EPDM - Bouwmagazines

Editoriaaling. Gunther GuinéeGeen onnozelonderzoekWanneer het in de media komkommertijd is dan worden we in het nieuws al wel eens omde oren geslagen met resultaten van onderzoeken waarvan je je afvraagt wie zich daarmeebezighoudt… laat staan in geïnteresseerd is. Onlangs kwam ik zelfs te weten dat er naast debekende Nobelprijzen jaarlijks ook IgNobelprijzen worden uitgereikt voor de meest onnozeleonderzoeken van het afgelopen jaar. Ze belonen wetenschappers voor compleet geschift, dwaasen volstrekt idioot (wetenschappelijk) onderzoek en worden ieder jaar uitgereikt – vlak voorde echte Nobelprijzen – tijdens een hilarische ceremonie op de universiteit van Harvard (VS)waar de prijswinnaars een lelijk beeldje ontvangen, meestal uit handen van echte Nobelprijswinnaars.Enkele voorbeelden?• In de categorie Openbare Gezondheid: een beha uit die "in gevallen van nood" kan wordenomgevormd tot twee gasmaskers.• In de categorie Chemie: hoe je diamanten kunt maken van tequila (ze zijn wel maar duizendstenvan een millimeter groot… maar bon…).• In de categorie Geneeskunde: één of andere dodo heeft zestig jaar lang de vingerkootjes vanzijn linkerhand gekraakt en niet die van zijn rechtse om te onderzoeken of die vervelendegewoonte al dan niet tot artrose en reuma leidt. Het antwoord blijkt: neen.Wellicht zal het u niet verbazen maar – in tegenstelling tot bij het obligate Eurosongfestival –vielen ook België (en Nederland) in de prijzen in de categorie Medicijnen, voor het onderzoeknaar het nemen van beslissingen als je moet plassen. Uit dat onderzoek blijkt dat sommigebeslissingen verbeteren door de aandrang, maar dat andere beslissingen beter kunnen wachtentot na het urineren. De prijs voor Biologie ging dit jaar naar Australiërs die ontdektendat kevers ook kunnen paren met bierflessen. De prijs voor psychologie is voor een Noorseonderzoeker die probeert te achterhalen waarom mensen zuchten.Gelukkig wordt er in ons land en meer specifiek in onze sector wél zinvol onderzoek verricht.Onderzoek waar we in onze volgende editie(s) ruimschoots aandacht aan zullen besteden. Samenmet nog enkele andere belangrijke partijen heeft BEVAD meegewerkt aan de ‘Bitukring’haalbaarheidsstudie i.v.m. bitumenrecyclage in de schoot van het MIP (Milieu- en energietechnologieInnovatie Platform). Het betreft hier een bijzonder interessante studie naar derecyclage van dakbitumen met het oog op hergebruik in hoogwaardige toepassingen. Hetgaat over 3 types van afval: productie-afval, snij-afval en sloopafval. Technologisch gezien iser geen probleem voor recyclage, maar het zijn vooral logistieke en economische aspecten waarnog verder studiewerk moest worden naar verricht. Het onderzoek is intussen afgerond enhet eindrapport wordt afgewerkt, zodat wij u weldra alle nodige resultaten en details kunnenbekendmaken, samen met de reeds geleverde inspanningen en standpunten van verschillendebetrokkenen bij het onderzoek. Gegarandeerd géén materiaal voor de IgNobel-awards!Gunther GuinéeHoofdredacteur Roof belgiumCOLOFONConfederatie Bouw - AfwerkingLombardstraat 34-421000 BrusselTel.: +32 (0)2 545 57 10Fax: +32 (0)2 545 58 59www.confederatiebouw.beBTW: BE 406 479 092www.bouwmagazines.beVerantwoordelijke UitgeverFilip CoveliersLombardstraat 34-42 • 1000 Brusselfilip.coveliers@confederatiebouw.beAdvertentieverantwoordelijkeSteve CaufriezTel.: +32 (0)2 545 57 25GSM: +32 (0)486 58 71 91steve.caufriez@confederatiebouw.beVerschijningsfrequentie / Oplage11 x per jaar • 9.000 exemplarenHoofdredactieGunther GuinéeSteenlandlaan 86 • 2940 StabroekTel.: +32 (0)3 888.27.33gunther.guinee@telenet.beRedactie : Wouter Rogierswouter.rogiers@confederatiebouw.beVormgeving : Marleen Wembachermarleen.wembacher@confederatiebouw.beDrukwerk : Drukkerij Geers, OostakkerROOF BELGIUM •NOVEMBER 2011 •5

Het dak opvoor frisse enzuivere lucHt?ECO bitumen dakbaan,luchtzuiverend én hitte reducerend.Met polyguM carrara kiest uvoor een duurzaaM en een ecologiscH dakDe luchtzuiverende bitumen dakbaan Polygum Carrara zet stikstofoxiden(NOx) en zwaveloxiden(SOx)die het broeikasgaseffect mee veroorzaken om in milieu-neutrale stoffen.De witte reflecterende minerale afwerking van de toplaag zorgt voor koeling eneen aangename leefomgeving, zowel onder als op het dak.ATAB n.v. MEMBER OF THE IKO GROUP • d’Herbouvillekaai 80 • B-2020 Antwerpen • BelgiumTel. +32 (3) 248 30 00 • Fax +32 (03) 248 37 77 • info@atab.be • www.polygumcarrara.be

Ga dezewinter eensuit je dakmeteen gevelHardiePlank ®WINTERACTIEBij aankoop van 60m 2 HardiePlank ®gevelbekleding,1 fleece om comfortabelte overwinteren*Doorwinterde dakdekkers kennen geen vorstverlet!Als het op het dak te link wordt, hou je je omzetop niveau met HardiePlank ® , de gevelbekleding van devakman. Vraag meer info bij je dealer.* Deze actie loopt t/m 31.12.2011GOKUITNODIGING INFOSESSIES - BUFFET - CASINO PARTYOP HET DAKDonderdag 15 december 2011Confederatie BouwWest-Vlaanderen, Kortrijk18u30 Ontvangst19u00 Lezingen Meer gedetailleerde info: www.gokophetdak.betot 21u00• Brandveiligheid en dakwerkenStefaan Teirlinck, Warringtonfire• TV dakpannenFloris Caluwaerts, WTCB• TV mechanische bevestigingEddy Mahieu, WTCB• Informaticaprogramma's voor dakwerkenMike Bogaert, WTCB• Luchtdichtheid en doorvoerenWouter Hilderson , passief huis platform• Toekomstige markteisen voor dakenFreya Michiels, Bureau bouwtechniek21u00Opening buffet en casinoAannemers platte en hellende daken,architecten en studiebureauswww.gokophetdak.beSchrijf je snel in via website www.cedubo.be/go/inschrijven

Luchtzuiverend en CO 2 reducerend dakmembraanwaterdichtingssystemen voor daken, systemen voor groendaken,producten voor wegdekherstellingen en PIR hardschuimplatenIKO enertherm. Het verminderen van onzeecologische voetafdruk en het ontwikkelen van productenen systemen volgens de cradle-to-cradle principes - vanuitde gedachte dat afval de grondstof van de toekomst is - zijnvoor ATAB dan ook een strategische uitdaging. Het nieuwsteresultaat van deze inspanningen is Polygum Carrara, dewitte reflecterende ECO bitumen dakbaan".Hittereflecterend én luchtzuiverendDe naam "Carrara" is ontleend aan het befaamde marmeruit de Italiaanse Toscanestreek en staat symbool voor destrijd tegen de natuurelementen, het puurste wit en deduurzaamheid ervan. Polygum Carrara is dan ook een ECOdakbaan waarvan de bitumen coating is samengesteld uiteen substantieel aandeel gerecycleerde grondstoffen. Dezebestaan hoofdzakelijk uit geregenereerd bitumen vanoude dakbedekking en productierestanten, gerecycleerdepolyesters en polimeren, wat op zich al resulteert in eenaanzienlijke reductie van de ecologische voetafdruk vanPolygum.“Maar dat is slechts één aspect. Polygum Carrara is een witreflecterend ECO bitumen dakmembraan met een te verwachtenlevensduur van meer dan 35 jaar en voorzien vande nieuwste technologieën.”, bevestigt dhr. Theuns. “Hetdakmembraan reduceert aanzienlijk de CO 2 uitstoot en deecologische voetafdruk, waardoor het dakvlak als het wareeen luchtzuiverende functie krijgt.”De bovenzijde van het nieuwe product is afgewerkt met eenwitte hoogreflecterende en natuurlijke minerale afwerking,met een SRI (Solar Reflectance Index) van 64 en eenemissiviteit van 90 %, wat resulteert in een oppervlaktetemperatuurdaling van de dakbedekking van meer dan30°C. Deze minerale afwerking is bovendien gecoat metanataas Titaniumdioxide (TiO 2 ) dat onder invloed vanUV-licht werkt als een katalysator die stikstofoxiden (No x )en zwaveloxiden (SO x ) – stoffen die de verzuring van hetmilieu in de hand werken en het broeikaseffect mee veroorzaken– omzetten in onschadelijke en milieu-neutralestoffen. Dit resulteert in een bijdrage tot de reductie vansecundair fijn stof in de lucht. De productie van PolygumCarrara gebeurt overigens met 100% groene stroom.Brandveilig en vlotte plaatsingHet nieuwe dakmembraan is voorzien van een hoogwaardigegestabiliseerde niet-geweven polyester/glasdradencomposietwapening met een massa van 220 g/m 2 bestaandeuit 100 % gerecycleerde kunststoffen (PET-flessen).Deze polyester composietdrager wordt tijdens de productietrouwens voorzien van expandeerbare grafietkristallenen is daarmee uitermate brandwerend. Dankzij deze ingebouwdevliegvuurwerende “prevENt” grafiettechnologie ishet membraan conform de Europese brandnorm EN 13501deel 5 klasse B roof (t1), (t2) en (t3).De onderzijde van Polygum Carrara isvoorzien van het gepatenteerde ATABturbo-profiel voor een snellere en zekereplaatsing en is tenslotte ook afgewerktmet een goudkleurige (AU) wegbrandfolie.Op deze manier is het productgeschikt voor zowel 1-laagse als 2-laagsetotaal hechtende dakafdichtingssystemenaangebracht volgens de vlamlasmethodeén voor platte daken die moetenvoldoen aan de brandnorm conformhet KB van 19.12.1997 en aan Europesevliegvuurbestendigheidsklassen bepaaldin de beschikking 2001/671/EG van deEuropese Commissie, aan de Belgischebrandreglementering van het KB van4.04.2003 en aan het Nederlandse bouwbesluit,paragraaf 2.85, met NEN 6063.“Kortom, dit is één van onze productenwaarmee wij een actuele invulling gevenaan onze cultuur van integrale duurzaamheiden waarmee wij de weg willenwijzen naar een verdere inperking vande ecologische voetafdruk in de bouwsector.”,besluit de heer Theuns. “Hetis dan ook onze doelstelling om energiezuinigeen ecologisch verantwoordedakproducten en -systemen te ontwikkelenzodat onze partners de steedstoenemende eisen aan gebouwen op hetvlak van o.a. energiezuinigheid, groeneinkadering e.d. op een econo mische manierkunnen invullen.”.■ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •9

Nieuw boek met talloze getuigenissen en praktijkvoorbeelden‘Duurzaam bouwen metkunststoffen? Natuurlijk.’Ter gelegenheid van BIS, het bouw & innovatiesalondat plaats vond van 8 tot 16 oktoberin Flanders Expo in Gent, stelde Federplast. be,de vereniging van producenten van kunststofenrubberartikelen, haar nieuw boek voormet als veelzeggende titel: 'Duurzaam bouwenmet kunststoffen? Natuurlijk.'. In dit naslagwerkwordt de bijdrage van kunststoffen aan“duurzaam wonen en bouwen" toegelicht aande hand van talrijke praktijkvoorbeelden engetuigenissen van experts.België is op diverse vlakken een mondiale koploper in dekunststofwereld. Zo voert ons land de wereldranglijst aanwat betreft de productie van kunststoffen en van kunststofproductenper hoofd van de bevolking. De kunststofindustrieis ook nr. 1 in de handelsbalans van België: kunststoffenen kunststofproducten vertegenwoordigen zelfs 2/3van het handelsoverschot.“De toekomst van deze dynamische industrietak is dusverzekerd,” aldus Geert Scheys, secretaris-generaal vanFederplast.be. “De kunststofindustrie kiest voor duurzameontwikkeling. Kunststoffen zijn onmisbaar om binnenkortmeer dan 8 miljard mensen op onze planeet Aardete voeden, in menswaardige omstandigheden, zonder datwe onze planeet onleefbaar maken voor de toekomstigegeneraties.”.Energiezuinig, lange levensduur enrecycleerbaarOok Herman Raes, CommercieelDirecteur van RecticelInsulation en voorzitter vande sectorgroep Bouw van Federplast.be,is overtuigd vande voordelen van kunststof ophet vlak van duurzaam bouwen:“Ramen en deuren vankunststof beperken om te beginnennatuurlijk al het kappenvan tropische wouden. Ineen doorsnee woning wordt bij het gebruik van kunststofisolatiematerialen over een periode van 30 jaar bovendieneen hoeveelheid energie bespaard die 40 tot 60 keer hogerligt dan de hoeveelheid die nodig was om de materialen teproduceren.”Kunststof bouwmaterialen hebben noodzakelijkerwijzeook een lange levensduur. Kunststofbuizen voor waterleidingenbijvoorbeeld hebben een levensduur van minstens100 jaar terwijl kunststof schrijnwerk 50 jaar en langermeegaat. Hoewel kunststof in gebouwen dus slechts oplange termijn voor afval zal zorgen, wordt nu al actief aande oplossingen gewerkt. Al meer dan 10 jaar geven de Belgischefabrikanten van kunststofbuizen de KURIO recyclinggarantie:zij nemen gratis het kunststofafval terug vanhun klanten. In 2008 werd bovendien ook ‘Roofcollect’ opgericht:een inzamel- en recyclinginitiatief voor kunststofdakbedekking. Over alle toepassingen heen wordt in België10 ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •

Nieuw boek met talloze getuigenissen en praktijkvoorbeeldenal meer dan 30 % van het kunststofafval gerecycleerd endaarmee is ons land absolute koploper in Europa.In het nieuwe boek kunnen we verder ook ontdekken datkunststoffen eveneens zeer belangrijk zijn voor de productievan hernieuwbare energie. Zo zijn de wieken vanwindmolens gemaakt van kunststofcomposiet en vormtbeschermfolie van kunststof een essentieel onderdeel vanzonnepanelen. De zonnepanelen van de toekomst zullenvolgens Federplast overigens volledig flexibel zijn envoor 100 % uit kunststof bestaan. Ook voor aanvoer enbesparing van drinkwater, infiltratie van regenwater enafvoer via gescheiden riolering levert kunststof volgens defederatie de beste prestaties voor een lagere kostprijs danzijn alternatieven.Groeimarkt voor synthetische sectorOp de persconferentie naar aanleiding van de lanceringvan dit nieuwe boek benadrukte Herman Raes dat ‘Duurzameontwikkeling’ een interessante groeimarkt is voor dekunststofindustrie: “Daarom stelt Federplast.be vandaag– in echte wereldprimeur – een naslagwerk voor over hetduurzaam gebruik van kunststoffen in de bouw. Dat dezematerialen sterk zijn, licht, gebruiksvriendelijk, weerbestendigen een hoge isolatiewaarde hebben is al langerbekend, maar - in tegenstelling tot wat dikwijls wordtgedacht - zijn kunststoffen dus ook duurzaam, zo blijkt.”In het boekwerk bevestigt Carolin Spirinckx, projectverantwoordelijke'Duurzaam wonen en bouwen' bij deVlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek VITO:“Een bio-ecologisch bouwmateriaal kán duurzaam zijn,maar een bouwmateriaal van niet-biologische oorsprongkan dat net zo goed zijn.” Zij wordt hierin bijgetreden doorTo Simons, directeur van het Centrum Duurzaam Bouwen:“Het is een groot misverstand dat er over duurzame materialeneen eendimensionale lijst zou bestaan, zoals deuitslag van een wielerwedstrijd…. Vanuit een emotioneelaanvoelen wordt dikwijls gedacht dat natuurlijke materialenduurzaam zijn en dat synthetische materialen dat nietzouden zijn… maar dat klopt dus niet.”Het boek 'Duurzaam bouwen met kunststoffen? Natuurlijk.'bevat nog vele andere getuigenissen van experts uit dewereld van bouw, milieubeleid en wetenschap alsook praktijkvoorbeeldenvan het duurzaam gebruik van kunststoffenin de bouwsector. Het boekwerk is gratis beschikbaarvoor bouwprofessionelen en milieuambtenaren en kanworden aangevraagd bij petri.ven@federplast.be.■ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •11

Lumira-aerogel in extreme omstandighedenDaglicht doorlatenen toch goed isolerenTwee recent uitgevoerde projecten– het Halley V1 ResearchStation op Antarctica en eengrote autoshowroom in Rasal-Khainah, nabij Dubai –illustreren de opvallende prestatiesvan Lumira-Aerogel,een nieuwe isolatietechnologiedie interessante mogelijkhedenbiedt bij het ontwerp vantransparante gevel- en daklichtsystemen.De Lumira-aerogel isolatie voor daglichtsystemenis een vrij recenteontwikkeling en een vernieuwendetechnologie die steeds vaker wordttoegepast door Europese architectenen energiebewuste ontwerpers. Vroegerwas het ook bekend onder denaam ‘Nanogel’ die gebruikt werdvoor alle aerogelproducten in de verschillendemarktsectoren, maar metdeze nieuwe merkenstrategie wou fabrikantCabot zijn producten voorelke marktsector hun eigen identiteiten naam geven.Lumira-aerogel is dan ook bestemdvoor de markt van de architecturaledagverlichting. De allereerste aerogelwerd geïntroduceerd in 2003 ensindsdien zijn er al tienduizendenvierkante meter doorschijnende daglichtsystemenmet aerogel geïsoleerdin gebouwen overal ter wereld – ineen ruim gamma van toepassingen,van glas tot textiel.Wat is Lumira aerogel?Het gaat hier volgens de fabrikant omde lichtste en best isolerende vastestof ter wereld. Ze wordt soms ook'bevroren rook' genoemd en is eenhydrofobe aerogel die in de vormvan deeltjes wordt geproduceerd. Elkdeeltje bestaat voornamelijk uit lucht– soms voor meer dan 95 % – in eennanostructuur met een poriegroottedie kleiner is dan het gemiddelde vrijepad van de luchtmoleculen. Dit remtde overdracht van warmte door hetmateriaal sterk af.Het meest opmerkelijke is echter datdeze aerogel eenzelfde mate van isolatiekan bieden als een solide muur entoch het volledige daglichtspectrumin de ruimte laat vloeien. Op die manierkunnen eigenaars van gebouwenbinnenshuis meer sfeer creëren tegenlagere energiekosten. Dit alles resulteertin een stijgende populariteit bijarchitecten en energiebewuste ontwerpers,die nu grote ruimtes maximaalvan daglicht kunnen voorzienzonder warmteverlies. De fabrikantbenadrukt dat het product opdrachtgeverskan helpen om te voldoen aande alsmaar strenger wordende bouwreglementeringen.In de eerder gematigde klimaatzonesvan het Europese vasteland en deVS worden veel interessante projectenverwezenlijkt die gebruikmakenvan doorschijnende gevels en koepelsin diverse glas-, polycarbonaat- englasvezelsystemen. Typische projectenzijn kleinhandelszaken, scholen,gezondheidszorgcentra, commerciëleen industriële gebouwen en vaakook sporthallen en zwembaden. Detwee nieuwe projecten die hier wordenvoorgesteld zijn vooral interessantvanwege hun extreme en ongewonelocaties: het ene in Antarctica en hetandere in het Midden-Oosten. Het feitdat Lumira-aerogel in deze extremeomstandigheden doeltreffend reageertop zowel lage als hoge temperaturenkan volgens de producent zijn waardein ‘normalere’ toepassingen en omgevingenalleen maar vergroten.Geïsoleerde ramen inextreme koudeHet Halley V1 Research Station opAntarctica dat weldra operationeel zalzijn is een hoogst opmerkelijk gebouwdat gebruik maakt van de aerogelisolatie in haar ramen om maximaleisolatie te bieden bij temperaturen diekunnen dalen tot -58°C en windsnelhedenvan meer dan 160 km/u. DeHalley-basis is gevestigd op de BruntIce Shelf en moest in de loop der jarenherhaaldelijk worden herbouwdnadat ze het begaf onder de drukvan de sneeuw. Dit meest recente stationwerd ontworpen door architectenvan Hugh Broughton en omvat achtindividuele modules die met elkaarverbonden zijn door korte, flexibelegangen. De modules worden bovenhet sneeuwoppervlak gehesen doorhydraulische poten op ski's. Dankzijdeze slimme oplossing kan het stationindien nodig enkele kilometersworden verplaatst wanneer gletsjerverschuivingeneen probleem vormen.12 ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •

Stad Sint-Niklaas en Confederatie Bouw Waasland organiseren:BEURS DUURZAAM BOUWENEN RENOVERENZaterdag 19 november ‘11, 9u30 - 18u’t BAU-HUIS, Sint-NiklaasTOEGANGGRATIS !Vlakbij trein- en busstationGratis parkeren: Slachthuisstraat,dakparking Wilma (vanaf 13u)Kinderopvang voorzien

www.optigroen.bebtech specialist in groendaken!btech nv saSchoonmansveld 482870 Puurs, BELGIETelefoon +32 (0) 3 500 40 30Fax +32 (0) 3 500 40 40info@btech.beOG_AZJahrbuch_94x136_btech_final.indd 1 30.05.11 09:04Stationsstraat 190B-9890 Gaverewww.isorex.comTel. : +32 9 389 62 10Fax : +32 9 384 65 54info@isorex.comwww.intersolution.be

Lumira-aerogel in extreme omstandighedenHalley ▲buiten ▼binnenShowroom ▲buiten ▼binnenDe meeste leefruimtes bevinden zich in de centrale modulemet dubbele hoogte die voorzien is van een groot, naarhet oosten gericht raam. Om tot maximale prestaties tekomen zonder de isolatie in het gedrang te brengen, werdhet Okagel-glasbekledingsysteem opgevuld met Lumiraaerogel.Dit bevordert de verspreiding van diffuus daglichtzonder verblinding, schaduwen of hotspots gedurende dezes maanden dat de zon nooit ondergaat. Het systeem isoleertniet alleen erg goed, maar biedt ook een uitstekendegeluidsisolatie tijdens de wintermaanden - een periode zonderzonlicht - maar vaak met aanhoudende stormwinden.Met andere woorden, door hoog-presterende geïsoleerderamen te gebruiken in een dergelijke agressieve omgevinghebben de architecten aanzienlijk meer comfort gecreëerdvoor de bewoners van het station, die het hele jaar door levenen werken in deze krappe ruimtes waar ze hun studiesuitvoeren.Geïsoleerde dakkoepels in extreme hitteEen goed voorbeeld van een toepassing in een extreemhete klimaatzone is de nieuwe grote autoshowroom in Rasal-Khainah, op 120 km van Dubai in de Verenigde ArabischeEmiraten, een gebied met erg hoge dagtemperaturendie regelmatig hoger liggen dan 40°C. De zon schijnt ererg krachtig en verblinding en oververhitting vormen dusernstige problemen voor architecten in dit gebied. Het doelwas deze showroom van de juiste hoeveelheid daglicht entemperatuurisolatie te voorzien die de behoefte aan energievretendeklimaatregeling en kunstlicht kon terugdringen.Gezien de aard en het doel van het gebouw was hetechter vooral van belang voor minder verblinding en vooreen gelijkmatige lichtverspreiding te zorgen.De oplossing bestond erin de hoeveelheid wandbeglazingtot een minimum te beperken en op het dak Xtralitepolycarbonaatkoepelste installeren, geïsoleerd metLumira- aerogel. Hierdoor worden de showroom, het atelieren de kantoorruimtes voorzien van gelijkmatig verspreidlicht en worden oververhitting en de energiekosten binnende perken gehouden.Cradle to CradleLumira-aerogel verhoogt de thermische isolatie, verbetertde akoestiek en beperkt de kosten van de levenscyclus vaneen gebouw, aldus Cabot. Omdat Lumira-aerogel herbruikbaaris, veilig is voor menselijke en ecologische systemenen met weinig of geen milieu-impact wordt geproduceerd,heeft het ook de Silver Cradle to Cradle SM-certificeringvan McDonough Braungart Design Chemistry ontvangen.■ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •15

U WILTBESPAREN OPPERSONEELSKOSTEN?U WILTMEER GELDVERDIENEN?U WILTSNELLER WERKEN?Contacteer ons dan.SUPERFLEX ULTRA WHITEROOFFLEXTHE WATERPROOFIng FUTUREIS nOWPROFESSIOnAL FLExIbLE LIqUIdWATERPROOFIng mEmbRAnESwww.groupdeni.bewww.groupdeni.be • info@groupdeni.be • Tel: +32 3 290 02 99

FamiliedagSpetterende pret tijdens7 e Familiedag in WalibiZondagochtend 28 augustus was het om 10u00 netiets drukker dan anders aan de ingangspoortenvan Walibi. De Confederatie Bouw - Afwerking organiseerdeimmers haar jaarlijkse familiedag, dieal aan de zevende editie toe was. In 2008 waren deleden van de Confederatie Bouw - Afwerking al eenste gast in het Waverse pretpartk, dit jaar werd hetgrootste familiepark van ons land echter grondigvernieuwd. Een nieuw bezoek was dus zeker demoeite.Een 700-tal ingeschrevenen stroomden vlot voorbij deingang, op naar de VIP-tent van de Molen, waar eerst eenheerlijk ontbijtbuffet wachtte. Voor sommigen was de aantrekkingskrachtechter te sterk. Ze bleven hangen bij eenof andere attractie in de hoop op een korte wachtrij. Demeesten hadden er echter vertrouwen in en schoven lekkerdoor naar de broodjes, croissants, koffie, thee of fruitsap.De dag werd alvast gezellig ingezet. Papa Chico zorgde voorleuke ballonfiguren en de mensen van sponsor Mercedeshadden ook een schminkstand voorzien.Gezellig feest met waterpretHet werd een lang en gezellig feest.Zo sprak uw reporter, zelf aanschuivend aan de attractie de‘Challenge of Tutankhamon’ met twee jonge dames van ILBInterieur. “Het is hier fantastisch, maar voor ons mag heter straks gerust iets wilder aan toe gaan. Niets gaat bovende adembenemende Cobra of de meest gevreesde DaltonTerror.” Ook de Radja River kon aan de lang aanschuifrijente zien, weer op heel wat belangstelling rekenen.Ook opvallend waren de nieuwe kleuren van de ‘boomstammetjes’.Zij werden duidelijk in een nieuw fris kleedjegestopt. Ook de Calamity Mine, Fibi’s Bubble Swirl, de TufTuf club en ook het vernieuwde Aqualibi konden op heelwat belangstelling rekenen. Het waterpretpark grenzendaan het grote familiepark werd grondig vernieuwd en de ledenvan de Confederatie Bouw – Afwerking konden tijdenshun familiedag onbeperkt genieten van de waterpret. Endan was er ook nog de Music Battle tussen de broers Walibien Squad. De charmante themafiguren met hun muzikalebands W.A.B. en The SkunX.Op naar de volgende editieHet is duidelijk dat iedere aanwezige, iedere familie, iederbedrijfsgroepje op het einde van de dag tevreden naar huisging. Eerst wachtte er nog een overheerlijke WesternBBQen daarna kregen de kinderen bij het buitengaan nog gratissnoepzak.Een pluim voor de organisatoren en met dank aan allesponsors die dit mogelijk gemaakt hebben. Het is alweeruitkijken naar de volgende editie van de Familiedag. Benieuwdwat de Confederatie Bouw – Afwerking dan weerin petto zal hebben.■ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •17

12 e isolatiedag in kader van vernieuwde EPBDHoge isolatie-eisenbieden de (ver)bouwsectorenorme kansenNaar jaarlijkse traditie organiseerdenhet GenootschapBouwfysica van hetTechnologisch Instituut en deIsolatieraad (CIR) op 20 september2011 alweer de 12 eeditie van hun goed bezochteisolatiedag. Opnieuw werd erverzamelen geblazen in hetingenieurshuis te Antwerpenvoor een interessante studieeninfodag waar isolatie centraalstaat en waar dit keeralle aandacht ging naar deRecast EPBD of wat de herschikteenergieprestatie richtlijnvoor ons in petto heefttegen 2020.De voornaamste doelstelling van dezestudiedag bestond erin om wat meerinzicht te verschaffen in wat de RecastEPBD - oftewel de herschikte energieprestatierichtlijn zoals gepubliceerdin het Publicatieblad van de EuropeseUnie op 18 juni 2010, ons mag doenverwachten tegen 2020.Het was de organisatoren vooral tedoen om eens stil te staan bij de thema’s‘bijna-energieneutraal bouwen’en ‘kosten-optimale grondige renovatie’vervat in deze vernieuwde Richtlijn2010/31/EU dd. 19.05.2010. Het Europesebeleid rond energie-efficiëntievormt namelijk een belangrijke schakelbij de uitvoering van het Europese3 x 20 % Energie- en Klimaatscenario :20 % broeikasgasreductie tegen 2020,20 % hernieuwbare energieproductiein 2020 en het realiseren van 20 %energiebesparing tegen datzelfde jaar.De diverse sprekers op deze 12 e editievan de Isolatiedag verschaften nieuweinzichten in de toekomstige ontwikkelingendie het (ver)bouwgebeurente wachten staan in uitvoering van dediverse Europese wetgevende initiatievenrichting 2020 – 2050.De herschikte energieprestatierichtlijn2010/31/EU houdt heel watnieuwigheden in tegen 2020 en deverplichting ‘bijna-energieneutraalbouwen’ en ‘kosten-optimale grondigerenovatie’ zullen de eisen ophet vlak van E-peil, K-peil en Umaxwaardensnel doen verscherpen. Dr.ir.-arch. Peter Wouters, DirecteurOntwikkeling en Valorisatie bij hetWTCB, gaf mee dat vandaag in Vlaandereneen K35-peil en een E70-peildikwijls al gehaald wordt en dat tegen2020 een verdere drastische verlaginger zit aan te komen. Op kortetermijn gaat de europese commissiemeer duidelijkheid verschaffen overwat een kosten-optimale energieprestieinhoudt en hoe er moet omgegaanworden met de definitie van een bijnaenergieneutraalgebouw. Dat dit veelkansen en opportuniteiten biedt naarde bouwsector toe is duidelijk maarer is evenwel nood om de impact enhaalbaarheid uitgebreid te evalueren.De huidige ontwikkelingen richtingbijna-energieneutraal bouwen vormenslechts een tussenstap naar energieactievegebouwen en met interessante18 ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •

Strong hands supp

DIK,DIKKER,DIKST.STERK,STERKER,STERKST.WERK MINDER,VERDIEN MEER.NIEUWBOUWRENOVATIE09.321.99.2104/2587INZET LOONT,SCOOR MET EPDM.100% Warme lucht,Lasbare EPDM.09.321.99.21

12 e isolatiedag in kader van vernieuwde EPBDDr. Georges Timmermans (CIR - IsolatieRaad)mocht de genodigden verwelkomen en schetstemeteen de probleemstelling van het Europeesbeleid energie-efficiëntie 2020 - 2050Dr.ir.-arch. Peter Wouters (WTCB - DirecteurOntwikkeling en Valorisatie) maakte duidelijkdat een aanscherping van het E-peil er nusnel aan zit te komenir.-arch. Wouter Hilderson (PHP) had het over‘bijna-energieneutraal bouwen’ als tussenstapnaar energie-actieve gebouwen en illustreerdedit aan de hand van enkele voorbeeldprojecten.voorbeeldprojecten werd daarom geïllustreerdwelke ambitieuze mogelijkhedener op ons afkomen. De logicavan de Trias Energetica stelt namelijkdat de energievraag maximaal wordtbeperkt, dat duurzame energie wordtingezet en dat - voor zover nog nodig -de fossiele brandstof energie-efficiëntwordt gebruikt. Er werd in detail aangegevenhoe haalbare en betaalbarebouwkundige oplossingen optimaalkunnen worden aangewend bij hetzeer energiezuinig (ver)bouwen.De energetische renovatie van het bestaandegebouwenpark is dan ook eengigantische uitdaging die veel geld zalkosten. Kosten-optimale grondige renovatiesopteren daarom voor de meestoptimale energiebesparende ingrepenvanuit financieel en fiscaal oogpunt.Aan de hand van voorbeelden werdook uitgelegd waarom het na-isolerenvan de bouwschil zo excelleert.De vraag naar super-geïsoleerde gebouwenneemt snel toe en architectenvragen daarom uitgekiende isolatieoplossingen.Aan de hand van verschillendevoorbeeldprojecten werd eraangegeven welke moeilijkheden enmogelijkheden er zijn om een zeergoed geïsoleerde bouwschil in de praktijkte kunnen realiseren. Eén van desprekers - Prof. Dr. Johan Albrecht,energie- en milieueconoom UGent –Itineria Institute - vond het nuttig enbelangrijk om ook eens stil te staan bijde betaalbaarheid van energie-efficiënt(ver)bouwen, want de beschikbare hoeveelheideuro’s van de (ver)bouwer énde overheid wordt er niet bepaald groterop. Men kan zich dan ook gaanafvragen of de beschikbare financiëlemiddelen wel op de meest economischzinvolle manier worden ingezet? DeProfessor stelde dat de economischelogica aangeeft dat energetische renovatiemet doorgedreven na-isolatie eenzeer effectieve inzet is van gelden. Deoverheid geeft dan ook best wat extraaandacht aan renovatie met aangepastefinanciële incentives eerder dan alleenmaar de energieprestatie te gaanverhogen van de nieuwbouwprojecten.Kortom, de conclusie was klaar enduidelijk: de Recast EPBD dwingt onsom tegen 2020 het (ver)bouwgebeurengrondig aan te passen en de bouwtechnischeoplossingen in samenhang methet kostenplaatje daarbij vergaand teoptimaliseren. Als we in die opzet slagendan biedt de Europese ambitie - omtegen 2050 een gebouwenpark te hebbendat ca. 90 % minder CO 2 uitstoot- de (ver)bouwsector enorme kansen.■De 13 e Isolatiedag zal plaatsvinden op18.09.2012 met als titel Recast EPBD :'vergeten' commerciële gebouwen verhogenisolatieprestatie industriebouw.Prof. Dr.ir.-arch. Griet Verbeeck (PHL –KULeuven) ging dieper in op Lowtech energiezuinig(ver)bouwen met speciale focus opde bouwkundige oplossingen.Dhr. Lieven Malfait (CIR – Unilin Systems)illustreerde aan de hand van enkele voorbeeldprojectenhoe men tot super-geïsoleerd(ver)bouwen kan komen en architecten uitgekiendeisolatieoplossingen kan aanreiken.Prof. Dr. Johan Albrecht (UGent – ItineriaInstitute) behandelde de economischeaspecten van energie-efficiënt (ver)bouwenvanuit micro- en macroperspectief.ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •23

Had ik het geweten…Juridisch versus technischAlle normen en technische eisen waarmee de aannemeren de ontwerper rekening dienen te houden, zijn vervatin verschillende technische voorlichtingsnota's uitgegevendoor het WTCB, in normen uitgegeven door het Belgisch Instituutvoor Normalisatie en in Technische Goedkeuringen(ATG) afgeleverd door de Belgische Unie voor de technischegoedkeuring in het bouwbedrijf. De duurzaamheid van eenplat dak is precies functie van het nauwgezet integrerenvan al deze technische vereisten in het te ontwerpen enuit te voeren project. Alle systemen die aan bovenstaandevoorwaarden voldoen hebben vandaag een verwachtelevensduur van 25 tot 30 jaar. Als bedrijven platte dakenmogen gaan bouwen enkel omdat zij het hoogste aantaljaren garantie geven, zullen zij hun aandacht minder richtenop het uitwerken van een gedegen technische oplossingmaar zich eerder toeleggen op het zoeken naar de juistejuridische randvoorwaarden die de lange garantie moetenbeheersen. Technische know-how zal ingeruild wordenvoor juridische know-how, binnen of buiten het bedrijf,waardoor het schijnbaar erg aanlokkelijke hoog aantaljaren garantie door allerlei handige gebruiksbeperkendebepalingen aan nominale waarde sterk zal inboeten en deeindgebruiker eigenlijk dus veel minder krijgt dan wat hethoge garantiecijfer doet vermoeden.Maar er zijn ook economische bezwaren… Het burgerlijkwetboek voorziet namelijk een tienjarige aansprakelijkheidvoor de aannemer en de architect en ook de wet opde productaansprakelijkheid voorziet een termijn van 10jaar voor de aansprakelijkheid van de fabrikant. Dit zijnal belangrijke beschermingen die de wet zelf voorziet voorde uitgevoerde werken en de geleverde materialen. Wanneerwillekeurige garantietermijnen van meer dan 10 jaarworden aangeboden, zullen heel wat ondernemingen derisico’s die er werkelijk mee gemoeid zijn wellicht verkeerdinschatten. De aannemer van dichtingswerken - plattedaken is bovendien niet gespecialiseerd in juridische discussiesen onderhandelingen over clausules die garantietermijnenregelen en waar sowieso geen ervaringsdeskundigheidover bestaat.Geen concurrentievervalsingAls hoge garantietermijnen uiteindelijk nog als enig selectiecriteriumzouden gelden bij de vergelijking van prijsoffertes,zouden bedrijven er ook toe aangezet worden omminder te investeren in de studie van een werk. Het gevolgis een algemene kwaliteitsverlaging van de aangebodendakwerken, wat zal leiden tot een degradatie van de concurrentiepositievan het KMO-dakafdichtingsbedrijf oplangere termijn. Aannemers die niet willen meegetrokkenworden in een louter waarborgopbod zullen niet verderreageren op een prijsvraag. De markt komt dan in eensituatie terecht waar bonafide ondernemingen, die hunondertekening chartertech nische know-how in een werk investeren, niet aan bodzullen komen en waar malafide ondernemingen zonderzin voor technische onderbouw gewoon door een hoogaantal jaren garantie aan te bieden een werk zullen binnenhalen.Het aanbieden van materiaalgaranties van meerdan 10 jaar bij de klanten-bouwheren, wekt de indruk bijdie bouwheer dat de aannemer-plaatser zijn aansprakelijkheidstermijnenop de uitgevoerde werken óók automatischzal optrekken tot meer dan 10 jaar. Een ernstige KMO zalzich echter niet beladen met risico’s die niet in verhoudingstaan met het economisch gewicht dat hij vertegenwoordigt,maar de concurrentiepositie van de aannemer-plaatserten opzichte van zijn klant-bouwheer zal hierdoor welin het gedrang komen.Dankzij de gemaakte afspraak zal de gebruiker geen keuzemeer maken voor een dakwerk op basis van het aantal jarengarantie dat hem wordt aangeboden, maar op basis vande kwaliteit van de technische oplossing en zo een echtegarantie van duurzaamheid krijgen. Het Platdakcharterzorgt er ook voor dat de gebruiker, omwille van de wettelijkgeregelde termijnen, een doorzichtige en duidelijkebescherming geniet waarop hij zich ook daadwerkelijkkan beroepen. Willekeurige waarborgen van meer dan 10jaar worden naar de gebruiker doorgaans zeer onduidelijkvoorgesteld en dit vooral wat betreft wie de garantie geeft,wat de garantie dekt, wanneer de garantie tussenkomt ofhoe de garantie bij wie kan worden ingeroepen.Voor alle verdere inlichtingen:BEVAD VZW, Lombardstraat 34-42, 1000 BrusselTel. 02/545.57.10 • Fax 02/545.58.59e-mail: bevad@confederatiebouw.bewebsite: www.confederatiebouw.be/bevadROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •25

Rubberen bedekking voor hellende dakenDakleien in EPDMIn een traditionele wereld alsde dakdekkerswereld moetennieuwe producten vaak heelwat vooroordelen overwinnenom aanvaard te worden doorde vakman, maar fabrikantEcostar gelooft steevast in dekwaliteit en de mogelijkhedenvan haar rubberen dakleien.In die mate zelfs dat ze de productenvoortaan zelf – via degespecialiseerde groothandel– op de Belgische markt gaatbrengen. Een gesprek met dhr.Gabriel Kusters leerde ons bovendiendat niets aan het toevalzal worden overgelaten omde dakdekker bij te staan inde goede verwerking van deEPDM-leien.“Nochtans heeft het niet zoveel uitlegnodig, want de plaatsing van dezeleien is eigenlijk kinderspel.”, verduidelijktdhr.Kusters. “We voorziendesondanks in een verwerkersboekjeen uitgebreide info op onze websitewaar alle nodige informatie te vindenzal zijn. Maar voor de dakdekkerwordt het leven zonder meer al eenpak eenvoudiger gemaakt want alleswat hij nodig heeft om de EPDM-leiente plaatsen kan hij makkelijk meenemenop het dak. De leien zelf zijn per25 in een lichte bundel verpakt zodatook de rug van de vakman wordtgespaard. Het totale gewicht van dedakbedekking bedraagt slechts 12 kg/m 2 , wat hen zowel geschikt maaktvoor nieuwbouw- als voor restauratiewoningen.”Weldra verkrijgbaar bij debetere groothandelHet nieuwe product is behoorlijk revolutionairen bestaat in feite uit dakleien,die vervaardigd zijn uit EPDMpolymeren (80%) en gerecycleerd TPO(20%). Het materiaal krijgt hierdoordezelfde uitstraling als een lei in natuursteenen is bovendien robuust enstevig dankzij de TPO. In de VerenigdeStaten wordt het product al sinds 1993toegepast en het is inmiddels wereldwijdgepatenteerd. De fabrikant wilook vaste voet aan wal krijgen op deEuropese markt - en dan vooral deBenelux - en doet dat via de ondernemingEcoStar Roofs BV Europe, exclusiefimporteur van EcoStar USA voorde Europese Unie.“In het verleden verliep de verkoop inBelgië via één enkele partner maar wehebben besloten het over een andereboeg te gooien en zijn nu in verregaandeonderhandelingen met de belangrijkstespelers op de Belgische distributiemarktom het product optimaalte positioneren. Binnenkort kan devakman de EPDM-dakleien dus ook bijzijn eigen vertrouwde dakmaterialenspecialistinkopen.” Er werd ook eenspeciale Belgische website opgestartop het adres www.ecostar-leien.be.Eigenschappen van de leienQua prijs zijn de dakleien een pakgoedkoper dan natuurleien, maar weleen fractie duurder dan vezelcementleienen bitumineuze shingles, maardat is heel relatief volgens de heerKusters.“Ten eerste staat er ten opzichte vande initiële aanschafprijs een belangrijkebesparing dankzij de snellereverwerking. Ten opzichte van de toepassingvan bitumineuze shingleswordt er inderdaad nog geen directebesparing bereikt, omdat EPDM momenteelnog duurder is dan bitumen,maar er wordt wel verwacht dat ditin de toekomst wel eens zou kunnenveranderen ten gevolge van de stijgendegrondstofprijzen van bitumen.Maar we kunnen toch nog een aantalinteressante voordelen opsommen diede EPDM-leien vertonen ten opzichtevan de natuurleien, vezelcementleienen bitumineuze shingles… en dietot nadenken stemmen. Daken metnatuurleien zien er schitterend uit,26 ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •

AURANOX ®Luchtzuiverende betondakpan30J A A RP R O D U C TG A R A N T I EVanaf nu kunt u bij nieuwbouw of renovatie uw steentje (of beter uwdakpan) bijdragen aan de kwaliteit van ons leefmilieu door te kiezen voorde Auranox ® -dakpan van MONIER: een betondakpan die net werkt als dekatalysator van uw auto. Dankzij de titaandioxide die in de dakpan is verwerkt,filtert Auranox ® stikstofoxide uit de lucht en zet deze om in onschadelijknitraat.15J A A RS Y S T E E MG A R A N T I EDaarenboven bestaat het oppervlak van de Auranox ® -dakpan uit zuiverminerale bestanddelen met een speciale poriënstructuur die de aanslag vanalgen en organisch vuil remt. Een Auranox ® -dakoppervlak blijft er dan ooklanger mooi uitzien.De Auranox ® -dakpan is 420 mm L x 332 mm B, is verkrijgbaar in lichtrood enantraciet en kost nauwelijks meer dan een normale betondakpan.T. 053 72 96 72 service.be@monier.com www.monier.be

Rubberen bedekking voor hellende dakenmaar ze zijn ook milieubelastend, niet alleen in de winningvan natuursteen, maar ook in de hoeveelheid afvaldie ze produceren. Om natuurleien op maat te krijgen,moet de steen immers op maat worden gekapt. Dat geldtook voor vezelcementleien die bovendien gecoat zijn enwiens coating bijlange geen eindeloze bescherming biedt,met een lelijk uitzicht als resultaat na verloop van enigetijd. De EPDM leien daarentegen bieden langdurige schoonheidzonder concessies te doen aan duurzaamheid en milieu.Ze zijn eenvoudig te snijden of te knippen en het afvalkan allemaal weer worden hergebruikt. Bovendien is hetgebruik van dit product milieuvriendelijk omdat detailsen aansluitingen kunnen worden ingewerkt met andereEPDM producten, dus zonder gebruik van lood. Een andervoordeel is ook dat de EPDM leien maatvast zijn en dat jedus bij toepassing van dit product altijd een gelijkmatigeuitstraling verkrijgt.”.Geen kopie van ‘the real thing’De EcoStar lei kan worden toegepast op daken en gevelsmet een helling van minstens 14° of 25 %. Het aanbrengenvan de EPDM-leien is vergelijkbaar met die van bitumineuzeshingles. Ze wordt rechtstreeks en mechanisch bevestigdop de ondergrond, een verwerkingsmethode die snellerverloopt dan die van natuurleien: met een nietpistool.“Leihaken zijn hier compleet overbodig, maar ze bestaanwel. In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld worden zegebruikt, maar dan puur en alleen voor het uitzicht. Erbestaan ook speciale nagels voor diegenen die nagelen verkiezenboven het nieten. Het product is duurzaam omdathet geheel is opgebouwd uit EPDM en het is dus een massiefproduct. Wij bieden dan ook een 30-jarige productgarantieop de EPDM-leien, waar behalve de technische zekerheidook de kleurvastheid van het product onder valt. De EPDMleienzijn momenteel in negen kleuren verkrijgbaar (diversetinten grijs, zwart, rood, groen en bruin). Het enige datde dakdekker moet doen is de leien per kleur wat ‘blenden’,met andere woorden door elkaar mengen, aangezien erper batch een klein kleurverschil op de leien afzonderlijkkan zitten en precies dat zorgt ook voor de robuuste enauthentieke look. Kortom, het is dus een product dat opzichzelf staat en geen kopie van ‘the real thing’.”, besluitde heer Kusters. “Desondanks is het natuurlijk wel zo dateen dak in EPDM-leien de uitstraling heeft van een dak innatuurleien want vanop de grond is het onderscheid niet ofnauwelijks merkbaar. Ik raad iedereen dan ook aan ze weldraeens van naderbij te gaan leren kennen bij de favorietebouwmaterialenhandel en kan alleen maar hopen dat onsenthousiasme ook op de klant overslaat!”.■“Deze verwerking gaat echt bliksemsnel en men hoeft nietbang te zijn voor het eventuele opwaaien of klapperen vande leien. Ten eerste zijn ze met hun 5 mm dikte stijf genoegom daaraan weerstand te bieden en mocht men daar tochaan twijfelen – of in gebieden met zeer hevige wind – dankan men daar waar nodig de leien nog eens extra aan elkaarkleven met dubbelzijdige EPDM-tape."ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •29

WTCB-infoOpbouw van daken meteen niet-zelfdragendemetalen dakbedekkingEen geventileerde of ongeventileerde metalendakbedekking ? Deze vraag werd vroeger nooitgesteld omdat metalen dakbedekkingen immersaltijd langs de onderzijde werden geventileerd.Maar dankzij de evolutie van de hedendaagsebouwmaterialen kunnen we tegenwoordig zelfsmet een zinken dakbedekking warme dakenbouwen. Deze techniek brengt bovendien eenaantal duidelijke voordelen met zich mee ophet gebied van energieprestaties en de verminderingvan het risico op interne condensatie.Dit artikel beschrijft de opbouw van daken met een nietzelfdragendemetalen dakbedekking. Het gaat hier meerbepaald om dakbedekkingen waarbij de bladen of langemetalen banen (koper, koperlegering, roestvast staal, zinkof gecoat zink, aluminium, ...) op een ononderbroken ondergrondgeplaatst worden, die samengesteld kan zijn uithouten planken, sandwichpanelen of een stijve of halfstijveisolatie. In de eerste twee gevallen (houten planken of sandwichpanelen),worden de bladen of banen rechtstreeks opde ondergrond bevestigd met behulp van klangen. In hetderde geval worden de klangen bevestigd op een ondergronddie zich onder de isolatie bevindt. De assemblagevan de metalen banen gebeurt door aanhaking, solderen ofsoms door lassen.We gaan niet alleen in op de algemene principes voor dedakopbouw, maar geven ook een aantal voorschriften metbetrekking tot de belangrijkste elementen ervan (onderdak,dampscherm, ...). Deze laatste worden evenwel nietuitgediept. De geformuleerde aanbevelingen en voorgesteldeoplossingen hebben betrekking op gebouwen diegekenmerkt worden door een beperkte vochtproductie(klimaatklassen I tot III). Er zijn uiteraard ook andere uitvoeringswijzenmogelijk, voor zover deze over de nodigegaranties beschikken. Dit geldt onder meer voor oplossingenmet een Technische Goedkeuring, afgeleverd door deBUtgb (Belgische Unie voor de technische goedkeuring inde bouw (http://www.butgb.be)).Welke materialen?De dakopbouwen die hier besproken worden zijn van toepassingvoor alle metalen dakbedekkingsmaterialen. Inhet geval van zink dient men een onderscheid te makentussen ‘traditioneel’ (ongecoat) zink en gecoat zink meteen beschermende laag op de rugzijde. Om het risico opcorrosie te vermijden, moet de rugzijde van ongecoat zinkimmers verplicht in contact worden gebracht met de koolstofdioxide-houdendeomgevingslucht opdat er zich eenbeschermende patina zou kunnen vormen. De onderzijdevan dit materiaal moet bijgevolg voldoende geventileerdworden, hetzij via een verluchte luchtspouw, hetzij via eengestructureerde mat (met reliëf) die een zekere luchtlaagonder de dakbedekking tot stand brengt.Daarom werden metalen dakbedekkingen in het verledenveelal op een verluchte bebording aangebracht. Gelet ophet feit dat er tegenwoordig echter ook andere materialengebruikt worden (bv. roestvast staal, aluminium, koper) ener intussen zinkbanen met een rugbedekking ontwikkeldwerden, kan men tegenwoordig eveneens zijn toevlucht nementot andere dakopbouwen. Zo is het voortaan met allemetalen (en dus ook met zink) mogelijk om te komen toteen dakopbouw waarbij men onder de dakbedekking geenluchtspouw meer hoeft te voorzien die geventileerd wordtdoor specifieke openingen aan de dakrand. Deze maniervan werken zal zich in de toekomst waarschijnlijk verder30 ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •

WTCB-infoveralgemenen omdat ze een aantal belangrijke voordelenbiedt. Doordat het luchtvolume in het dak vermindert ende vochtige-luchtbewegingen aan de onderzijde van dedakbedekking ingeperkt worden (lucht die afkomstig isvan buitenaf of die migreert van binnenin het gebouw),wordt er minder condensatie gevormd aan de onderzijdevan het metaal en verhoogt de energieprestatie van het dak(aangezien er minder luchtbewegingen optreden langs dethermische-isolatielaag).Welke dakhelling?Onder elke metalen dakbedekking is er lucht aanwezig diecontinu ververst wordt via de staande naden, via de aansluitingenmet de andere onderdelen van de gebouwschilen – in het geval van dakbedekkingen die geventileerdworden aan de onderzijde – uiteraard ook via de openingendie speciaal hiertoe voorzien werden. Deze luchtverversingkomt tot stand door de wind- en/of temperatuurwerking.De lucht bevat steeds een zekere hoeveelheid vocht dieaan de onderzijde van het metalen blad kan condenserenwanneer de temperatuur ervan daalt tot onder hetdauwpunt van de lucht (bv. ten gevolge van een afkoelingdoor warmtestraling naar het hemelgewelf). De condensaathoeveelheidis moeilijk in te schatten, maar kan aanzienlijkzijn. Dit geldt des te meer indien de dakopbouween luchtspouw bevat die bewust geventileerd wordt metbuitenlucht. Ze kan eveneens noemenswaardig zijn indienhet dampscherm aan de binnenzijde van het dak niet opeen ononderbroken draagvloer kan worden aangebracht.Het is bijgevolg absoluut noodzakelijk om het condensatievochtte evacueren teneinde de beschadiging van het dakte vermijden.Deze redenen verklaren waarom de algemene principesvoor de opbouw van daken met een metalen dakbedekkingverschillend zijn naargelang van de dakhelling :• in het geval van daken met een helling van meerdan 10° is de helling groot genoeg om het eventuelecondensatievocht dat zich gevormd zou hebben aan deonderzijde van de dakbedekking via het onderdak af tevoeren. Men kan zowel zijn toevlucht nemen tot geventileerdeals niet-geventileerde dakbedekkingen.• bij daken met een flauwe helling (1-3° tot 10°) (*), isde helling van de dakbedekking ontoereikend om hetcondensatievocht op doeltreffende wijze naar de gootaf te voeren. Het is bijgevolg raadzaam om te opterenvoor een warm dak zonder specifieke ventilatie aan deonderzijde van de dakbedekking.(2) De minimale helling van de hier beschouwde daken hangt afvan de manier waarop de bladen of metalen banen geassembleerdwerden. Bij dakbedekkingen met niet-gelaste staande naden zaler een minimale helling van 3° (5 %) nodig zijn. Bij gesoldeerdebladen of bladen met gelaste staande naden kan een helling van1° (2 %) volstaan, net zoals het geval is bij platte daken met eenafdichtingsmembraan.Bij daken met een flauwe helling moet het dampschermverplicht op een ononderbroken ondergrond aangebrachtworden. Gelet op het feit dat de dakopbouw tegenwoordigalsmaar beter luchtdicht moet worden gemaakt om deenergieverliezen door infiltratie of exfiltratie (lekken) tevermijden, zou deze voorzorgsmaatregel bovendien ookzijn nut kunnen hebben bij daken met een grotere dakhelling.Bij dakopbouwen waarbij de metalen dakbedekkingrechtstreeks op een houten bebording wordt aangebracht,kan deze laatste dienst doen als hygrische buffer en heteventuele condensatievocht aan de onderzijde van de dakbedekkingabsorberen.Voorschriften met betrekking tot een paardakcomponenten1) De draagvloer voor de dakbedekkingDe ondergrond van de dakbladen moet ononderbrokenzijn en bestaat doorgaans uit hout. De houtsoort, het tegebruiken plaattype en de eventuele behandeling ervan(aanwezigheid van bepaalde zouten) hangen af van het metalendakbedekkingsmateriaal. In bepaalde gevallen is hetde thermische isolatie die dienst doet als draagvloer voorde dakbedekking.2) De onderlaagOnder het merendeel van de metalen dakbedekkingen iser een onderlaag aanwezig (membraan, mat of plaat). Dezekan van velerlei aard zijn en kan – naargelang van het geval– verschillende bijkomende functies vervullen. Ze kanzowel glad als gestructureerd zijn (zie 2.C).2.a) De scheidingslaagIndien de draagvloer onverenigbaar is met het metaal vande dakbedekking of indien de vrije uitzetting van de on-ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •31

WTCB-infodergrond moet gewaarborgd blijven, kan het nodig zijn omeen scheidingslaag (3) aan te brengen. In een toekomstigeTV over metalen dakbedekkingen zal meer informatiegegeven worden over de verschillende mogelijke ondergrondenen de eventueel aan te brengen scheidingslaag. Inafwachting hiervan is het aanbevolen om er de voorschriftenvan de fabrikanten op na te slaan. Voor wat betreftdakbedekkingen uit koper en lood verwijzen we respectievelijknaar de TV 184 en de TV 164.Deze scheidingslaag kan in bepaalde gevallen ook dienstdoen als onderdak. In het geval van daken zonder luchtspouwonder het metalen blad, moet de scheidingslaag bestandzijn tegen zeer hoge temperaturen (metingen hebbenaangetoond dat de temperatuur op deze plaats kan oplopentot meer dan 80 °C).2.b) Het onderdakHet onderdak kan zowel soepel als stijf zijn. Het moetwaterdicht, maar ook waterdampdoorlaatbaar zijn (Sd

samen bouwen met plastics50.000 artikelenvoor bouw & industrie:plat dakvalbeveiliginghekcontragewichtlichtkoepels - skyluxsolarspotdakramen - fakro en veluxroofing - polygumepdm rubber - tridexisolatieplaten en onderdakfoliesterrasplanken, gevelbekleding,raamprofielen - Deceuninckhellend dakstaanderlicht, simpel, veiligstaanderhekkantplankwww.bouwenmetplastics.beinfo@plvw.beOude Bosuilbaan 43 - 2100 Deurnetel. 03/326 75 70 - fax 03/326 26 99Staatsbaan 4 e - 3210 Lubbeektel. 016/62 09 01 - fax 016/62 00 10Gecertificeerd volgens de hoogste Europeseveiligheidsnorm NEN-EN 13374 klasse CExclusief te verkrijgen bij:www.roofsafetysystems.comAUTHENTIEK CEDER UITZICHTMILIEUVRIENDELIJKDUURZAAM & STERKONDERHOUDSVRIJVLOTTE PLAATSINGONBEPERKTE MOGELIJKHEDEN03/326.75.70info@enviroshake.bewww.enviroshake.beThe authentic look of cedar with a lifetime performanceEnviroshake ® is een milieuvriendelijke, duurzame composietdakpan van Canadese makelij met het uitzicht van cederhoutenshakes en vormt een alternatief voor houten schalie, kleinetegelpannen of natuurleien.

Uw klanten zullen het nogmeer voor u hebben.NEWVELUX platdakvenster©2011 VELUX GROUP ®VELUX, HET VELUX LOGO, CABRIO, INTEGRA, io-homecontrol EN Pick&Click! ZIJN GEREGISTREERDE HANDELSMERKEN GEBRUIKT ONDER LICENTIE DOOR DE VELUX GROEP.Wenst u nog meer tevreden klanten? Plaats dan hetVELUX platdakvenster.• Gemakkelijke plaatsing en VELUX garantie• Dubbele veiligheidsbeglazing met eenbeschermingsafdekschelp• Uitstekende thermische en akoestische isolatie• Uw klanten zullen genieten van een belastingsverminderingvan 40%U-waarde= 0,72 W/m²K(EN 1873)PERFECTEISOLATIEMeer info op velux.be

WTCB-infogeschikt is voor de voorziene plaatsingsvoorwaarden. Alnaargelang de omstandigheden dient het isolatiemateriaalimmers meer of minder bestand te zijn tegen druk, buigingen/of doorponsen, een gunstiger brandgedrag te vertonenof beter bestand te zijn tegen hoge temperaturen. Voormeer informatie over de te verwachten eigenschappen vaneen dakisolatiemateriaal, verwijzen we naar hoofdstuk 7van de TV 215.4) Het dampschermEr moet een dampscherm aangebracht worden onderde thermische isolatie. Dit scherm heeft tot taak om dedakopbouw luchtdicht te maken en af te schermen tegende damp die geproduceerd wordt in de onderliggende kamersen ruimten. Het moet zodanig geplaatst worden datalle naden – zowel tussen de verschillende delen van hetdampscherm als tussen het dampscherm en de anderedelen van het gebouw (met inbegrip van de schouwen,de ventilatiekanalen, ...) – luchtdicht zijn. Hiertoe dientmen over te gaan tot de afdichting ervan. Dit kan zowelgebeuren met kit als met kleefband, al dan niet aangevuldmet een mechanische bevestiging. Indien mogelijk, zoumen ernaar moeten streven om het lucht- en dampschermsteeds bovenop de draagstructuur of het regelwerk en opeen ononderbroken ondergrond aan te brengen. Dit zou deplaatsing ervan immers sterk kunnen vergemakkelijken(bij een plaatsing langs onder is het onmogelijk om eendampschermklasse van meer dan E2 te bereiken).Deze voorzorgsmaatregel biedt een dubbel voordeel:• enerzijds wordt het dak beter luchtdicht gemaakt, watnoodzakelijk is om de energieverliezen door infiltratieof exfiltratie (luchtlekken) te beperken en te komen toteen gebouw met een betere energieprestatie• anderzijds wordt het risico op waterdamptransport doorconvectie sterk ingeperkt, waardoor ook het gevaarvoor condensvorming aan de onderzijde van de metalendakbedekking vermindert. In het geval van daken meteen flauwe helling is deze voorzorgsmaatregel overigensverplicht.De te gebruiken dampschermklasse is afhankelijk van hetbinnenklimaat van het gebouw. De tabellen 12, 13 en 14 uitde TV 215 (platte daken) bevatten bijkomende informatiehieromtrent.5) De technische ruimte voor de leidingenOm het aantal plaatselijke doorboringen van het dampschermte beperken, is het raadzaam om een technischeruimte tussen het dampscherm en de binnenafwerkingte voorzien, waarlangs de kabels, wandkokers, elektrischedozen, ... kunnen passeren. Indien het dampscherm desondankstoch doorboord moet worden, dan moet men ervoorzorgen dat deze doorvoeringen correct worden afgedicht.Men dient eveneens toe te zien op de luchtdichtheid van deeigenlijke leidingen en hun hulpstukken (moffen, aftakkingsdozen,...) want anders is de kans groot dat er een aanzienlijkehoeveelheid vocht in de dakopbouw terechtkomt.6) De eventuele binnenafwerkingDe binnenafwerking van het dak kan op diverse manierengebeuren. Bij renovaties geniet het behoud van de bestaandeafwerking vaak de voorkeur. In voorkomend geval dientmen een ononderbroken dampscherm aan te brengen bovenopde draagstructuur of het regelwerk. De ruimte tussende binnenafwerking en het dampscherm kan opgevuldworden door een isolatiemateriaal. Men dient er echter welop toe te zien dat de warmteweerstand van dit tweede isolatiemateriaalkleiner blijft dan 2/3 van de warmteweerstandvan het isolatiemateriaal boven het dampscherm (zie § 3).Bewerking van Digest nr. 11 – 2011, eerder gepubliceerd inWTCB Contact 2011-3, waarin u ook de typeschema’s kunt terugvindenvoor gebouwen uit de klimaatklassen I tot III (meteen beperkte vochtproductie in de ruimten).www.wtcb.beLiteratuurlijstfoto's : archief roof belgiumWetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf• Gebruik van bladlood voor dakbedekkingen en gevelbekledingen.Brussel, WTCB, TechnischeVoorlichting nr.169,1987.• Daken van koperen bladen en banen. Brussel, WTCB,TechnischeVoorlichting nr.184, 1992.• Het platte dak: opbouw, materialen, uitvoering, onderhoud.Brussel, WTCB, TechnischeVoorlichting nr.215, 2000.• Pannendaken. Brussel, WTCB, Technische Voorlichtingnr.240, 2011.Ingelaere B.Geluidsisolatie van hellende daken. Brussel, Wetenschappelijken Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf, WTCB-Dossiers, nr.2, Katern nr. 5, 2010.Lassoie L.Ventilatie van hellende daken. Brussel, Wetenschappelijk enTechnisch Centrum voor het Bouwbedrijf, Infofiche, nr. 24,2007.Lassoie L. en Dobbels F.Condensatie in thermisch geïsoleerde hellende daken. Brussel,Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf,Infofiche, nr. 12, 2004.Mahieu E.Thermische isolatie van bestaande platte daken. Brussel,Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf,Infofiche, nr. 26, 2007.Vandooren O.Binnenklimaatklassen. Brussel, Wetenschappelijk en TechnischCentrum voor het Bouwbedrijf, Infofiche, nr. 11, 2004.ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •35

Duurzaam bitumineus dak voor Porsche Centre Knokke‘Solide’ dak voor ‘bolide’ merkEr zijn inderdaad wel meer garagesen showrooms die van eendakbedekking moeten wordenvoorzien, maar met de schitterendePorsche-vestiging langsde Natiënlaan in Knokke voegtaannemer van dichtingswerkenH.D.S bvba uit Oostnieuwkerketoch weer een zeer prestigieuzereferentie toe aan zijnreferentielijst. Net zoals voorde klanten van deze garageenkel het beste goed genoeg is,nemen ook het automerk ende bouwheer met minder geengenoegen. Het resultaat is eenfraai gebouw met een wit bitumineusen optimaal geïsoleerddak dat aan alle eisen en voorwaardenvoldoet.de heer Filip Huyghe en de heer Hugues Geeraerd“Alle Porsche vestigingen zijn gebouwdvolgens eenzelfde stramien en met eenvergelijkbare look, zoals ook opgelegddoor het merk trouwens.”, verduidelijktde heer Hugues Geeraerd, bouwheeren eigenaar van Porsche CentreKnokke. “Ons gebouw moest de uitstralinghebben van het automerk:aantrekkelijk, fris, sportief en eenmooi architecturaal geheel. Tot voorkort hadden wij Audi, Volkswagen enPorsche onder één dak, maar om tegemoette komen aan de wensen van defabrikanten hebben we nu een apartPorsche Centre gebouwd terwijl weAudi hebben stopgezet en Volkswagenin onze bestaande showroom blijft.”Universele Porsche-lookDe uitbreiding van het pand van PorscheBelgië in Knokke-Heist zit in haarlaatste bouwfase en als alles goed gaatzal de nieuwbouw op 2 december zijndeuren openen. Op een oppervlaktevan om en bij de 4000 m 2 werd eencompleet nieuwe showroom gebouwdmet een aansluitend werkatelier. Hetgebouw werd ontworpen volgens devoorschriften van het gerenommeerdeautomerk door ArchitectenbureauVan Oost (AAVO) uit Moeskroen en deuitvoering van de werken werd toevertrouwdaan de Van de Walle bouwgroepuit Aalter. De architect heeftsamen met de opdrachtgever gekozenvoor een ontwerp met sandwichpanelenin een gebogen vorm, volgens derichtlijnen en de kleurkeuze van Porschedie in alle vestigingen herkenbaaris terug te vinden. De gebogen Qbiss(Trimo) panelen hebben een radiusvan 16.000 mm wat resulteert in eenstrakke en moderne gevel in de karakteristiekealuminium-grijze kleur.Hoge warmte- éngeluidsisolatieHet dak bevat diverse niveaus en bestaatuit een gedeelte luifel dat deshowroom met de werkplaats verbindten het dak van de showroom zelf.“Het gebouw krijgt een bijzondereauto-lift waarmee de prachtige bolidestot op het bovenste verdiep kunnenworden gebracht om ze daar tijdelijkte stockeren.”, aldus Filip Huyghe vanHDS. “De grond hier in de buurt isimmers behoorlijk prijzig en op diemanier worden de wagens ook in optimaleomstandigheden beschermd tegende weersomstandigheden en vuil.Om het motorgeluid naar buiten toete beperken werd er dus ook de nodigeaandacht besteed aan de geluidsisolatievan de dakconstructie.”.De cannelures van de geperforeerdeSteeldeck werden daartoe gevuld metRockwool isolatie. Bovenop deze constructiewerd een zelfklevend dampschermaangebracht van het type SO-PRAVAP STICK C 15 van Soprema. Ditzelfklevend bitumineus membraan issamengesteld uit zelfklevende elastomeerbitumenen een composiet wapeningdie doortrapvast is. De zelfklevendeonderzijde is afgewerkt met eensiliconenfilm terwijl de bovenzijde is afgewerktmet een zand/talk mengeling.Als isolatie werd er een laag RockwoolRinox van 12O mm aangebracht,gekleefd met PU lijm. De onderlaagvan het bitumineuze waterdichtingssysteemis een glasvliesgewapendeSOPRAGLASS SBS V3 en de toplaag eenwitte Sopralene Optima 4 GF C3 FR.“Dit is het topproduct uit het Sopremagammaen is een brandveilig dakdichtingsmembraanbestaande uit een veerkrachtigelastomeerbitumen met eenzeer sterke composiet polyesterinlage.”,legt de heer Huyghe uit.36 ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •

Duurzaam bitumineus dak voor Porsche Centre KnokkeBitumineuze toplaag metwit granulaatDankzij de homogene menging vanspeciaal bitumen en geselecteerde SBSpolymeren heeft Sopralene Optimaeen hoge graad van elasticiteit diein de tijd langer behouden blijft. Desterke composiet polyesterwapeningvan 250 g/m 2 zorgt voor een hogedimensionele stabiliteit en mechanischeweerstand. Het polypropyleenweefselop de vrije boord laat danweer een snelle en optimale lasverbindingtoe. Het membraan beschiktover een BUtgb -attest en kan ingezetworden in de systemen die volgensde norm NBN ENV 13501 voldoen aande classificatie B roof (t1). Daken metSopralene Optima hebben volgens defabrikant een mooier uitzicht en zijnbeter bestand tegen UV stralen dan deklassieke dakbanen dankzij de optimalehechting van de granulaatkorrelswaardoor de bedekkingsmassalanger soepel blijft en de levensduuraanzienlijk verlengd wordt. De wittekleur van het granulaat zorgt op ditdak mee voor de hitteweerkaatsing ende afkoeling van het dak.“Onze mensen merkten inderdaadhet verschil zonder dat we hen ietsvertelden: dit voelde niet aan als eendoorsnee dakbaan en het product wasmerkelijk vlotter te plaatsen en kleeftook veel sneller en beter dan anderebanen… en dat is mooi meegenomen,zeker in deze winderige kuststreek.”,vertelt Huyghe. “De hevige wind indeze regio speelt ons inderdaad vaakparten en bemoeilijkt ons werk, veelmeer dan regen en vochtigheid. Omhet regenwater vlot van dit dak af tevoeren hebben we trouwens gebruikgemaakt van de DEPCO hemelwaterafvoeren,wat ons heel wat tijd bespaarde.”.De DEPCO afvoeren van Soprema bestaanuit een soepele plakplaat uitelastomeerbitumen (met een polyesterwapening)en een tapbuis in aluminium15/10. De twee componentenworden verbonden volgens een gebrevetteerdfelsprocedé. Ze kunnen zowelhorizontaal als verticaal wordentoegepast en zijn makkelijk en snelaan te sluiten met de bitumineuze waterdichtingzonder dat er een primernodig is, de plakplaat moet wordenuitgesneden en er dus serieus wat tijdkan worden gewonnen.Er moesten ook aansluitingen wordenvoorzien aan de lichtstraat en lichtkoepels.De nieuwe showroom werdnamelijk uitgerust met een lichtstraatvan het type Cintralux alu met geïntegreerdeCintramax RWA-voorzieningen een aantal RWA toestellen vanhet type Skymax van AG.Plastics diehet nodige daglicht in het gebouwmoeten brengen. De Skymax® CE iseen elektrisch gestuurde RWA (Rookenwarmteafvoer) koepel, ontwikkeldvoor trappenhallen die voldoet aan destrenge NBN S21-208-3 norm.Over HDS(Huyghe DakSystemen)Zaakvoerder Filip Huyghe is de derdegeneratie dakwerkers van zijn familieen in 2006 richtte hij Huyghe Daksystemen(HDS) op. Deze onderneminglegt zich toe op industriële dakwerken- zowel nieuwbouw als renovatie - enis actief van Vlaanderen over Walloniëtot Noord-Frankrijk. Onder leidingvan de zaakvoerder – die quasi altijdmee op het dak staat – wordt elkedakconstructie door een ervaren teamvan vakmensen vlot en zorgvuldigafgewerkt.“Ook als zaakvoerder ben ik inderdaadzelf permanent actief op dewerf.”, bevestigt Filip Huyghe. “Ik volgelk project van dichtbij mee op endat weten de bouwheer, architect enalle andere betrokken partijen naarwaarde te schatten.”.■ROOF BELGIUM • NOVEMBER 2011 •37

Vooruitgang op hetgebied van isolatiebetekent zich ooklaten inspireren doorde natuurACTIS ISOLATIE MATERIAAL OP BASIS VAN HOUTVEZELSOmdat hout een hoogwaardig natuurlijk isolatiemateriaal is, heeft ACTIS zich hierdoor laten inspireren bij de ontwikkelingvan een assortiment milieuvriendelijke en uitstekende isolatiematerialen. De isolatiepanelen van ACTIS zijn gefabriceerdop basis van onbehandelde, gerecycleerde houtvezels en bieden door de combinatie van een hoge dichtheid en een hogethermische inertie zowel ’s winters als ’s zomers maximale efficiëntie. De panelen zijn leverbaar in een flexibele en hardeuitvoering en zijn daardoor geschikt voor allerlei toepassingen.RCS CARCASSONNE 380 986 265ACTIS, is een onderneming met een ISO 9001-kwaliteitscertificaat en eenISO 14001-milieucertificaat.Certified companyVoor meer informatie kunt u contact openen met 06-46612360 of kuntu een e-mail sturen aan verkoop@actis-isolation.comOok kunt u een bezoek brengen aan onze website www.actis-isolation.comPEFC/10-31-2030Promotingsustainable forestsmanagement

SKYLUX WINDOWAG.PLASTICSDE NIEUWE GENERATIELICHTKOEPELSEN 1873NIEUW2011Binnenkort verkrijgbaar1 2❍ isolerende 4-wandige Skylux lichtkoepel ❍ dubbele inbraakwerende HR++ veiligheidsbeglazing❍ superisolerende pvc-opstand 35/30 ❍ pvc-raam met ingebouwdemotor * (radiogestuurd) voeding via zonnecellen * ❍ LED-verlichting ** optioneel3 45MET EEN U-WAARDE OM U TEGEN TE ZEGGENUg = 0,6 W/m 2 .K (norm EN 1873)★★★★★★9 standaardafmetingen tot een maximale dakopeningvan 170 x 170 cmDe beste geluidsisolatie op de koepelmarktDe Skylux window kan tussen alle bestaande koepel- enopstandcombinaties ingebouwd worden (in de 9 afmetingen)OPTIES: ingebouwde led-verlichting , voeding via zonnecelen batterij * , regendetectie *Geïntegreerde en afstandsbediende motor met een opening tot 240 mm *Ontvang uw premies en geniet van uw fiscale voordelen.Kijk op www.agplastics.com* enkel op de geventileerde elektrische versieOPJAARAA NV RAA GAG.PLASTICS nv Spinnerijstraat 100 > 8530 StasegemTel. 056 200 000 > Fax 056 219 599info@agp.be > www.agplastics.com