De opmars van ... duurzaam voedsel - Platform Verduurzaming ...
De opmars van ... duurzaam voedsel - Platform Verduurzaming ...
De opmars van ... duurzaam voedsel - Platform Verduurzaming ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />
Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />
4 5<br />
rOn<strong>De</strong>el ei<br />
<strong>De</strong> rondeelkippen eten volop<br />
verse maïs en granen. Het<br />
<strong>voedsel</strong> bevat ook Pro Terra<br />
soja, zogenaamde duurzame<br />
soja. Voor de productie hier<strong>van</strong><br />
heeft geen ontbossing<br />
plaatsgevonden, het is niet<br />
genetisch gemodificeerd en<br />
er is extra aandacht voor de<br />
arbeidsomstandigheden.<br />
<strong>De</strong> Rondeelkippen hebben<br />
de beschikking over maar<br />
liefst drie verblijven. In het<br />
nachtverblijf kunnen de kippen<br />
eten, drinken, rusten<br />
en eieren leggen. In het<br />
dagverblijf is ruimte voor<br />
scharrelen en stofbaden. Bij<br />
de bosrand kunnen de kippen<br />
ook scharrelen, verkennen en<br />
beschutting zoeken. Het<br />
vierde gedeelte <strong>van</strong><br />
het Rondeel, de<br />
centrale middenkern,<br />
bestaat uit<br />
drie delen.<br />
Op de begane<br />
grond is een werkruimte<br />
voor de pluimveehouder.<br />
Daarboven is een<br />
ruimte voor bezoekers <strong>van</strong><br />
Rondeel, scholieren die voor<br />
een excursie komen en vergaderingen.<br />
Op de tweede<br />
verdieping is een technische<br />
ruimte waar onder meer de<br />
natuurlijke ventilatie wordt<br />
geregeld.<br />
<strong>De</strong> eieren worden <strong>van</strong>af<br />
Rondeel in Barneveld vervoerd<br />
met stille en zuinige<br />
vrachtwagens.<br />
Het Rondeelei zit in een opvallende,<br />
ronde verpakking en is<br />
te verkrijgen bij Albert Heijn.<br />
<strong>De</strong> verpakking is gemaakt <strong>van</strong><br />
biologisch afbreekbare restkokosvezels.<br />
Dit doosje is iets<br />
duurzamer dan een doosje<br />
<strong>van</strong> gerecycled karton.<br />
Naast de drie sterren <strong>van</strong> de<br />
Nederlandse Dierenbescherming<br />
(net als biologische<br />
eieren) hebben de eieren <strong>van</strong><br />
Rondeel ook het Milieukeur.<br />
<strong>De</strong>ze eieren zullen<br />
in de toekomst<br />
de schappen<br />
<strong>van</strong> supermarkten<br />
veroveren.<br />
Meer informatie:<br />
www.rondeeleieren.nl<br />
www.duurzameveehouderij.nl<br />
Piet Korstanje in zijn boomgaard<br />
appelteelt<br />
Hij had voor de biologische teelt kunnen gaan, maar<br />
Piet Korstanje ging een stap verder en maakte zijn<br />
bedrijf biologisch-dynamisch. “Ik wil gewassen zo<br />
sterk en harmonieus mogelijk laten opgroeien.”<br />
1980 was het jaar dat Piet<br />
Korstanje besloot zijn drie<br />
jaar jonge fruitteeltbedrijf<br />
biologisch-dynamisch te<br />
maken. <strong>De</strong> reden? “Ik maakte<br />
me zorgen over het gebruik <strong>van</strong><br />
de chemie in de landbouw.”<br />
Boomgaard Ter Linde in Oostkapelle<br />
(Zeeland) is de locatie<br />
waar Korstanje zijn bedrijf in<br />
1991 naartoe verhuisde. <strong>De</strong> grond<br />
wordt er al sinds 1930 biologischdynamisch<br />
bewerkt. <strong>De</strong> zoektocht<br />
naar een nieuwe plek voor<br />
de boomgaard begon omdat de<br />
kwaliteit <strong>van</strong> de grond vlakbij<br />
Goes, waar het bedrijf was gevestigd,<br />
niet voldoende was. Daardoor<br />
leed het fruit onder ziekten<br />
en plagen.<br />
Avalon-grond is de stichting die<br />
Korstanje in 1991 in het leven<br />
riep om de grond in Oostkapelle<br />
biologisch-dynamisch te houden.<br />
“Ik pacht de grond <strong>van</strong> de<br />
stichting. Als de grond in particuliere<br />
handen was gekomen,<br />
was het maar de vraag wat er in<br />
de toekomst mee zou gebeuren.”<br />
Biologisch-dynamisch is een<br />
voor Korstanje <strong>van</strong>zelfsprekende<br />
landbouwmethode, waarbij hij<br />
zorgvuldig rekening houdt met<br />
invloeden <strong>van</strong> de natuur en de<br />
kosmos. “Als ik biologisch was<br />
gaan telen, had ik kunstmest<br />
kunnen ver<strong>van</strong>gen door compost,<br />
maar het ging mij veel<br />
meer om het systeem en niet om<br />
symptoombestrijding.”<br />
Appels zijn de voornaamste<br />
handelswaren <strong>van</strong> Korstanje. In<br />
zijn boomgaard groeien Collina,<br />
Alkmene, Elstar en Topaz. “<strong>De</strong>ze<br />
soorten smaken goed, zijn goed<br />
te bewaren en biologisch goed<br />
te telen. Ze zijn weinig gevoelig<br />
voor ziekten en plagen.”<br />
Peren horen er voor Korstanje<br />
gewoon bij. <strong>De</strong> Conference is<br />
de bekende handpeer, de Gieser<br />
Wildeman is een stoofpeer.<br />
Supermarkt wordt duurzamer<br />
Ook in de schappen <strong>van</strong> de supermarkt liggen steeds meer duurzame producten. Arie <strong>van</strong><br />
Doesburg is onder andere verantwoordelijk voor deze artikelen bij supermarktketen Plus.<br />
Wat doet Plus aan<br />
<strong>duurzaam</strong>heid?<br />
“We hebben onder meer fairtradebananen<br />
en -koffie. <strong>De</strong>ze<br />
artikelen komen <strong>van</strong> boeren uit<br />
verre landen die er een eerlijke<br />
prijs voor krijgen. Zo blijft voor<br />
elke doos bananen die wij kopen<br />
één dollar in het land <strong>van</strong> herkomst.<br />
Verder hebben we veel<br />
biologisch <strong>voedsel</strong> en streekproducten<br />
<strong>van</strong> het merk Gijs. Dit<br />
zijn ambachtelijke waren die uit<br />
Nederland komen. Geen massaproductie,<br />
maar puur, ambachtelijk<br />
en goed <strong>van</strong> smaak.”<br />
Waarom verkopen jullie al<br />
deze producten?<br />
“We willen onderscheidend<br />
zijn <strong>van</strong> de massa. Bovendien<br />
is de consument tegenwoordig<br />
op zoek naar eerlijkheid en willen<br />
wij de supermarkt zijn met<br />
oog voor mens, milieu en maatschappij.”<br />
Sinds wanneer zijn jullie<br />
hier mee bezig?<br />
“We verkopen al vijf jaar biologische<br />
producten, maar de streekartikelen<br />
<strong>van</strong> Gijs hebben we pas<br />
anderhalf jaar.”<br />
Wat is de toekomst <strong>van</strong><br />
<strong>duurzaam</strong> <strong>voedsel</strong> in de<br />
supermarkt?<br />
“We zullen er meer in gaan investeren,<br />
maar daar zijn we nu<br />
ook al mee bezig. Al onze huismerkthee<br />
wordt bijvoorbeeld<br />
begin 2011 helemaal fair trade.”<br />
‘ <strong>De</strong>ze artikelen<br />
komen <strong>van</strong> boeren<br />
uit verre landen die<br />
er een eerlijke prijs<br />
voor krijgen’<br />
volgens de<br />
wetten <strong>van</strong><br />
de kosmos<br />
tips voor<br />
‘een peer op z’n best’<br />
<strong>De</strong> rijpheid bepaal je<br />
door met je duim net<br />
onder het steeltje<br />
te drukken. Als je dit<br />
zachtjes kunt indrukken,<br />
is de peer rijp.<br />
Zijn je peren nog te<br />
hard? Stop ze dan<br />
in een papieren zak<br />
met een appel of een<br />
banaan. Zo versnel<br />
je het rijpingsproces.<br />
Door peren in de<br />
koelkast te leggen,<br />
vertraag je het rijpingsproces.<br />
Meer informatie:<br />
www.boomgaardterlinde.nl<br />
fabrieken<br />
Verpakkingen, energie en transparantie in de keten. <strong>De</strong>ze drie thema’s<br />
prijken op de Duurzaamheidsagenda 2010 <strong>van</strong> koepelorganisatie Federatie<br />
Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI). Een introductie in vogelvlucht.<br />
‘<strong>van</strong>daag doen we het beter<br />
‘FNLI in actie: zichtbaar en concreet’:<br />
het is de titel <strong>van</strong> de Duurzaamheidsagenda,<br />
waarmee de organisatie aan<br />
Nederland – en dus ook de consument<br />
– wil laten zien dat er hard wordt gewerkt<br />
aan verduurzaming binnen de<br />
levensmiddelenindustrie. Jaarlijks ligt<br />
de focus op twee of drie thema’s.<br />
Verpakkingen<br />
Een verpakking is het visitekaartje <strong>van</strong><br />
een product. Een aantrekkelijk omhulsel<br />
kan je net over die streep trekken<br />
om een product te kopen. Het geeft<br />
daarnaast informatie over de inhoud en<br />
beschermt je aankoop tegen beschadiging<br />
of bederf. Maar de gloriedagen <strong>van</strong><br />
de verpakking zijn voorbij zodra het<br />
product is uitgepakt of geconsumeerd.<br />
Wat rest, is afval.<br />
Volgens FNLI wordt er ‘een wereld<br />
aan verduurzaming gewonnen’ in de<br />
keten <strong>van</strong> het verpakken, de terugwinning<br />
<strong>van</strong> verpakkingsmaterialen en<br />
de recycling <strong>van</strong> de verpakking. Afval<br />
is tenslotte een essentiële grondstof<br />
voor nieuwe waardevolle producten.<br />
Niet alleen werkt de levensmiddelenindustrie<br />
hard aan het verbeteren <strong>van</strong><br />
bestaande verpakkingen, ook worden<br />
nieuwe verpakkingen ontwikkeld. Met<br />
als uiteindelijke doel: zo laag mogelijke<br />
milieulasten.<br />
energie<br />
Energie is onmisbaar als het gaat om<br />
productieprocessen, maar ‘schoon en<br />
zuinig’ zijn hier kernwoorden. Bedrijven<br />
kunnen in de processen blijven verduurzamen,<br />
door bijvoorbeeld energiescans te<br />
laten uitvoeren. Hierbij wordt het energieverbruik<br />
<strong>van</strong> de onderneming onder<br />
de loep genomen. Daarnaast stimuleert<br />
FNLI bedrijven te kijken naar energieopwekking<br />
uit reststromen en bijproducten<br />
uit de levensmiddelenindustrie. Met de<br />
overheid is overeengekomen dat bedrijven<br />
in de agroketen 2 procent energie per<br />
jaar zullen besparen, de broeikasgassen<br />
met 30 procent zullen verminderen en<br />
dat er 20 procent duurzame energie moet<br />
worden gebruikt in 2020.<br />
voor morgen’<br />
Transparantie in de keten<br />
‘Vandaag doen we het beter voor morgen.’<br />
Het is het motto <strong>van</strong> de levensmiddelenproducenten.<br />
En dan niet<br />
alleen binnen Nederland; de helft <strong>van</strong><br />
alle grondstoffen wordt geïmporteerd<br />
en 40 procent <strong>van</strong> de geproduceerde<br />
levensmiddelen wordt weer geëxporteerd.<br />
Over de grens kijken is dus noodzakelijk.<br />
Mvo, ofwel maatschappelijk verantwoord<br />
ondernemen, is een sleutelwoord<br />
in de levensmiddelenindustrie.<br />
Aandacht voor mens, milieu en maatschappij<br />
in het productieproces: stapje<br />
voor stapje komt het steeds dichterbij.<br />
PrOCeSVerBeTeringen in de keten<br />
Suiker Unie<br />
Suiker Unie helpt rietsuikerboeren<br />
in Afrika bij het ontwikkelen<br />
<strong>van</strong> duurzame landbouw<br />
en het opzetten <strong>van</strong> een infrastructuur<br />
om rietsuiker aan<br />
Europese landen te kunnen<br />
leveren.<br />
In samenwerking met de organisatie<br />
Solidaridad en het<br />
Better Sugarcane Initiative<br />
adviseert Suiker Unie boeren<br />
over duurzame landbouw en<br />
maakt zij boeren bekend met<br />
nieuwe landbouwtechnieken.<br />
FrieslandCampina<br />
FrieslandCampina Benelux is<br />
in 2010 begonnen met de aan-<br />
koop <strong>van</strong> duurzame cacao<br />
voor het merk Chocomel. Om<br />
dat te bereiken werken ze samen<br />
met UTZ CERTIFIED, het<br />
<strong>duurzaam</strong>heidsprogramma<br />
waarbinnen boeren onder<br />
meer leren hoe ze hun grond<br />
zo kunnen bewerken dat deze<br />
vruchtbaar blijft. Ook worden<br />
de werkomstandigheden en<br />
de concurrentiepositie <strong>van</strong><br />
de cacaoboeren verbeterd.<br />
energie<br />
Arla Foods<br />
Zuivelonderneming<br />
Arla Foods Nederland<br />
gebruikt sinds<br />
juli 2010 uitsluitend<br />
groene stroom.<br />
GreenChoice levert<br />
deze 100 procent<br />
groene stroom, die<br />
voor 25 procent uit<br />
waterkracht en 75<br />
procent uit wind<br />
bestaat.<br />
Voor windenergie<br />
werkt GreenChoice<br />
samen met Windunie,<br />
dat 100 procent<br />
Nederlandse<br />
windenergie levert,<br />
geproduceerd met<br />
windmolens op<br />
voornamelijk boerenbedrijven.<br />
<strong>De</strong><br />
opbrengst wordt<br />
geherinvesteerd in<br />
windenergie.<br />
Zo stimuleert Arla<br />
Foods de productie<br />
<strong>van</strong> schone energie<br />
door agrariërs en<br />
het verduurzamen<br />
<strong>van</strong> de landbouw.<br />
Verpakkingen<br />
Plastic Heroes<br />
Producenten en importeurs <strong>van</strong> verpakte<br />
producten zijn verenigd in de Stichting Ned<strong>van</strong>g,<br />
omdat zij samen verantwoordelijk zijn<br />
voor de organisatie en kosten <strong>van</strong> inzameling<br />
en recycling <strong>van</strong> hun verpakkingsafval.<br />
Eind 2012 moet 42 procent <strong>van</strong> al het plastic<br />
verpakkingsafval efficiënt worden gerecycled.<br />
Met de Plastic Heroes-campagne wijst<br />
Ned<strong>van</strong>g Nederlanders op een speelse<br />
manier op het belang <strong>van</strong> het scheiden <strong>van</strong><br />
plastic verpakkingsafval <strong>van</strong> het restafval.<br />
Zie www.plasticheroes.nl<br />
Coca-Cola<br />
Nieuwe technologie en slim design maken<br />
de verpakkingen <strong>van</strong> Coca-Cola steeds<br />
lichter. Het gewicht <strong>van</strong> de stalen blikjes <strong>van</strong><br />
Coca-Cola nam de afgelopen veertig jaar al<br />
met 70 procent af en het gewicht <strong>van</strong> grote<br />
PET-flessen is gemiddeld 16 procent lichter<br />
dan vier jaar geleden. Dat is goed voor het<br />
milieu. Er is er namelijk minder energie nodig<br />
voor productie, transport en recycling<br />
<strong>van</strong> deze verpakkingen.<br />
Beemster<br />
Beemster kaas is<br />
CO2-neutraal doordat<br />
Beemster en<br />
zijn melkveehouders<br />
alleen gebruikmaken<br />
<strong>van</strong> groene stroom<br />
en groen gas.<br />
Een aantal Beemster-melkveehouders<br />
produceert<br />
duurzame energie<br />
via windmolens,<br />
zonnepanelen of<br />
vergisters. Beemster<br />
bekijkt of het in<br />
de toekomst mogelijk<br />
is om alle energie<br />
die wordt gebruikt<br />
af te nemen bij deze<br />
melkveehouders.