KORT(STE) OVERZICHT MODI IN HET GRIEKS

KORT(STE) OVERZICHT MODI IN HET GRIEKS
HOOFDZINNEN
Indicativus : 1. drukt zonder ἄν een bewering uit die overeenkomt
met de (historische) werkelijkheid ( realis ) :
ταῦτα ποιοῦµεν = “Wij doen dat.”
ταῦτα ἐποιήσαµεν = “Wij deden dat.”
2. drukt met ἄν een bewering uit die in strijd is met de
feiten ( irrealis ) ; let hierbij op de tijd :
a. imperfectum : irrealis van het heden :
οὔποτε ταῦτ’ ἐποιοῦµεν ἄν =
“Wij zouden dat nooit doen.”
b. aoristus : irrealis van het verleden :
οὔποτε ταῦτ’ ἐποιήσαµεν ἄν =
“Wij zouden dat nooit hebben gedaan.”
“Wij hadden dat nooit gedaan.”
Conjunctivus : 1. drukt een aansporing uit ( adhortativus ) :
ταῦτα ποιῶµεν (!) = “Laten wij dat doen !”
Met de ontkenning µὴ : een verbod ( prohibitivus ) :
ταῦτα µὴ ποιῶµεν (!) = “Laten wij dat niet doen !”
2. drukt (in vraagzin) twijfel uit ( dubitativus ) :
τί ποιῶµεν ; = “Wat moeten wij doen ?”
Optativus : 1. drukt een wens uit ( cupitivus ) :
ταῦτα ποιοῖτε = “Mogen jullie dat doen !”
BIJZINNEN Zie ommezijde !
De wens kan worden ingeleid door εἴθε of εἰ γάρ :
Εἴθε (εἰ γάρ ) ταῦτα ποιοῖτε =
“Och, mogen jullie dat doen !”
2. drukt met ἄν een mogelijkheid uit ( potentialis ) :
ταῦτα ἄν ποιοῖτε = “Jullie zouden dat kunnen doen.”

BIJZINNEN
Indicativus : 1. drukt, bij een hoofdzin zonder ἄν, een bewering uit die
overeenkomt met de (historische) werkelijkheid ( realis ) :
Ὅτι ταῦτα ποιεῖτε, ὑµᾶς ἐπαινῶ. =
“Omdat jullie dat doen, prijs ik jullie.”
Ὅτι ταῦτα ἐποιήσατε, ὑµᾶς ἐκόλασα. =
“Omdat jullie dat deden, strafte ik jullie.”
2. drukt in een voorwaardelijke bijzin ( εἰ ) , bij een hoofdzin met
ἄν, een bewering uit die in strijd is met de feiten ( irrealis ) ;
let hierbij op de tijd :
a. imperfectum : irrealis van het heden :
Εἰ ταῦτα ἐποιεῖτε, ὑµᾶς ἐκόλαζεν ἄν =
“Als jullie dat zouden doen (deden), zou hij jullie straffen.”
b. aoristus : irrealis van het verleden :
Εἰ ταῦτα ἐποιήσατε, ὑµᾶς ἐκόλασεν ἄν =
“Als jullie dat zouden hebben gedaan, zou hij jullie hebben gestraft.”
“Als jullie dat hadden gedaan, had hij jullie gestraft.”
Conjunctivus : 1. drukt met ἄν toekomst uit ( futuralis ) ;
in de hoofdzin staat een futurum of een imperativus :
Λείψω ὑµᾶς, ἔαν ( = εἰ + ἄν ) ταῦτα ποιῆτε =
“Ik zal jullie verlaten, als jullie dit zullen doen.”
2. drukt met ἄν een feit uit dat herhaaldelijk plaatsvindt
en/of een algemene waarheid vormt ( generalis-iterativus)
Κολάζω ὑµᾶς, ἔαν ( = εἰ + ἄν ) ταῦτα ποιῆτε =
“Ik straf jullie, ( telkens ) wanneer jullie dit doen.”
3. drukt zonder ἄν na voegwoorden als ἵνα, ὅπως & ὡς
(“opdat”) en µή (“opdat niet”) een doel uit ( finalis ) :
Θύοµεν, ἵνα οἱ θεοί ταῦτα ποιῶσιν.
“Wij offeren, opdat de goden dat doen.”
Optativus : 1. kan ( zonder ἄν ) worden gebruikt voor de weergave van
de indirecte rede ( obliquus ) :
Οἱ µαθηταί εἶπον , ὅτι τὸ ἔργον αὐτῶν ποιοῖεν =
“De leerlingen zeiden dat zij hun werk deden.”
2. drukt ( zonder ἄν ) een feit uit dat herhaaldelijk plaatsvond in
het verleden ( iterativus ) :
Ὅτε τι ποιοίη , ἄφρον τι ἐποίει =
“ ( Telkens ) Wanneer hij iets deed, deed hij iets doms.”
3. kan ( zonder ἄν ) worden gebruikt ( i.p.v. de coniunctivus ) voor
de weergave van een bijzin van doel ( finalis ) , als het
hoofdwerkwoord in de verleden tijd staat :
Ἐθύοµεν, ἵνα οἱ θεοί ταῦτα ποιοῖεν.
“Wij offerden, opdat de goden dat deden.”
4. drukt in een voorwaardelijke bijzin ( εἰ ) , bij een hoofdzin met ἄν,
een bewering uit die als mogelijk wordt voorgesteld ( potentialis ) :
Εἰ ταῦτα ποιοῖτε, ὑµᾶς ἄν κολάζοιµι.
“Gesteld dat jullie dat zouden doen, dan zou ik jullie straffen.”