technisch handboek
op de markt gebracht rond ETICS
of dus thermische buitengevelisolatiesystemen.
Het handboek is opgevat als
een algemene technische leidraad en
richtlijn, zonder echter als allesomvattend
noch beperkend beschouwd te
mogen worden. Specifieke zaken met
betrekking in de ontwerp- en uitvoeringsfase
of zelfs bij afsluitende werken,
worden toegelicht. Er wordt ook
stilgestaan bij het onderhoud en de nazorg
van buitengevelisolatiesystemen.
http://etics.ivp-coatings.be
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
48 FAÇADE • MEI 2011 •
Simson Isol-Tack flexibele isolatielijm
Bij moderne isolatiesystemen spelen lijmen een
belangrijke rol en precies daarom zijn de
fabrikanten Bostik en Kingspan ® een unieke
samenwerking aangegaan met als resultaat de
gloednieuwe isolatielijm Simson Isol-Tack die in
de loop van de maand juni op de isolatiemarkt
wordt geïntroduceerd. Bostik is wereldwijd actief
in de ontwikkeling, productie en verkoop van
(een brede waaier van )kwalitatief hoogwaardige
lijmen en afdichtingsmiddelen voor professionals.
Kingspan ® is wereldspeler op het gebied
van kunststof isolatiematerialen. Zij leveren isolatieoplossingen
in plaatvorm die zijn afgestemd
op hun specifieke toepassingen. Zowel voor de
isolatie tegen warmte of koude als op het gebied
van brandwerende isolatie heeft Kingspan ® zijn
sporen wereldwijd verdiend. Het nieuwe product
Simson Isol-Tack is een flexibele isolatielijm op basis van SMP
(silyl modified polymer). Deze geurloze lijm heeft een hoge
aanvangshechting en is bij uitstek geschikt voor de snelle en
veilige montage van de Kingspan Kooltherm ® isolatieplaten,
maar natuurlijk ook voor andere isolatieplaten. Het systeem
is zeer gebruiksvriendelijk te verwerken en helpt bovendien
particulieren en bedrijven om een aantrekkelijke besparing op
hun energierekening te behalen die kan oplopen tot wel 40 %,
waardoor een investering in korte tijd wordt terugverdiend.
Voor meer info kun u terecht op de website www.bostik.be.
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
Vandersanden laat gevels schitteren met
“intense” bakstenen
De moderne architectuur is steeds vaker op zoek naar strakke,
moderne bakstenen met dat tikkeltje extra. Baksteenproducent
Vandersanden speelt hier perfect op in met 7 nieuwe, karaktervolle
gevelstenen, die deze trend perfect invullen. De
nieuwe gevelstenen zijn zo apart, dat ze zelfs een eigen
stijlreeks kregen binnen het gamma. De productlijn kreeg de
naam “Intense” die refereert naar de unieke schakeringen
in de bakstenen. De hoofdtonen binnen de Intensereeks zijn
moderne kleuren zoals crème, grijs en bruin. Naargelang de
lichtinval geven de schakeringen op de stenen een heel apart,
glanzend effect. Zo is er Bento (crèmekleurig met donkere
schakeringen, Spiro (crème basiskleur met witte accenten),
Juno (lichtgrijze baksteen met gele en bruine nuances), Antro
(lichtgrijze steen met witte schakeringen), Kripto (metaalgrijze
gevelsteen met gele en bruine nuances), Douro (donkergrijs
met bruin-zwarte schakeringen) en Vecto (donkerbruine baksteen
met witte, bruine en zwarte kleuraccenten). De Intensestenen
zijn beschikbaar sinds Batibouw 2011 en voldoen
aan de strengste Belgische en Europese kwaliteitsnormen, zijn
bestand tegen vorst en zijn vrij van uitbloeiing.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• ■

www.isofinish.be
DECEUNINCK GEVELBEKLEDING ETERNIT GEVELBEKLEDING
De vele gezichten van
kwalitatieve buitengevelisolatie.
1
2
3
Isolatieplaat
Recticel Insulation
Gevelschroef
Borgh
Gevelbekleding,
keuze uit:
Deceuninck,
Eternit,
VMZINC,
Wienerberger.
KORAMIC KLEIDAKPANNEN VMZINC GEVELBEKLEDING
Op zoek naar een gevelidee dat zowel esthetisch verantwoord
als energiezuinig is? Kies dan voor Isofinish , een compleet
en innovatief concept voor buitengevelisolatie en -afwerking,
ondersteund door zes sterke merken uit de
bouw. Isofinish zorgt voor een kwalitatief, doorlopend
isolatieschild, is geschikt voor nieuwbouw én renovatie en
laat zich combineren met tal van mooie gevelafwerkingen.
Een lust voor het oog en een absolute must indien u uw
klanten wilt laten genieten van een lagere energiefactuur.
zes partners, één sterk concept voor buitengevelisolatie

N.V. WILLCO PRODUCTS S.A.
Kwalestraat 72
9320 Nieuwerkerken (Aalst) - België
Tel. +32 (0)53 77 13 72
Fax +32 (0)53 78 16 56
www.willcoproducts.be
info@willcoproducts.be

van bitumen dakrol tot duurzame
daksystemen en concepten voor de vakman
Met de introductie van Polygum in 1978,
een baanbrekend nieuw type dakrol met
polyesterwapening en APP polymeer
verbeterd bitumen, schrijft Atab geschiedenis.
Tot op vandaag is Polygum dé sterkmaker
in het uitgebreide gamma en veruit de
meest geplaatste bitumendakrol in België.
Inmiddels werden er van Polygum meerdere
varianten op de markt gebracht.
Polygum Quadra is dé renovatierol bij
uitstek voor bitumendaken. Polygum
Prevent is het revolutionair brandwerend
concept met grafiettechnologie, en is de
enige dakrol die de 4 Europese brandnormen
haalt. Polygum Roofgarden is een
wortelbestendigedakrol voor groendaken
en Polygum Reflect is de witte hittereflecterende
bitumineuze dakbaan die werd
ontwikkeld in het kader van temperatuurvermindering
op daken en daardoor
gebouwen energiezuiniger maakt.
top referenties en topper in export
750 miljoen m 2 geproduceerd sinds 100 jaar!
ATAB is marktleider op de Belgische markt maar ook wereldwijd sterk aanwezig.
Ter illustratie geven we hierbij enkele projecten waar ATAB producten zijn toegepast:
daken van moderne opslaghallen met solarinstallatie in de Antwerpse haven zoals bij
de Zuidnatie, de architectuurtempel ‘De Singel’ te Antwerpen, de Bekaertfabrieken in
China, autosnelwegbruggen in Syrië, dichting van funderingen voor het Grand Hyatt
Hotel in Dubai, Airbushallen in Berlijn, diverse prestigieuse projecten op de Kirchberg in
het Groot Hertogdom Luxemburg, de luchthavens in Brussel, Luxemburg, Dublin,
Lissabon, de villa van Björk in Ijsland ... en de renovatie van de hut van Scott op de
Zuidpool. Deze succesvolle realisaties tonen het belang van de export voor ATAB naar
alle uithoeken van de wereldbol.
comfort
wrap
nieuwe ontwikkelingen
sarking
en ecologie
Onze doelstelling is om energiezuinnige
wall
en ecologisch verantwoorde dakproducten
en -systemen te ontwikkelen zodat onze
partners de steeds toenemende rooftop performantie-eisen
aan gebouwen qua energiezuinigheid,
groene inkadering ed. op een
economische manier kunnen invullen.
floor
spectraplan
®
Kunststof reflect dakbedekking:
spectraplan tpe
®
weekmakervrije MS detail
eco-dakbaan
®
protect
ATAB ontwikkelde het laatste decennium
tevens een volledig gamma kunststof dakbedekkingen,
waaronder PVC, TPO en TPE.
®
solar
®
green
De meest in het oog springende is
Spectraplan, een in eigen huis ontwikkelde
TPE dakbaan voor éénlaagse dakbedekkingssystemen.
Spectraplan combineert de beste eigenschappen
uit de ervaringswerelden van
elastomeren en thermoplasten en wordt
beschouwd als de meest milieuvriendelijke
en meest duurzame kunststof dakbedekking
op de markt.
Spectraplan kenmerkt zich als uitermate
duurzaam, biedt een ideale oplossing voor
recuperatie van zuiver regenwater, en is
ideaal als dakbaan voor solar systemen.

vloeibare water-
dichtingsproducten
voor de vakman
Atab heeft met IKOpro en IKOprotect
twee productengamma’s die oplossingen
bieden voor vochtbestrijding en waterdichtingsproblematieken
voor de vakman.
®
IKOpro is een volledig assortiment waterdichtingsproducten
dat oplossingen biedt
voor alle problemen van waterdichting en
vochtbestrijding op daken, in en op de
muren, funderingen en kelders. De laatste
jaren werden er ook in dit gamma baanbrekende
solventvrije en watergedragen
producten gelanceerd
®
protect
IKOprotect is een nieuw en modern gamma
vloeibare waterdichtingssystemen voor
platte en hellende daken, balkons, terrassen,
galerijvloeren en andere constructies.
Deze ECO liquids zijn voornamelijk samengesteld
uit acrylharsen, ééncomponent
coatings op basis van MS polymeren,
en solventvrije tweecomponent
coatings op basis van PMMA.
producten
voorde wegenbouw
ATAB heeft met Asphaltco een gespecialiseerde
afdeling voor wegenbouwproducten.
Het uitgekiende assortiment bevat wegdekherstellingsproducten
zoals Asco
Rephalt, een reactief koudasfalt, koud en
warm verwerkbare voegvullingsproducten,
voegbanden, coatings en harsbinders.
U ziet deze producten in de media en
onderweg bij ofwel spectaculaire herstellingswerken
tegen de klok op het F1
circuit van Francorchamps, of bij het
vullen van duizenden putten en scheuren
in het wegdek.
comfort
iKo enertherm,
de meest
performante isolatie
Een cruciale (r)evolutie bij ATAB is recent
ingezet door de bouw van een nieuw
fabriek van hardschuim PIR- isolatie:
IKO Enertherm.
Deze PIR-hardschuim isolatieplaten met
uitzonderlijke λ-waarde (0,023 W/(m.K)
vindt niet alleen zijn toepassing in duurzame
dakconcepten, maar ook in de isolatie
van zolders, hellende daken, spouw- en
buitenmuren en vloeren.
De evolutie naar producten en systemen
die energie-efficiënt, duurzaam en CO2neutraal
zijn en die minder belastend zijn
voor het milieu, is ook in de bouwsector
niet meer te stoppen. Het is immers zo
dat bijna een kwart van het wereldwijde
energieverbruik dient voor de koeling en
verwarming van gebouwen.
Het isoleren van gebouwen is de beste
manier om het energieverbruik drastisch
te reduceren. Met de introductie van IKO
Enertherm Passiefhuis concepten neemt
ATAB eens te meer het voortouw.
De talloze toepassingen ziet u dagelijks in
het straatbeeld bij nieuwbouw of renovatie
van hellende en platte daken, zolders,
muren, spouwmuren en vloeren.
We willen u enkele opmerkelijke
IKO Enertherm referenties niet onthouden
zoals de MG toren te Gent, het gerechtsgebouw
te Hasselt, het UZ te Gent, ...
Aquaplan,
trendsetter
in DiY
IN 1985 introduceert ATAB een totaal-
assortiment vochtbestrijdingsproducten
voor de doe-het-zelver.
Voor alle vochtproblemen op platte en
hellende daken,binnen- en buitenmuren,
keldermuren en funderingen werden
klantvriendelijke en milieuvriendelijke
systemen ontwikkeld.
In 1999 ontving Aquaplan de trofee voor
de beste service en commerciële aanpak
in de doe-het-zelf sector en de onderscheiding
voor de lancering van het meest
innovatieve product.
Aquaplan is marktleider in de Belgische en
Nederlandse DHZ sector
Dakwerken
ATAB en ASPHALTCO beschikken over
een eigen uitvoeringsafdeling dakwerken.
Deze afdelingen leggen zich toe op
complexe projecten van daken en van
burgerlijke bouwkunde bij belangrijke
industriële bedrijven en overheden.
Vorig jaar stond ATAB in de kijker met
de succesvolle, visueel opvallende
dakrenovatie van het Antwerpse
Sportpaleis - een project dat deze ‘landmark’
in de Scheldestad nieuwe luister
geeft.
Werden verder gerealiseerd de waterdichtingswerken
van de bruggen en viaducten
voor de HST werken, het Diaboloproject
aan de E19 te Zaventem, het shoppingcenter
te Wijnegem, en het mega solarproject
van de Zuidnatie in de Antwerpse
haven.
AtAb n.v. MEMBER OF THE IKO GROUP • d’Herbouvillekaai 80 • B-2020 Antwerpen • Belgium
Tel. +32 (3) 248 30 00 • Fax +32 (03) 248 37 77 • info@atab.be • www.atab.com