Notitie beoordelingskader Ethische Commissie Psychologie ...

- wie onderzoek uit de cellen c & e behandelt, is voor discussie vatbaar [12] (dit
is in de tabel tot uitdrukking gebracht door een splitsing van die cellen), tenzij het
moet worden doorverwezen krachtens schiftingscriteria 1 of 2.
Vooralsnog wordt in het midden gelaten door wie het onderzoek uit de cellen c en
e getoetst moet worden. De ECP ziet hier mogelijkheden voor toetsing in eigen
beheer. Tegelijkertijd erkent zij dat dekking door de WMO nodig kan zijn (bv door
vraagstelling, methode en/of meetprocedures van het onderzoek of door
risico/impact voor de proefpersonen). Ook kan doorverwijzing naar de MEC
geïndiceerd zijn op grond van afspraken met laatstgenoemde commissie.
Toelichting schiftingscriterium 3
De ECP hanteert met betrekking tot het begrip medisch (eerste tabelrij) de
volgende definitie: medisch is dat onderzoek waarvan de vraagstelling is gericht
op etiologie, pathogenese, diagnostiek en/of behandeling van ziekte. In concreto
kan het hier bij voorbeeld gaan om diagnostisch, therapeutisch of farmaceutisch
onderzoek. Dit betekent dat onderzoek waarbij metingen aan het lichaam worden
verricht van biologische signalen met het oog op de verklaring van gedrag en
waarvan de vraagstelling niet is gericht op etiologie et cetera (zie boven) van
ziekte, naar het oordeel van de commisie niet medisch, maar biologisch van aard
is. [13] Of die metingen al dan niet invasief zijn, is voor de classificatie als
biologisch niet relevant. [14] Aan de benoeming van dergelijk onderzoek als
biologisch, niet-medisch onderzoek doet niet af het feit dat de resultaten van dit
onderzoek indirect (op termijn) ten goede kunnen komen aan diagnostiek en
behandeling.
Het risico van het onderzoek (tabelkolommen) wordt door verschillende factoren
bepaald. Met het oog op het belang van de proefpersoon moet het begrip risico
ruim opgevat worden. Op de eerste plaats kan binnen dit begrip onderscheid
gemaakt worden tussen potentiële schade voor de proefpersoon enerzijds en
belasting voor de proefpersoon anderzijds. Verder kan hierbij gedacht worden aan
de aard van de condities waaraan proefpersonen onderworpen worden (vgl. de
manipulatie van de onafhankelijke variabele in onderzoek met een (quasi-)experimenteel
design), aan de aard van de te verrichten metingen (bv al dan niet
invasief) en aan de aard van de gegevens die het onderzoek oplevert (bv al dan
niet privacy-gevoelig) en de wijze waarop daarmee wordt omgegaan (bv al dan
niet anonieme of gecodeerde verwerking). Bij de weging van de grootte/ernst van
het risico van genoemde factoren moet rekening gehouden worden met de
kwetsbaarheid die proefpersonen kunnen hebben. Overigens kunnen ook nietinvasieve
metingen risico met zich meebrengen. [15]
Overige voorbeelden van onderzoek (vgl. noot 11) zijn
-uit cel b: onderzoek met eenmalige vragenlijst over ziektebeleving;
-uit cel c: onderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van Functional Magnetic
Resonance Imaging (FMRI), Event Related Potential (ERP), Transcraniële
Magnetische Stimulatie (TMS), Electro-encephalogram (EEG) of Electro-myogram
(EMG) en waarvan de vraagstelling is gericht op de verklaring van gedrag;
-uit cel e: conditioneringsexperimenten, onderzoek naar de gevolgen en
geschiktheid van verschillende verhoor-methoden in juridische context.
Beoordelingscriteria [16]