Gemeente Vianen

cultuurhistorische inventarisatie Vianen
Voorwoord
De kernnotie van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en de
op dracht uit het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) om ‘rekening te
houden met de aanwezige cultuurhistorische waarden en in de grond
aanwezige cultuurhistorische waarden’ brengt met zich mee dat cultuurhistorisch
onderzoek aan plan- en besluitvorming vooraf gaat.
Met het oog op de actualisering van het bestemmingsplan voor
het sinds 1975 bescherm de stadsgezicht van Vianen heeft de gemeente
Vianen aan Dröge Bureau voor Bouwhistorie te Leiden opdracht
gegeven een cultuurhistorische inventarisatie uit te voeren.
De resultaten van het onderzoek zijn vastgelegd in een drietal
kaarten (een ruimtelijke waarderingskaart, een cultuurhistorische
waarderingskaart en een bouwhistorische verwachtingskaart) en
een database waarin alle panden in het plangebied worden beoordeeld.
In deze bijbehorende rapportage komen allereerst de stedenbouwkundige
ontstaansgeschiedenis en een stedenbouw kun dige
analyse aan de orde. Daarnaast is een toelichting bij de kaarten en de
database opgenomen.
Het rijke monumentenbestand van Vianen wordt aan de hand
van de meest kenmerkende voorbeelden toegelicht. Bij het onder zoek
werd dankbaar gebruik gemaakt van twee belangrijke publi ca ties over
de geschiedenis en het monumenten bezit van de stad. Allereerst was
het in 1989 verschenen De Vijfh eerenlanden met Asperen, Heukelum en
Spijk, een deel in de reeks De Nederlandse Monumenten van Geschiedenis
en Kunst van de hand van Catha rina L. van Groningen een
belangrijke bron. De nauwkeurige en ge detailleerde beschrij ving van
de verschillende gebouwen bleek on verkort bruikbaar en biedt nog
steeds een uitstekend overzicht van het Viaanse monu mentenbestand.
In dit rapport zijn voor de behandeling van de in dividuele objecten
de toen gemaakte beschrijvingen als citaat op genomen. Waar nodig is
in de bij schrift en van de afb eeldingen de actualisering weergegeven.
Ton Fifi anie en Elisabeth-Stades-Vischer verzorgden in 2010 het boek
Vianen, Geschiedenis en Architectuur, dat verscheen in het kader van
Monumenten inven tarisatie van de provincie Utrecht. Hierin worden
ook de gebouwen uit het meer recente verleden behandeld.
Het kaartmateriaal is gemaakt door Reinoud Boter van het architectenbureau
Boter|Verheijen te Leiden. Op basis van het door
de opdrachtgever aangeleverde materiaal is eerst een onder legger
gemaakt. De bestaande kaarten beperken zich veelal tot perceelgrenzen
en louter kadastrale informatie en geven nauwe lijks of geen informatie
over de plaats van achtergevels. Aan de hand van luchtfoto’s,
gecombineerd met de resultaten van het veldwerk en een nauwgezette
vergelijking met de kadastrale minuut van 1822 is een basiskaart
gemaakt.
De resultaten van deze inventarisatie en rapportage kunnen worden
gebruikt voor het opstellen van het nieuwe bestemmings plan.
De bouwhistorische verwachtingskaart is vooral bedoeld om aan te
geven wanneer bij bouwplannen een nadere cultuurhisto rische toets
noodzakelijk is.
7