De woontorens langs de Langbroekerwetering zijn ... - Guus Pauwels

patriciërsdochter Constantia Isabella van der Muelen, kocht het ongetwijfeld ten behoeve van zijn
tweede zoon Bathazar Constantyn, die er in 1755 mee werd beleend. De oudste zoon kreeg Hemmen
en de oudste dochter Blitterswijk in Noord-Limburg.
Lunenburg bestond in 1750 uit 18 morgen land en 20 morgen bos, het Lunenburgse Bos genoemd, en
werd bij de belening omschreven als de 'toren, huisinge en getimmerte, singels, graften, vijvers,
duivevlugten, visscherijen, mitsgaders boerewoning, brouwerij, ketels, schuren, bergen,
boomgaarden, bouw- en weilanden'.
Balthazar Constantijn maakte een snelle carrière in het Sticht, waarbij zijn huwelijk met een dochter
uit het geslacht Strick van Linschoten wel geholpen zal hebben. Hij overleed in 1822 op hoge leeftijd.
Zijn zoon Jan Hendrik was in 1794 gehuwd met een van de dochters van Alexander Diderik van Spaen
tot Biljoen. Zij zullen waarschijnlijk spoedig daarna het nieuwe landhuis hebben laten bouwen en het
nieuwe park hebben laten aanleggen. Het echtpaar had drie dochters, die allen ongehuwd op
Lunenburg bleven wonen.
De jongste, die in 1860 overleed, liet Lunenburg na aan haar neef jhr. mr. J. van Swinderen van Rijs.
Deze woonde echter in Friesland en stelde Lunenburg zijn vader ter beschikking. Deze heeft het huis
laten verbouwen en liet het nieuwe koetshuis optrekken.
Na de dood van zijn vader verhuurde Van Swinderen het aan particulieren. Door koop kwam het aan
mr. Joan Gerard Kruimel die het vanaf 1888 verhuurde aan de schrijver Jan van der Poorten
Schwartz, beter bekend onder zijn pseudoniem Maarten Maartensz. Kruimel liet de prachtige
oprijlaan in zijn geheel rooien. In 1925 vond Lunenburg een nieuwe eigenaar in de persoon van mr. E.
van Eibergen Santhagens. Hij was de laatste bewoner tot 1931, waarna het leeg kwam te staan. Door
een bombardement in 1944 werd Lunenburg zwaar beschadigd. In 1967 werd de ruïne door het K.F.
Heinfonds gekocht. Na de restauratie van 1968-1970 is Lunenburg verkocht aan P. Fentener van
Vlissingen, de huidige eigenaar.
Hoewel de naam Lunenburg voor het eerst in 1339 voorkomt en pas in 1402 in een belening sprake is
van een 'toerne te Lunenborch', kan de toren toch in de tweede helft van de 13e eeuw gebouwd zijn.
Het steenformaat (30 x 15 x 7,5 cm) en het Vlaams verband in het metselwerk duiden daarop. De
toren is buitenwerks 8,4 x 9,3 m groot; de muurdikte is op de begane grond 1,2 m, die van de
noordwestmuur waarin de trap is uitgespaard 1,6 m. De totale hoogte tot aan de weergang bedraagt
15,5 m.
De fundering bestaat uit doorgaande muren zonder snijlagen of spaarbogen; de grondslag bestaat uit
klei vermengd met veenlagen. De kelderruimte, die een tongewelf heeft met de kruin in noordwestzuidoostrichting,
was niet vanuit de begane grond te bereiken. Thans geeft een naderhand
uitgebroken deur toegang tot deze kelder; wanneer de ruimte in gebruik werd genomen, kon tijdens
de restauratie niet worden vastgesteld.
Wellicht moet hier in analogie met de Walenburg gedacht worden aan een aanaarding van de toren,
zodat hier sprake is van een verloren gewelf; dit is een gewelf over een loze ruimte, dat om
constructieve redenen is aangebracht. In dit geval gaat het mogelijk om afsluiting van de (vochtige?)
loze ruimte. Wel werd in de zuidhoek van deze kelder tijdens de restauratie een waterput
aangetroffen en gereconstrueerd. Er kon tijdens die werkzaamheden niet worden vastgesteld of de