Over Oegstgeest november 2010 - Vereniging Oud Oegstgeest

1 2
Pastoorswatering, een idyllische
historische kreek
Deze bijdrage met afbeeldingen over de Pastoorswatering geeft een inzicht in de
bijzondere landschappelijke en historische achtergronden van een oeroude afwater-
ingssloot in Oegstgeest. Zeker met het oog op alle waterperikelen die Oegstgeest
kent, een lezenswaardig artikel.
D o o r C h a r l e s E . S. A r p s
De Pastoorswatering, ook Pastoorswetering
genoemd, is
een opvallende kreek die min
of meer de westgrens vormt van
Oegstgeest en nabij het Groene Kerkje
uitmondt in het Oegstgeester Kanaal.
Het is van oorsprong in feite niet veel
meer dan een wat bredere 2 kilometer
lange ‘afwateringssloot’. De Pastoorswatering
vormt de oostgrens van
de Kamphuizer polder en stond haaks
erop in verbinding met vele kleinere
sloten in deze polder, die vroeger
voor de afwatering van het overtollige
grondwater zorgden. Op de kadasterkaart
van 1818 (afb. 1) is de kreek
goed ingekarteerd in de Camphuijser
polder en wordt ook daarop aangegeven
als ‘watering’. Voorts is te zien
dat de regulering van het polderwater
niet lang daarvoor moet zijn verbeterd
want een watermolen aan de
noordzijde van de polder is voor dat
doel in 1783 langs de Rijnsburgse
Vliet geplaatst. Over deze molen, ‘De
Hoop Doet Leven’ verschijnt in het
volgende tijdschrift een artikel.
Vanaf de Apollolaan, of sinds kort
vanaf de Voscuyl (afb. 2), is deze vrij
brede watering, langs de Van Houdringelaan,
de Willibrordlaan, de
volkstuintjes en bij de woonwijk van
het ‘Predikantslaantje’ in de richting
van de monding bij woonhuis ‘Denemarken’,
nog steeds goed te traceren.
De uitvalsweg uit het oude dorp
(Dorpsstraat) gaat bij de monding
eerst met een klein bruggetje over de
Pastoorswatering en direct daarna
over het brede Oegstgeester kanaal
(afb. 3 en 4).
De watering is vanaf het Oegstgeester
Kanaal ongeveer tot de Willibrord-
A f b . 1 Kadastrale kaart van Oegstgeest uit 1818 (Nationaal Archief). De Pastoorswatering
vormt de oostgrens van de Kamphuizer polder, langs de afgegraven strandwal waarover
een oude ‘Oostgeesterwech’ loopt en waarop de oude dorpskern van Oegstgeest is gebouwd.
Op de kaart zijn vier historische panden (groen) en de watermolen (rood) langs de
Rijnsburgse Vliet aangegeven (zie ook afb. 7 en 8).
A f b . 2 Het meest zuidelijk eindpunt van
de Pastoorswatering ligt nu (2010) bij het
kruispunt Voscuyl - Van Houdringelaan.
A f b . 3 Monding van de Pastoorswatering
in het Oegstgeester Kanaal (2010; zie ook
afb. 18).
A f b . 4 Grote brug over het Oegstgeester
Kanaal vlak voor het Groene Kerkje.