Joernaal • BEEFMASTER • Journal - SA Stamboek

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 1

Adverteerders ADVERTISERS
2
4X4 IFC, 1, 142 & 143
Agen Landgoed 87
AgriTrader 23
Alzu Beefmasters 125 - 127
Amakosi Beefmasters 18
Amberdene Beefmasters 99
André Kock & Seun/Son Bk 12
André Pretorius Fotografie 37
Beefmaster Alliance 11 & 119
Beefpro 159
Bos Blanco Beefmasters 92 - 95
Boschveld Beefmasters 81
CMW Elite 82
Creative Beefmasters 111
Daybreaker 45
Diadem Beefmasters 91
Dunel Beefmasters 35
Considerata 132
Cruiser Trailers 17
Elmic Beefmasters 168
Excel Beefmasters 38
Farmers’ Weekly 7
Fouché Beefmasters 151
Hardus Steenkamp 32
Hotsure 122
Human Beefmasters OBC
Hybrid Beefmasters 40
Igwa Beefmasters 115
Ivukile Beefmasters 121
Jalouma Beefmasters 79
Jamos Beefmasters 79
Janzel Beefmasters 41
Jela Beefmasters 31
JHB Tractor Spares 88
JM Beefmasters 112
Jumbo Beefmasters 136
LandbouWeekblad 144
Louca Beefmasters 27
Louis Bothma Beefmasters 101
ME Müller & sons 139
Merial 102
Molatek 8
Mooibank Beefmasters 43
Nooitverwag Beefmasters 135
Open Range 15
Optima Afslaers 116
Oktavia Beefmasters 153
Ottershaw & Westminister
Estate Beefmasters 24 & 25
OVK 100
Prohen Beefmasters 22
Petana Beefmasters 107
Pretorius Stoet Boerdery 157
Quardsen Beefmasters 3
Rosbeef Beefmasters 163
Sandspruit Beefmasters 19
Semen Importer Services 76
Senter 360 160
Shawe Beefmasters 164
Sizana Beefmasters 68 & 69
SPG Bemarking 149
Stonefields Beefmasters 28
Tait Beefmasters 129
Trigon Beefmasters 84 & 85
Tri-Masters 13
Valmar Beefmaster 133
Veeplaas 131
Vleissentraal 74
WO Beefmasters 167 & IBC
Beefmaster Beestelersgenootskap van SA/
Beefmaster Cattle Breeders’ Society of SA
Posbus/PO Box 1977 • Parys 9585
Breëstraat 79 • Parys 9585
Tel: 086 111 3144 • beefmastersa@telkomsa.net
ProdukSie vAn JoernAAl:
Charmainé Alberts Ontwerp & Bemarkingsdienste
Tel: 051 821 1783 • Fax: 086 580 9189
E-pos: palberts@telkomsa.net
Posbus 328 • Brandfort 9400
Ontwerp deur: Caria Vermaak
SPeSiAle dAnk AAn:
Connie & Anina J v Vuuren, Helga Prinsloo,
Elaine Nieuwoudt en Francois Scheepers
InhoudCONTENTS
Voorwoord 4
Raad/Council 5
Van die Vise President/From the Vice-President 6
Molatek Beessvet 33+ 9
Die groot kalfdief 10
PROFIEL: Jan van Heerden 14
WO Beefmasters besoek Australië 20
PROFIEL: Lynton Vermaak 23
Beefmaster tour - Northern Natal 26
Raskeuse - Breë riglyne vir beginner beesboere 30
Die Beefmaster - Vrug op 25 jaar se doelgerigte teling 34
Beefmaster females are the best 39
Towards an ecological approach to beef production 44
Beefmaster 25 Years/Jaar:
Beefmaster Geskiedenis/History 51
PRESIDENTE:
Pieter Bosch 57
Jan Schoeman 58
Graham Hart 59
Fred Rautenbach 60
Dennis Staal 60
Mike Bosch 61
Kerneels van Rensburg 62
Hans Coetzee 63
Piet Human 64
Die Kantoor 65
Kantoor personeel 66
Die Beefmaster kantoor skuif 67
Uit die kantoor 70
Logo Kompetisie 71
Vir die Dames 72
Embrio spoeling en oorplanting 77
A perspective of Beefmasters in South Africa 96
Ivomec Gold 103
Jaarlikse keurderskursus 104
Oos-Vrystaat se veldbulklub verslag 106
Winners 108
Genoom - inligting en diereteelt 113
What is genomics? 114
Kondisie is die gevolg van funksionaliteit 117
Keuring - Diskriminasies en diskwalifikasies 120
Veeboer is sommer nou ekstra lekker! 123
PROFIEL: John Tait 128
Foto Kompetisie 134
Veilings uitslae 145
Belangrike datums 150
Ledelys/Memberslist 156
Agri Alert 158
Work is love made visible 165
Menings wat in die Joernaal uitgespreek word, is nie noodwendig die sienswyse
van die Beefmaster Telersgenoootskap nie. Die Genootskap aanvaar nie
verantwoordelikheid vir enige aansprake wat in advertensies gemaak word nie.
Opinions expressed in the Journal, are not necessarily the view of the
Beefmaster Breeders' Society. The Society does not accept any of the claims
made in advertisements.
© Kopiereg Beefmaster Genootskap
Alle regte voorbehou. Geen gedeelte van hierdie publikasie mag sonder skriftelike
verlof van die outeursreghouer gereproduseer of in enige vorm of langs enige
elektroniese of meganiese weg weergegee word nie, hetsy deur fotokopiëring,
plaat- of bandopname, mikroverfilming of enige ander stelsel van inligtingsberging.
© Copyright Beefmaster Society
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a
retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, including electronic,
mechanical, photographic, magnetic or other means, without prior permission of
the copyright holder.

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 3

Voorwoord
4
Tom Lasater het die Beefmaster volgens ses ekonomiese beginsels geteel en die ras in 1954
in Amerika geregisteer. 25 jaar gelede is die Beefmaster as ras in Suid-Afrika geregistreer.
Beefmaster beeste het gou hul aanpasbaarheid onder SA se strawwe toestande bewys.
Beefmaster het hom verlede jaar deur die finansiële markte se val, as ‘n goeie belegging
bewys.
2011 is geken deur rekord speenkalf en aanteelvee pryse en die Beefmaster was weer die
gewildste ras.
Beefmasters is geteel vir volhoubare ekonomiese vleisproduksie onder natuurlike
veldomstandighede, swaar speenkalwers met die beste koei-kalf-verhoudings in alle rasse.
Dit maak hom ‘n goeie keuse vir die boer wat beesboerdery sy besigheid maak.
Beefmasterbulle wat onder veldtoestande vir groei getoets word, bewys dat Beefmasters
top groeiers is. In die voerkraal het Beefmasters die vermoë om vinnig te groei en dus
winsgewend te voer.
Waar boere oor ‘n aantal jare kruisteling toegepas het en nou nie weet waarmee om te
kruis nie, kan Beefmasters in die program gebring word en dan konstruktief geteel word
om goeie speenkalwers asook goeie vervangings verse te teel. Eenmaal op die Beefmaster
pad en jy kyk nooit terug nie, hulle word net beter en beter.
Deur suiwer met Beefmasters te teel behou jy die basterkrag omdat Beefmasters ‘n baie
groot genepoel het.
Tog word die produksie doelwit in die seleksie vasgelê en die ras verbeter generasie op
generasie.
Die kapitaalwaarde van die boer se kudde wat slegs Beefmasters Bulle gebruik, vergroot
ook jaarliks terwyl die kalweroes jaarliks ook ‘n hoër inkomste bring.
Die Beefmaster Beestelersgenootskap, SA Stamboek en LNR Diereverbetering stel
sekere vereistes waaraan bulle moet voldoen voordat hul die “Rocking B” brandmerk kry.
Teelwaardes van hierdie bulle is ook beskikbaar sodat telers en kommersiële beesboere die
regte inligting kan gebruik om hul kudde op te teel.
Na 25 jaar in SA is die Beefmaster ‘n leier in die vleisbedryf en reg vir die uitdaging van die
toekoms.
Dank aan almal wat die afgelope 25 jaar deel van Beefmaster was.
Beefmaster, die naam sê alles.
Piet Human
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

Beefmaster Raad / Council
Piet Human
President en
Dagbestuur
082 417 8981
kerneels J v rensburg
Ras Verbetering,
Keurings en kursusse
082 651 2783
Frans odendaal
Nasionale borge
072 214 6300
dennis Staal
Gekoöpteer en
Ras Promosie
082 828 1082
Francois Scheepers
Vise President,
Ras Promisie en Joernaal
Dagbestuur
082 824 6487
Manny da Costa
Nasionale Advertensie,
Nampo en Ras Promosie
082 524 8639
Pierre Hart
Farmers Weekly en
Ras Promosie
083 652 5190
lydia van der Walt
Beefmaster Admin en
SA Stamboek
051 410 0900
Mike Bosch
Gekoöpteer
083 453 0954
Hans Coetzee
Finansies, Ras Verbetering
en Dagbestuur
083 259 2503
Arthur Gilbert
SA Stamboek en LNR
082 578 0801
Connie J v vuuren
Ras Promosie,
Nuusbrief en Kalender
082 373 4833
Herman labuschagné
Bestuurder Registrasies en
SA Stamboek
051 410 0900
nico Badenhorst
Gekoöpteer
083 429 1181
Helga Prinsloo
Kantoor en
Dagbestuur
083 417 7047
Pieter v deventer
Webmeester en
Ras Promosie
018 632 6061
Charles Campher
Veilingsdatums en
Boeredae
083 631 3790
leslie Bergh
LNR
082 801 2026
elaine nieuwoudt
Kantoor
056 817 2404
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 5

6
Dankie vir die voorreg om namens die Beefmaster Beestelersgenootskap die 2011
joernaal aan u te bied. Dankie aan alle persone betrokke om hierdie 25-jarige embleem
joernaal die lig te laat sien. Ons hoop van harte dat u hierdie spesiale publikasie saam
met ons sal geniet.
For the opportunity to thank members, buyers and friends for their contribution and
support over the past 25 years. You are the National voice of the SA Beefmaster
breeders.
Die joernaal het eenvoudig nie genoeg spasie om alles te staaf wat die betrokkenes
die afgelope 25 jaar vir die ras gedoen het nie. Hoe dit begin het tot waar ons
heden vandag is. Die Beefmaster beesras het sy merk gemaak in die ekonomiese
vleisproduksie van Suid-Afrika en word aanvaar met groot agting van ander rasse.
From our humble beginnings in 1985, we have over the past 25 years become one of
South Africa’s foremost and recognized breeds. We own the formidable reputation of
being leaders in well adapted cattle and the most effi cient and economical converters
of grass into good quality meat.
Ons voorgangers en lewende legendes het ontsaglike werk gedoen om hierdie
prestasie in 25 jaar te kon bereik. Ons kan aanvaar dat genetiese verbetering sal
aanhou en dat die belangrikheid daarvan ‘n groot deel sal uitmaak van die ekonomiese
lewensvatbare bestaan van die Beefmasterras in die toekoms. Die tyd het gekom
dat ons vorentoe moet kyk, vir onsself ‘n lewensvatbare platform sal onderhou en
ontwikkel. As ‘n verenigde front ‘n toekoms visie daar te stel en ‘n magsbasis te
ontwikkel om ons doelwitte verder uit te brei en te bereik.
The importance of a strong progressive and sustainable breeding platforms will enable
all members to cohesively move forward with a greater open minded vision and goals
for the future. The time has come to look forward with vision on how to take this great
breed to new heights and have an edge on our rivals - “don’t retreat but reload for
the future”. Man is a goal seeking animal. His life only has meaning if he is reaching
out and striving for his goals. I am sure with the wonderful people of this society the
Beefmaster breed has a golden future ahead.
Let’s make sure we plan for the future and not just for the next bull sale. The bull
selling season is almost upon us, so I wish everybody the very best in their sales and
that prices refl ect the confi dence cemented in the Beefmaster over the past 25 years.
We are what we repeatedly do. Excellence is not an act, but a habit.
Francois Scheepers
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
VAN DIE/FROM THE
Vise President
VICE PRESIDENT

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 7

8
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 9 9

die GROOT kalfdief
B e e s t r i c h o m o n i a s e
Die klein organismetjie Tritrichomonas
fetus, wat ‘n protozoa is, is seker
die organisme wat die meeste
verantwoordelik is vir kalwer verliese in
Suid-Afrika.
Dit is daarom belangrik dat u die siekte
en die beheer daarvan baie goed ken.
1. ToeTS vir TriCHoMoniASe
1.1 die Bul
Die bul tree op as draer en verspreider van die siekte.
Die organisme skuil in die skede van die bul en word
tydens dekking oorgedra na die koei toe.
1.1.1
MeTodeS vAn
ToeTSinG
1.1.1.1
SkedeWAS:
Hier word ‘n was van
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
die skede uitgevoer m.b.v. ‘n fosfaat buffer. Dit
is belangrik om daarop te let dat 100 ferm vrywe
na agter en 100 ferm vrywe na vore (van testis tot
skede punt en andersom) uitgevoer moet word. Die
effektiwiteit van die toets hang af van die hoeveelheid
hale wat uitgevoer word, asook die tyd wat dit neem
en ook die temperatuur van die monsters tot by die
laboratorium.
Drie toetse, 7 tot 10 dae na
mekaar, word benodig om te
verseker dat die bul negatief is.
1.1.1.2 SkedeSkrAPe:
Uitgebreide toetse is in Australië Australië en en die VSA gedoen
om vas te stel of die skedeskraap beter beter resultate
lewer lewer as die die skedewas. Die gevolgtrekking gevolgtrekking was was
dat effens beter resultaat resultaat met die skedeskrape
verkry word word as as in die geval van skedewasse. Met
skedeskrape kan ook veel meer bulle per
dag gedoen word. Hierdie metode se
herhaalbaarheid is beter as in die
geval van skedewasse.
Drie toetse, 7 tot 10 dae na mekaar,
word benodig om te verseker dat die
bul negatief is.
1.1.1.3 STeveS TrAnSPorT MediuM:
Die doel van die Steves transport medium was om
‘n medium te kry wat monsters meer effektief by die
laboratorium te kry sonder dat die Trichomoon vrek.
VRIESIT het verskeie toetse gedoen met Steves
transport medium en die resultate was swak. Die
herhaalbaarheid was onder 45%. ‘n Hele aantal
monsters was ook ondiagnoseerbaar as gevolg van
bakteriële oorgroei wat die trichomonas organisme
moontlik kon dood.
1.2 die koei
deur Henk van der Laarse
Toetse kan ook op die koeie uitgevoer word.
‘n Monster van die vaginale slym kan geneem
en gekweek word. Hierdie toets is egter baie
onbetroubaar a.g.v. ‘n groot aantal vals negatiewe
resultate.
Dit is ook belangrik om te weet dat die koei die siekte
dra van die koei na bul en dan weer van die bul na
ander koeie. Verder is dit ook van belang om te weet
dat koeie wat normaal gekalf het van ‘n besmette
bul in minstens 7% van die gevalle nog steeds ‘n
draer is na kalwing.
vervolg op bl 13

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 11
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 11

12
12
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

vervolg van bl 10
2. AAnBevole BeSTuurSProGrAM
2.1 kunSMATiGe inSeMinASie (ki)
Die beste en goedkoopste metode is om geheel en
al oor te gaan na KI en al die bulle te slag op die
plaas. Dit sluit die werkers se bulle in.
KI moet dan vir 2-4 jaar voortgaan.
2.2 iMMuniSerinG
‘n Entstof is beskikbaar vir die immunisering van
alle vroulike diere. Immunisering vind 6 en 3 weke
voor die dekseisoen plaas. Die proses word jaarliks
herhaal maar dan met slegs een inspuiting. Bulle
kan nie geïmmuniseer word nie en bly lewenslange
draers.
Volgens eksperimente in die V.S.A. met die entstof
het die kalfpersentasie met tot 35% gestyg in
besmette kuddes. Dit dien as duidelike bewys dat
die weerstand van die koeie verhoog en daarmee
Trichomoniase verwante aborsies afneem.
2.3 Beheer die teelseisoen om nie-dragtige koeie
uit te skakel, bv. 90 dae dekseisoen. Wanneer
die teel seisoen te lank is bemoeilik dit die
uitskot van nie-produseerders.
2.4 Vervang ou bulle met jong skoon bulle.
Skedevoue van jong bulle is minder ontwikkel
en dus minder vatbaar vir die siekte.
2.5 Toets bulle gereeld, verkieslik 6 weke na die
dekseisoen. Die rustyd gee die organisme weer
die geleentheid om in die skede te vermeerder.
Alle bulle wat positief toets moet uitgeskot
word. In geval van kosbare stoetbulle kontak
VRIESIT vir die nodige aanbevelings
2.6 Sestig dae na die dekseisoen moet dragtigheids
ondersoeke gedoen word. Alle oop diere moet
dan uitgeskot word. Vroulike diere kan die
meeste gevalle hulself bevry van die siekte deur
geslagsrus. Drie sigbare siklusse moet eers
voltooi word voordat hulle kan skoon word.
‘n Goue duimreël is om koeie vir ‘n minimum
tydperk van 4 maande algehele dekrus te gee.
Geslagsrus by normaal gekalfde koeie van
besmette bulle moet ook toegepas word. Die
moontlikheid dat hierdie koeie die besmetting
van een dekseisoen na die volgende oordra is
goed.
2.7 Toets alle nuwe bulle voor gebruik.
2.8 Hou drade altyd in goeie toestand om te
verhoed dat die buurman se beeste met joune
meng.
2.9 Gebruik altyd skoon getoetste bulle op verse.
2.10 Moenie bulle leen, huur of koop wat nie gereeld
getoets word nie.
2.11 Moet nooit iemand se uitskot koeie koop nie.
Hou altyd ‘n geslote kudde.
2.12 Sorg dat die persoon wat die toets doen
oor deeglike kennis van die prosedures en
tegnieke beskik.
2.13 Skot alle koeie uit wat nie gekalf het nie onder
andere deur aborsie of reabsorbsie.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 13

14
PROFIEL
Mnr. Jan van Heerden is vir die
afgelope 34 jaar woonagtig op
Heidelberg in Gauteng en ook
eienaar van die Open Range
Beefmasterkudde, hy het in die
Marico Bosveld opgegroei en
in 1966 sy skoolloopbaan op
Zeerust voltooi. Na skool het
hy hom aanvanklik vir baie jare
op die boubedryf as loopbaan
toegespits.
Jan en sy vrou Elize is die trotse
ouers van drie kinders, Etienne,
Lorindi en S.W. Laasgenoemde
staan deesdae vierkantig saam
met sy pa by hul beesboerdery.
Die boerdery is reeds gedurende
1984 deur Jan van stapel gestuur
is en vir die laaste twaalf jaar in
die Delmas/Devondistrik bedryf.
Jan is ook sedert 1977 bekend
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
Jan van Heerden
OPEN RANGE BEEFMASTERS
vir die beplanning en bou van
waterafl eibane sowel as die
opstel en bou van kontoere vir
die beheer van afl oopwater op
plase sowel as ander terreine
waar dit nodig mag wees.
Jan, wat ’n besondere voorliefde
vir grootveeboerdery het,
het in die omgang van sy
bedrywighede met baie boere
kontak en het sodoende oor
jare heen heelwat verskillende
beesrasse teegekom.
Met praktiese waarneming
en die kennis wat hy hieruit
geput het, was hy in staat
om na deeglike oorweging
te besluit dat die Beefmaster
beesras en die sukses wat
behaal word met bulle van dié
ras in kruis- én suiwerteling
hom die meeste beïndruk het.
Gevolglik het hy besluit om
Beefmasterbulle te gebruik op sy
kommersiële koeikudde en ’n eie
Beefmasterkudde op die been te
bring.
As eerste stap (gedurende 2002)
het Jan besluit welke bestaande
Beefmastertelers na sy mening
goed gevestig was om sodoende
blywende en staatmaker diens
aan hom te kon lewer. Sy keuse
vir die aankoop van sy eerste
bulle het op Beefmaster Alliance
van Nigel geval. Op daardie
stadium was Beefmaster Alliance
nog onderskeidelik as die
Manjoh-, Compa- en Creative
Beefmasterstoeterye bekend.
vervolg op bl 16

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 15

vervolg van bl 14
16
Sedertdien is van die beste
beskikbare bulle jaarliks van die
stoeterye bekom en hy beskou
dit as ‘n faktor wat nie slegs tot
eie gemoedsrus gelei het nie,
maar ook grootliks tot sukses
bygedra het.
Sy eie kudde het aan die begin
hoofsaaklik uit kommersiële
kruisraskoeie bestaan. Die
gebruik van Beefmasterbulle
het uit die staanspoor ’n
positiewe invloed gehad
en die kalwers wat gebore
is het vir meerderwaardige
vervangingsverse gesorg wat in
die kudde opgeneem kon word.
Eienskappe wat ooglopend in sy
kudde verander het is:
• Die temperament van die
kudde het drasties verbeter.
• Die bouvorm en veral
eenvormigheid van die kudde,
soos vervangingsverse wat
toegevoeg is, het besondere
verbetering meegebring.
• Kalwingsprobleme wat
voorheen voorgekom het, het
dramaties verminder.
• Die kudde se algehele
vrugbaarheid het verhoog.
• Moeder- en melkeienskappe
van koeie het namate teling
gevorder het positief verbeter.
• Kalwers se speengewigte het
oor tyd reeds met gemiddeld
30 kg per kalf toegeneem.
• In geheel het die kudde
se aanpasbaarheid en
gehardheid verbeter en is
hulle deesdae in staat om
die strawwe winters op
die hoëveld beter te kan
deurstaan.
“Uit ervaring het ek geleer dat:
Hoe beter die bulle is wat ek
gebruik, hoe beter is die vroulike
nageslag wat ek vir gebruik in my
kudde bekom. Dit verhaas die
mate van sukses met die proses
van kuddeverbetering aansienlik
en onderskryf die beginsel en
telingsfilosofie van Laurie Lasater
dat die beste vroulike diere
nagestreef moet word en dat
puik bulle dan vanself sal kom,”
aldus Van Heerden.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
In die laaste jare maak hy ook
met behulp van Beefmaster
Alliance van Beefmastersemen
uit die VSA gebruik.
’n Teeltprogram waarvolgens
alle koeie in sy kudde wat
op daardie staduim vir KIdoeleindes
beskikbaar is word
toegepas. Hierdie diere word
gesinchroniseer en eenmalig
ge-KI. Van die bulle wat reeds so
gebruik is, is onder meer Lasater
129 en Lasater 4248, asook
Frenzel 313, -8121, -712 en -64.
Hierdie proses het eweneens ’n
besondere bydrae gelewer en
maak reeds ’n merkbare verskil
in die Van Heerdens se Open
Range Beefmasterkudde.

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 17

18
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 19
19

WO Beefmasters
Australië
BESOEK
Einde Maart het Frans en Cloete Odendaal saam met dr Andrew van der
Walt en hul vrouens Australië besoek. Aangesien suiwer Droughtmasterdiere
aanvaar word as opgegradeerde stoetdiere in die Suid-Afrikaanse
Beefmaster stelsel was die hoof rede vir ons besoek om die Droughtmaster
as ‘n ras van nader te bekyk. Die Droughtmaster is al in die verlede met
sukses en met baie kritiek in SA gebruik. Die telers wat besoek is, is almal
bekende Droughtmaster boere wat al vir meer as 20 jaar in die bedryf is,
wat redelike suksesvolle veilings aanbied en wat van die groter kuddes
in Australië is. (Daar is meer as 500 geregistreederde kuddes in Australië
waarvan die meerderheid nie meer as 30 koeie besit nie). Die nasionale
vroulike veiling op Gympie was ‘n bewys dat ons die regte telers besoek het
met ongeveer 70% van die diere op die veiling wat van een van die 6 telers
se bloedlyne bevat het.
Die telers wat besoek is, was onder andere Strathfield Droughtmasters,
wat nog een van die fondasie kuddes in Australië het. Shane en Wendy
Perry hanteer op hul eie 1500 koeie op 12 000 ha. Goeie genetika kan hier
verkry word. Ons volgende besoek was aan Wolfgang Droughtmasters
by Cleremont wat die duurste Droughtmaster bul nog verkoop het
teen AUD 150 000 (ongeveer R1.1 miljoen). Ons ontmoet John Atkinson
in Emerald van Glen Ruth Droughtmasters. Sy pa is die president van die
Droughtmasters Vereniging en tussen hom en sy ouers boer hulle met 6 000
koeie op 50 000 ha. Ons het slegs sy skoudiere gesien en was beïndruk.
Op Rockhampton ontmoet ons die Childs familie. Hulle het die hele Swann
kudde opgekoop. Die Droughtmasters wat na Suid-Afrika ingevoer word,
is hoofsaaklik van die kudde afkomstig. In die besoekersboek kan gesien
word dat baie van die huidige Beefmastertelers die kudde al besoek het.
Hulle verkoop 700 bulle per jaar en het van die beter beeste. Op Moura
sien ons Billabong Droughtmasters. Hierdie kudde word hoog aangeslaan
in Australië. Hy hou van grootraamtipe beeste. Hy boer al sedert die 1950’s
met Droughtmasters en is ‘n baie interessante “cattleman”. Die bogenoemde
telers is almal in Queensland en is oor meer as ‘n 1000 km uitmekaar
versprei van die eerste tot die laaste boer.
Die Droughmaster ras is oorspronklik in Queensland geteel en die basis van
die ras was die Korthoring bees met Indicus beeste uit Indië gekruis. Daar
is egter ook ander gene in die kuddes ingebring soos wat dit opgegradeer
is. Suiwer Taurus beeste sukkel om aan te pas in die meer tropiese dele
waar siektes volop is en waar daar ver gestap moet word. Ander rasse in
Queensland is Brahman en Brahman kruise soos Simbra en Charbray. Die
enigste Taurus ras wat ons gesien het was die Senepol.
In New South Wales ontmoet ons Maruk Droughtmasters. Hierdie kudde
het minder Indicus eienskappe en minder vel. Dit is ‘n klein kudde en daar
is ‘n groter ingesteldheid op syfers. Sy beeste is ook kleiner raam tipe. Ons
besoek die “Beef spectacular” in Dubbo waar meer as 700 beeste uitgestal
is. Die Droughtmaster telersgenootskap is baie dinamies en hulle beplan
volgende jaar ‘n toer na Suid-Afrika onder leiding van hulle HUB, Neil
Donaldson. Die besoek was absoluut die moeite werd, nie net om te kan
saamgesels met Droughtmaster telers nie, maar daar is ook geduik op die
Great Barrier Reef, reënwoude besoek en die Cheetahs geondersteun toe
hulle die Warathas in Sydney geklop het.
20
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 21

22
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

PROFIEL
Ek is in 1943 in die Uitenhage
distrik gebore, waar my pa met
wolskape en bokke geboer
het. Ek matrikuleer aan die
Hoër Landbouskool Marlow te
Cradock, waarna ek in 1962 met
my diensplig begin in Pretoria.
Dit is ook hier, waar ek Marina
ontmoet het. Ek bly deur die jare
by die Burgermag en Kommando
betrokke en het gevorder tot die
rang van Majoor. Na my diensplig
begin ek met my Diploma in
Landbou, wat ek in 1965 voltooi.
Ek werk eers as vleisgradeerder
in Newtown Johannesburg
en later in Krugersdorp. Ek
en Marina is in 1966 getroud
en 4 kinders is uit die huwelik
gebore en ons is ook geseën
met 11 kleinkinders. Kort na my
troue bedank ek by die Dept.
Landbou en aanvaar ‘n pos by
die Universiteit van Pretoria in
die Departement Farmakologie.
Daarna koop ek en my skoonpa
‘n plaas by Maasstroom waar ek
gaan boer met geel Afrikaners.
Hier begin ek vir die eerste keer
eksperimenteer met kruisteling
van die Afrikaner en Simmentaler
(vandag die Afrisim).
In 1971 aanvaar ek weer ‘n
pos by die Landboukollege
in Potchefstroom. Ek help
met die opleiding van
studente in die departement
Veekunde, maar my primêre
verantwoordelikheid in die 26
jaar wat ek daar werksaam was,
was navorsing. In hierdie tyd
was ek ook verantwoordelik vir
die bestuur van die Afrikaner-
en Simmentaler stoet kuddes.
Een van my grootste prestasies
aldaar, was dat beide kuddes
gedurende hierdie periode
opgebou is tot van die
vrugbaarste kuddes in die land,
binne rasverband. Einde 1996
tree ek af en besluit om dinge
rustiger te neem en meer tyd by
my familie deur te bring.
In die begin van 1997 word ek
gevra om die pos as bestuurder
van die Irene streek van die
LNR in Pretoria te aanvaar
en ek en Marina verhuis na
Pretoria. Gedurende hierdie
periode werk ek hoofsaaklik
met Prestasietoetsing en doen
konsultasies by stoettelers van
verskillende beesrasse. As LNR
verteenwoordiger dien ek op
‘n hele aantal Genootskappe
se Bestuursrade, waaronder
ook die Beefmaster en bou so
vriendskappe op wat oor baie
jare strek. In Oktober 2008 tree
ek af en besluit om
die uitnodiging van
‘n jarelange vriend te
aanvaar en gaan woon
op sy onbewoonde
plaas in die
Leeudoringstad distrik.
Hierdie besluit laat
my toe om steeds my
liefde vir die plaaslewe
te geniet sonder die
verantwoordelikhede
wat daarmee gepaard
gaan.
Gedurende
my amptelike
verbintenis met die
Beefmaster telers, as
verteenwoordiger van
die LNR, het ek ‘n ras
leer liefkry, wat van ‘n
beperkte aantal lede
gegroei het tot een van
Lynton Vermaak
Gekose Beefmaster Ere-Lid
die belangrikste sintetiese rasse
in Suid-Afrika. Die sukses in die
uitsonderlike groei van die ras
skryf ek hoofsaaklik toe aan ‘n
toegewyde Beefmaster Raad en
entoesiastiese telers waarvan
baie nou nog goeie vriende van
my en Marina is. Dit bly vir my
‘n voorreg om steeds betrokke
te kan wees by die ras en sy
telers. Ek is oortuig daarvan dat
die ras nog groot hoogtes binne
die Suid-Afrikaanse beeskuddes
sal bereik. Ons moet net waak
daarteen dat beespolitiek nie
‘n vastrapplek kry nie en seker
maak dat al ons energie sal
ingaan daarin om funksionele
diere te teel wat ook gesog is by
die kommersiële boer.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 23

24
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 25
25

BEEFMASTER
The fi rst 25 years of Beefmaster in South Africa
was celebrated with a tour of breeders to northern
KwaZulu-Natal.
The group, consisting of around 45 cattlemen
from throughout the country, assembled at
the home of Charles and Ansia Campher of
Sandspruit Beefmasters in Van Reenen on
Tuesday 15 March 2011.
Gert and his son Charles Campher are members
of the Vrede Veld Bull Club and run a large herd
of Beefmaster cattle. In the time-tested tradition,
the herd is still ‘trekked’ from high producing
mountain sourveld in summer to lower-lying
sweeter thornveld in the winter months. The
uniformity of the herd bears testimony to the good
management and the good bulls that have been
used over many years.
26
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
By Pierre Hart
The following day the group headed for Dundee
in Northern Natal. Here they visited the Muller
family operation, with four herds totalling about
1200 cows that run in close proximity to one
another. To establish the Beefmaster herd,
Simbra/Simmons basic cows were progressively
upgraded by using good Beefmaster bulls. The
result was an eye-opener. The complexity of
cross-breeding and criss-crossing with different
bulls was removed from the equation, while the
calves from the F2 cross Beefmaster heifers were
unbelievable! Without a scale what the eye saw
was diffi cult to quantify, but the calves certainly
seemed to even outweigh those of the mature F1
cows. The uniformity was also very consistent.
As did the night before, that night saw much
banter around the braai fi re and great enthusiasm
continue on p29

27
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 27

28
28
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

continue from p26
as new friendships were formed and old ones rekindled
and cemented around this wonderful breed.
The final day we set our sights for Blood River,
where we were given a tour and a good history
lesson of the famous battleground. Next stop was
George Shawe, a young farmer with a passion
and a vision. George runs well over a 1000 cows
and holds very strongly to the Lasater philosophy.
Each year he puts around 550 heifers to the bull
for 60 days and keeps only 250 as replacements.
The heifers that conceive in the first 45 days are
given priority in selection and the rest are sold on a
production sale. The bull calves are run in a group
of over 300 on the veld supplemented with just a
production lick. Of the 300 calves, 80 are selected
at 24 months of age for use in the breeding herd
and for sale. The rest are fattened in a farm feedlot
and slaughtered.
The economic strength of the Beefmaster
was evident in the good cow-calf ratios seen
throughout. This, along with the high fertility
of above 90% in all the herds and the fact that
all herds are run on veld with only a phosphate
lick clearly indicate that the breed makes good
economic sense.
It is really encouraging to see how the Beefmaster
has progressed over the last 25 years and
this is evident in the outstanding genetics so
freely available throughout South Africa. Good
Beefmaster bulls are easy to come by where they
were few and far between at the breed’s inception
in this country.
Credit must be given to the Beefmaster board, the
efficient and friendly office staff and the vision of
the founder members for the managing, developing
and promotion of this magnificent breed and its
wonderful philosophy.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 29

30
Raskeuse
BREË RIGLYNE VIR BEGINNER BEESBOERE
leslie Bergh, LNR-Diereproduksie-instituut, Privaatsak X2, Irene, 0062 Suid-Afrika, Tel: +27 (0)12 672 9145,
Sel: +27 (0)82 801 2026, E-pos: leslie@arc.agric.za
Een van die eerste dinge wat
beginner beesboere wil weet is:
Wat is die beste ras om mee te
boer?
Die 39 vleisbeesrasse in Suid-
Afrika maak die keuse nogal
moeilik. Daarby bemoeilik
telersgenootskappe en
individuele telers die keuse
verder met hul bemarking
deurdat die meeste aanspraak
maak (in baie gevalle
ongelukkig ongegrond en/of
sonder voldoende bewyse) op
dieselfde eienskappe – goed
aangepas, kalf maklik, goeie
moeders, speen swaar kalwers,
doeltreffende groeiers, gesog by
voerkrale, goeie vleiskwalitiet,
ensovoorts.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
Soos die geval met baie ander
dinge, gaan dit by raskeuse
ook daaroor om ’n ras te
kies wat pas by die bepaalde
omstandighede en doeleindes
– “horses for courses”. Daar is
met ander woorde nie ‘n ‘beste
ras’ nie, maar daar is wel beter
en swakker keuses vir bepaalde
omstandighede en doeleindes.
Die belangrikste faktore om
vervolg op bl 33

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 31

32
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

vervolg van bl 30
in ag te neem by raskeuse is
omgewing, produksiestelsel,
teelstelsel en markvereistes.
Die korrekte keuse van rastipe
(Sanga, Bos Indicus, Brits,
Kontinentaal of rasse wat
ontwikkel is uit ‘n kombinasie
van rastipes) en raamtipe
(grootte) is krities belangrik in
die keuse van ’n ras wat sal
inpas by ‘n betrokke omgewing,
produksiestelsel, teelstelsel en
markvereistes. Kom ons kyk
kortliks na riglyne vir elk van
hierdie faktore.
omgewing
Die kwantiteit, kwaliteit en
seisoenale variasie van
die weiding is een van die
belangrikste faktore om in ag
te neem. Waar die weiding min,
van swak kwaliteit en/ of baie
wisselvallig is (soos in die meeste
ekstensiewe beesboerdery
gebiede in SA), is medium- tot
kleinraamkoeie meer geskik.
Indien dit volop, van goeie
kwaliteit en bestendig is, kan
grootraamkoeie oorweeg word.
Die tweede omgewingsfaktor
wat in ag geneem moet word
is die klimaat, veral hitte en
humiditeit. In omgewings met
hoë hitte en/of hoë humiditeit
(veral ablei!), is dit belangrik dat
die betrokke ras aangepas is om
onder sulke toestande te gedy. ‘n
Gladde haarkleed en voldoende
veloppervlak vir hitte uitruiling
is hier belangrik. Veral by hoë
hoogtes bo seespieël (hoëveld)
is straling ook ’n faktor om in ag
te neem. Volledige velpigment,
veral op blootgestelde en
sensitiewe areas soos die oë,
is hier belangrik. Waar bosluise
en ander uitwendige parasiete
’n probleem is, is ‘n beweeglike
vel en gladde haarkleed baie
belangrik.
Produksiestelsel
Indien die nageslag op die
veld afgerond gaan word in ’n
tollie- of os produksiestelsel,
is grootraam/laatryp diere nie
geskik nie, omdat hulle stadig
vet aansit en dus lank neem
om markgereed te word. Indien
die nageslag in ‘n voerkraal
afgerond gaan word, is groot- of
mediumraam diere meer geskik.
In ’n kruisteelstelsel kan groter-
raam kalwers geproduseer word
van klein- tot mediumraam koeie
en grootraam bulle. Neem egter
ook die geskikte raamtipe van
verse wat vir vervanging gehou
word in ag (sien Teelstelsel
hieronder).
Teelstelsel
In ‘n suiwerteelstelsel is medium-
tot kleinraam koeie meer
geskik. In ’n rotasie- of ooren-weer
kruisteelstelsel, waar
vervangingsverse gehou word,
is medium- tot kleinraam koeie
meer geskik. In ‘n terminale
kruisteelt, waar alle nageslag -
verse en bulle/osse – verkoop
word, word die optimum
voordeel uit die stelsel verkry
deur medium- tot kleinraam
koeie te paar met grootraam
bulle.
By kruisteelstelsels is dit ook
belangrik dat die rasse so gekies
word dat die maksimum voordeel
van heterose (basterkrag) en
kombinering van voortreflike
eienskappe benut word. In die
algemeen gesproke word die
maksimum basterkrag verkry
deur kruising van rastipes wat
onverwant is, byvoorbeeld Bos
indicus of Sanga met Brits of
Kontinentale rasse. Dit is ook
belangrik om daarop te let
dat die grootste voordeel van
kruisteling lê in die gebruik
van F1 moeders, veral wat
betref hul beter reproduksie en
melkproduksie.
Markvereistes
In die SA mark is A-klas
karkasse van 180–220kg die
mees gewenste en kry die
hoogste prys per kg. Die mark
diskrimineer veral teen A-klas
karkasse wat te groot is.
Gewenste A-klas karkasse word
verkry van mediumraam diere.
By B-klas karkasse (verkry van
osse/tollies op die veld afgerond)
is karkasgrootte nie so krities
nie maar, soos reeds gesê, is
grootraam/laatryp diere nie
geskik nie, omdat hulle eers op
’n hoë ouderdom markgereed is.
Vleiskwaliteit, veral sagtheid,
wat die nommer een
kwaliteitsmaatstaf is vir die SA
verbruiker, word al hoe meer
belangrik in die markplek. Veral
by handelsmerk (”branded beef”)
biefstuk snitte is vleissagtheid
krities vir ’n kwaliteit produk.
Daar is betekenisvolle genetiese
verskille tussen rasse (veral
tussen rastipes) wat betref
vleissagtheid.
Ander Faktore
Ander faktore soos die
aanbod van teelbulle in ’n
betrokke omgewing, die
beskikbaarheid van semen vir
KI, asook die beskikbaarheid
en betroubaarheid van
prestasietoetsdata en
teelwaardes in die betrokke ras
is beslis ook belangrik om in ag
te neem, maar is sekondêr tot
bogenoemde faktore. Ten laaste
is raskeuse soos vrou soek – dit
is belangrik om ’n ras te kies
waarvan jy hou.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 33

Die Beefmaster het die afgelope 25 jaar prominent na vore getree as ‘n Suid-Afrikaanse
Vleisbeesras waarmee rekening gehou moet word.
Een van die pertinentste redes hiervoor is dat daar berekende en realistiese minimum
rasstandaarde in plek gekom het, maar nóg belangriker is dat hierdie standaarde in
teeltbeleid, gedissiplineerd toegepas is.
Hierdie stelling word bevestig wanneer ‘n statistiese ontleding van verskeie eienskappe
uit prestasie aantekening data oor die afgelope 20 jaar, bestudeer word. Die gegewens
is verkry uit statistiese verwerkings van die ras se diere-data op die Intergis oor die
periode 1989 – 2009 deur Charl Hunlun, Hoof van Vakkundige Dienste by SA Stamboek.
1. Beefmaster demografie : 2000 – 2009
Jaar kuddes Gereg. Geboortes eerste Her- Jaarlikse
diere Aanvaardings instellings groei
2000 69 14 342 2 852 1 147 54 4 053
2009 101 32 221 9 616 328 212 10 156
Die Beefmaster geregistreerde diere het dus in 10 jaar, meer as verdubbel. Dit is ook
belangrik om daarop te let dat eerste aanvaardings drasties gedaal het wat ‘n aanduiding
is dat geregistreerde Beefmasters meer beskikbaar geraak het en telers dus meer
“vertroue” in “suiwer geteelde” diere gekry het.
Die redes vir toename in herinstellings behoort ondersoek te word. Daar moet daarteen
gewaak word dat diere wat gekanselleer is, sonder goeie rede heringestel word. Dit
behoort inderdaad net in uitsonderlike gevalle toegelaat te word.
2. reproduksie : 1989 – 2009
Jaar verse gekalf Gem. oek koeie gekalf Gem. TkP
1989 524 38 534 432
2009 1 973 30,4 8 502 411
Reproduksie bly steeds dié belangrikste faktor in enige ras. Dit is betekenisvol dat
ouderdom eerste kalf in twee dekades gemiddeld met 8 maande verbeter het. Die
gemiddelde TKP vir die ras het met 11 dae in 20 jaar verbeter en hieraan kan aandag
gegee word in ‘n teeltbeleid of strategie. Alhoewel ’n gemiddelde TKP van 411 dae ‘n
goeie rasgemiddeld is, is die potensiaal in die Beefmaster, wel daar vir verbetering in
hierdie baie belangrike eienskap.
3. Geboorte tot Speenprestasie : 1989 – 2009
Jaar Aantal diere Geboortegewig Aantal diere 205 dae gewig
1989 995 34 1 713 227
2009 9 754 33,5 9 204 230
Dit is betekenisvol dat daarin geslaag is om Geboortegewig konstant te hou, terwyl die
gemiddelde speengewig oor veral die afgelope 10 jaar, betekenisvol gestyg het (van 213
kg in 2000 tot 230 in 2009).
4. naspeen groei (verse) : 1989 – 2009
Jaar Aantal diere 12 mnde. gewig Aantal verse 18 mnde. gewig
1989 476 273 47 340
2009 2 910 269 1 735 345
34
Die Beefmaster
Vrug op 25 jaar se doelgerigte teling
Dr Pierre van Rooyen, SA Stamboek
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
vervolg op bl 36

35
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 35

vervolg van bl 34
Dit is duidelik dat indien die klem met seleksie op die regte eienskappe geplaas word, daarin
geslaag kan word om speengewig te laat styg, terwyl geboortegewig konstant bly (paragraaf 3)
en naspeen groei beperk kan word soos wat die Beefmaster dit inderdaad reggekry het.
5. volwasse gewig : 1989 – 2009
Gem. koei- Gem. koei-
Aantal gewig met gewig Speengewig
Jaar koeie kalwing Aantal koeie by speen verhouding
1989 66 504 145 540 44,0
2009 2 722 469 6 222 502 47,2
Die betekenisvolle daling in gemiddelde koeigewigte by geboorte en by speen oor 20 jaar, terwyl
daarin geslaag is om die speengewig verhouding te laat styg en terselfdertyd geboortegewig
konstant te hou, is ‘n positiewe resultaat van meting en doelgerigte seleksie.
6. Genetiese tendense : 2000 – 2009
Wanneer rasgemiddelde teeltwaardes oor die afgelope 10 jaar evalueer word, is dit betekenisvol
dat die teeltwaardes bevestig wat vroeër aangedui is uit die direkte metings.
Die volgende grafieke illustreer dit:
Grafiek 1
Beefmaster gemiddelde teeltwaarde vir speen direk het betekenisvol toegeneem van +2 na byna
+5 oor die afgelope dekade, veral in die laaste 2 tot 4 jaar.
Terwyl die gemiddelde teeltwaarde vir 18 maande gewig van +9 na net onder +5 afgeneem het
(Grafiek 2) het die rasgemiddelde teeltwaarde vir volwasse gewig van +6,0 na +4,0 afgeneem
(Grafiek 3).
Grafiek 2
36
Grafiek 3
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

Die Beefmaster-telers het dus inderdaad daarin geslaag om, soos wat prestasie-aantekening
groter beslag gekry het (sien tabel hieronder: % deelname neem in 20 jaar toe van 19 tot
90%) en hierdie resultate in die seleksienorme ingebou en toegepas is, ekonomies belangrike
eienskappe soos speengroei te verbeter met behoud van ‘n aanvaarbare geboortegewig.
Terselfdertyd het volwasse gewig van vroulike diere verbeter na ‘n meer omgewingsaanpasbare
grootte met gevolglike verbetering in die belangrike eienskappe, ouderdom eerste kalf en tussen
kalf periodes.
deelname aan Prestasie-aantekening
Jaar Geregistreerde Geregistreerde
kuddes % deelname vroulike diere % deelname
1989 63 19 5 894 37
2009 101 90 18 957 94
Deur op hierdie progressiewe gestruktureerde basis voort te gaan, sal die Beefmaster sy rol in
die rooivleisbedryf in Suid-Afrika op die lang termyn verseker.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 37

38
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

BEEFMASTER
females are the best
In last year’s Journal I used official statistics to answer the question ‘why should we breed
Beefmasters?’ I compared the Beefmaster with other breeds which had sufficient numbers of
animals registered at Stud Book and which were participating in the National Beef Recording and
Improvement Scheme of the ARC, and the figures showed that the productivity of Beefmaster
females compared very favorably with the other breeds.
Anyone producing beef would agree that efficient females are the cornerstone of a profitable
beef enterprise. With the help of the latest published figures, I will again compare breeds and
attempt to show that because of their all round efficiency, Beefmaster females are the best
choice.
In commercial beef production, weaning weight is a very important factor, and the first table
compares breeds’ Average Weaning Weight Ratio, which is the weight of the weaner expressed
as a percentage of the cow’s weight at weaning, corrected to 205 days of age. The 11 breeds
with a minimum sample size of 600 cows and their calves, that were weighed in 2010 are shown
(6 222 Beefmasters were weighed).
Average Cow Weights & Weaning Weight ratios
Average Cow Average Weaning
Breed Weight at Weaning Weight ratio
Afrikaner 470 42.7 %
Angus 537 43.0 %
Beefmaster 502 47.2 %
Bonsmara 508 43.8 %
Charolais 611 37.6 %
Drakensberger 498 43.8 %
Hereford 533 41.4 %
Nguni 364 44.4 %
Santa Gertudis 521 40.6%
Sussex 582 39.2 %
Tuli 449 43.7 %
Source: National Beef Recording and Improvement Scheme -
Newsletter 2010
continue on p 42
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 39

40
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 41
41

continue from p39
The latest figures again confirm that Beefmaster cows, which on average are of medium frame
size, do indeed wean significantly heavier calves, relative to their own weight, than the other
breeds. Consequently, they are more productive and will be more profitable.
All cattlemen want to wean good calves, but they also recognize how important their females’
fertility is in producing beef profitably. The second table compares breeds’ Average Age at First
Calving in months and Average Inter-calving Period in days, which are both indicators of fertility.
The 12 breeds with a minimum sample size of 1100 females are shown (8 502 Beefmasters
participated).
Average Age at First Calving & inter-Calving Period (iCP)
Average Age Average inter
Breed First Calving (months) Calving Period (days)
Afrikaner 34.6 453
Angus 30.7 429
Beefmaster 30.4 411
Bonsmara 30.5 413
Boran 32.6 435
Charolais 34.2 431
Drakensberger 33.8 432
Hereford 31.4 395
Nguni 30.9 423
Santa Gertudis 33.1 442
Sussex 32.1 413
Tuli 34.2 422
42
Source: National Beef Recording and Improvement Scheme - Newsletter 2010
The figures indicate that Beefmaster heifers’ average age at first calving is marginally the lowest
of the 12 breeds shown. Not apparent from the table is that the average ICP of all cows (in 33
breeds) participating in the Scheme increased by 5 days from 417 to 422 days over the past year.
The Beefmaster ICP figure of 411 days is an improvement over the same period, and although
it compares reasonably well with most of the breeds shown, we believe that there is potential
for the ICP to come down to below 400 days, and expect the next twelve months to show
movement in this direction.
The Beefmaster Society continues to show growth. The number of breeders is increasing, but again we see
an even greater increase in the total number of breeding animals. To get a perspective of how registered
Beefmaster numbers and herd sizes compare with other breeds, the last table shows numbers of breeders
and numbers of females, 2 years and older, in each Society as well as those participating in the Scheme, for
the 13 breeds which had more than 5 000 registered females in 2010.
Herd and Female numbers per Breed
Society Scheme
Breed
Society
Females Herds Fem /Herd Females % of Society Herds % of
Afrikaner 5704 66 86 4999 88 43 65
Angus 10078 158 64 8838 88 123 78
Beefmaster 20479 101 203 19650 96 94 93
Bonsmara 59194 353 168 57427 97 350 99
Boran 8685 215 40 2620 30 27 13
Brahman 27951 460 61 552 2 6 1
Brangus 15590 140 111 246 2 2 1
Drakensberger 7234 76 95 7234 100 76 100
Nguni 31177 408 76 10669 34 87 21
Santa Gertrudis 11775 111 106 8705 74 50 45
Simbra 22379 218 103 169 1 1 .5
Simmentaler 20757 302 69 403 2 3 1
Sussex 5174 57 91 4472 86 42 74
Source: National Beef Recording and Improvement Scheme - Newsletter 2010
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

It is interesting to note that Beefmaster female numbers per breeder are the highest of all breeds,
that we have the second highest number of animals participating in the Scheme, and that there
is a large variation between breeds in terms of participation in the Scheme.
We as Beefmaster breeders believe that the large average herd size is a healthy sign, because
it indicates that breeders are running their herds on a relatively large, extensive scale. This
suggests that herd management, especially of females, is ‘commercial’ in style, and may be
similar to other beef producers in the same environment. As a result, breeding animals available
for sale, both females and bulls, are likely to be unpampered and well adapted to commercial
conditions.
One of Tom Lasater’s quotes is ‘Good genetics mean good economics’. I believe that the first
two sets of figures above show that registered Beefmaster females’ genetics show up extremely
well against other breeds in terms of both production and fertility. Because of this and because
there are breeding animals available, which by eye are obviously functional, Beefmasters are the
logical choice, and this is borne out by more and more cattlemen throughout Southern Africa
choosing Beefmasters.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
43

Towards
an ecological
APPROACH TO BEEF PRODUCTION
“Nature is smarter than all of us”- Tom Lasater. Let us try and
understand part of the meaning of this profound observation. Charles
Darwin observed nature and was the first person to explain the process
of natural selection. Further observations by Peter Grant on one of the
Galapagos Islands noted an isolated population of finches responding
to drought and availability of bigger seeds by developing broader and
larger beaks. They were naturally selected in this direction and from a
very small population base of about 83 individuals. Nevertheless they
survived and increased. When conditions changed and larger seeds
were no longer available due to competition the selection process
was reversed in favour of finches with small narrow beaks. The small
population never lost the ability to adapt to the environment despite
the fact that natural selection had to do an about turn and proceed in
the opposite direction. This natural selection and evolution occurred
in real time and is truly remarkable. Perhaps this complexity of nature
may be the saving grace for our cattle since we in general have had a
very simplistic uncompromising selection agenda up till now. Cattle,
as a species in general with great genetic diversity, will have the ability
to adapt and “forgive us” our sometimes rigid selection methods. It is
therefore proposed that perhaps we will have to have a paradigm shift
in our selection philosophy and move our emphasis of selection to also
include historically important traits such as efficient grass utilization.
This might be the answer to more ecological sustainable farming. Our
most important non negotiable priority thus should be to conserve the
environment. Grassland could be restored as well as their productivity
increased if we use sound ecological friendly farming practices. All of
this will leave more money in our pocket.
A question I have always asked myself is: Firstly how much grass can I
produce? Secondly how much beef can I produce from this grass? It is
very interesting to try and gain some insight into both these interrelated
fields and analyse the determinates responsible for how much we can
produce, and thus realise financially. I feel it is important to address this
in terms of sustainable commercial production and to have a sound
understanding of some of these factors before we address individual
animal performance. Ironically most breeders seem to be adressing
these issues in exactly the opposite order! In this article lets consider
beef production but always remember that the grass production is the
primary driver. To consider beef production we should thus measure
it and I have data from the Dry Cymbopogon - Themeda grassveld
(Acocks No 50) invaded by Acacia karoo, in the Queenstown district of
the Eastern Cape. Average summer rainfall of 500mm. I am also doing
a survey of other veld types and have posted out my data together
with a table that can be filled in by commercial and registered beef
producers of any breed. To date the response has been far greater
from the commercial weaner producers and my thanks to: Hal Budler
of Tarka, Cobus Pieterse of Queenstown and Leon Wagenaar of
44
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
Recording & findings by
llewellyn Maclean
Daybreaker Beefmasters
Jamestown. Very few ranchers
measure and consequently know
how much beef they produce.
Factors to consider are:1/
Rainfall, 2/ Stocking Rate,3/ Veld
Condition and Management,
Matching the Cow to the
Veld, Level of Feeding and
Sustainability over the Long
Term. All of these and more
affect beef production/ha and
they are also all interrelated.
Lets simplify to make a start and
look only at nos 1/ 2/ and 3/ in
relation to Beef Production (kg/
ha) and Veld Yield (kgDM/ha) for
DAYBREAKER BEEFMASTER.
1/Summer rainfall.
Summer rain varied from 250mm
to 750 mm with an average of
500mm. A 50% variation above
and below the average.
Beef Production varied from
32kg/ha to 45kg/ha with an
average of 40kg/ha. A variation
of 12% above and 20% below
the average.
Beef production dosent vary as
much as the rainfall. Distribution
of rain during the season
also has a marked effect on
growth and vigour of grass and
production.
Increasing summer rainfall tends
to increase beef production. The
effects of rainfall depend heavily
on SR.
2/Stocking rate.
Stocking rate was varied from
5.0 ha/cow to 3.8 ha/cow with
average of 4.1 ha/cow.A 7%
above and 22% below average
continue on p 46

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 45

continue from p 44
variation.
Beef production varied in a similar range to the SR applied.
Increasing SR has a tremendous effect on beef prod/ha. Production
increased 40% from a SR of 5 ha/cow to 3.8 ha/cow. Production from
higher SR fluctuated widely with high and low rainfall and a high degree
of management is required here. SR can not be increased indefinitely.
Conversely cow conception is under pressure with high SR. It appears
as though highest production is not nessarily when cattle are in the
best condition. A drought strategy also needs to be worked out when
considering higher SR. Very good beef production/ha has also been
achieved at lower SR of up to 8 ha/cow (H Budler). Often very little
attention is given to the economic effects of SR. On calculating the
Capital Investment in land to carry a cow SR has as a marked effect as
does price/ha. Generally land in areas with lower carrying capacities is
more expensive. It pays to take note of how we stock.
3/Veld Condition.
Poor veld yielded 530 kg/ha (measured by Livestock Grazing Days)
with good veld yielding 1700 kg/ha. Average 1270 kg/ha. All on the
same farm.
Here lies the greatest scope for improvement of beef production/ha.
We could increase grass production and grazing days by more than 3
times on poor veld!!!
Further selecting bulls and cows under veld conditions could add
to the gains above. The group of bulls tested last year for grass
conversion varied from a 23% below average to a 17% above average
conversion ability.
46
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
Cattle have found an exeptional
balance with the veld over
thousands of years and will very
rarely cause veld degradation.
They will suffer first. Surely
this variation in veld condition
and production and our cattles
ability to convert grass should
receive priority when increasing
beef production on our farms.
It is relatively easy to measure
beef produced per ha and this
can only increase the efficiency
of a beef operation. It seems
like a pointless exercise to
advance beef production and
breeding without paying due
attention to the points above.
Grass also costs a lot less than
all the other inputs used so
readily.
Veld management and
matching the cow to the
veld are also vital and very
interesting aspects that need to
be adressed at another time.

Logo’s
Used since 1986
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 47

48
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 49

50
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

Francois Scheepers
Beefmaster
GESKIEDENIS|HISTORY
1908: The economic advances of crossbreeding
European cattle breeds with Longhorns soon
became evident to the cattlemen of Texas, United
States of America in the early 1900’s. They in
consequence infused their Bos taurus herds with
Bos indicus genes and so the Brahman originated
and lay the foundation for other breeds such as
the Beefmaster and Santa Gertrudis. Ed Lasater
was an innovator and immediately understood
the economic advances that these new breeds
offered. He starts to use Brahman bulls on his
herds in 1908. He developed two separate herds
of crossbreed cattle, a Brahman x Hereford herd
and a Brahman x Shorthorn herd. Ed past away
in 1930 and his son Tom, was forced to return
home. He had to take over the management of
a family business that was already in a financial
predicament as a result of land values that fell
below mortgage figures.
1931: Tom Lasater, barely 20 years old, had to
take over management of his late father’s cattle
business in the midst of an economic crisis (which
was the onset of the Great Depression) in 1931.
The limitations imposed by the economic crisis
were overshadowed by the advance of the genetic
superiority of the cattle that was bred by his father.
These cattle were better adapted to their South
Texas environment. The lack of money forced Tom
to use the best crossbreed bulls from one herd on
the cows of the other crossbreed herd and visa
versa. The bulls and replacement heifers produced
by the three-way cross were nonetheless superior
to the progeny of either of the original crosses.
This achievement together with a new innovative
(then seen as eccentric and even crazy) selection
philosophy gave him the upper hand and formed
the foundation of the now eminent BEEFMASTER
breed.
1948: Tom Lasater is recognised as the architect
of the BEEFMASTER breed. He selects for the now
famous Six Essentials: Disposition; Fertility; Weight;
Conformation; Milk Production and Hardiness.
1954: In 1954 word hierdie komposiete ras dan
herken en goedgekeur deur die Amerikaanse
Departement van Landbou. Dit is dan die eerste
drieraskruising wat as ras geregistreer word in die
Vereenigde State van Amerika.
1970’s: In die laat 70’s word die eerste Beefmaster
genetika na Suid Afrika gebring of eerder
“gesmokkel”. Mnr Tony Brink smokkel semen via
Botswana na Nietverdiend, RSA. Tony was ‘n
erkende, gesoute beesboer en besigheidsman. Uit
12 000 koeie selekteer hy 500 koeie vir kunsmatige
inseminasie. Semen van die 20 beste bulle van
Tom Lasater word hiervoor gebruik. En so het die
Beefmasterras sy eerste tree in Suid Afrika gegee.
Tony word beskou as die vader van Beefmaster SA.
1980’s: In die vroeë 80’s het ‘n paar beesboere
onder andere Paul Yiannakis en Martin Bam, die
VSA besoek. Gedurende 1984 het Pieter Bosch
300 strooitjies semen van Lasater 9013 en Lasater
7219 ingevoer. Paul Yiannakis voer op sy beurt
semen in van Duw Dick, Show Boy en Hix Mixer
van die BBU (Beefmaster Breeders United). Al
hierdie semen het die land onder vals identiteit
binne gekom.
1985: The demand for Beefmaster genetics
increases considerably. The first South African
Beefmaster Club (FBA Beefmasters Club of
South Africa) was founded on 12 November 1985
at Mantsole Ranch, Warmbad. Tony Brink and
Pieter Bosch were the first to have a Beefmaster
Production Sale and this took place at the same
day and venue as the meeting. They auctioned 30
bulls and 33 females.
Pieter Bosch is elected as president with Tony Brink
as vice-president and Piet Verster as secretary.
The decision is made to affiliate with the FBA
(Foundation Beefmaster Association) of the USA.
The first Beefmaster Club committee includes the
following members:
Transvaal:
PW Bosch - President
T Brink - Vice President
Dr. H Venter
Dr. WA Kotzenberg
D Joubert
vrystaat:
HP van Reenen
JM Wessels
natal:
M Bam
Suid-Wes Afrika:
L Klein
D Greiner
1986: Op 27 Januarie 1986 het die bestuur
asook die 30 stigterslede in Pretoria vergader om
die ras verder bekend te stel. Dit was die eerste
vergadering wat gehou is nadat die regstreekse
affiliasie met die FBA erken is.
vervolg op bl52
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 51

vervolg op bl51
1987: In 1987 bieg lede by SA Stamboek oor
die semen wat vanaf die VSA ingevoer is. Die
Beefmaster Beestelersgenootskap van SA kom
tot stand en verkry volwaardige erkenning van
SA Stamboek op 8 Oktober 1987. Onder die
leiding van Pieter Bosch word prestasietoetsing
verpligtend gemaak vir die ras.
Pieter Bosch word verkies as president en is dan
die eerste persoon wat die presidentsstoel vul. Hy
is sekerlik een van die persone wat van die diepste
spore in die ontwikkeling en bevordering van die
Beefmasterras in Suid Afrika getrap het. Onder
sy leiding het die ras ook hier amptelik ontstaan
en herkenning verkry. Ander verkose raadslede
is Tony Brink, Pottie van Reenen, Danie Joubert,
Martin Bam, Jan Muller, dr. Herman Venter, Jan
Wessels, dr. Kiewiet Kotzenburg en Piet Verster as
die sekretaris. Die kantoor vestig in Pretoria Noord.
1988: More breeders visit the USA in 1988. They
include Dr. Herman Venter, Paul Yiannakis, Pottie
van Reenen, Dries Steyn and Willem Odendaal.
This time they not only import semen but also bulls,
to South Africa. These bulls were Ranger, Lasater 7534,
Zoeloe, Duke and Bush. Onwards various breeders
visit their peers in the USA and Australia and
strengthen valuable intercontinental ties.
The club decides to end their affiliation with the
FBA in the same year.
1993: The first journal is published.
1993: Jan Schoeman word verkies as president en
die genootskap se kantoor verhuis na Wapadrand
in Pretoria. Die kantoorpersoneel is Gerhard
Hamman en Marie Kruger. Die basiskudde konsep
het sy ontstaan en volledige data van die diere
word gehou.
1995: Graham Hart word verkies tot president.
Getalle van geregistreerde diere neem in hierdie
tyd drasties toe. Baie word gedoen om die ras op
nasionale vlak te promoveer.
1997: Fred Rautenbach word verkies as president.
1998: Dennis Staal neem oor as president. Hy
kry uitstalruimte by Nampo en die Beefmasterras
word vir die eerste keer ten toon gestel by Nampo
Oesdag.
2000: Mike Bosch is the first to be elected as
president of the society in the new millennium. The
office relocates to Mantsole Ranch near Radium
and Warmbad and the old office in Waparand was
sold. Sonja Horn is appointed as secretary.
2002: The Beefmaster Breeders Society receives
the award for the Breeders Society with the best
service delivery in South Africa.
52
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
Manny Da Costa and Paul Yiannakis import another
four bulls from the USA. They are Lasater 129,
Lasater 126, Frenzel 64 and Classic Cotton 10.
2003: Kerneels van Rensburg word verkies tot
president. Die basiskudde konsep verval en alle
diere moet by SA Stamboek geregistreer word. Die
Beefmasterras is tans die beesras wat die vinnigste
groei in Suid Afrika. Die kantoor verskuif na Parys,
Vrystaat en Helga Prinsloo aanvaar die pos as die
genootskap se nuwe sekretaresse.
2006: Hans Coetzee word verkies tot ons volgende
president. In diè tydperk beleef die genootskap sy
grootste groei in aktiewe ledetal. Baie aandag word
geskenk aan opleidings- en keurderskursusse.
2009: Ons negende en huidige president, Piet
Human se ampstermyn begin in 2009. Daar word
veral aandag geskenk aan prestasietoetsing in
hierdie tyd. Die genootskap se kantoor verskuif
na ‘n meer volwaardige kantoor van ons eie. Die
ledetal en werkslading het vergroot met rasse
skrede en die behoefte vir ‘n tweede personeellid
lei tot die aanstelling van Elaine Nieuwoudt.
2011: Die Beefmaster Beestelersgenootskap
volhard reeds vir 25 jaar en vier sy kwarteeu
herdenking.
Bronne:
Lasater, L.M., 2000. The Lasater philosophy of
Cattle raising, Santa Cruz Press.
Beefmaster Genootskap van SA. Die Beefmaster in
Suid-Afrika, Parys, Suid-Afrika.
Argief van die Genootskap.

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 53

54
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

Sittende : Mnre P van Reenen, J Wessels, P W Bosch (Voorsitter), D Joubert, P C Verster (Sekretaris)
Staande : Mnr J Muller (Tegniese Adviseur), Dr K Kotzenberg, Mnr M Bam, Dr H Venter
Afwesig : Mnr P A Brinic (Vise Voorsitter)
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 55

56
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

25 Jaar
Years
Beefmaster | Presidente
PieTer BoSCH
Termyn 1986 - 1993
Die woorde: “Ek kan nie”, het nie by sy mond uitgekom nie.
Pieter is in Zimbabwe gebore. Die oudste van sewe kinders. Sy
laerskoolloopbaan was in Fort Victoria en Chipinga in Zimbabwe. Sy
hoërskoolloopbaan is voortgesit te Rodion Hoër op Swartruggens, ‘n drie dae rit
per trein weg van die huis af.
In 1957, after having three fantastic tobacco crops in a row, he went to Durban for
a holiday and met Veronica, an English girl from London, who was touring up the
East Coast of Africa and on her way back to England after working in Cape Town
for 2 years at the Thomas Cook offi ce.
Two children, Anne-marie and Mike were born and today have 5 grand children.
Pieter se groot liefde was grootwild jag. Dit het ‘n passie geword om elke jaar iets
groter te skiet. Hy het in sy lewe 400 olifante en ± 1 000 buffels geskiet. Hy het ‘n
paar noue ontkomings gehad wat amper sy lewe gekos het.
Pieter het na skool vir twee jaar saam met sy pa geboer en is toe weg om sy eie
boerdery te begin. Sy pa se woorde aan hom toe hy die dag groet was: “Bel my
as jy in die tronk is en gaan die eerste Sondag kerk toe daar waar jy bly en wees
versigtig vir die mense wat in die voorste banke van die kerk sit.”
Pieter het met tabak, saadaartappels en grondboontjies geboer en altyd gedroom
van ‘n groot beesplaas. In 1974 verkoop hy sy saaiplaas en koop ‘n groot
beesplaas en boer met beeste.
In 1981 verkoop hy sy beesplaas weens politieke omstandighede in Zimbabwe.
In 1982 koop hy Mantsole op Radium en trek sak en pak uit Zimbabwe.
In 1985 met die stig van die FBA beefmaster klub op Mantsole met 29 ander
boere wat in Beefmaster belang stel was vir hom ‘n groot aansporing om die ras
tot groot hoogtes te vat.
In 1987 met die wêreldrekord embriospoeling toe 24 kalwers uit een spoeling
gebore is was dit ‘n hoogtepunt vir hom dat dit so gou met sy Beefmasters kon
gebeur en het wye publisiteit gekry.
In 1992 begin hy ‘n dompelpomp fabriek, Turbo Pumps, in Pretoria. Hy verkoop
dit in 2000 en begin die lewe rustiger vat.
‘n Groot terugslag was toe Veronica met Parkinson’s se siekte gediagnoseer is.
Pieter en sy getroue, liefdevolle lewensmaat Veronica, het wonderlike tye gehad
en ‘n avontuurlike lewe gelei.
Pieter and Veronica lived a life others only dreamed about. What a great English
lady, that supported her husband whom had vision and guts. They will always be
remembered!
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 57

JAn SCHoeMAn
Termyn 1993 - 1995
Ek het groot geword in die Thabazimbi Bosveld waar my ouers met Afrikaner
Beeste geboer het. My laerskooldae het ek aan Cumberland Laerskool voltooi en
matrikuleer aan die Hoërskool Rustenburg. In ons Matriekjaar verower ons die
Administrateurbeker vir rugby en krieket.
Na skool sit ek my studies voort aan Universiteit Pretoria en die Onderwyskollege
- behaal B A graad in Geskiedenis en Sosiologie. Ek speel rugby en krieket vir die
Onderwyskollege se eerste spanne.
My onderwys loopbaan begin ek as Geskiedenis onderwyser aan Hoërskool
Pietersburg en vorder daar tot Visie-hoof. Daarna skuif ek na Nylstroom en dan as
adjunkhoof aan Afrikaans Hoër Seunskool in Pretoria.
Aan die einde van 1982 verlaat ek die onderwys om voltyds te boer. Ons vestig
ons in Nylstroom, vanwaar ons in die Steenbokpan area boer.
My eerste Beefmaster beeste koop ek in 1983 by Tony Brink. In 1986 word die
Beefmastergenootskap gestig en my kudde is dan een van die stigterskuddes van
Suid-Afrika.
Na ‘n paar jaar op die raad, word ek in 1993 as president van die Beefmaster
Genootskap gekies, ‘n posisie wat ek vir twee jaar beklee het.
Tydens hierdie jare van ons ras se ontwikkeling was daar ’n groot tekort aan
goeie bulle. Dit was ’n groot en moeilike taak, maar uiteindelik het ons wettig
Amerikaanse semen bekom. Hierdie eerste bulle is slegs as F1 bulle geklassifi seer,
maar het nogtans ‘n groot bydrae gelewer om ons kuddes te verbeter. Daar
was ‘n groot behoefte aan bulle met sterk bene omdat ons kuddes hoofsaaklik
uit Brahman kruisbeeste opgeteel is. In hierdie jare is die basiskudde beginsel
aanvaar deur die Raad en dit sou later tot groot geskille lei – die doel daarmee
was egter om ‘n groter basis daar te stel vir vee- en rasverbetering.
Tans boer ek met Beefmasterbeeste naby Nylstroom en in die Lichtenburg
distrik. Ek is betrokke by produksieveilings saam met Peet Koekemoer by
Wolmaransstad en saam met Mike Bosch en Hardus Steenkamp by Warmbad,
asook die Limpopo klubveiling. Ek is baie opgewonde oor die prestasies van ons
ras en die uitstekende pryse wat op onlangse veilings behaal is. Die diere wat
aangebied word is van baie hoë gehalte en ek dink die vordering van ons ras is
regtig iets om op trots en dankbaar voor te wees.
Ek is getroud met Tilda, ons het ses dogters waarvan drie getroud is. Ons is die
bevoorregte grootouers van vyf kleinkinders wat ons groot vreugde gee. My gesin
is vir my kosbaar, hulle het nog altyd in my en ons ras geglo en het my oor al die
jare ondersteun. Ons pluk tans die vrugte van jare se harde werk en liefde vir ons
diere. Ek glo die Beefmasters is die beste vleisbees onder ekstensiewe toestande
ter wêreld.
In die meer as 25 jaar wat ek betrokke was met die teling van Beefmasterbeeste
het ek besonderse mense leer ken binne ‘n groot familie van boere wat lief is vir
beeste. Ek wil graag die name van mnre. Pieter Bosch en Tony Brink noem as
werklike pioneers van ons beesras. Oom Pieter was waarlik vir my as persoon
altyd ‘n voorbeeld – ‘n ware heer na wie ek kon opsien. Tony Brink het ‘n briljante
aanvoeling vir beeste gehad en ek het baie by hom geleer. Hierdie twee manne het
regtig ‘n groot bydrae gelewer tot die ontstaan en vestiging van die Beefmasters
in Suid-Afrika. Ons sal hulle altyd onthou en eer vir wat hulle vir ons gedoen het.
Die lekker van die Beefmasters is die groot aantal nuwe vriende wat ek gemaak
het oor die hele land – wonderlike mense wat my lewe verryk het.
In my vrye tyd is ek lid van die Gideon beweging in Suid-Afrika. Ons doel en
strewe is om God se Koninkryk op aarde te help vestig. Om siele te wen, versprei
ons Bybels in skole, hospitale, gevangenisse, hotelle en nog talle instellings. Ek
was bevoorreg om vir vier jaar te help met die verspreiding van God se Woord in
Wes-Afrika. Dit was baie insiggewend om hierdie lande te besoek en ek het diep
onder die indruk gekom van hoe honger Afrika vir die Woord is.
Laastens maar die belangrikste wil ek al die eer aan ons Hemelse Vader gee en
dank en lof aan Hom bring vir Sy wonderlike genade en hulp in my lewe.
58
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

GrAHAM HArT
Termyn 1995 - 1997
Graham grew up on the farm
Grootfontein in the Eastern Cape. The
family had been farming successfully
on this and other farms in the district for
four generations.
Junior School involved a journey on
horseback and then by car to the local
Farm School. His senior school years
were spent at St Andrew’s College,
Grahamstown, followed by a stint in
the SA Army Gym and four years at the
University of Natal where he received
a B.Sc. in Agriculture. This completed
Graham’s formal education – but the
gathering of knowledge and the desire
always to have new challenges to meet,
have made him a true Lasater man. The
quote: “Our minds are like parachutes
– they only work when they are open”,
is indicative of his innovative approach
to life and what has made him the
successful farmer he is.
Graham travelled extensively after
he left Varsity, to Europe, where he
conducted camping tours, and to Britain,
Canada and the USA. It was here in
the States that he was able to renew a
contact, made previously, while working
for a courier company during his Varsity
holidays. A well known Santa Gertrudis
breeder from Texas had come out to
South Africa and needed a driver –
Graham was given the job.
He returned to the family farm in 1973
and persuaded his father to import a
Santa Gertrudis bull and nine females.
Over some 10 years a herd was built up
that was structurally sound, fertile and
hardy, but was one that was constantly
being described by Breed Inspectors as
“off type”.
At this time, Graham read Lasater’s
book on Beefmasters. His cattle had
unwittingly been selected for the
principles that Lasater advocated in
his book. It would appear that the dye
was cast and the change was made to
breeding Beefmasters. In 1984 BBU
semen was obtained. Further imports
followed, mostly from Lasater and
Casey. 27 Years later, progeny from
this breeding, selected local bulls and
semen, and the use of his own bulls, has
produced excellent results – muscular,
masculine bulls and fertile feminine
cows. Hart Beefmasters has held 20
Annual Bull and Female Sales. Genetics
from this herd are spread throughout
most provinces and as far north as
Namibia. In recent years, the bull GH06-219
was sold to Hally Budler. Semen sales
from this bull have been excellent.
Graham has always been a community
person and over the years has served on
a range of Committees and Boards. His
commitment to Beefmasters is shown
in the 16 years that he represented the
Eastern Cape on the Society’s Board
which included a two year stint as
President.
Graham was honoured as “Farmer
of the Year” by the Grassland Society
of Southern Africa for his successful
introduction and development of the
legume pasture Desmodium in South
Africa. It has proved to be an economic
and highly nutritious source of feeding.
Lands established in 1980 are still in
production.
In 2006, Graham sold the more
intensive “home” farm, Grootfontein and
moved to Soetdorings to concentrate on
ranching. The property borders Game
Farms, which brings with it the feeling
of living in the bush. Management on
this and other similar farms, has been
simplifi ed and staff are trained to cope
largely without supervision.
This has freed Graham to give time
to his other great love – travel. He has
travelled extensively in all of the Southern
African countries. Recent visits took him
back to Britain and Ireland and, last year,
to New Zealand and across Australia
from Sydney to Perth. Any holiday is not
complete without visits to local farmers.
One interesting farmer in Scotland said
that he farmed “subsidies” - making
more out of those than his sheep and
cattle enterprises!
Graham still manages to fi t in an
evening jog or cycle and enjoys a
game of golf. Some special sporting
highlights include rafting the Zambezi,
Orange & Kei Rivers, cycling the Argus
and completing the Two Oceans and
Comrades marathons. Perhaps most
challenging of all was conquering
Kilamanjaro for his 50th birthday
celebration!
Family is important to Graham and
whenever possible he involves his family
in the adventures he plans. He and Joan,
his wife, have two married children
Margaux, a Specialist Anaethetist at
Groote Schuur; and Donovan an Electro
Mechanical Engineer in London. There
is always time for the grandchildren too
– Jenna and Cameron love the farm and
“Grandpa”.
Graham will not retire easily from
farming. He enjoys his cattle too much.
The thrill of seeing the results of careful
and planned breeding keeps him
motivated.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 59

Fred rAuTenBACH
Termyn 1997 - 1998
denniS STAAl
Termyn 1998 - 2000
60
Joernaal • • BEEFMASTER • • Journal
Ek is gebore in Kroonstad in die Vrystaat en het op die familieplaas groot geword.
Aan die Hoër Landbouskool Kroonstad gematrikuleer en aan die Universiteit van die
Oranje Vrystaat Bsc. Agric Hons verwerf. Ek boer tans in `n familie-boerdery saam
met my Pa en broer, Burnie. Ons het in 1990 met `n Brahman stoet en in 1991 met
`n Beefmaster stoet begin en ek was vir die termyn 1998-2000 president.
Wanneer ek terug kyk na presidentstermyne dan sien ek die pad was nie sonder
stampe en stote nie, maar beslis die moeite werd. Vandag pluk ons die vrugte
daarvan of sal ek liewer sê ons speen letterlik die kalwers daarvan!
Die vordering wat die Beefmaster ras in Suid-Afrika gemaak het is fenomenaal.
Die twee kuddes wat binne die Beefmaster ras bestaan het, naamlik die basis-kudde
en die opgraderings-kudde het groot konfl ik veroorsaak. Die kleur kwessies binne
die ras, veral vir `n eenvormige joernaal, het groot geskille tot gevolg gehad.
Daar is besluit om die die basiskuddes tot `n einde te bring. Al die diere moes
oor `n termyn oorgedra word na die opgraderings-kuddes. Daar was egter nog baie
jare twyfel by die basiskudde telers of dit wel die regte rigting vir die ras was. `n
Eenvormige prestasietoetsing sisteem het egter die fi nale deurslag gegee en groot
rustigheid in die binnekringe tot gevolg gehad. Vir die basiskudde telers was groter
kuddes en seleksie druk met groter groepe, steeds die aangewese oplossing.
Minder manipulasie van groepe was moontlik en seleksie vordering was vinniger.
Die eerste Nasionale Veiling is in Vryburg aangebied en die Beefmaster het sy
merk in daardie area gemaak. Daar is ook besluit om die kantoor te verkoop in
Pretoria (ek sal nooit die raadvergaderings van voor nege in die oggend tot lank
na vyf in die middae vergeet nie!) Daar is besluit om die kantoor na `n kleiner, meer
beesvriendelike omgewing te verskuif en die proses het oorgevloei na Mike Bosch se
termyn, waarna die kantoor na Warmbad verskuif het.
Danksy bekwame raadslede se volgehoue toewyding, passie en harde werk kan
ons vandag spog met, wat ek glo, die béste ras is met die mees effektiewe sisteem
en laagste kostes van alle rasse. Dankie aan elke lid en raadslid vir sy aandeel
hieraan.
“THE MOST DIFFICULT PART OF CATTLE BREEDING IS TO KEEP IT SIMPLE
AND EFFECTIVE”
Kom ons bou voort hieraan!

Mike BoSCH
Termyn 2000 - 2003
Gebore in Zimbabwe en na ‘n Engelse Laerskool in Marandelas in Zimbabwe.
My ouers stuur my na Louis Trichard Hoërskool in Suid-Afrika om Afrikaans te
leer. Na skool is ek weermag toe en stap daar uit, ‘n vol luitenant in die Infanterie
Korps.
The greatest four years of my life, University of Pretoria, wine, women and song.
Over weekends I sold pig manure and strapless sandals at varsity for pocket
money. Graduated with a B. Com. Marketing Degree and was recruited into the
corporate world.
My father had the same words for me, as his father to him: “You’re on your own.
Phone me if you are in jail”. I can remember missing a fl ight from Athens Greece
back to Johannesburg, I phoned home to let my parents know about my problem
and heard my mother say to my father: “I think he’s in jail”.
In 1987 begin ek boer saam met my pa Pieter. In 1990 trou ek met die mooiste
vrou in die wêreld, Connie. Sy was op 10 jarige ouderdom ‘n Springbok sierduiker
en vir 12 jaar SA kampioen.
Die Almagtige Vader gee vir ons drie pragtige, gesonde kinders. Megan en die
tweeling, Margot en Pieter.
Ons begin die Boschveld Inheemse Hoederras teel en dit is ‘n groot uitdaging vir
ons twee, saam met ons drie klein kindertjies.
In September 2003 tref ‘n groot terugslag my. Die skielike afsterwe van my
geliefde eggenote Connie, is ‘n geweldige slag vir my. Die kinders is klein en die
lewe moet voortgaan. Ek kry ‘n wonderlike goewernante, Petro, wat vandag nog
na my kinders omsien en hulle versorg met baie liefde en toewyding.
Die boerdery het gegroei in alle fasette. Beeste, hoenders en gesaaides.
Boschveld het ‘n handelsnaam vir kwaliteit geword.
My failures I attribute to myself as the game I had to play to succeed. My success
I devote to my wonderful parents, Pieter and Veronica, and to my beautiful wife,
Connie, whom helped me to achieve the accolades’ and awards.
In 2000 word ek verkies as president van die Beefmaster genootskap ‘n groot
voorreg. Kortliks ‘n paar punte vanuit my termyn wat my byval:
Die skuif van die kantoor na Radium, die verkoop en sluit van die kantoor in
Pretoria was ‘n baie moeilike tyd en die Genootskap was bankrot. Die storie moes
slaag om die Genootskap te red van ondergang, my dank aan Dennis, Manny en
ander raadslede vir die spanwerk, want die groot geveg van die Basiskudde was
toe ook op ‘n hoogtepunt met telers wat nie die hele prentjie wou insien nie.
I had a great time being president, it was exciting and a privilege to lead such a
great group of people.
Dit is baie maklik vir die Here om jou goed te laat lyk – alle eer aan Hom!
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 61

kerneelS vAn renSBurG
Termyn 2003 - 2006
Toe ons in 2001 na Ermelo verhuis, bedank ek die
Beefmaster Raad omdat my omstandighede verander
het. Met die Algemene Jaarvergadering en Nasionale
veiling van 2003, was daar baie dinge in die genootskap
wat probleme veroosaak het. Die Raadsvergaderings
was gekenmerk deur baie konfl ik en ‘n dreigende
hofsaak teen die Genootskap van een van die lede.
Ek voel nou nog geëerd om te dink dat hulle my,
‘n buitestaander, kon nader het en my op daardie
Raadsvergadering gekies het as President. Op dieselfde
vergadering word Mike Bosch gekies as Visie-President.
Dit was ‘n waterskeidingtyd vir die genootskap en
as ek vandag terugkyk, besef ek dat enige instansie of
organisasie partykeer voor ‘n keuse te staan kom, en
drasties moet optree. Die besluite wat ek moes neem,
was nie altyd noodwendig gewilde besluite nie, maar met
die samewerking van baie bekwame mede raadslede het
ons die hofsaak teen ons afgelas gekry. Lede wat ons
verloor het is vervang met lojale lede en die Genootskap
het dramaties begin groei. Ek het probeer om soveel as
moontlik van die lede se veilings by te woon en dit was
lekker om die mense agter die stoet se naam te leer
ken. Ek en Rienie het ook baie telers besoek en in die
proses baie nuwe vriende gemaak. Om telers op hulle
plase te besoek, het my ook baie geleer, en ek het baie
ondervinding opgedoen. Ons het selfs Namibië besoek
en saam met die telers daar oplossings gesoek vir hulle
probleme. Ek moes ook ‘n boeredag daar gaan bywoon
en die boere inlig oor die Beefmasters.
In 2003 rou die hele genootskap saam met Mike
Bosch en sy gesin met die afsterwe van sy vrou
Connie. Sonja Horn, op daardie stadium die meisie wat
die kantoor baie goed ge-olie laat loop, was ‘n regte
steunpilaar. Een van die bewyse van haar toewyding was
toe die Voorsitter: Diensleweringnavorsingsgroep in die
media ons gelukwens nadat daar navraag gedoen was
by verskeie telergsgenootskappe vir inligting en net die
Beefmaster genootskap het werklik voluit aandag gegee
en gereageer. Gelukwense het van oral ingestroom.
In 2004 beleef ons die opwinding om ‘n nuwe
uitstalruimte op Nampo te bekom. Dennis Staal is
grootliks daarvoor verantwoordelik, en die uitstalruimte
is vandag ons groot trots op Nampo. Ook in 2004 word
die Grondwet herskryf en vertaal en die saak wat baie
kontroversie veroorsaak het, die ”basiskuddestelsel”,
word geskrap en word daar slegs voortgegaan met
die opgraderingstelsel. In hierdie selfde tyd begin die
joernaal deur Charmainé Alberts behartig word, en
sedertdien is die kwaliteit elke jaar net beter en beter.
So word daar ook ‘n lokaal by die Vryburg-skouterrein
gebou waar daar nou elke jaar uitgestal word. Ook in
2004 besoek ek en my vrou die Oos-Kaap en wat ‘n
ervaring!
2005 Verloop rustiger, maar was gekenmerk deur
natuurrampe en in die landbou was dit ook moeilik, maar
62
Joernaal • • BEEFMASTER • • Journal
nogtans sien ons die vordering en die gewildheid
van die Beefmasterras neem toe. Sonja trou
intussen en die kantoor verhuis na Roedtan. Sy
behartig dit goed in minder maklike omstandighede.
Ons besoek haar in die die kantoor en besef sy is
nog net so toegewyd. Die rocking ”B” gehaltemerk
word groot nuus en telers word versoek om dit
as waarmerk vir gehalte te gebruik. Die AJV en
Nasionale Veiling vind op Nigel plaas en daar word
gesoek na ‘n beter fasiliteit om dit te hou. Daar word
toe al gekyk na die moontlikheid van Parys. Op
hierdie stadium was daar al ‘n groot verbetering in
die kwaliteit van die veilings en diere wat aangebied
word.
Vroeg in 2006 vind daar ‘n toer na Namibië
plaas, waaronder die redakteurs van die Farmers
Weekly ook saam was. Dit gee vir ons geweldige
blootstelling. So was daar ook ‘n toer van die
Australiese Droughtmaster genootskap en ander
beesboere na ons. Hulle besoek ‘n paar telers en
ons groet hulle weer by Nampo. En dan gebeur
‘n groot ding in 2006, Sonja bedank en daar moet
dadelik ‘n ander sekretaresse aangestel word. Dit
beteken ‘n nuwe kantoor en daar sal getrek moet
word. In die proses help Manny Da Costa en daar
word besluit dat Parys dan die oplossing kan wees
vir die kantoor en die Nasionale Veiling. Valtrac bied
kantoorruimte aan en in die proses van boekhouer
skuif, bankrekening skuif en soek na ‘n geskikte
sekretaresse, gebeur dit dat Helga aanmeld vir ‘n
onderhoud. Sonja help nog uit in Parys en gee die
kantoor en administrasie op ‘n waardige manier
oor aan Helga en die res is geskiedenis. Die eerste
Nasionale Veiling vind kort daarna plaas en Helga
moet in ‘n baie kort tyd die veiling en AJV met
funksie en al reël. Daar het sy haarself ook met
onderskeiding bewys. Sedertdien het die kantoor,
die Genootskap se aansien, die gewildheid van die
Beefmmasterras as sulks, net ‘n suksespad geloop
en is ek nog trotser as ooit om deel hiervan te wees.
Ek was bevoorreg om sedert 1993 toe ons
aangesluit het by die Genootskap, saam met en
onder leiding van 7 presidente te werk en die
Genootskap te dien. Dit was ‘n groot voorreg. Ek
en my vrou, Rienie, het drie jaar van ongeloofl ike
ervaringe beleef. Wonderlike mense leer ken en
dit sal altyd vir ons een van ons mooi herinneringe
bly. Ons kon dit alleen ervaar met die vertroue en
samewerking van lede en die hulp van ons twee
seuns Hendri en Gerrie wat die plaas bestuur het
terwyl ons baie uithuisig was in hierdie termyn.
Ons gelukwense dan ook aan so ‘n besondere
Beestelersgenootskap wat hierdie jaar die 25 jaar
kerf met grasie bereik het.
Ek herhaal graag weer wat ek eenkeer gesê het:
“Dit wat vandag goed is, moet met die volgende
generasie naasbeste wees”.

HAnS CoeTZee
Termyn 2006 - 2009
Die termyn wat ek President van die Beefmastergenootskap was, was drie
jaar wat ek voluit Beefmaster geleef, geëet, geslaap, gepraat en geboer het.
Dit was by verre vir my die beste jare in die Genootskap en op die Raad. Die
ondersteuning van almal waarmee ek saamgewerk het, was ongeloofl ik. Die telers
en al die raadslede in my termyn, u het my help bou aan ons suksesse. Ek hoop
ek het vir u ‘n verskil gemaak, kon u inspireer en entosiasties maak oor ons ras.
Ek het die eerste keer in 1997 as Voorsitter van die Noordwes klub die
raadsvergadering bygewoon en is in Julie 2000 as raadslid verteenwoordigend vir
Noordwesstreek verkies. Ek was Vise President vanaf Julie 2003 tot Julie 2006,
die drie jaar wat Kerneels van Rensburg President was.
Daar was baie hoogtepunte in my presidentstermyn wat ek graag wil uitwys,
dinge en gebeure wat ons ras ‘n groot sprong vorentoe gegee het.
Die toere wat elke jaar onderneem word, was deel van ons sukses om mekaar
beter te leer ken elkeen se boerdery praktyke die stel natuurlike omstandighede
van verskillende streke te ervaar en met mekaar te deel. Die toere het na my
mening die eenvormigheid en die gesamentlike visie van die telers vinnig verander
in die regte rigting en daarom sien ons vandag ‘n groot mate van eenvormigheid
in die nasionale kudde. Die doel was om gesindhede van telers te verander,
vriendskappe op te bou, kennis in te win, te deel, jouself te evalueer en te plaas
in die perspektief van die nasionale Beefmaster kuddeprofi el. Is ek in die toppunt
of op die basis van die piramiede en hoe gaan ek my posisie verbeter, en hoe gou
kan ek my posisie en situasie verbeter?
Die grootste hoogtepunt in my termyn was die groei in ons ras. Aan die
einde van 2006 het die 56 telers 18 265 geregistreerde vroulike diere en 5 588
geregistreerde manlike diere gehad. Mei 2009 het 100 telers 27 326 geregistreerde
vroulike diere en 8 512 geregistreerde manlike diere op registrasie gehad. Dit
impliseer ‘n groei van sowat 50% in telers, vroulike diere sowel as manlike diere.
Hierdie prestasie kan ek voor die deur van elke toegewyde Beefmaster teler lê
want u het die ras oral bevorder, en die beste voet voor gesit met elke advertensie
en rubriek wat daar in enige tydskrif verskyn het.
Opleiding van die telers om hulself en ander telers te help om diere te selekteer
wat aan ons hoë standaard van funksionele doeltreffendheid te voldoen was
een van die take wat my na aan die hart gelê het. Daarom het die raad probeer
om almal die kans te bied om opgelei te word in die vaardigheid van keuring
van diere. Teling is gegrond op seleksie en inspeksie, seleksie van die gewenste
diere en die uitskot van die ongewenste diere. Daarom het ons gepoog om elke
jaar ‘n kursus in ‘n streek aan te bied. Dit was my voorreg om tot op hede agt
keurderskursusse aan te bied.
Nog ‘n hoogtepunt in die tyd was dat die Beefmastergenootskap die
toekenning vir die beste webwerf twee keer in drie jaar verower by SA Stamboek.
Ek was geweldig bevoorreg om na my termyn as President twee maal na die
VSA, Texas te gaan as verteenwoordiger van die Beefmasterras. Die eerste keer
in Julie 2009 saam met Manny en Tony Da Costa en Paul Yiannakis. Julle weet
nie watse eer julle my aangedoen het nie, en in Julie 2010 saam met ‘n groep
Beefmaster telers om weer van dieselfde telers en ‘n hele aantal ander ook te
besoek. Wat ‘n belewenis was dit nie. Die vriende wat ons daar gemaak het sal
ons nie vergeet nie.
Die Beefmaster het vir my die voorreg bewerkstellig. Ek sê weer baie dankie
daarom sal ek terugploeg wat ek ge-oes het.
Ek wil weereens almal bedank wat gehelp het om my termyn as president die
lekkerste tyd op die raad vir my te maak, dit was ‘n voorreg om my passie vir
beeste so te kon uitleef. Ek sal ons ras bly bevorder en uitbou met die kennis
en middele tot my beskikking en enige iemand in my tyd en kennis laat deel wat
dit van my vra. Ek kan u net bedank vir die samewerking, gesindheid en respek
waarmee u my behandel het. Ek kon altyd trots wees op almal waar ons ook al as
Beefmaster telers bymekaar was of besoek afgelê het.
Hou u oë gerig op Hom van wie ons al ons Heil verwag, bly getrou Hy sal u nie
verlaat nie, moet nie Sy hand probeer vat nie Hy het alreeds jou hand in Syne.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 63

PieT HuMAn
Termyn 2009 - 2011
Piet en Marika Human boer op die plaas Delarina, Steynsrus distrik, in die Vrystaat.
Hul koop hul eerste Beefmasters in 1995 by Reenen Ranch. Hierdie beeste het toe
reeds prestasiedata wat van die begin van die ras in SA gehou is. Die voorsprong
het hulle baie gehelp. By die eerste Nasionale Veiling verkoop hul die tweede duurste
bul. Die kudde word vergroot met aankope van ander telers.
Seleksie vir gehardheid was reeds van die begin af baie belangrik. In 2001
vat Human Beefmaster bulle na die Oos-Vrystaat Veldbul Klub op Vrede vir
prestasietoetsing. Human Beefmaster se bulle presteer al vir 10 jaar goed in die
veldtoetse.
1998 word ek klubvoorsitter van die Vrystaat en woon my eerste raadsvergadering
by. Later word ek tot die raad verkies en kry die taak om verteenwoordiger by
Stamboek te wees. Die oorgang van lede wat van basiskudde na SA Stamboek
registrasie het baie groeipyne gehad, maar vandag pluk ons die vrugte van al hierdie
harde werk. Ek kry die toekenning van Beefmaster persoonlikheid vir my bydrae om
die oorgang af te handel.
In 2008 word ek tot Vise President verkies en in 2009 tot president. Die
Genootskap groei tot meer as 120 lede en ‘n 2de dame word in die kantoor
aangestel. Die Beefmasterkantoor skuif ook na ‘n eie gebou . Die kantoor en
personeel is nou ‘n vertoonvenster vir die Beefmasterras en die beste in die 25 jaar.
Op Delarina gaan die Beefmaster boerdery ook nog goed aan met ‘n jaarlikse
Produksieveiling.
Die Farmers Weekly koei 2010, was HU 99 22 wie se stamboom teruggaan na
Starter HP 85 001 en Dollar HP 86 001.
Om met beeste in die natuur te werk is baie aangenaam.
Dank aan die Vader wat dit moontlik maak.
64
Joernaal • • BEEFMASTER • • Journal

Die
KANTOOR
1ste Beefmaster kantoor
Pretoria
3de Beefmaster kantoor
Valtrac - Parys
2de Beefmaster kantoor
Radium
4de Beefmaster kantoor
Breëstraat - Parys
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 65

KANTOOR
personeel
Marié & Leah
Helga Prinsloo Elaine Nieuwoudt
66
Joernaal • • BEEFMASTER • • Journal
Marié & Me Jooste Sonja Horn

DieBEEFMASTER Kantoor
Naambord in die nag
Die raad voor die kantoor tydens die eerste
Raadsvergadering
Ons maak reg om ‘n glasie te klink op die
nuwe kantoor
Maartin Louw (Marwimlu) die eerste teler
wat ons in die nuwe kantoor besoek het
S K U I F
Toe die Genootskap in 2006 die groot skuif uit Warmbad
na Parys onderneem, reël Manny Da Costa (die man met die
kontakte) vir ons kantoorspasie. So kom ons by ‘n gawe klomp
te lande, in die Valtrac Gebou. Helga Prinsloo word aangestel
om die kantoor te beman.
Daar het ons amper soos ‘n gesin geword en het Wynn en sy
gesin, Margie, Vanessa, Alet, Oom Hennie en die manne by die
onderdele, my ondersteun deur die eerste Raadsvergadering,
Nampo en Algemene Jaarvergadering en Nasionale veiling wat
ek moes aanpak.
Soos die genootskap groei, raak ons behoeftes groter en
nog ‘n dame - Elaine Nieuwoudt word in 2010 aangestel. Die
kantoorruimte raak bietjie knap en toe ons hoor van ‘n groter
perseel maak ons werk daarvan.
Die groot trek begin, sak en pak verhuis ons. Ons skrop, pak
reg, bou, verf en “stress” oor dekor en naamborde. Tydens ons
eerste raadsvergadering vir 2011 maak ons dak nat!
Die genootskap wil graag vir Wynn en sy span baie dankie
sê vir die tyd wat die Beefmaster kantoor deel van jul gesin kon
wees.
Ons nooi graag almal om ‘n koppie koffie te kom drink
wanneer julle weer deur Parys ry.
Die nuwe kantoor is te 79 Breëstraat, Parys geleë. Reg
oorkant Parys Spar.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 67

68
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 69
69

70
Uit
Kantoor
die
25 Jaar! Wat ‘n mylpaal!
Ek is seker van die groot geeste in die bedryf het die handjievol manne wat die
stigting van die Beefmastergenootskap in 1986 bewerkstellig het, skeef aangekyk en
gemurmureer dat die ouens ‘n mal perd opsaal!
Ek is ook seker hulle het swaar aan hul woorde gesluk, want met die verloop van die
25 jaar het dit vinnig duidelik geword dat ons van “Good-Better-Best” gevorder het
en “Excellent” vinnig ‘n beter beskrywing geword het!
Toekennings word ingepalm en indien ‘n mens die statistieke dophou, is dit
duidelik dat dié ras, deur die harde werk en toegewydheid van sy telers, stof in die
opposisie se oë skop!
In the more than fi ve years, working for the society I have had the great fortune, to
work with very capable people. And knowing that these people are setting the pace,
and example, makes it easy to accept the outcome off the diffi cult decisions, that
they have to make during every board or committee meeting.
Ek dink DANKIE is in orde, aan al die raadslede van 1986 tot en met vandag.
As daar een ding is waarvan ek eerstehandse ondervinding het, is dit dat dit
nie aldag maklik is om die regte besluite te probeer neem, en dit dan te probeer
implementeer nie.
We have toured the country and what an experience. Seeing the cattle and meeting
the people, from the Eastern Cape, Free State, North West, Mpumalanga/Gauteng,
and KZN! -WOW
It is with great expectation that we look forward to the tours to Limpopo and the
Northern Cape!
In every province we try our best to be represented at as many shows as
possible. And again my hat goes of to every one that does their part to make
this happen.
Kyk ons vorentoe - is daar sommer baie op die Beefmaster jaarprogram.
- Soek ons in al die vooraanstaande landbou tydskrifte, ons adverteer daar, vir
JOU.
- Kom kuier by Nampo, die Royalskou, Megaweek, Pretoria skou en Vryburg
skou. Ons doen daar raspromosie vir JOU.
- Ondersteun die spesiale bylaes en nuusbriewe, ons stuur hulle uit om
sodoende almal wat belangstel, bewus te maak van JOU!
- Ondersteun ons webwerf. Gemiddeld 500 besoekers ‘n maand kyk daarna,
opsoek na JOU!
Die Algemene Jaarvergadering, Jaareindfunksie en Nasionale Veiling, beloof om
‘n hoogtepunt op almal se agenda te wees - ons is 25! Die jaar gaan ons groot
makietie hou. Ek hoop om ‘n ieder en elk van julle daar te sien.
Onthou, kwaliteit is die wagwoord en aanhou en uithou is dié resep tot groot
sukses!
Tot ons weer ontmoet . . . Die Kantoor.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

1
Logo
KOMPETISIE
2 3
1. Anina Janse van Vuuren
2. Anina Janse van Vuuren
3. Beefmaster Genootskap kantoor
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
71

Resepte
VIR DIE DAMES
Brandewyn en Coke T-Been
Nou vat jy jou T-been en plaas hulle in die swart sous. Bedek die vleis met die sous en los vir 30 minute –
maksimum.
Braai nou die T-been op rooster, op oop warm kole soos jy of jou gaste hulle wil hê, kwas gereeld met marinade.
Dieselfde marinade kan uiteraard op heerlike skaaptjoppie gebruik word.
Bar-one verrassing
72
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
neem die volgende vir die marinade:
Twee koppies Coke
Halwe koppie brandewyn
Eetlepel Mrs Ball’s-blatjang
Twee eetlepels sojasous
Twee eetlepels goeie asyn
Goeie gehalte T-Been
Gooi twee koppies Coke en die brandewyn in
die pan.
Voeg Mrs Ball’s by.
Kook af tot die hele storie ‘n dunnerige stroop
maak.
Klits dan die sojasous en asyn by, en kook vir
nog so drie, vier minute.
Koel af.
120g roomkaas
3 tot 4 Groot Bar Ones in stukkies gesny
250ml room, geklop
700ml melk
2 pakkies sjokolade geur kitspoeding
1 pakkie Romany Creams, grof gebreek
50g gerasperde sjokolade
Meng die roomkaas en Bar-Ones. Vou die geklopte room in. Klits die melk en kitspoeding saam. Laat 5
minute in die yskas stol. Skep ‘n derde van die kitspoeding in ‘n glaspoedingbak. Sprinkel die helfte van
die stukkies beskuitjies daaroor, dan die helfte van die roomkaasmengsel. Herhaal die lae en eindig met die
oorblywende derde van die sjokoladepoedingmengsel. Skep die roomkaasmengsel oor met die oorblywende
kitspoedingmengsel bo-op. Sprinkel die res van die stukkies Bar-One en gerasperde sjokolade oor en plaas dit
vir 4-5 uur in die yskas totdat dit gestol het.

Bestanddele:
Groenbone
Uie
125 g Spekvleis
Witsous
Nick Naks
Kook die hoeveelheid groenbone wat benodig word. Braai genoeg uie in ‘n braaipan sowel as 125 g Spekvleis
wat in blokkies gesny is. Maak intussen ‘n witsous.
Druk 1 groot pak “NicNaks” fyn.Meng die groenbone, uie, spekvleis en geurmiddels en meng goed in witsous.
Bedien warm.
Bestanddele:
1 Bos Spinasie
1 k Gerasperde Kaas
1 pakkie SampioenSop
4 Aartapples
1 Ui
1 k Melk
Kook aartappels, spinasie en ui tot gaar. (Indien verkies kan spinasie fyn gesny word).
Voeg gesnipperde sampioene by. Maak sop aan met 1 k melk en voeg by spinasie.
Kook goed deur en voeg kaas by. Gooi in oondskottel om te bedien.
Kaas kan bo-oor gestrooi word en ‘n paar minute verbruin word in oond.
Heerlike Groenbone
Spinasie gereg
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 73

74
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

Beste Vriendin . . .
Toe ek nog ‘n klein dogtertjie was, het ek nog geglo ‘n mens het net een beste vriendin,
maar toe word ek groot... En toe vind ek uit dat as jy jou hart oopmaak, God jou die beste
in baie vriendinne sal wys!
Een vriendin is daar vir wanneer jy probleme met jou man het. ‘n Ander een wanneer jy
probleme met jou ma het. Nog ‘n ander een wanneer jy wil gaan shop, iets mee wil deel,
troos nodig het, saam mee wil lag of sommer net om by iemand te wees. Een vriendin sal
sê “kom ons bid saam”, ‘n ander sal die tissues nadersleep en saam met jou huil, nog een
sal saam met jou gaan baklei vir ‘n saak en nog een sal jou hand vat en saam met jou
wegdraai van moeilikheid af.
Een vriendin sal jou geestelike behoeftes verstaan en ‘n ander sal jou swak vir mooi skoene
verstaan. Nog een is jou fliekmaat. Dan het jy iemand wat jou sal help uit ‘n deurmekaar
onsekerheid en iemand wat vir jou insig sal gee in jou probleme en bekommernisse.
Iemand anders dra jou deur moeilike dae en nog ‘n vriendin verlig jou siel met haar
lewensvreugde.
Wat ookal hul rol in jou lewe, by watse geleentheid, op watter dag ookal, waar ookal
jy hulle nodig het en of jy hulle nodig het om te keer dat jy ‘n totale sot van jouself
maak... hulle is almal jou beste vriendinne. Hulle mag almal teenwoordig wees in een
mens, maar vir baie van ons is dit teenwoordig in verskeie vriendinne... ‘n laerskool en
hoërskoolvriendin, kollege pelle, ‘n paar werksvriendinne, Bybelstudievriendinne, soms jou
ma, soms jou sussie, soms jou dogter en soms jou niggie.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 75

76
76
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

&
Embrio-spoelings en oorplasings word wêreldwyd beskou as die beste manier om genetiese
Embrio
spoeling
oorplanting
vordering binne ‘n kudde en ‘n ras te versnel. Vir die telers wat ‘n embrioprogram vir die
eerste keer wil aanpak, is daar egter baie vrae wat beantwoord moet word en potensiële
slaggate wat vermy moet word. Die onderstaande artikel is ‘n poging om van hierdie
vrae te antwoord. Kontak dan ook u embrio-veearts sou daar enige onduidelikheid wees
voordat u begin met so ‘n projek.
Algemene vrae – skenkers
-- inligting verskaf deur Embrio Plus, Brits
1) Hoeveel embrio’s sal my koei gee per
spoeling?
Hierdie vraag is onmoontlik om te antwoord.
Sommige koeie spoel oor die algemeen goed en
ons het verskeie koeie gespoel wat meer as 30
graad 1 embrio’s per spoeling gelewer het, maar
ons het ook al verskeie koeie gespoel sonder om
enige lewendige embrio’s te kry.
Kyk uit vir mense wat telers beïndruk deur net na
die suksesvolle spoelings te verwys.
Daar is ‘n verskil in die spoelresultate van
verskillende rasse, ou teenoor jong koeie, verse en
mees belangrik tussen individuele diere in dieselfde
ras.
Ons advies is om te werk op ‘n konserwatiewe
gemiddeld van 4-5 embrio’s per spoeling as u
u koste berekeninge maak, ons gemiddeld is
waarskynlik rondom 7 embrio’s oor alle spoelings
oor alle tye. Hoe meer u spoel, hoe nader behoort u
aan die gemiddeld te kom.
2) kan verse gespoel word?
Die antwoord is ja, maar daar is ‘n paar faktore wat
in gedagte gehou moet word:
• Verse gee gewoonlik minder embrio’s
as volwasse koeie. Die feit dat ons ‘n
konserwatiewe dosis van die superovulasiehormoon
op die verse gebruik, speel ook ‘n rol.
• Verse het nog nie gewys hoe goed hulle teel nie.
Dit is in vleisbeesteling ‘n bewese feit dat skou
kampioene nie noodwendige kampioen kalwers
teel nie. Om ‘n pragtige vers te spoel, net om
later uit te vind sy teel swak diere kan ‘n duur
oefening wees.
• Die bul wat die beste op die vers sal werk
is onbekend. Dit soms n goeie idee om ‘n
spesifieke paring of verwante paring te herhaal
wat voorheen goed gewerk het.
• Verse kan nie te veel gespoel word nie, voordat
daar ‘n groot moontlikheid begin ontstaan
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 77

78
dat sy nie na die spoelings weer gaan dragtig
word nie. By Embrio Plus gebruik ons ‘n
konserwatiewe dosis hormoon sodat ons
nie die vers oorstimuleer nie, en daar is altyd
uitsonderings op die reël, maar ons sou nie
aanbeveel om verse meer as 2 keer te spoel
voordat hulle dragtig gemaak word nie. As
verse te oud word en oorvet, is daar probleem
met hul vrugbaarheid. Die verskillende
rasgenootskappe het ook regulasies oor die
maksimum ouderdom wat ‘n vers mag wees
voor sy die eerste keer moet kalf. Hou dit in
gedagte sodat haar registrasie nie gekanselleer
word nie.
• Verse kan nie op ‘n te jong ouderdom gespoel
word nie. Dit kan soms moeilik wees om
die beste tyd te vind wanneer om haar te
begin spoel. Daar is baie variasie tussen die
verskillende rasse, tussen individuele diere
binne ‘n ras en tussen verskillende stelsels
om kalwers groot te maak en die voeding
beskikbaar aan die kalwers na speen. Die
verskuiwing van diere van een teler na ‘n
volgende vereis ook ‘n aanpassingsperiode
met groei wat gewoonlik verloor word. Weeg
u verse, laat hulle deur u plaaslike veearts
ondersoek om te sien of daar aktiwiteit op die
eierstokke is en die geslagskanaal voldoende
ontwikkel het om fisies gespoel te kan word.
3) Wanneer is die beste tyd van die jaar om te
spoel?
Weereens ‘n moeilike antwoord. Die beste tyd
word bepaal deur:
• Ligging van u plaas
• Voervloei op plaas, beskikbaarheid van ekstra
voer deur die winter, begroting om konsentrate
aan te koop
• Beskikbaarheid van ontvangers en hul ras
• Beste tyd van jaar vir die kalfseisoen
Oor die algemeen is die lente en herfs goeie tye
om te spoel omdat die weer dan matig is. Dit mag
egter in ‘n betrokke jaar beter uitwerk om bv. in
Julie te spoel, wanneer dit konstant koud is, as in
September, wanneer dit al warm was en daar dan
‘n skielike koue front met sneeu deurkom. Dit is
moeilik om te voorspel met die wispelturigheid van
die weer.
Oor die algemeen moet boere met ekstensiewe
plase met koue winters nie in die middel van die
winter spoel nie, waar plase in warm halfwoestyn
areas te droog en warm in mid-somer kan wees.
Zebu en ander tropies aangepaste skenkers spoel
gewoonlik beter as suiwer Bos Taurus in baie warm
tye, en omgekeer in baie koue tye.
As u bv. mieliereste, hawer of raaigras beskikbaar
het, kan Julie ‘n baie goeie maand wees om te
spoel, veral as die winterdekseisoen dan ook begin
en daar baie potensiële ontvangers beskikbaar is.
Baie telers voel dat hulle kalfies wat oor Desember
gebore word, altyd ‘n agterstand het en hulle
verkies om nie in Maart te spoel en oor te plaas nie.
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
Maart is egter ‘n baie goeie maand as jy dan net wil
spoel en die embrio’s bevries.
Die enigste tyd van die jaar wanneer ons werklik
telers regtig afraai om te spoel is die week
onmiddellik voor en na 21 Junie. In die verlede het
diere swakker gespoel oor hierdie tyd, maar kort na
die 21ste Junie reageer die skenkers goed op die
dagliglengte wat begin toeneem en die resultate
verbeter weer.
4) Moet ek op die plaas spoel of my skenkers na
‘n sentrum stuur?
Dit word bepaal deur:
• Die vlak van bestuur op die plaas – Indien u
nie die programme presies kan volg nie, goed
kan K.I. en die nodige fasiliteite het om te spoel
nie, is dit beter om die koei na ‘n sentrum
te stuur waar die hele bestuur net rondom
spoelprogramme fokus.
• Indien die embrio’s vir uitvoere gespoel moet
word, moet die skenker in ‘n kwarantynstasie
gespoel word.
• Aantal kere wat sy gespoel moet word – Indien
u in ‘n afgeleë deel van die land woon en n
enkele koei elke 2 maande wil spoel, sal dit
meer koste effektief wees om haar in ‘n sentrum
te spoel en die embrio’s te vries.
Wanneer u besluit om op die plaas te spoel, is dit
‘n goeie idee om soveel as moontlik van u naburige
telers te kry om op dieselfde tyd en op dieselfde
plek te spoel. Dit verdeel outomaties die reiskoste
tussen meer mense, u kan die beste fasiliteit
gebruik en dit plaas u op ‘n ander vlak op die
glyskaal vir die totale aantal spoelings, wat ‘n laer
koste per spoeling teweeg bring.
5) Hoe gou na kalwing kan ‘n koei gespoel
word?
Ons spoel gewoonlik koeie vir die eerste keer 3
maande nadat hulle gekalf het (vleisrasse), daarna
kan hulle elke 7-8 weke gespoel word.
Indien u ‘n koei wat pas gekalf het na ons sentrum
wil stuur, is die beste tyd om dit te doen 6 weke na
kalwing. Sy het dan ‘n 2 weke aanpassingstyd voor
haar program begin, wat 33 dae duur. Gevolglik
word sy dan 3 maande na kalwing gespoel.
6) verkies jy om droë koeie of koeie met kalfies/
in laktasie te spoel?
Droë koeie gee meer embrio’s as koeie met
kalfies of lakterende koeie, dit is ‘n erkende feit.
Die probleem om net droë koeie te spoel, is dat
jy eindig met swakker TKP’s , asook die feit dat
sulke diere baie gou vet aansit omdat daar nie
melk geproduseer word wat haar vetreserwes kan
beheer nie.
Ons beveel net aan om ‘n koei spesiaal op te
droog vir spoeldoeleindes as sy baie oud is en
reeds goeie produksies behaal het, of as die stres
van nog ‘n kalwing haar gaan verhinder om in die
toekoms embrio’s te gee.
Indien u ‘n koei met ‘n kalf na die sentrum wil stuur,
vervolg op bl 80

Joernaal • BEEFMASTER • Journal 79

vervolg van bl 78
sal ons graag die kalf inneem en versorg. Indien
die koeie wat u wil stuur egter reeds ouer kalwers
by hulle het (4- 5 maande en ouer), is dit beter om
die kalwers terug te hou, konsentrate te voer sodat
hulle nie groei verloor nie, en meer embrios by u
koei te kry.
7) Wat is die verskil tussen ‘n graad 1 en ‘n
graad 2 en graad 3 embrio?
‘n Graad 1 embrio (ook somtyd ‘n graad A embrio
genoem) is basies die beste graad embrio met
meer as 85% van die totale sellulêre material binnein
die embrio wat lewendig en normaal is.
‘n Graad 2 embrio (B graad) het tussen 50% en
85% lewendige selle en ‘n graad 3 embrio minder
as 50% lewendige selle.
Graad 1 embrio’s gee beter dragtigheidsyfers
(omtrent 15% beter) as graad 2 embrio’s.
Graad 1 embrio’s bevries ook beter as graad
2’s. Gedurende die bevriesingsproses word
sommige van die selle beskadig, dis ook dan
die rede hoekom vars embrio’s beter doen as
bevrore embrio’s. As mens dus ‘n embrio wat
reeds swakker is (graad 2 en 3) bevries, bly daar
min lewendige selle oor, daarom die swakker
konsepsies daarmee.
Indien u embrio’s aankoop, wees spesifiek omtrent
die graad van die embrio’s. Indien u graad 2’s
aankoop, kos hulle gewoonlik minder as die graad
1’s, of u kan vra om per bevestigde dragtigheid op
2 maande te betaal.
8) Hoeveel keer kan ‘n koei gespoel word?
Dit word bepaal deur die koei self en die aantal
embrio’s wat u benodig.
Gemiddeld spoel ons die meeste koeie 3 keer,
voordat hulle embrio produksie onekonomies word,
waarna ons hulle eers weer dragtig kry.
Na die dragtigheid het die eierstokke gewoonlik
genormaliseer en hulle herhaal die spoelsiklus weer.
Sommige koeie kan egter embrio’s aanhou
produseer vir jare. As daar ‘n mark is vir die
embrio’s of nageslag, maak dit baie goeie sin om
hulle bloot aan te hou spoel.
Die grootste rede hoekom sommige diere moeilik
dragtig raak na baie spoelings is die feit dat hulle
oorvet word, so dit is gewoonlik ‘n goeie idee om
hulle veld toe te stuur en normaalweg by die bul te
laat loop na ‘n spoelprogram.
9) kan ek ‘n bul gebruik om die skenkerkoeie te
dek, wat is die gevare? Wat van vars semen?
Bulle kan wel gebruik word om koeie te dek.
Daar is verskeie risiko’s aan verbonde wat u egter
in gedagte moet hou.
Die bul se semen kan nog steeds van laer
vrugbaarheid wees, veral baie ou bulle, bulle
wat lanklaas gedek het of wat ‘n siekte met ‘n
koorsreaksie gehad het. Aangesien die semen
dan op geen stadium ondersoek word nie, kan dit
baie riskant wees om net op die dekking staat te
80
Joernaal • BEEFMASTER • Journal
maak. Maak ook seker dat die bul wel kan dek en
ordentlik “deurstamp” wanneer hy dek. Sommige
rasse is sku-telers en dit kan redelik frustrerend
wees om te sit en wag vir ‘n bul wat nie wil dek nie.
Gebruik Kamars op die skenkers ook. Dit is
‘n goeie idee om wel te K.I. ook saam met die
dekking, veral omdat die skenkers gewoonlik nie
wil staan vir die bul vir die volle 24 uur periode nie.
Gebruik handdekking, waar die bul toegelaat word
om te dek en dan weggeneem word van die koei.
Sodoende sal jy vir hom meer as een koei kan gee
om te dek ook.
Die ander groot gevaar is dat die bul infeksies kan
oordra na die koei omdat hy so ‘n groot volume
semen in haar deponeer en ‘n baarmoeder van
‘n koei wat gesuperovuleer het, meer vatbaar
vir infeksies is. Gee die bul voor die dekking ‘n
ordentlike skedewas met skoon water, die vulva en
perineum van die koei kan ook gewas word.
In my opinie is vars semen nog steeds die beste
opsie. Dit gee gemiddeld oor al die spoelings waar
vergelykings gedoen is, 1.5 embrio’s meer per
spoeling as bevrore semen en het veral waarde by
ou koeie wat baie kalwers gehad het met groot lang
baarmoederhorings.
Daar is antibiotika by die verdunningsmedia
sodat die kans vir baarmoederinfeksie baie laag
is as goeie higiëniese praktyk gevolg word. Dis
meer gekonsentreerd as bevrore semen en leef
ook langer binne die koei, wat beter bevrugting
verseker. Hou die semen verkoel tussen 4°C en
8°C, dit mag nie by vriespunt kom nie!
Stel vooraf die yskas en monitor om te sien hoe
koud word dit. Reël met die persoon wat die
semen kollekteer om ‘n monster van die semen
by hom te hou en voor elke K.I. eers weer na
‘n druppel te kyk onder die mikroskoop om te
verseker dat die semen nog goed is om te gebruik.
10) Wat doen ek as die skenkerkoei glad nie
of laat op hitte kom wanneer sy ge-k.i. moet
word?
K.I. nog steeds al sien u geen hitte nie. Dit gebeur
talle male dat die skenkerkoei nie ‘n hitte wys nie,
maar wel gereageer het op die eierstokke.
Veral die 2de K.I. van die 3 volgens die program is
krities om tog te doen.
Omdat dit wel gewoonlik ‘n slegte indikasie is as
die skenker nie ‘n goeie hitte wys nie, kan u dalk
besluit om goedkoper semen of semen waarvan u
baie in voorraad het, te gebruik.
Wanneer ‘n koei geen hitte-tekens wys by die tyd
van die 1ste K.I. op die program nie, en dis duur/
skaars semen wat u wil gebruik, kan u wel die
eerste K.I. oorslaan. K.I. altyd die 2de K.I., en as
die koei dan later wel hitte wys, kan u ‘n ekstra
K.I. gee 12 uur na die tyd van die gewone 3rde K.I.
soos op die program aangedui.
11) Hoeveel strooitjies semen is nodig per
skenker vir die spoelings?
vervolg op bl 83

81
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 81

82
Joernaal • BEEFMASTER • Journal

vervolg van bl 80
Ons K.I. elke skenker 3 maal gedurende die
spoelprogram. As u met baie duur of skaars semen
werk, waarvan die gehalte goed is, is 3 strooitjies
semen genoeg. 4 Strooitjies sal egter beter
wees, dan kan die 2de K.I. op die program met 2
strooitjies gedoen word.
As dit egter semen is wat nie duur is nie of waarvan
u baie het, gebruik 6 strooitjies en K.I. met 2
strooitjies per elkeen van die 3 K.I.’s.
Om meer strooitjies as dit te gebruik, het nie regtig
waarde nie, plus daar is met elke ekstra K.I. ‘n
gevaar om infeksie deur die serviks in te dra of die
baarmoeder te beskadig.
12) Hoekom spoel sommige koeie swak?
Wanneer mens na redes soek hoekom sommige
koeie swak spoel, is daar 4 hoofareas wat almal
ewe belangrik is om sukses te behaal, as daar n
probleem is met enige van die 4 areas is, kan haar
hele program ‘n ramp wees.
• Die koei faktor
• Sommige koeie (beraam tussen 10 en 15%)
reageer nie op die super-ovulasie hormoon nie.
Dit beteken nie hulle is onvrugbaar nie, maar
ons werk met ‘n biologiese sisteem waarvan
sommige fynere detail nog nie altyd presies
verstaan word nie.
• Sommige koeie produseer net dooie eierselle
wanneer hulle gesuperovuleer word.
• Beserings, siekte (klinies of sub-klinies) met ‘n
koors affekteer ‘n skenker.
• Liggaamskondisie (te maer, of te vet en besig
om gewig te verloor)
• Sommige koeilyne in ‘n ras spoel goed,
sommige nie.
• Sommige koeie spoel eers goed as haar kalf
gespeen is of deur die nag gespeen word, veral
as sy sukkel om kondisie op te tel deur die
spoelprogram.
• Die bul faktor
• Slegs baie goeie kwaliteit semen is goed
genoeg vir embrio spoelings. Semen wat vir
gewone K.I. programme goed genoeg is, kan
onbevrugting gee wanneer dit gebruik word
om spoelkoeie te K.I. Die rede hiervoor is dat
die baarmoederomstandigdhede in ‘n koei
wat gesuperovuleer is, baie meer eise aan die
semen stel om tot voor te kan swem, tesame
met die feit dat die skenkerkoei oor ‘n lang
periode kan ovuleer en die semen lank genoeg
lewendig moet bly om te kan bevrug. Dit is ‘n
goeie idee om ‘n strooitjie van die bul wat u wil
gebruik, vooraf te laat toets, of om ‘n veearts
vinnig mikroskopies na die voorste druppel van
‘n strooitjie te laat kyk voor daar met die semen
ge-K.I. word. (in die geval van baie duur of
skaars semen)
• Die menslike faktor
• Enige foute wat begaan word gedurende die
spoelprogram, soos om nie die regte dosis van
die regte hormoon op die regte tyd te gee nie,
kan die resultaat van die spoeling beïnvloed.
• As daar ‘n probleem met die bestuur op die
plaas is (ongebalanseerde dieët, onnodige
hardhandige hantering van die diere ens), kan
daar nie van die skenkers verwag word om
goed te reageer nie. Koeie moet op ‘n stygende
kondisie telling wees en hanteer word in ‘n
minimum stres-omgewing.
• Indien die persoon wat die K.I.’s doen sukkel
om deur die serviks te kom, of die wand van die
baarmoeder beskadig met gevolglike swelling
en bloeding, kan dit ook onbevrugting tot
gevolg hê. K.I. altyd met ‘n sanitêre sakkie om
infeksie van die baarmoeder te voorkom.
• Die hormoonprogram wat ons formuleer vir elke
koei is ‘n berekende aanname, veral wanneer
sy die eerste keer gespoel word. Hierdie dosis
word bereken met inagname van die koei se
ras, ouderdom, gewig, droog of met ‘n kalf ens.
Indien ‘n koei nie reageer soos ons verwag nie,
kan die program verander word om ‘n beter
reaksie op ‘n volgende program te probeer
verkry.
• Omgewingsfaktore
• Koue fronte, ongewone reënpatrone, hitte
golwe, ens affekteer skenkers baie maklik. Sien
asb. die bespreking onder “beste tyd van die
jaar om te spoel”.
• Probeer altyd die skenkers in die program die
kampe met weiding, minste modder en meeste
beskerming teen die koue te gee. Maak seker
dat hulle steeds goeie kos kry in die slegte weer.
13) Wanneer is die beste tyd om ‘n koei weer
dragtig te kry na spoeling?
Die eerste hitte wat ‘n koei wys nadat sy gespoel
is, is gewoonlik ‘n baie vrugbare hitte om te gebruik
om haar weer dragtig te kry, omdat die baarmoeder
dan effektief skoon gewas is deur die spoeling en
die eierstokke aktief is a.g.v. die hormone gebruik.
Die meeste koeie wys hitte tussen 4-14 dae na die
spoeling.
Dit is ook ‘n goeie idee om haar deur ‘n bul te laat
dek eerder as om te K.I. (indien moontlik) en om ‘n
ovulasie-induserende hormoon soos Fertagyl saam
met die dekking/K.I. te spuit.
Algemene vrae - ontvangers
1) Moet ek koeie of verse vir ontvangers
gebruik?
Verse het die voordeel dat hulle nie laktasiestres
het nie en daarom gewoonlik makliker op hitte kom
as koeie. Voorts het hulle ‘n baie laer voorkoms
van infeksies van die geslagstelsel in vergelyking
met koeie wat al gekalf het. Hulle is ook relatief
goedkoper om aan te hou as volwasse koeie omdat
hulle minder vreet.
Daar is egter ook voordele daarin om volwasse
koeie te gebruik, veral in kuddes wat streng
selekteer vir reproduksie en die koeie uitskot wat
nie hul kalwers ordentlik grootmaak nie. In sulke
kuddes sal ‘n koei wat al tussen 3 en 6 kalwers
gehad het, ‘n funksioneel vrugbare koei wees wat
haarself al bewys het. Volwasse koeie is ook beter
om embrio’s te ontvang van rasse wat groot kalfies
gee, en het gewoonlik meer melk om ‘n kalf groot
te maak.
Die swakste groep ontvangers is eerste kalf-koeie
vervolg op bl 86
Joernaal • BEEFMASTER • Journal 83

84
Joernaal • BEEFMASTER • Journal