Smeijsters%20-%20Agressieregulatie

In de discussie over het nut van fysiek afreageren van agressie (De Groot &
De Doncker, 2006), staat de vraag centraal of fysieke activiteit de agressie
juist versterkt of vermindert. Het onderhavige onderzoek laat zien dat het
ervaren en leren herkennen van gradaties van agressieve impulsen
belangrijk is. Als in de vaktherapieën de agressie wordt geuit werkt dit
ventilerend omdat sprake is van een gestructureerde spelsituatie in het
medium die de cliënt de gelegenheid biedt agressie op een gereguleerde
manier te uiten. Dit voorkomt dat agressie wordt opgepot.
Duidelijk is dat werken in het medium, bijvoorbeeld gooien met een bal,
een analoge situatie is waarbij de cliënt voelt hoe hij de controle dreigt te
verliezen als hij meer kracht moet uitoefenen. Doordat het een spelsituatie
betreft kan de cliënt oefenen hoe hij de emotie die dreigt door te schieten
onder controle kan krijgen.
Meerdere malen blijkt dat cliënten snel opgeven als zij een oefening moeten
uitvoeren. Met de vaktherapeut samen oefenen heeft tot gevolg dat de
cliënten ontdekken dat men uiteindelijk wel in staat is de oefening uit te
voeren. Dit versterkt het zelfbeeld.
Wat aan de cross-analyse (Tabel 3) opvalt is dat er binnen een diagnostisch
thema sprake kan zijn van uitersten. Zo kan spanning oppotten tot gevolg
hebben dat als deze uiteindelijk toch doorbreekt zij uitmondt in agressie die
niet meer afgeremd kan worden. Daarmee ontstaat ook een verbinding
tussen het thema ‘kruitvat onder controle’ en ‘agressief’. Tussen thema’s
bestaan dus bepaalde psychody-namische relaties. In een eerder onderzoek
naar probleemgebieden (Smeijsters & Cleven, 2004) bleek ook dat
probleemgebieden met elkaar samenhangen.
Verder valt op dat bepaalde thema’s zoals ‘kruitvat onder controle’ en
‘agressief’ een systematische opbouw in mogelijke resultaten kennen, van
bijvoorbeeld ‘lichaamssignalen’ herkennen tot ‘over gevoelens reflecteren’.
Afhankelijk van de cliënt kan het zijn dat in het geval van ‘kruitvat onder
controle’ de 11 fasen helemaal doorlopen worden, dat fasen worden
overgeslagen of dat fasen een andere volgorde kennen.
68