HUMORISTISCH WEEKBLAD van VOORUIT

KOEKOEK
De wandelende idioot
EERSTE HOOFDSTUK.
HOE DE BEOEFENING VAN
DE FILOZOFIE IEMAND
VAN DE FILOZOFIE KAN
AFBRENGEN
Paneel had met zijn dertigste jaar
een groot verlangen in zijn hart voelen
ontwaken om de waarheid te kennen.
De waarheid over alles, over de
wereld en over God, over de menschen
in 't algemeen en over zich zelf in het
bijzonder. Waar kon hij beter deze
wijsheden ontdekken dan bij de fllozofen,
en Paneel had dan ook in goedkóope
uitgaven de werken der filozofie
verzameld, van Anaxerxes tot
Hitier, over den Bijbel en Freud, zoowel
als van de Indische heilige boeken
tot aan Het Leven van Ford. Zoo
meende hij met den tijd alle eeuwen
en alle werelddeelen te kunnen overspannen
met zijn geest.
Met zulken ijver had hij zieh aan
het werk gezet, dat alle andere geneuchten
ln het niet verzwonden, en
hij Zelfs zijn minnares vergat, die hem
ten slotte op een avond kwam opzoeken
en met de handen ln de heupen
toesnauwde:
— Wil ik u wat zeggen? Gij draagt
horens! Dat hebt ge nu gewonnen met
uw schandelijk gedrag tegenover mij.
Paneel scheen de zaak niet tragisch
op te vatten en daar hij juist het vlijmende
hoofdstuk van Schopenhauer
over de vrouwen had gelezen, zas hij
Allentje scherp aan en maakte halfluid
de bemerking:
— Inderdaad, uw schouders zijn
nogal smal.
Allentje, die Schopenhauer niet ge- {
lezen had, begreep toch al de verachting
die in deze woorden besloten lag,
en beet hem terug:
— En gij? Met uw breede schouders,
ge meent zeker een stier te zijn, os!
Paneel glimlachte, want hij was
sedert lang genezen van allen mannelljken
trots.
— Ge gelooft het misschien niet?
sarde Allentje die zijn glimlach verkeerd
opvatte als een teeken van zelfgenoegzaamheid.
Ik zal u wat zeggen
dat u zal doen begrijpen! Ge waart
al een horendrager van den derden
dag dat ik u kende!
Paneel zag Allentje verteederd aan.
Hij kon best begrijpen dat ook nog een
andere man haar begeerd had, want
zij was met haar smaüe schouders en
haar fijne lendenen een niet te versmaden
brokske. Maar nu was hij
daar niet meer om begaan, en hij zei
alleen:
— Ik wensch u, dat ge van mijn
medeminnaar meer plezier zult beleven
dan van mij.
Allentje's woede brak voor zooveel
teederheid en zij wierp zich om den
hals van Paneel.
— Paneelke, snikte ze, Paneelke, ik
wist wei dat ge van mij hield.
Het kostte Paneel heel wat moeite
aan een totale wurging te ontsnappen,
waarna hij stotterde:
— Maar ik laat u aan den ander,
ik wil u niet ongelukkig maken
— Bij u alleen is mijn geluk, snotterde
Allentje.
— Alleen, alleen, herhaalde Paneel
werktuigelijk, alleen, Ik kan niet anders
dan alleen
Het was een pijnlijk tooneel. Paneelke
zou ten slotte bezweken zijn voor
Allentje, hadden de tranen niet zoo
overvloedig uit haar oogen gedobberd.
— Snuit uw neus, zei hrj.
En dat brak eenigszlns zijn ingehouden
woede, want als er. iets was ter
wereld, dat Paneel in woede kon doen
ontsteken, dan waren het vrouwentranen.
Ten slotte, en al was het maar om
van Allentje af te geraken, moest Paneel
een deel van zijn avond de filosofie
laten rusten om vleeschelljker genoegens
te smaken, waarna het melske
vertrok met een bevend:
— Tot morgen
De rest van zijn avond gebruikte
Paneel om te verhuizen. Hij betrok
een zolderkamerke dat bestond uit
een gewezen witten plankenvloer, een
versch gekalkte zoldering en vier dito
muren. Op een kruiwagen had hij er
zijn tafel, een stoel, en zijn boeken
heen gebracht.
Zoo wijdde hij zich daar veertien
dagen lang aan de filozofie, wat hem
tot zoete en bittere overwegingen leidde.
Die overwegingen waren zoo veelvuldig
van aard, dat wij er hier geen
flauw denkbeeld kunnen van geven.
HU vernam uit Kant, dat de mensch
niet bestaat, maar alleen denkt dat
hij bestaat; en dus bestaat. Van de
Grieksche filozofen verham hij, dat
het water de oorsprong ls van alles;
alsook dat alles van het vuur voortkomt.
Hoe dieper hij doordrong in de wijsheid,
hoe duisterder hem alles werd.
En een zekere onrust ontwaakte in
hem. Leef ik nog? En bestaat de wereld?
Hoe zou het met Allentje zijn?
En andere vragen kwelden hem. Ik
weet niet veel, dacht hij, maar mag
lk aan de" wereld onthouden wat ik
weet.
Hij had door zijn melkboer en bakker
vage geruchten vernomen over
krisis en dreigenden oorlog, over de
mislukking van den aardappelkweek,
over de weersgesteltenis die sombere
afwijkingen begon te vertoonen en den
loop der seizoenen in gevaar bracht.
— Kan ik daar niet wat helpen?
vroeg hij zich af.
En hij vond honderden redenen om
45
zich met het bestel van de wereld te
gaan bemoeien. In waarheid wilde
hij een luchtje scheppen, maar dat
wilde hij zich niet toegeven, want dan
zou al zijn filozofie tot niets gebaat
hebben.
HOE HET LAND
TE REDDEN?
Zoo kwam Paneel weer op de straat,
na een vrijwillige opsluiting die maanden
geduurd had. Hij merkte al dadelijk
een groote verandering in het
openbare leven. Vele mannen, ontelbare
mannen liepen blootshoofds. Paneel
ondervond dit als iets onzedelijks.
Was dan de moraal zoo diep gezonken,
dat niemand er nog aanstoot
scheen aan te nemen dat men met
ontblooten schedel sliep?
Nu begreep hij Ineens waarom zijn
vaderland ten onder ging.
— Ik moet handelen! dacht hij.
Den eerste die blootshoofds voorbij
komt, sla ik den hoed van den kop.
Toen hij het volgend oogenblik zijn
voornemen ten uitvoer wilde brengen,
stelde hij vast dat het juist het kenmerk
ls van bloote hoofden, dat er
geen hoed op staat.
— 'k Zal toch wel een middel vinden!
sidderde hij.
En regelrecht trok hij naar het ministerie
van oorlog, waar hij een dringend
onderhoud met den minister
aanvroeg.
— Waarom? zei de deurwaarder
barsch.
— Om 't land te redden! wedervoer
Paneel.
De deurwaarder verbleekte, boog
diep, en ging den bezoeker aanmelden.
Paneel trad het volgend oogenblik
het kabinet van den minister binnen.
— Een nieuw kanon? Een gasmasker?
Jen nieuw gas? Wat ls het?
vroeg minister Devèze.
Paneel zag hem medelijdend aan.
— Het een, noch het ander, sprak
hij dan traag. Het land gaat ten onder
aan de onzedelijkheid
— Het land gaat niet ten onder,
ik ben er nog! beet Devèze hem toe.
— Zeker, zeker, gaf Paneel hem
toe. Maar loopt gij zonder hoed op
straat?
— Neen lk, zei Devèze verbaasd.
— Daar hebt ge 't bewijs dat gij
een goed patriot zijt!
— Zet u, zei de minister en reikte
Paneel de hand over zijn schrijftafel.
Wat ts er ten uwen beliefte.
Wel, zei Paneel, het ls mij opgevallen,
dat honderden mannen tegenwoordig
hoedeloos op straat loópeo.
— En dan?
— 't Vaderland moet gewroken wol"
den!
— Ik begrijp niet goed Welk
verband?
(Vervolgt).