Over Oegstgeest november 2010 - Vereniging Oud Oegstgeest

A f b . 4 G.J. Bos, Endegeest, kleurenlithografie. A f b . 5 P.J. Lutgers, Het Huis Endegeest, lithografie.
A f b . 6 P.J. Lutgers, Het Huis Endegeest aan de achterzijde,
lithografie
niet zeker, maar het meest logische is
dat de leerling de meester heeft
gevolgd. Deze litho verscheen in een
Album bevattende eenige afbeeldingen der
voornaamste hoofdgebouwen en fraaiste
gezigten in en nabij de stad Leiden. Uit
het titelblad blijkt dat Bos alleen de
tekening op steen maakte en het in
kleur drukken aan een ander overliet.
P e tr u s J o se p h u s Lutg e r s
( 1 8 0 8 - 1 8 74 )
Deze kunstenaar heeft zich niet
beperkt tot Leiden en omstreken. Zijn
werkzame periode, bijna vijftig jaar,
speelde zich af in Loenen aan de
Vecht en alleen al van deze streek zijn
86 gezichten van hem bekend. Vier
albums met litho’s heeft hij op zijn
naam staan, waaronder: Gezigten in de
omstreken van ’s Gravenhage en Leyden
uit 1855 waarin ook kasteel
Endegeest is opgenomen. Blijkbaar
was hij onder de indruk van het
gebouw, want zowel de voor- als achterzijde
is verbeeld (afb. 5 en 6).
Lutgers heeft gekozen voor een mooie
balans tussen cultuur en natuur. De
twee schoorstenen in het midden verklaren
de bijnaam het kasteel met de
vier torentjes. In werkelijkheid is het
kasteel in zijn geheel vanaf het gekozen
standpunt niet te zien, maar de
reeksen waren, zoals we hierboven
zagen, vooral bedoeld om de romantische
landelijkheid te tonen aan de
stedelingen.
Tot slot noemen wij de schilder
Johannes Josephus Destrée (1827-
1888), die vooral in Den Haag
werkzaam was en van wie bekend is
dat hij vaak in gezelschap van
Weissenbruch (1824-1903 Haagse
School) in het Haagse Dekkersduin
schilderde. Over zijn paneel van
Endegeest (afb. 7) is bij ons niet meer
bekend dan dat het in 1972 geveild
werd bij Mak van Waay en ƒ 850
opbracht. Volgens een notitie in de
catalogus was dat ‘niet duur’. De
compositie vertoont veel gelijkenis
A f b . 7 J.J. Destrée, Huis Endegeest, paneel, 260 x 230 mm.
met de litho van Lutgers. Hoewel
hierover niets vaststaat, lijkt het ons
logischer dat Destrée gewerkt heeft
naar Lutgers en niet omgekeerd. De
grote verspreiding van de albums
maakt die veronderstelling
aannemelijk.
B r o n n e n
n R.E.O. Ekkart, Van Willem Mieris tot
Cornet, in Kunst en historie rondom
‘Ars Aemula Naturae’, Leiden 1974.
n Jan Dröge, Kasteel Endegeest, Leidsche
Historische reeks 8, 1993.
n E. Tholen, Het Museum van Fraaije
Kunsten voor de Academische
Jongelingschap der Leidsche
Hoogeschool, in Het Leids
Prentenkabinet, Leids Kunsthistorisch
Jaarboek 9, 1994.
n Erik P. Löffler, ‘Kastelen en landhuizen
in de Nederlandse kunst’, in
Kastelenstichting Holland en Zeeland,
Jaarboek 2005.
n Rijksbureau voor Kunsthistorische
Documentatie (RKD) Den Haag.
29