Deel II: De Amerikaanse benadering - VU-DARE Home

weighed by the social interest in order and morality. 50
•De geschiedenis van de Amerikaanse jurisprudentie laat zien hoe vervolgens de aldus
'buiten de dekking van het grondrecht geplaatste categorieën steeds enger moesten wor­
den gedefinieerd. We zagen in § 9 van hoofdstuk 7 bijvoorbeeld dat libel één van die
buiten de bescherming van het eerste amendement geplaatste categorieën was, maar dat
in New York Times v. Sullivan duidelijk werd dat die afgrenzing onmogelijk aanvaard
(kon worden: de veronderstelling dat beledigende uitlatingen niet wezenlijk konden zijn
(voor democratisch zelfbestuur bleek onhoudbaar. Uit de behandeling van group libel in
j§§ 9 en 10 van hoofdstuk 7 bleek vervolgens ook dat argumenten om racistische uitlatin-
jgen buiten de dekking van het grondrecht te plaatsen al snel problematisch worden,
j Volgens de Skokie-rechters zouden zelfs racistische beschimpingen geduld moeten wor-
\ den, al was het maar als onvermijdelijk nevenproduct van een open debat (een claim die
:;
ik overigens pas in § 8 onder de loep zal nemen).
Toch geloof ik dat de uitingsvrijheid niet bij alle als discriminerende meningsuiting
aan te merken uitlatingen in dezelfde mate in het geding is. De stelling dat racistische
stemmingmakerij in wezen niets anders is dan het uitbraken van haat, waarbij het de
spreker er looier om te doen is anderen tot dezelfde haatgevoelens te prikkelen, lijkt me
bijvoorbeeld ten aanzien van bepaalde vormen van vuilspuiterij zonder meer van toepas­
sing. Zulke uitingen zouden dan als non-speech aangemerkt moeten worden en buiten de
bescherming van het grondrecht vallen . 5i
In dezelfde geest zou men met Feinberg kun­
nen argumenteren dat nazi-demonstraties zoals die in Skokie eigenlijk nauwelijks met
meningsuiting te maken hebben, maar daarentegen alles met grove belediging en bedrei­
ging, 52
Feinberg betoogt in dit verband overigens dat activiteiten als het zwaaien met haken­
kruisen en het brullen van 'weg met die nikkers' buiten de dekking van het grondrecht
vallen, omdat ze niet beschouwd kunnen worden als het oiten van een politieke bood­
schap, 53
Dat lijkt me echter onmogelijk vol te houden. Als er één symbool is waarvan
het direct duidelijk is dat het een politieke boodschap overbrengt, dan wel het haken­
kruis, 54
Het oordeel dat zulke uitingen niet door het grondrecht gedekt worden, moet
50 Chaplinksy v. New Hampshire, 315 U.S. 568 (1942), 571/2,
51 Lassors (1984), p. 124 ('racial defamation [is] one-way hatred practiced by the speaker, who seeks to stimulate
his audience to a like response' en als zodanig 'non-speech') Vgl. Nimmer (1979), p. 322; de
heersende opvatting, volgens welke alle vormen van groepslaster beschermd zijn door eerste amendement,
faalt omdat zij de rechtvaardiging in termen van de vrije markt van ideeën toepast op 'group vilification,
which trades not in ideas bot in pernicious and undeliberated passions.' Vgl. ook het door Blackmun,
O'Connor en Stevens mede onderschreven oordeel van White, concurring in RAM. v. St. Paul,
1992 U.S. LEXIS 3863, 42-3: 4
hate speech' is geen vorm van publiek debat, maar commorücatief handelen
dat in termen van het eerste amendement 'evil and worthless 5
is (waarbij White overigens een onderscheid
maakt tussen 'hate speech' en racistische politieke propaganda).
52 Vgl. Feinberg (1985), p. 86: Tree expression of opinion [...] was not obviously involved. [„.] Only some
speech acts are acts of advocacy, or assertions of belief; others are pure menacing insult',
53 Feinberg (1985), pp. 86, 87 en 95,
54 Vgl. HR 21 februari 1995, NJ 1995, 452: Het zichtbaar dragen van de afbeelding van een zwart hakenkruis
op een rode armband moet begrepen worden als hel uitdragen van de nationaal-socialistische ideologie,
waarvan bekend is dat die zich bij uitstek kenmerkt door rassenleer en antisemitisme, Uiteraard is
niet ieder vertoon van het hakenkruis in die zin te begrijpen. Zie ook hoofdstuk 3, § 13, noot 144 en bijbehorende
tekst.
259