CYRIEL PrijS 0.50 fr.

Abonnement i Jaar rr. 25.('
Abonnement maanden r. 12.5(1
Abonnement .1 maanden fr. 6.2S
Postclieckreflenlng «Het Licht» n. 5B73:i
HUMORISTISCH WEEKBLAD van VOORUIT
Redaktie : 64, St. Pietersnieuwstraat, Gent — Telefoon 157.40
Verschijnt den Donderdag — 0.50 fr. per nummer
Nummer 3 — Vierde Jaargang — 17 Mei 1934
Onze galerij van beroemde en beruchte mannen
Cyriel Verschaeve
We zijn niet op de wereld gekomen
om elkaar een pees af te snijden.
En Koekoek icerd in 't nest
gelegd door zijn ouders van goeden
wil, om de onschuld te wreken en
de verketterden onrecht te laten
wedervaren. Daarom moet men
Koekoek met liefderijke oogen lezen.
Als er hier al eens gelachen
ioordt met Jef Mennekens, dan zijn
wij toch niet blind voor zijn gaven;
en als hij nog nooit een regel proza
of poëzie geschreven heeft die
geen dwaasheid was dan heeft hij
als gemeentesekretaris te Molenbleek
het werk van meer dan een
menschenleven verricht.
Cyriel Verschaeve, de door geheel
Vlaanderen bekende pastoor
van Alveringen, verkeert eenigszins
in hetzelfde geval. Als iemand
binnen zes honderd en veertig jaar
zijn letterkundig werk terugvindt,
dan zal hij zijn handen op zijn billen
slaan en zeggen:
— Ha, nondeku! Ha, nondeku!
En hij zal niet weten wat Verschaeve
in zijn tijd is geweest en
wat hij voor zijn tijd heeft beteekend.
Had hij alleen maar boeken geschreven,
we zouden het gemakkelijk
hebben. We zouden zijn boeken
openslaan en we zouden er
eenige goed gekozen regels uit nemen,
en iedereen zou denken dat
het geestigheden van Koekoek zijn.
In zijn veelvuldig werk staan inderdaad
voortdurend van die zinnen,
waarvan men zich afvraagt
hoe ze uit iemands brein kunnen
wentelen. Dat komt doordat Verschaeve
nog in volle romantiek zit.
Hij wil altijd luider roepen dan
hij gebekt is. Hij blaast de woorden
en zinnen op. Als hij tot op
den hoogsten top van geestdrift is
geklommen, dan wil hij nog hooger.
En dan krijgen we van die
uitdrukkingen die iemand verpletsen.
Zoo zegt hij ergens dat Dante
een koningskroon draagt. Ge zoudt
denken, dat is goed, dat verstaan
we. Maar Verschaeve is daarmee
niet tevreden, en hij schrijft, dat
Dante een koningskroon draagt OP
ZIJN ONSTERFELIJK DEEL.
— Ha, nondeku, zegt gij dan.
Het was dus niet op zijn hoofd ?
Wat mag dat onsterfelijk deel wel
zijn, waarop hij zijn koningskroon
droeg ?
Ofwel, in zijn tooneelstukken:
Van Artevelde, Judas, Maria-Magdalena,
laat hij de menschen en
heiligen zooveel roepen dat ge er
niets meer van hoort. En als Verschaeve
zachter wil zijn, dan loopt
het langs den anderen kant de
spuigaten uit. Maria-Uagdalena
zegt b.v. van Christus:
Daar spreekt de meester stil,
zacht, zoet en vreedzaam....
En ge vraagt u af waarom op
dien weg niet voortgegaan wordt:
Daar spreekt de meester stil, zacht,
zoet, vreedzaam, bekorend, lief,
minnelijk gedempt, vriendschappelijk,
teeder, prevelend, fluisterend....
En Judas heeft juist hetzelfde
gebrek als Maria-Magdalena, maar
hij natuurlijk, naar den geweldigen
kant:
01 O!
Dan werd ik zot, dol, razend.
Uk Minde Hem,
Ik wilde zijne voeten kussen,
[likken,
Mijn lichaam tusschen Zijne
[beenen krinkelen,
In echte hondenslaafschheid...
En dat alles op een enkele bladzijde
die wij toevallig openslaan.
* * *
Nochtans, hebt ge Verschaeve al
gezien ? Eens dat ge met hem gesproken
hebt vergeet ge dat hij
boeken geschreven heeft. Of liever,
ge denkt. Die man kan niet schrijven,
maar er steekt iets in !
Hij ziet er geheel het tegenovergestelde
uit van zijn schrifturen.
Hij heeft een fijnen kop, met
scherpe en toch zachte oogen, die
u inderdaad diep bekijken. En er
is geen dwaas gewéld in dien kop
en ook geen zacht-zoet-vreedzame
weekerigheid. Integendeel, zelfs als
hij over ernstige zaken spreekt,
blijft er nog een oolijk monkellachske
om zijn lippen krullen. Hij
is geen quaker. Hij is een katholieke
priester van ten onzent. Hij
weet wat het is mensch te zijn. Hij
schijnt altijd te zeggen, als het
slecht gaat: Wat geeft dat allemaal
we spartelen er wel door. En
als het goed gaat Dat doe-mij plezier,
als 't maar duurt...
Op één punt nochtans kent hij
geen toegevendheid: hij is flamingant
en hij doet er geen broksken
af. Hij is geen flamingant die in
alle stoeten loopt, en roept; maar
geen vijf honderd franskiljons
kunnen hem van zijn paard smijten.
En hij is veel meer dan een
flamingant. Hij is voor honderden
Vlamingen een toevlucht, en voor
velen een redding geweest. De
Vlaamsche oud-strijders weten er
van mee te spreken. En ook de flaminganten
die het lastig hadden
na den oorlog zullen nooit Verschaeve
vergeten, 't Is genoeg dat
hij zijn vrienden eens bekijkt en
ze zijn al gesterkt. Hij weet iemand
een hart onder den riem te steken,
't Moeilijkste wordt licht als ge
bij Verschaeve zijt. Hij is een van
die zeldzame menschen van wie
er zoo geheime golvingen uitgaan
gelijk radium-uitstralingen, maar
't is veel beter. Dat gebeurt allemaal
zonder tooverformuien of
klinkende bezweringen. Verschaeve
is een van de zeer groote figuren
uit de Vlaamsche beweging. Zijn
werking, die in stilte gebeurt,
draagt veel meer vruchten dan
men ooit zal kunnen vermoeden.
Hij werd geboren te Ardoye. Men
viert nu zijn zestigsten verjaar»
dag. Die hem niet gezien of gehoord
hébben in levenden lijve
kunnen nooit begrijpen met hoeveel
genegenheid hij wordt gevierd.
Geloovigen zeggen dat hij
een soort van heilige is. Wij erkennen
dat hij ne goeie mensch is l