NTR ZATERDAGMATINEE - Radio 4 concert agenda

More documents

Recommendations

Info

De universele kwaliteit van De laatste decennia is veel gezegd en geschreven over het autonome, afgeronde muziekwerk. Denkers als de filosofe Lydia Goehr hebben een dergelijk muziekwerk omschreven (of beter: afgeschreven) als een bedenksel uit de romantiek. Vóór 1800 zou het idee van een compositie met een eigen, vaststaande identiteit niet of nauwelijks hebben bestaan. Goehr heeft stevig weerwoord gekregen van onder anderen de muziekwetenschapper Reinhard Strohm, die erop wijst dat het idee van het autonome muziekwerk – en zelfs het idee van het exemplarische meesterwerk – al in de renaissance wijdverbreid was. Volgens Strohm is de aanval op het zelfstandige muziekwerk in onze tijd een teken aan de wand, geboren uit een groeiende onzekerheid over de waarde en betekenis van onze West-Europese klassiekemuziektraditie. De discussie klinkt abstract, maar is dat niet. Zo krijgen Bach-liefhebbers dikwijls te horen dat hun grenzeloze bewondering voor zijn meesterwerken eigenlijk een misvatting is. “Bach componeerde een cantate”, aldus de beeldenstormers, “zoals een bakker een brood bakt – vanwaar dus alle fuss over pure ambachtelijkheid?” De zelfbenoemde profeten van deze ‘harde waarheid’ staan meestal niet open voor de gedachte dat de vergelijking het wonder alleen maar groter maakt. Inderdaad, Bach componeerde een volledige cantate vaak karl amadeus hartmann in een week tijd. En ja, het is vast waar dat hij tijdens het componeren meer aan het praktisch nut van zijn muziek dacht, dan aan de eeuwigheidswaarde ervan. Maar miljoenen luisteraars hebben in deze ‘gebruiksmuziek’ iets gehoord wat hen ten diepste raakt. Grote Kunst is niet onlosmakelijk verbonden met de tijd en de omstandigheden waarin zij werd gemaakt. In de NTR ZaterdagMatinee draait het al meer dan een halve eeuw om Grote Muziek. Meesterwerken, die onder ideale omstandigheden en door de beste musici worden uitgevoerd. En waarnaar uiterst geconcentreerd wordt geluisterd door een groot en trouw publiek. Dat klinkt niet modieus, en dat is het ook niet. Korte concerten inclusief champagne en dating service moet men elders zoeken. En of zulke avondjes een lang leven beschoren zal zijn? In ieder geval kent de meest inhoudelijke concertserie van het land ook de meeste vaste klanten. Meer dan 700 passepartout-houders telt de NTR ZaterdagMatinee: mensen die week in week uit de Matinee willen mee maken. Nergens ter wereld mag een concertserie zich in zoveel trouwe fans verheugen. Hoge kwaliteit, lage drempel: dat viel ook de jongeren op die zich het afgelopen seizoen in diverse educatieprojecten vol overgave op de concerten uit de Matineeserie ‘Rihm-Resonanz’ hebben gestort. Het Matineeseizoen 2012-2013 draait om een meesterlijk oeuvre dat inmiddels meer dan een halve eeuw oud, maar buiten Duitsland nog nauwelijks bekend is: de symfonieën van Karl Amadeus Hartmann (1905-1963). Net zoals de Matinee in de jaren ’80 baanbrekend werk heeft verricht voor het symfonisch oeuvre van Sjostakovitsj, zo wil de serie nu uitgebreid aandacht vragen voor diens grote Duitse tijdgenoot. Alle acht symfonieën van Hartmann komen aan bod, aangevuld met de meesterlijke opera Simplicius Simplicissimus. Niet alleen in esthetische, ook in ethische zin dwingt Hartmanns oeuvre het hoogste respect af. Hartmann heeft zich vanaf het begin tegen Hitler en de nationaal-socialisten verzet. In zijn oeuvre gaf hij uiting aan zijn solidariteit met de slachtoffers. Maar tegelijkertijd stelde hij zich ten doel muziek te componeren die zijn persoonlijke trauma’s of de onmenselijke misdaden uit de Tweede Wereldoorlog ontsteeg. De eerste zes symfonieën gaan terug op composities uit de jaren 1933-1945. Het zijn echter – vaak ingrijpende – bewerkingen. Hartmann wilde namelijk verder kijken dan de actualiteit, of beter gezegd: kunst moest de actualiteit een hoger, universeel karakter geven. En het is zeker niet alleen somberheid troef: zijn muziek spreekt weliswaar vaak van grote hartstochten en diep lijden, maar biedt ook vele lichtere, zelfs vrolijke episodes, en momenten van geestelijke berusting of verlichting. Uiteraard is er daarnaast veel aandacht voor nieuwe muziek. Nadat hij zijn succesvolle opera Legende in opdracht van de Matinee had gecomponeerd, schreef Peter-Jan Wagemans zijn tweede opera eveneens op verzoek van de Matinee. Ook Peter Adriaansz, Willem Jeths, Otto Ketting en Giel Vleggaar schreven voor de Matinee nieuwe composities, terwijl Clark Rundell een suite uit de opera ROSA, the Death of a Composer van Louis Andriessen samenstelde. Ook twee internationaal vermaarde buitenlandse componisten, de Deen Bent Sørensen en de Amerikaan John Adams, aanvaardden opdrachten van de Matinee. Het seizoen 2012-2013 is het laatste waarin de onvolprezen Radio Kamer Filharmonie een essentiële bijdrage aan de NTR Zaterdag- Matinee zal leveren. Onder druk van door de regering opgelegde bezuinigingen verdwijnt een orkest van internationale allure. De Zwitserse componist, dirigent en hoboïst Heinz Holliger sprak onlangs op Radio 4 van “a musical Holocaust”. Uiterst beladen woorden, maar bewust gekozen. De omroepen, Radio 4, het Muziekcentrum van de Omroep, alle verkeren zij in zwaar (politiek) weer. In zulke tijden groeit het besef van de noodzaak van kunst en cultuur, en de overtuiging dat alleen het beste goed genoeg is. Hier sluit de aanstelling van de internationaal vermaarde Markus Stenz als chef-dirigent van het Radio Filharmonisch Orkest – als opvolger van Jaap van Zweden – vanaf september 2012 voorbeeldig bij aan. Graag feliciteer ik maestro Stenz, het Muziekcentrum (en de omroep!) met deze benoeming, die groot vertrouwen in de toekomst rechtvaardigt. De voortdurende steun van Radio 4 én het vurig enthousiasme van u, ons Matinee-publiek, versterken dit vertrouwen in hoge mate. Kees Vlaardingerbroek Programmeur NTR ZaterdagMatinee/ Artistiek leider concertseries van de omroep 2 NTR zaterdagmatinee sEIZOEN 2012 / 2013 3
premières in de matinee kunst die vooral kunst is Adams The Gospel According to the Other Mary (opdrachtwerk - NP) 8 juni 2013 | E-6 Adriaansz Nieuw werk voor orkest (opdrachtwerk - WP) 18 mei 2013 | E-5 Aho Minea (NP) 6 oktober 2012 | B-1 Andriessen (bew. Rundell) Suite uit ROSA, the Death of a Composer (WP) 18 mei 2013 | E-5 Boulez (bew. Bosgraaf) Dialogue de l’ombre double (WP) 18 mei 2013 | E-5 Britten (orkestr. C. Matthews) 3 liederen voor Les Illuminations (NP) 20 april 2013 | B-6 Carter Fluitconcert (NP) 6 april 2013 | C-5 Qigang Chen Wu Xing (NP) 8 december 2012 | C-2 Ešenvalds Psalm (WP) 10 november 2012 | E-3 Hartmann Simplicius Simplicissimus (NP) 24 november 2012 | O-3 Jeths Symfonie (opdrachtwerk - WP) 13 april 2013 | A-6 Ketting Hymne (werktitel, opdrachtwerk - WP) 16 maart 2013 | A-5 Łukaszewski Psalm (WP) 10 november 2012 | E-3 Sørensen Klarinetconcert (opdrachtwerk - WP) 3 november 2012 | A-2 Vleggaar The Trees of Paradise (werktitel, opdrachtwerk - WP) 2 februari 2013 | E-4 Volgens de Duitse filosoof Theodor W. Adorno hebben de leiders van totalitaire regimes en de onderdanen van democratische staten een ding gemeen: ze prefereren kunst die een verhaal illustreert of verwijst naar iets buiten de kunst (bijvoorbeeld tijdsomstandigheden, misstanden, morele of ideële waarden) bóven kunst die op zichzelf staat – kunst die vooral kunst is. De meest spectaculaire gelegenheid ooit waarbij op zichzelf staande kunst werd verguisd, was de tentoonstelling ‘Entartete Kunst’, die het Propagandaministerie van het Derde Rijk in 1936 organiseerde. Het voorbeeld is historisch gezien saillant, onder meer omdat op de tentoonstelling kunst werd getoond, die tegenwoordig juist als belangrijk wordt beschouwd – terwijl de kunst die door de nazi’s werd gepropageerd, na de oorlog werd verguisd of vergeten. Onder de kunstenaars in de tentoonstelling bevonden zich veel Duitse expressionisten zoals Beckmann, Kirchner, Jawlensky, vooraanstaande internationale kunstenaars als Braque en Picasso, pioniers van de abstracte kunst zoals Mondriaan en Kandinsky, en zelfs voorlopers uit de negentiende eeuw zoals Monet en Van Gogh. In deze abonnementenbrochure zijn schilderijen uit de collectie van het Gemeentemuseum Den Haag afgebeeld. De werken zijn vanaf 25 maart 2012 te zien in de nieuwe collectiepresentatie van het Gemeentemuseum. Franz W. Kaiser Gemeentemuseum Den Haag welkom in Al meer dan vijftig jaar is de NTR ZaterdagMatinee de meest prestigieuze concertserie van Nederland. Hoge kwaliteit en muzikaal avontuur gaan hand in hand. Radio 4 is er trots op dat het, samen met het Muziekcentrum van de Omroep, de NTR, AVRO en de TROS, weer is gelukt deze prachtige serie tot stand te brengen, ondanks de ingrijpende bezuinigingen die de regering heeft aangekondigd voor het Nederlandse muziekleven, het Muziekcentrum van de Omroep en de omroepen. De NTR ZaterdagMatinee neemt op Radio 4 een belangrijke plaats in. Het is één van de pijlers van onze eigen concertprogrammering, naast series als de Donderdagavondserie, De Vrijdag van Vredenburg en Het Zondagochtend Concert. De NTR ZaterdagMatinee heeft een unieke functie: ze verbindt bekend en onbekend repertoire en stimuleert Nederlandse componisten door het verstrekken van compositieopdrachten. Een blikvanger dit seizoen is de serie rond de Duitse ‘entartete’ componist Karl Amadeus Hartmann, die vijftig jaar geleden overleed. Al zijn symfonieën worden dit seizoen uitgevoerd, naast zijn opera Simplicius Simplicissimus. We zijn verheugd dat Jaap van Zweden, de voormalige chef-dirigent van het Radio het nieuwe seizoen Filharmonisch Orkest, dit seizoen als Honorary Chief Conductor terugkeert met een prachtig Brahms-Hartmannprogramma. Ook voor operaliefhebbers is de ZaterdagMatinee weer een topseizoen, met onder andere De parelvissers, Die Zauberflöte en La bohème, gedirigeerd door respectievelijk Michel Plasson, René Jacobs en Edo de Waart. Radio 4 volgt het nationale én het internationale muziekleven op de voet. Jaarlijks zenden we ruim 1100 concertregistraties uit, waarvan een groot deel live. U kunt deze concerten bijwonen en via de radio beluisteren. Ze zijn ook, wanneer u maar wilt, in het Radio4 Concerthuis terug te horen (www.radio4.nl/concerthuis). Hiermee bieden we een groot publiek de kans mee te genieten én op de hoogte te blijven van wat er gebeurt op de klassieke podia. Namens Radio 4 wens ik u een mooi concertseizoen. Wij zijn er trots op dat we al dit moois mogelijk kunnen blijven maken! Marwil Straat Zendermanager Radio 4 4 NTR zaterdagmatinee sEIZOEN 2012 / 2013 5
Page 1 and 2: ntr het ConCertgebouw AmsterdAm Zat
Page 3: inhoudsopgave 8 het universum van h
Page 7 and 8: het universum van Hart mann de ‘d
Page 9 and 10: Schreker). Het begrip verliest zijn
Page 11 and 12: van zijn opera’s, gebaseerd op ko
Page 13 and 14: Otto Ketting Peter-Jan Wagemans op
Page 15 and 16: BRItteNS Passie Als Adolf Hitler zi
Page 17 and 18: o p e r a s e r i e Hartmann de Vis
Page 19 and 20: o p e r a s e r i e o-6 radio Filha
Page 21 and 22: a-s e r i e klassieke liCHtHeid a-3
Page 23 and 24: a-s e r i e rUsland, Parijs en een
Page 25 and 26: Hemel en aarde b-s e r i e b-s e r
Page 27 and 28: -s e r i e memorabele ontmoetingen
Page 29 and 30: orgie Van meerstemmigHeid c-s e r i
Page 31 and 32: c-s e r i e dramatisCHe ConFliCten
Page 33 and 34: m u s a-s e r i e mozarts VerliCHti
Page 35 and 36: grensoVersCHrijdingen e-s e r i e e
Page 37 and 38: e-s e r i e rigoUreUs klankonderzoe
Page 39 and 40: De Pijlers onDer De zaterdagmatinee
Page 41 and 42: inFormatie en bestellen Zoals altij
Page 43 and 44: CHronologisCH oVerziCHt o-1 8 sePt,
Page 45 and 46: BeStelfoRMulIeR vooR SeRIeS eN PaSS
Page 47: 36 ConCerten het ConCertgebouw Amst

NTR ZATERDAGMATINEE - Radio 4 concert agenda

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?