ECN Beleidsstudies Benutting restwarmte 1. Inleiding 2 ...

8. Aanvullend beleid: verbod/heffing op lozing
De aanvullende beleidsmaatregel is gericht op een vermindering van de hoeveelheid onbenutte
restwarmte, door middel van:
• een verbod op het lozen van restwarmte,
• een heffing op het lozen van restwarmte.
Uitgangspunten
Door middel van een verbod of een heffing wordt de lozing van restwarmte verminderd. De maatregel
is van toepassing voor grote warmteproducenten, met name ETS-bedrijven in de industrie,
energiesector en afvalverwerking.
Een totaal verbod op het lozen van restwarmte is onrealistisch. Bij veel industriële processen en bij
elektriciteitsopwekking komt inherent laagwaardige restwarmte vrij die niet overal te benutten is.
De overheid kan wel beperkingen opleggen aan de hoeveelheid restwarmte die een bedrijf uitstoot
door de beste beschikbare technieken voor te schrijven en zorgvuldige optimalisatie te eisen. Overschrijding
van de eisen kan worden verboden of beboet. Ook kan er, zonder een norm vast te stellen,
een heffing over alle restwarmte worden geheven.
Het ligt voor de hand om onderscheid te maken tussen hoogwaardige en laagwaardige warmte.
Voor hoogwaardige restwarmte zijn meer toepassingen mogelijk dan voor laagwaardige warmte.
Effect
Met een heffing of een normering op het lozen van restwarmte kan een prikkel gegeven worden om
lozing te beperken.
Bij deze maatregel bestaat de mogelijkheid om deze alleen op te leggen aan nieuw te vestigen bedrijven,
of ook aan bestaande bedrijven. Bij bestaande bedrijven kunnen technische aanpassingen
gestimuleerd worden. Bij nieuwe bedrijven kan ook gezorgd worden dat vraag en aanbod van
warmte beter worden afgestemd.
Als ingangsdatum wordt uitgegaan van 1 januari 2012. Het zal tot ver na 2020 duren voor de effecten
van de maatregel volledig zichtbaar zijn. Dit is des te meer het geval wanneer de maatregel alleen
van toepassing is voor nieuwe bedrijven.
Deze maatregel is sterk gericht op de aanbodzijde van restwarmte. Voor restwarmtebenutting is
ook medewerking nodig van warmteafnemers. Het is van belang dat ook barrières voor deze samenwerking
worden weggenomen. Onbenutte restwarmte kan het gevolg zijn van een gebrek aan
warmtevraag is die passend is wat betreft gelijktijdigheid, hoogwaardigheid en nabijheid. Daarom
kan ook een zeer hoge heffing leiden tot slechts een beperkte afname van de onbenutte restwarmte.
Tabel 1 Nuttig warmtegebruik (2006)
Nuttig warmtegebruik [PJ] 100°C Totaal
Industrie 53 360 413
Huishoudens 280 0 280
Landbouw 90 0 90
Utiliteitsbouw 206 0 206
Raffinaderijen 0 105 105
Totaal 628 465 1093
De volgende tabel geeft een grove indicatie van het additioneel technisch potentieel voor restwarmtebenutting.
Daarnaast geeft deze tabel ook een indicatie hoeveel CO2 geëmitteerd zou worden uit-
6