6 - INFORM - WABCO

TEBS E Elektronisch remsysteem voor getrokken
voertuigen (versies TEBS E0 tot E3)

TEBS E
Elektronisch remsysteem voor getrokken
voertuigen (versies TEBS E0 tot E3)
Systeembeschrijving
Uitgave 5
Deze brochure valt niet onder een wijzigingsdienst.
De aktuele versie vindt u onder
http://www.wabco.info/8150600933
© 2012
Wijzigingen voorbehouden.
Versie 2/11.2012(nl)
815 060 093 3

Afkortingen
4S/3M 4 sensoren / 3 modulatoren
4
TEBS E Inhoudsopgave
ABS (Engels: Anti-Lock Braking System); Anti-BlokkeerSysteem
ADR (Frans: Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route); Europese
overeenkomst over het transport van gevaarlijke goederen over de weg
ALB Automatische Lastafhankelijke Remkrachtregeling
BO Betriebs-Ordnung; BO-Kraftkreis = Betriebs-Ordnung-Kraftfahrzeuge-Kreis = bedrijfsreglement motorvoertuigencircuit
BVA Remvoeringslijtage-indicator
CAN (Engels: Controller Area Network); asynchroon, serieel bussystem voor het netwerk van besturingsapparaten in
voertuigen
EBS (Engels: Electronic Braking System); elektronisch remsysteem
ECAS (Engels: Electronically Controlled Air Suspension); elektronisch geregelde luchtvering
ELEX (Engels: Electronic Extension Module); elektronische uitbreidingsmodule
ESD (Engels: Electrostatic Discharge); elektrostatische ontlading
GGVS (Duits: Gefahrgut-Verordnung Straße); Verordening voor transport van gevaarlijke stoffen (Duitse tegenhanger
van ADR)
GIO (Engels: Generic Input/Output); programmeerbare in-/uitgang
IR Individuele Regeling; individuele regeling van gesenseerde wielen aan één zijde
ISS (Engels: Integrated Speed Switch); geïntegreerde snelheidsschakelaar
LACV-IC (Engels: Lifting Axle Control Valve, Impulse-Controlled); impulsgestuurde asliftklep
LIN (Engels: Local Interconnect Network); specificatie voor een serieel communicatiesysteem, ook LIN-bus; interface
ultrasonische sensor
MAR (Duits: Modifizierte Achs-Regelung); geModificeerde AsRegeling; regeling van twee gesenseerde wielen op één
as
MSR (Duits: Modifizierte Seiten-Regelung); geModificeerde ZijdeRegeling; regeling van twee gesenseerde wielen aan
één zijde
ODR (Engels: Operating Data Recorder); geheugen bedrijfsgegevens
PEM (Engels: Pneumatic Extension Module); pneumatische extensiemodule
PLC (Engels: Power Line Communication); datacommunicatie via kabel van stroomvoorziening
PREV (Engels: Park Release Emergency Valve); parkeer-los-veiligheidsklep
PWM Duits: PulsWeitenModulation = pulsbreedtemodulatie; type modulatie, waarbij een technische grootheid
(bijvoorbeeld elektrische stroom) tussen twee waarden pendelt
RSS (Engels: Roll Stability Support); stabiliteitsregeling tijdens het rijden
RTR (Engels: Return To Ride) terug naar rijniveau (luchtvering)
SHV (Engels: Select High Valve); wisselklep om hogere druk aan te sturen
SLV (Engels: Select Low Valve); klep om lagere druk aan te sturen
StVZO (Duits: Straßenverkehrs-Zulassungs-Ordnung), geldt voor Duitsland
TASC (Engels: Trailer Air Suspension Control); draaischijfklep met RTR functie
TEBS (Engels: Electronic Braking System for Trailers); elektronisch remsysteem voor getrokken voertuigen
TT (Engels: Timer Ticks); interne meeteenheid van sensoren
USB (Engels: Universal Serial Bus); serieel bussysteem om een computer op externe componenten aan te sluiten

Inhoudsopgave
TEBS E
1 Uitsluiting van aansprakelijkheid 9
2 Gebruikte symbolen 10
3 Veiligheidsvoorschriften 11
4 Inleiding 13
4.1 Nieuw vanaf versie TEBS E2.5 15
4.2 Systeemopbouw 16
4.2.1 Remsysteem 16
4.2.2 Remsysteem met conventionele luchtvering 17
4.2.3 Elektronisch geregelde luchtvering (ECAS) 19
5 Remsysteem 21
5.1 Uitvoering systeem 21
5.2 Toepassingsgebied 21
5.3 Goedkeuring en normen 22
5.4 ABS configuraties 23
5.5 Beschrijving componenten in het elektro-pneumatische remsysteem 27
5.6 Onderdelen TEBS E modulator 29
5.7 Voeding 30
5.7.1 Functietest bij inschakelen resp. aankoppelen 30
5.7.2 Spanningsvoeding via remlicht (24N) 30
5.7.3 Multi-Voltage 31
5.8 Systeemcontrole 33
5.8.1 Waarschuwingen en systeemmeldingen 33
5.8.2 Pneumatische redundantie 34
5.9 Remfuncties 35
5.9.1 Herkenning gewenste waarde 35
5.9.2 Automatische Lastafhankelijke Remkrachtregeling (ALB) 37
5.9.3 Drukregeling 41
5.9.4 Anti-optel 42
5.9.5 Anti-blokkeersysteem (ABS) 43
5.9.6 Roll Stability Support (RSS) 44
5.9.7 Stilstandfunctie 45
5.9.8 Noodremfunctie 46
5.9.9 Testmodus 46
5.9.10 Controle voorraaddruk 47
5.10 ECU interne functies 48
5.10.1 Kilometerteller 48
5.10.2 Servicesignaal 49
5.10.3 GIO bedrijfsurenteller 49
5.10.4 Weergave aslast 51
5.10.5 Notebookfunctie (vanaf versie TEBS E2) 53
5.10.6 Geheugen bedrijfsgegevens (ODR) 54
5

6
TEBS E Inhoudsopgave
6 GIO functies 56
6.1 Liftasregeling 59
6.2 Sleepasregeling met restdruk 63
6.3 Elektronisch geregelde luchtvering (ECAS) 64
6.3.1 Regeling ingesteld niveau 68
6.3.2 Rijniveaus 70
6.3.3 Groen verklikkerlampje 72
6.3.4 Tijdelijke deactivering van de automatische niveauregeling 74
6.4 Snelheidsschakelaar (ISS 1 en ISS 2) 75
6.5 Signaal RSS actief 77
6.6 Signaal ABS actief 77
6.7 Wegrijhulp 78
6.8 Externe aslastsensor 82
6.9 Dynamische wielbasisregelingen 83
6.9.1 Rangeerhulp (OptiTurn TM ) 83
6.9.2 Kingpin reductie (OptiLoad TM ) 85
6.9.3 Aansluiting van de componenten 87
6.10 Gedwongen dalen van de liftas 91
6.11 Remblokkenslijtage-indicatie (BVA) 93
6.12 Spanningsvoeding van Telematica op GIO5 95
6.13 Snelheidssignaal 96
6.14 Permanente plus 1 en 2 97
6.15 Asfaltrem 98
6.15.1 Naderingsschakelaar 102
6.16 Trailer uitschuiffunctie 104
6.17 Trailer Safety Brake (vanaf versie TEBS E2.5) 106
6.18 Ontspanningsfunctie (Bounce Control) 108
6.19 Blokkeren stuuras 109
6.20 Roll Stability Adviser 111
6.21 Kooiaapregeling 112
6.22 Remontgrendelingsfunctie 114
6.23 Noodremlicht (Emergency Brake Alert) 115
6.24 Wegrijblokkering (immobilizer) 117
6.25 Vrij te configureren functies 122
7 Externe systemen 123
7.1 Elektronische uitbreidingsmodule (ELEX) 123
7.1.1 TailGUARD functies 124
7.1.2 Aansluiting met ISO 12098 130
7.1.3 ECAS 2-puntsregeling 131
7.1.4 Accuvoeding en acculading 133
7.2 Trailer Remote Control 135
7.3 Externe ECAS 136

Inhoudsopgave
TEBS E
7.4 Trailer Central Electronic 137
7.5 Bandendrukbewaking (IVTM) 138
7.6 Telematica (TrailerGUARD) 140
7.7 eTASC (vanaf versie TEBS E2.5) 141
7.7.1 Permanente deactivering van de automatische niveauregeling 143
8 Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie en inbouw achteraf 144
8.1 Data voor TEBS E modulator 144
8.2 Aansluitingen 146
8.3 Montage in voertuig 148
8.3.1 RSS inbouwvoorschrift 149
8.4 Montage kabels / bevestiging kabels 151
8.5 Montage sensor 153
8.6 Montage componenten wegrijblokkering (immobilizer) 155
8.7 Montage Trailer Remote Control 155
8.8 Montage TailGUARD componenten 156
8.9 Montage eTASC 167
9 inbedrijfstelling 168
9.1 Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware 168
9.2 Functietest 184
9.3 Inbedrijfstelling van de LIN ultrasonische sensor 185
9.4 Kalibreren sensoren 189
9.4.1 Kalibreren bij voertuigen met mechanische vering 191
9.5 Documentatie 192
10 Bediening 193
10.1 Waarschuwingen 193
10.2 Bediening met afstandsbediening voor getrokken voertuigen
(Trailer Remote Control) 193
10.3 Bediening ECAS niveauregeling 200
10.4 Bediening van de wegrijhulp 201
10.5 Bediening OptiLoad / OptiTurn 202
10.6 Bediening liftassen 202
10.7 Bediening Immobilizer 203
11 Werkplaatsrichtlijnen 204
11.1 Onderhoud 204
11.2 Systeemtraining en PIN 204
11.3 Diagnose hardware 205
11.4 Tests / simulaties 206
11.5 Vervanging en reparatie 208
11.6 Harmonisatie combinatie 210
7

8
TEBS E Inhoudsopgave
11.7 Verwijdering / recycling 212
12 Aanhangsel 213
12.1 Pneumatische aansluitingen voor TEBS E 213
12.2 Pin-toekenning 215
12.3 Kabeloverzicht 220
12.4 Kenmerken GIO functies 227
12.5 GIO schema's 231
12.6 Trailer EBS E remschema's 233
Trefwoordenregister 237

Uitsluiting van aansprakelijkheid
1 Uitsluiting van aansprakelijkheid
TEBS E 1
Voor de aangeboden informatie in deze brochure geven wij in geen geval garantie
voor de juistheid, volledigheid of actualiteit. Alle technische informatie,
beschrijvingen en afbeeldingen zijn geldig voor de afleveringsdatum waarop deze
brochure of de betreffende supplementen worden geprint. Wij behouden ons het
recht voor op wijzigingen door voortdurende verderontwikkeling.
De inhoud van deze brochure geeft geen garantie of gegarandeerde
eigenschappen, noch kan deze als zodanig worden uitgelegd. Een
aansprakelijkheid voor schade is principieel uitgesloten, voor zover geen opzet of
grove nalatigheid van onze zijde kan worden bewezen of andere dwingende
wettelijke voorschriften hiermee in tegenspraak zijn.
Teksten en grafieken vallen onder ons gebruiksrecht, vermenigvuldiging of
verspreiding in welke vorm dan ook is zonder onze toestemming niet toegestaan.
Vermelde handelsmerken, ook wanneer deze niet zodanig zijn aangegeven, vallen
desondanks onder de regels van het labelrecht. Wanneer wettelijke geschillen
voortkomen door het toepassing van informatie uit deze brochure, dan vallen deze
uitsluitend onder de voorschriften van het nationale recht.
Wanneer delen of afzonderlijke formuleringen van deze brochure niet meer of niet
volledig zouden beantwoorden aan de geldende rechtspositie, blijven de overige
delen van de brochure daarvan onaangetast in hun inhoud en hun geldigheid.
9

2 TEBS E
2 Gebruikte symbolen
10
WAARSCHUWING
VOORZICHTIG
Gebruikte symbolen
Mogelijke gevaarlijke situaties, die met het niet in acht nemen van de
veiligheidsvoorschriften kunnen leiden tot ernstig lichamelijk letsel of zelfs de
dood.
Mogelijke gevaarlijke situaties, die met het niet in acht nemen van de
veiligheidsvoorschriften kunnen leiden tot licht of minder ernstig lichamelijk letsel.
Belangrijke aanwijzingen, informatie of tips, waarop u beslist moet letten.
Verwijzing naar informatie op het internet
Het systeem omvat:
• TEBS E vanaf versie 0 (sinds juli 2007)
Het systeem omvat:
• TEBS E vanaf versie 1 (sinds september 2008)
Het systeem omvat:
• TEBS E vanaf versie 1.5 (sinds december 2009)
Het systeem omvat:
• TEBS E vanaf versie 2 (sinds november 2010)
• ELEX vanaf versie 0 (sinds november 2010)
• TRC vanaf versie 0 (sinds november 2010)
Het systeem omvat:
• TEBS E vanaf versie 2.5 (sinds januari 2012)
• ELEX vanaf versie 1 (sinds januari 2012)
• TRC vanaf versie 1 (sinds januari 2012)
• Opsomming
– Handeling
Resultaat van een handeling

3 Veiligheidsvoorschriften
Veiligheidsvoorschriften
Neem alle vereiste voorschriften en aanwijzingen in acht:
TEBS E 3
– Lees deze brochure nauwkeurig door.
Houd u aan de aanwijzingen en veiligheidsvoorschriften om persoonlijk letsel of
materiële schade te voorkomen.
WABCO staat alleen borg voor de veiligheid, betrouwbaarheid en werking van
de producten en systemen wanneer alle informatie uit deze brochure wordt
nageleefd.
– Volg de richtlijnen en aanwijzingen van de voertuigfabrikant onvoorwaardelijk
op.
– Houdt u ter voorkoming van ongevallen aan de voorschriften van zowel het
bedrijf als de overheid.
Tref maatregelen voor veilig werken op de werkplek:
Alleen daartoe opgeleid en gekwalificeerd personeel mag werkzaamheden aan het
voertuig uitvoeren.
– Gebruik (indien nodig) veiligheidsmiddelen (bijvoorbeeld veiligheidsbril,
ademhalingsapparatuur, gehoorbescherming).
Het bedienen van de pedalen kan tot zwaar letsel leiden, wanneer personen in de
buurt van het voertuig zijn. Verzeker u ervan, dat het niet mogelijk is het pedaal te
bedienen:
– Zet de versnelling in "vrij" en bedien de handrem.
– Beveilig het voertuig tegen wegrollen met blokken.
– Leg een briefje zichtbaar op het stuur met de mededeling, dat er aan het
voertuig wordt gewerkt en de pedalen niet mogen worden bediend.
Vermijden van elektrostatische lading en ongecontroleerde ontlading (ESD):
Let op bij constructie en bouw van het voertuig:
– Voorkom potentiaal verschillen tussen componenten (bijv. assen) en chassis.
Zorg ervoor, dat de weerstand tussen metalen delen van de componenten ten
opzichte van het chassis lager is dan 10 Ohm (< 10 Ohm).
Verbind bewegende of geïsoleerde voertuigdelen, zoals assen, elektrisch met
het chassis.
– Voorkom potentiaal verschillen tussen motorwagen en getrokken voertuig.
Let erop, dat ook zonder kabelverbinding tussen metalen delen van
motorwagen en aangekoppeld getrokken voertuig een elektrisch geleidende
verbinding is gemaakt via de koppeling (Kingpin, opleggerschotel, klauw met
bouten).
– Gebruik elektrisch geleidende koppelingen bij de bevestiging van de ECU op
het chassis.
– Leg de kabels in metalen behuizing (bijv. in de U-balk) of achter metalen en
geaarde beschermplaten om invloed van elektromagnetische velden te
verminderen.
– Vermijd toepassing van kunststof materialen, wanneer daardoor
elektrostatische lading kan ontstaan.
– Verbind bij het elektrostatisch verven de massakabel van de ISO 7638
insteekverbinding (pin 4) met de verfmassa (voertuigchassis).
11

12
3 TEBS E
Veiligheidsvoorschriften
Let op tijdens reparatie en lassen aan het voertuig:
– Koppel de accu los, voor zover deze in het voertuig is gemonteerd.
– Koppel de kabelverbindingen naar apparatuur en componenten los en
bescherm de stekkers en aansluitingen tegen verontreiniging en vocht.
– Verbind bij het lassen de massa altijd direct met het metaal waaraan wordt
gelast om magnetische velden en elektrische stroom via kabels of
componenten te voorkomen.
– Let op een goede elektrische kabel tijdens het totaal verwijderen van lak of
roest.
– Vermijd bij het lassen, dat apparatuur en kabels te warm worden.
Bijzondere aanwijzingen bij toepassing van vooraf geproduceerde TEBS
dragermodules voor inbouw in het voertuig:
Door optimalisering van productieprocessen bij de aanhangerfabrikanten worden
momenteel veelvuldig vooraf geproduceerde TEBS dragermodules in het
getrokken voertuig gemonteerd. Op deze dwarsbalk zijn de TEBS E modulator en
andere mogelijke kleppen bevestigd. Deze dragermodules zijn vaak gelakt, zodat
bij het monteren in het chassis de elektrische geleidbaarheid tussen chassis en
dragermodule weer moet worden hersteld.
Veiligstellen van de elektrische geleidbaarheid tussen dragermodule en chassis:
– Bevestig de dragermodule met elektrisch geleidende koppelingen door
zelftappende schroeven met geleidend oppervlak aan het chassis.
De waarde tussen dragermodule en chassis mag niet meer zijn dan 10 Ohm
(< 10 Ohm).

4 Inleiding
remsysteem
GIO functies
Externe systemen
Inleiding
TEBS E 4
Deze brochure is bedoeld voor fabrikanten van getrokken voertuigen en voor
personeel van werkplaatsen.
Daar het Trailer EBS E een zeer complex systeem is, is ook deze
systeembeschrijving erg uitgebreid. Een paar aanwijzingen over de opbouw van
deze brochure:
In dit hoofdstuk vindt u de beschrijving van de functies die nodig zijn om aan de
wettelijke voorschriften te voldoen, zoals ABS, RSS en andere functies van het
remsysteem.
Naast de regeling van de wielremmen heeft de Trailer EBS E Premium variant een
aantal functies die specifiek voor het voertuig kunnen worden gerealiseerd. Naast
de door WABCO "voorbereide" oplossingen, zoals de regeling van de
luchtveersystemen of de dynamische wielbasisregeling, wordt in dit hoofdstuk ook
nader toegelicht hoe vrij configureerbare regelingen door de voertuigfabrikant
kunnen worden omgezet.
In dit hoofdstuk vindt u informatie over de volgende externe systemen, die op de
trailer EBS E modulator kunnen worden aangesloten: elektronische
uitbreidingsmodule ELEX (inclusief beschrijvingen van de mogelijke extra functies),
Trailer Remote Control (trailer afstandsbediening), IVTM (bandendrukbewaking ),
externe ECAS, TCE (Trailer Central Electronic) en Telematica (TrailerGUARD) en
eTASC.
Installatievoorschriften voor voertuigproductie en inbouw achteraf
In dit hoofdstuk vindt u beschrijvingen hoe losse componenten en kabels worden
gemonteerd.
Inbedrijfstelling
Bediening
Werkplaatsrichtlijnen
Aanhangsel
Naast de inbedrijfstelling en kalibrering wordt in dit hoofdstuk uitgebreide informatie
gegeven over de parametrering en instelling met TEBS E diagnosesoftware.
In dit hoofdstuk wordt de bediening van enkele functies door middel van
bedieneenheden (SmartBoard, Trailer Remote Control enzovoort) nader
beschreven.
Dit hoofdstuk bevat voornamelijk aanwijzingen over onderhoud, systeemdiagnose,
systeemtraining, storingzoeken, harmonisatie en over reparatie / vervanging van
componenten.
In het aanhangsel vindt u schema's en overzichten.
13

4 TEBS E
Verdere informatie
14
Inleiding
Technische brochures vindt u op het internet na invoer van een brochurenummer in
de WABCO online-productcatalogus INFORM:
http://www.wabco-auto.com/ => INFORM => Productnummer
Let op: de brochures zijn niet alle taalversies beschikbaar.
Brochures Brochurenummer
xx = taalcode*
ALGEMENE REPARATIE- EN TESTAANWIJZINGEN 815 xx0 109 3
CAN Router / CAN Repeater – systeembeschrijving 815 xx0 176 3
Diagnose hardware / software - gebruikershandboek 815 xx0 037 3
ECAS voor getrokken voertuigen – systeembeschrijving 815 xx0 025 3
IVTM - systeembeschrijving 815 xx0 045 3
ODR Tracker – gebruiksaanwijzing 815 xx0 149 3
SmartBoard – gebruiksaanwijzing 815 xx0 138 3
SmartBoard – systeembeschrijving 815 xx0 136 3
TASC Trailer Air Suspension Control – functie en montage 815 xx0 186 3
Trailer Central Electronic I / II centrale elektronica in het getrokken
voertuig – systeembeschrijving
815 xx0 030 3
Trailer EBS E aansluitingen – poster 815 xx0 144 3
Trailer EBS E – de modulator vervangen 815 980 183 3
Trailer EBS E systeem overzicht – poster 815 xx0 143 3
TrailerGUARD (telematica) – systeemoverzicht 815 xx0 179 3
TrailerGUARD (telematica) – systeembeschrijving 815 xx0 181 3
Trailer Remote Control – bedieningshandleiding 815 990 193 3
Trailer Remote Control – inbouw- en aansluitleiding 815 xx0 195 3
Koppelingscatalogus 815 xx0 080 3
*Taalcode xx: 01 = Engels, 02 = Duits, 03 = Frans, 04 = Spaans, 05 = Italiaans, 06 = Nederlands, 07 = Zweeds,
08 = Russisch, 09 = Pools, 10 = Kroatisch, 11 = Roemeens, 12 = Hongaars, 13 = Portugees (Portugal), 14 = Turks,
15 = Tsjechisch, 16 = Chinees, 17 = Koreaans, 18 = Japans, 19 = Hebreeuws, 20 = Grieks, 21 = Arabisch,
24 = Deens, 25 = Litouws, 26 = Noors, 27 = Sloveens, 28 = Fins, 29 = Ests, 30 = Lets, 31 = Bulgaars,
32 = Slowaaks, 34 = Portugees (Brazilië), 98 = multilingual, 99 = nonverbal

4.1 Nieuw vanaf versie TEBS E2.5
Functies TEBS E
modulator
(standard)
Ondersteuning van eTASC
Trailer Safety Brake
GIO bedrijfsurenteller
Update: Remontgrendelingsfunctie
Multi-Voltage 4S/3M
Update: Vrij te configureren functies
Vereenvoudigde EOL-test
TailGUARD
Onderbrekingsvrije
stroomvoorziening
Tweede liftaskarakteristiek voor
OptiLoad
ELEX Buzzer
Update: Accuvoeding
Update: ECAS 2-puntsregeling
Functies (Trailer Remote Control) Hoofdstuk
Aslastweergave (per stuk en
totaalbelasting)
ECAS 2-puntsregeling
Automatische regeling OptiTurn uit
Automatische regeling OptiLoad uit
Blokkering stuuras
Kantelgevaar / Roll Stability Adviser
TEBS E
modulator
(Premium)
Inleiding
TEBS E
modulator
(Multi-
Voltage)
Hoofdstuk
TEBS E 4
zie hoofdstuk 7.7 "eTASC (vanaf versie
TEBS E2.5)", pagina 141
zie hoofdstuk 6.17 "Trailer Safety Brake
(vanaf versie TEBS E2.5)", pagina 106
zie hoofdstuk 5.10.3 "GIO
bedrijfsurenteller", pagina 49
zie hoofdstuk 6.22
"Remontgrendelingsfunctie",
pagina 114
zie hoofdstuk 5.7.3 "Multi-Voltage",
pagina 31
zie hoofdstuk 6.25 "Vrij te configureren
functies", pagina 122
zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168
zie hoofdstuk 9.3 "Inbedrijfstelling van
de LIN ultrasonische sensor",
pagina 185
zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168
=> paragraaf TailGUARD Roof /
TailGUARDMAX
(achterruimtebewaking extra vlak)
zie hoofdstuk 7.1.4 "Accuvoeding en
acculading", pagina 133
zie hoofdstuk 7.1.3 "ECAS
2-puntsregeling", pagina 131
zie hoofdstuk 10.2 "Bediening met afstandsbediening voor getrokken voertuigen
(Trailer Remote Control)", pagina 193
15

4 TEBS E
4.2 Systeemopbouw
4.2.1 Remsysteem
Verklaring
16
Inleiding
Dit hoofdstuk geeft een globaal overzicht van functie en opbouw van de
basissystemen.
Standaard oplegger met ABS-configuratie 2S/2M
Standaard disselaanhangwagen met ABS-configuratie 4S/3M
1 Spanningsvoeding via ISO 7638 2 Commandoleiding 3 voorraadleiding 4 Stoplichtvoeding 24N via
ISO 1185 (optioneel)
5 TEBS E modulator (met
geïntegreerde druksensoren en
geïntegreerde redundantieklep)
6 Parkeer-losveiligheidsklep
(PREV)
9 ABS toerentalsensor 10 EBS relaisklep voor
aansturing 2e as
(3e modulator)
7 Anti-optelklep 8 Luchtketel voor
bedrijfsremsysteem
11 Draagbalg 12 Tristop cilinder
De lijnen vormen de kabels en leidingen voor de componenten.

4.2.2 Remsysteem met conventionele luchtvering
Verklaring
Inleiding
TEBS E 4
Met de introductie van het Trailer EBS E remsysteem is het aansluiten van
leidingen en kabels voor het rem- en luchtveringsysteem nog eenvoudiger
geworden.
Remsysteem met conventionele luchtvering
1 Spanningsvoeding via ISO 7638 2 Commandoleiding 3 voorraadleiding
4 Stoplichtvoeding 24N via ISO 1185
(optioneel)
5 Pneumatic Extension Modul (PEM) 6 Overstroomklep
(geïntegreerd in PEM)
7 Anti-optelklep (geïntegreerd in PEM) 8 Bedrijfsremgedeelte Tristop cilinders 9 Tristop cilinder
10 Luchtketel voor bedrijfsremsysteem 11 Luchtketel voor luchtvering 12 Heffen/dalen-klep
(bijvoorbeeld TASC)
13 Rode knop om parkeerremsysteem te
bedienen (op de PREV)
14 Zwarte knop om afbreekbeveiliging te
lossen (op de PREV)
15 Draagbalg
16 Liftasklep 17 Luchtveringsklep 18 ABS toerentalsensor
19 TEBS E modulator 20 Parkeer-los-veiligheidsklep (PREV)
remsysteem
De lijnen vormen de kabels en leidingen voor de componenten.
Het getrokken voertuig is met de motorwagen verbonden via de koppelstukken
voor voorraaddruk (3) en stuurdruk (2). Via de parkeer-los-veiligheidsklep (PREV,
20) wordt de stuurdruk naar het TEBS E modulator (19) gestuurd. De PREV heeft
een rode bedieningsknop (13) om de parkeerrem te bedienen en een zwarte
bedieningsknop (14) om de rem te lossen, die bij een afgekoppeld voertuig
automatisch wordt geactiveerd. De luchtdruk van de luchtketels gaat via een in de
PREV geïntegreerde terugslagklep naar de Pneumatic Extension Modul (PEM, 5).
17

18
4 TEBS E
Inleiding
De PEM heeft de volgende functies:
• een overstroomklep ter beveiliging van de druk in het remsysteem ten opzichte
van die in de luchtvering,
• een anti-optelklep ter bescherming van de wielremmen voor overbelasting – bij
gelijktijdige bediening van bedrijfs- en parkeerrem,
• een drukverdeling voor voorraad "luchtvering" en voorraad "bedrijfsrem".
De TEBS E modulator activeert het bedrijfsremgedeelte (8) van de Tristop cilinders
(9). Voor het meten van de wielsnelheid zijn minstens twee ABS toerentalsensoren
(18) aangesloten. Verder is in de PEM een testaansluiting aanwezig voor het
meten van de actuele remdruk. De PEM vult de luchtketel van het
bedrijfsremsysteem (10) met de voorraaddruk van de PREV.
Dezelfde leiding wordt gebruikt om de TEBS E modulator te voorzien van
voorraaddruk uit de luchtketel. Via de in de PEM geïntegreerde overstroomklep
wordt de luchtketel voor de luchtvering (11) gevuld. De overstroomklep heeft tot
taak om als eerste de luchtketel "rem" op druk te brengen en bij drukverlies in de
luchtvering, de druk in de bedrijfsrem te handhaven, zodat de remkracht in het
getrokken voertuig is gegarandeerd. In de PEM is een anti-optelklep (7)
geïntegreerd om de wielremmen te beschermen tegen beschadiging ten gevolge
van remkrachtoverbelasting (membraan- en parkeerremgedeelte van Tristop
cilinders gelijktijdig bediend). Vanuit de PEM wordt de druk naar de Tristop
cilinders (9) verdeeld.
De parkeerrem wordt geactiveerd door bediening van de rode knop op de PREV
(13). Daardoor wordt het parkeerremgedeelte van de Tristop cilinders ontlucht,
zodat de geïntegreerde veer de wielrem kan bedienen. Wordt bij geactiveerde
parkeerrem ook de bedrijfsrem gebruikt, dan stroomt de remdruk via de antioptelklep
in het parkeerremgedeelte van de Tristop cilinders en bouwt zo
proportioneel naar de opgebouwde remkracht in het bedrijfsremgedeelte de kracht
in het parkeerremgedeelte af, zodat geen overbelasting plaatsvindt.
Conventionele luchtveringinstallatie
Het conventionele luchtveersysteem bestaat uit een luchtveringsklep (17) en een
heffen/dalen-klep, bijv. TASC (12), zie hoofdstuk 6.4 "Snelheidsschakelaar (ISS 1
en ISS 2)", pagina 75. Beide kleppen worden door de PEM van voorraaddruk
voorzien. De luchtveringsklep regelt het rijniveau van het getrokken voertuig door
de hoeveelheid lucht in de luchtbalgen (15) te regelen. Via de heffen/dalenklep kan
het niveau van het getrokken voertuig met de hand worden gewijzigd, bijv. voor het
laden en lossen. Verder kan een asliftklep (16) zijn gemonteerd, die afhankelijk van
de belading, door de TEBS E modulator wordt geregeld. De asliftklep wordt
eveneens door de PEM van voorraaddruk voorzien.

4.2.3 Elektronisch geregelde luchtvering (ECAS)
Verklaring
Inleiding
TEBS E 4
Een elektronisch geregelde luchtvering (ECAS) is onderdeel van de TEBS E
modulator (Premium).
1-puntsregeling met een wegsensor en een liftas (voor opleggers)
De remleidingen zijn in dit schema niet weergegeven.
1 Spanningsvoeding via ISO 7638 2 Commandoleiding 3 voorraadleiding
4 Stoplichtvoeding 24N via ISO 1185 (optioneel) 5 Wegsensor 6 TEBS E modulator (Premium) met
geïntegreerde regeleenheid en
geïntegreerde balgdruksensor voor
liftasregeling
7 Externe bedieneenheid, bijvoorbeeld
SmartBoard, Trailer Remote Control, ECASbedieningseenheid
of ECAS bedieningsbox
8 ECAS-magneetklep
(met liftasregeling)
9 Overstroomklep
10 Liftbalg 11 Tristop cilinder 12 Draagbalg
13 Luchtketel voor bedrijfsremsysteem 14 Luchtketel voor
luchtvering
De lijnen vormen de kabels en leidingen voor de componenten.
15 Parkeer-los-veiligheidsklep (PREV)
19

4 TEBS E
Verklaring
1 TEBS E modulator (Premium)
480 102 06. 0
4 ECAS magneetklep
472 880 001 0
Alternatief 472 905 111 0
(+ impulsgestuurde liftas)
7 Kabel voor TEBS E accuvoeding
449 808 ... 0
10 Kabel voor ECAS 2-puntsregeling
449 439 ... 0
13 Kabel voor voeding ELEX
449 303 020 0
16 Schakelkabel 449 714 … 0
20
Inleiding
2-puntsregeling met twee wegsensoren
2 Elektronische uitbreidingsmodule (ELEX)
446 122 070
5 Externe bediening, bijvoorbeeld
SmartBoard 446 192 110 0
8 Verdelerkabel accu en / of licht
449 803 ... 0
11 Schakelaar (voor activeren/deactiveren van
acculading)
3 Accukast446 156 090 0
6 Wegsensoren 441 050 100 0
9 Kabel voor SmartBoard
449 906 ... 0
12 Kabel voor wegsensor
449 811 ... 0
14 Voedingskabel 449 273 … 0 15 TEBS E accukabel
449 807 … 0

5 Remsysteem
5.1 Uitvoering systeem
5.2 Toepassingsgebied
Remsysteem
TEBS E 5
Het remsysteem Trailer EBS E is een elektronisch geregeld remsysteem met
lastafhankelijke remdrukregeling, automatische anti-blokkeerregeling (ABS) en een
elektronische stabiliteitsregeling (RSS).
Getrokken voertuigen met een EBS E remsysteem mogen alleen worden gebruikt
achter motorwagens met een uitgebreide ISO 7638 stekerverbinding (7-polig; 24V;
motorwagens met CAN leiding) of motorwagens met ISO 7638 stekerverbinding
(5-polig; 24V; motorwagens zonder CAN leiding).
Bij de TEBS E modulator (Multi-Voltage) 480 102 080 0 is ook een
12V voeding volgens ISO 7638 mogelijk, zie hoofdstuk 5.7.3 "Multi-
Voltage", pagina 31.
Voertuigen
Eén- en meerassige getrokken voertuigen in de klasse O3 en O4 overeenkomstig
de richtlijn 70/156/EEG, aanhangsel II met luchtvering, hydraulische vering,
mechanische vering, schijf- of trommelremmen.
Remsystemen
Andersoortige remsystemen met pneumatische respectievelijk pneumatischhydraulische
overbrenging overeenkomstig de richtlijn 71/320/EG respectievelijk
voorschrift ECE R 13 of de rechtsverordening StVZO (geldig voor Duitsland).
Enkele en dubbele montage
Voor de assen met toerentalsensoren moeten per as dezelfde bandenomtrek en
een zelfde aantal poolwieltanden worden gebruikt.
Tussen bandenmaat en aantal poolwieltanden is een verhouding van ≥ 23 en ≤ 39
toegestaan.
Voorbeeld: Bij een poolwiel met 100 tanden en een bandenomtrek van 3250 mm is
de maximale wielsnelheid die door het EBS kan worden verwerkt
vwiel max ≤ 160 km/h.
Remberekening
Voor het gebruik van Trailer EBS E is een gespecificeerde remberekening voor het
voertuig of de voertuigserie vereist. Neem daarvoor contact op met WABCO.
Formulier "Technische voertuiggegevens voor de remberekening van
getrokken voertuigen"
Ga naar onze internetsite http://www.wabco-auto.com.
Klik op Productcatalogus INFORM => Productnummer.
Voer het nummer van de brochure 826 000 472 3 (voor Duits) of 826 000 473 3
(voor Engels) in het zoekveld in.
Klik op de Startknop.
21

22
5 TEBS E
5.3 Goedkeuring en normen
Testrapport
Remsysteem
Testrapport
Ga naar onze internetsite http://www.wabco-auto.com.
Klik op Productcatalogus INFORM => Index.
Geef het woord Goedkeuring in het veld "zoeken" in.
Klik op de Startknop.
Goedkeuring (taal) Onderwerp
EB123.10E (Engels) ABS
EB123_suppl.1E Aanvullende goedkeuring voor 4- tot 10-assige voertuigen conform ECE R13,
bijlage 20
EB124.6E (omvat ID EB 124.5E) (Engels) EBS
• Uitbreiding naar ECE R13, serie 11, supplement 4
• Bijlage 1, hoofdstuk 3.2.3.1 Elektromagnetische verdraagzaamheid
• Bijlage 2 CAN Repeater / CAN Router
EB167.1E (Duits, Engels) RSS voor TEBS E en TEBS D conform ECE R 13 serie 11
TUEH-TB2007-019.01 (Duits)
TUEH-TB2007-019.01 (Engels)
Trailer EBS E (ADR/GGVS)
RDW-13R-0228 (Engels) Vergelijkende goedkeuring TEBS D / TEBS E
ID_EB158.0 (Engels) Remlos- en ontspanningsfunctie
EB124_CanRou_0E (Engels) CAN-Router
Normen
Normen Titel
ISO/TR 12155
DIN 75031
Bedrijfswagens en getrokken voertuigen – rangeer-waarschuwingsinrichtingen
– eisen en controle
DIN EN ISO 228 (deel 1 - 2) Pijpschroefdraad voor niet in de schroefdraad afdichtende verbindingen
ECE R 48 (2008) Regeling nummer 48 van de economische commissie van de Verenigde
Naties voor Europa –Uniforme voorwaarden voor de toestemming van
voertuigen ten aanzien van de montage van verlichting- en
lichtsignaalinrichtingen
ISO 1185 Wegverkeer – steekinrichtingen voor de elektrische verbinding van
motorwagens en getrokken voertuigen – 7-polige steekinrichting type 24 N
(normaal) voor voertuigen met 24 V nominale spanning
ISO 4141 (deel 1 - 4) Wegverkeer - meeraderige verbindingsleidingen
ISO 7638 (deel 1 - 2) Wegverkeer – steekinrichtingen voor de elektrische verbinding van
motorwagens en getrokken voertuigen – deel 1: Steekinrichtingen voor
remsystemen en remuitrusting van voertuigen met 24 V / 12 V nominale
spanning
ISO 11898 (deel 1 -5) Wegverkeer – CAN
ISO 11992 (deel 1 -2) Wegverkeer – vervanging van digitale informatie over elektrische
verbindingen tussen motorwagens en getrokken voertuigen
ISO 12098 Wegverkeer – steekinrichtingen voor de elektrische verbinding van
motorwagens en getrokken voertuigen – 15-polige steekinrichting voor
voertuigen met 24V nominale spanning

5.4 ABS configuraties
Remsysteem
Componenten Voertuigtype Opmerking
2S/2M
1x TEBS E modulator (standard)
2x ABS-toerentalsensor
2S/2M+Select-Low-Ventil
1x TEBS E modulator (standard)
2x ABS-toerentalsensor
1x Select-Low-klep (SLV)
4S/2M
1x TEBS E modulator (Premium)
4x ABS-toerentalsensor
4S/2M+1M+dubbele terugslagklep
1x TEBS E modulator (Premium)
4x ABS-toerentalsensor
1x ABS-relaisklep
1x dubbele terugslagklep (SHV)
4S/3M
1x TEBS E modulator (Premium)
4x ABS-toerentalsensor
1x EBS-relaisklep
1- tot 3-assige opleggers /
middenassers met luchtvering,
hydraulische of mechanische
vering
1- tot 3-assige opleggers /
middenassers met luchtvering,
hydraulische of mechanische
vering en een stuuras
2- tot 5-assige opleggers /
middenassers met luchtvering,
hydraulische of mechanische
vering
2- tot 5-assige opleggers /
2- tot 3-assige middenassers met
luchtvering, hydraulische of
mechanische vering en een
stuuras
2- tot 5-assige
disselaanhangwagens /
2- tot 5-assige opleggers /
2- tot 3-assige middenassers met
luchtvering en een stuuras
TEBS E 5
Eén ABS toerentalsensor en één drukregelkring van de
TEBS E zijn tot één regelkanaal samengevoegd. Alle
overige wielen van die voertuigzijde worden, voor zover
aanwezig, indirect geregeld; Individuele Regeling van
de remkracht (IR). Bij noodremmingen kan elke
voertuigzijde een afwijkende remdruk, afhankelijk van
de wegdekomstandigheden en de remeigenschappen,
uitsturen.
De stuuras wordt via de SLV voorzien van de laagste
druk van de beide drukregelkringen, zodat de as ook
op µ-split (verschillende wrijvingswaarden) stabiel blijft.
Per voertuigzijde worden twee ABS toerentalsensoren
aangesloten. De remdrukken worden per zijde
geregeld. Hierbij hebben alle remcilinders aan één zijde
dezelfde druk.
De wielen aan één voertuigzijde, voorzien van
wielsnelheidssensoren, worden volgens het principe
geModificeerde ZijdeRegeling (MSR) geregeld. Het
meest blokkeergevoelige wiel aan één voertuigzijde
bepaalt voor die zijde of een ABS regeling noodzakelijk
is .
Het principe van de Individuele Regeling (IR) wordt
gebruikt voor zover het gaat om beide zijden van de
oplegger.
Op de stuuras zijn twee ABS toerentalsensoren, een
SHV en een ABS relaisklep gemonteerd.
De stuuras wordt volgens het principe geModificeerde
AsRegeling (MAR) en de overige assen volgens het
principe Individuele Regeling (IR) geregeld.
Op de vooras zijn twee ABS toerentalsensoren en een
EBS relaisklep gemonteerd. De stuuras wordt volgens
het principe geModificeerde AsRegeling (MAR)
geregeld. Het wiel, dat het eerst dreigt te blokkeren, is
bepalend voor de ABS regeling van de stuuras.
Op een volgende as worden één ABS toerentalsensor
en een drukregelkanaal van het TEBS E gebruikt voor
een regeling per zijde. Deze wielen worden individueel
geregeld (IR).
De systemen 2S/1M, 4S/4M en 6S/3M worden niet door TEBS E ondersteund.
Bij voertuigen met 5 tot 10 assen kunnen bij toepassing van CAN routers (zie
hoofdstuk 5.5 "Beschrijving componenten in het elektro-pneumatische
remsysteem", pagina 27) twee EBS systemen worden gemonteerd. Daarbij kunnen
het 2S/2M systeem en het 4S/3M systeem worden gecombineerd.
23

24
5 TEBS E
Meerassig asstel
Liftassen
Sleepassen
Stuurassen
Remsysteem
Niet gesenseerde assen resp. wielen worden door direct geregelde assen resp.
wielen meegeregeld. Bij meerassige asstellen wordt bij het remmen uitgegaan van
dezelfde maximale wrijving van deze assen.
Wanneer niet alle wielen van sensoren zijn voorzien, dan moeten die assen van
ABS toerentalsensoren worden voorzien, die de grootste neiging tot blokkeren
hebben.
Meerassige asstellen met alleen statische aslasttoekenning moeten zo worden
uitgerust (remcilinder, lengte remhefboom, etc.), dat de wielen van alle assen
mogelijk gelijktijdig de blokkeergrens bereiken en dat een direct geregeld wiel niet
meer dan twee wielen of één as indirect meeregelt.
2S/2M: Liftassen mogen niet van sensoren worden voorzien.
Alle andere systeemconfiguraties met minstens 4M met uitzondering van
disselaanhangwagens: Liftassen kunnen met de ABS toerentalsensoren e-f
worden gesenseerd.
Voertuigen met sleepassen moeten minstens een 4S/2M+1M-systeem of een
4S/3M-systeem hebben om blokkeren van de sleepas te voorkomen.
Bij hogere starheid van het chassis (bijv. koelwagen) moet een 4S/3M systeem
worden gemonteerd om bij het remmen in de bocht blokkering van de wielen in de
buitenbocht te voorkomen.
Gedwongen gestuurde assen mogen als starre assen worden behandeld.
WABCO advies: Getrokken voertuigen met zelfsturende assen worden van een
4S/3M, 4S/2M+1M of 2S/2M+SLV configuratie voorzien. Wanneer het voertuig is
voorzien van RSS moet een van deze configuraties worden gebruikt om bij een
RSS ingreep uitbreken van het voertuig in de bocht te voorkomen.
2S/2M- of 4S/2M-EBS-systemen met stuurassen: Bij typegoedkeuring van een
getrokken voertuig moet door rijtesten worden gegarandeerd, dat geen
ontoelaatbare trillingen of koersafwijkingen optreden. Bij een ABS test is het niet
mogelijk te waarborgen, dat alle stuurassen stabiel worden afgeremd. Is tijdens het
functioneren van het ABS extra stabiliteit voor een zelfsturende as vereist, dan
moet de stuuras via de snelheidsschakelaar (ISS) star worden geschakeld.
ABS configuraties en toekenning van sensoren / modulatoren
Modulator ABS toerentalsensoren Systeemas Type regeling
Trailer c-d Hoofdas (geen liftas) IR / MSR
Trailer e-f Bijkomende as (liftas) MSR
ABS/EBS e-f Bijkomende as, stuuras of liftas MAR

Verklaring
Rijrichting
EBS-relaisklep
Remsysteem
Trailermodulator Dubbele terugslagklep (SHV)
ABS-relaisklep Select Low klep (SLV)
ABS-configuraties voor opleggers, middenassers, disselaanhangwagens en dolly
Opleggers en middenassers
De dolly wordt behandeld als een middenasser.
TEBS E 5
Wiel met sensor
(direct geregeld)
Wiel zonder sensor
(indirect geregeld)
Disselaanhangwagens
25

26
5 TEBS E
Remsysteem
ABS configuraties voor binnenladers (voorbeeld: transport van ruiten of
betonplaten)
Deze voertuigen hebben een U-frame en geen mechanische verbinding van de
linker naar de rechter voertuigzijde in het bereik van de as.
De aanhangermodulator moet vooraan in het bereik van de opleggerschotel
worden geïnstalleerd en de remcilinders worden met maximaal 10 m lange
remleidingen aangesloten.
Om het tijdsgedrag en de ABS-prestaties te verbeteren, moeten extra
relaiskleppen worden gebruikt.
Het overzicht toont de in de ABS-keuring EB123.10E geteste configuraties. Andere
configuraties moeten (zoals tot nog toe) door afzonderlijke opleveringen door de
TÜV worden vrijgegeven.
Verklaring
Binnenlader
SRV Enkele relaisklep DRV Dubbele relaisklep
Toegestane lengte en diameters voor slangen en buizen
Oplegger, middenasser, disselaanhangwagens en dolly
Slangen en buizen Minimale diameter Maximale lengte
Tank voor de aanhangermodulator ø 12 mm *) *)
Tank voor de relaisklep ø 9 mm *) *)
Aanhangermodulator naar remcilinder ø 9 mm 6 m
Relaisklep naar remcilinder ø 9 mm 6 m
Afzonderlijke wielophanging
Slangen en buizen diameter Maximale lengte
Tank voor de aanhangermodulator min. ø 12 mm *)
Tank voor de relaisklep min. ø 9 mm *)
Trailermodulator naar de relaisklep max. ø 9 mm 10 m
Aanhangermodulator naar remcilinder min. ø 9 mm *) 10 m
Relaisklep naar remcilinder min. ø 9 mm
min. ø 9 mm
3 m
3 m
*) De lengte van de slangen en buizen tussen tank en modulator mogen slechts zo
lang worden uitgevoerd, dat het tijdsgedrag conform ECE R13 bijlage 6 wordt
vervuld.

Remsysteem
5.5 Beschrijving componenten in het elektro-pneumatische remsysteem
Component / bestelnummer Applicatie / voertuigtype Doel / functie
TEBS E modulator
480 102 ... 0
(Variantenoverzicht zie hoofdstuk 12.1
"Pneumatische aansluitingen voor
TEBS E", pagina 213)
TEBS E modulator met gemonteerde
Pneumatic Extension Modul (PEM)
(Variantenoverzicht zie hoofdstuk 12.1
"Pneumatische aansluitingen voor
TEBS E", pagina 213)
461 513 ... 0
EBS relaisklep
480 207 001 0 (24 V)
480 207 202 0 (12 V)
ABS relaisklep
472 195 037 0
Parkeer-los-veiligheidsklep (PREV)
971 002 … 0
Select-Low klep
(dubbele terugslagklep)
434 500 003 0
Wisselklep
(dubbele terugslagklep/tweeweg-klep)
434 208 055 0
TEBS E 5
Alle getrokken voertuigen. Regeling en controle van het elektropneumatisch
remsysteem.
Alle getrokken voertuigen met
luchtvering.
Voor-/achteras bij
disselaanhangwagens of 3e as bij
opleggers.
4S/3M systemen.
Derde as bij opleggers
4S/2M+1M systemen.
Bij deze configuratie wordt de
uitgestuurde remdruk van deze as niet
gecontroleerd.
Zijdeafhankelijke regeling van de
drukken in de remcilinders tot maximaal
3 assen.
Regeling o.a. van ABS, RSS.
Pneumatische verdeelmodule met
geïntegreerde overstroomklep voor de
luchtvering en met anti-optelklep.
De PEM reduceert het aantal
koppelingen en vereenvoudigt de
montage van het TEBS E remsysteem.
Aansturen van de remdrukken met
sensering van de actuele remwaarde.
Elektrische aansturing en controle door
TEBS E.
Aansturing van de remdrukken.
Elektrische aansturing door TEBS E.
Alle getrokken voertuigen. Functies van de aanhangwagenremklep
en de gecombineerde losklep in één
component gecombineerd (inclusief
noodremfunctie).
Voertuigen met 2S/2M+Select-Low
regeling, bijv. met stuuras.
Voertuigen met 4S/2M+1M systeem
voor het aansturen van de separate
ABS relaisklep.
Ingangsdrukken zijn de per zijde
uitgestuurde drukken van de
trailermodulator. De lagere druk wordt
gestuurd naar de as die moet worden
geremd.
Ingangsdrukken zijn de per zijde
uitgestuurde drukken van de
trailermodulator. De hogere druk wordt
naar de ABS relaisklep gestuurd.
27

28
5 TEBS E
Remsysteem
Component / bestelnummer Applicatie / voertuigtype Doel / functie
ABS toerentalsensoren
441 032 808 0 (0,4 m)
441 032 809 0 (1 m)
Reparatiesets:
441 032 921 2
441 032 922 2
Druksensoren
441 044 101 0
441 044 102 0
CAN Router
446 122 050 0 (contactdoos)
446 122 052 0 (stekker)
446 122 054 0 (stekker; met
remdruksensor)
CAN Repeater
446 122 051 0 (contactdoos)
446 122 053 0 (stekker)
Kabel
Kabeloverzicht, zie hoofdstuk 12.3
"Kabeloverzicht", pagina 220.
Op de remdragers van de assen resp.
de hoofdassen.
Op één van de luchtbalgen van de te
controleren as.
Registratie van de bewegingstatus van
een draaiend poolwiel samen met het
voertuigwiel.
Meten aslast.
Aan het gele koppelstuk. Meten druk aan het gele koppelstuk.
Voertuigcombinaties met meerdere
Trailer remsystemen (Eurocombi's of
Roadtrains).
Tussen interface motorwagen en
getrokken voertuig en TEBS E
modulator(en).
Voor speciale voertuigen, waarbij de
kabellengten niet overeenkomen met de
voorschriften, bijv. telescoop diepladers
of bomentransporters.
Tussen interface motorwagen en
getrokken voertuig en TEBS E
modulator.
Spanningsvoeding en verdeling van
CAN signalen op meerdere TEBS E
modulatoren.
Tot maximaal vier in rij geschakelde
CAN Routers kunnen maximaal vijf
TEBS E modulatoren van spanning
voorzien.
Door een optimaal aangesloten
druksensor wordt de rem-/stuurdruk in
de buurt van het koppelstuk gemeten en
als CAN signaal aan de aangesloten
TEBS E modulator(en) doorgegeven om
een optimaal tijdsgedrag met een
motorwagen zonder EBS te
waarborgen.
Versterking van het CAN signaal om de
informatievoorziening voor het
aangesloten TEBS E op grote afstanden
te waarborgen.
Aanwijzing: Conform ISO 11992 mag
de leiding in de trailer maximaal 18 m
zijn. De kabellengte bij Trailer EBS E
samen met de CAN Repeater kan tot
80 m zijn.
Verbinding componenten.

5.6 Onderdelen TEBS E modulator
Remsysteem
TEBS E 5
De TEBS E modulator is een elektronica met vier ingangskanalen voor
toerentalsensoren en een CAN interface "Motorwagen".
De onderdelen van de modulator zijn:
• een interne druksensor "remdruk"
• een interne druksensor "aslast"
• een redundantieklep voor de noodbediening bij stroomuitval;
• twee modulatoren voor de regeling van de remcilinders;
• twee interne druksensoren voor het meten van de stuurdrukken voor de
remcilinders;
• een uitgang voor de regeling van een extra as;
• een interne druksensor voor de controle van de voorraaddruk;
• een dwarsversnellingssensor voor de bewaking van de rijstabiliteit.
29

30
5 TEBS E
5.7 Voeding
WAARSCHUWING
Remsysteem
5.7.1 Functietest bij inschakelen resp. aankoppelen
5.7.2 Spanningsvoeding via remlicht (24N)
Het Trailer EBS E wordt elektrisch door Pin 2 van de ISO 7638 stekerverbinding
(klem 15) ingeschakeld.
Hoger ongevalrisico door blokkeren van de wielen
Wanneer de ISO 7638 stekerverbinding naar de motorwagen niet is
aangesloten, zijn ABS-, EBS- en RSS-regelfuncties niet beschikbaar.
– Wijs op de juiste manier de chauffeur van het voertuig op dit gevaar (bijv.
door een sticker, in de gebruiksaanwijzing).
Twee seconden na het inschakelen van het Trailer EBS E wordt een
systeemcontrole uitgevoerd, waarbij de magneten hoorbaar kort worden in- en
uitgeschakeld.
Wanneer de systeemcontrole bij het insteken van de 7- resp. 5-polige ISO 7638
stekerverbinding niet hoorbaar is, dan is er een probleem in de spanningsvoeding
tussen motorwagen en TEBS E (klem 15, 30 of de massaverbinding van de spiraalof
voedingskabels naar de Trailer EBS modulator).
Gevolg: De modulator wordt niet van spanning voorzien.
Remedie: Rijd naar de dichtstbijzijnde werkplaats.
Bij uitval van de spanningsvoeding via de ISO 7638 stekkerverbinding kan het
TEBS E remsysteem via een optionele stoplichtvoeding (24N) – als beveiliging –
worden geregeld.
Volgens ECE R13 is alleen een voorziening via het remlicht niet toegestaan. Let
erop, dat met de voorziening via 24N of ISO 12098 tijdens het rijden de functie
"RSS" en de GIO uitgangen niet zijn geactiveerd.
Wanneer bij het rijden tijdens het remmen de ECU alleen via het remlicht van
spanning wordt voorzien, zijn de volgende functies beschikbaar:
• De lastafhankelijke remkrachtverdeling (ALB functie).
• Het ABS met beperkte, tijdvertragende regelkenmerken.
• De ISS uitgang voor de schakeling van een draaischijfklep met RTR functie
(TASC).
• De ECAS RTR functie.

5.7.3 Multi-Voltage
Voertuigtype
Doel
Remsysteem
TEBS E 5
Oplegger, middenasser met maximaal 4S/2M systeem.
Oplegger, middenasser met maximaal 4S/2M+1M systeem.
Oplegger, middenasser en disselaanhangwagen met 4S/3M systeem.
De TEBS E modulator (Multi-Voltage) 480 102 080 0 kan met 12 V en met 24 V
motorwagen worden gebruikt.
Omdat er normaal geen CAN signaal in de 12 V motorwagen aanwezig is, wordt
de stuurdruk "rem" alleen pneumatisch doorgegeven aan het getrokken voertuig.
Ook zijn de GIO uitgangen niet beschikbaar om een klep aan te sluiten.
De volgende componenten kunnen wel worden aangesloten:
• Externe druksensoren op GIO1 of GIO3
• Toets en schakelingangen (bijvoorbeeld voor asfaltrem) op GIO1-7
• Indicatie remvoeringslijtage (BVA) op GIO1-7
• SmartBoard of IVTM op SUBSYSTEM
Aansluiting van de TEBS E modulator (Multi-Voltage) op de motorwagen
Voor de montage en de bediening in gemengd gebruik moet een extra 12V
gecodeerde contactdoos naast de 24V gecodeerde ISO 7638 contactdoos worden
gemonteerd:
• 24V contactdoos met CAN signaal (446 008 380 2 of 446 008 381 2)
Gebruik bijvoorbeeld de voedingskabel 449 173 … 0 om de 24V contactdoos
aan te sluiten.
• 12V contactdoos zonder CAN signaal (446 008 385 2 of 446 008 386 2)
Gebruik een 5-polige (indien nodig 7-polige) kabel om de 12V contactdoos aan
te sluiten.
• 12 V contactdoos met CAN signaal (446 008 385 2 of 446 008 386 2)
Gebruik een 5-polige (bij 12 V CAN ondersteuning 7-polige) kabel om de 12 V
contactdoos aan te sluiten.
Met behulp van een aansluitbox moet een Y-voedingskabel worden gemaakt om
de 24V en 12V verbinding aan te sluiten.
31

32
5 TEBS E
Remsysteem
De activering van de GIO uitgangen in de Multi-Voltage modus wordt
ondersteund, zodat naast de hiervoor genoemde componenten nu ook
de volgende kleppen kunnen worden aangesloten:
Asliftklep geschikt voor Multi-Voltage 463 084 050 0
ABS relaisklep geschikt voor Multi-Voltage 472 196 003 0
Voor GIO functies, waarvoor componenten nodig zijn, moet de
elektrische belasting ook worden gedefinieerd in de TEBS E
diagnosesoftware: Klep of lamp zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster
TEBS - GIO parameter 3.
Aanwijzing: Een naderingsschakelaar wordt in de 12 V modus niet
ondersteund.
Parametrering: Optioneel kan via een parameter de CANcommunicatie
ook in het 12 V spanningsbereik worden ingeschakeld.
Wanneer deze parameter niet is ingesteld, wordt de CANcommunicatie
met de motorwagen bij een spanning < 16 V
weggeschakeld.
Naast de eerder genoemde componenten kan een voor Multi-Voltage
geschikte EBS relaisklep 480 207 202 0 worden aangesloten.
Bij gebruik van een van de TEBS E modulator (Multi-Voltage) zijn de volgende
combinaties van spanningsbereiken tussen motorwagen en gemonteerde
aanhangercomponenten toegestaan:
Voedingsspanning van de
motorwagen
Toegestane
voedingsspanning van de
gemonteerde
componenten in de
aanhanger
24 V 24 V
12 V 24 V
12 V 12 V
24 V 12 V
Compatibel?

5.8 Systeemcontrole
5.8.1 Waarschuwingen en systeemmeldingen
Remsysteem
TEBS E 5
Lichtsignaalmeldingen na het inschakelen van het contact
Volgens ECE R 13 zijn twee reacties bij het inschakelen van het contact
toegestaan, die met de TEBS E diagnosesoftware kunnen worden
geparametreerd, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - ABS/RSS => Functie
verklikkerlamp.
Variant 1
De waarschuwingslamp / waarschuwingsweergave in de motorwagen licht op na
inschakelen van het contact.
Indien geen actuele fout is herkend, dan gaat de waarschuwingslamp /
waarschuwingsweergave na circa 2 seconden uit. Trailer EBS E is bedrijfsgereed.
Indien wel een actuele fout is herkend, bijvoorbeeld sensorstoring, dan blijft de
waarschuwingslamp / waarschuwingsweergave branden.
Wanneer een sensorfout tijdens de laatste rit werd waargenomen, gaat de
waarschuwingslamp / waarschuwingsweergave uit na v > 7 km/u.
Wanneer ook na het optrekken de waarschuwingslamp / waarschuwingsweergave
niet dooft, moet de bestuurder de storing laten verhelpen door een garage.
Variant 2
De waarschuwingslamp / waarschuwingsweergave in de motorwagen licht op na
inschakelen van het contact.
De waarschuwingslamp / waarschuwingsweergave gaat uit bij v ≥ 7 km/h.
Wanneer ook na het optrekken de waarschuwingslamp / waarschuwingsweergave
niet dooft, moet de bestuurder de storing laten verhelpen door een garage.
Waarschuwingen en systeemmeldingen
Wanneer tijdens het rijden in het dashboard de gele of rode waarschuwingslamp /
waarschuwingsweergave brandt of knippert, gaat het om een waarschuwing of
systeemmelding.
Gele waarschuwingsweergave / verklikkerlampje: Aansturing via pin 5 van de
ISO 7638 steker en via CAN-bus
Rode waarschuwingsweergave / verklikkerlampje: Aansturing via CAN-bus van
de ISO 7638 steker
Tijdens het bedrijf optredende gebeurtenissen worden in de Trailer EBS E
opgeslagen en kunnen in de garage via TEBS E Diagnostic Software worden
opgeroepen.
De chauffeur moet letten op de signalen van de waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp. Bij het oplichten van de waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp moet een werkplaats worden opgezocht. Volg de aanwijzingen
op het display, indien van toepassing.
33

34
5 TEBS E
Remsysteem
De fouten worden volgens de valentie van de fouten weergegeven. De valentie van
de fout wordt daarbij in vijf klassen ingedeeld:
Klasse 0: Lichte, tijdelijke fouten worden door een gele waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp aangegeven.
Klasse 1: Gemiddelde fouten, die leiden tot het uitschakelen van deelfuncties
(bijvoorbeeld ABS), worden door een gele waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp aangegeven.
Klasse 2: Serieuze fouten in het remsysteem worden door een rode
waarschuwingsweergave / waarschuwingslamp weergegeven.
Klasse 3: Lichte fouten, die kunnen leiden tot het uitschakelen van GIO functies
(bijvoorbeeld snelheidssignaal), worden door het knipperen van een gele
waarschuwingsweergave / waarschuwingslamp na het inschakelen aangegeven.
Klasse 4: Lichte fouten, die kunnen leiden tot het uitschakelen van GIO functies
(bijvoorbeeld bedieningseenheid). Er vindt geen weergave door de
waarschuwingsweergave / waarschuwingslamp plaats.
Waarschuwingssignalen bij spanningsvoeding via ISO 1185 / ISO 12098
De spanningsvoeding via ISO 1185 (24N, remlicht) of ISO 12098 is als beveiliging
voorzien, om bij storingen van de spanningsvoeding via ISO 7638 steker
belangrijke regelfuncties te behouden.
Bij een complete uitval van ISO 7638 steker is een waarschuwing via Pin 5 niet
mogelijk.
Is de verbinding via pin 5 intact, dan wordt de waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp geactiveerd en de chauffeur gewaarschuwd.
Waarschuwingssignalen bij niet gespecificeerde fouten volgens ECE R 13
Na de inschakelprocedure en de test van de waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp knippert bij niet-gespecificeerde fouten volgens ECE
voorschriften de waarschuwingsweergave / waarschuwingslamp.
De waarschuwingsweergave / waarschuwingslamp wordt afgebroken, wanneer het
voertuig een snelheid van 10 km/h overschrijdt.
Volgende toestanden leiden tot het knipperen van de waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp:
• Immobilizer (wegrijblokkering) geactiveerd
• Service-interval bereikt (BVA)
• Remvoering versleten
• Actuele fout van de klasse 3 (bijvoorbeeld ECAS-fout)
• Bandendrukverlies (IVTM)
5.8.2 Pneumatische redundantie
Bij fouten in het EBS systeem, die tot een (gedeeltelijke) uitschakeling leiden, zal
de pneumatische stuurdruk direct, echter zonder lastafhankelijke regeling, naar de
remcilinders schakelen. De ABS regeling blijft zo lang mogelijk aanwezig.
Waarschuwingsweergave / verklikkerlampje: De chauffeur wordt door het
oplichten van de rode waarschuwingsweergave / waarschuwingslamp over de
toestand van het systeem gewaarschuwd.

5.9 Remfuncties
5.9.1 Herkenning gewenste waarde
Remsysteem
TEBS E 5
Zonder stroomtoevoer komt de stuurdruk via de gele koppelingskop direct bij de
cilinders. De redundantieklep, die in de TEBS E modulator is geïntegreerd en in
normaalbedrijf de stuurdruk van de drukregelcircuits afscheidt, blijft geopend.
Bij functionerende Trailer EBS E wordt bij het begin van het remmen eerst de
redundantieklep van stroom voorzien en daarmee de regelleiding van de gele
koppelingskop van de drukregeling van de Trailer EBS E modulator afgekoppeld.
Nu wordt conform de meting gewenste waarde en de beladingsituatie de
drukregeling via de drukregelcircuits gerealiseerd.
Keuze van de gewenste vertraging betekent: wat is de remwens van de chauffeur.
Bij een combinatie met een EBS geremde motorwagen met 7-polige ISO 7638
stekerverbinding krijgt TEBS E de gewenste vertraging via de CAN
databusverbinding van de motorwagen.
Is de gewenste waarde niet via de databusverbinding beschikbaar, bijvoorbeeld bij
een combinatie met een conventioneel geremde motorwagen, dan wordt de
gewenste waarde door het meten van de stuurdruk aan het gele koppelstuk
bepaald. Dit gebeurt óf via de in de TEBS E modulator geïntegreerde óf optioneel
met een externe sensor gewenste druk. De externe sensor gewenste druk is aan
te bevelen bij bijzonder lange getrokken voertuigen, om de tijdvertraging door
lange buisleidingen uit te sluiten.
Om de druk in het getrokken voertuig zo snel mogelijk op te bouwen, heeft de
remwaarde via de CAN databusverbinding (ISO 7638, pin 6 en 7) altijd voorrang.
Voor het aanpassen van de remkrachten aan de belading wordt bij luchtgeveerde
voertuigen en bij voertuigen met hydraulische vering de veerbalgdruk door een
druksensor gemeten. Bij mechanisch geveerde voertuigen wordt de belading
bepaald door meting van de inveringsweg door één of twee wegsensor(en) zie
hoofdstuk 5.9.2 "Automatische Lastafhankelijke Remkrachtregeling (ALB)",
pagina 37.
Bij een spanningsvoeding < 16 V hebben de motorwagengegevens
geen voorrang meer, d.w.z. geen regeling via de CAN waarde.
Met een parameter kan worden ingesteld of de CAN waarde bij een
spanningsvoeding < 16 V niet wordt getoetst resp. in een
spanningsbereik van 8 tot 32 V wordt getoetst. Daardoor kunnen
motorwagens met 12 V spanningsvoeding en 12 V CAN data worden
gebruikt, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - ABS/RSS => CANberichten
ISO 11992 => Ondersteuning 12 V CAN-bus.
35

36
5 TEBS E
5.9.1.1 Externe remdruksensor
Voertuigtype
Doel
Montage
Componenten
Remsysteem
Alle getrokken voertuigen.
Verbetering van het tijdsgedrag bij motorwagens zonder EBS (geen CAN signaal).
In de commandoleiding aan de voorkant van het voertuig of direct op de CAN
Router of CAN Repeater, zie hoofdstuk 5.5 "Beschrijving componenten in het
elektro-pneumatische remsysteem", pagina 27.
De druksensor voor de gewenste waarde kan niet op ELEX worden aangesloten.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 TEBS E Modulator (Premium) 480 102 06. 0
2 De druksensor voor de gewenste
waarde (0 tot 10 bar)
Toepassing uitsluitend onder
verantwoordelijkheid van de
voertuigfabrikant, afhankelijk
van de voertuigconstructie.
De toewijzing van de GIOaansluitingen
wordt vastgelegd
met de TEBS E Diagnostic
Software.
3 Kabel voor de druksensor voor de
gewenste waarde
4 CAN router of CAN repeater
Een uitgebreide beschrijving van
de CAN router en CAN repeater
vindt u in de brochure zie
hoofdstuk 4 "Inleiding", pagina 13
=> paragraaf "Meer informatie".
CAN
Repeater
CAN-router
441 044 101 0
441 044 102 0
449 812 ... 0
446 122 05. 0
Variantenoverzicht zie
hoofdstuk 5.5 "Beschrijving
componenten in het elektropneumatische
remsysteem",
pagina 27

Remsysteem
5.9.2 Automatische Lastafhankelijke Remkrachtregeling (ALB)
Bepalen 1-krings aslast
Voertuigtype
Getrokken voertuigen met alle typen vering.
TEBS E 5
Doel
Trailer EBS E heeft een lastafhankelijke remdrukregeling, waarmee de remdruk
aan de belading wordt aangepast. Via de parametrering worden de
karakteristieken volgens de remberekening opgeslagen.
De actuele aslast wordt bepaald door het meten van de veerbalgdruk, van de
hydraulische druk, door analyse van de inveringsweg bij mechanische vering of
berekening uit de verschillen in wielsnelheid bij twee assen met toerentalsensoren.
Opleggers en disselaanhangwagens worden verschillend geregeld.
Bepalen 2-krings aslast (rechts/links)
Voertuigtype
Getrokken voertuigen met per zijde gescheiden hydraulische vering of luchtvering.
Vaststellen aslasten
Doel
Deze functie maakt het mogelijk een rechts/links gemiddelde van de aslasten te
vormen. Daardoor verbetert de remprestatie van het getrokken voertuig
(nauwkeuriger bepaling van de werkelijke aslast). Op de hoofdas c-d wordt een
extra aslastsensor gemonteerd, die in de TEBS E diagnosesoftware als tweede
externe aslastsensor c-d moet worden ingesteld, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS -
functiekeuze => knop speciale functies weergeven.
De aslast van hoofdas c-d kan met de volgende opties worden bepaald:
• Bepaling van de druk van de balgveer met de in de modulator geïntegreerde
druksensor bij luchtgeveerde voertuigen
• Bepaling van de luchtveerdruk met een externe druksensor bij lucht/hydraulisch
geveerde voertuigen (externe aslastsensor c-d)
• Bepaling van de inveringsweg met een sensor bij mechanisch geveerde
voertuigen
De aslast van bijkomende as e-f kan met de volgende opties worden bepaald:
• Bepaling van de luchtveerdruk met een externe druksensor bij lucht/hydraulisch
geveerde voertuigen
• Bepaling van de inveringsweg met een sensor bij mechanisch geveerde
voertuigen (externe aslastsensor e-f)
• Vaststelling van de aslast via slipherkenning bij 4S/3M systemen
Beveiliging "voertuig tot op buffer"
Wanneer de balgdruk lager dan 0,15 bar is of minder dan 50% van de
geparametreerde lege balgdruk bedraagt (altijd de kleinste waarde), dan wordt de
ALB karakteristiek "beladen" uitgestuurd, daar het chassis vermoedelijk tot op de
buffers van de as staat en daardoor geen betrouwbare analyse van de aslast
aanwezig is.
37

5 TEBS E
Karakteristieken
Verklaring
38
Oplegger
Remsysteem
Disselaanhangwagens
A Aanspreekbereik rem V Slijtagegebied S Stabiliteitsgebied
Oplegger
In dit voorbeeld stijgt de gewenste waarde of stuurdruk
(pm) in het aanspreekbereik van 0 bar tot 0,7 bar. Bij
deze stuurdruk stijgt de remdruk (pcil) van 0 tot 0,4 bar.
Bij 0,7 bar is de aanspreekdruk van de wielrem bereikt,
zodat het voertuig vanaf nu remkracht kan opbouwen.
Dit punt, de aanspreekdruk van het gehele
aanhangwagenremsysteem, is binnen de EEG-grenzen
te parametreren.
Het remgebied schrijft voor in welk bereik de
afremming (in %) bij een bepaalde stuurdruk pm moet
liggen.
In het verdere verloop volgt de remcilinderdruk, in
beladen toestand, de rechte lijn die door de berekende
waarde bij 6,5 bar loopt.
Bij een leeg voertuig wordt ook bij de aanspreekdruk bij
0,7 bar uitgestuurd. In het verdere verloop wordt de
remdruk conform de belading gereduceerd.
Disselaanhangwagen
Aan de grens van het aanspreekbereik worden de
aanspreekdrukken van de wielremmen uitgestuurd, die
per as kunnen verschillen. In het deelremgebied
worden de remdrukken zodanig uitgestuurd, dat de
slijtage optimaal is.
Bij disselaanhangwagens met membraancilinder type
24" op de vooras en type 20" op de achteras wordt de
remdruk van de vooras conform de remberekening iets
achtergehouden en van de achteras iets verhoogd. Dit
zorgt voor een gelijkmatige belasting van alle
wielremmen, zoals ook nu het geval is met behulp van
een aanpassingsklep in conventionele remsystemen.
In het stabiliteitsgebied worden de remdrukken
afhankelijk van de aslasten en de wrijving (eventueel
maximale wrijving) uitgestuurd.

Druk aan de gele koppelingskop
(stuurdruk resp. ingestelde
waarde)
Remsysteem
Parameterinstelling voor ALB karakteristieken
TEBS E 5
In het venster TEBS - ALB (zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168) moeten de waarden van stuurdrukken en aslasten
van de remberekening en de gemeten balgdrukken worden ingevoerd. Doorgaans
zal een lineaire karakteristiek de afhankelijkheid tussen stuurdruk en remdruk
weergeven. Bovendien kan optioneel een extra karakteristiekpunt
(overgangsbereik) worden gedefinieerd. Klik daartoe in het venster TEBS - ALB op
remdrukken => Extra karakteristiekpunt.
Standard worden volgende waarden ingesteld:
Aanspreekbereik
rem
Slijtagegebied
Overgangsgebied
(optioneel)
Stabiliteitsgebied
p ≤ 0,7 bar 0,7 bar < p ≤ 2,0 bar 2,0 bar < p ≤ 4,5 bar 4,5 bar < p ≤ 6,5 bar
Berekende afremming voertuig 0 % bij 2 bar: 12,6 % bij 4,5 bar: 37 % bij 6,5 bar: 56,5 %
De uitsturing van de remdruk wordt proportioneel aan de gemeten belading
aangepast.
Doel is bij alle beladingen en bij een druk aan het gele koppelstuk (stuurdruk resp.
gewenste waarde) van 6,5 bar een afremming van 55% te bereiken.
Druksensor voor hydraulische vering
Afhankelijk van de optredende drukken moet een passende druksensor worden
gekozen. De signaaluitgang moet lineair tussen 0,5 en 4,5V zijn.
Hydraulische druk: 0 bar = 0,5V
Maximale systeemdruk
Voorbeeld
Hydraulische balgdruk "onbeladen" = 50 bar
Hydraulische balgdruk "beladen" = 125 bar
Gezocht wordt de drukinvoer voor de TEBS E ALB parameter "beladen" en
"onbeladen".
Default
Zoek de hydraulische druksensor, die met het meetbereik van 125 bar
overeenkomt.
Druksensor "hydraulisch": 0 tot 250 bar => 0,5 tot 4,5V
WABCO standard EBS druksensor "pneumatisch" als vergelijkingswaarde: 0 tot
10 bar => 0,5 tot 4,5V
Berekening
Meetbereik 250 bar: WABCO standard EBS druksensor 10 bar = 250 bar
Parameterwaarde voor balgdruk "beladen" => 125 bar / 250 bar * 10 bar = 5 bar
Parameterwaarde voor balgdruk "onbeladen" => 50 bar / 250 bar * 10 bar = 2 bar
Invoer
De data worden met TEBS E diagnosesoftware ingevoerd, zie hoofdstuk 9.1
"Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster
TEBS - ALB.
39

40
5 TEBS E
5.9.2.1 Mechanische veringen
Voertuigtype
Doel
Functie
Aansluitingen van de componenten
Remsysteem
Voertuigen met bladvering (mechanische vering).
Vaststellen aslast
De aslastinformatie voor de ALB functie wordt ontleend aan de inveringsweg van
het asstel. Voor dit doel wordt een ECAS sensor gebruikt, die voor deze
toepassing een signaal levert proportioneel aan de inveringsweg en daarmee aan
de huidige aslast.
Verdere informatie zie hoofdstuk 5.9.2 "Automatische Lastafhankelijke
Remkrachtregeling (ALB)", pagina 37.
Uittreksel uit schema's 841 802 154 0:
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd met de TEBS E Diagnostic Software.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 TEBS E Modulator (Premium)
Montage
Aan vooras of achteras mogelijk.
2 Wegsensor (met draaihoekprincipe)
Montage
Wegsensor A aan as c-d
Wegsensor B aan as e-f
3 Hendel (verlenging van de wegsensorhefboom)
4 Aansturing (in verschillende lengten beschikbaar)
480 102 06. 0
441 050 100 0
441 050 71. 2
441 050 718 2
5 Kabel voor wegsensor 449 811 ... 0

Montage
Kalibrering
5.9.3 Drukregeling
Remsysteem
TEBS E 5
Informatie over de montage, zie hoofdstuk 8.5 "Montage sensor", pagina 153.
Informatie voor het kalibreren zie hoofdstuk 9.4.1 "Kalibreren bij voertuigen met
mechanische vering", pagina 191.
De drukregelkringen zetten de door de ALB functie bepaalde drukken om in
remcilinderdrukken.
De TEBS E modulator vergelijkt de gemeten remdrukken aan de uitgang van de
relaiskleppen met de gewenste drukinstelling.
Treedt er een afwijking op, dan wordt deze door het bekrachtigen van de be- of
ontluchtingsmagneten van de modulator resp. 3e modulator gecorrigeerd.
Wanneer de gemeten voorraaddruk boven 10 bar komt, dan worden de
drukregeling en de ABS regeling gedeactiveerd en wordt alleen via de redundantie
geremd.
Volgens de EG-richtlijnen en ECE-voorschriften is maximaal 8,5 bar voorraaddruk
in het getrokken voertuig toegestaan.
Pneumatische voorijling en voorijling via CAN
Om de combinatie af te stemmen en de remblokkenslijtage te harmoniseren kan
een voorijling worden bepaald.
De waarden voor de pneumatische voorijling en CAN voorijling kunnen verschillen.
De instellingen voor deze waarden kan u met de TEBS E diagnosesoftware
instellen, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - ALB.
41

42
5 TEBS E
5.9.4 Anti-optel
Voertuigtype
Doel
Remsysteem
Alle voertuigen met veerremcilinders.
Ter bescherming van de wielremmen tegen overbelasting (optelling krachten) bij
gelijktijdige bediening van de bedrijfs- en veerkamerrem.
Aansluitingen van de componenten
De anti-optelrelaisklep is al in de PEM geïntegreerd. Wanneer geen PEM
aanwezig is, moet de bescherming tegen overbelasting met een afzonderlijke antioptelrelaisklep
worden gegarandeerd.
Voorbeeld: TEBS E modulator met anti-optelrelaisklep (zonder PEM)
Voorbeeld: TEBS E modulator met geïntegreerde anti-optelrelaisklep
in de PEM
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 TEBS E modulator
2 Anti-optelrelaisklep
3 PEM
480 102 0.. 0
973 011 ... 0
461 513 0.. 0

5.9.5 Anti-blokkeersysteem (ABS)
Voertuigtype
Doel
Functie
ABS toerentalsensoren
Alle getrokken voertuigen.
Remsysteem
Voorkomt het blokkeren van één wiel of meerdere wielen.
TEBS E 5
De ABS elektronica berekent uit de signalen van de wielsnelheidssensoren of één
wiel of meerdere wielen dreigen te blokkeren en beslist of de uitgestuurde remdruk
moet worden neergelaten, vastgehouden of weer verhoogd.
Voor de ABS elektronica worden alleen de signalen van de ABS toerentalsensoren
c-d en e-f geanalyseerd.
Bij alle ABS configuraties (zie hoofdstuk 5.4 "ABS configuraties", pagina 23)
kunnen aan de modulatoren, naast de remcilinders van de ABS gesenseerde
wielen, ook niet-gesenseerde wielen van naastgelegen assen worden aangesloten.
Deze indirect-geregelde wielen geven echter bij blokkeerneigingen geen informatie
aan het TEBS E. Daardoor is het blokkeervrij remmen van deze wielen niet
gewaarborgd.
Oplegger, middenasser en dolly
De hoofdas, die geen lift-, stuur- of sleepas mag zijn, heeft altijd de ABS
toerentalsensoren c-d. De ABS toerentalsensoren e-f worden op de andere as resp.
op de liftas van de oplegger gemonteerd.
Disselaanhangwagen
De gesenseerde assen mogen bij de ABS toerentalsensoren c-d of bij de ABS
toerentalsensoren e-f geen lift- of sleepas zijn. De ABS toerentalsensoren c-d
moeten altijd aan de modulatorzijde worden gemonteerd, daarbij kan de modulator
naar keuze vooraan, op de dissel of achteraan worden gemonteerd.
De status van de liftassen is in de ABS elektronica bekend. Dit betekent, dat bij het
heffen van de gesenseerde assen de snelheid niet meer in de ABS regeling wordt
opgenomen. Bij opgetilde liftas wordt bij de regeling geen rekening gehouden met
de toerentalinformaties van deze as.
Parametrering bandenmaten
Om de ABS elektronica optimaal te laten functioneren, moeten de gebruikte
bandenmaten in de parameters worden vastgelegd, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS -
ABS/RSS.
Een afwijking van +15% / -20% is geoorloofd, wanneer dit alle gesenseerde wielen
in de zelfde mate betreft. Een afzonderlijk wiel mag maximaal 6,5% van de
geparametreerde bandenmaat afwijken.
43

44
5 TEBS E
5.9.6 Roll Stability Support (RSS)
Voertuigtype
Doel
Functie
Remsysteem
Getrokken voertuigen in de klasse O4 met maximaal 3 assen, die vanaf juli 2010
typegoedgekeurd werden, moeten voorzien zijn van een stabilisatiefunctie. Vanaf
juli 2011 is bij nieuwe toelating van een voertuig RSS verplicht. Met WABCO RSS
wordt aan alle wettelijke eisen met betrekking tot veiligheid in het wegverkeer
voldaan.
Oplegger / disselaanhangwagen.
Roll Stability Support is een in het EBS geïntegreerde functie, die bij dreigend
kantelgevaar preventief automatisch gaat remmen om het voertuig stabiel te
houden.
De RSS functie gebruikt de gegevens van het Trailer EBS E, zoals wielsnelheid,
informatie over belading, gewenste vertraging en een in de EBS modulator
geïntegreerde sensor voor de dwarsversnelling.
Hiervoor wordt bij het overschrijden van de berekende kritische dwarsversnelling
van het getrokken voertuig tijdelijk een lage testdruk uitgestuurd. Duur en hoogte
van de druk zijn afhankelijk van de kritische dwarsversnelling.
Het kantelgevaar wordt aan de hand van de wielreactie tijdens de testremmingen
herkend. Bij herkend kantelgevaar volgt in het getrokken voertuig minstens aan de
individueel geregelde (IR) wielen in de buitenbocht een remming met hoge druk
om zo de voertuigsnelheid, de dwarsversnelling en daardoor het kantelgevaar te
reduceren resp. het kantelen van het voertuig te voorkomen. De remdruk voor de
wielen in de binnenbocht blijft voornamelijk onveranderd. Zo gauw er geen
kiepgevaar meer is, wordt de RSS remming beëindigd.
Op een as met een geModificeerde AsRegeling (MAR) is het door
systeemgebonden redenen niet mogelijk de remdruk "rechts/links" separaat te
regelen. Hier wordt bij herkend kiepgevaar naar de wisselklep regeling geschakeld.
Een RSS regeling begint in een ongeremde of gedeeltelijk geremde rijsituatie.
Remt de chauffeur sterk genoeg (vertraging boven het niveau van de RSS
vertraging), dan wordt RSS niet ingeschakeld.
Geeft de chauffeur tijdens een al begonnen RSS regeling van het getrokken
voertuig een pneumatische of elektrische remwaarde aan, die hoger is dan die van
de RSS regeling, dan wordt de RSS regeling afgebroken en volgens de
remwaarde geremd.
Het type drukaansturing voor de wielen van as e-f is afhankelijk van het
voertuigtype en van de ABS systeemconfiguratie.

Voertuigtype en ABS systeemconfiguratie Opmerking
• Oplegger met fusee-assen met 4S/3M, 4S/2M+1M
of 2S/2M+SLV.
• Disselaanhangwagen met 4S/3M.
• Oplegger zonder fusee-as of middenasser met
4S/3M of 4S/2M+1M.
• Voertuigen met adhesie-gestuurde stuuras met
2S/2M+SLV (stuuras via een Select Low klep
geregeld), 4S/2M+1M of 4S/3M+EBS/ABS (stuuras
MAR geregeld).
Remsysteem
TEBS E 5
• De MAR as wordt in principe geremd met lagere of gelijke druk
aan de ABS regeling (voor stabiliteit in bochten van adhesie
gestuurde assen).
• Tijdens de RSS regeling wordt in de ABS elektronica geen
rekening gehouden met het wielgedrag van de wielen in de
binnenbocht.
• Zolang het binnenste wiel van de MAR as nog niet van de
grond komt, wordt de MAR as geremd met lage druk om zo
platte vlakken van de banden te voorkomen.
• Wanneer het binnenste wiel van de MAR as van de grond
komt; dat wil zeggen: met geringe druk blokkeerneiging
vertoont, dan wordt de druk verhoogd – afhankelijk van het
gedrag van de beide buitenste wielen.
• De uitgestuurde druk aan de MAR as kan door ABS regeling
aan het wiel in de buitenbocht zijn gereduceerd.
• RSS is bij voertuigen met adhesie-gestuurde stuuras alleen
mogelijk met hiernaast staande systeemconfiguraties.
• Een adhesie-gestuurde fusee-as moet in de TEBS E
diagnosesoftware worden aangeklikt, zie hoofdstuk 9.1
"Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware",
pagina 168, venster TEBS - ABS/RSS => RSS parameter
=> Nalooptijd stuuras
Instelling gevoeligheid van de RSS functie voor kiepgevaarlijk voertuigen
De gevoeligheid van de RSS functie kan in de TEBS E diagnosesoftware worden
ingesteld, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168, venster TEBS - ABS/RSS => RSS parameter.
5.9.7 Stilstandfunctie
Toepassing
Doel
Functie
In de TEBS E modulator geïntegreerde functie.
Ter voorkoming van onnodig stroomverbruik wanneer de combinatie op de
parkeerrem staat en het ingeschakelde contact wordt uitgeschakeld.
Bij stilstaand voertuig wordt alleen via de redundantiekring geremd. De elektropneumatische
remdrukregeling is gedeactiveerd. Bij het wegrijden (v > 2,5 km/h)
wordt deze functie uitgeschakeld.
45

46
5 TEBS E
5.9.8 Noodremfunctie
Toepassing
Doel
Functie
5.9.9 Testmodus
Toepassing
Doel
Functie
Simulatie voertuig beladen
Remsysteem
In de TEBS E modulator geïntegreerde functie.
Overbrengen van de maximale remkracht.
Als de gewenste remdrukwaarde van de chauffeur (elektrisch of pneumatisch)
overeenkomt met meer dan 90% van de beschikbare voorraaddruk of > 6,4 bar,
een zogenaamde noodstop, dan worden de remcilinderdrukken stapsgewijs
verhoogd tot op de karakteristiek van het beladen voertuig en de mogelijke inzet
van de ABS regeling.
De noodremfunctie wordt uitgeschakeld, wanneer de gewenste remdrukwaarde
beneden 70% van de beschikbare voorraaddruk komt.
In de TEBS E modulator geïntegreerde functie.
Controle van de ALB karakteristiek bij stilstaand voertuig.
De automatische lastafhankelijke remkrachtregeling kan in deze testmodus
afhankelijk van de commandodruk en de actuele aslast of de actuele balgdruk
worden gecontroleerd.
Voor het testen worden de stilstand- en noodremfunctie gedeactiveerd.
Start van de simulatie
– Schakel het contact in bij een volledig drukloze commandoleiding (bedrijfsremen
parkeerremsysteem in de motorwagen mogen niet bediend zijn) om het
elektronisch remsysteem in de testmodus te zetten.
Zodra het voertuig rijdt, dan worden de stilstand- en noodremfunctie weer
ingeschakeld.
Zodra het voertuig sneller rijdt dan 10 km/u, wordt de testmodus beëindigd.
Het is mogelijk de status "beladen" bij een onbeladen voertuig te simuleren door de
luchtbalgen tot < 0,15 bar te ontluchten of door het voertuig tot op de buffers te
laten dalen. Overeenkomstig de beveiliging "voertuig tot op buffer" worden de volle
remdrukken uitgestuurd.
Mechanische vering: Maak de verbinding van de sensor los en draai de hefboom in
de positie die overeenkomt met het ingeveerde voertuig.
Simulatie met diagnose
Met de TEBS E diagnosesoftware kan deze beveiliging via het menu aansturing
worden gesimuleerd, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 venster TEBS-E diagnosesoftware.

5.9.10 Controle voorraaddruk
Toepassing
Doel
Functie
WAARSCHUWING
Remsysteem
In de TEBS E modulator geïntegreerde functie.
Controle van de voorraaddruk door TEBS E.
TEBS E 5
Waarschuwingsweergave / verklikkerlampje: Zakt in het getrokken voertuig de
voorraaddruk onder de 4,5 bar, dan wordt de chauffeur door de rode en gele
waarschuwingsweergave / waarschuwingslampen geïnformeerd. Bovendien wordt
een melding in het diagnosegeheugen opgeslagen. De waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp gaat pas uit, wanneer de voorraaddruk weer boven 4,5 bar
komt.
Ongevalrisico door te lage voorraaddruk (< 4,5 bar)
Het voertuig kan niet meer worden geremd.
– Zodra de waarschuwingsweergave / waarschuwingslamp (rood en geel)
brandt, moet het voertuig worden gestopt en op een veilige locatie worden
geparkeerd.
– De druktoevoer moet worden gecontroleerd en eventueel moet een
reparatiedienst worden geroepen.
47

48
5 TEBS E
5.10 ECU interne functies
5.10.1 Kilometerteller
Remsysteem
Het Trailer EBS E is met een geïntegreerde kilometerteller uitgevoerd, die tijdens
de rit de afgelegde weg meet. De nauwkeurigheid wordt door de bandenmaat in
verhouding tot de geparametreerde bandenmaat bepaald.
De kilometerteller heeft spanning nodig. Wanneer TEBS E niet van spanning wordt
voorzien, dan werkt ook de kilometerteller niet en deze is daarom niet tegen
manipulaties beveiligd.
Wanneer een SmartBoard is geïnstalleerd, dan wordt ook daar de afgelegde weg –
onafhankelijk van TEBS E – berekend. Deze kilometerteller werkt ook wanneer
TEBS E niet van spanning is voorzien.
De kilometerteller in het TEBS E berekent het gemiddelde van alle wielen, de
kilometerteller in het SmartBoard berekent echter de afstand van wielsensor c,
daarom kunnen door de verschillende bandenmaten (bandenslijtage) de
kilometertellers van elkaar afwijken.
Voor de aansluiting van het SmartBoard is geen Y-kabel nodig, daar de verbinding
al in de kabel van het SmartBoard is geïntegreerd.
De volgende deelfuncties zijn mogelijk:
Totale kilometerteller
De totale kilometerstand geeft de totaal afgelegde weg weer sinds het TEBS E in
bedrijf is gesteld. Deze waarde wordt regelmatig opgeslagen en via de TEBS E
Diagnostic Software (zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => startvenster) of via het SmartBoard (submenu
„Kilometerteller“) uitgelezen.
Dagteller
De dagteller kan de afgelegde weg tussen de twee servicebeurten of binnen een
bepaalde tijd vaststellen.
Het uitlezen en wissen van de dagteller is mogelijk met bijv. de TEBS E
diagnosesoftware of met het SmartBoard.
Een speciale kalibrering is niet nodig. De kalibratiefactor wordt uit de
bandenomtrek en het aantal tanden van het poolwiel berekend, die bij de
eindcontrole van het Trailer EBS moeten worden ingevoerd.

5.10.2 Servicesignaal
Voertuigtype
Doel
Alle getrokken voertuigen.
Remsysteem
TEBS E 5
Het servicesignaal is er om de chauffeur aan een servicebeurt te herinneren.
Waarschuwingsweergave: Wanneer het voertuig een geparametreerde afstand
heeft afgelegd (bijvoorbeeld 100.000 km), wordt bij de eerstvolgende inschakeling
van het contact (tijdens rijden of stilstaan) de gele waarschuwingslamp geactiveerd
en deze knippert dan 8 maal. Dit knipperen herhaalt zich elke keer na het
inschakelen van het contact. Bovendien worden de gegevens van de
serviceaanwijzing opgeslagen in het in de ECU geïntegreerde geheugen
bedrijfsgegevens.
Wanneer de servicebeurt met succes heeft plaatsgevonden, dan kan het
servicesignaal via de TEBS E diagnosesoftware (extra's => service-interval)
worden gereset.
Bereikt het voertuig de volgende geparametreerde service-interval (bijvoorbeeld
200.000 km), dan wordt het servicesignaal opnieuw geactiveerd.
Parametrering
Af fabriek is het servicesignaal van de TEBS E niet geactiveerd.
– Schakel de functies actief via de TEBS E Diagnostic Software zie hoofdstuk
9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168
=> venster TEBS-E Diagnostic Software => Extra's => Service-interval.
5.10.3 GIO bedrijfsurenteller
Voertuigtype
Doel
Parametrering
Alle getrokken voertuigen.
De GIO bedrijfsurenteller telt de bedrijfstijden van interne GIO-functies
(bijvoorbeeld snelheidssignaal) of van de door GIO uitgangen geregelde
componenten (bijvoorbeeld schuifbodems) op.
Waarschuwingsweergave / verklikkerlampje: Bij het bereiken van vooraf
ingestelde bedrijfstijden kan een event (serviceaanwijzing) worden gestart en
worden weergegeven via TEBS E Diagnostic Software of SmartBoard. Het event
kan optioneel ook via de waarschuwingsweergave / waarschuwingslamp (geel,
ABS) of via een aan de aanhanger aangebrachte externe waarschuwingslamp
worden afgegeven. Zodra de serviceaanwijzing wordt weergegeven, moet aan het
voertuig de desbetreffende service worden verricht.
– Activeer de GIO bedrijfsurenteller in de TEBS E Diagnostic Software zie
hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware",
pagina 168 => venster TEBS - functieselectie => Speciale functies
=> GIO bedrijfsurenteller.
– Definieer de parameters optioneel in het venster TEBS - GIO parameter 3
=> GIO bedrijfsurenteller.
Servicenaam:Hier kan de naam voor de bewakende functie worden gegeven
voor weergave in het SmartBoard.
Service-interval (uren): Geef hier een zinvolle intervaltijd op voor de
geselecteerde componenten / functie.
49

50
5 TEBS E
Componenten
Remsysteem
Service-interval terug te stellen: Hier kan het recht worden gereserveerd, dat
het service-interval op de startpagina in de TEBS E Diagnostic Software
(Extra's => Service-interval) of via het SmartBoard kan worden teruggesteld.
Service-interval te wijzigen: Hier kan het recht worden gereserveerd, dat het
service-interval op de startpagina in de TEBS E Diagnostic Software (Extra's
=> Service-interval) of via het SmartBoard kan worden veranderd.
Ingangssignaal => intern signaal: Bij het interne signaal kan via een Drop-
Down-menu de desbetreffende GIO-functie worden geselecteerd (zie
onderstaande tabel). U kunt definiëren of de bedrijfstijd van de functie in actieve
of inactieve toestand moet worden geregistreerd.
Ingangssignaal => analoog signaal: Bij het analoge signaal moet een
drempelwaarde (waarde, vanaf welke de schakelaar wordt geactiveerd) worden
toegekend en moet worden vastgelegd of de bedrijfstijd groter of kleiner dan de
drempelwaarde moet zijn.
Weergave door ABS-lamp / weergave door externe signaallamp: U kunt
selecteren of de waarschuwing via de waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp (geel, ABS) of via een aan de aanhanger aangebrachte
externe waarschuwingslamp moet worden afgegeven.
Voor de volgende nieuwe kan de GIO bedrijfsurenteller geparametreerd worden:
Intern ingangssignaal
voor GIO functies
Analoog ingangssignaal
voor aangesloten GIO componenten
UItgangssignaal FCF 1-8 Bijvoorbeeld externe ECU voor de regeling van
schuifbodems.
Contact uit
Achteruitlicht
Vrij configureerbare analoge
functie
Vrij configureerbare digitale
functie
Voor de weergave en bediening kunt u de volgende componenten gebruiken:
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 SmartBoard (optioneel) 446 192 110 0
2 Kabel voor SmartBoard
(optioneel)
3 Externe waarschuwingslamp
(optioneel)
449 911 ... 0
Niet in WABCO
leveringsprogramma.

5.10.4 Weergave aslast
Parametrering
Kalibreren weergave aslast
Remsysteem
TEBS E 5
Aslasten kunnen via de CAN interface naar de motorwagen of via SUBSYSTEMS
naar het SmartBoard / de Trailer Remote Control worden weergegeven.
De weergave in de motorwagen is afhankelijk van de ondersteuning respectievelijk
vrijschakeling van de functie "Aanhanger-aslastweergave". In het algemeen stelt
TEBS E deze informatie altijd ter beschikking.
De nauwkeurigheid bij mechanisch geveerde voertuigen is door de constructie
beperkt.
De aslast wordt niet weergegeven en niet in het geheugen bedrijfsgegevens (ODR)
opgeslagen, wanneer de volgende voorwaarden van toepassing zijn:
• Bij disselaanhangwagens met slechts één aslastsensor op as c-d.
Om de aslast weer te geven kan de extra aslastsensor op as e-f worden
gemonteerd.
• Bij voertuigen met liftassen, die niet door TEBS E worden geregeld
(mechanisch, Trailer Central Electronic of externe ECAS).
• Bij opleggers met sleepas zonder extra druksensor.
• Wanneer in de TEBS E diagnosesoftware een liftas is geparametreerd, maar
niet door de interne liftasregeling wordt aangestuurd, dan wordt geen aslast
weergegeven.
Bij disselaanhangwagens met 4S/3M en opleggers met 4S/2M+1M en 4S/3M kan
een extra aslastsensor worden gemonteerd om de meetnauwkeurigheid te
verhogen zie hoofdstuk 6.8 "Externe aslastsensor", pagina 82. Zonder extra
aslastsensor wordt de afzonderlijke asbelasting gelijkmatig over alle assen
verdeeld.
Om afhankelijk van de ingezette motorwagen de correcte weergave van de aslast
mogelijk te maken, kan de verzending van afzonderlijke berichten in de TEBS E
diagnosesoftware via een speciale parameterinstelling CAN berichten ISO 11992
worden gedeactiveerd, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS E - ABS/RSS => EBS22 geen
uitvoer van de totale asbelasting of RGE22 geen uitvoer van de afzonderlijke
aslasten.
Om een hogere nauwkeurigheid van de aslastweergave te bereiken, kan met het
SmartBoard een kalibrering van de weergave worden doorgevoerd. De
gekalibreerde waarde wordt via de ISO 7638-interface overgedragen aan het
voertuig en ook weergegeven op het SmartBoard.
Voor de kalibrering wordt een extra karakteristiek gebaseerd op de gewichten van
een onbeladen, deelsbeladen en beladen voertuig gecreëerd. Er wordt een 3-punts
karakteristiek in de TEBS E geplaatst. Een uitgebreide beschrijving van het
systeem vindt u in "SmartBoard – systeembeschrijving" zie hoofdstuk 4 "Inleiding",
pagina 13 => paragraaf "Meer informatie".
De kalibreerprocedure is verbeterd, zodat nu bij een foutieve
kalibrering geen melding meer in het diagnosegeheugen wordt
geplaatst.
U kunt naar wens 1, 2 of 3 punten kalibreren. Iedere waarde kan
afzonderlijk worden veranderd, zodat een kalibrering van slechts de
waarde van het beladen voertuig de nauwkeurigheid reeds aanzienlijk
verbetert.
51

52
5 TEBS E
Componenten
Remsysteem
Wanneer een waarde wordt gekalibreerd, wordt deze waarde onmiddellijk in de
karakteristiek van de aslast overgenomen. De gekalibreerde minimum-/
maximumwaarden mogen maximaal 20% afwijken van de voor de ALB
vastgelegde karakteristiek.
De gekalibreerde waarden voor het onbeladen, gedeeltelijk beladen en beladen
voertuig mogen niet kleiner zijn dan een vastgelegde, minimale onderlinge afstand
(minimaal 10%). De kalibrering verhoogt de nauwkeurigheid uitsluitend voor het bij
de kalibrering aanwezige niveau.
Aangezien de eigenschappen van de luchtveerbalgen tijdens de levensduur
veranderen, is eventueel een nieuwe kalibrering noodzakelijk.
let op: een reeds begonnen kalibrering moet via het SmartBoard ook worden
afgesloten, omdat anders een foutmelding wordt afgegeven.
Waarschuwingsweergave / verklikkerlampje: Optioneel is het ook mogelijk het
SmartBoard zo te programmeren, dat de rode waarschuwingsweergave gaat
knipperen wanneer de aslast 90% en 100% bereikt om zo het gevaar van
overbelading aan te geven, bijvoorbeeld bij het laden van stortgoed.
Voor de weergave en bediening kunt u de volgende componenten gebruiken:
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Smartboard
446 192 11. 0
2 Kabel voor SmartBoard 449 911 ... 0

5.10.5 Notebookfunctie (vanaf versie TEBS E2)
Voertuigtype
Doel
Toepassing van de functie
Alle getrokken voertuigen.
Remsysteem
TEBS E 5
De notebookfunctie maakt de weergave, handmatige bewerking en het opslaan
van TEBS E gegevens (bijvoorbeeld lijst met gemonteerde componenten) of
voertuiggegevens (servicehistorie, bijvoorbeeld verholpen gebreken, laatste
onderhoudsdatum).
De data zijn opgeslagen in tabelvorm in het TEBS E geheugen.
– Roep de functie op met behulp van TEBS E Diagnostic Software => venster
TEBS-E Diagnostic Software => extra's => notebook, zie hoofdstuk 9.1
"Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168.
De notebook-functie vereist geen extra parametrering of activering.
Gegevens lezen
– Om de gegevens uit de ECU te lezen, drukt u op de knop Uit ECU lezen.
– Om de gegevens uit een voorbereid bestand van de PC (CSV-bestand) te lezen,
drukt u op de knop Uit bestand lezen.
CSV-bestand: Dit bestand kunt u op uw pc maken (bijvoorbeeld met Excel).
De gegevens moeten alfanumeriek zijn (geen opmaak of speciale tekens). In totaal
heeft de geheugenruimte, gebaseerd op het aantal tekens, ongeveer een A4
pagina ter beschikking, die in maximaal 10 kolommen kan worden verdeeld.
Gegevens bewerken
– Wanneer dat nodig is, bewerkt u de gegevens met behulp van de TEBS E
Diagnostic Software binnen het invoervenster.
Gegevens in ECU schrijven
– Om de gegevens in de ECU op te slaan, drukt u op de knop In ECU schrijven.
Om de gegevens op uw pc op te slaan, drukt u op de knop In bestand schrijven.
53

54
5 TEBS E
5.10.6 Geheugen bedrijfsgegevens (ODR)
Doel
Statistische gegevens
Remsysteem
Opslaan van verschillende gegevens, die het voertuiggebruik documenteren en
analyses van de omgang met het voertuig mogelijk maken.
Deze bedrijfsgegevens kunnen met het PC analyseprogramma "ODR tracker"
worden geanalyseerd.
Het geheugen bedrijfsgegevens is onderverdeeld in statistische gegevens
(geheugen per rit, grafieken) en het geheugen voor storingsmeldingen.
De ODR-gegevens kunnen door een vrij te kiezen wachtwoord worden beschermd
tegen verwijderen. Het wachtwoord kan in de TEBS E diagnosesoftware door
aanklikken worden toegekend, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met
TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS-E diagnosesoftware
=> ODR => wachtwoordbeheer .
De statistische gegevens worden opgeslagen als som, als gemiddelde waarde
voor de levensduur van de componenten of vanaf de laatste keer dat het
geheugen van de bedrijfsgegevens (ODR) is gewist.
Statistische gegevens zijn:
• Bedrijfsuren
• Aantal ritten (trips)
• Gemiddelde belading
• Aantal overbeladingen (trips)
• Gemiddelde remdruk
• Aantal remmingen
• Aantal remmingen met druk aan het gele koppelstuk
• Aantal remmingen bij 24N gebruik
• Aantal remmingen met strekrem
• Aantal bedieningen handrem
• Kilometerteller en bedrijfsuren sinds laatste vervanging remblokken
• Gegevens luchtvering en activeren liftas
Geheugen per rit
Een rit houdt in een traject van minstens 5 km en een snelheid van minimaal
30 km/h. In het geheugen per rit worden de gegevens van de laatste 200 ritten
opgeslagen. De volgende gegevens worden per rit in het geheugen opgeslagen:
• Kilometers bij ritbegin
• Gereden kilometers
• Bedrijfsuren bij ritbegin
• Rijtijd
• Maximum snelheid
• Gemiddelde snelheid
• Gemiddelde stuurdruk
• Rembedieningen
• Remfrequentie
• Aggregaatlast bij ritbegin
• ABS remmingen
• RSS ingrepen trap 1 (testremming)
• RSS ingrepen trap 2 (vertragingsremming)

Remsysteem
TEBS E 5
Wanneer een SmartBoard is aangesloten, dan worden de ritten voorzien van tijds-/
datuminformatie.
Grafiek
Een grafiek geeft de verdeling weer van de gebeurtenissen, zoals deze optreden
tijdens de exploitatietijd van het voertuig.
Alle grafieken bestaan uit acht klassen. Dit betekent, dat de waarden trapsgewijs
worden gegroepeerd (bijvoorbeeld 0-15%; 16-30%).
Aggregaatlast
(totaal alle assen)
Opslaan gereden
kilometers per
asstelklasse.
Aslast
(aslast één as)
Opslaan gereden
kilometers per
aslastklasse.
Histogrammen
Remtijd Stuurdruk
Opslaan remtijd per
klasse en de
maximaal opgetreden
druk.
Opslaan remming per
klasse en de
maximaal opgetreden
druk.
Een gedetailleerde beschrijving van de grafieken vindt u in de ODR tracker
gebruiksaanwijzing zie hoofdstuk 4 "Inleiding", pagina 13 => paragraaf „Meer
informatie“.
Geheugen voor storingsmeldingen
In het geheugen voor storingsmeldingen wordt het aantal events (maximaal 200),
dus meldingen van het remsysteem, opgeslagen.
Elke storingsmelding wordt met het tijdstip (uitsluitend op het SmartBoard) en de
kilometerstand op het moment van het voorval in de TEBS E modulator
opgeslagen.
Deze meldingen kunnen bijv. zijn:
• ABS ingrepen
• RSS ingrepen
• Waarschuwingsweergave brandt
• Meldingen
• Handmatig deactiveren van TailGUARD
• Meldingen wegrijblokkering
• Events gedefinieerd door GIO parametrering (bijv. wanneer een aangesloten
deurcontactschakelaar aangeeft dat de deur wordt geopend).
Componenten
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Programma ODR tracker
Op USB stick voor toepassing op
computers met Windows
besturingssysteem.
Beschikbare talen zie
http://www.wabco-auto.com/
=> Diagnose => WABCO
System Diagnostics =>
Overzicht productnummers
Voor de weergave en bediening kunt u de volgende componenten gebruiken:
2 Smartboard 446 192 110 0
3 Kabel voor SmartBoard 449 911 ... 0
55

56
6 TEBS E
6 GIO functies
Inleiding GIO
GIO functies
Dit hoofdstuk beschrijft functies, die met behulp van de GIO interfaces van de
TEBS E modulator en andere componenten kunnen worden gecreëerd. Normaal
gesproken is voor deze functies een TEBS E modulator (Premium) nodig (zie
onderstaande tabel "overzicht GIO functies").
GIO betekent Generic Input/Output en houdt in vrij programmeerbare in- en
uitgangen. De Trailer EBS E modulator heeft bij de Standard 4 GIO aansluitingen,
bij de Premium 7 GIO aansluitingen. Via de GIO functies is het mogelijk
verschillende extra functies in de trailermodulator te activeren.
Via de elektronische uitbreidingsmodule ELEX (zie hoofdstuk 7.1
"Elektronische uitbreidingsmodule (ELEX)", pagina 123) worden meer
GIO aansluitingen aangeboden, die de aansluiting van extra
componenten mogelijk maken.
Met de TEBS E diagnosesoftware wordt een toekenning (vanaf fabriek) voor de
standardfuncties vastgelegd. Enkele functies komen meer dan eens voor (bijv.
geïntegreerde liftasbesturing, snelheidsschakelaar ISS, permanente plus).
Met de parametrering kunnen functies aan de GIO aansluitingen worden
toegekend. Via de parametrering is ook de keuze mogelijk of uit
veiligheidsoverwegingen uitgangen op kabelbreuk worden gecontroleerd. Wanneer
een last op een GIO-uitgang zonder geparametreerde functie wordt aangesloten,
wordt een fout waargenomen.
Alle GIO aansluitingen hebben minstens één schakeluitgang (eindfase) en één
massacontact. De andere beide Pins worden wisselend toegekend. Daaruit volgt,
dat niet alle functies op alle aansluitingen in dezelfde mate kunnen worden
gerealiseerd zie hoofdstuk 12.2 "Pin-toekenning", pagina 215. De maximaal
toelaatbare spanning voor alle GIO schakeluitgangen is 1,5 A.
GIO functies zijn beschikbaar, wanneer het systeem voldoende van stroom wordt
voorzien en zonder fouten is.
GIO uitgang
Met de GIO uitgang kan de elektrische belasting (bijvoorbeeld magneetkleppen,
lampen) worden geschakeld.
De GIO uitgangen kunnen ook als ingangen worden gebruikt. Daarbij kan gemeten
worden of een schakelaar open of tegen massa is geschakeld. Wordt de
schakelaar tegen plus geschakeld, dan wordt bij het sluiten van de schakelaar op
fouten herkend.
GIO analoge ingang
Met de GIO analoge ingang kunnen analoge signalen (bijvoorbeeld van de
druksensor) worden ingelezen of signalen van toetsen worden herkend.
GIO ingang wegsensor
ECAS wegsensoren kunnen worden aangesloten op de GIO ingangen voor
wegsensoren voor de interne hoogteregeling of als sensering van de inveringsweg
om de aslast vast te stellen bij mechanisch geveerde voertuigen.

Overzicht GIO functies
Liftasregeling met LACV
Liftasregeling met LACV-IC
Sleepasregeling met restdruk
Elektronische niveauregeling (ECAS 1 puntsregeling)
Groen verklikkerlampje
Deactiveren van de automatische niveauregeling
Snelheidsschakelaar (ISS1, ISS2)
Signaal RSS actief
Signaal ABS actief
Wegrijhulp
Externe aslastsensor
OptiTurn (rangeerhulp)
OptiLoad (Kingpin reductie)
Gedwongen dalen
Remblokkenslijtage-indicatie (BVA)
Spanningsvoeding Telematica op GIO5
Snelheidssignaal
Permanente plus 1 en 2
Asfaltrem
Trailer Extending Control
Trailer Safety Brake
Ontspanningsfunctie
Blokkering stuuras
Roll Stability Adviser
Kooiaapregeling
Remontgrendelingsfunctie
Noodremlicht (Emergency Brake Light)
Wegrijblokkering (immobilizer)
Vrij te configureren functies
GIO functies
TEBS E modulator
(standard)
TEBS E 6
TEBS E modulator Versie TEBS ...
(Premium)
(Multi-Voltage) E0 E1 E1.5 E2 E2.5
57

58
6 TEBS E
GIO functies
GIO functies zie hoofdstuk 7 "Externe systemen", pagina 123
eTASC
Uitschakelen ECAS
Accuvoeding
TailGUARD (alle configuraties) met ELEX
Elektronische niveauregeling
ECAS 2-puntsregeling met ELEX
TEBS E modulator
(standard)
TEBS E modulator Versie TEBS ...
(Premium)
(Multi-Voltage) E0 E1 E1.5 E2 E2.5

6.1 Liftasregeling
Voertuigtype
Doel
Functie
GIO functies
Getrokken voertuigen met één liftas of met meerdere liftassen.
TEBS E 6
Liftasregeling in disselaanhangwagen
Bij 3-assige disselaanhangwagens is het mogelijk as 2 of 3 als liftas uit te voeren.
Wanneer de TEBS modulator op de vooras van het voertuig is gemonteerd, dan
moet de achteras die op de grond blijft door een externe druksensor worden
gecontroleerd.
Regeling van de liftassen door TEBS E afhankelijk van de actuele aslast en de
actuele belading.
De voertuigsnelheid waarmee het heffen van de liftas(sen) mogelijk is, kan tussen
de 0 en 30 km/h worden geparametreerd.
In de parameters (zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 1
=> Automatische liftasaansturing) kan de volgorde voor het heffen van de assen
worden vastgelegd. De parameters worden bepaald voor de druk die nodig is voor
heffen en dalen van de liftas. Eerst gaat altijd de 1e liftas opgetild en dan de 2e
liftas.
De TEBS E diagnosesoftware geeft nuttige balgdrukwaarden voor de liftasregeling
door. De gebruiker kan deze adviezen echter veranderen in geval van speciale
voertuigen (bijv. bij 3-assige disselaanhangwagens met een kooiaap).
De positie van de liftassen wordt doorgegeven naar de CAN interface
"motorwagen" en kan daar, wanneer deze mogelijkheid is geïnstalleerd op de
motorwagen, op het instrumentenpaneel worden weergegeven.
De balg- en voorraaddruk worden vanaf TEBS E1 gecontroleerd. De
liftas wordt niet meer opgetild, wanneer het voertuig tot op de buffer is
neergelaten of de voorraaddruk te laag (< 6,5 bar) is.
Bovendien is een nieuwe plausibiliteitscontrole van de liftassen bij
heffen resp. dalen geïntegreerd om het zogenaamde jojo-effect te
vermijden. Dit jojo-effect treedt altijd op, wanneer het drukverschil
tussen Heffen/neerlaten-druk < 1,0 bar is.
Met de TEBS E diagnosesoftware wordt dit drukverschil bij het
ingeven gecontroleerd en er wordt een passende aanwijzing bij de
ingave van de parameters gegeven.
Wanneer de ISO 7638 spanningsvoeding tijdens het rijden van het
motorvoertuig niet beschikbaar is en daarom de ECU alleen via de
24N stoplichtvoeding van spanning wordt voorzien, dan is er geen
liftasregeling.
Alleen bij gegarandeerde ISO 7638 spanningsvoeding en v = 0 km/h
werkt de liftasregeling weer correct.
59

6 TEBS E
Liftasregeling LA1
Liftasregeling LA2
Componenten
Component /
bestelnummer
Liftasklep
LACV
463 084 0.. 0
Asliftklep
463 084 010 0
60
GIO functies
Instelling gedrag liftassen bij uitgeschakeld contact
Het gedrag van de liftas (opgetild of neergelaten) kan bij een stilstaand
voertuig (contact UIT) worden aangepast in de TEBS E
diagnosesoftware en is afhankelijk van de constructie van de asliftklep.
De impulsgestuurde asliftklep kan na contact UIT de liftas in de
posities Heffen/neerlaten regelen.
De veerretour asliftklep kan na contact UIT de liftas alleen in de positie
dalen regelen.
Op de TEBS E modulator kunnen maximaal drie impulsgestuurde
kleppen worden aangesloten.
De volgende aansluitingen voor de regeling van de 1e liftas zijn mogelijk: een
veerretour asliftklep 464 084 0.. 0 of een impulsgestuurde asliftklep 463 084 100 0
of een impulsgestuurd ECAS magneetklepblok met liftasregeling 472 905 114 0
De volgende aansluitingen voor de regeling van de 2e liftas zijn mogelijk: een
veerretour asliftklep 463 084 0.. 0 of een impulsgestuurde asliftklep 463 084 100 0
Voertuigtype Doel / functie Opmerking Verbindingskabel
Alle getrokken
voertuigen met
liftas(sen).
Alle getrokken
voertuigen met
liftas(sen).
Regeling van maximaal twee
liftassen automatisch; dat wil
zeggen afhankelijk van de
actuele aslast.
Elektrische aansturing en
controle door TEBS E.
Wegrijhulp met restdruk
mogelijk (alleen met extra
magneetklep, bijv.
472 173 226 0).
Regeling van maximaal twee
liftassen in een
luchtveringinstallatie van twee
circuits; dat wil zeggen
afhankelijk van de actuele
aslast.
Elektrische aansturing en
controle door TEBS E.
463 084 031 0
1-krings, veerretour,
zonder koppelingen.
463 084 041 0
1-krings, veerretour,
met koppelingen.
463 084 042 0
1-krings, veerretour,
met koppelingen.
463 084 050 0
12V varianten met
NPTF draad; voor
gebruik bij Multi-
Voltage.
Kabel voor liftas
conventioneel, RTR
449 443 ... 0
2-krings, veerretour. Kabel voor liftas
conventioneel, RTR
449 443 ... 0
Zonder DIN
bajonetaansluiting,
gebruik hiervoor
adapter 894 601 135 2.

Component /
bestelnummer
Liftasklep
LACV-IC
463 084 100 0
ECASmagneetklep
472 905 114 0
ECASmagneetklep
472 905 111 0
GIO functies
TEBS E 6
Voertuigtype Doel / functie Opmerking Verbindingskabel
Alle getrokken
voertuigen met
liftas(sen).
Oplegger /
disselaanhangwagen
(met liftas).
Oplegger /
disselaanhangwagen
(met liftas).
Gebruik van een liftas voor de
aansturing van de derde as bij
een 3-assige oplegger voor
dynamische wielbasisregeling
(OptiTurn / OptiLoad).
Toepassing voor de
wegrijblokkering voor de
aansturing van de
veerremcilinders.
Elektrische aansturing en
controle door TEBS E.
Wegrijhulp met restdruk
mogelijk.
1-puntsregeling.
Regeling voertuigniveau van
één as of meerdere assen.
Heffen/neerlaten van één of
twee parallel geregelde
liftassen.
Elektrische aansturing en
controle door TEBS E.
Wegrijhulp met restdruk
mogelijk.
2-puntsregeling.
Regeling voertuigniveau van
één as of meerdere assen.
Heffen/neerlaten van één of
twee parallel geregelde
liftassen.
Elektrische aansturing en
controle door TEBS E.
Wegrijhulp met restdruk
mogelijk.
Impulsgestuurd. Kabel voor asliftklep
449 445 ... 0
of
449 761 ... 0
1-krings,
impulsgestuurd.
2-krings.
2-puntsregeling,
alleen mogelijk in
combinatie met ELEX
en vanaf versie
TEBS E2.
+ impulsgestuurde
liftas.
Kabel voor ECAS
magneetklep
449 445 ... 0
(2x)
Kabel voor ECAS
magneetklep
449 445 ... 0
Kabel voor ECAS
2-puntsregeling
449 439 ... 0
impulsgestuurd: De klep heeft twee magneten en een stopstand, waarin de liftas gedeeltelijk kan worden ontlast.
veerretour: De liftas wordt neergelaten of opgetild, zonder tussenstanden. Wanneer de spanning wordt uitgeschakeld, dan
daalt de liftas.
61

62
6 TEBS E
GIO functies
WABCO aanbeveling voor de keuze van kleppen voor liftassen
Liftasklep
veerretour
463 084 010 0
Gedrag liftassen bij uitgeschakeld contact
Liftas blijft in gewenste en
geparametreerde stand
(opgetild of neergelaten).
Liftas daalt.
Liftasklep
veerretour
463 084 031 0
In combinatie met TEBS E
modulator 480 102 03. 0
(Standard)
Liftasregeling, wegrijhulp, gedwongen dalen, OptiTurn / OptiLoad
Een liftas zonder dynamische
wielbasisregeling
Twee liftassen zonder
dynamische wielbasisregeling.
Advies van de asfabrikant:
Bij twee liftassen zou één liftas
2-krings moeten zijn.
Dynamische
wielbasisregeling
Een liftas of sleepas met
dynamische wielbasisregeling
op as 3 voor aslastverdeling bij
belading of automatisch heffen
in een bocht.
Bediening
Liftasklep
impulsgestuurd
463 084 100 0
ECASmagneetklep
impulsgestuurd
472 905 114 0
ECASmagneetklep
impulsgestuurd
472 905 111 0
In combinatie met TEBS E modulator 480 102 06. 0
(Premium)
In combinatie met TEBS E modulator 480 102 03. 0 (Standard) / 480 102 06. 0 (Premium)
In combinatie met TEBS E modulator 480 102 06. 0
(Premium)
Informatie over bediening, zie hoofdstuk 10.6 "Bediening liftassen", pagina 202.

6.2 Sleepasregeling met restdruk
Voertuigtype
Doel
Montage
Instelling restdruk
GIO functies
TEBS E 6
Opleggers met sleepassen / fusee-assen.
Opleggers met sleepassen en OptiTurn / OptiLoad functie zie hoofdstuk 6.9
"Dynamische wielbasisregelingen", pagina 83.
Deze functie is niet geschikt voor disselaanhangwagens.
Bij toepassing van sleepassen moet de luchtbalg niet compleet worden ontlucht,
omdat anders delen van de luchtbalg tegen elkaar schuren (kreukelen van de
balgen) en beschadigingen veroorzaken.
De geïntegreerde functie ondersteunt met een restdruk in de luchtbalgen om
beschadiging aan banden, verhoogde bandenslijtage en mogelijke beschadiging
van luchtbalgen te voorkomen.
.
Bij sleepassen moeten de wielsnelheid met sensoren en de remming met een
separate modulator worden geregeld.
WABCO advies: Rem de sleepas met gebruik van een EBS relaisklep (4S/3Msysteem).
Verder moet een externe aslastsensor e-f worden gemonteerd om de balgdrukken
aan de sleepas te meten.
Om de sleepas te regelen moet ook een impulsgestuurde asliftklep (LACV-IC)
worden gebruikt.
Veerretour asliftkleppen kunnen niet worden gebruikt.
– Selecteer in de parameterinstellingen Automatische liftasaansturing de restdruk
afhankelijk van de gemonteerde luchtbalg in de TEBS E diagnosesoftware, zie
hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware",
pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 1.
De restdruk kan vanaf 0,3 bar worden ingesteld.
63

64
6 TEBS E
GIO functies
6.3 Elektronisch geregelde luchtvering (ECAS)
Voertuigtype
Doel
Functie
Alle luchtgeveerde getrokken voertuigen.
De ECAS basisfunctie is de compensatie van hoogtewijzigingen, die bijv. door
wijziging in de lading of door nieuwe ingave van de gewenste waarde (bijv. door de
afstandsbediening) zijn ontstaan. Deze afwijkingen leiden tot een wijziging in de
afstand tussen voertuigas en carrosserie. ECAS compenseert de afwijkingen door
niveauregeling.
Een wegsensor is op de carrosserie gemonteerd en via een hefboomsysteem met
de voertuigas verbonden. De sensor registreert met een bepaalde frequentie de
afstand tussen as en carrosserie. De frequentie hangt af van de bedrijfsuren (rijden
of laden) van het voertuig.
De gemeten waarde is de actuele waarde van de regelkring en wordt aan de ECU
doorgegeven. In de ECU wordt deze actuele waarde met de in de ECU ingestelde
waarde vergeleken.
Bij een onacceptabel verschil tussen actuele en ingestelde waarde (regelafwijking)
wordt aan de ECAS magneetklep een signaal doorgegeven. Afhankelijk van dit
signaal regelt de ECAS magneetklep de luchtbalg en be- of ontlucht deze. Door de
drukverandering in de luchtbalg wijzigt ook de afstand tussen voertuigas en
carrosserie. De afstand wordt opnieuw door de sensor geregistreerd en de cyclus
begint opnieuw.
Bij de elektronische niveauregeling (ECAS) zijn er twee regelingen om de hoogte
te wijzigen.
1-puntsregeling 2-puntsregeling (vanaf versie TEBS E2)
Voertuigtype Opleggers of
middenassers met één
sensor
Regeling van de
ECAS functie
Integratie in TEBS E
modulator (Premium)
Aansluiting Direct op de TEBS E
modulator (Premium)
Disselaanhangwagens met twee sensoren (1x op vooras, 1x op achteras).
Opleggers met onafhankelijke wielophanging, met twee sensoren (1x
rechterzijde, 1x linkerzijde direct boven het midden van het asstel).
Een 2-puntsregeling bij opleggers of middenassers met starre assen is niet
toegestaan.
Integratie in TEBS E modulator (Premium) en ELEX of in externe ECAS.
Direct op de TEBS E modulator (Premium) en ELEX respectievelijk door
middel van ECAS-kit 446 120 02. 0 (omvat de externe ECAS-ECU
446 055 066 0).
Montage Let erop, dat bij een rechtse/linkse regeling alleen de hogere balgdruk naar
de trailermodulator wordt doorgegeven. Gebruik daarvoor een wisselklep
(dubbele terugslagklep).
Dan wordt het gemiddelde van de beide bemeten waarden bepaald.
Meer informatie over 2-puntsregeling, zie hoofdstuk 7.1.3 "ECAS 2-puntsregeling",
pagina 131.

Componenten
Component /
bestelnummer
TEBS E modulator
met gemonteerde
PEM
480 102 06. 0
ELEX
446 122 070 0
eTASC
463 090 5.. 0
ECAS-magneetklep
472 880 030 0
ECAS-magneetklep
472 880 020 0
472 880 030 0
ECAS-magneetklep
472 880 001 0
Applicatie /
voertuigtype
Alle getrokken
voertuigen met
luchtvering.
In combinatie met
TEBS E modulator
(Premium)
Opleggers en
middenassers met
luchtvering; dolly-assen
met luchtvering
Oplegger /
disselaanhangwagen
(zonder liftas).
Disselaanhangwagen
(zonder liftas) met
smoorfunctie.
Oplegger /
disselaanhangwagen
(zonder liftas).
GIO functies
TEBS E 6
Doel / functie Opmerking Verbindingskabel
Regeling en controle
van de elektronische
luchtvering.
TEBS E modulator
(Premium) met PEM
Aansluiting tot twee
ECAS magneetkleppen
en één sensor.
2-puntsregeling. 2-puntsregeling, alleen
mogelijk in combinatie
met ELEX en vanaf
versie TEBS E2.
ECAS-klep met
handmatige bediening
voor het heffen en
dalen
1-puntsregeling.
Regeling
voertuigniveau van één
of meerdere parallel
geschakelde assen
(Heffen/neerlaten).
2-puntsregeling.
Regeling
voertuigniveau van één
of meerdere parallel
geschakelde assen
(Heffen/neerlaten)
ECAS-magneetklep
473 880 020 0 (vooras)
+ ECAS-magneetklep
472 880 030 0
(achteras)
2-puntsregeling.
Regeling
voertuigniveau van één
of meerdere parallel
geschakelde assen
(Heffen/neerlaten).
Uitsluitend in
combinatie met TEBS
E modulator (Premium)
vanaf versie TEBS
E2.5 en met
wegsensor mogelijk.
Een nauwkeurige
beschrijving van de
componenten zie
hoofdstuk 7.7 "eTASC
(vanaf versie TEBS
E2.5)", pagina 141.
2-puntsregeling, alleen
mogelijk in combinatie
met ELEX en vanaf
versie TEBS E2.
2-puntsregeling, alleen
mogelijk in combinatie
met ELEX en vanaf
versie TEBS E2.
Kabel voor ECAS
magneetklep
449 445 ... 0
Kabel voor ECAS
2-puntsregeling
449 439 ... 0
Kabel voor ECAS
magneetklep
449 445 ... 0
Kabel voor ECAS
magneetklep
449 445 ... 0
2x kabels voor ECAS
magneetklep
449 445 ... 0
Kabel voor ECAS
2-puntsregeling
449 439 ... 0
65

66
6 TEBS E
Component /
bestelnummer
ECAS-magneetklep
472 905 114 0
ECAS-magneetklep
472 905 111 0
Sensor met
draaihoekprincipe
441 050 100 0
Hefboom
441 050 718 2
Montageset
433 401 003 0
ECAS bedieningsbox
446 156 02. 0
ECASbedieningseenheid
446 056 117 0
Applicatie /
voertuigtype
Oplegger /
disselaanhangwagen
(met liftas).
Oplegger /
disselaanhangwagen
(met liftas).
Oplegger /
disselaanhangwagen
met luchtvering.
Montage aan de
sensor.
Aansluiting op de as.
446 156 021 0
Oplegger zonder liftas.
446 156 022 0
Oplegger met liftas.
446 156 023 0
Disselaanhangwagen
Oplegger /
disselaanhangwagen.
GIO functies
Doel / functie Opmerking Verbindingskabel
1-puntsregeling.
Regeling
voertuigniveau van één
of meerdere parallel
geschakelde assen
(Heffen/neerlaten).
2-puntsregeling.
Regeling
voertuigniveau van één
of meerdere parallel
geschakelde assen
(Heffen/neerlaten).
Impulsgestuurde liftas. Kabel voor ECAS
magneetklep
449 445 ... 0
2-puntsregeling, alleen
mogelijk in combinatie
met ELEX en vanaf
versie TEBS E2.
Impulsgestuurde liftas.
Meten rijniveau. Gebruik uitsluitend
sensor 441 050 100 0.
Verlenging
sensorhefboom.
Bedieningseenheid
(met zes knoppen)
voor beïnvloeding van
het niveau en de
liftasregeling door de
chauffeur.
Zijdelings aan het
getrokken voertuig
gemonteerd.
Bedieningseenheid
(met negen knoppen)
voor beïnvloeding van
het niveau en de
liftasregeling door de
chauffeur.
Meestal zijdelings aan
het getrokken voertuig
gemonteerd.
Kabel voor ECAS
magneetklep
449 445 ... 0
Kabel voor ECAS
2-puntsregeling
449 439 ... 0
Kabel voor wegsensor
449 811 ... 0
Kabel voor ECASbedieningskast
449 627 ... 0
Kabel voor ECASbedieningseenheid
449 628 ... 0

Component /
bestelnummer
ECASbedieningseenheid
446 056 25. 0
SmartBoard
446 192 11. 0
Trailer Remote
Control
446 122 080 0
Bediening
Applicatie /
voertuigtype
Oplegger /
disselaanhangwagen.
446 192 110 0
(met geïntegreerde
accu)
446 192 111 0
voor voertuigen voor
gevaarlijke stoffen
Alle getrokken
voertuigen.
GIO functies
TEBS E 6
Doel / functie Opmerking Verbindingskabel
Bedieningseenheid
(met twaalf knoppen)
voor beïnvloeding van
het niveau en de
liftasregeling door de
chauffeur.
Meestal zijdelings aan
het getrokken voertuig
gemonteerd.
Weergave- en
bedieningsconsole
voor beïnvloeding van
het niveau en de
liftasregeling door de
chauffeur.
Meestal zijdelings aan
het getrokken voertuig
gemonteerd.
Weergave- en
bedieningsconsole
voor beïnvloeding van
het niveau en de
liftasregeling door de
chauffeur (vanuit de
cabine)
In de motorwagen
gemonteerd.
Vervangende accu
446 192 920 2
Alleen in combinatie
met ELEX en vanaf
versie TEBS E2 zie
hoofdstuk 7.1
"Elektronische
uitbreidingsmodule
(ELEX)", pagina 123.
Informatie over bediening, zie hoofdstuk 10 "Bediening", pagina 193.
Kabel voor SmartBoard
449 911 ... 0
Verbindingskabel
tussen Trailer Remote
Control en
zekeringskast in de
motorwagen en een
houder worden
meegeleverd.
67

68
6 TEBS E
6.3.1 Regeling ingesteld niveau
Ingesteld niveau
Functie
GIO functies
Het ingestelde niveau is de gewenste waarde voor de afstand tussen carrosserie
en voertuigas. Dit ingestelde niveau wordt bepaald door kalibreren, parametreren
of door de chauffeur (bijv. via het SmartBoard).
De magneetklep wordt gebruikt voor de regeling en door be-/ontluchting van de
luchtbalg wordt het actuele niveau aangepast aan het ingestelde niveau.
Dit gebeurt bij:
• Afwijkingen buiten tolerantiebereik (bijv. door wijzigingen in het gewicht)
• Wijziging van het ingestelde niveau (bijv. door keuze van een memoryniveau)
Anders dan bij de conventionele luchtvering wordt niet alleen het rijniveau, maar
elk vooraf ingesteld niveau geregeld. Zo wordt ook een niveau, dat is ingesteld
voor het laden en lossen, als ingesteld niveau aangenomen.
Met andere woorden: Bij wijziging van de beladingscondities blijft het voertuig op
het ingestelde niveau, terwijl bij de conventionele luchtvering dit met de hand moet
worden bijgesteld of de carrosserie bij het laden naar beneden gaat en bij het
lossen naar boven.
Bij onderbreking van de stroomvoorziening of bij ontoereikende luchtvoorziening,
bijv. door uitschakelen van het contact, vindt geen verdere regeling van het
ingestelde niveau plaats.
Via de parameters Na ontsteking aan is gemeten-w. gelijk nom.waardeniveau (zie
hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168
=> venster TEBS - GIO parameter 2 => knop uitgebreide ECAS parameters =>
overige functies) kan worden bereikt, dat een niveau dat wijzigt terwijl het contact
is uitgeschakeld (bijvoorbeeld door luchtverlies, wijziging in gewicht) bij het
inschakelen van het contact automatisch als nieuw actueel niveau wordt ingesteld.
Daarmee wordt het plotseling bijregelen tegengegaan.
Door het gebruik van het snelheidssignaal maakt de elektronische niveauregeling
in tegenstelling tot het conventionele luchtveersysteem onderscheid tussen
statische en dynamische wijzigingen in de wielbelasting. Tijdens het rijden wordt
een niveauwijziging slechts vertraagd bijgesteld. Zou het voertuig bijv. ook bij het
inveren op slecht wegdek worden nageregeld, dan zou onnodig verbruik van
luchtdruk ontstaan.

GIO functies
TEBS E 6
Wijziging statische wielbelasting Wijziging dynamische wielbelasting
Gebruik • Bij wijziging belading.
• Bij stilstand.
• Bij lage voertuigsnelheden.
Regelfuncties Controle van de actuele waarde en, indien nodig,
correctie door be- of ontluchting van de betreffende
luchtbalgen in korte intervallen (bijv. 1x per seconde
– per parameter in te stellen) door de elektronische
niveauregeling, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E diagnosesoftware",
pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 2 =>
knop uitgebreide ECAS parameters =>
regelvertraging.
• Wijzigingen in dynamische wielbelasting worden
veroorzaakt door oneffenheden in de weg bij hogere
snelheden.
• Bij bergop of bergaf rijden wijzigt de wielbelasting,
hetgeen invloed heeft op de regelkwaliteit.
Wijzigingen in dynamische wielbelasting worden
meestal gecompenseerd door het flexibele
veringsgedrag van de luchtbalgen. In dit geval is be- of
ontluchting van de luchtbalg niet gewenst, omdat alleen
de geblokkeerde luchtbalg bijna constante
veringseigenschappen laat zien.
Wanneer de overtollige lucht bij het uitveren uit de
luchtbalg wordt ontlucht, moet deze weer worden
aangevuld bij het inveren, hetgeen resulteert in een
hogere compressorbelasting en brandstofverbruik.
Daarom wordt bij hogere snelheden de regeling met
grotere intervallen, doorgaans om de 60 seconden,
uitgevoerd. De vergelijking ingestelde/actuele waarde
wordt permanent uitgevoerd.
Opmerking Omdat niet elke oneffenheid op de weg wordt
gecompenseerd, bijvoorbeeld bij slecht wegdek, is het
luchtverbruik van de elektronische luchtvering lager dan
bij een conventionele niveauregeling met
luchtveringsklep.
69

70
6 TEBS E
6.3.2 Rijniveaus
GIO functies
Rijniveau I (normaalniveau)
Onder rijniveau I (normaalniveau) verstaat men het ingestelde niveau, dat door de
voertuig- resp. asfabrikant wordt vastgelegd voor het rijden onder optimale
condities (optimale carrosseriehoogte).
Rijniveau I is gedefinieerd voor de totale voertuighoogte, die aan wettelijke
richtlijnen is gebonden, en voor de hoogte van het voertuigzwaartepunt, die
speciaal voor de rijdynamiek belangrijk is.
Het normaalniveau wordt omschreven als basisparameter voor het voertuig.
Rijniveau II
Rijniveau III
Rijniveau IV
Losniveau
Rijniveau II wordt afwijkend van rijniveau I (normaalniveau) geparametreerd. Is
rijniveau II lager dan rijniveau I, dan moet deze waarde negatief in de TEBS E
diagnosesoftware worden ingegeven, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters
met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 2
=> niveauregeling.
Toepassing
• Bij gebruik van een oplegger achter verschillende trekkers (met verschillende
schotelhoogten) kan de carrosserie steeds horizontaal worden gezet.
Rijniveau III is een rijniveau als rijniveau II, het komt echter overeen met de
maximale carrosseriehoogte en is dus het hoogste rijniveau.
Rijniveau III kon tot nu toe alleen via de snelheid worden geselecteerd.
Vanaf versie TEBS E2 is de selectie ook mogelijk door de ECASbedieningseenheid.
Toepassing
• Wordt gebruikt om de oplegger aan te passen aan de verschillende
schotelhoogten.
• Ter besparing van brandstof (bijv. bij hogere snelheid).
• Om het voertuigzwaartepunt te laten zakken voor een hogere dwarsstabiliteit.
Het snelheidsafhankelijk dalen van de carrosserie is erop gebaseerd, dat met
hogere snelheden op goed wegdek wordt gereden, die niet de hele veerweg
gebruikt.
Via de parametrering kan worden gekozen of het losniveau of het
rijniveau IV moet worden gebruikt, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 venster TEBS
- functiekeuze => Standard functies.
Toepassing
• Als extra rijniveau.
Het losniveau wordt alleen geregeld in stilstand of bij lage snelheid om het voertuig
beter te kunnen lossen. Wanneer de grenssnelheid is bereikt, dan wordt het niveau
automatisch aangepast aan het niveau dat het laatst is opgeslagen.

Schakelaar voor losniveau
Memoryniveau
GIO functies
TEBS E 6
Toepassing
• Dalen van een kiepwagen om hard terugveren te voorkomen bij plotseling
lossen (storten van de lading).
• Tankvoertuig automatisch in de beste losstand te brengen.
• Verbeteren stabiliteit.
Voorbeeld: De schakelaar is op de kiepbak gemonteerd, het voertuig zal dan
automatisch worden neergelaten naar een vastgesteld niveau, zodra de bak wordt
gekiept. Ideaal gesproken komt deze waarde overeen met het bufferniveau resp.
lage gekalibreerde niveau. Zo wordt overbelasting van de assen tijdens het
plotseling lossen voorkomen.
De functie wordt automatisch bij v > 10 km/h uitgeschakeld.
Wanneer het geparametreerde losniveau buiten het geparametreerde lage of hoge
niveau valt, dan wordt de slag op deze niveaus begrensd.
Een losniveau wordt alleen tussen het lage en hoge gekalibreerde niveau
bewerkstelligd, zelfs als de parameter een waarde buiten dit bereik aangeeft.
Het losniveau kan met het SmartBoard tijdelijk worden uitgeschakeld,
bijv. bij het gebruik van wegenbouwmachines.
Parameter voor losniveau
In de TEBS E diagnosesoftware zijn er twee parameters voor het
losniveau, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 2
=> knop Uitgebreide ECAS parameter.
• Dalen van carrosserie tot op de buffer.
• Dalen van carrosserie tot op het laagste gekalibreerde niveau.
Deze parameters gelden ook voor de regeling van deze functie via het
SmartBoard, de Trailer Remote Control, de ECAS bedieningsbox en
ECAS-bedieningseenheid.
In de TEBS E diagnosesoftware is een snelheidsafhankelijke
parameter voor het losniveau gecreëerd. D.w.z. dat zowel het
losniveau als het rijniveau IV (normaalniveau IV) kan worden gebruikt.
Verder bestaat de mogelijkheid schakelingangen voor rijniveau I,
rijniveau II of het rijniveau IV onafhankelijk te gebruiken.
In tegenstelling tot het losniveau, dat in de ECU wordt geparametreerd, kan het
memoryniveau door de chauffeur worden vastgelegd en steeds veranderd. Een
ingegeven memoryniveau blijft zolang opgeslagen in het systeem tot het door de
gebruiker wordt gewijzigd, d.w.z. ook wanneer het contact is uitgeschakeld. Het
memoryniveau geldt voor het totale voertuig.
Voor elk systeem kunnen twee verschillende memoryniveaus worden gebruikt.
Toepassing
• Steeds terugkerend laden aan een laadperron met eenmaal gedefinieerde
hoogte.
Een ECAS-bedieningseenheid of een SmartBoard is nodig om de memoryfunctie
op te vragen.
Aanvullende informatie over de bedieningsmogelijkheden van de niveaus zie
hoofdstuk 10 "Bediening", pagina 193.
71

72
6 TEBS E
6.3.3 Groen verklikkerlampje
Voertuigtype
Doel
Remedie
GIO functies
Alle getrokken voertuigen met ECAS.
Weergave van ECAS-storingen (lamp knippert).
Weergave, of het getrokken voertuig zich buiten het rijniveau bevindt (lamp
permanent aan).
Wanneer de lamp permanent aan is, is er sprake van een afwijking tussen het
actueel geselecteerde rijniveau en het werkelijke rijniveau van het voertuig. Via het
SmartBoard, de ECAS-bedieningskast/bedieneenheid, de Trailer Remote Control
of de knoppen Heffen/neerlaten kunt u het niveau veranderen.
– Zet het voertuig desgewenst opnieuw in het rijniveau. Het geselecteerde
rijniveau is het referentieniveau.
– Beweeg het voertuig langzaam met een snelheid die hoger is dan de
geparametreerde RTR-snelheid. Dan rijdt het voertuig automatisch op het
geselecteerde rijniveau.
Wanneer de lamp knippert, is er sprake van een storing in het ECAS-gedeelte.
– Lees het diagnosegeheugen via de TEBS E diagnosesoftware uit en hef de
storing op.
Voorinstellingen in de TEBS E Diagnostic Software
In menupunt uitgebreide ECAS parameters kan de functie worden geactiveerd en
geparametreerd, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 2.
– Activeer de functie door te klikken op waarschuwingslamp gemonteerd. Klik bij
een LED op als LED (geen kabelbreukdetectie).
– Stel de parameter Gedrag bij fouten in, om te definiëren of een fout uitsluitend
na Ontsteking aan of permanent via de waarschuwingslamp moet worden
aangegeven.

Aansluitingen van de componenten
GIO functies
Uittreksel uit schema 841 802 236 0:
TEBS E 6
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd
met de TEBS E Diagnostic Software.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 TEBS E Modulator (Premium)
480 102 06. 0
Voor de weergave en bediening kunt u de volgende componenten gebruiken:
2 Groen verklikkerlampje (LED of
gloeilamp)
Montage op getrokken voertuig binnen
het zicht van de chauffeur (via de
achteruitkijkspiegel).
Toepassing uitsluitend onder
verantwoordelijkheid van de
voertuigfabrikant, afhankelijk van de
voertuigconstructie.
Niet in WABCO
leveringsprogramma.
3 Universele kabel 449 535 ... 0
4 SmartBoard (optioneel)
446 192 110 0
5 Kabel voor SmartBoard 449 911 ... 0
6 ECAS-bedieningskast
446 156 022 0
7 Kabel voor ECAS-bedieningskast 449 627 060 0
73

74
6 TEBS E
GIO functies
6.3.4 Tijdelijke deactivering van de automatische niveauregeling
Voertuigtype
Doel
Functie
Aansluitingen van de componenten
Alle getrokken voertuigen met (TEBS E geïntegreerde) ECAS.
Tijdelijke deactivering van de automatische niveauregeling in stilstand
(bijvoorbeeld tijdens het laden en lossen) om het luchtverbruik aan het laadperron
te verminderen.
De niveauregeling wordt in stilstand via een schakelaar of via het SmartBoard
geactiveerd.
In het SmartBoard is het menu uitsluitend zichtbaar, wanneer de functie
Uitschakelkaar niveauregeling is geactiveerd, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS -
functiekeuze => knop Speciale functies weergeven.
Met het bedienen van de knop of via het menu „Niveauregeling uit“ in het
SmartBoard wordt het naregelen in de stilstand onderbroken.
Met deze functie worden alle liftasfuncties (zoals automatische liftasregeling,
wegrijhulp, OptiTurn enzovoort) beëindigd. Alle liftassen worden neergelaten.
Na het contactreset of zodra het voertuig weer met een snelheid > 5 km/h wordt
verplaatst, wordt de automatische niveauregeling (+ alle liftasfuncties) weer
geactiveerd.
Voor de bediening kunt u de volgende componenten gebruiken:
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 (C) Knop Niet in WABCO leveringsprogramma.
Alternatieve mogelijkheid:
Smartboard
446 192 11. 0
2 Kabel voor SmartBoard 449 911 ... 0
3 (A) Universele kabel 449 535 ... 0

6.4 Snelheidsschakelaar (ISS 1 en ISS 2)
Voertuigtype
Doel
Functie
Alle getrokken voertuigen.
GIO functies
TEBS E 6
Met de twee geïntegreerde snelheidsschakelaars ISS 1 en ISS 2 kunnen
onafhankelijk van elkaar twee functies in het getrokken voertuig worden geregeld.
Als het voertuig een geparametreerde snelheidsgrens overschrijdt of onderschrijdt,
schakelt deze uitgang. Daardoor is het mogelijk om afhankelijk van de snelheid
magneetkleppen in of uit te schakelen.
Een typisch voorbeeld is het eenvoudig blokkeren van stuurassen zie
hoofdstuk 6.19 "Blokkeren stuuras", pagina 109. De beide snelheidsgrenzen,
waarbij de uitgang omschakelt, kunnen in de parameters tussen 0 en 120 km/h
worden vastgelegd. Een minimale schakelhysteresis van 2 km/h moet worden
aangehouden.
Onder de geprogrammeerde snelheidsgrens is de uitgang uitgeschakeld. Bij het
bereiken van de grens wordt de uitgang ingeschakeld en een voedingsspanning
(24 V / 12 V) uitgestuurd. Per parameter kan de schakelfunctie ook worden
omgekeerd, zodat in neutrale positie de voedingsspanning beschikbaar is.
Voor de TASC moet de optie RTR pulssignaal in de diagnose worden geselecteerd,
aangezien de klep niet is ontworpen voor een permanente stroomtoevoer zie
hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168
=> venster TEBS - GIO parameter 1 => Snelheidsschakelaar (ISS).
In geval van fout moet zeker zijn, dat het door de schakeluitgang aangestuurde
systeem niet in een situatie blijft, waarin de veiligheid van het voertuig wordt
geschaad.
Bij uitval van de spanningsvoeding moet bijvoorbeeld bij een stuuras de as zijn
gesperd, aangezien dit het veiligst is.
75

6 TEBS E
Aansluitingen van de componenten
76
GIO functies
Uittreksel uit schema 841 802 150 0
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd met de TEBS E Diagnostic Software.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 TEBS E modulator (Premium / Standard) 480 102 0.. 0
2 TASC
Een uitgebreide beschrijving van het apparaat vindt u in de
brochure "ASC Trailer Air Suspension Control – functie en
montage" zie hoofdstuk 4 "Inleiding", pagina 13 =>
paragraaf "Meer informatie".
463 090 012 0 (1-krings; RTR,
vastzetten in positie dalen)
463 090 020 0 (2-krings; RTR,
vastzetten in positie dalen, met
koppelingen en testaansluiting)
463 090 021 0 (2-krings; RTR,
vastzetten in positie dalen, met
koppelingen)
463 090 023 0 (2-krings; RTR,
vastzetten in positie dalen)
463 090 123 0 (2-krings; RTR,
dodemansschakeling voor slag
> 300 mm)
3 Kabel voor liftas conventioneel, RTR 449 443 ... 0

6.5 Signaal RSS actief
Componenten
6.6 Signaal ABS actief
Voertuigtype
Doel
Functie
Componenten
GIO functies
TEBS E 6
De TEBS E modulator is voorzien van de RSS functie. Zolang de RSS functie
actief is en bij actieve RSS ingreep, worden de remlichten niet aangestuurd.
Via de CAN dataverbinding wordt een signaal naar de motorwagen
gestuurd en het remlicht opgevraagd. Afhankelijk van de constructie
van de motorwagen wordt het aangaan van de remlichten
ondersteund.
Bovendien is met het signaal RSS actief mogelijk de remlichten door TEBS E te
bedienen, wanneer de RSS functie actief is. Hiervoor moet deze uitgang via de
GIO functie zijn geparametreerd.
De aansturing kan via een relais worden gerealiseerd. De voedingsspanning voor
de remlichten moet komen van de 15-polige stekerverbinding (ECE voorschriften).
Positie Component Bestelnummer
1 Relais Niet in WABCO leveringsprogramma.
2 Universele kabel 449 535 ... 0
Alle getrokken voertuigen.
Terbeschikkingstelling van de voedingsspanning in de ABS-regelsituatie.
De elektronica schakelt bij actieve ABS regeling tijdens het remmen de
voedingsspanning op de geselecteerde GIO-uitgang. Daarmee kan via een relais
bijvoorbeeld een retarder worden aangestuurd (gedeactiveerd).
Positie Component Bestelnummer
1 Relais Niet in WABCO leveringsprogramma.
2 Universele kabel 449 535 ... 0
77

78
6 TEBS E
6.7 Wegrijhulp
Voertuigtype
Doel
GIO functies
Alle luchtgeveerde getrokken voertuigen met liftassen of sleepas als 1e as.
Bij gladde ondergronden of op hellingen kunnen combinaties slecht of helemaal
niet wegrijden. De aangedreven as van de motorwagen heeft niet genoeg tractie
en de wielen draaien door.
Bij de wegrijhulp wordt de 1e as van de oplegger opgetild respectievelijk de druk
verminderd, door vermeerdering van het gewicht op de opleggerschotel wordt de
tractie van de aangedreven as van de motorwagen verhoogd.
Bij aansluiting van een SmartBoard op de TEBS E modulator (aan SUBSYSTEMS)
en de parametrering dat geen schakelaar wordt gebruikt, kan bij opleggers met
een 1e liftas een wegrijhulp volgens 98/12/EG worden gebruikt. De waarde, die
volgens EG richtlijn overeenkomt met maximaal 30% overbelasting, moet door de
voertuigfabrikant worden vastgelegd.
Bij het bereiken van 30 km/u wordt de as weer neergelaten respectievelijk keert
terug in de automatische modus.
Let op de gegevens van de asfabrikant voor de wegrijhulp. De gegevens kunnen
de maximale grenzen van de EG richtlijn beperken.
Aanbevolen klepconfiguraties
De volgende uitvoeringen kunnen worden gekozen:
• Een veerretour asliftklep (niet voor alle voertuigen geschikt)
De liftas kan worden opgetild als wegrijhulp, wanneer de toelaatbare balgdruk,
die in de parameters is vastgelegd, na het heffen niet wordt overschreden.
Wordt de toelaatbare druk overschreden wanneer de wegrijhulp actief is, dan
wordt de wegrijhulp onderbroken en wordt de liftas neergelaten.
In landen, waarin de aslasten van 3 maal 9t zijn toegestaan, wordt de
wegrijhulp afgebroken, zodra de belasting van de op de grond staande assen
de 23,4t overschrijdt. De werking van de wegrijhulp is dus aan de belading
gekoppeld.
• Eén asliftklep (veerretour) en één magneetklep voor de drukbegrenzing
(restdruk)
De liftas wordt als wegrijhulp ontlast tot de toelaatbare balgdruk, die in de
parameters is vastgelegd, wordt bereikt. Dan wordt de balg van de liftas via de
magneetklep afgesloten. Zo wordt de liftas voor het wegrijden optimaal ontlast
zonder de 30% overbelasting op de andere assen te overschrijden.
(De liftas blijft ontlast bij 130% aslast op de hoofdas en wordt pas bij 30 km/u
neergelaten.)
Deze configuratie staat een wegrijhulp zelfs bij een overbeladen voertuig toe.
• Eén impulsgestuurde asliftklep
De liftas wordt als wegrijhulp ontlast tot de toelaatbare balgdruk, die in de
parameters is vastgelegd, wordt bereikt. Dan worden de veer- en liftbalg van de
liftas afgesloten. Zo kan ook ontlasting van de liftas plaatsvinden om de
toegestane 30% overbelasting niet te overschrijden.
(De liftas blijft ontlast bij 130% aslast op de hoofdas en wordt pas bij 30 km/u
neergelaten.)
De volgorde is zinvol in landen met een toegestane aslast van 9t.

Activeren wegrijhulp
GIO functies
TEBS E 6
• ISO 7638: Aansturing via de CAN interface "motorwagen" vanaf trekkend
voertuig.
• SmartBoard: Activeren via het menu van het SmartBoard.
• Bedieningsbox: Starten van de wegrijhulp uitsluitend mogelijk, wanneer de
liftassen via het volledig automatische liftassysteem zich op de bodem bevinden
(starten via de toets „Liftas heffen“).
• Bedieningseenheid: Activeren met de toets „Liftasselectie“ en M1.
• Trailer Remote Control: Activeren met de toets "wegrijhulp", zie
hoofdstuk 10.2 "Bediening met afstandsbediening voor getrokken voertuigen
(Trailer Remote Control)", pagina 193.
• Rembediening: Door deze parameter te activeren kan de wegrijhulp worden
geactiveerd of gedeactiveerd door de rem bij stilstand 3 maal in te drukken
(tussen de drie rembedieningen moet de druk tot onder 0,4 bar zakken). Daarbij
geldt de volgende voorwaarde: Voertuig staat stil. Na 2 seconden zonder
remdruk moet binnen 10 seconden de rem driemaal met een sterkte van 3 tot
8 bar worden bediend en weer gelost.
Door de rem opnieuw driemaal te bedienen wordt de as gedwongen
neergelaten.
• Automatisch bij contact Aan: Activering van de wegrijhulp bij contact Aan.
Daarmee kan een automatische verhoging van de steunlast bij middenassers of
een betere trekkracht in de winter worden bereikt.
• Automatisch met bochtherkenning: Bij langzaam rijden in bochten wordt de
trekkracht in de motorwagen verhoogd.
Meer informatie over bediening zie hoofdstuk 10.4 "Bediening van de wegrijhulp",
pagina 201 en zie hoofdstuk 10.2 "Bediening met afstandsbediening voor
getrokken voertuigen (Trailer Remote Control)", pagina 193.
Met opnieuw driemaal bedienen van de rem wordt het gedwongen
dalen geactiveerd.
De wegrijhulp kan ook via de parameter Wegrijhulp bij contact Aan
worden geactiveerd zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met
TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS E - GIO
Parameter 1 => Wegrijhulp. De functie wordt automatisch bij het
bereiken van de geparametreerde deactiveringssnelheid of door de
functie voor het gedwongen dalen uitgeschakeld.
79

6 TEBS E
Verklaring
80
GIO functies
Wegrijhulp
De wegrijhulpfunctie wordt ondersteund voor liftassen op de laatste as
bij opleggers of middenassers, d.w.z. de liftas wordt op verzoek
opgetild of neergelaten.
Activering: 1 maal bedienen van de toets (korter dan 5 seconden).
Wegrijhulp "type Nordland"
Een tijdsafhankelijke regeling van de wegrijhulp is ook mogelijk (in 1seconde
stappen, max. 1.200 seconden).
Bij asliftklep 463 084 3. 0 wordt na overschrijden van 130% van de
aslast, na 5 seconden de liftas automatisch neergelaten.
Activering: 1 maal bedienen van de toets (korter dan 5 seconden).
Wegrijhulp „terrein“ (alleen via een toets te starten)
Deze functie is gecreëerd om hogere drukken (drempels) voor de
wegrijfunctie kortstondig toe te laten voor voertuigen die niet op de
openbare weg worden gebruikt.
Activering: 2 maal kort bedienen van de toets.
Automatisch activeren door parameter Wegrijhulp automatisch bij
bochtherkenning, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met
TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS E - GIO
Parameter 1.
Wegrijhulp "terrein"
Zodra de geparametreerde snelheidsdrempel is bereikt, springt de
functie over naar de standard wegrijhulp. Deze wordt eveneens
uitgeschakeld bij het bereiken van de ingestelde drempelwaarde
(snelheid en druk).
Voorbeeld van een rembediening om de wegrijhulp te activeren
A Minstens 2 seconden (s) stilstand van het voertuig B Driemaal remmen binnen 3 seconden (s)
Volgende bekabelingmogelijkheden kunnen worden bekeken voor het inbouwen
van de schakelaar. De diode is uitsluitend nodig bij de parameter Massa en plus en
kan bij de parameters uitsluitend plus of uitsluitend massa worden weggelaten zie
hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168
=> venster TEBS - GIO parameter 1 => Schakelaarstatus.

Verklaring
GIO functies
TEBS E 6
Getrokken voertuig / signaal van motorwagen +24V
Getrokken voertuig / signaal van motorwagen - (massa)
Toets in getrokken voertuigen
A Pin 3 B Diode C Pin 2
81

82
6 TEBS E
6.8 Externe aslastsensor
Voor as c-d
Voor as e-f
Componenten
GIO functies
In plaats van een interne aslastsensor kan ook een externe aslastsensor worden
gebruikt.
Voertuigtype
Bijvoorbeeld voertuigen met hydraulische vering, omdat hier de veerdruk tot
200 bar kan oplopen (voertuigen, die vanwege de hoge drukken niet meer op de
TEBS E modulator mogen worden aangesloten).
Doel
De externe aslastsensor kan achteraf op de hoofdas worden gemonteerd, wanneer
de interne sensor zou zijn uitgevallen. Hiermee wordt de vervanging van de
modulator vermeden en een prijstechnisch gunstige reparatie kan worden
uitgevoerd.
Nieuwe functie: Tweede externe aslastsensor as c-d
Bij hydraulisch geveerde voertuigen kan onder toepassing van een
tweede druksensor de aslast rechts en links gescheiden worden
vastgesteld. Om er zeker van te zijn dat het voertuig niet over- of
ondergeremd wordt bij lading die per kant verschilt, maakt deze
nieuwe functie tweede externe. aslastsensor as c-d het mogelijk een
gemiddelde waarde van beide externe druksensoren vast te
stellen, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - functiekeuze
=> knop speciale functies. Deze gemiddelde waarde wordt gebruikt
om de remdruk vast te stellen en ook voor de weergave van de aslast.
Deze functie is niet geschikt voor disselaanhangwagens.
Voertuigtype
Disselaanhangwagen, oplegger (alleen 3M) met liftassen of sleepassen, OptiTurn /
OptiLoad
Doel
Nauwkeuriger vaststellen van de aslasten.
Functie
Overdracht van informatie over het totale gewicht van de trailer via ISO 7638
steker naar de motorwagen en weergave in de display.
Wanneer een SmartBoard is gemonteerd, dan zijn de aparte aslasten (voor-/
achteras) van de disselaanhangwagen zichtbaar.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Druksensor (0 tot 10 bar)
Toepassing uitsluitend onder
verantwoordelijkheid van de voertuigfabrikant,
afhankelijk van de voertuigconstructie.
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt
vastgelegd met de TEBS E Diagnostic Software.
441 044 101 0
441 044 102 0
2 Kabel voor druksensor 449 812 ... 0

6.9 Dynamische wielbasisregelingen
6.9.1 Rangeerhulp (OptiTurn TM )
Voertuigtype
Doel
Functie
Systeemeisen
BO Kraftkreis
GIO functies
TEBS E 6
Opleggers met 2 of 3 assen, achterste as uitgevoerd als sleepas of liftas.
Middenasaanhangwagen
Verhoging bestuurbaarheid.
Kan als alternatief voor de fusee-as worden gebruikt.
OptiTurn kan door de verschillende wielsnelheden krappe bochten herkennen en
ontlast de achteras overeenkomstig de specificaties van de wegrijhulp. Daardoor
"verplaatst" het draaipunt van het asstel van de middelste as tussen de beide
assen die belast op de grond staan, verkleint de draaicirkel en verbetert de
bestuurbaarheid van de hele combinatie.
De belasting van de derde as kan afhankelijk van de parameterinstellingen worden
gedefinieerd.
Voordelen
• Minder bandenslijtage in krappe bochten.
• Kan stuuras en stuurasregeling uitsparen.
• Betere bestuurbaarheid, ook bij achteruitrijden.
Het voertuig moet zijn uitgerust met ECAS (ook met eTASC) en een LACV-IC aan
de laatste as. Dit is nodig om een snel naregelen van het rijniveau bij het ontlasten
van de laatste as bij het inrijden van een bocht en daarmee een snelle verkorting
van de wielstand te garanderen.
• ECAS (eTASC)
• 4S/3M aan de laatste as
• LACV-IC
• Extra druksensor aan de as e-f
De BO Kraftkreis bepaalt de maximale, wettelijk toegestane radius bij rotondes
voor getrokken voertuigen. De buitendiameter van de rotonde bedraagt 25 m, de
binnendiameter 10,6 m. Met OptiTurn wordt de wettelijke radius bij rotondes
gehandhaafd.
Parameterinstellingen OptiTurn
Informatie over parametrering, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met
TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 1.
Selectie activeringsvoorwaarden
Bij het komen onder de snelheid (maximum 30 km/h): De functie start met een
vertraging van 60 seconden onder de geparametreerde snelheid.
Let op: Na elke inschakeling van het contact moet het voertuig minstens éénmaal
de ingestelde snelheid hebben overschreden, zodat de functie automatisch kan
worden geactiveerd.
83

84
6 TEBS E
Bedieningsopties
GIO functies
Bij herkenning bochten: De functie start onder de geparametreerde snelheid direct
bij het inrijden van een bocht. Nadat de bocht is verlaten, wordt de functie
gedeactiveerd tot de volgende bocht wordt ingereden.
Uitsluitend bij deel-/vollast: Bij onbeladen voertuigen wordt de functie automatisch
gedeactiveerd. De ECU schakelt in de automatische liftasfunctie.
Selectie deactiveringsvoorwaarden
Automatisch bij een geparametreerde snelheid, waarbij de functie moet worden
gedeactiveerd (maximum 30 km/h).
Automatisch bij het bereiken van maximaal 100% van de balgdruk, waarbij de
functie gedeactiveerd of gehandhaafd moet worden.
Let op de toegestane aslasten volgens de opgaven van de asfabrikant.
Als de Tristop cilinders op as 2 en 3 zijn gemonteerd, dan moet de parameter
Liftasfunctie (OptiTurn / OptiLoad) onderbreken bij ingeschakelde parkeerrem
worden geselecteerd.
Permanente automaat
De functie start onafhankelijk van de chauffeur overeenkomstig de
geparametreerde randvoorwaarden.
Wanneer een SmartBoard is gemonteerd, kan de automaat tijdelijk worden
gedeactiveerd om bijv. lucht te sparen (tot TEBS E2 kan voor OptiTurn en
OptiLoad de automatische regeling uitsluitend voor beide gelijktijdig geactiveerd /
gedeactiveerd worden).
Via het SmartBoard kan de automaat ook helemaal worden uitgeschakeld en weer
worden geactiveerd.
De automaat kan via het SmartBoard weer helemaal worden geactiveerd. Via de
toets rangeerhulp of de Trailer Remote Control (alleen in combinatie met ELEX en
vanaf versie TEBS E2) kan de automaat bij het indrukken van de toets > 5
seconden in de modus Gedwongen dalen worden gebracht.
Na het uit- en weer inschakelen van het contact is OptiTurn weer actief (ritfunctie).
OptiTurn en OptiLoad kunnen afzonderlijk via het SmartBoard worden
geactiveerd.
Handmatige regeling
OptiTurn blijft gedeactiveerd tot het weer wordt geactiveerd door de toets
Rangeerhulp te bedienen.
De functie wordt handmatig met de toets Rangeerhulp gestart: toets Rangeerhulp
1x indrukken.
Het SmartBoard of de Trailer Remote Control (alleen in combinatie met ELEX en
vanaf versie TEBS E2) kan als vervanging van de toets worden gebruikt.
Na het uit- en weer inschakelen van het contact of het bewust uitschakelen via
SmartBoard, Trailer Remote Control of toets Rangeerhulp wordt OptiTurn weer
gedeactiveerd.
Meer informatie over bediening zie hoofdstuk 10.5 "Bediening OptiLoad / OptiTurn",
pagina 202 en zie hoofdstuk 10.2 "Bediening met afstandsbediening voor
getrokken voertuigen (Trailer Remote Control)", pagina 193.

6.9.2 Kingpin reductie (OptiLoad TM )
Voertuigtype
Doel
Functie
Systeemeisen
GIO functies
TEBS E 6
Opleggers met 2 of 3 assen, achterste as uitgevoerd als sleepas of liftas.
Ter voorkoming van overbelasting van de opleggerschotel en aandrijfas van de
motorwagen bij opleggers met lading, die ongelijk is verdeeld in de richting van de
motorwagen.
Door heffen resp. drukverminderen van de achterste as wordt de lading beter
tussen motorwagen en getrokken voertuig verdeeld en wordt overbelasting van de
achterste as van de motorwagen voorkomen. De achterste as van de oplegger
werkt hierbij als tegengewicht voor de lading.
De functie kan worden gedeactiveerd, wanneer bij een onbeladen voertuig of in de
winter de ontlasting van de achteras van de motorwagen niet zinvol is.
Voordelen
• De lading hoeft niet te worden verdeeld over de laadvloer.
• Vermindering van risico op verkeersboetes wegens overbelading van de
motorwagen.
Het voertuig moet zijn uitgerust met een LACV-IC aan de laatste as voor het
handhaven van de druk.
• 4S/3M aan de laatste as
• LACV-IC
• Extra druksensor aan de as e-f
Parameterinstellingen OptiLoad
Informatie over parametrering, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met
TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 1.
Selectie activeringsvoorwaarden
• Automatisch bij overschrijden van snelheid (parametrering vanaf 0 km/h
mogelijk).
• Uitsluitend bij deel-/vollast: Bij onbeladen voertuigen wordt de functie
automatisch gedeactiveerd. De ECU schakelt in de automatische liftasfunctie.
• Handmatig via een toets (2x toets rangeerhulp indrukken); optioneel via
SmartBoard of Trailer Remote Control.
Selectie deactiveringsvoorwaarden
• Begrenzing drukwaarde, waarbij de functie wordt gedeactiveerd (onder de
geparametreerde balgdruk is de functie actief).
• Handmatig via een toets; optioneel via SmartBoard of Trailer Remote Control.
85

86
6 TEBS E
Bedieningsopties
GIO functies
Winterbedrijf voor OptiLoad
Tweede liftaskarakteristiek bij gedeactiveerd OptiLoad automatisch
systeem: Wanneer via het SmartBoard of Trailer Remote Control de
OptiLoad-Automatik wordt gedeactiveerd, kan men met deze
parameter een tweede liftaskarakteristiek regelen. Het deactiveren van
de functie is bijvoorbeeld in het winterbedrijf vereist, om meer
trekkracht op de aandrijfas van de motorwagen te houden.
Zonder de parameter zou de standaard karakteristiek van de
liftasautomaat verder actief zijn en zo bij gedeeltelijk beladen of leeg
voertuig de liftas niet meer optillen.
Door de tweede karakteristiek kan het optillen uitgesteld of volledig
afgebroken worden.
De drukwaarde voor de Kingpin reductie mag maximaal 100% van de balgdruk
"beladen" zijn.
Permanente automaat
De functie start onafhankelijk van de chauffeur overeenkomstig de
geparametreerde randvoorwaarden.
Wanneer een SmartBoard is gemonteerd, kan de automaat tijdelijk worden
gedeactiveerd om bijv. lucht te sparen (tot TEBS E2 kan voor OptiTurn en
OptiLoad de automatische regeling uitsluitend voor beide gelijktijdig geactiveerd /
gedeactiveerd worden). Na het uit- en weer inschakelen van het contact is
OptiLoad weer actief (ritfunctie).
Via het SmartBoard kan de automaat helemaal worden uitgeschakeld en weer
worden geactiveerd.
Via de toets rangeerhulp of via de Trailer Remote Control (alleen in combinatie met
ELEX en vanaf versie TEBS E2) kan de automaat bij het indrukken van de toets >
5 seconden in de modus Gedwongen dalen worden gezet. Na het uit- en weer
inschakelen van het contact is OptiLoad weer actief (ritfunctie).
Handmatige regeling
Zodra OptiLoad is gedeactiveerd, blijft het systeem in deze situatie tot het wordt
gereactiveerd via het SmartBoard of door de toets rangeerhulp te bedienen (2x
indrukken).
Het SmartBoard of de Trailer Remote Control (alleen in combinatie met ELEX) kan
als vervanging van de toets worden gebruikt. Na het uit- en weer inschakelen van
het contact of het bewust uitschakelen via SmartBoard, Trailer Remote Control of
toets rangeerhulp wordt OptiLoad weer gedeactiveerd.
Meer informatie over bediening zie hoofdstuk 10.5 "Bediening OptiLoad / OptiTurn",
pagina 202 en zie hoofdstuk 10.2 "Bediening met afstandsbediening voor
getrokken voertuigen (Trailer Remote Control)", pagina 193.

6.9.3 Aansluiting van de componenten
GIO functies
TEBS E 6
OptiLoad / OptiTurn in combinatie met ECAS
Voor een optimaal en efficiënt gebruik van de functies (tijdsgedrag & regelgedrag)
moet een elektronisch geregeld luchtveersysteem (heffen & dalen + regeling Optifunctie
as) te gebruiken.
Verder moet op de laatste as een EBS-relaisklep met externe balgdruksensor e-f
zijn gemonteerd, om tijdens het remmen met een gedeeltelijk ontlaste as
(geactiveerde Opti-functie) de optimale remdruk te regelen en een blokkeren van
de wielen van de laatste as te vermijden.
Bij toepassing van een sleepas moet een restdrukhoudklep zijn gemonteerd of de
functie Sleepas restdrukregeling in de TEBS E Diagnostic Software worden
geactiveerd zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 1
=> Automatische liftasaansturing. Daardoor kunnen beschadigingen van de as
respectievelijk asbalgen bij een volledig ontlaste as worden vermeden.
Uittreksel uit schema 841 802 235 0
87

88
6 TEBS E
GIO functies
Uittreksel uit schema 841 802 236 0
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd met de TEBS E Diagnostic Software.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 TEBS E Modulator (Premium)
2 EBS-relaisklep (3e modulator)
480 102 06. 0
480 207 ... 0
3 Kabel voor EBS-relaisklep 449 429 ... 0
5 (A) ECAS-magneetklep (1-puntsregeling): Dubbelblok met functie
Heffen/neerlaten en liftasregeling
5 (B) Asliftklep (LACV-IC)
6 (A)
6 (B)
Bij gebruik van een tweede liftas voor de eerste as:
Tot versie TEBS E2: In combinatie met het ECAS dubbelblok kan de
veerretour asliftklep op de eerste as worden gemonteerd.
Vanaf TEBS E2: Bovendien kan een derde impulsgestuurde klep worden
gemonteerd.
472 905 114 0
463 084 100 0
Kabel voor ECAS magneetklep of voor LACV-IC 449 761 030 0

GIO functies
TEBS E 6
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
ECAS-magneetklep
2-puntsregeling, alleen mogelijk in combinatie met ELEX en vanaf versie
TEBS E2 zie hoofdstuk 7.1 "Elektronische uitbreidingsmodule (ELEX)",
pagina 123.
472 905 111 0
7 Kabel voor ECAS-klep / liftasklep 449 445 ... 0
8 Restdrukklep
Montage: Voor de luchtbalgen van de laatste as zie hoofdstuk 6.2
"Sleepasregeling met restdruk", pagina 63.
Vanaf versie TEBS E2: Parameter Sleepas restdrukregeling zie
hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware",
pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 1 => Automatische
liftasaansturing.
9 Externe balgdruksensor
Toepassing uitsluitend onder verantwoordelijkheid van de
voertuigfabrikant, afhankelijk van de voertuigconstructie.
475 019 ... 0
441 044 ... 0
10 Kabel voor druksensor (optioneel) 449 812 ... 0
11 SmartBoard (optioneel)
446 192 110 0
12 Kabel voor SmartBoard (optioneel) 449 911 ... 0
13 ECAS-bedieningskast (optioneel)
446 156 022 0
14 Kabel voor ECAS-bedieningskast (optioneel) 449 627 060 0
15 Toets Rangeerhulp Niet in WABCO
leveringsprogramma.
Trailer Remote Control (optioneel)
Alleen in combinatie met ELEX en vanaf versie TEBS E2 zie
hoofdstuk 7.1 "Elektronische uitbreidingsmodule (ELEX)", pagina 123.
Verbindingskabel tussen Trailer Remote Control en zekeringskast in de
motorwagen en een houder worden meegeleverd.
446 122 080 0
16 GIO Y-verdeler 449 629 ... 0
89

90
6 TEBS E
GIO functies
OptiLoad / OptiTurn in combinatie met conventionele luchtvering
Aanbevelingen voor de luchtvoorraad
Deze serie apparatuur bereikt niet alle optimale en efficiënte voordelen van de
functies. Daarom adviseert WABCO niet een conventionele pneumatische
veerinstallatie in combinatie met de opti-functies te gebruiken.
Tankgrootte voor luchtvering Toepassing
80 liter Eén liftas
100 liter Twee liftassen
120 liter OptiTurn of OptiLoad
Aanbevelingen voor leidingdoorsneden voor een goed tijdsgedrag
Verbinding Doorsneden
Luchtveervoorraad – ECAS / asliftklep 12 mm
ECAS / liftasklep – draagbalgen 12 mm

6.10 Gedwongen dalen van de liftas
Voertuigtype
Doel
Functie
Alle getrokken voertuigen met liftas.
GIO functies
TEBS E 6
Uitschakelen automatische liftasfunctie om de opgetilde liftassen te laten dalen.
De functie kan via een toets naar massa, via het SmartBoard of de Trailer Remote
Control worden geactiveerd. De liftasregeling wordt gedeactiveerd.
Activeren met schakelaar
De schakelaar wordt afgesloten: alle assen worden neergelaten.
De schakelaar wordt geopend: de automatische liftasaansturing wordt geactiveerd.
Meer informatie over bediening zie hoofdstuk 10.6 "Bediening liftassen",
pagina 202.
Activering met toets / SmartBoard
De toets wordt langer dan 5 seconden ingedrukt: alle assen worden neergelaten.
De toets wordt korter dan 5 seconden ingedrukt: de automatische liftasaansturing
wordt geactiveerd.
Meer informatie over bediening zie hoofdstuk 10.6 "Bediening liftassen",
pagina 202.
Activering met Trailer Remote Control
Informatie over bediening van de Trailer Remote Control zie hoofdstuk 10.2
"Bediening met afstandsbediening voor getrokken voertuigen (Trailer Remote
Control)", pagina 193.
Liftassen worden in de automatische liftasregeling uitsluitend opgetild, wanneer het
voertuig zich binnen de geparametreerde grenswaarden voor snelheid en balgdruk
bevindt.
Keuze inputniveaus / mogelijkheden parameterinstellingen voor Gedwongen dalen
In de TEBS E diagnosesoftware kunnen de vanuit de motorwagen komende
invoerniveaus (plus of massa) worden gekozen zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO
parameter 1 => Liftas Gedwongen dalen.
In de TEBS E diagnosesoftware zijn twee mogelijkheden om de parameters voor
de functie gedwongen dalen in te stellen:
• Gedwongen dalen werkt op alle liftassen of alleen op de 2e liftas.
• Gedwongen dalen is via schakelaar / toets / Trailer Remote Control of
SmartBoard mogelijk.
91

6 TEBS E
Aansluitingen van de componenten
92
Verklaring
GIO functies
Uittreksel uit schema 841 802 157 0
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd
met de TEBS E Diagnostic Software.
YE Geel GN Groen BL Blauw
Voor de weergave en bediening kunt u de volgende componenten gebruiken:
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Smartboard
446 192 110 0
2 Kabel voor SmartBoard 449 911 ... 0
3 Toets / schakelaar (optioneel) Niet in WABCO
leveringsprogramma.
4 Universele kabel (optioneel) 449 535 ... 0
Trailer Remote Control (optioneel)
Alleen in combinatie met ELEX en
vanaf versie TEBS E2 zie hoofdstuk 7.1
"Elektronische uitbreidingsmodule
(ELEX)", pagina 123.
Verbindingskabel tussen Trailer
Remote Control en zekeringskast in de
motorwagen en een houder worden
meegeleverd.
446 122 080 0

6.11 Remblokkenslijtage-indicatie (BVA)
Voertuigtype
Doel
Functie
GIO functies
Alle getrokken voertuigen met schijfremmen.
TEBS E 6
De slijtage-indicatoren, een in het remblok geïntegreerde draad, controleren de
slijtage van beide remblokken van een schijfrem.
Aan de ECU kunnen slijtage-indicatoren tot maximaal 6 remmen worden
aangesloten. Alle slijtage-indicatoren zijn in serie geschakeld en verbonden met de
slijtage-ingang. Deze krijgen elektrische energie via de voedingsspanning
(24 V/12 V).
Waarschuwingsweergave / verklikkerlampje:
Wanneer bij een slijtage-indicator de draad al 4 seconden (of langer) is
doorgesleten, dan wordt in de slijtage-ingang een spanning gemeten en de
waarschuwing geactiveerd. De chauffeur wordt via de waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp gewaarschuwd, wanneer het slijtage-einde is bereikt (100%
remblokkenslijtage).
Bij inschakelen contact, knippert de gele waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp in 4 cycli = 16 maal. De waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp wordt afgebroken, wanneer het voertuig een snelheid van
7 km/h overschrijdt. Na vervanging van de remblokken herkent het systeem
automatisch de nieuwe slijtage-indicatoren. De waarschuwingsfase wordt na
8 seconden gedeactiveerd.
In systemen met Trailer Central Elektronik worden de slijtagegegevens bepaald
door de Trailer Central Electronic. De TEBS E waarschuwt de chauffeur of
activeert de waarschuwingsweergave / waarschuwingslamp. Dit is nodig, daar
alleen een ECU de aansturing van de waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp bij toenemende service-informatie kan activeren. Als er een
SmartBoard gemonteerd is, wordt de waarschuwing eveneens op het SmartBoard
aangegeven.
Opslaan van de gegevens van de vervangen remblokken
De laatste vijf vervangingen van de remblokken (met kilometerstand en
bedrijfsuren wanneer tweede alarmniveau optrad) worden in de ECU opgeslagen
en kunnen met de TEBS E diagnosesoftware worden uitgelezen.
93

6 TEBS E
Aansluitingen van de componenten
94
GIO functies
Uittreksel uit schema 841 802 157 0
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd
met de TEBS E Diagnostic Software.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Slijtage-indicator 480 102 92. 2 (inbouwset)
2 Kabel voor slijtage-indicator 449 816 ... 0
3 SmartBoard (optioneel) 446 192 110 0
4 Kabel voor SmartBoard
(optioneel)
449 911 ... 0
Verklikkerlampje Niet in WABCO
leveringsprogramma.

6.12 Spanningsvoeding van Telematica op GIO5
Voertuigtype
Doel
Telematica
Aansluitingen van de componenten
Alle getrokken voertuigen.
GIO functies
TEBS E 6
Spanningsvoeding van aangesloten systemen, bijv. Telematica op GIO5.
De unit voor Telematica kan op de steekplaats subsystemen of op GIO5 (alleen bij
Premium) worden aangesloten.
WABCO advies: Sluit Telematica op GIO5 aan, zodat de Subsystems-stekker voor
bijv. het SmartBoard of IVTM kan worden gebruikt.
Met de TEBS E diagnosesoftware is het mogelijk een stand-by tijd in te stellen voor
het opladen van de Telematica accu (aansluiting van de Telematica op GIO5),
nadat het contact is uitgeschakeld. In dit geval wordt de CAN bus uitgeschakeld –
resp. de mededeling verzonden, dat het voertuig werd uitgeschakeld – en wordt
alleen de accu opgeladen. De oplaadtijd komt overeen met die voor de ECAS
standby modus.
Meer informatie over Telematica zie hoofdstuk 7.6 "Telematica (TrailerGUARD)",
pagina 140.
Een uitgebreide beschrijving van het systeem vindt u in de brochure zie
hoofdstuk 4 "Inleiding", pagina 13 => paragraaf „Meer informatie“.
Uittreksel uit schema 841 802 199 0
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd
met de TEBS E Diagnostic Software.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 TEBS E Modulator (Premium)
480 102 06. 0
2 Trailer Telematica Unit (TTU) 446 290 100 0
3 Kabel voor Telematica 449 915 ... 0
95

6 TEBS E
6.13 Snelheidssignaal
Voertuigtype
Doel
Functie
Componenten
96
GIO functies
Alle getrokken voertuigen.
In aanvulling op de snelheidsschakelaar ISS, die alleen schakelingen uitstuurt, kan
TEBS E een snelheidssignaal voor analyse door de aangesloten systemen
beschikbaar stellen, bijv. voor regeling van de stuurassen of voor het sluiten van
tankdeksels.
De TEBS E modulator stelt een snelheidssignaal beschikbaar in de vorm van een
pulsbreed gemoduleerd rechthoekig signaal.
Positie Component Bestelnummer
1 Universele kabel
4-polig, open.
Aderkleuren:
rood = Pin 1 (v-signaal)
bruin + Pin 2 (massa)
geel/groen = Pin 3
blauw = Pin 4
449 535 ... 0

6.14 Permanente plus 1 en 2
Voertuigtype
Doel
Functie
Aansluitingen van de componenten
Alle getrokken voertuigen.
GIO functies
TEBS E 6
Twee permanente spanningsvoedingen zijn beschikbaar. De betreffende
parameters kunnen een permanente plus (klem 15) doorgeven voor de voeding
van aangesloten elektronische systemen of magneetkleppen. De standby-tijd komt
overeen met de standby-tijd van de ECU.
Op de Trailer EBS E modulator kunnen twee 24V uitgangen met een permanente
belasting van maximaal 1,5 Amp worden aangesloten.
De uitgang wordt alleen bewaakt wanneer het TEBS E wordt ingeschakeld. Naar
keuze kan de controle worden uitgeschakeld, wanneer bijv. componenten zijn
aangesloten via een schakelaar.
Verklaring
Optioneel kan via een parameter de naloop van de permanente
spanningsvoeding worden gedeactiveerd. Anders wordt de interface
verder afhankelijk van de ECU-standby-tijdparameter van spanning
voorzien.
A Knop B Last op constante positieve spanning
Positie Component Bestelnummer
1 Knop Niet in WABCO leveringsprogramma.
2 Universele kabel 449 535 ... 0
97

98
6 TEBS E
6.15 Asfaltrem
Voertuigtype
Doel
Functie
Kiepers
GIO functies
De functie "asfaltrem" dient voor gericht remmen van trailers met kiepbak bij
gebruik van wegenbouwmachines. Hierbij wordt de voertuigcombinatie door de
wegenbouwmachine tijdens het kiepen vooruitgeduwd.
Om het wegrollen op een helling te voorkomen, remt TEBS E de
kieper zelfstandig en lastafhankelijk.
Voor het activeren kunnen mechanische schakelaars worden gebruikt voor de
werking (asfaltmodus AAN/UIT) en een schakelaar voor losniveau voor de positie
van de kiepbak (drukknop of benaderingsschakelaar). Bij gebruik van ECAS
kleppen kan het kiepen van de bak via een schakelaar voor losniveau ( zie
hoofdstuk 6.3.2 "Rijniveaus", pagina 70) worden herkend.
De schakelaar voor losniveau kan worden geactiveerd dan wel gedeactiveerd, al
naar gelang de wens van de klant. Daartoe bestaat de mogelijkheid met een
optionele schakelaar, met een parameter of door uitschakeling in het SmartBoard.
De in de TEBS E diagnosesoftware van tevoren ingestelde stuurdruk kan via het
SmartBoard of de Trailer Remote Control handmatig worden gewijzigd. De
minimale stuurdruk bedraagt hierbij 0,5 bar en de maximale stuurdruk bedraagt
6,5 bar. De waarde die het laatst via het SmartBoard of de Trailer Remote Control
is ingesteld bij uitschakelen van de functie, is bij het opnieuw inschakelen weer
geldig.
De automatische uitschakeling van deze functie gebeurt bij een snelheid
v > 10 km/h.

Benaderingsschakelaar
GIO functies
TEBS E 6
Nauwkeuriger informatie over de naderingsschakelaar zie hoofdstuk 6.15.1
"Naderingsschakelaar", pagina 102).
Mechanische schakelaar
Mechanische schakelaar I voor wegenbouwmachine tegen massa
Mechanische schakelaar II voor wegenbouwmachine
en losniveau tegen massa
Mechanische schakelaar III voor wegenbouwmachine tegen plus
op analoge TEBS E ingang
Mechanische schakelaar IV voor wegenbouwmachine tegen plus op digitale
TEBS E ingang (weerstandkabel niet leveromvang van WABCO)
Verklaring
A Knop "Asfaltrem AAN/UIT" B Losniveauschakelaar
C Kieper Heffen/neerlaten
99

100
6 TEBS E
GIO functies
Parameter Asfaltrem
Eerst moet de snelheid, (maximaal 10 km/h) tot welke de functie actief is, worden
ingesteld. Vervolgens wordt de drukinstelling voor het afregelen van de remdruk pm
van aanlegdruk tot maximaal 6,5 bar ingesteld zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO
parameter 2 => asfaltrem.
Het is instelbaar of de uitgestuurde remdruk afhankelijk van de belading in de
wegenbouw wordt aangepast (dynamische ALB).
Wanneer een SmartBoard is gemonteerd, kan een schakeluitgang worden
uitgespaard, doordat de functie uitsluitend via SmartBoard wordt geactiveerd.
Deze asfaltremdruk kan ook zonder SmartBoard worden ingesteld via
de parkeerrem in het trekkende voertuig.
In het in te stellen drukbereik wordt de veerremcilinder van het
trekkende voertuig nog niet ontlucht, zodat de parkeerrem uitsluitend
in de aanhanger remkracht ontwikkelt.
Voor het verhogen van de remdruk moet de druk via de hendel
langzaam worden ingesteld en dan plotseling worden losgelaten.
Door de zich instellende hoge drukgradiënt wordt de handmatige
instelling waargenomen en wordt deze waarde opgeslagen en
afgeregeld.
Voor het verlagen van de waarde moet de actuele waarde via de
hendel korte tijd worden overschreden en dan plotseling worden
losgelaten. Deze waarde is weer gewist na de contact-reset.
Asfaltrem = mechanische schakelaar
In de TEBS E diagnosesoftware kunnen parameters voor de uitschakeling van het
losniveau worden ingesteld, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met
TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 2
=> asfaltrem.
Ezelsbruggetje: Uitschakelen losniveau, wanneer in wegenbouw geen losniveau
gewenst is. Voorwaarde: De benaderingsschakelaar schakelt het losniveau. De
schakelaar voor losniveau kan dan vervallen.
Een 2-polige benaderingsschakelaar kan worden aangesloten (aansluiting op GIO
4, Pin 1 en 3, kabel) 449 535 ... 0).
Deze naderingsschakelaar kan voor de functies "losniveau" en "asfaltrem" worden
gebruikt. Iedere naderingsschakelaar heeft een andere schakeldrempel met
betrekking tot afstand tot het te herkennen object van de kiepbak.
Moeten beide functies actief zijn, dan zijn twee extra schakelingangen nodig, zodat
beide functies separaat kunnen worden in- en uitgeschakeld.

Aansluitingen van de componenten
Bediening
GIO functies
Uittreksel uit schema 841 802 198 0
TEBS E 6
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd
met de TEBS E Diagnostic Software.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Smartboard
446 192 110 0
2 Kabel voor SmartBoard 449 911 ... 0
3 Knop Niet in WABCO
leveringsprogramma.
4 Universele kabel (optioneel) 449 535 ... 0
Trailer Remote Control (optioneel)
Alleen in combinatie met ELEX en
vanaf versie TEBS E2 zie hoofdstuk 7.1
"Elektronische uitbreidingsmodule
(ELEX)", pagina 123.
Verbindingskabel tussen Trailer
Remote Control en zekeringskast in de
motorwagen en een houder worden
meegeleverd.
446 122 080 0
Informatie over bediening zie hoofdstuk 10.3 "Bediening ECAS niveauregeling",
pagina 200 en zie hoofdstuk 10.2 "Bediening met afstandsbediening voor
getrokken voertuigen (Trailer Remote Control)", pagina 193.
101

102
6 TEBS E
6.15.1 Naderingsschakelaar
Voertuigtype
Doel
GIO functies
Aansluiting van de naderingsschakelaar aan TEBS E
Alle getrokken voertuigen met losniveau-optie of asfaltrem
De naderingsschakelaar kan als schakelaar voor de functies van de
losniveauregeling, voor activering van de asfaltrem of voor de regeling van de
Trailer Safety Brake worden gebruikt.
Via volgende naderingsschakelaars kunnen de hierboven genoemde functies
contactvrij worden geactiveerd:
• Telemecanique XS7C1A1DAM8
• Schönbuch Electronic IO25CT 302408
• Balluff BES M30MF-USC15B-BP03
• Schönbuch Electronic MU1603111
Naderingsschakelaar voor activering van wegenbouwmachine / losniveau
Afbeelding 1
Verklaring
A Schakelaar "Asfaltrem
AAN/UIT"
Naderingsschakelaar met afzonderlijk uitschakelen
voor wegenbouwmachine en losniveau
Afbeelding 2
B Schakelaar "Losniveau
AAN/UIT"
C Naderingsschakelaar

Parametrering
GIO functies
TEBS E 6
Wanneer slechts één functie ter beschikking staat (afbeelding 1), is het voldoende
slechts de naderingsschakelaar te parametreren.
Wanneer beide functies ter beschikking staan (afbeelding 2), zijn twee extra
schakelingangen nodig, zodat beide functies separaat kunnen worden in- en
uitgeschakeld.
Hier moeten de schakelaars als volgt worden geparametreerd:
Asfaltrem = naderingsschakelaar en afzonderlijke schakelaar. Hier moeten beide
schakelaars zijn gesloten, opdat de wegenbouwmachinefunctie wordt geactiveerd.
Schakelaar losniveau = naderingsschakelaar en afzonderlijke schakelaar. Hier
moeten beide schakelaars zijn gesloten, opdat het losniveau wordt benaderd.
De in de markt verkrijgbare naderingsschakelaars kunnen verschillende
schakeldrempels met betrekking tot afstand tot het te herkennen object hebben.
WABCO legt hier een waarde van 600 µA vast, die probleemloos werkt met de
hierboven genoemde naderingsschakelaars. Voor andere schakelaars is de
schakeldrempel naar behoefte instelbaar.
103

104
6 TEBS E
6.16 Trailer uitschuiffunctie
Voertuigtype
Doel
Functie
GIO functies
Voor bijvoorbeeld in de lengte verstelbare opleggers of disselaanhangwagens met
4S/3M systeem.
Met deze functie kunnen in de lengte verstelbare voertuigen voor de chauffeur
praktischer en zonder gebruik van extra hulpmiddelen (zoals bijv. blokken of
andere op de trailer gemonteerde componenten) worden uit- of ingeschoven. Het
laatste asstel wordt geremd en de trailer wordt met de motorwagen uitgeschoven.
De functie heeft twee verschillende modi afhankelijk van het voertuigtype:
Oplegger
Bij opleggers kan de functie worden geselecteerd in combinatie met de parameter
zonder lastafhankelijke remdruk ALB, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters
met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => vester TEBS - GIO parameter 2.
Wanneer de functie met een schakelaar of het SmartBoard wordt geactiveerd,
wordt het asstel met volle remdruk (zonder ALB karakteristiek) geremd, zodat de
oplegger door de langzaamrijdende motorwagen kan worden verlengd.
Disselaanhangwagen
Hier kan de parameter Uitsluitend achterste aggregaat afremmen worden
geselecteerd, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 2. In dit geval
wordt alleen de laatste as (asstel) geremd, zodat de motorwagen door langzaam
rijden de aanhangwagen kan verlengen.

Aansluitingen van de componenten
GIO functies
Uittreksel uit schema 841 802 290 3
TEBS E 6
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd
met de TEBS E Diagnostic Software.
Voor de weergave en bediening kunt u de volgende componenten gebruiken:
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Smartboard
446 192 110 0
2 Kabel voor SmartBoard 449 911 ... 0
3 Schakelaar (optioneel) Niet in WABCO
leveringsprogramma.
4 Universele kabel (optioneel) 449 535 ... 0
Trailer Remote Control (optioneel)
Alleen in combinatie met ELEX en
vanaf versie TEBS E2 zie hoofdstuk 7.1
"Elektronische uitbreidingsmodule
(ELEX)", pagina 123.
Verbindingskabel tussen Trailer
Remote Control en zekeringskast in de
motorwagen en een houder worden
meegeleverd.
446 122 080 0
105

106
6 TEBS E
GIO functies
6.17 Trailer Safety Brake (vanaf versie TEBS E2.5)
Voertuigtype
Doel
Functie
Inbouwvoorschriften
Kieper, rollcontainer-chassis en tank- en silovoertuigen
Verhindert het wegrollen van het voertuig tijdens lossen.
Voorbeelden: Kieper met opgetilde bak, tankvoertuig met geopende tankklep, nietvergrendelde
container.
Een aan de TEBS E modulator aangesloten sensor (zie tabel „Componenten“)
meet of een laad- of losproces aan de gang is.
Voor de functie zijn er twee mogelijkheden, die kunnen worden gekozen in de
TEBS E Diagnostic Software, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met
TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 2
=> Trailer Safety Brake.
Bij stilstand.
Tankvoertuigen / rolcontainer: Het voertuig werd via de bedrijfsrem geremd. Er is
geen beweging mogelijk, zolang de sensor niet waarneemt dat het laad- of
losproces is afgesloten (bijvoorbeeld door de bedieningskast te sluiten).
Bij een lagere snelheid
Kieper: Hier biedt de functie de mogelijkheid met lagere snelheden op te trekken,
om bij kiepen het losproces te verbeteren. Vanaf een snelheid van 18 km/h wordt
de chauffeur er door tien korte waarschuwingsremmingen aan herinnerd dat
bijvoorbeeld de laadbak nog niet is neergelaten. Vanaf een snelheid van 28 km/h
wordt het voertuig afgeremd tot aan stilstand. Na het bereiken van stilstand
(v = 0 km/h) lost de rem na 20 seconden. De functie is daarna gedeactiveerd en
functioneert pas weer normaal na een nieuwe start via het contactslot.
De voertuigfabrikant is verantwoordelijk voor de correcte positionering en installatie
van de sensor aan het voertuig, zodat de TEBS E modulator de laad- en losfunctie
betrouwbaar waarneemt.

Componenten
Verklaring
GIO functies
Uittreksel uit schema 841 802 274 0
TEBS E 6
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd
met de TEBS E Diagnostic Software.
YE Geel GN Groen BL Blauw
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Naderingsschakelaar (door WABCO
getest en aanbevolen):
Telemecanique XS7C1A1DAM8
Schönbuch Electronic IO25CT
302408
Balluff BES M30MF-USC15B-BP03
Alternatieve mogelijkheden:
Druksensor
Niet in WABCO
leveringsprogramma.
441 044 101 0
441 044 102 0
Mechanische (rollen)schakelaar Niet in WABCO
leveringsprogramma.
2 GIO Y-verdeler 449 629 ... 0
107

108
6 TEBS E
GIO functies
6.18 Ontspanningsfunctie (Bounce Control)
Voertuigtype
Doel
Functie
Componenten
Alle getrokken voertuigen.
Bij het laden en lossen van opleggers wordt het asstel onder druk gezet wanneer
de hele voertuigcombinatie op de rem staat. Wordt bijv. na het lossen het voertuig
van de handrem gezet, dan kan het chassis plotseling opspringen, omdat de
luchtvering direct omhoog gaat door de nog gevulde luchtbalgen en door gebrek
aan lading in het voertuig. De ontspanningsfunctie voorkomt dit opspringen van het
chassis en beschermt daarmee de lading.
De functie kan via een toets of SmartBoard worden geactiveerd.
De spanning op de ingeschakelde remmen wordt gelost door de remcilinder via de
modulator te activeren. Daarvoor worden de remmen per zijde (bij
oplegger/middenasser) of per as (disselaanhangwagen) gelost. De remming van
het voertuig is daarbij altijd meer dan 18%, omdat de remcilinders na elkaar
worden gelost.
Ter activering van de functie is één een de volgende componenten nodig:
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Smartboard 446 192 110 0
2 Kabel voor SmartBoard 449 911 ... 0
3 Schakelaar (optioneel) Niet in WABCO
leveringsprogramma.
4 Universele kabel
(optioneel)
449 535 ... 0

6.19 Blokkeren stuuras
Voertuigtype
Doel
Functie
Parametrering
GIO functies
Houd de richtlijnen voor het veilig gebruik van stuurassen aan.
De stuuras moet zonder stroom zijn geblokkeerd.
Oplegger met stuuras.
TEBS E 6
Met TEBS E kan een stuuras, afhankelijk van de snelheid of ook door herkenning
van achteruitrijden, door een cilinder worden geregeld en geblokkeerd bij
rechtuitrijden.
De stuuras kan afhankelijk van de snelheid worden geblokkeerd om het stabiele
rechtuitrijden bij hoge snelheid te garanderen. De stuuras kan ook worden
geblokkeerd bij het achteruitrijden door bewaking van de achteruitrijlichten.
De cilinder wordt door een magneetklep geactiveerd. De magneetklep wordt door
de TEBS E modulator, afhankelijk van de geparametreerde snelheid, geregeld.
Bij het rijden met normale snelheid (bijv. > 30 km/h), is de stuuras geblokkeerd
door de GIO functie. Wordt langzamer gereden dan de geparametreerde snelheid,
dan heft de GIO functie de blokkering op en stuurt de stuuras in bochten mee.
Bij stilstand (v < 1,8 km/h) wordt de stuuras opnieuw geblokkeerd. Dit wordt
gehandhaafd bij het schakelen van de versnelling in achteruit (met brandende
achteruitrijlichten) om het scharen bij achteruitrijden te voorkomen. Rijdt het
voertuig aansluitend weer vooruit, dan wordt de blokkering tot een
geparametreerde snelheid (> 1,8 km/h) gehandhaafd, daarna gelost en pas weer
geblokkeerd bij het harder rijden van een tweede geparametreerde snelheid.
Via een parameter bij opgetilde liftas kan de stuuras ook bij opgetilde liftas worden
geblokkeerd.
In combinatie met een TailGUARD-systeem (zie hoofdstuk 7.1.1 "TailGUARD
functies", pagina 124) kan de achteruitrijherkenning via de ELEX verlopen
(parameter achteruitrijherkenning via ELEX). Een extra verbinding van het
achteruitrijlicht met de TEBS E is niet vereist.
Definieer de parameters in de TEBS E Diagnostic Software in het venster TEBS -
GIO parameter 2 => stuurasblokkering zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters
met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168.
109

6 TEBS E
Aansluitingen van de componenten
110
Verklaring
GIO functies
A Optionele schakelaar om de stuuras te
blokkeren
B (+) signaal van de
achteruitrijlichten

6.20 Roll Stability Adviser
Voertuigtype
Doel
Functie
Componenten
Bediening
Getrokken voertuigen met kiepbak.
GIO functies
Controle kantelgevaar van het voertuig.
TEBS E 6
In elke TEBS E modulator is een dwarsversnellingssensor voor de RSS functie
geïntegreerd. Deze dwarsversnellingssensor geeft tegelijkertijd informatie over de
scheefstand van het voertuig ten opzichte van de horizontale stand. De
scheefstand van het voertuig kan door de TEBS E modulator worden
gecontroleerd.
Wordt de door de TEBS E diagnosesoftware geparametreerde scheefstand (0° -
20°) overschreden, dan kan door de ECU een waarschuwing naar de chauffeur
worden gezonden. Dit kan plaatsvinden door een claxon / zwaailicht. Een
waarschuwing kan ook via het Smartboard of de Trailer Remote Control worden
weergegeven. Let op: in de Trailer Remote Control kunnen twee verschillende
waarschuwingswaarden (drempel voor waarschuwing vooraf en waarschuwing)
worden opgeslagen
De maximale hoek is altijd afhankelijk van het specifieke voertuig en moet door de
voertuigfabrikant worden vastgelegd.
De functie is actief in een snelheidsbereik van 0 - 7 km/h. Daarboven wordt de
functie gedeactiveerd. Een nieuwe activering vindt plaats na nieuwe stilstand.
De chauffeur moet worden geïnstrueerd, dat bijv. het afkiepen van een kiepbak
direct moet worden onderbroken wanneer een waarschuwing wordt ontvangen.
De functie "Roll Stability Adviser" is alleen een ondersteunende functie en ontslaat
de chauffeur niet van zijn verantwoordelijkheid zelf het voertuig te controleren.
Voor de weergave en bediening kunt u de volgende componenten gebruiken:
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Claxon/zwaailicht Niet in WABCO
leveringsprogramma.
2 SmartBoard (optioneel)
446 192 110 0
3 Kabel voor SmartBoard (optioneel) 449 911 ... 0
4 Trailer Remote Control (optioneel)
Alleen in combinatie met ELEX en vanaf
versie TEBS E2 zie hoofdstuk 7.1
"Elektronische uitbreidingsmodule
(ELEX)", pagina 123.
Verbindingskabel tussen Trailer Remote
Control en zekeringskast in de
motorwagen en een houder worden
meegeleverd.
446 122 080 0
Informatie over bediening, zie hoofdstuk 10.2 "Bediening met afstandsbediening
voor getrokken voertuigen (Trailer Remote Control)", pagina 193.
111

112
6 TEBS E
6.21 Kooiaapregeling
Voertuigtype
Doel
Functie
Parametrering
1.
GIO functies
Voornamelijk voor middenassers met kooiaap.
Optimaliseren van de koppelingsdruk, wanneer de heftruck als tegendruk ontbreekt.
2.
Middenassers met kooiaap zijn normaal zo geconstrueerd, dat wanneer de
kooiaap wordt meegenomen de gewichtsverdeling tussen voor en achter wordt
uitgebalanceerd. Een overeenkomstig royaal opgezette Kingpin druk werkt als
tegengewicht voor het extra gewicht van de kooiaap (afbeelding 1).
Wanneer dit type middenasser met een gedeeltelijke belading rijdt maar zonder
kooiaap en met een opgetilde liftas, kan het hoge gewicht van de constructie leiden
tot extra Kingpin druk op de vangmuilkoppeling, daar het tegengewicht van de
kooiaap ontbreekt (afbeelding 2).
Met de functie "kooiaapregeling" kan bij een gedeeltelijk beladen voertuig zonder
kooiaap het heffen van de liftas worden vertraagd, zodat de Kingpin druk op de
vangmuilkoppeling niet te hoog wordt.
Door de op de grond staande as blijft de wielbasis kort, zodat niet de complete
Kingpin druk op de vangmuilkoppeling werkt, omdat de achterkant van de
middenasser ook zonder kooiaap een efficiëntere uitbalancering heeft (afbeelding
3).
Voorwaarden functie:
Naderingsschakelaar of mechanische (rollen)schakelaar voor het herkennen van
de meegenomen kooiaap.
De belasting op de middenasser moet gelijkmatig zijn verdeeld om een extra
beïnvloeding van de koppelingsdruk te voorkomen.
Het Trailer EBS E herkent door een benaderingsschakelaar of mechanische
(rollen)schakelaar of een kooiaap op het voertuig wordt meegenomen en schakelt
automatisch tussen twee liftaskarakteristieken:
a) Karakteristiek voor de regeling van de liftas met kooiaap.
b) Karakteristiek voor de regeling van de liftas zonder kooiaap.
Beide karakteristieken moeten door de voertuigfabrikant afhankelijk van de
gewenste, ladingsafhankelijke tijd voor het heffen van de liftas worden
gedefinieerd, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware ", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 1
=> liftasregeling met herkenning kooiaap.
3.

Componenten
Kooiaapregeling met OptiLoad
GIO functies
TEBS E 6
De kooiaapregeling kan ook worden weergegeven met de functie OptiLoad.
Hiertoe wordt in plaats van de laatste as de eerste as uitgerust met OptiLoad.
Daardoor wordt altijd de maximaal mogelijke wielstand afgeregeld en daarmee een
negatieve steunlast in de regel verhinderd. Wanneer geen kooiaap wordt
meegevoerd, moet de functie worden gedeactiveerd. Daartoe kan het aanwezig
zijn van de kooiaap worden waargenomen met een rolschakelaar en daarmee de
functie „Gedwongen dalen“ worden geregeld. De parametrering moet als bij de
normale OptiLoad-functie plaatsvinden; dat wil zeggen: de tweede as moet worden
geselecteerd, hoewel de klep aan de eerste as is gemonteerd.
Uittreksel uit schema 841 802 292 0
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd
met de TEBS E Diagnostic Software.
Positie Component Bestelnummer
1 De volgende inductieve sensoren zijn ook door
WABCO getest als benaderingsschakelaar:
Telemecanique XS7C1A1DAM8
Schönbuch Electronic IO25CT 302408
Balluff BES M30MF-USC15B-BP03
Niet in WABCO
leveringsprogramma.
2 Kabel naderingsschakelaar 449 ... ... 0
Mechanische (rollen)schakelaar (optioneel) Niet in WABCO
leveringsprogramma.
113

114
6 TEBS E
6.22 Remontgrendelingsfunctie
Voertuigtype
Doel
Functie
Componenten
GIO functies
Bijvoorbeeld autotransportvoertuigen en naloopaanhangwagens voor
houttransportauto's.
Lossen van de bedrijfsrem van het getrokken voertuig bij stilstand.
De functie wordt via een externe toets of via het SmartBoard geactiveerd.
Bij activering van de remontgrendelingsfunctie en een gelijktijdige bediening van
de hydraulische cilinder wordt de trailerrem gelost en de trailer kan bijv.
hydraulisch in de lengte worden gewijzigd.
Bij het loslaten van de toets of de betreffende toets van het SmartBoard wordt de
rem direct weer belucht en de trailer wordt weer geremd.
Deze functie kan ook voor hout-naloopaanhangwagens worden
gebruikt. Deze aanhangers worden bij het op- of afzetten met behulp
van een kraanhijsarm van of op het trekkende voertuig geschoven.
Hierbij wordt automatisch de snelheid via de remingreep bij circa
5 km/h constant gehouden. Deze optie moet via een parameter in de
diagnose worden geactiveerd (remontgrendelingsfunctie uitgebreid).
Voorwaarden voor remontgrendelingsfunctie
• De parkeerrem in de motorwagen is geactiveerd.
• De druk aan het gele koppelstuk moet hoger zijn dan 6,5 bar. De
remontgrendelingsfunctie wordt bij verlaging van de druk aan het gele
koppelstuk afgebroken.
• Standaard remontgrendelingsfunctie: De remontgrendelingsfunctie wordt bij
een snelheid van v > 1,8 km/u afgebroken.
• Uitgebreide remontgrendelingsfunctie: De remontgrendelingsfunctie wordt bij
een snelheid van v > 10 km/u afgebroken.
Voor deze functie geldt de goedkeuring "ID_EB158.0 – functie remmen lossen en
ontspanning" zie hoofdstuk 5.3 "Goedkeuring en normen ", pagina 22 (geldt niet
voor de „Uitgebreide remontgrendelingsfunctie“!).
Ter activering van de functie is één een de volgende componenten nodig:
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Smartboard 446 192 110 0
2 Kabel voor SmartBoard 449 911 ... 0
3 Toets (optioneel) Niet in WABCO leveringsprogramma.

6.23 Noodremlicht (Emergency Brake Alert)
Voertuigtype
Doel
Functie
Parametrering
Alle getrokken voertuigen.
GIO functies
TEBS E 6
Als het voertuig in een gevaarlijke situatie is en abrupt moet worden geremd, kan
het noodremmen worden aangegeven via het knipperen van de
aanhangerremlichten.
Met behulp van TEBS E wordt hierbij een afzonderlijke GIO-uitgang ter
beschikking gesteld, waarop het remlicht via een relais wordt aangesloten. Het
relais onderbreekt daarbij het remlicht met een bepaalde geparametreerde
frequentie.
In sommige motorwagens wordt de functie voor de remlichten in het getrokken
voertuig gecontroleerd, zodat een basisspanning aanwezig moet zijn bij
relaiswerking in beide schakelsituaties (remlicht of weerstand). Hierdoor wordt in
de motorwagen geen fout herkend.
WABCO adviseert om omwille van de compatibiliteit voor het herkennen van het
remlicht van de motorwagen parallel aan het relais een weerstand van 100 Ohm te
monteren
De GIO uitgang mag maximaal met 1,5 A worden belast.
Activering
De functie wordt automatisch door de TEBS E modulator afhankelijk van de
volgende situaties geactiveerd:
• Wanneer bij een noodremming de voertuigvertraging groter is dan 0,4 g.
• Wanneer bij een snelheid van > 50 km/u een ABS regeling wordt geactiveerd.
De functie wordt weer beëindigd, wanneer de voertuigvertraging de waarde 0,25 g
onderschrijdt of de ABS regeling gedeactiveerd wordt.
Instelling van de activeringsmethode / knipperfrequentie
– Selecteer in de TEBS E Diagnostic Software de activeringsmethode Aansturing
permanent of Activering knipperend aan zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO
parameter 3 => Uitgang noodremlicht.
– Stel indien van toepassing de knipperfrequentie in (conform regeling ECE R 48
tussen 3 en 5 Hz).
– Wanneer LED's als remlicht zijn gemonteerd, activeer dan de parameter LED
gemonteerd.
115

6 TEBS E
Componenten
116
GIO functies
Uittreksel uit schema 841 802 291 3
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd
met de TEBS E Diagnostic Software.
Voor de weergave kunt u de volgende componenten gebruiken:
Positie Component Bestelnummer
1 Remlicht (LED of lamp)
maximaal 24 V, 1,5 A
2 Relais
Weerstand vereist
Niet in WABCO leveringsprogramma.
Niet in WABCO leveringsprogramma.
3 Universele kabel 449 535 … 0

6.24 Wegrijblokkering (immobilizer)
Voertuigtype
Doel
Functie
Alle getrokken voertuigen.
GIO functies
TEBS E 6
Wegrijblokkering om het diefstalrisico te verminderen.
De functie kan ook als "elektrische parkeerrem" worden gebruikt. Het geparkeerde
voertuig wordt zo tegen wegrollen beveiligd, indien onbevoegden opzettelijk of
onopzettelijk de rode knop op de PREV bedienen.
Met behulp van een ingebouwde impulsgestuurde asliftklep kunnen de wielen van
een geparkeerd voertuig worden geblokkeerd via de Tristop cilinders.
De Immobilizer kan door het ingeven van een eigen gedefinieerde PIN via het
SmartBoard of de Trailer Remote Control worden geactiveerd of gedeactiveerd.
Wordt een voertuig met een geactiveerde Immobilizer bewogen of wordt het
systeem gemanipuleerd, dan kan via de TEBS E modulator een alarmsignaal (24 V)
op een aangesloten, optioneel apparaat (waarschuwingslamp, claxon) worden
uitgegeven.
Noodlosfunctie resp. noodontgrendeling
De noodlosfunctie kan worden gebruikt om de Immobilizer zonder gebruikers-PIN
te deactiveren om het voertuig bijv. in kritische situaties te kunnen verplaatsen.
– Definieer de parameters optioneel in het venster TEBS - GIO parameter 2 voor
een noodlosfunctie, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168.
De noodlosfunctie wordt via het SmartBoard geactiveerd en geeft het voertuig
voor een gedefinieerde tijdsperiode vrij.
Voorbeeld van verloop "voertuig beveiligd met Immobilizer":
Trailer met motorwagen moet uit een kritische wegsituatie worden verplaatst. PIN
is niet beschikbaar.
– Activeer de noodlosfunctie via het SmartBoard of via de Trailer Remote Control.
– Verplaats het voertuig naar een veilige locatie.
Zodra een periode van 60 seconden in stilstand voorbij is, wordt de Immobilizer
weer geactiveerd.
Indien nodig kan dit proces tot 3 maal worden herhaald. Daarna wordt de
noodlosfunctie ontoegankelijk gemaakt.
Na vrijschakeling van de Immobilizer met PIN en PUK is ook de noodlosfunctie
weer beschikbaar.
Waarschuwingsweergave / verklikkerlampje
Vanaf versie TEBS E2 wordt de chauffeur gewaarschuwd over de
status van de wegrijblokkering via de waarschuwingsweergave /
waarschuwingslamp (geel). Bij een geactiveerde wegrijblokkering
knippert de waarschuwingsweergave / waarschuwingslamp 8 maal na
het inschakelen van het contact.
117

118
6 TEBS E
Voeding
GIO functies
Vastleggen protocol van de meldingen
Voor het vastleggen protocol en de analyse van de meldingen worden bepaalde
activiteiten met de wegrijblokkering opgeslagen met een notitie in het geheugen
bedrijfsgegevens (ODR), zie hoofdstuk 5.10.6 "Geheugen bedrijfsgegevens
(ODR)", pagina 54. Deze gegevens kunnen dan worden ingezien door bijv.
verzereringsmaatschappijen of wagenparkbeheerders.
Een ODR melding wordt weergegeven bij volgende gebeurtenissen:
• Status wegrijblokkering wijzigt.
• Incorrecte PIN ingegeven.
• Beweging van het voertuig ondanks Immobilizer.
• Noodlosfunctie geactiveerd.
Om de wegrijblokkering te activeren/deactiveren, moet het getrokken voertuig
voorzien zijn van voeding. Dit kan op twee manieren worden gegarandeerd.
• Contact inschakelen (voeding via klem 15).
• ECU standby-tijd (voeding via klem 30): In dit geval moet een tijdparameter in
de parameterinstelling worden gedefinieerd, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS -
ABS/RSS => ECU standby-tijd.

Aansluitingen van de componenten
GIO functies
Uittreksel uit schema 841 701 227 0 voor drie-assige oplegger
TEBS E 6
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd met de TEBS E Diagnostic Software.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Asliftklep (LACV-IC)
Ook op GIO1, 2 of 3 mogelijk.
463 084 100 0
2 Kabel voor asliftklep 449 445 ... 0
Voor de weergave en bediening kunt u de volgende componenten gebruiken:
3 Waarschuwingslamp / claxon (optioneel) Niet in WABCO
leveringsprogramma.
4 Universele kabel voor alarmsignaal (optioneel) 449 535 … 0
5 Smartboard
446 192 11. 0
6 Kabel voor SmartBoard 449 911 ... 0
Trailer Remote Control (optioneel)
Alleen in combinatie met ELEX en vanaf versie TEBS E2 zie
hoofdstuk 7.1 "Elektronische uitbreidingsmodule (ELEX)", pagina 123.
Verbindingskabel tussen Trailer Remote Control en zekeringskast in
de motorwagen en een houder worden meegeleverd.
446 122 080 0
119

120
6 TEBS E
Montage
Parametrering
GIO functies
In de TEBS E1.5 modulator kan de functie "Wegrijblokkering" niet
worden gecombineerd met de ECAS magneetklep 472 905 114 0 voor
de elektronische luchtvering en de regeling van de functies OptiTurn
en OptiLoad.
De optionele componenten kunnen op GIO1-7 worden aangesloten.
De afgegeven voedingsspanning is 24 V.
Met de EOL test of met het menu aansturing (zie hoofdstuk 9.1
"Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168
=> venster TEBS-E diagnosesoftware) kan de functie van de
wegrijblokkering-klep worden gecontroleerd. Activeren van de functie
met de PUK code is in dit geval niet nodig.
Vanaf versie TEBS E2 is het mogelijk door extra GIO interfaces van de
wegrijblokkering tezamen met de functies Optiload en OptiTurn het
optimale systeem te installeren:
Asliftklep (LACV-IC) 463 084 100 0 met een ECAS magneetklep
472 905 114 0 of 2x asliftklep (LACV-IC) 463 084 100 0 met de ECAS
magneetklep 472 880 030 0.
Informatie over de montage, zie hoofdstuk 8.6 "Montage componenten
wegrijblokkering (immobilizer)", pagina 155.
Informatie over de parametrering, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met
TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 2
=> Immobilizer (wegrijblokkering).
Vrijschakelen en activeren van de Immbolizer
Voor de eerste vrijschakeling na de parametrering zijn het serienummer van de
TEBS E modulator en de PUK nodig.
PUK
Per vrijschakelproces/voertuig is een PUK nodig. Daarvoor is het document nodig
"PUK Access Code 813 000 049 3" met een individueel vouchernummer "Voucher
Code" (1 maal per voertuig).
Met deze Voucher Code kan in het Internet de PUK worden opgevraagd:
http://www.wabco-auto.com/ => Products => Brake- & Stability Control
=> Electronic Braking System (EBS) => Trailer Immobilizer.
Wat kan je met de PUK
• Vrijschakelen wegrijblokkering-functie in de TEBS E modulator.
• Vastleggen / wijzigen gebruikers-PIN.
• Definitie nieuwe PIN na incorrecte invoer.
De PUK is alleen voorbehouden aan de voertuigeigenaar. Ga met de PUK
zorgvuldig om en bescherm deze tegen toegang door derden. Bewaar de PUK op
een veilige plaats. WABCO neemt geen verantwoordelijkheid voor verlies of
misbruik van de PUK.
Serienummer TEBS E modulator
Het 13-cijferige serienummer (S/N) inclusief controlecijfer (laatste positie) kan als
volgt worden weergegeven:

GIO functies
• SmartBoard (menu extra's/systeem info/systeem).
• EOL-protocol.
TEBS E 6
• Systeemplaatje, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS-E diagnosesoftware =>
diagnose/printen/systeemplaatje afdrukken.
Vrijschakelen via SmartBoard en vastleggen/wijzigen PIN
– Sluit het SmartBoard op de TEBS E modulator aan.
– Open in het SmartBoard het menu Extra's/instellingen/nieuwe PIN invoeren/met
PUK.
– Geef de PUK via het SmartBoard in.
– Definieer een PIN en voer deze via het SmartBoard in.
– Bevestig de PIN door deze nogmaals in te voeren.
Bij succesvolle vrijschakeling verschijnt een bevestiging in het display.
Vrijschakeling via de TEBS E diagnosesoftware
– Sluit de TEBS E modulator op de TEBS E diagnosesoftware aan.
– Open de TEBS E diagnosesoftware, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters
met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS-E
diagnosesoftware. Klik op Extra's/Wegrijblokkering.
– Klik op PIN veranderen met Super PIN.
– Geef de PUK in het veld Super PIN in.
– Definieer een PIN en voer deze in het veld nieuwe PIN in.
– Bevestig de PIN door deze nogmaals in te voeren in het nieuwe PIN herhalen.
Bij succesvolle vrijschakeling verschijnt een bevestigingsvenster.
Bedieningsmogelijkheden met SmartBoard / Trailer Remote Control
Informatie over bediening, zie hoofdstuk 10.7 "Bediening Immobilizer", pagina 203.
Bedieningsmogelijkheden Smartboard Trailer Remote Control
Deactiveren/activeren met PIN invoer
Deactiveren/activeren met
opgeslagen PIN
Informatie status
Waarschuwing chauffeur
Noodlosfunctie/noodontgrendeling
Wijziging PIN
Reactiveren met PUK
Activeren met PUK
Met ISO 7638 /
Pin 5.
Moet via de parameters
worden vrijgegeven.
LED signaal en akoestische
waarschuwing, identiek aan
informatie status.
121

122
6 TEBS E
6.25 Vrij te configureren functies
Vrij te configureren digitale functies
Doel
GIO functies
Vrije programmering door de voertuigfabrikant van een GIO digitale ingang of
uitgang, afhankelijk van snelheid en tijd.
Vrij te configureren analoge functies
Doel
Vrije programmering door de voertuigfabrikant van een GIO analoge ingang of
uitgang, afhankelijk van snelheid en tijd.
Zowel bij de analoge als bij de digitale functies geldt dat afhankelijk van een
schakelaarsignaal en van de voertuigsnelheid bijvoorbeeld een event kan worden
opgeslagen of een GIO uitgang kan worden geschakeld zie hoofdstuk 5.10.6
"Geheugen bedrijfsgegevens (ODR)", pagina 54.
Regeling vrij configureerbare functies via Trailer Remote Control
Met ELEX kunnen de functies ook via de Trailer Remote Control worden geregeld.
(De signalen van de Trailer Remote Control worden met een „of“-functie met de
ingangssignalen van de beide functies verbonden.)
In plaats van een schakelaar van de vrij configureerbare analoge functie
respectievelijk digitale functie kan als ingangssignaal ook een toets van Trailer
Remote Control worden gebruikt.
Toepassingen bijvoorbeeld de regeling van een elektrische schuifbodems of een
elektrische afdekking vanuit de motorwagen.
Vrij te configureren functies
Naast de analoge en digitale functie kan men zogenaamde GIO-functiemodule via
de diagnose in TEBS E opslaan. Deze kunnen interne signalen (bijvoorbeeld CANbus,
interne drukken, snelheden) als externe ingangsgrootten (bijvoorbeeld
schakelaars, druksensor, SmartBoard) verwerken.
Conform de programmering van de GIO-functiemodule kunnen zowel
uitgangssignalen als interne functies en opgeslagen gebeurtenissen in de
eventrecorder worden geregeld. De functie maakt daarbij de realisering van kleine
klantspecifieke toepassingen mogelijk.
Parametrering
De functie wordt via een *.FCF-bestand of *.ECU-bestand in TEBS E geladen.
Neem contact op met uw WABCO partner om de vrij te configureren functies te
parametreren. Alleen de door WABCO vervaardigde bestanden kunnen in de ECU
worden geladen.

7 Externe systemen
7.1 Elektronische uitbreidingsmodule (ELEX)
Toepassing
Doel
Functie
Verklaring
Externe systemen
TEBS E modulatoren (Premium) vanaf versie E2
TEBS E 7
ELEX in combinatie met een TEBS E modulator (Premium) biedt de volgende
uitbreidingsfuncties:
• TailGUARDlight
• TailGUARD
• TailGUARD Roof
• TailGUARDMAX
• Aansluiting naar ISO 12098
• ECAS 2-puntsregeling
• Accuvoeding en acculading
• Uitbreiding aansluitingen
In combinatie met ELEX kan het display- en controlepaneel Trailer Remote Control
in de motorwagen worden gebruikt. De aansluiting wordt gemaakt over de
hoofdvoeding en is mogelijk zonder extra veel kabels tussen motorwagen en
getrokken voertuig.
De ELEX wordt via ISO 7638 en TEBS E van spanning voorzien. De communicatie
tussen EBS en ELEX gaat via CAN. De aansluiting op ISO 12098 is met een
verdeelbox mogelijk; de regeling van de markeerlichten wordt via een relais
gerealiseerd.
De communicatie tussen ELEX en de LIN ultrasonische sensoren (voor de
TailGUARD functie) gaat via LIN BUS. De data-overdracht tussen Trailer Remote
Control en EBS respectievelijk ELEX gaat via de Power Line Communication (PLC)
– overdracht van data via de voeding. Voor alle toepassingen is aan ECE R 13
voldaan.
1 Bedieningspaneel 2 Trailer Remote Control 3 TEBS E modulator
(Premium)
5 Elektronische uitbreidingsmodule (ELEX) 6 Ultrasoonsensor 7 Markeerlicht
4 Verdeelbox
123

124
7 TEBS E
7.1.1 TailGUARD functies
Voertuigtype
Doel
Functie
Externe systemen
Alle getrokken voertuigen.
Het waarnemen van objecten buiten het zicht van de chauffeur achter het voertuig
met ultrasonische sensoren.
Voordelen: Voorkomen van dure beschadigingen aan voertuig, laadperron en
lading.
• Bij motorwagens met automatische versnelling moet het gaspedaal op tijd
worden losgelaten, daar anders het stoppunt kan worden gepasseerd wanneer
de motorwagen het motorvermogen op grond van het remmen van TailGUARD
verhoogt.
• Het TailGUARD systeem ontslaat de chauffeur bij het achteruitrijden niet van de
verantwoordelijkheid zelf de achterruimtebewaking voor zijn rekening te nemen.
Iemand die aanwijzingen geeft is altijd nodig.
• Extreme weersomstandigheden, bijv. bij hevige regenbuien en sneeuwval, kan
leiden tot functiebeperkingen. Objecten met zeer zachte oppervlakten kunnen
niet onder alle omstandigheden worden herkend. WABCO kan voor geen enkel
ongeluk aansprakelijk worden gesteld, dat ondanks toepassing van dit systeem
wordt veroorzaakt; het gaat slechts om een ondersteunend systeem.
• Wanneer een laadperron onder een hoek wordt benaderd, kunnen de sensoren
bij vrij grote hoekafwijkingen het perron niet herkennen.
TailGUARD wordt geactiveerd door de versnelling in de achteruit te schakelen.
Door deze activering worden de markeerlichten op het getrokken voertuig door
ELEX aangestuurd en de lichten gaan knipperen. De knipperfrequentie wordt
verhoogd hoe dichter het voertuig een object nadert.
Wanneer het voertuig onder de geparametreerde stopafstand komt, wordt het
gedurende 3 seconden geremd en daarna wordt de rem weer gelost. De
stopafstand kan via de diagnosesoftware worden ingesteld (tussen 30 en 100 cm
bij TailGUARDlight; tussen 50 en 100 cm bij TailGUARD, TailGUARD Roof en
TailGUARDMAX), zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168.
Wanneer TailGUARD een automatische remming in werking zet, dan wordt
gelijktijdig via de ISO 7638 CAN interface een vraag naar de motorwagen gestuurd
om de remlichten aan te sturen. Nieuwe motorwagens ondersteunen deze functie
en activeren dan het remlicht.
Tijdens deze tijd zijn ook de markeerlichten permanent ingeschakeld. De remdruk
voor het Trailer EBS E wordt door ELEX bepaald, afhankelijk van de
voertuigsnelheid en de via de ultrasonische sensoren gemeten afstand tot het
object.
Blijft de snelheid onder 9 km/h, dan wordt de rem alleen geactiveerd voor de
laatste stop van het voertuig voor het laadperron.
Rijdt het voertuig met een snelheid hoger dan 9 km/h naar het laadperron, dan
geeft het systeem korte remimpulsen om de chauffeur op de te hoge snelheid te
wijzen en regelt de snelheid tot 9 km/h. Wanneer de waarschuwingsremacties
worden genegeerd en de snelheid stijgt, wordt het systeem vanaf 12 km/h
uitgeschakeld.

Systeemconfiguraties
Typisch logistieke
omgeving
Trailer Remote
Control
Aantal ultrasonische
sensoren
(Punt = sensor)
Door sensoren
geblokkeerd bereik
(bovenaanzicht
voertuig)
De cirkels met 1 en 2
kernmerken objecten.
Door sensoren
geblokkeerd bereik
(zijaanzicht voertuig)
Weergave op de
Trailer Remote
Control
Iedere balk komt
overeen met 50 cm
Rood (bovenste 3
balken): 0 tot 150 cm;
geel (middelste drie
balken): 150 tot 300
cm; groen (onderste
drie balken): 300 tot
450 cm. Daarnaast
geldt in de
onmiddellijke
omgeving (rode
LEDs): Iedere LED
heeft twee
toestanden: constant
en knipperend.
Daarmee wordt de
resolutie tot 25 cm
verbeterd.
Externe systemen
TEBS E 7
Na een automatische remming kan de chauffeur het voertuig zelf verder rijden. De
informatie over de afstand wordt via ELEX en TEBS E via PLC (Power Line
Communication) aan de motorwagen doorgegeven en kan via de Trailer Remote
Control aan de chauffeur kenbaar worden gemaakt. Verder gaat de communicatie
via ISO 12098 CAN interface "motorwagen" (aansturing van de markeerlichten).
Silent mode: Wanneer een externe buzzer wordt aangesloten, dan kan deze door
de versnelling binnen 3 seconden 2 maal in de achteruit te schakelen tijdelijk
worden gedeactiveerd, bijv. bij afleveringen in woongebieden.
TailGUARDlight TailGUARD TailGUARD Roof TailGUARDMAX
Grote laadperrons
met dezelfde
plattegrond of vlakke
wanden; geen
objecten of personen
achter het voertuig.
Voor de chauffeur
onbekende en
uiteenlopende
massieve laadperrons
en grote objecten,
zoals pallets,
personenwagens en
verkeerspalen van
metaal en hout.
Terreinen met beperkte hoogteverhoudingen:
bijv. magazijnen, loading docks, bomen en
dakconstructies.
Terreinen met
kleine en / of
bewegende
objecten: bijv.
heftruckverlading,
verkeersborden,
detailhandel,
woongebieden.
Getest volgens
ISO 12155.
optioneel. optioneel. optioneel. verplicht.
2x
Beperkt
3x
5x
Complete achterzijde van het voertuig is door sensoren bestreken.
Weergave hoogte
vanaf de grond.
Weergave dakhoogte.
De hoogte met het meest
nabijgelegen object wordt getoond.
6x
125

126
7 TEBS E
Gevoeligheid
sensoren
Afstandsweergave
(mode)
Externe systemen
TailGUARDlight TailGUARD TailGUARD Roof TailGUARDMAX
Alleen objecten direct
achter de linker of
rechter sensor
worden herkend en
aangegeven.
Objecten tussen de
sensoren worden niet
herkend.
Grote, bewegende
objecten worden
onafhankelijk van
elkaar herkend en
aangegeven.
ISO 12155 ISO 12155 of
WABCO standard.
Objecten op hoogte van de grond en het dak
worden onafhankelijk van elkaar herkend en
aangegeven.
Kleine, bewegende
objecten worden
herkend en
onafhankelijk van
elkaar aangegeven.
ISO 12155 of WABCO standard. ISO 12155
TailGUARDlight – benaderingshulp laadplatform
Bij dit systeem wordt alleen de afstand tot een laadperron met twee ultrasonische
sensoren gemeten. Niet het hele gebied achter het voertuig wordt gecontroleerd.
TailGUARDlight ondersteunt de chauffeur bij het achteruitrijden naar laadperrons.
Daarbij wordt tezamen met het Trailer EBS E het getrokken voertuig voor het
bereiken van het laadperron automatisch geremd om schade aan voertuig en
laadperron te voorkomen.
De remdruk wordt door de voertuigsnelheid en de over de ultrasonische sensoren
gemeten afstand tot het laadperron bepaald.
Blijft de snelheid onder 9 km/h, dan wordt de rem alleen geactiveerd voor de
laatste stop van het voertuig voor het laadperron. Rijdt het voertuig met > 9 km/h
achteruit, dan geeft het systeem korte remimpulsen om de chauffeur op de te hoge
snelheid te wijzen en begrenst de snelheid.
Om beschadigingen tijdens het laden en lossen door het bewegen van het voertuig
naar het laadperron te voorkomen, wordt een afstand tussen het voertuig en het
laadperron aangehouden. De minimale afstand is 30 cm; WABCO aanbeveling:
50 cm.
Indien een Trailer Remote Control in de motorwagen is gemonteerd, dan wordt de
afstand tot het laadperron door twee LED rijen weergegeven. Tegelijkertijd wordt
de afstand tot het laadperron aangegeven door een externe buzzer of door de
Trailer Remote Control uitgezonden verschillende frequenties.
Wanneer de hoek tussen laadperron en de richting van de voertuigbeweging > 10°
is, dan kan het laadperron niet in alle gevallen worden herkend.

Externe systemen
TEBS E 7
TailGUARD – achteruitrijbewaking (met inbegrip van TailGUARD, TailGUARD Roof en TailGUARDMAX)
Objectherkenning
Bij dit systeem wordt het gehele gebied achter het voertuig door ultrasonische
sensoren gecontroleerd.
WABCO adviseert een minimum systeem met drie sensoren op het hoofdvlak
(TailGUARD).
Vanaf versie TEBS E2.5 werd door een nieuwe montageoptie van
TailGUARD en TailGUARD Roof de waarneming van uitstekende
laadperrons geoptimaliseerd.
Om ook bij geringe inbouwruimte een waarneming van daken bij
TailGUARD Roof mogelijk te maken, kunnen de bovenste buitenste
sensoren horizontaal worden gemonteerd. Een oppervlaktedekkende
achterruimtebewaking voor het bovenste niveau is bij deze
inbouwvariant niet mogelijk.
Neem daartoe de inbouw- en inbedrijfstellingbeschrijvingen in acht.
TailGUARD herkent op de grond staande objecten als lantarenpalen of andere
hindernissen, die zich binnen het bereik (op de hoogte) van de ultrasonische
sensoren bevinden. TailGUARDMAX is volgens ISO 12155 getest. Bij de montage
moeten de inbouwmaten worden aangehouden, zie hoofdstuk 8.8 "Montage
TailGUARD componenten", pagina 156.
De ruimte achter het voertuig wordt tot de voertuigbreedte en tot een lengte van
max. 2,5 - 4 m (afhankelijk van systeem, objectgrootte en oppervlak) achter het
voertuig gecontroleerd. Het bestaande bewakingsgebied hangt af van het
gemonteerde systeem en van de grootte van het object.
Wanneer een object binnen het bewakingsgebied van de sensoren is, dan wordt
de afstand als volgt aangegeven:
• Knipperen van de markeerlichten met verschillende frequenties
• Weergave op de LED balken in de optionele Trailer Remote Controle
• Wijzigen toonfrequentie van de pieper in de Trailer Remote Control
• Optionele, externe buzzer (niet in WABCO leveringsprogramma)
• Optionele, externe signaallichten (niet in WABCO leveringsprogramma) voor
landen waar het knipperen van markeerlichten niet is toegestaan, zoals Groot-
Brittannië en Zwitserland
Worden de ultrasonische sensoren op een hoogte aangebracht waar zich
gedeelten van een laadperron bevinden, dan kan het systeem ook als
benaderingshulp laadplatform worden gebruikt. Daarvoor moet minstens één
ultrasonische sensor op de hoogte van het laadperron zijn gemonteerd om het
overhangende laadperron duidelijk te herkennen.
Alternatief kunnen vanaf versie TEBS E2.5 de nieuwe inbouwvarianten
worden gebruikt, om een compromis tussen achterruimtebewaking en
benaderingshulp laadplatform te realiseren.
Een extern, akoestisch signaal kan op GIO14 / Pin 1 (ELEX) worden aangesloten.
Bij toepassing van de afstandsbediening Trailer Remote Control ontvangt de
chauffeur in de cabine een akoestisch signaal en een visuele melding via de
positie en afstand tot het herkende object.
Informatie over Trailer Remote Control, zie hoofdstuk 10.2 "Bediening met
afstandsbediening voor getrokken voertuigen (Trailer Remote Control)",
pagina 193.
127

128
7 TEBS E
Akoestische en visuele chauffeursinformatie
Externe systemen
Afstand tot object Akoestisch
signaal (buzzer)
De lampen- en buzzerfrequenties wijzigen bij een afstand van 3 m, 1,8 m en 0,7 m.
Gebruik de buzzer niet als enkel afstandkenmerk, aangezien een storing niet
duidelijk aangegeven kan worden.
Markeerlichten
Optie 1 (volgens
ISO): geel/rood
Externe lampen
> 3 m uit 1 Hz uit Groen
3 m - 1,8 m 2 Hz 2 Hz Geel knippert Groen
Optie 2:
groen/magenta
1,8 m - 0,7 m 4 Hz 4 Hz Rood knippert Groen/magenta
Lamp extern
< 0,7 m – automatische remming 6 Hz 6 Hz Rood permanent
aan
< automatische (geparametreerde)
remafstand
Componententest na inschakelen contact
(alleen wanneer v < 1,8 km/h)
Systeem geactiveerd (versnelling in
achteruitrijden geschakeld)
Foutmelding, wanneer systeem niet actief
is (alleen wanneer v < 1,8 km/u)
Foutmelding, wanneer systeem actief is
(alleen wanneer v < 1,8 km/u)
permanent aan permanent aan Rood permanent
aan
0,5 seconden aan 0,5 seconden
aan
0,5 seconden aan 0,5 seconden
aan
Magenta
Magenta
0,5 seconden aan 0,5 seconden aan
beide 0,5 seconden
aan
uit uit uit uit
uit uit Geel en rood
permanent aan
beide 0,5 seconden
aan
Activeren
TailGUARD wordt geactiveerd door de versnelling in de achteruit te schakelen.
Door de activering worden de pieper, de gele en rode LED van de Trailer Remote
Control kort ingeschakeld. Bovendien worden de markeerlichten op het getrokken
voertuig door TEBS E ingeschakeld en deze gaan knipperen.
Afhankelijk van de fabrikant kan de afstand tot een object ook in de
motorwagendisplay worden weergegeven.
Deactiveren
De functie wordt gedeactiveerd door:
• Snelheid > 12 km/h en/of voorraaddruk lager dan 4,5 bar
• Uitschakelen via Trailer Remote Control
• Tijdelijk uitschakelen via een externe schakelaar of toets op de GIO
• Door de versnelling binnen 3 seconden 2 maal in de achteruit te schakelen
• Door een storing (TEBS E kan dan niet automatisch remmen)
Alle deactiveringen werken slechts zolang, tot de versnelling opnieuw in de
achteruit wordt geschakeld. Wanneer het systeem is gedeactiveerd, dan worden
de markeerlichten of extra lampen niet geactiveerd. De akoestische signalen zijn
uitgeschakeld en de Trailer Remote Control toont de betreffende systeemstatus in
het display. Het deactiveren van TailGUARD wordt in het geheugen
bedrijfsgegevens (ODR) als Event opgeslagen.
Let op: de elektronische ISO 7638-verbinding moet zijn ingestoken, opdat de
TailGUARD-functie aanwezig is. TailGUARD kan niet met de voeding via 24N
worden gebruikt.
uit

Externe systemen
Overzicht componenten voor de TailGUARD configuraties (WABCO advies)
TEBS E 7
Component / bestelnummer TailGUARDlight TailGUARD TailGUARD Roof TailGUARDMAX
TEBS E Premium modulator
480 102 06. 0
ELEX
446 122 070 0
LIN ultrasonische sensoren
0°
446 122 401 0
LIN ultrasonische sensoren
15°
446 122 402 0
Trailer Remote Control
446 122 080 0
Voedingskabel voor verbinding
tussen TEBS E en ELEX
449 303 020 0
Kabel voor sensor
449 806 060 0
Verdeelkabel voor sensoren
894 600 024 0
Buzzer
894 450 000 0
Kabel voor buzzer
449 443 000 0
Kabel voor markeerlichten
449 908 060 0
1x 1x 1x 1x
1x 1x 1x 1x
2x 1x 1x 2x
- 2x 4x 4x
Optioneel Optioneel Optioneel 1x
1x 1x 1x 1x
2x 2x 2x 2x
- 1x 3x 4x
1x 1x 1x 1x
1x 1x 1x 1x
1x 1x 1x 1x
129

7 TEBS E
Montage
130
Externe systemen
Component / bestelnummer TailGUARDlight TailGUARD TailGUARD Roof TailGUARDMAX
Markeerlichten
Niet in WABCO leveringsprogramma.
Aspöck adapter
65-6111-007
7.1.2 Aansluiting met ISO 12098
Bedradingsontwerp verdeelbox
2x 2x 2x 2x
Optioneel Optioneel Optioneel Optioneel
Informatie over de montage, zie hoofdstuk 8.8 "Montage TailGUARD
componenten", pagina 156.
De aansluiting met ISO 12098 (voor de aansturing van de markeerlichten) wordt
aangebracht in een aanwezige of extra verdeelbox, zie hoofdstuk 8.8 "Montage
TailGUARD componenten", pagina 156.
ELEX
Aansluitingen
GIO12
Aderkleur
ISO 4141
ISO 12098
Pin
Achteruitlicht 1 Roze 8 L
CAN high
(optioneel)
CAN low
(optioneel)
2 Wit/groen 14
3 Wit/bruin 15
Massa lichten 4 Wit 4 31
Achterlicht links
in
Markeerlicht
links uit
Markeerlicht
rechts uit
Achterlicht
rechts in
Klem
5 Zwart 5 58L
6 Geel/zwart
7 Geel/bruin
8 Bruin 6 58R
Wanneer het systeem in een voertuig (zonder verdeelbox) moet worden
gemonteerd, bieden de volgende leveranciers van lichtinstallaties verdeelboxen
aan, die direct in de lichtverkabeling kunnen worden aangebracht:
• Aspöck: ASS3 met directe aansluiting 76-5123-007
• Hella: EasyConn 8JE 340 847-001

7.1.3 ECAS 2-puntsregeling
Voertuigtype
Doel
Functie
Externe systemen
TEBS E 7
oplegger en disselaanhangwagen met afzonderlijke wielophanging.
Toepassing bij opleggers of middenassers met starre assen is niet toegestaan.
De 2-puntsregeling is een uitbreiding van de ECAS functie, d.w.z. de automatische
compensatie van de regelafwijkingen.
Regelafwijkingen worden veroorzaakt door verstoringen (zoals wijziging in de
lading) en leiden tot een wijziging in de afstand tussen de voertuigas en de
carrosserie. Deze verandering wordt door een sensor op de carrosserie herkend,
door TEBS E en ELEX geanalyseerd en als reactie wordt de luchtbalg door het
regelen van de ECAS magneetklep be- of ontlucht.
Door gebruik van een tweede wegsensor worden hoogteafwijkingen aan elke zijde
herkend en overeenkomstig de ECAS functie gecompenseerd om het gekozen
rijniveau te handhaven.
Parametrering van de wegsensoren
Bij de 2-puntsregeling met EBS en ELEX zijn er twee mogelijkheden voor de
installatie / parametrering van de wegsensoren:
1. Een wegsensor wordt op de TEBS E, een andere wegsensor op de ELEX
aangesloten.
Montage
TEBS E Wegsensor
"achteras links"
(GIO1 of GIO4)
ELEX Wegsensor "vooras
rechts"
(GIO13 en GIO14)
Oplegger Disselaanhangwagen
(TEBS E op de
vooras)
Wegsensor "vooras
rechts"
(GIO1 of GIO4)
Wegsensor "achteras
links"
(GIO13 en GIO14)
Disselaanhangwagen
(TEBS E op de
achteras)
Wegsensor "achteras
links"
(GIO1 of GIO4)
Wegsensor "vooras
rechts"
(GIO13 en GIO14)
2. Beide wegsensoren worden op de ELEX aangesloten.
Wanneer beide wegsensoren op de ELEX worden aangesloten, vindt de toewijzing,
welke wegsensor „Achteras links“ respectievelijk „Vooras rechts“ is, plaats in de
diagnose. De installatie moet overeenkomstig plaatsvinden.
Wegsensor „Achteras links“ en wegsensor „Vooras rechts“ worden op de ELEX
geparametreerd (GIO13 en GIO14).
Bij de indeling van de wegsensoren „Achteras links“ en „Vooras
rechts“ is op de aansluitingen GIO1 en GIO4 (TEBS E) en GIO13 en
GIO14 vrij te kiezen.
Informatie over montage van sensoren, zie hoofdstuk 8.5 "Montage sensor",
pagina 153.
131

7 TEBS E
Componenten
132
Externe systemen
Om de pneumatische verbinding tussen de rechter en linker
voertuigzijde bij disselvoertuigen met ECAS 2-puntsregeling mogelijk
te maken, kan de combinatie van de ECAS-magneetkleppen
473 880 020 0 (vooras) en 472 880 030 0 (achteras) met
geïntegreerde smoorklep worden gemonteerd.
De geïntegreerde smoorklep in de ECAS-kleppen (1-punts) maakt de
asgewijze persluchtuitwisseling mogelijk, voor het geval er een
drukverschil tussen de rechter en linker voertuigzijde zou optreden en
verhoogt hiermee de stabiliteit van het voertuig. Dit is de aanbevolen
combinatie voor de ECAS 2-puntsregeling voor disselaanhangers
vanaf versie TEBS E2.5.
Meer informatie over 2-puntsregeling zie hoofdstuk 6.3 "Elektronisch geregelde
luchtvering (ECAS)", pagina 64.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 ELEX
446 122 070 0
2 Kabel voor voeding ELEX 449 303 020 0
3 Wegsensor (draaihoekprincipe)
Montage op voor-/achteras of aszijden
(hoofdas).
441 050 100 0
4 Kabel voor wegsensor 449 811 ... 0
5 ECAS-magneetklep
472 880 001 0
6 Kabel voor ECAS 2-puntsregeling 449 439 ... 0
7 ECAS-magneetklep (+ impulsgestuurde liftas)
472 905 111 0
8 Kabel voor ECAS magneetklep 449 445 ... 0
9 Kabel voor ECAS 2-puntsregeling 449 439 ... 0

7.1.4 Accuvoeding en acculading
Toepassing
Doel
Functie
Externe systemen
Voertuigen met ECAS-functie via TEBS E
TEBS E 7
ECAS-functies bij "Contact uit" respectievelijk afgekoppelde aanhanger.
ECAS-functies na activering van de accuvoeding
– Druk de toets < 5 seconden in.
De ECAS functies uitschakelen
– Druk de toets > 5 seconden in.
ECAS-functies bij "Contact uit" / afgekoppelde aanhanger.
De ECAS-functies blijven voor een per parameter vooraf gedefinieerde periode
actief; daarna schakelt TEBS E uit.
Verlenging nalooptijd: Wanneer vóór het aflopen van de nalooptijd de
toets nog een tweede maal wordt ingedrukt, verdubbelt de looptijd.
Vaker indrukken, verveelvuldigt de nalooptijd (maximaal 10-maal
mogelijk).
Invoer van de nalooptijd, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters
met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO
parameter 2 => Uitgebreide ECAS parameter => Standby modus.
Bij afgekoppelde aanhanger worden TEBS E en ECAS-kleppen door een aan het
systeem aangesloten accu van stroom voorzien.
Accuvoeding: Wanneer de motorwagen niet voor spanningsvoeding zorgt,
worden de hierboven genoemde functies mogelijk gemaakt door een accu in de
aanhanger. Om een gehele ontlading te voorkomen, wordt de voeding bij
spanningen lager dan 22 V (24 V accu) respectievelijk 11 V (12 V accu)
uitgeschakeld.
Acculading: De lading van een accu van 2 - 10 Ah vindt plaats met maximaal
2,5 A via TEBS E en ELEX, wanneer ISO 7638 is ingestoken. Wanneer reeds een
accu met grote capaciteit in het getrokken voertuig aanwezig is (bijvoorbeeld voor
koelaggregaten), kan ook deze voor de nalooptijd worden gebruikt. Het laden van
deze accu is echter niet toegestaan en moet via de parameter zijn
uitgeschakeld, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster ELEX - parameter =>
Aanhangwagenaccu => Acculading.
133

7 TEBS E
Aansluitingen van de componenten
134
Externe systemen
Uittreksel uit schema 841 802 250 0
ECAS 2-puntsregeling met accu
De toewijzing van de GIO-aansluitingen wordt vastgelegd
met de TEBS E Diagnostic Software.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Accukast
Advies: twee Panasonic gel accu's
(serie LC-R127R2PG; 12 V; 7,2 Ah
446 156 090 0
(zonder accu's)
2 Verdeelkabel accu 449 803 022 0
3 TEBS E accukabel 449 807 050 0
4 Toets Niet in WABCO
leveringsprogramma.
5 Koppelingstekker met kabel 449 714... 0

7.2 Trailer Remote Control
Toepassing
Doel
Functie
Montage
Componenten
Bediening
Externe systemen
TEBS E 7
In elke motorwagen, uitsluitend in combinatie met ELEX en vanaf versie TEBS E2.
Trailer Remote Control is display- en bedieningseenheid voor TEBS E functies en
weergave op afstand voor TailGUARD functies in de trailer.
Trailer Remote Control wordt in de cabine gemonteerd. De chauffeur kan met de
afstandsbediening functies in de trailer vanaf zijn stoel bedienen, de status van
verschillende functies controleren en het voertuig voor het laden en lossen gereed
maken.
Wanneer de TailGUARD functie is geactiveerd, wordt via Trailer Remote Control
de afstand en de positie van het object visueel en akoestisch aangegeven.
Bij het inschakelen van de spanningsvoorziening naar de Trailer Remote Control
wordt een korte, akoestische en visuele test uitgevoerd (0,5 seconden). Via PLC
(Power Line Communication) wordt de actuele systeemconfiguratie, die in het
TEBS E is vastgelegd, aan de TRC doorgegeven. De in het TEBS E vooraf
geconfigureerde toetsfunctie wordt met de systeemconfiguratie vergeleken. De ter
beschikking staande functies worden door het oplichten van de toetsen
aangegeven.
Een uitgebreide beschrijving voor het monteren en aansluiten van de Trailer
Remote Control vindt u in de brochure „Trailer Remote Control – inbouw- en
aansluitleiding“ zie hoofdstuk 4 "Inleiding", pagina 13 => paragraaf „Meer
informatie“.
Component Afbeelding Bestelnummer
Trailer Remote Control
Alleen in combinatie met ELEX en vanaf versie TEBS E2
inzetbaar zie hoofdstuk 7.1 "Elektronische
uitbreidingsmodule (ELEX)", pagina 123.
Verbindingskabel tussen Trailer Remote Control en
zekeringskast in de motorwagen en een houder worden
meegeleverd.
446 122 080 0
Nauwkeuriger informatie over de bediening zie hoofdstuk 10.2 "Bediening met
afstandsbediening voor getrokken voertuigen (Trailer Remote Control)",
pagina 193 en "Trailer Remote Control – Bedieningshandleiding" zie hoofdstuk 4
"Inleiding", pagina 13 => paragraaf "Nauwkeuriger informatie".
135

136
7 TEBS E
7.3 Externe ECAS
Voertuigtype
Doel
Functie
Componenten
Externe systemen
Voertuigen met luchtvering, die ECAS functies nodig hebben die niet in TEBS E
beschikbaar zijn.
Alleen in combinatie met TEBS E modulator (Premium)
Realiseren van een 2-punts- of 3-puntsregeling
Bandindrukkingscompensatie
Zijregeling voor kiepers
De uitwisseling van bedrijfsgegevens tussen TEBS E en ECAS gaat via de Kleiding.
De interne niveauregelingen van de TEBS E zijn gedeactiveerd, de ECAS
ECU heeft prioriteit.
De regeling van liftassen moet door TEBS E worden overgenomen. Alleen zo vindt
juiste verzending van de positie van de liftas(sen) naar de motorwagen plaats.
Een uitgebreide beschrijving van het systeem vindt u in de brochure "Externe
ECAS voor getrokken voertuigen – systeembeschrijving" zie hoofdstuk 4 "Inleiding",
pagina 13 => paragraaf "Meer informatie".
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Externe ECAS
446 055 066 0
2 Kabel voor externe ECAS op de TEBS E 449 438 ... 0
Bovendien zijn magneetkleppen en sensoren nodig.

7.4 Trailer Central Electronic
Toepassing
Doel
Functie
Componenten
Inbedrijfstelling
Externe systemen
De Trailer Central Electronic wordt vóór de TEBS E geschakeld.
TEBS E 7
De TEBS E modulator (Multi-Voltage) kan niet met de Trailer Central Electronic
worden gebruikt.
Elektrische voeding, overdracht sensorgegevens (balgdruksensor,
slijtagesensor,…) en bewaking van de TEBS E via de CAN-leiding.
Uitsluitend de toerentalsensoren en een eventueel gemonteerde sensor gewenste
druk moeten op een TEBS worden aangesloten.
Extra functies, zoals liftasregeling of remblokkenslijtage-indicatie, kunnen door de
Trailer Central Electronic worden uitgevoerd.
Een uitgebreide beschrijving van het systeem vindt u in de brochure „Trailer
Central Electronic I / II centrale elektronica in getrokken voertuigen –
systeembeschrijving“ zie hoofdstuk 4 "Inleiding", pagina 13 => paragraaf „Meer
informatie“.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 Trailer Central Electronic
446 122 001 0
2 Kabel voor Trailer Central Electronic 449 348 ... 0
Bovendien zijn magneetkleppen en sensoren nodig.
Bij de inbedrijfstelling wordt eerst TEBS E en vervolgens de Trailer Central
Electronic in bedrijf genomen.
137

138
7 TEBS E
7.5 Bandendrukbewaking (IVTM)
Voertuigtype
Doel
Functie
Externe systemen
Alle getrokken voertuigen.
Permanente bewaking van de bandenspanning van alle wielen door druksensoren.
Rond de 85% van alle pechgevallen wordt veroorzaakt door het rijden met
verkeerde of met langzaam teruglopende bandenspanning. Met IVTM kan het
risico van een klapband tot 15% worden verminderd.
De door de druksensor gemeten bandendrukken worden via de CAN bus naar de
motorwagen verzonden en kunnen daar in het SmartBoard of een display worden
weergegeven. Op deze manier wordt de chauffeur tijdig gewaarschuwd bij sluipend
of kritisch drukverlies. Een controle met manometers is niet meer nodig.
Waarschuwingsweergave / verklikkerlampje: Wanneer via IVTM een te lage
bandenspanning wordt vastgesteld, knippert bovendien de
waarschuwingsweergave / verklikkerlampje (rood) in het dashboard. Wanneer de
Trailer Remote Control is geïnstalleerd, brandt de waarschuwingsweergave voor
de bandendruk.
Drukverlies 1 - 29 %: gele waarschuwingsweergave / verklikkerlampje knippert
Drukverlies > 29%: rode waarschuwingsweergave / verklikkerlampje knippert
IVTM is alleen ondersteunend en ontslaat de chauffeur niet van zijn
verantwoordelijkheid de banden ook visueel te controleren.
Een uitgebreide beschrijving van het systeem vindt u in de brochure "IVTM –
systeembeschrijving" zie hoofdstuk 4 "Inleiding", pagina 13 => paragraaf "Meer
informatie".

Aansluitingen van de componenten
Externe systemen
Uittreksel uit schema 841 802 150 0
TEBS E 7
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 IVTM elektronica
446 220 013 0
2 Kabel voor IVTM 449 913 ... 0
Voor de weergave en bediening kunt u de volgende componenten gebruiken:
3 Smartboard
446 192 110 0
4 Kabel voor SmartBoard en IVTM 449 916 ... 0
Trailer Remote Control
Alleen in combinatie met ELEX en vanaf versie
TEBS E2 zie hoofdstuk 7.1 "Elektronische
uitbreidingsmodule (ELEX)", pagina 123.
Verbindingskabel tussen Trailer Remote Control
en zekeringskast in de motorwagen en een
houder worden meegeleverd.
446 122 080 0
Display 446 221 000 0
139

140
7 TEBS E
7.6 Telematica (TrailerGUARD)
Voertuigtype
Doel
Functie
Componenten
Externe systemen
Alle getrokken voertuigen.
Met de Telematica worden gegevens en informatie, die in het getrokken voertuig
worden gesenseerd, via een draadloze verbinding naar een computer
doorgegeven en daar verder verwerkt.
De omvang van de functie is afhankelijk van de TEBS E versie en de gemonteerde
componenten en sensoren.
Een uitgebreide beschrijving van het systeem vindt u in de brochure
„TrailerGUARD (Telematica)“ zie hoofdstuk 4 "Inleiding", pagina 13 => paragraaf
„Meer informatie“.
Positie Component Informatie Bestelnummer
1 Trailer Telematica Unit (TTU) Set Positie, datum en tijdstip (GTM), start, duur en einde
van de rij- en parkeertijd
2 Deursensor Deur geopend/gesloten, aantal deuropeningen/sluitingen
tijdens trip
446 290 110 0
(TTU, kabelhouder,
afdichtplug)
449 290 25. 0
3 Koppelsensor Getrokken voertuig aan-/afgekoppeld Druksensor
441 044 110 0 /
Converter
446 290 231 0
4 TEBS E Modulator (Premium) Snelheid, kilometerstand Trailer EBS E, belasting
asstel, rijden zonder EBS, ODR
5 IVTM
Alleen in combinatie met TEBS E
modulator (Premium)
6 BVA
Alleen in combinatie met TEBS E
modulator (Premium)
Bandenspanning
Status remblokkenslijtage
7 Temperatuur logger Temperatuur koelruimte
8 Koelinstallatie Status aan/uit, meldingen koelinstallatie, aantal
bedrijfsuren, 3 setpoints, ontdooicyclus aan/uit
9 Accu koelinstallatie Accuspanning
480 102 06. 0

7.7 eTASC (vanaf versie TEBS E2.5)
Voertuigtype / applicatie
Doel
Functie
Externe systemen
TEBS E 7
Opleggers, middenassers of dolly met luchtvering
Uitsluitend in combinatie met TEBS E modulator (Premium, Multi-Voltage) vanaf
versie TEBS E2.5
De ECAS 2-puntsregeling is niet mogelijk met eTASC.
Elektronische en handmatige regeling van de luchtvering van het getrokken
voertuig met of zonder stroomtoevoer.
eTASC combineert de magneetklep-functie van een elektronische luchtvering
(ECAS) en een conventionele luchtvering met een verdelerklep (combinatie van
TASC en ECAS-magneetklep).
Omhoogbrengen
Door de hendel tegen de klok in te verdraaien, worden de balgen onder druk gezet
en wordt de opbouw van het voertuig opgetild. Na het loslaten van de hendel keert
deze automatisch terug naar de „Stop“-positie. Trailer EBS E herkent het nu
actuele niveau als gewenst niveau. Dit gewenst niveau wordt geregeld tot aan de
volgende ingreep van de bediener, tot aan "Contact Uit" of tot aan het wegrijden.
Neerlaten
Door de hendel met de klok mee te verdraaien, worden de balgen ontlucht en
wordt de opbouw van het voertuig neergelaten.
Apparaatvariant „Dodemansschakeling“: Na het loslaten van de hendel keert
deze automatisch terug naar de „Stop“-positie. Trailer EBS E herkent het nu
actuele niveau als gewenst niveau. Dit gewenst niveau wordt geregeld tot aan de
volgende ingreep van de bediener, tot aan "Contact Uit" of tot aan het wegrijden.
Apparaatvariant „Vergrendelen in het neerlaten“: Na het loslaten van de hendel
blijft deze in de „Dalen“-positie. Het voertuig daalt tot op de buffer. Wanneer geen
verdere ingreep van de bediener plaatsheeft, keert pas bij het wegrijden de hendel
automatisch terug naar „Stop“ en wordt het normaalniveau door Trailer EBS E
bijgeregeld (RtR-functie).
Gedrag bij "Contact uit" / voertuig afgekoppeld
Het voertuig wordt net zo bediend als bij een ingeschakeld contact. Het bereikte
niveau wordt echter niet als gewenst niveau herkend en er vindt geen naregeling
plaats, bijvoorbeeld bij het laden en lossen.
De RtR-functie is uitsluitend beschikbaar bij voeding van het voertuig via ISO 7638.
141

142
7 TEBS E
Componenten
eTASC varianten (2-circuits)
Montage
Externe systemen
Combinatie met SmartBoard / ECAS-bedieningseenheid / Trailer Remote
Control
Een combinatie tussen eTASC en één of meer andere bedieningsapparaten is
mogelijk.
Bij parallelle aansturing (bijvoorbeeld SmartBoard: heffen; eTASC: dalen) heeft
"Heffen" altijd voorrang.
Andere ECAS functies
Door het gebruik van eTASC blijven andere functies zoals meer normaalniveaus,
losfunctie, liftasfunctie of wegrijhulp onberoerd.
Hoogtebegrenzing
Indien nodig, is een hoogtebegrenzing realiseerbaar via een optionele
hoogtebegrenzingsklep. Dit onderbreekt de verbinding tussen eTASC en
voorraadtank bij het bereiken van een mechanisch in te stellen hoogte.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 eTASC
Voor 12 V / 24 V systemen
463 090 5.. 0
2 Kabel (identiek aan die voor ECAS-kleppen) 449 445 ... 0
3 Hoogtebegrenzingsklep (optioneel)
4 Normaalniveauschakelaar (optioneel)
Variant Aansluitingen
1, 2.2, 2.4
Testaansluiting
2.6
Dodemansknop
(geen
vergrendelen bij
het heffen)
964 001 002 0
Vergrendelen
in het neerlaten
463 090 500 0 12x1,5 X X
463 090 501 0 8x1 X X
463 090 502 0 M16x1,5 X
463 090 510 0 M16x1,5 X X
Informatie over de montage, zie hoofdstuk 8.9 "Montage eTASC", pagina 167.

Externe systemen
7.7.1 Permanente deactivering van de automatische niveauregeling
Voertuigtype
Doel
Functie
TEBS E 7
Alle getrokken voertuigen met (TEBS E geïntegreerde) ECAS en gemonteerde
eTASC
Parameter voor permanente deactivering van de automatische niveauregeling in
stilstand; verhindert een automatisch naregelen van het geselecteerde
hoogteniveau van het getrokken voertuig, bijvoorbeeld aan laadperrons bij het
laden en lossen.
Zodra de parameter Geen niveauregeling in de stilstand is ingesteld, wordt bij
veranderde beladingstoestand van het losniveau niet verder uitgeregeld, zie
hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168
=> venster TEBS - GIO parameter 2 => knop Uitgebreide ECAS parameter
=> ECAS met eTASC / verdelerklep.
Daardoor niet beïnvloed is de RTR-functie; dat wil zeggen met het bereiken van de
geparametreerde snelheidsgrens voor RTR (bijvoorbeeld 15 km/h), wordt
automatisch het rijniveau regelen. Verder is tijdens het rijden (ook bij permanent
gedeactiveerde niveauregeling in stilstand) de ECAS-niveauregeling actief.
Positie Component Afbeelding Bestelnummer
1 eTASC
Voor 12 V / 24 V systemen
463 090 5.. 0
2 Kabel voor ECAS kleppen 449 445 ... 0
143

144
8 TEBS E
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
8 Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie en inbouw achteraf
Veiligheidsvoorschriften
WAARSCHUWING
WAARSCHUWING
VOORZICHTIG
8.1 Data voor TEBS E modulator
Beschadiging van de TEBS E modulator door toepassing van andere
dan WABCO originele kabels
Het gebruik van kabels, die niet door WABCO zijn vrijgegeven, kan leiden tot
functiestoringen en foutmeldingen.
Kabels met open einde moeten zodanig worden gelegd, dat geen water via
de kabel in de modulator komt en dat deze daardoor wordt beschadigd.
– Gebruik uitsluitend WABCO originele kabels.
Gevaarlijke spanningen bij elektrostatisch lakken en lassen
Gevaarlijke spanningen kunnen de elektronica beschadigen.
– Bij elektrostatisch lakken of laswerkzaamheden aan het voertuig moeten
de volgende maatregelen worden genomen:
Bewegende of geïsoleerde componenten (bijvoorbeeld assen) moeten met
geschikte massaklemmen geleidend worden verbonden met het chassis,
opdat zich geen potentiaalverschillen kunnen opbouwen, die tot
ontladingen kunnen leiden.
of
Maak de ABS-aansluitleidingen aan de modulator los en dek de
aansluitcontacten af (bijvoorbeeld met afdichtplug).
– Massa van de verfspuit of van de lasapparatuur moet altijd direct op de
delen worden aangesloten, waaraan gewerkt wordt.
Beschadiging van de modulator door overspuiten
Stekkervergrendelingen en kunststof leiding van de pneumatische koppelingen
kunnen na het overschilderen/spuiten niet langer worden losgemaakt.
– Spuit de modulator niet over.
Technische gegevens van de TEBS E modulator (Premium / Standard)
Toegestane maximum temperatuur
(moffellak)
+65 °C permanent
+110 °C voor 1 uur zonder functie
Beveiligd tegen verwisseling Het systeem is beveiligd tegen omkering van de polen van de
motorwagenaccu.
Onderspanning (klem 30, klem 15, 24N) < 19 V (9,5 V Multi-Voltage bij 12 V gebruik)
Overspanning (klem 30, klem 15, 24N) > 30 V
Nominale spanning (klem 30, klem 15, 24N) 24 V (12 V Multi-Voltage bij 12V gebruik)
Bedrijfsdruk minstens 4,5 tot 8,5 bar, maximaal 10 bar

Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
Afmetingen van de TEBS E modulator (Premium / Standard / Multi-Voltage)
TEBS E modulator zonder PEM
TEBS E modulator met PEM
(aluminium)
TEBS E 8
TEBS E modulator met PEM
(kunststof)
Breedte X: 224,0 mm Breedte X: 237,2 mm Breedte X: 224,0 mm
Diepte Y: 197,5 mm Diepte Y: 274,4 mm Diepte Y: 254,0 mm
Hoogte Z: 197,3 mm Hoogte Z: 197,3 mm Hoogte Z: 197,3 mm
WABCO Instelling TEBS E modulator bij levering (Standard, Premium, Multi-Voltage) af fabriek
Parametrering:
• 3-assige oplegger
• 2S/2M
• 2. as is hoofdas (ABS toerentalsensor voor as c-d)
• ALB karakteristiek 1:1
• Geen GIO functie actief
• ABS poolwiel met 100 tanden
• Bandenomtrek: 3250 mm
De elektrische aansluitingen POWER en ABS-d, ABS-c hebben geen
beschermkappen.
145

146
8 TEBS E
8.2 Aansluitingen
Elektrische aansluitingen
TEBS E modulator
GIO1, GIO2, GIO3, GIO4
(TEBS E modulator
Standard / Premium)
Multifunctioneel
GIO5, GIO6
(TEBS E modulator
Premium)
Multifunctioneel
ABS-f
(TEBS E modulator
Premium)
ABS toerentalsensor
ABS d
(TEBS E modulator
Standard / Premium)
ABS toerentalsensor
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
MODULATOR
(TEBS E modulator
Premium)
3. Modulator (4S/3M EBS
RV) of voor ABS relaisklep
(4S/2M+1M)
POWER
(TEBS E modulator
Standard / Premium)
ISO 7638, 7-polige spanningsvoeding
SUBSYSTEMS
(TEBS E modulator
Standard / Premium)
IVTM, ECAS afstandsbediening
resp. bedieningsbox,
SmartBoard, Telematica en
ELEX
IN/OUT
(TEBS E modulator
Standard / Premium)
Stoplichtvoeding of Trailer
Central Electronic
GIO7
(TEBS E modulator
Premium)
Multifunctioneel
ABS-e
(TEBS E modulator
Premium)
ABS toerentalsensor
ABS c
ABS toerentalsensor

ELEX
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
GIO12
Aansluiting ISO 12098
GIO11
Markeerlichten
GIO10
Accu
SUBSYSTEMS
IVTM, ECAS afstandsbediening resp.
bedieningsbox, SmartBoard,
Telematica
POWER
7-polige spanningsvoeding via TEBS
E (SUBSYSTEMS-stekker)
Pneumatische aansluitingen
TEBS E modulator
met PEM
TEBS E 8
GIO17, GIO18
Ultrasonische sensoren
GIO16
Wake up, multifunctioneel
GIO13, GIO14, GIO15
Multifunctioneel
Aansluitingen met identieke aanduidingen zijn in de PEM / TEBS E modulator met
elkaar verbonden.
Aansluitingen TEBS E modulator
zonder PEM
1 Voorraad (vanaf luchtketel "rem")
1.1 Voorraad "luchtvering" (naar
luchtveringsklep, draaischijfklep, asliftklep of
ECAS blok)
2.1 Remdruk (naar remcilinder)
2.2 Remdruk (naar remcilinder)
2.3 Tristop cilinder (naar Tristop cilinder 12)
2.4 Stuurdruk (vanaf PREV 21)
4 Stuurdruk (vanaf PREV 21)
5 Balgdruk (vanaf luchtbalg)
1 Voorraad (vanaf luchtketel "rem")
2.3 Tristop cilinder (naar Tristop cilinder 12)
4.2 Stuurdruk (vanaf PREV 22)
1 Voorraad (vanaf luchtketel "rem")
2.4 Testaansluiting "rem" (naar manometer)
Aansluitingen
1 Voorraad (vanaf
luchtketel "rem")
2.1 Remdruk (naar
remcilinder)
4 Stuurdruk (vanaf PREV
21)
5 Balgdruk (vanaf
luchtbalg)
2.2 Remdruk (naar
remcilinder)
2.2 Testaansluiting "rem"
(naar manometer)
147

148
8 TEBS E
8.3 Montage in voertuig
Montage op het chassis
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
Voordat u met de inbouw begint, moet u beslist de veiligheidsaanwijzingen in acht
nemen voor het thema ESD, zie hoofdstuk 3 "Veiligheidsvoorschriften", pagina 11.
– Monteer de modulator zoals aangegeven op maattekening.
Maattekening
Ga naar onze internetsite http://www.wabco-auto.com.
Klik op Productcatalogus INFORM => Productnummer.
Geef het bestelnummer van de TEBS E modulator in het veld "zoeken" in.
Klik op de Startknop.
De inbouwpositie is mogelijk in de rijrichting of tegen de rijrichting in (tapbouten
wijzen in de rijrichting).
– Parametreer de inbouwpositie met de TEBS E diagnosesoftware, zie
hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware",
pagina 168 => venster TEBS - systeem => richting modulator.
De geluiddempers moeten open zijn naar de atmosfeer en altijd loodrecht naar
beneden wijzen, zie hoofdstuk 8.3.1 "RSS inbouwvoorschrift", pagina 149.
Bevestiging op de dwarsbalk
De dwarsbalk moet stevig met de beide lengtebalken van het voertuig zijn
verbonden.
– Bevestig de modulator op een U-profiel, een hoekprofiel of op een geschikte
verstevigde drager van minstens 4 mm dik (geldend voor staalprofielen).
De hoogte van de balk moet groter zijn dan de flensoppervlakte van de
modulator, zodat de flens volledig contact heeft met de balk.
Sluit- of veerringen zijn alleen direct onder de moer toegestaan.
Het aanhaalmoment van de moeren is 85 Nm.
– Let op de in inbouwvoorschriften voor RSS, zie hoofdstuk 8.3.1 "RSS
inbouwvoorschrift", pagina 149.

Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
8.3.1 RSS inbouwvoorschrift
TEBS E 8
De omtrek van de gemonteerde banden en het aantal tanden van de gemonteerde
poolwielen moeten worden geparametreerd, aangezien deze waarden worden
gebruikt om de kritische dwarsversnelling voor het kantelgevaar te berekenen.
De Roll Stability Support (RSS) functie is afhankelijk van de nauwkeurigheid van
de parameters voor de bandenomtrek, het aantal poolwieltanden en de overige
gegevens van de remberekening. Met onnauwkeurige data werkt de functie niet op
de juiste wijze.
Een correcte functie is alleen mogelijk, wanneer de actuele bandenmaat maximaal
8% kleiner is dan de geparametreerde waarde. Het geparametreerde aantal
poolwieltanden moet overeenkomen met het gemonteerde aantal poolwieltanden.
De waarden voor de toegestane reeks met bandenomtrekken en de ALB gegevens
zijn te vinden in de WABCO remberekening.
Monteer nooit een grotere band dan vermeld in de parameters, anders werkt de
functie niet correct.
– Kalibreer het overhellen van de modulator (Δβ) met de TEBS E
diagnosesoftware, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS-E diagnosesoftware =>
systeem => inbouwpositie RSS modulator kalibreren.
Voorwaarde: Het voertuig moet op een vlakke ondergrond staan (afwijking ten
opzichte van horizontaal < 1°).
Wanneer de kalibrering niet is uitgevoerd, dan vindt er tijdens het rijden een
zelfkalibrering plaats.
Oplegger/middenasaanhangwagen
Δ X1 [mm] Δ Y1 [mm] Δ X2 [mm] Δ Y2 [mm] Δα Δβ Δδ
2000 500 9000 50 ±15° ±3° ±3°
149

8 TEBS E
Toegestane configuraties voor voertuigen met TEBS E en RSS
150
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
Disselaanhangwagen
Δ X [mm] Δ Y [mm] Δα Δβ Δδ
600 500 ±15° ±3° ±3°
Oplegger Middenasaanhangwagen Disselaanhangwagen
Systeem Aantal assen
2S/2M 1 2 3 1 2 3 - -
4S/2M - 2 3 ... 6 - 2 3 - -
2S/2M+Select-
Low-klep
- 2 3 - 2 3 - -
4S/2M+1M - 2 3 ... 6 - 2 3 - -
4S/3M - 2 3 ... 6 - 2 3 2 3
Mechanische
vering
1 2 3 ... 6 1 2 3 2 3

Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
8.4 Montage kabels / bevestiging kabels
VOORZICHTIG
Montage kabels / afdekkappen
Afbeelding 1
TEBS E 8
Beschadiging kabels
– Water, dat in de kabeladers binnendringt, kan de TEBS E modulator
beschadigen. Gebruik uitsluitend WABCO originele kabels. Bij toepassing van
kabels van ander fabrikaat en daaruit voortvloeiende beschadiging is een
claim uitgesloten.
– Plan de montage zo, dat de kabels niet knikken.
– Bevestig de kabels en stekkers zo, dat geen trekspanning of dwarskracht op
de stekerverbindingen staat.
– Vermijdt het leggen van kabels over scherpe kanten of in de nabijheid van
agressieve middelen (bijv. zuren).
– Leg de kabel zo naar de aansluitingen, dat er geen water in de stekker kan
komen.
Afbeelding 2
– De gele vergrendeling moet in de open stand worden gezet, voordat u de bus
van de kabeleinden in de betreffende insteekplaatsen op de ECU kan insteken
of loskoppelen.
Indien de vergrendeling in de gesloten stand staat (stand bij aflevering), dan
kan met steeksleutel 13 de vergrendeling van boven of onder worden geopend
(afbeelding 1, positie 1).
– Aansluitend trekt u de schuif met de hand uit tot de dekselaanslag om zo de
stekkeraansluiting vrij te maken.
– Steek het kabeleinde (of de afdekkap) loodrecht op de betreffende aansluiting
van de ECU in (bijvoorbeeld voedingskabel op POWER aansluiting).
8-polige kabel voor POWER, SUBSYSTEMS en MODULATOR op GIO10-12
4-polige kabel voor GIO1-7, ABS c, d, e en f, IN/OUT op GIO13-18
Let op de juiste polariteit en codering (stekker naar aansluiting). Alleen wanneer
beide delen bij elkaar passen, kan de kabel worden ingestoken.
De zwarte afdekkappen voor de 4- en 8-polige aansluitingen zijn niet gecodeerd
en passen op elke aansluiting.
Alle stekkers naar de ECU hebben een kleurmarkering. De kleurcodering vindt
u in het kabeloverzicht zie hoofdstuk 12.3 "Kabeloverzicht", pagina 220.
– Druk het kabeleinde met wat kracht in de aansluiting (afbeelding 1, positie 2) en
zet de gele vergrendeling weer in de uitgangspositie (afbeelding 2, positie 3).
151

152
8 TEBS E
Bevestiging kabels
VOORZICHTIG
VOORZICHTIG
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
Daarbij valt het slot van de schuif in het ECU frame en wordt zo gesloten. U
hoort een klik wanneer de aansluiting correct is gesloten.
Beschadiging voedingskabel
Om bij het doortrekken van de kabel beschadigingen aan de stekker te
voorkomen, heeft de stekker een beschermkap.
– Verwijder de beschermkap voorzichtig, wanneer de kabel op de ECU wordt
aangesloten, zodat de dichtring niet wegglijdt of wordt beschadigd.
Beschadiging kabels
– Bevestig de kabelbinders zo, dat de kabels niet worden beschadigd.
Let bij toepassing van gereedschap op de informatie van de fabrikant van
kabelbinders.
– Wanneer de kabel te lang is, rol deze niet op, maar leg de kabel in lussen, zie
onderstaande afbeelding.
Verklaring
Kabelbinder
– Maak de kabel (maximaal 300 mm kabellengte van de ECU verwijderd) met
kabelbinders vast.
De 8-polige kabels van de aansluitingen POWER, SUBSYSTEMS en
MODULATOR moeten direct aan de stekker met de daarvoor aanwezige
punten aan de TEBS E modulator worden vastgemaakt.

Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
8.5 Montage sensor
ECAS voertuigen
Sensor met verbindingsstang en hefboom
TEBS E 8
Sensor 441 050 100 0 wordt gebruikt om het rijniveau bij voertuigen met
elektronische luchtvering (ECAS-functies) te meten en de de aslast bij
mechanische vering vast te stellen.
– Monteer de sensor zo, dat de beide bevestigingsgaten horizontaal zitten en
naar boven wijzen.
Een hefboom wordt gebruikt voor de verbinding met de hefboom van de
wegsensor.
De maximale uitslag van de hefboom van ± 50° mag niet worden overschreden.
De lengte van de sensorhefboom is instelbaar.
– Bij voertuigen met een lange inveringsweg wordt een langere hefboom gebruikt.
Let erop, dat de sensor vrij beweegt over het totale uitslaggebied en dat de
hefboom niet kan omslaan.
De sensor en de hefboom hebben een vergrendeling (4 mm) om de hefboom in
het rijniveau vast te zetten.
Het verbindingsstuk van de sensor moet zo zijn gemonteerd, dat de hefboom in
het rijniveau horizontaal is.
De verbinding naar de as is met een verbindingsstuk mogelijk.
Het drukstuk van de hefboom moet met een 6 mm buis (stevig materiaal) en het
verbindingsstuk van de as worden verbonden.
1-puntsregeling.
Schema's zie hoofdstuk 4.2.3 "Elektronisch geregelde luchtvering (ECAS)",
pagina 19.
– Monteer de sensor in het midden van de hoofdas, om beschadiging van de
sensor bij het rijden in bochten met grote neiging tot scheefstand van het
voertuig te voorkomen.
2-puntsregeling.
Schema's zie hoofdstuk 4.2.3 "Elektronisch geregelde luchtvering (ECAS)",
pagina 19.
Voor ECAS 2-puntsregeling met EBS E en ELEX (afzonderlijke
wielophanging / disselvoertuigen) is alleen sensor 441 050 100 0
toegestaan.
– Monteer bij disselvoertuigen de sensor in het midden van de voor- en achteras,
om beschadiging van de sensor bij het rijden in bochten met grote neiging tot
scheefstand van het voertuig te voorkomen.
153

154
8 TEBS E
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
Monteer bij opleggers de sensoren, voor zover mogelijk, uit het voertuigmidden
naar rechts en links. Hierbij moet worden opgelet, dat dit niet leidt tot
beschadigingen bij het rijden in bochten.
Disselaanhangwagen
Oplegger
Wegsensor "achteras links" Achter Links
Wegsensor "vooras rechts" Voor Rechts
Voertuigen met mechanische vering
– Monteer de sensor in het midden van de hoofdas. Let erop, dat door de
beweging van de carrosserie de sensor niet "omslaat" of afbreekt.
Gebruik altijd het boorgat met 100 mm afstand tot de draaias van de sensor.
De zwarte hefboom van de sensor mag niet worden verlengd, daar anders de
beladingsinformatie te onnauwkeurig wordt en daardoor de remdruk
onnauwkeurig is.
De hefboom van de sensor moet direct met het drukstuk van hefboon 441 901
71. 2 zijn verbonden.
De hefboom is compleet met twee drukstukken en verbindingspijp in diverse
lengten beschikbaar.
De verbinding naar de as moet gedaan worden met een op de as gelast
hoekijzer.
Bij voertuigen met twee sensoren moet wegsensor "achteras links" op de ABS
gesenseerde as c-d worden aangesloten en wegsensor "vooras rechts" op de
ABS gesenseerde as e-f.
WAARSCHUWING
Foutmeldingen bij TEBS E
– Het monteren van verkeerde wegsensoren kan tot foutmeldingen bij TEBS
E leiden.
De wegsensor mag niet op sleep- of liftassen worden aangebracht.

Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
8.6 Montage componenten wegrijblokkering (immobilizer)
Montage
8.7 Montage Trailer Remote Control
TEBS E 8
– Monteer de wegrijblokkering volgens schema 841 701 227 0, zie hoofdstuk 12.6
"Trailer EBS E remschema's", pagina 233.
– Let bij de montage van de impulsgestuurde asliftklep op de informatie op
maattekening 463 084 100 0.
Maattekening voor wegrijblokkering
Ga naar onze internetsite http://www.wabco-auto.com.
Klik op Productcatalogus INFORM => Productnummer.
Geef het nummer 463 084 100 0 in het veld "zoeken" in.
Klik op de Startknop.
De asliftklep kan op GIO2 of GIO3 worden aangesloten.
De asliftklep kan op GIO1, GIO2 of GIO3 worden aangesloten.
Een uitgebreide beschrijving voor het monteren en aansluiten van de Trailer
Remote Control vindt u in de brochure „Trailer Remote Control – inbouw- en
aansluitleiding“ zie hoofdstuk 4 "Inleiding", pagina 13 => paragraaf „Meer
informatie“.
155

156
8 TEBS E
8.8 Montage TailGUARD componenten
Benodigde componenten
WAARSCHUWING
Ultrasonische sensoren
ELEX
WAARSCHUWING
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
Naast TEBS E zijn ELEX, de LIN ultrasonische sensoren, de Trailer Remote
Control (optioneel) en kabels nodig. Het signaal van de achterlichten en van de
achteruitrijlichten moeten via ISO 12098 met behulp van een verdeeldoos naar de
ELEX worden aangesloten. Als alternatief kunnen de markeerlichten direct op de
ELEX naar GIO11 worden aangesloten.
Aanvullende informatie over de componenten, zie hoofdstuk 7.1.1 "TailGUARD
functies", pagina 124.
– De TailGUARD-functie is alleen met ingestoken ISO 7638-verbinding
beschikbaar. Een 24N-voeding is niet voldoende.
Inbouwsituatie van de ultrasoonsensoren
– De ultrasonische sensoren moeten volgens de afgebeelde schema's
worden gemonteerd. Wanneer de posities incorrect zijn, kunnen de
herkenning van de objecten en de juiste werking van het systeem niet
worden gegarandeerd.
De ultrasonische sensoren mogen niet op een U-profiel worden gemonteerd, daar
reflecties kunnen optreden. Het is aan te bevelen, dat de ultrasonische sensoren
mechanisch worden beschermd om beschadigingen bij een gedeactiveerd
systeem te voorkomen.
Het oppervlak waarop de ultrasonische sensor wordt gemonteerd moet vlak en aan
alle kanten minimaal 2 mm groter dan de sensor zijn (bescherming van de
beluchtingsgaten aan de achterzijde tegen de directe hogedrukstraal).
Inbouwmaten van de ultrasoonsensoren
Offertetekeningen voor LIN ultrasonische sensoren
446 122 401 0 / 446 122 402 0
Ga naar onze internetsite http://www.wabco-auto.com.
Klik op Productcatalogus INFORM => Productnummer.
Geef het productnummer in het veld "zoeken" in.
Klik op de Startknop.
Daar alle ultrasonische sensoren parallel via een databus communiceren, is een
optionele, parallelle aansluiting op GIO17 en GIO18 mogelijk. Let beslist op de
aanwijzingen in paragraaf "TailGUARD functies", zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168.
De kap van de ELEX moet voor de montage / demontage van de kabels worden
verwijderd.
– Gebruik een schroevendraaier met een minimale lengte van 11 cm en haal
daarmee de vergrendeling los om de kap te verwijderen.

Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
1.
TEBS E 8
– Monteer de ELEX alleen verticaal, waarbij de kabeldoorgangen naar beneden
of naar de zijkant moeten wijzen.
Inbouwmaten
Maten in mm
– Maak het stekkerhuis van de 8-polige steker met kabelbinders vast aan de
betreffende montagesteun.
– Na montage van de kabel de kap weer terugzetten. Let erop, dat alle
vergrendelingen correct vastzitten.
De open zijde moet in de richting van de 4-polige aansluitingen wijzen.
2.
157

158
8 TEBS E
TailGUARDlight
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
– Monteer de 2 LIN ultrasonische sensoren 446 122 401 0 (0°) horizontaal op
maximaal 0,12 m van de rechter of linker buitenkant van het voertuig om de
buitenmaten van het voertuig exact te registreren.
Wanneer dit niet nodig is, kunnen de LIN ultrasonische sensoren ook dichter bij
elkaar worden gemonteerd.
– Inbouwdiepte sensor: Voer in de TEBS E diagnosesoftware de positie (afstand
voertuig - achterkant) van de LIN ultrasonische sensor in – met betrekking tot
de laatste achterkant van het voertuig.
De afstand mag niet meer dan 35 cm zijn, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster ELEX
parameter.
Wanneer overhangende laadperrons moeten worden herkend, moet minstens één
ultrasonische sensor op de hoogte van het laadperron (buffer) worden gemonteerd.
Let op de volgende inbouwmaten:
Verklaring
A LIN ultrasonische sensor 0°
446 122 401 0
Inbouwmaten – TailGUARDlight

Verklaring
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
Systeemconfiguratie – TailGUARDlight
Schema 841 802 280 0 zie hoofdstuk 12.5 "GIO schema's", pagina 231.
Bedradingsontwerp verdeelbox (functie- en kleurtabel),
zie hoofdstuk 7.1.2 "Aansluiting met ISO 12098", pagina 130.
TEBS E 8
GIO17 en GIO18: Let beslist op de aanwijzingen in paragraaf "TailGUARD functies",
zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168.
1 Externe lampen (optioneel) 2 Buzzer (optioneel)
* CAN communicatie naar motorwagen (optioneel) GIO11 Kabel voor markeerlichten
449 803 022 0
GIO12 Universele kabel 449 908 060 0
Alternatief Aspöck kabel 65-6111-007
GIO17
GIO18
Kabel voor LIN ultrasonische sensoren
449 806 060 0
GIO14
GIO15
Universele kabel 449 535 … 0
POWER Kabel voor voeding ELEX
449 303 020 0
159

160
8 TEBS E
TailGUARD
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
– Monteer de buitenste LIN ultrasonische sensoren 446 122 402 0 (15°) verticaal
naar binnen geneigd.
– Monteer de LIN ultrasonische sensor 446 122 401 0 (0°) centraal.
– Vanaf versie TEBS E2.5: Voor de betere herkenning van concave
(overstekende) laadperrons kan de middelste LIN-ultrasone sensor
446 122 401 0 ook horizontaal worden gemonteerd, zodat de ultrasone knots
op de korte kant is, zoals bij TailGUARDlight kan verticaal of horizontaal
plaatsvinden.
De inbouwsituatie moet in de TEBS E Diagnostic Software worden
geparametreerd zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168.
– Bij horizontale inbouw bedraagt de minimale hoogte van de sensor 0,8 m (zie
tabel „Inbouwalternatieven“).
Bij TEBS E2 / ELEX moet de middelste sensor verticaal worden aangebracht.
– Monteer de centrale LIN ultrasonische sensor max. 15 cm naar boven of
beneden.
Let op de volgende inbouwmaten:
Verklaring
Inbouwmaten – TailGUARD
Neem voor het uitlijnen van de sensoren de inbouwtabel in acht.
A LIN ultrasonische sensor 0°
446 122 401 0
De LIN ultrasonische sensoren inbouwen
B LIN ultrasonische sensor 15°
446 122 402 0
Niet horizontaal monteren!
Vanaf versie TEBS E2 en ELEX0 Vanaf versie TEBS E2.5 en ELEX1
Buiten 446 122 402 0 – 15° verticaal Buiten 446 122 402 0 – 15° verticaal
Binnen 446 122 401 0 – 0° verticaal Binnen 446 122 401 0 – 0° horizontaal
Inbouwhoogte sensoren 0,4 ... 1,6 m
(zie afbeelding „Inbouwmaten TailGUARD“)
*) Inbouwhoogte sensoren 0,8 ... 1,6 m
(zie afbeelding „Inbouwmaten TailGUARD“)

Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
Systeemconfiguratie – TailGUARD
Schema 841 802 281 0 zie hoofdstuk 12.5 "GIO schema's", pagina 231.
TEBS E 8
Bedradingsontwerp verdeelbox (functie- en kleurtabel), zie hoofdstuk 7.1.2 "Aansluiting met ISO 12098",
pagina 130.
Verklaring
1 Externe lampen (optioneel) 2 Buzzer (optioneel)
* CAN communicatie naar motorwagen (optioneel) GIO11 Kabel voor markeerlichten 449 803 022 0
GIO12 Universele kabel 449 908 060 0
Alternatief Aspöck kabel 65-6111-007
GIO14
GIO15
Universele kabel 449 535 … 0
GIO18 Kabel voor LIN ultrasonische sensoren 449 806 060 0 POWER Kabel voor voeding ELEX 449 303 020 0
Verdeler 894 600 024 0
161

162
8 TEBS E
TailGUARD Roof
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
– Monteer de 5 LIN ultrasonische sensoren verticaal op 2 hoogten.
– In het onderste niveau (hoofdvlak) monteert u de buitenste LIN ultrasonische
sensoren 446 122 402 0 (15°) verticaal naar binnen geneigd.
– Monteer de LIN ultrasonische sensor 446 122 401 0 (0°) centraal. Deze mag
met een afwijking van maximaal 15 cm naar boven of naar beneden worden
gemonteerd.
– Op het bovenste niveau monteert u beide LIN ultrasonische sensoren
446 122 402 0.
– Vanaf versie TEBS E2.5: Het inbouwen van de middelste sensor van het
onderste niveau mag (identiek aan TailGUARD) horizontaal of verticaal
plaatsvinden. De aanduiding in de diagnose is vereist.
Bij horizontale inbouw bedraagt de minimale hoogte van de sensor 0,8 m (zie
tabel „Inbouwalternatieven“).
Bij TEBS E2 / ELEX moet de middelste sensor verticaal worden aangebracht.
De LIN ultrasonische sensoren van het bovenste niveau (extra vlak) kunnen
verticaal en horizontaal worden geplaatst.
Bij verticale installatie moeten de sensoren naar binnen geneigd worden
gemonteerd. Om ook bij geringe inbouwruimte een waarneming van daken
mogelijk te maken, kunnen de bovenste buitenste sensoren horizontaal worden
gemonteerd. In dat geval moet u erop letten dat 15°-ultrasoonsensoren
(446 122 402 0) naar onderen geneigd worden gemonteerd. De
objectwaarneming vindt dan uitsluitend plaats in het bereik van de
ultrasoonsensoren; een oppvervlaktedekkende achterruimtebewaking is voor
het hoogste niveau niet gegeven.
Let op de volgende inbouwmaten:
Verklaring
Inbouwmaten – TailGUARD Roof
Neem voor het uitlijnen van de sensoren de inbouwtabel in acht.
A LIN ultrasonische sensor 0°
446 122 401 0
Horizontaal of verticaal
B LIN ultrasonische sensor 15°
446 122 402 0
of
LIN ultrasonische sensor 0°
446 122 401 0
(uitsluitend bovenste niveau)

Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
De LIN ultrasonische sensoren inbouwen
Vanaf versie TEBS E2 en
ELEX0
Boven (extra vlak) Buiten 446 122 402 0 – 15°
verticaal
Onder (hoofdvlak) Buiten 446 122 402 0 – 15°
verticaal
Binnen 446 122 401 0 – 0°
verticaal
Inbouwhoogte sensoren
0,4…1,2 m
(zie afbeelding
"Inbouwmaten
TailGUARD Roof ")
TEBS E 8
Vanaf versie TEBS E2.5 en
ELEX1
Buiten 446 122 402 0 – 15°
verticaal
Buiten 446 122 402 0 – 15°
verticaal
Binnen 446 122 401 0 – 0°
horizontaal
Inbouwhoogte sensoren
0,8…1,2 m
(zie afbeelding
„Inbouwmaten TailGUARD“)
Meer inbouwalternatieven zijn mogelijk conform de TEBS E Diagnostic
Software.
163

8 TEBS E
Verklaring
164
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
Systeemconfiguratie – TailGUARD Roof
Schema 841 802 283 0 zie hoofdstuk 12.5 "GIO schema's", pagina 231.
Bedradingsontwerp verdeelbox (functie- en kleurtabel),
zie hoofdstuk 7.1.2 "Aansluiting met ISO 12098", pagina 130.
GIO17 en GIO18: Let beslist op de aanwijzingen in paragraaf "TailGUARD functies",
zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168.
1 Externe lampen (optioneel) 2 Buzzer (optioneel)
* CAN communicatie naar motorwagen (optioneel) GIO11 Kabel voor markeerlichten
449 803 022 0
GIO12 Universele kabel 449 908 060 0
Alternatief Aspöck kabel 65-6111-007
GIO17
GIO18
Kabel voor LIN ultrasonische sensoren
449 806 060 0
GIO14
GIO15
Universele kabel 449 535 … 0
POWER Kabel voor voeding ELEX
449 303 020 0

TailGUARDMAX
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
TEBS E 8
– Monteer de 6 LIN ultrasonische sensoren vertikaal op twee hoogten.
Alleen wanneer de 6 LIN ultrasonische sensoren op het voertuig worden
gemonteerd zoals hieronder aangegeven, zal het systeem aan alle eisen van
ISO 12155 voldoen (Obstacle detection device during reversing).
Beide hoogten volgen de zelfde inbouwrichtlijnen:
– Monteer de buitenste LIN ultrasonische sensoren 446 122 402 0 (15°) naar
binnen geneigd.
– Monteer de LIN ultrasonische sensor 446 122 401 0 (0°) centraal.
Afstand LIN ultrasonische sensor 1 (links) – LIN ultrasonische sensor 2 (rechts):
De LIN ultrasonische sensoren van het hoofdvlak moeten worden gemonteerd
met een afstand van 180 cm.
Het hoofdvlak moet op een hoogte van 90 cm vanaf de grond worden
gemonteerd.
Het extra vlak moet op een hoogte van 40 cm vanaf de grond worden
gemonteerd.
Een Trailer Remote Control moet in de cabine zijn gemonteerd.
Let op de volgende inbouwmaten:
Inbouwmaten – TailGUARDMAX
Legende – de LIN ultrasonische sensoren uitlijnen
A LIN ultrasonische sensor 0°
446 122 401 0
De LIN ultrasonische sensoren inbouwen
Boven 446 122 402 0 – 15° Verticaal
446 122 401 0 – 0° Verticaal
Onder 446 122 402 0 – 15° Verticaal
446 122 401 0 – 0° Verticaal
B LIN ultrasonische sensor 15°
446 122 402 0
Niet horizontaal monteren!
165

8 TEBS E
Verklaring
166
Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
Systeemconfiguratie – TailGUARDMAX
Schema 841 802 282 0 zie hoofdstuk 12.5 "GIO schema's", pagina 231.
Bedradingsontwerp verdeelbox (functie- en kleurtabel),
zie hoofdstuk 7.1.2 "Aansluiting met ISO 12098", pagina 130.
GIO17 en GIO18: Let beslist op de aanwijzingen in paragraaf "TailGUARD functies",
zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168.
1 Externe lampen (optioneel) 2 Buzzer (optioneel)
* CAN communicatie naar motorwagen (optioneel) GIO11 Kabel voor markeerlichten
449 803 022 0
GIO12 Universele kabel 449 908 060 0
Alternatief Aspöck kabel 65-6111-007
GIO17
GIO18
Parametrering
Kabel voor LIN ultrasonische sensoren
449 806 060 0
GIO14
GIO15
Universele kabel 449 535 … 0
POWER Kabel voor voeding ELEX
449 303 020 0
Parametreren TailGUARD functies, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met
TEBS E diagnosesoftware", pagina 168.

Inbouwvoorschriften voor voertuigproductie
en inbouw achteraf
8.9 Montage eTASC
Montage
TEBS E 8
De montage van de eTASC is vergelijkbaar met TASC. Een uitgebreide
beschrijving vindt u in de brochure „TASC – functie en montage“, zie hoofdstuk 4
"Inleiding", pagina 13 => paragraaf „Meer informatie“.
De eTASC wordt met behulp van een geschikte houderplaat aan het voertuigframe
bevestigd. De gebruikelijke positie is achter de laatste as.
De bevestiging is uitwisselbaar met TASC en de gebruikelijke verdelerkleppen. Bij
eventueel optredende plaatsproblemen kan eTASC in stappen van 90° verdraaid
worden gemonteerd. De hendel wordt eraf genomen en zodanig gemonteerd, dat
hij in de „Stop“-positie naar onderen wijst.
Het apparaat wordt bevestigd met vier bouten M8. Kies de lengte van de bouten
aan de hand van de plaatdikte van de gebruikte houderplaat. Bij een materiaaldikte
van de drager van 3 - 6 mm kunt u bouten M8 x 20 gebruiken.
Voor de aangesloten leidingen en buizen wordt de grootte Ø12 x 1,5 mm
geadviseerd, om optimale hef- en neerlaattijden te bereiken.
Wanneer de doorsnede van de leidingen en buizen tussen eTASC en de
luchtveerbalgen te klein gekozen of wanneer de lengte te groot is, kan de
waarneming op handmatige bediening van de eTASC niet correct door de Trailer
EBS E worden gemeten. Onderstaande tabel geeft u de aanbevolen diameters en
lengten.
De Trailer EBS E druksensor voor het meten van de aslast (aansluiting 5) moet bij
de montage tussen de eTASC en de eerste pneumatisch gevoede balg via een Tstuk
worden aangesloten. Bij een stervormige verbinding van de balgen moet u de
druksensoraansluiting rechtstreeks op de verdeler aansluiten.
Buisdiameter en -lengten
Verbinding Aantal cirkels
Buis-ø [mm]; buislengte
minimaal aanbevolen
PEM => eTASC (voorraadleiding) 2 ø8x1; max. 6 m ø12x1,5; max. 8 m
eTASC => balg 2 ø8x1; max. 6 m ø12x1,5; max. 8 m
Balg => balg 2 ø8x1; max. 4 m ø12x1,5; max. 5 m
Ontluchting 2 - ø12x1,5; max. 1 m
PEM => eTASC (voorraadleiding) 1 ø12x1,5; max. 8 m ø12x1,5; max. 8 m
eTASC => verdeler 1 ø12x1,5; max. 6 m ø12x1,5; max. 6 m
Verdeler => balg 1 ø8x1; max. 4 m ø12x1,5; max. 5 m
Balg => balg 1 ø8x1; max. 4 m ø12x1,5; max. 5 m
Elektrische aansluiting
Let op het hoofdstuk voor kabelmontage en -fixering, zie hoofdstuk 8.4 "Montage
kabels / bevestiging kabels", pagina 151.
– TEBS E2.5 modulator (premium): Sluit de eTASC op GIO2 aan.
TEBS E2.5 modulator (multivoltage): Sluit de eTASC op GIO1, GIO2 of GIO3
aan.
– Parametreer de aansluiting in de TEBS E Diagnostic Software in de venster
GIO - stekkertoewijzing, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168.
167

168
9 TEBS E
9 inbedrijfstelling
inbedrijfstelling
Verloop van de inbedrijfstelling
• Remberekening
• Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware
• Functietest (EOL test)
• Kalibrering
• Documentatie
9.1 Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware
Inleiding
Parametrering
De GIO functionaliteit omschrijft in- en uitgangen die kunnen worden
geparametreerd (Engels: Generic Input/Output). Op de TEBS E modulator
bevinden zich zeven parametreerbare aansluitingen (GIO1-7); op de ELEX
bevinden zich vier parametreerbare aansluitingen (GIO13-16).
Met deze functiegestuurde toewijzing kunnen de gewenste functies vrij worden
toegekend. Dit maakt een veelvoud van functies en combinaties mogelijk.
Om de parametrering en toekenning van de GIO aansluitingen voor standaard
gebruik voor u eenvoudiger te maken, zijn standaardconfiguraties vastgelegd, zie
hoofdstuk 12.5 "GIO schema's", pagina 231. Deze standaard configuraties geven
de maximaal mogelijke aansluiting aan voor de TEBS E modulator - van een
simpele oplegger met RTR functie tot ECAS functie met schakelaar voor losniveau,
asfaltrem, enzovoort.
Als een nieuwe parameterset voor een voertuig moet worden samengesteld, dan
wordt eerst een passend GIO schema gekozen. De daarvoor bestemde
parameterset is in de TEBS E diagnosesoftware opgeslagen (onder het GIO
schemanummer).
De stekkertoewijzingen van de TEBS E modulator is gedefinieerd in de GIO
schema's voor de Standaard of Premium variant. In de schema's en parametersets
staan telkens de maximale systemen beschreven.
Wanneer functies niet nodig zijn, kunnen deze bij de functiekeuze eenvoudig
worden uitgezet.
Een TEBS E systeemtraining is vereist om een parameterset samen te stellen.
Alleen na ontvangst van een PIN-code bent u bevoegd wijzigingen in te voeren
met de TEBS E diagnosesoftware, zie hoofdstuk 11.2 "Systeemtraining en PIN",
pagina 204.
Er is een nieuwe PIN-code voor TEBS E2, waarvoor nascholing nodig
is. Neem daarvoor contact op met WABCO.
Diagnosesoftware bestellen
Ga naar onze internetsite https://www.wabco-auto.com/mywabco/.
Meld uzelf aan bij myWABCO.
Hulp voor de aanmelding en bestelling van de Diagnostic Software ontvangt u via
de knop Stap-voor-stap handleiding.
– Houd voor de parametrering de gegevens van de remberekening en het GIO
schemanummer bij de hand.

inbedrijfstelling
– Open de TEBS E diagnosesoftware.
Het startvenster gaat open.
Wat is nieuw in de TEBS E diagnosesoftware?
Klik op Help => Inhoud => Wat is nieuw?
Klik dan op de softwareversie, waarvoor u de updates wil lezen.
TEBS E 9
– Klik op systeem => parameter.
– Selecteer het te bewerken type ECU (Standaard, Premium, Multi-Voltage).
Het venster TEBS - systeem wordt geopend.
169

170
9 TEBS E
inbedrijfstelling
– Klik op de knop uit bestand lezen, om een parameterset in te lezen.
Met het downloaden van de TEBS E diagnosesoftware worden ook de door
WABCO gedefinieerde parametersets gedownload. De parametersets zijn
volgens het GIO schema aangegeven.
De standaard parameters kennen de functies aan de stekkers toe, zoals in de
tabel aangegeven. Daarbij worden standard parameters voor de functies op
standard waarden ingesteld (bijv. drukken voor heffen en dalen liftassen,
maximale druk en snelheid voor de wegrijhulp, etc.).
Als ABS configuratie wordt voor opleggers en middenassers 2S/2M en voor
disselaanhangwagens 4S/3M gekozen.
Om de parameterset te completeren moeten de volgende gegevens nog
worden ingevoerd:
– Wanneer uw voertuig bijv. een liftas heeft, zet dan een vinkje in het vakje van
de betreffende as bij liftas 1.
– Wanneer alle gegevens zijn ingevoerd en gecontroleerd, klik dan op verder.
Het venster TEBS - ALB wordt geopend.
– Geef voertuiggegevens en remdrukken in. Indien nodig, klik op Remgegevens
invoeren of Voertuigafmetingen invoeren en geef de gegevens volgens de
remberekening in.
In menupunt Voorijling pm kan de voorijling voor de pneumatisch gewenste druk
worden ingesteld.
In menupunt voorijling CAN wordt de voorijling voor de elektrische gewenste druk
ingesteld. Hierdoor is het mogelijk het getrokken voertuig – om de CAN voorijling
hoger – te remmen achter een EBS geremde motorwagen.
– Wanneer alle gegevens zijn ingevoerd en gecontroleerd, klik dan op verder.
Het venster TEBS - ABS/RSS wordt geopend.

inbedrijfstelling
TEBS E 9
– Klik op type banden onder Roll Stability Support (RSS), wanneer de RSS
functie moet worden geactiveerd.
– Zet voor kiepgevaarlijk voertuig een vinkje, wanneer het voertuig kiepgevaarlijk
is.
– Wanneer alle gegevens zijn ingevoerd en gecontroleerd, klik dan op verder.
Het venster TEBS - functiekeuze wordt geopend.
De afkortingen, die tussen haakjes achter de functies / subsystemen staan, zijn
onafhankelijk van de taalkeuze en worden op het systeemplaatje overgenomen.
171

172
9 TEBS E
inbedrijfstelling
– Haal het vinkje weg bij de standard functies die niet nodig zijn. Klik daarvoor op
het betreffende vinkje om deze te verwijderen.
– Selecteer, indien van toepassing, subsystemen. Klik om een vinkje te zetten
daarvoor op het lege vakje voor het gewenste subsysteem.
– Klik op de knop in ECU schrijven en de geparametreerde gegevens worden in
de ECU overgebracht.
– Klik op de knop Systeemplaatje en een systeemplaatje wordt geprint, zie
hoofdstuk 9.5 "Documentatie", pagina 192.
– Zijn speciale functies nodig, klik dan op de knop speciale functies weergeven.
Dit menu is te gebruiken om functies afzonderlijk aan de stekkers en Pins toe te
kennen.
CAN Router / CAN Repeater
Bij het aansluiten van de externe druksensor aan de CAN Router moet
via de TEBS E diagnosesoftware de instelling: druksensor aan R/R
worden geselecteerd.
Bij selectie van deze parameter is de functie remlichtvoorziening (24N)
niet toegestaan, daar in het geval van 24N spanningsvoeding de
druksensor is uitgeschakeld.
– Wanneer parameters moeten worden gewijzigd, klik op de knop parameters
wijzigen.
Het venster TEBS - GIO parameter 1 wordt geopend.

Kooiaapregeling
OptiLoad / OptiTurn
inbedrijfstelling
TEBS E 9
– In dit venster kunnen parameters worden gewijzigd, wanneer standard
instellingen niet geschikt zijn.
– Configureer het schakelaartype onder Liftasbesturing bij OptiLoad of
vorkheftruckherkenning door te klikken op mechanische schakelaar of
benaderingsschakelaar.
– De parameter voor de liftasregeling met kooiaap voert u in onder liftasregeling
met herkenning kooiaap => liftas 1.
– De parameter voor de liftasregeling zonder kooiaap voert u in onder
Automatische liftasaansturing => liftas 1.
Systeeminstelling
Voor de basis parametrering moet naast het 4S/3M remsysteem de asliftklep voor
de laatste as worden ingesteld.
Bij gebruik van 2 liftassen moet liftas 1 op de eerste as en liftas 2 op de laatste as
worden ingesteld.
Het ECAS kleppenblok of de LACV-IC moet de achteras regelen.
Functiekeuze
– Klik in het venster TEBS - functiekeuze, bij één liftas op Liftassturing2 (ILS1),
twee liftassen op Liftassturing2 (ILS2).
– Onder de speciale functies moet OptiTurn / OptiLoad (rangeerhulp) (MH) of
OptiTurn / OptiLoad plus (MH+) zijn geselecteerd. Deze parameters zijn vereist
om OptiLoad of OptiTurn te activeren.
– In het venster TEBS - GIO parameter 1 kan Schakelaarstatus voor de toets
rangeerhulp worden geselecteerd.
– Onder Automatische liftasaansturing kan een geïntegreerde restdruk bij
sleepassen worden geselecteerd (optioneel).
173

174
9 TEBS E
inbedrijfstelling
Zoals bij de functie "wegrijhulp" kunnen OptiLoad en OptiTurn met
hulp van een externe magneetklep de functie met een conventionele
restdruk uitvoeren. Daarvoor moet de parameter OptiTurn/OptiLoad
plus worden geselecteerd, zie venster TEBS - functiekeuze => knop
speciale functies weergeven.
– In het venster TEBS - GIO parameter 1 kan onder rangeerhulp OptiTurn worden
geselecteerd of moet de activering via het SmartBoard worden uitgevoerd.
Bovendien kan de parameter voor het activeren van OptiTurn worden
geselecteerd.
Voor het deactiveren van OptiTurn kan een snelheid tot maximaal 30 km/u
(drukbegrenzing afhankelijk van ALB gegevens) worden ingegeven.
– Onder Kingpin reductie (OptiLoad) kan een parameter voor het activeren van de
functie (vanaf 0 km/h) worden ingegeven.
Voor het deactiveren van OptiLoad kan een waarde voor de drukbegrenzing
afhankelijk van ALB gegevens worden ingegeven.
– Wanneer alle wijzigingen zijn ingevoerd en gecontroleerd, klik dan op verder.
Het venster TEBS - GIO parameter 2 wordt geopend.
– In dit venster kunnen parameters worden gewijzigd, wanneer standard
instellingen niet geschikt zijn.

Wegrijblokkering
inbedrijfstelling
TEBS E 9
– Activeer de parameter Wegrijblokkering (immobilizer) in het venster TEBS -
functiekeuze.
– Activeer voor een optioneel apparaat voor alarmsignalen de parameter uitgang
voor zoemer in het venster TEBS - GIO parameter 2 => Immobilizer
(wegrijblokkering).
– Leg vast of het signaal permanent of periodiek moet klinken.
Permanent: permanent signaal gedurende 30 seconden, daarna 30 seconden
pauze. Herhaling van de cyclus tot een totale duur van 5 minuten. Daarna
deactivering van het alarmsignaal.
Periodiek: wisselend signaal met 2 Hz frequentie gedurende 30 seconden,
daarna 30 seconden pauze. Herhaling van de cyclus tot een totale duur van 5
minuten. Daarna deactivering van het alarmsignaal.
Met TEBS E2 kan via de parameter Ontgrendelen uitsluitend bij
ingeschakelde parkeerrem worden ingesteld of de wegrijblokkering
alleen bij geactiveerde parkeerrem kan worden ontgrendeld.
– Wanneer alle wijzigingen zijn ingevoerd en gecontroleerd, klik dan op verder.
Het venster TEBS - GIO parameter 3 wordt geopend.
– In dit venster kunnen parameters worden gewijzigd, wanneer standard
instellingen niet geschikt zijn.
– Wanneer alle wijzigingen zijn ingevoerd en gecontroleerd, klik dan op verder.
175

9 TEBS E
Stekkertoewijzing
176
inbedrijfstelling
– Klik op de knop Systeemplaatje en een systeemplaatje wordt geprint, zie
hoofdstuk 9.5 "Documentatie", pagina 192.
– Selecteer in het uitklapmenu van een vrije Pin-aansluiting de gewenste functie
door erop te klikken.
De term geen in het uitklapmenu betekent, dat nog geen functie is toegekend.
In het uitklapmenu worden alleen functies aangegeven, die eerder geselecteerd
zijn en die aan die Pin ook mogelijk zijn.
De toekenning kan zo vaak u wilt worden gewijzigd, waarbij natuurlijk rekening
moet worden gehouden met de beschikbaarheid van de uit- en ingangen. Een
ECAS klep kan, bijvoorbeeld, alleen aan GIO2 of GIO3 worden toegekend, daar
alleen op deze Pin-aansluitingen twee uitgangen aanwezig zijn.
De gegevens kunnen in de ECU worden opgeslagen, wanneer alle gekozen
functies toegekend zijn en geen dubbele toekenning aanwezig is, dus wanneer
de velden nog niet toegekende component(en) en dubbel gekozen
component(en) leeg zijn.
Maximaal zijn drie functies per GIO aansluiting mogelijk.
Let erop, dat de juiste kabels beschikbaar zijn. Wanneer geen juiste kabel
beschikbaar is, dan kunt u een 4-polige universele kabel en een verdeeldoos
nemen.
– Wanneer alle gegevens/toekenningen zijn ingevoerd en gecontroleerd, klik dan
op OK.

Multi-Voltage
inbedrijfstelling
TEBS E 9
De TEBS E diagnosesoftware herkent automatisch of een Multi-Voltage variant is
aangesloten. In het venster TEBS E - systeem moet spanningsvoeding 12 V of 24
V worden geselecteerd. Alle opties die niet beschikbaar zijn in deze modus worden
op de volgende beelschermen niet meer weergegeven.
CAN berichten: Met deze parameter kan de CAN communicatie alleen
voor 24V of van 12V-24V (12V of 24V) door TEBS E worden
ondersteund.
Parameter Geen ALB bij trekkende voertuig zonder EBS (alleen in
landen met gemengd gebruik (12V / 24V))
Wordt het getrokken voertuig gebruikt achter verschillende
motorwagens, die voor lastafhankelijke (bijv. EU opleggers) en
onafhankelijke (bijv. US opleggers) remkrachtregeling zijn uitgerust,
dan kan de TEBS E diagnosesoftware worden gebruikt om de
automatische deactivering van de ALB regeling op trekkers zonder
CAN bus (bijv. US opleggers) te kiezen.
Dit betekent: Achter deze US motorwagens met uitsluitend
pneumatische remleiding, zonder lastafhankelijke remkracht, wordt
altijd de beladen-karakteristiek uitgestuurd.
Als een remdruk bestaat via CAN volgens ISO 7638 stekerverbinding,
dan is de ALB automatisch weer actief.
De selectie van parameter Geen ALB bij trekkende voertuig zonder
EBS is alleen bij TEBS E Multi-Voltage modulator mogelijk.
177

178
9 TEBS E
TailGUARD-functies
inbedrijfstelling
Voorwaarden: ELEX is via Subsystems aangesloten op de TEBS E modulator.
– Klik in het venster TEBS - GIO parameter 3 op de knop verder.
Het volgende venster wordt geopend:
– Klik op het systeem, dat in het voertuig moet worden gemonteerd.
TailGUARDlight (benaderingshulp laadplatform)
PWM sensoren: Toepassing van de ultrasone sensoren van de Trailer Central
Electronic. De sensoren moeten met twee kabels op GIO17 (links) en GIO18
(rechts) worden aangesloten.
LIN sensoren:Sensoren met een LIN-interface voor de communicatie met de ELEX.
In dit geval kan één sensor op ieder van GIO17 en GIO18 worden aangesloten of
beide sensoren kunnen met een LIN verdeler worden aangesloten op GIO17 of
GIO18.
In het venster GIO - stekkertoewijzing => Stekker ELEX mag ultrasonische sensor
LIN (Pin 4 3) alleen eenmaal op GIO17 of GIO18 worden geselecteerd, daar
anders een foutmelding verschijnt. De functie van de sensoren is dan op beide
GIO's beschikbaar, daar deze intern parallel zijn geschakeld. Er kunnen altijd
sensoren op beide GIO's worden aangesloten, ook wanneer bij GIO17 of GIO18
geen staat.
Inbouwdiepte sensor: Hier moet de afstand van de sensor vanaf de laatste,
achterkant van het voertuig worden ingegeven. De afstand moet maximaal 35 cm
bedragen.
Stopafstand: Hier wordt de afstand tot het obstakel ingegeven, waarbij het voertuig
automatisch door ELEX enTEBS E wordt geremd. De stopafstand kan tussen
0,3 m en 1 m worden ingesteld.

inbedrijfstelling
TailGUARD (achterruimtebewaking hoofdvlak)
TEBS E 9
Er kunnen maximaal 6 sensoren worden aangesloten (6 sensoren op GIO17 of 2x
3 sensoren op GIO17 en GIO18).
In het venster GIO - stekkertoewijzing => Stekker ELEX mag ultrasonische sensor
LIN (Pin 4 3) alleen eenmaal op GIO17 of GIO18 worden geselecteerd, daar
anders een foutmelding verschijnt. De functie van de sensoren is dan op beide
GIO's beschikbaar, daar deze intern parallel zijn geschakeld. Er kunnen altijd
sensoren op beide GIO's worden aangesloten, ook wanneer bij GIO17 of GIO18
geen staat.
2 ultrasonische sensoren / 3 ultrasonische sensoren: Hier kan een systeem met
twee of drie ultrasonische sensoren worden geselecteerd.
WABCO advies: Systeem met minstens drie ultrasonische sensoren, daar de
herkenning met drie sensoren aanzienlijk beter is.
De middelste sensor mag met een afwijking van max. 15 cm naar boven of naar
beneden worden gemonteerd.
Om overhangende laadperrons goed te herkennen, moeten alle sensoren of
tenminste de middelste sensor op bufferhoogte of direct daaronder worden
gemonteerd. Als compromis tussen achterruimtebewaking en benaderingshulp
laadplatform kunt u de optie middelste sensor gedraait kiezen, om de waarneming
van overstekende laadperrons te optimaliseren. Voor deze configuratie moet u de
gevoelige sensorgevoeligheid kiezen.
Voertuigbreedte: Hier wordt de maximale voertuigbreedte ingegeven.
Afstand sensor 1 (links) – sensor 2 (rechts): Hier wordt de afstand tussen de beide
buitenste ultrasonische sensoren (gemeten midden-midden) ingegeven. Voor een
systeem volgens ISO 12155 moeten de sensoren van het hoofdvlak in een afstand
van 180 cm worden geïnstalleerd. Wanneer de sensorafstand < 200 cm bedraagt,
is de herkenning in het buitenbereik dicht bij het voertuig beperkt.
Afstand sensor 1 (links) – sensor 3 (midden): Hier wordt de afstand tussen de
linker sensor en de middelste sensor ingegeven.
Afstand sensoren tot de grond: Hier wordt de afstand van het hart sensor tot de
grond ingegeven, wanneer het voertuig op normaalniveau staat. Voor een systeem
volgens ISO 12155 moet het hoofdvlak op een hoogte van 90 cm worden
geïnstalleerd.
Inbouwdiepte sensor: Hier moet de afstand van de sensor vanaf de laatste,
achterkant van het voertuig worden ingegeven. De afstand moet maximaal 35 cm
bedragen.
Remmen: Hier kan gekozen worden of het voertuig automatisch moet worden
geremd.
Stopafstand: Hier wordt de afstand tot het voertuig ingegeven, waarbij het voertuig
automatisch door ELEX en TEBS E wordt geremd, wanneer deze afstand tot het
laadperron is bereikt. Bij drie sensoren kan de stopafstand 0,5 - 1 m bedragen.
Middelste sensor gedraaid: Wanneer drie ultrasonische sensoren werden
geselecteerd, kan de middelste sensor 90° worden gedraaid. De veranderde stand
wordt in de rechter afbeelding weergegeven (zie venster ELEX - parameter).
179

180
9 TEBS E
inbedrijfstelling
Sensorgevoeligheid
• Gevoelig:Hoge identificatiekracht in de onmiddellijke omgeving
(uitlevertoestand). Aanbevolgen gevoeligheid voor hoofdvlak bij
TailGUARDMAX en voor TailGUARD. Bij een sensorafstand < 2 m moet deze
gevoeligheid worden geselecteerd, wanneer de totale achterruimte moet
worden bewaakt.
• Standard: De gevoeligheid van de sensoren is in het benaderingsbereik iets
naar beneden bijgesteld, om objecten uit te schakelen die op de trailer vast
zitten en reacties kunnen veroorzaken (bijv. rubberen buffers, etc.). Deze
instelling moet bij TailGUARD Roof voor de beide bovenste sensoren worden
gebruikt.
• Kort bij de vloer:De gevoeligheid van de sensoren is in het bereik veraf iets
verminderd om reflecties door objecten op de vloer (bijvoorbeeld stoepranden),
niet te detecteren. Deze instelling moet worden gebruikt, wanneer de sensoren
lager dan 50 cm worden gemonteerd (bijv. voor de onderste sensorrij bij
TailGUARDMAX).
Moet de gevoeligheid van de sensoren achteraf worden gewijzigd, omdat bijv.
storingen zijn opgetreden, dan is een nieuwe inbedrijfstelling van het systeem
vereist, zie venster TEBS-E diagnosesoftware => Meetwaarden =>
achteruitrijbewaking .
TailGUARD Roof / TailGUARDMAX (achterruimtebewaking extra vlak)
2 ultrasonische sensoren: Hier kan een systeem met twee ultrasonische sensoren
voor TailGUARD Roof worden geselecteerd.
3 ultrasonische sensoren: Hier kan een systeem met drie ultrasonische sensoren
voor TailGUARDMAX worden geselecteerd. De middelste sensor mag met een
afwijking van maximaal 15 cm naar boven of naar beneden worden gemonteerd.
Afstand sensor 4 (links) – sensor 5 (rechts): Hier wordt de afstand tussen de beide
buitenste ultrasonische sensoren (gemeten midden-midden) ingegeven. Voor een
systeem volgens ISO 12155 moeten de sensoren van het extra vlak op een
afstand van 180 cm worden geïnstalleerd.
Afstand sensor 4 (links) – sensor 6 (midden): Hier wordt de afstand tussen de
linker sensor en de middelste sensor ingegeven.
Afstand sensoren tot de grond: Hier wordt de afstand van het hart sensor tot de
grond ingegeven, wanneer het voertuig op normaalniveau staat. Voor een systeem
volgens ISO 12155 moet het extra vlak op een hoogte van 40 cm worden
geïnstalleerd.
Inbouwdiepte sensor: Hier moet de afstand van de sensor vanaf de laatste,
achterkant van het voertuig worden ingegeven.
Remmen: Hier kan gekozen worden of het voertuig automatisch moet worden
geremd.
Stopafstand: Hier wordt de afstand tot het obstakel ingegeven, waarbij het voertuig
automatisch door ELEX en TEBS E wordt geremd, wanneer deze afstand tot het
laadperron is bereikt. De stopafstand kan van die van het hoofdvlak afwijken
(0,7 - 1 m).
Sensorgevoeligheid: Zie beschrijvingen hiervoor (onder paragraaf „TailGUARD“).
Buitensensoren gedraaid: Om ook bij geringe inbouwruimte een waarneming van
daken mogelijk te maken, kunnen de bovenste buitenste sensoren (sensor 4 & 5)
horizontaal worden gemonteerd. Dan moet u erop letten dat 15°-sensoren
(446 122 402 0) naar onderen gericht worden gemonteerd. De objectwaarneming
vindt dan uitsluitend plaats in het bereik van de ultrasoonsensoren; een
oppvervlaktedekkende achterruimtebewaking is voor het hoogste niveau niet
gegeven.

inbedrijfstelling
TEBS E 9
Opties
• Achteruitrijwaarschuwing (buzzer) gemonteerd: Er kan een externe buzzer op
het ELEX worden aangesloten, die de frequentie wijzigt overeenkomstig de
afstand van het laadperron (TailGUARD) of van het waargenomen object
(TailGUARDMAX). De buzzer moet een minimaal stroomverbruik van 10 mA
hebben, anders wordt een kabelbreuk aangegeven. De buzzer moet een
permanente toon geven. Gebruik de buzzer niet als enkel afstandkenmerk,
aangezien een storing niet duidelijk aangegeven kan worden.
• Positielampen: Het knipperen van de positielampen (markeerlichten) kan hier
worden gedeactiveerd voor landen, waarin dit niet is toegestaan (bijv. Groot-
Brittannië en Zwitserland).
• Communicatie met de Trailer Remote Control actief: De communicatie naar de
Trailer Remote Control via PLC (Power Line Communication) in de motorwagen
kan hier worden gedeactiveerd. Daarmee heeft de Trailer Remote Control geen
functie meer.
Achteruitrijsignaallamp aan de aanhanger
• Geen lampen gemonteerd: Geen externe signaallampen voor het aangeven
van de afstand aangesloten op het ELEX.
• knipperend: De beide aangesloten, externe signaallampen knipperen met de
frequentie van de markeerlichten.
• permanent aan: De beide aangesloten, externe signaallampen geven aan, in
welk bewakingsgebied een object aanwezig is, bijv. de afstand tot het
laadperron. De functie is nodig voor landen, waar het knipperen van de
markeerlichten niet is toegestaan (bijv. Groot-Brittannië en Zwitserland).
Remmen deactiveren: TailGUARD kan kortstondig worden gedeactiveerd, om
ongewild remmen bij het achteruitrijden te voorkomen, zodat verder rijden mogelijk
is (bijv. bij een storing).
• Door de versnelling 2 maal in achteruitrijden te schakelen: Het systeem kan
worden gedeactiveerd door de versnelling binnen 1-3 seconden opnieuw in
achteruitrijden te schakelen.
• Door na het remmen de versnelling 2 maal in achteruitrijden te schakelen: Bij
deze optie wordt de optionele, externe buzzer (bijv. in woongebieden)
gedeactiveerd door de versnelling binnen 1-3 seconden opnieuw in
achteruitrijden te schakelen. Wanneer het voertuig bij achteruitrijden heeft
geremd, kan TailGUARD-functie kortstondig worden gedeactiveerd door de
versnelling binnen 1-3 seconden opnieuw in achteruitrijden te schakelen.
• via een toets: Hier kan een toets op het ELEX worden aangesloten. Wanneer
de versnelling in achteruitrijden is geschakeld en de toets wordt bediend, dan
wordt TailGUARD gedeactiveerd. Alle deactiveringen werken slechts zolang, tot
de versnelling opnieuw in de achteruit wordt geschakeld.
Aanhangwagenaccu
• Niet gemonteerd: Er is geen aanhangwagenaccu op de ELEX aangesloten.
• 12 V: Hier wordt een 12 V accu op het ELEX aangesloten (bijvoorbeeld ook van
koelwagen). Hiervoor moet een TEBS E2 modulator (Multi-Voltage) worden
gebruikt. ELEX schakelt de accu uit, wanneer de spanning onder 10,8V zakt.
• 24 V: Hier wordt een 24V accu op het ELEX aangesloten . ELEX schakelt de
accu uit, wanneer de spanning onder 21,6V zakt.
Acculading: Wanneer deze optie is gekozen, wordt een aangesloten accu door de
ELEX geladen. Hier moet ook een nalooptijd in de ECU van minstens één minuut
worden ingesteld.
Onderbrekingsvrije stroomvoorziening: Wanneer geen klem 30-spanning
beschikbaar is, wordt onmiddellijk overgeschakeld naar de accuvoeding. De
elektronica loopt na, tot de geparametreerde nalooptijd is bereikt. Het wordt
aanbevolen, in het ECAS-bedrijf met accu deze parameter in te stellen.
181

182
9 TEBS E
Trailer Remote Control configuratie
inbedrijfstelling
In dit venster kan één van de drie gedefinieerde configuraties worden geselecteerd.
De toetsen kunnen ook naar wens worden geconfigureerd, zie hoofdstuk 10.2
"Bediening met afstandsbediening voor getrokken voertuigen (Trailer Remote
Control)", pagina 193.
Drempelwaarde kiephoek: Hier kunnen de drukstijgingen voor het aangeven van
de kiephoek worden ingesteld.
Wegrijblokkering PIN in de Trailer Remote Control opslaan: Optioneel kan de
geheugenopslag van de PIN worden gedeactiveerd.

eTASC
inbedrijfstelling
TEBS E 9
Voorwaarde: TEBS E modulator (Premium of Multi-Voltage) vanaf versie E2.5
De na de montage vereiste parameterveranderingen ten aanzien van eTASC
worden gerealiseerd in de TEBS E Diagnostic Software.
In de offline-modus moet de te bewerken TEBS E modulator variant (Premium of
Multi-Voltage) worden geselecteerd.
– Daartoe klikt u op Systeem => Parameter.
– In het venster TEBS - systeem markeert u onder Vering => Geïntegreerde
ECAS 1-puntsregeling => eTASC, om in de software de montage van de
eTASC te parametreren.
– In het venster TEBS - GIO parameter 2 onder Niveauregeling draagt u de
snelheid voor de RtR-functie in, waarbij het rijniveau bij het wegrijden
automatisch wordt geregeld.
– In hetzelfde venster klikt u op Uitgebreide ECAS parameter en voert u de
gewenste waarden in voor:
• Regelvertraging: periode, waarin de gefilterde wegsensorsignalen permanent
van het gewenste niveau afwijken en waarna een hoogtecorrectie plaatsvindt.
• Dalen: Geeft aan, tot welk niveau minimaal neergelaten of op het buffer mag
worden geplaatst.
• de standby modus: Parametreert het aanwezig zijn van een accu.
• Activering standby: Tijdpunt voor de activering van de standby.
Toleranties in standby: Waarde, waarmee het gemeten niveau naar onderen of
boven mag afwijken van het gewenste niveau.
Standyby tijd: Duur van de standby.
• Plausibiliteit: Functie controleert met behulp van de wegsensor, of zich een voor
de bediening passende beweging van de opbouw instelt:
Grens plausibiliteitscontrole bij het dalen van de aan de achteras bevindende:
wegsensorwaarde, waarbij de elektronica geen plausibiliteitsfout afgeeft,
afhankelijk van de elasticiteit van het rubber buffer.
Periode plausibiliteitscontrole: Duur tijdens welke de beweging van de opbouw
niet bij de bediening mag passen.
183

184
9 TEBS E
9.2 Functietest
inbedrijfstelling
• ECAS met eTASC / verdelerklep:
Geen niveauregeling in de stilstand: Deactiveren van de automatische
niveauregeling bij bijvoorbeeld laden en lossen.
Handmatig omhoogbrengen / neerlaten (eTASC): Standard geactiveerd; bij het
deactiveren werkt eTASC als een conventionele verdelerklep.
• Toleranties: Waarde, waarmee het gemeten niveau mag afwijken van het
gewenste niveau aan de vooras, achteras, en tussen de desbetreffende assen;
(aanbevolen worden toleranties van 10 mm).
• Groen ECAS-waarschuwingslampje: Parametreert het aanwezig zijn en het
type van een waarschuwingslamp en stelt het gedrag van de lamp bij fouten in.
• Overige functies:
Bandenindrukcompensatie: Bij activering, compenseert lineair het indrukken
van de voorste en achterste banden bij belading in.
Toegelaten balgdruk:
Rijsnelheid, tot waar handmatige hoogtewijzigingen toegestaan zijn
– Vervolgens moet de kalibrering van de wegsensoren, dus de bovenste,
onderste niveaus en de normaalniveaus plaatsvinden. Klik daartoe op Systeem
=>Kalibreren van de wegsensoren.
– De functietest (EOL test) kan alleen dan worden uitgevoerd, wanneer aan de
TEBS E training is deelgenomen.
Met TEBS E diagnosesoftware bestaat de mogelijkheid om via het menu
Aansturing verschillende simulaties uit te voeren, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen
parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS-E
diagnosesoftware.

inbedrijfstelling
9.3 Inbedrijfstelling van de LIN ultrasonische sensor
Normale EOL-test
TEBS E 9
PWM ultrasonische sensoren (TailGUARDlight) worden niet ingeleerd.
Reflecties kunnen niet worden uitgeschakeld.
Voorwaarde: Bij de inbedrijfstelling van de ultrasoonsensoren en het TailGUARDsysteem
moet de achteruit zijn ingeschakeld.
De inbedrijfstelling van de LIN-ultrasoonsensoren wordt in drie stappen verricht
door middel van de end-of-line-test:
1. De LIN ultrasonische sensoren inleren
2. Test op reflecties
3. Herkenning testlichaam
1. De LIN ultrasonische sensoren inleren
Na montage moeten de LIN ultrasonische sensoren de herkenning van de positie
op het voertuig worden ingeleerd.
– Klik in het venster TEBS-E Diagnostic Software op Meetwaarden =>
TailGUARD.
– Klik in het venster TailGUARD op de knop Inbedrijfstelling starten.
Daarvoor moeten de LIN ultrasonische sensoren telkens 1-2 seconden worden
afgedekt, waarbij de volgende volgorde absoluut moet worden aangehouden:
Hoofdvlak: 1-links 2-rechts 3-midden
Extra vlak: 4-links 5-rechts 6-midden
De af te dekken LIN ultrasonische sensor knippert in de afbeelding (zie
venster TailGUARD).
Wanneer een LIN ultrasonische sensor wordt herkend, dan knipperen de
positielampen van het voertuig eenmaal en in de afbeelding (zie venster
TailGUARD) knippert de volgende LIN ultrasone sensor, die moet worden
ingeleerd.
185

186
9 TEBS E
Gerduceerde EOL-test
inbedrijfstelling
2. Test op reflecties
Nadat de LIN ultrasoninsche sensoren zijn ingeleerd, wordt getest of reflecties
optreden en de LIN ultrasonische sensoren objecten aan het voertuig ten onrechte
als hindernis herkennen.
– Voor deze test moet u de ruimte 2,5 m achter het voertuig en 0,5 m aan de
zijkant van het voertuig vrijhouden.
– Wordt een object herkend, druk dan op de knop reflecties uitschakelen om deze
reflectie uit te schakelen.
Daarna volgt nog een meting om vast te stellen of reflecties van andere
objecten moeten worden uitgeschakeld.
Worden nog meer objecten herkend, dan moeten de LIN ultrasonische
sensoren of gemonteerde componenten anders worden gepositioneerd.
3. Herkenning testlichaam
Wanneer het systeem storingvrij is, volgt een objecttest.
– Plaats daartoe een proefexemplaar (bijvoorbeeld een plastic buis) dat hoger is
dan de montagehoogte van de LIN ultrasonische sensoren, op 0,6 m (± 0,1 m)
links en 1,6 m (± 0,2 m) rechts in de ruimte achter het voertuig.
De gemeten afstand wordt weergegeven in de TEBS E Diagnostic Software
(zie venster TailGUARD).
– Bevestig de positie van de objecten met de knop Object waargenomen.
Wordt het proefexemplaar herkend, dan wordt de End-of-Line bit in de ELEX
gewist en is het systeem foutvrij. De inbedrijfstelling was succesvol.
Was de test niet succesvol, dan zijn of de LIN ultrasonische sensoren op de
verkeerde positie ingeleerd of zijn de parameters voor de sensorafstand
verkeerd ingegeven. Controleer de parameter respectievelijk de
inbouwsituatie van de sensoren en herhaal de test.
Vanaf versie TEBS E2.5 bestaat de mogelijkheid de EOL-test te
reduceren. Daartoe moet aan de volgende voorwaarden zijn voldaan:
• Onder Opties => Instellingen => Testopties moet u de instelling van
de TailGUARD-test Objecttest (optioneel) kiezen.
• De afstand tussen linker en rechter sensor bedraagt 1,6 - 2,4 m.
• Bij drie sensoren moet de middelste sensor centraal zijn
aangebracht. Een afwijking van 30 cm naar rechts of links van de
middenas is toelaatbaar.
• De inbouwdiepte van de sensoren bedraagt maximaal 35 cm.

inbedrijfstelling
TEBS E 9
Wanneer aan alle voorwaarden is voldaan, verandert het verloop van de
inbedrijfstelling:
– Bevestig de inbouwmaten, die in de parametrering werden aangegeven.
Uitsluitend dan kan de inbedrijfstelling met de knop Afstanden correct, objecttest
weglaten weorden gereduceerd (zie onderstaand venster Controle van de
inbouwmaten).
– Ga verder zoals beschreven onder paragraaf „De LIN ultrasonische sensoren
inleren“.
187

188
9 TEBS E
Echo-test
inbedrijfstelling
– Aanvullend bij 3 LIN ultrasone sensoren in het hoofdvlak: Nadat de laatste LIN
ultrasonische sensor werd ingeleerd, branden de positielampen 3 seconden
lang.
– Daarna moet de positie van de middelste LIN ultrasone sensor worden bediend,
doordat u deze opnieuw ingedrukt houdt (positielampen moeten zijn gedoofd).
Wanneer niet aan deze voorwaarden wordt voldaan, moet de normale EOL-test
worden verricht.
Aansluitend wordt de echo-test verricht. Houd daartoe een bereik van 2,5 m achter
en 0,5 m aan de zijkanten van het voertuig vrij.
– Wordt een object herkend, druk dan op de knop reflecties uitschakelen om deze
reflectie uit te schakelen (zie paragraaf „Normale EOL-test - test op reflecties“).
De EOL-test kan ook met de reflectietest worden verkort, wanneer aan de
volgende voorwaarden is voldaan:
• De reflectietest werd eenmaal is succesvol uitgevoerd aan het voertuig.
• De structuur aan de achterzijde van het voertuig, dus de inbouwpositie van de
ultrasoonsensoren, buffers enzovoort, blijft identiek.
• Het gaat om een stabiele en procesveilige serieproductie.
Ook de reflectietest kan via opties en instellingen worden gekozen. Dit is echter
aanbevolen bij standard voertuigen, waarvan de waarden bekend zijn en wanneer
de reflectietest eenmaal werd verricht.
Nadat de test voor de eerste keer is verricht, moet u de gemeten
storingsechowaarden in een bestand schrijven (uitsluitend wanneer storingsechos
werden gevonden). Voeg de inhoud van dit bestand in het ECU-bestand van de
volgende voertuigen in.
Aan het begin van de parametrering met veranderd ECU-bestand verschijnt het
dialoogvenster, of de waarden van het ECU-bestand moeten worden gebruikt. Dit
is uitsluitend bij voertuigen met dezelfde TailGUARD-configuratie en gelijke
inbouwsituatie toelaatbaar.
Bij nieuwe voertuigen of veranderde montageomstandigheden (bijvoorbeeld meer
of anders geplaatste aanbouwdelen aan de achterkant van de trailer) is het niet
toegestaan de reflectietest uit te schakelen.

9.4 Kalibreren sensoren
Voorwaarden voor succesvol kalibreren
inbedrijfstelling
TEBS E 9
Voor het kalibreren van de sensoren is een TEBS E systeemtraining of een E-
Learning vereist. Alleen na ontvangst van PIN 2 bent u bevoegd om de kalibrering
uit te voeren, zie hoofdstuk 11.2 "Systeemtraining en PIN", pagina 204.
• Het bereik van de karakteristiek is 966 - 1660 Timer Ticks (TT).
• Het rijniveau I moet tussen 1139 - 1486 TT liggen.
• Het hoogste kalibreerniveau moet groter zijn dan de som uit rijniveau I
(normaalniveau) en 3x tolerantiewaarde ingesteld niveau (in te stellen met
TEBS E diagnosesoftware) + 5 mm (bijvoorbeeld vangkabel).
• Formule: hoogste kalibreerniveau > rijniveau + 3x tolerantiewaarde ingesteld
niveau + 5 mm.
• Het laagste kalibreerniveau moet kleiner zijn dan het verschil van het rijniveau
minus 2x de ingestelde niveautolerantie.
Formule: laagste kalibreerniveau < rijniveau - 2x tolerantiewaarde ingesteld
niveau.
Opdat de opbouw niet te hoog kan worden opgetild, worden vangkabels rond de
assen gelegd, die de maximale hoogte begrenzen.
Wanneer zich een niet plausibele kalibrering voordoet, dan verschijnt een
karakteristiekfout in het diagnosegeheugen.
– Zet het voertuig in een horizontale positie op de hoogte van het normaalniveau,
voordat met het kalibreren wordt begonnen.
Met de TEBS E diagnosesoftware staan meerdere kalibreermogelijkheden ter
beschikking zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS-E diagnosesoftware=>
systeem => kalibreren van de wegsensoren => Wegsensoren en karakteristiek
kalibreren.
189

190
9 TEBS E
3-puntskalibrering
inbedrijfstelling
Toepassing: voor individueel kalibreren van een voertuig.
Dit type kalibrering gaat zoals bij de standard ECAS systemen.
– Druk op de knop Kalibrering starten.
– Zet het voertuig in rijniveau I met de knoppen heffen/dalen.
– Druk op de knop normaalniveau opslaan.
Er verschijnt een invoerveld, waarin de afstand tussen laadvloer of de
bovenrand van het chassis in rijniveau I en het wegdek wordt ingevoerd (in
mm). Meet deze afstand altijd in de nabijheid van de te kalibreren as.
– Zet het voertuig in hoogste niveau met de knoppen heffen/dalen.
– Druk op de knop Bovenste niveau opslaan.
Er verschijnt een invoerveld, waarin de afstand tussen laadvloer of de
bovenrand van het chassis in het hoogste niveau en het wegdek wordt
ingevoerd (in mm).
– Zet het voertuig in laagste niveau met de knoppen heffen/dalen.
– Druk op de knop Onderste niveau opslaan.
Er verschijnt een invoerveld, waarin de afstand tussen laadvloer of de
bovenrand van het chassis in het laagste niveau en het wegdek wordt
ingevoerd (in mm).
Wanneer het kalibreren is geslaagd, dan verschijnt een melding.
Wanneer het kalibreren niet is geslaagd, controleert u of de wegsensor goed
is aangebracht. Verander eventueel de hendellengte. Pas het bovenste /
onderste niveau aan. Vervolgens herhaalt u de kalibrering.
Kalibreren "Invoer mechanische afmetingen"
Toepassing: voor kalibreren van voertuigen van het zelfde type (serie).
Bij dit kalibreringstype wordt alleen de lengte van de hefboomarm op de ECAS
sensor ingevoerd (tussen draaipunt sensor en aanstuurpunt verbindingsstuk) en de
weg naar het hoogste en laagste niveau in mm vanaf rijniveau I aangegeven.
Daaruit wordt automatisch de resolutie van de "draaihoek/inveringsweg" berekend.
Aansluitend moet rijniveau I worden gekalibreerd.
– Druk op de knop Kalibrering starten.
– Geef de hefboomlengte tussen het draaipunt "wegsensor" en steunpunt "stang"
in.
– Geef de afstand tussen het hoogste en laagste niveau in.
– Geef de voertuighoogte in (hoogte van de laadvloer of de bovenrand van het
chassis).
– Bevestig deze keus met OK.
– Zet het voertuig in rijniveau I met de knoppen heffen/dalen.
– Druk op de knop normaalniveau opslaan.
Wanneer het kalibreren is geslaagd, dan verschijnt een melding.
Wanneer het kalibreren niet is geslaagd, controleert u of de wegsensor goed
is aangebracht. Verander eventueel de hendellengte. Pas het bovenste /
onderste niveau aan. Vervolgens herhaalt u de kalibrering.
Kalibreren "laden kalibreergegevens uit bestand"
Toepassing: aanbeveling bij grote series.
De kalibreringsgegevens worden bij een prototype voertuig berekend en onder
Kalibreergegevens in bestand schrijven opgeslagen. De gegevens kunnen direct in
een *.ECU parameterbestand worden opgeslagen. Dan worden bij de kalibrering
deze gegevens uitgelezen en in de ECU opgeslagen. Het niveau afzonderlijk
invoeren is niet nodig. Voorwaarde is, dat de positie van de sensor, de

inbedrijfstelling
TEBS E 9
hefboomlengte en de lengte van het verbindingsstuk naar de as bij alle voertuigen
identiek zijn.
– Druk op de knop Kalibrering starten.
– Kies uit het bestandsvenster Kalibreringsgegevens uit bestand laden.
Wanneer het kalibreren is geslaagd, dan verschijnt een melding.
Nadat de kalibrering van de 1e as is afgerond, herhaal dan het kalibreerproces
voor de 2e as.
9.4.1 Kalibreren bij voertuigen met mechanische vering
– Selecteer in de TEBS E diagnosesoftware in het venster TEBS - systeem bij
vering het punt mechanisch geveerd, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters
met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168.
Het onbeladen voertuig wordt met inveringsweg 0 mm gedefinieerd (geen
ingave nodig).
– Controleer vooraf of de hefboomlengte van de sensor 100 mm is en of het
voertuig onbeladen is.
Bij mechanische vering moet de sensor worden gekalibreerd.
– Voer, na selectie van het type vering, in de TEBS E diagnosesoftware de
veerweg beladen [mm] en 100 mm bij de Wegsensor hefboomlengte [mm] in.
– Klik in het venster TEBS-E diagnosesoftware op systeem => kalibreren sensor
voor aslast, om het kalibreren van het onbeladen voertuig uit te voeren.
– Voer de actuele aslast van de as in in het veld Actuele aslast as c-d.
– Klik op de knop Wegsensor as c-d kalibreren.
Wanneer het kalibreren is geslaagd, dan verschijnt een melding.
Wanneer het kalibreren niet is geslaagd, controleert u of de wegsensor goed
is aangebracht. Verander eventueel de hendellengte. Vervolgens herhaalt u
de kalibrering.
191

9 TEBS E
9.5 Documentatie
Systeemplaatje
Verklaring
1 Onbeladen
voertuig
192
2 Beladen
voertuig
inbedrijfstelling
Na montage van het TEBS E systeem kan met behulp van de TEBS E
diagnosesoftware een TEBS E systeemplaatje met de instellingen worden
gecreëerd. Dit TEBS E systeemplaatje moet goed zichtbaar op het voertuig
worden aangebracht (bijv. in de buurt van de ALB controleplaat bij conventioneel
geremde voertuigen). Een blanco label kan met WABCO onderdeelnr.
899 200 922 4 bij WABCO worden aangevraagd. De gegevens moeten met een
laserprinter worden geprint.
3 1. Liftas 4 Gegevens
remcilinder
5 Referentiewaarden 6 Rijhoogte 7 Gekozen toewijzing van de Pin's aan de GIO
aansluitingen
Printen PDF bestanden
8 IN/OUT
aansluitingen
Met de TEBS E diagnosesoftware (vanaf versie TEBS E2) kunnen
afdrukken van het inbedrijfstellingprotocol en van het
diagnosegeheugenprotocol direct als PDF uit het printmenu worden
gecreëerd.
Waar deze bestanden kunnen worden opgeslagen kan worden
ingegeven onder menupunt Opties => instellingen => bestand, zie
hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS-E diagnosesoftware.
Ook is het mogelijk het inbedrijfstellingprotocol als PDF bestand op te
slaan. Deze optie kan worden geselecteerd onder menupunt Opties
=> instellingen => inbedrijfstelling.

10 Bediening
10.1 Waarschuwingen
Bediening
TEBS E 10
Aanwijzingen voor waarschuwingen zijn te vinden in de betreffende
functiebeschrijvingen (zie hoofdstuk 6 "GIO functies", pagina 56) en in het
hoofdstuk "Waarschuwingen en systeemmeldingen" (zie hoofdstuk 5.8.1
"Waarschuwingen en systeemmeldingen", pagina 33).
10.2 Bediening met afstandsbediening voor getrokken voertuigen (Trailer Remote
Control)
De Trailer Remote Control laat alleen functies toe, die in de TEBS E modulator
(vanaf versie TEBS E2) van het getrokken voertuig via de TEBS E
diagnosesoftware standard werden ingesteld (zie paragraaf "configuratie").
Nauwkeuriger informatie over de bediening kunt u ook vinden in de „Trailer Remote
Control – Bedieningshandleiding (nonverbaal)“ zie hoofdstuk 4 "Inleiding",
pagina 13 => paragraaf "Nauwkeuriger informatie".
Trailer Remote Control Verklaring
1 Waarschuwingsweergave voor remblok: Symbool brandt bij te dunne
remblok permanent, voor zover een remblokslijtage-indicatie in het getrokken
voertuig is gemonteerd.
2 Waarschuwingsweergave voor bandenspanning: Symbool brandt bij te lage
bandenspanning permanent, voor zover IVTM in het getrokken voertuig is
gemonteerd.
3 LED voor de immobilizer (wegrijblokkering): Symbool knippert (1 Hz),
wanneer het voertuig is geblokkeerd.
4 Symbool getrokken voertuig
5 LED's voor versnelling in achteruit: De symbolen zijn verlicht, wanneer de
versnelling in achteruit is geschakeld.
6 LED rijen voor TrailerGUARD: De 3 LED rijen geven bij geactiveerd
TailGUARD systeem aan of en waar een object achter het voertuig is.
7 Bevestiging indrukken drukknop
8 Configureerbare drukknoppen om functies te activeren/deactiveren: Aan de
zes functietoetsen kunnen functies worden toegekend zie hoofdstuk 6 "GIO
functies", pagina 56.
9 Wisselbare symbolen afhankelijk van programmering toetsen
10 Activeringsbevestiging van functie met groene verlichting van bovenste
deel cirkel
193

10 TEBS E
Symbool
toetsen
194
Functie
Bediening
Wegrijhulp
Activeren wegrijhulp: Toets < 5 seconden aanraken.
Activeren wegrijhulp "terrein" (indien geparametreerd): Toets 2x aanraken.
Deactiveren wegrijhulp / wegrijhulp "terrein": Automatisch bij overschrijden van voertuigsnelheid die in TEBS E
is geparametreerd.
Gedwongen dalen
Activering: Toets > 5 seconden aanraken.
Deactiveren: Opnieuw inschakelen van contact of de toets opnieuw aanraken.
Bij aanraking toets is de wegrijhulp weer geactiveerd.
Wanneer OptiLoad en OptiTurn niet als automatisch systeem werden geparametreerd:
Rangeerhulp (OptiTurn)
Activering: Toets < 5 seconden aanraken.
Deactiveren: Automatisch bij overschrijden van voertuigsnelheid die in TEBS E is geparametreerd.
Kingpin reductie (OptiLoad)
Activering: Toets 2 maal aanraken (wanneer de automatische regeling niet standard werd ingesteld).
Deactiveren: Automatisch bij overschrijden van voertuigsnelheid die in TEBS E is geparametreerd.
Gedwongen dalen
Activering: Toets > 5 seconden aanraken.
Deactiveren: Opnieuw inschakelen van contact of de toets opnieuw aanraken.
Bij aanraking toets is OptiTurn weer geactiveerd.
Rijniveau II
Activeren rijniveau II: Toets aanraken.
Rijniveau I
Activeren rijniveau I: Toets opnieuw aanraken.
Terug in rijniveau II: Toets 2 maal aanraken.
Gedwongen dalen
Activering: Knop indrukken (of knop „Rangeerhulp“ of knop „Wegrijhulp“ > 5 seconden indrukken).
Deactiveren functie "gedwongen dalen" en tegelijk activeren liftasregeling (heffen liftas afhankelijk van belading):
Toets opnieuw aanraken.
ECAS heffen
Activering: Toets aanraken.
Vóór de versie ELEX1 moet Heffen/neerlaten als GIO-functie worden geselecteerd en in de GIO
stekkerinrichting worden toegewezen.
ECAS dalen
Activering: Toets aanraken.
Vóór de versie ELEX1 moet Heffen/neerlaten als GIO-functie worden geselecteerd en in de GIO
stekkerinrichting worden toegewezen.
Weergave kiephoek
Activering: Toets aanraken (groene LEDs branden permanent).
Deactiveren: Willekeurige toets aanraken (groene LEDs gaan uit).
In de TEBS E diagnosesoftware kunnen de parameters van de waarschuwingsfasen worden ingesteld.
Groene weergave (brandt permanent): Kiephoek kleiner dan waarschuwingsfase 1, geen gevaar.
Gele weergave (brandt permanent, alarmtoon 1 Hz): Kiephoek tussen waarschuwingsfase 1 en 2, attentie!
Rode weergave (knippert 2 Hz, permanente toon): Waarschuwingsfase 2 overschreden, gevaar! Kiepen van
kiepbak direct afbreken.
Losniveau
Activering: Toets aanraken.
Vorig niveau activeren: Toets opnieuw aanraken.
TailGUARD
Activering: Achteruitversnelling inschakelen.
Deactiveren (inclusief deactiveren automatische remfunctie, visuele en akoestische waarschuwing): Toets
aanraken.
Deactiveren opheffen: Inschakeling achteruitversnelling ongedaan maken.
Activeren via een toets is niet mogelijk.

Symbool
toetsen
Functie
Bediening
TEBS E 10
Asfaltrem
Activering: Toets aanraken.
Deactiveren: Toets opnieuw aanraken of automatisch, wanneer de voertuigsnelheid > 10 km/h is.
Menu "Instellingen" oproepen: Toets > 2 seconden aanraken.
Door de +/- toets (F2 & F5) kan de remdruk in stappen van 0,1 bar worden ingesteld; waarden tussen 0,5 en 6,5
bar zijn mogelijk.
De beschikbaarheid van de +/- functionaliteit op de toetsen F2 en F5 wordt door groene verlichting van het
bovenste deel van de ring kenbaar gemaakt.
Bij inschakelen van functie wordt de actuele situatie weergegeven. De waarden van de geïntegreerde
druksensor van de TEBS E worden weergegeven en kunnen direct worden aangepast. De weergave gaat over
de 1e en 2e kolom van de LED-rijen. De 1e kolom toont de drukwaarde in hele getallen, terwijl de 2e kolom de
getallen achter de komma weergeeft.
Menu "Instellingen" afsluiten: Toets > 2 seconden aanraken of > 5 seconden geen toets aanraken.
Weergave van de aslasten (vanaf versie ELEX1)
Activering: Toets aanraken.
Er verschijnt een „T“ (totale massa), na 2 seconden wordt de totale massa weergegeven:
In de linker kolom komt iedere LED overeen met 10.000 kg massa
In de middelste kolom komt iedere LED overeen met 1.000 kg massa
In de rechter kolom komt iedere LED overeen met 100 kg massa
Voorbeeld: 2x 10.000 kg + 4x 1.000 kg + 8x 100 kg = 24.800 kg
Met behulp van de +/- knoppen kan naar iedere as worden overgeschakeld en kan diens aslast worden
weergegeven.
Eenmalig indrukken van de +/- toets laat de actueel geselecteerde as zien: „T“ = totale massa „1“ = as 1 „2“ = as
2 enzovoort
Door nogmaals indrukken van de +/- knop kan de gewenste as worden geselecteerd.
Voor 2 seconden wordt de geselecteerde as ingevoegd, dan wordt automatisch de last op deze as door de LEDrijen
weergegeven.
Met behulp van de TEBS E Diagnostic Software kunnen in het venster TEBS-E Diagnostic Software onder
Extra's => Trailer Remote Control de maximaal toelaatbare aslasten worden ingesteld zie hoofdstuk 9.1
"Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168.
Wanneer de toelaatbare aslast voor een as of de toelaatbare totale massa wordt overschreden, wordt
automatisch naar beladen as overgestapt en diens last weergegeven.
Wanneer er sprake is van een overbelasting, knippert de weergave en klinkt een waarschuwingssignaal, dat kan
worden uitgeschakeld door de knop in te drukken.
Deactiveren: Toets opnieuw aanraken.
Aanwijzing:
De aslasten worden via de balgdruk bepaald. Hun nauwkeurigheid is daarmee afhankelijk van de door ALB
geparametreerde waarden voor aslast en balgdruk.
Bij onder druk gezette assen weerspiegelen de balgdrukken niet de daadwerkelijke aslast (onder druk gezette
assen: wanneer de wielen willen draaien, maar niet kunnen omdat ze geremd zijn).
Een meting van de aslast kan daarom uitsluitend plaatsvinden bij niet onder druk gezet voertuig (chassis
ontspannen door lossen van de rem, daarna de rem weer activeren).
De meting kan onnauwkeurig zijn, wanneer het voertuig zich niet op rijniveau bevindt.
195

10 TEBS E
Symbool
toetsen
196
Functie
Bediening
Automatische regeling OptiTurn uit (vanaf versie ELEX1)
Activering: Toets aanraken.
Tijdelijke deactivering (om automatisch starten te verhinderen): Toets opnieuw aanraken.
Duurzame deactivering: Toets > 5 seconden aanraken.
Om de functie duurzaam uit te schakelen (dat wil zeggen: ook na een nieuwe contactstart), moet u de toets 5
seconden ingedrukt houden. Hetzelfde geldt voor het inschakelen.
Activering OptiTurn/OptiLoad via SmartBoard (geen schakelaar nodig) in de TEBS E Diagnostic Software
selecteren, om de functie in de Trailer Remote Control vrij te schakelen zonder een schakelaar in de GIO
stekkertoewijzing toe te hoeven wijzen zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 1 => Rangeerhulp (OptiTurn).
Automatische regeling OptiLoad uit (vanaf versie ELEX1)
Activering: Toets aanraken.
Tijdelijke deactivering (om automatisch starten te verhinderen): Toets opnieuw aanraken.
Duurzame deactivering: Toets > 5 seconden aanraken.
Om de functie duurzaam uit te schakelen (dat wil zeggen: ook na een nieuwe contactstart), moet u de toets 5
seconden ingedrukt houden. Hetzelfde geldt voor het inschakelen.
Activering OptiTurn/OptiLoad via SmartBoard (geen schakelaar nodig) in de TEBS E Diagnostic Software
selecteren, om de functie in de Trailer Remote Control vrij te schakelen zonder een schakelaar in de GIO
stekkertoewijzing toe te hoeven wijzen zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS - GIO parameter 1 => Rangeerhulp (OptiTurn).
Roll Stability Adviser (vanaf versie ELEX1)
De dwarsversnelling van de aanhanger wordt door de LEDs wordt weergegeven.
Wanneer meer dan 35 % van de kritische dwarsversnelling is bereikt, brandt de derde LED-rij.
De extra LEDs schakelen in bij de volgende kritische dwarsversnellingen:
• 4. LED-rij geel = 35%
• 5. LED-rij geel = 55%
• 6. LED-rij geel = 75% en waarschuwingstoon vooraf
• 7. LED-rij rood = 95% en permanente waarschuwingstoon
Wanneer de communicatie tussen de ELEX in de aanhanger en de Trailer Remote Control in de Motorwagen is
gestoord, klinkt 3 seconden een waarschuwingstoon en de middelste rode en de middelste gele LED-regel
branden.
Linker curve
Rechter curve
Automatische activering: vanaf een snelheid van 12 km/h
De waarschuwingstoon uitschakelen: Toets aanraken
Deactiveren van de functie (tot aan de volgende reset): Toets opnieuw aanraken.
Activeren van de functie en de waarschuwingstoon: Toets opnieuw aanraken.
Permanent activeren / deactiveren: Knop bij een snelheid boven 12 km/h voor minstens 2 seconden indrukken.

Symbool
toetsen
Functie
Bediening
TEBS E 10
Immobilizer (wegrijblokkering)
Bij activering van de immobilizer zijn alle andere functies van de Trailer Remote Control gedeactiveerd. Het
symbool voor de wegrijblokkering knippert.
Activering: Toets aanraken.
Activeren / deactiveren met PIN invoer
Voorwaarde: Parkeerrem is geactiveerd (instelling via een parameter, geldt voor deactivering)
PIN-invoervenster opvragen: Toets > 2 seconden aanraken.
Pieptoon als bevestiging
De linker LED rij toont welke positie van de PIN wordt gewijzigd.
De locaties wisselen: Toets F1 aanraken.
In de middelste LED rij wordt de waarde van het cijfer van de PIN weergegeven en met de F2 en F5 ingesteld.
Na geslaagde invoer van de PIN met vier plaatsen: Toets > 2 seconden aanraken.
Twee lange pieptonen als bevestiging en verandering van het wegrijblokkering-symbool.
Voorbeeld: PIN invoer 4627
Redenen voor onjuist activeren/deactiveren (4 korte pieptonen, wegrijblokkering-symbool blijft ongewijzigd):
• Wanneer langer dan 5 seconden geen invoer wordt gedaan of de F3 toets wordt bediend, dan wordt het PIN
invoerscherm - zonder opslaan - verlaten.
• De parkeerrem is niet geactiveerd, hoewel in de parameter is geselecteerd, dat de wegrijblokkering alleen
kan worden ontgrendeld wanneer de parkeerrem is geactiveerd.
Wanneer activeren / deactiveren van de wegrijblokkering-functie niet mogelijk is, omdat de PUK nodig was of
een technisch defect aanwezig is, dan is toegang tot het PIN invoerscherm niet mogelijk. In plaats daarvan
wordt een akoestische melding gegeven (4 korte pieptonen).
Activeren / deactiveren met opgeslagen PIN
De laatst ingevoerde PIN wordt opgeslagen in de Trailer Remote Control.
Activering: Toets > 5 seconden aanraken.
Deactiveren: Toets nogmaals > 5 seconden aanraken.
ECAS 2-puntsregeling (vanaf versie ELEX1)
Vanaf TEBS E2.5 is de afzonderlijke aansturing rechts / links respectievelijk vóór / achter mogelijk, wanneer de
ECAS 2-puntsregeling is gemonteerd.
Door eenvoudig bedienen van de knop Heffen/neerlaten kan de opbouw volledig worden opgetild / worden
neergelaten.
Om de gescheiden aansturing te realiseren, moet naar een afzonderlijk menu worden gegaan, door de heffen-
/neerlaten-knop langer dan 2 seconden in te drukken.
Wisselen tussen de beide circuits (vóór / achter respectievelijk links / rechts). Knop F2 of knop F5.
De parameter „Dodemansknop“ in het veld Niveauregeling werkt ook bij de Trailer Remote Control.
Het geselecteerde circuit knippert in het display.
Links
Opleggers met onafhankelijke wielophanging.
Rechts
Beide
197

10 TEBS E
Symbool
toetsen
198
Functie
Achteras
Bediening
Disselaanhangwagen
Vooras
De stuuras blokkeren (vanaf versie ELEX1)
Activering: Toets aanraken.
Deactiveren: Toets opnieuw aanraken.
Wanneer de as is geblokkeerd, brandt het bovenste deel van de toetsenring groen.
Beide
Volumeregeling
Met de volumeregeling worden toetstonen, systeemmeldingen en TailGUARD functies beïnvloed.
Deactiveren van Trailer Remote Control pieper en indien nodig van externe buzzers die op ELEX zijn
aangesloten: Toets < 2 seconden aanraken.
Uitschakelen is alleen tijdelijk voor het actuele achteruitrijden mogelijk. De volumeregeling kan alleen worden
uitgeschakeld, wanneer de versnelling in de achteruit is geschakeld en TailGUARD is geactiveerd.
Menu "Volume" oproepen: Toets > 2 seconden aanraken.
De middelste LED rij brandt en toont het ingestelde volume.
Het volume kan nu met de toetsen F2 en F5 tussen 0 en 9 worden ingesteld. De standard instelling is 5.
De beschikbaarheid van de +/- functionaliteit op de toetsen F2 en F5 wordt door knipperen van het bovenste
deel van de ring kenbaar gemaakt.
Opslaan volume: Toets > 2 seconden aanraken of wanneer > 5 seconden geen toets is aangeraakt.
Bij een volume lager dan 4 wordt de externe pieper tijdens TailGUARD uitgeschakeld.
Wanneer de waarde kleiner is dan 3, wordt de volgende keer na het opnieuw starten van de Trailer Remote
Control de waarde weer op 3 gezet.
Instelling afstandsweergave
Voor de weergave van de afstand tot het object zijn twee standen beschikbaar, die
verschillen in weergave, afstand object en de definitie van de te controleren
gebieden.
Via het tegelijk aanraken van de toetsen F1 en F6 kan tussen de beide standen
worden gewisseld. Een akoestisch signaal bevestigt de wijziging.
ISO 12155 stand
In deze stand gaat de weergave volgens de in de ISO 12155 vastgelegde
afstandswaarde en de vastgelegde resolutie.
De LEDs die worden aangestuurd zijn altijd alleen groen, alleen geel of alleen rood.
WABCO standard
In deze stand is de weergave iets gedetailleerder dan in de ISO 12155 stand.
Door de afzonderlijke LED rijen te verlichten, kan een identificatie van het object
voor rechts-midden-links achter het voertuig voor afzonderlijke objecten worden
aangegeven.
Wanneer het object niet duidelijk is geregistreerd, dan wordt in twijfelgevallen het
object aangegeven dat het meest nabij het voertuig is.
In de WABCO standard worden ook de groene en gele LEDs aangestuurd,
wanneer de afstand tot de objecten kleiner wordt. De verlichting is daarbij
permanent.

Regeling lichtsterkte
Configuratie
Configureerbare toetsen Optie 1
(WABCO standard)
Bediening
TEBS E 10
De gedetailleerde weergave is alleen mogelijk voor de hoogten, waarin 3 sensoren
zijn gemonteerd. Wanneer slechts 2 sensoren op één hoogte zijn gemonteerd, dan
worden steeds complete LED rijen aangegeven.
In de volgende tabel zijn de bewakingsgebieden en de weergave van de LED rijen
aangegeven:
Afstand object
LEDs ISO 12155 stand WABCO standard
groen > 300 cm permanent aan
geel 300 - 181 cm; knippert 2 Hz 300 - 150 cm; knippert 2 Hz
rood 180 - 71 cm; knippert 4 Hz
0,8 m tot rempunt; knippert 6 Hz
vanaf rempunt, permanent aan
150 - 76 cm; knippert 4 Hz
0,8 m tot rempunt; knippert 6 Hz
vanaf rempunt, permanent aan
Door de toetsen F1 en F4 gelijktijdig aan te raken, kan de lichtsterkte van de LEDs
worden geregeld. De lichtsterkte kan in drie stappen worden ingesteld (groen:
donker, geel: middelste helderheid, rood: maximale helderheid). Met de toetsen F2
en F5 (+/-) kan tussen de stappen in lichtsterkte worden gewisseld.
Wanneer in de TEBS E diagnosesoftware de parameter Helderheidregeling actief
is ingesteld, dan kan een automatische modus met automatische lichtregeling via
een fotocel worden geselecteerd (weergave in LED veld: A) zie hoofdstuk 9.1
"Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster
Configuratie Trailer Remote Control.
De configuratie van de Trailer Remote Control gaat via de TEBS E
diagnosesoftware zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168 => venster TEBS-E Diagnostic Software
=> Extra's => Trailer Remote Control.
Vooraf gedefinieerde configuraties van de toetstoekenningen
Optie 2 Optie 3
F1 Gedwongen dalen ECAS heffen ECAS heffen
F2 Wegrijhulp Wegrijhulp Wegrijhulp
F3 Volumeregeling Losniveau Volumeregeling
F4 Wegrijblokkering ECAS dalen ECAS dalen
F5 Rangeerhulp Weergave kiephoek Rijniveau II
F6 Uitschakelen TailGUARD Asfaltrem OptiTurn/OptiLoad aan / uit
De Trailer Remote Control wordt met de WABCO standard configuratie (optie 1)
geleverd. De toetsen kunnen ook naar keuze anders worden geconfigureerd.
Uitzonderingen:
• De wegrijblokkering kan alleen op F4 of F6 worden geprogrammeerd.
• Het volume en de asfaltrem kunnen alleen op F1, F3, F4 of F6 worden
geprogrammeerd.
199

10 TEBS E
200
Bediening
10.3 Bediening ECAS niveauregeling
Carrosserie heffen 1.
Carrosserie dalen 1.
Heffen/neerlaten afbreken
Rijniveau I (normaalniveau)
Rijniveau II
Er kan alleen één afstandsbediening/bedieningsbox worden gebruikt. Wanneer er
meerdere afstandsbedieningen/bedieningsboxen moeten worden gemonteerd, dan
moeten de dataleidingen (klok/data) worden losgekoppeld voor de inactieve
afstandsbedieningen/bedieningsboxen.
Een gelijktijdig gebruik van afstandsbediening/bedieningsbox en SmartBoard is
mogelijk.
Vanaf versie TEBS E2.5 kan de ECAS 2-puntsregeling (en daarmee
het serieafhankelijk heffen of dalen) ook met de Trailer Remote
Control worden overgezet.
Naast de Trailer Remote Control kunnen de volgende bedieningseenheden voor
de bediening van de wegrijhulp worden gebruikt. Nauwkeuriger informatie over de
bediening met de Trailer Remote Control zie hoofdstuk 10.2 "Bediening met
afstandsbediening voor getrokken voertuigen (Trailer Remote Control)",
pagina 193.
Bedieningseenheid
446 056 11. 0
2.
Bedieningsbox
446 156 02. 0
Losniveau selecteren/niet
selecteren – –
Memoryniveau (M1) selecteren
1.
1.
2.
2.
2.
Gelijktijdig
indrukken:
1.
1.
1.
1.
1.
Smartboard
446 192 11. 0
2. 3.
2. 3.
– 1. 2. 5 sec.
indrukken:
2.
2.
2.
Bedieningseenheid
446 056 25. 0
1.
1.
1.
1.
2.
2.
2.
2.
Toets
Heffen/neerlaten
en
(Tijd is afhankelijk
van parametrering)
en
(Tijd is afhankelijk
van parametrering)
– –
Gelijktijdig
indrukken:
–

Memoryniveau (M1) opslaan
Memoryniveau (M2) selecteren
Memoryniveau (M2) opslaan
Stand-by inschakelen:
Motorwagen aangekoppeld.
Binnen 30 seconden na
uitschakelen contact de knop
indrukken. Niveauregeling Trailer
is actief, bijv. bij regeling
laadperron
Bedieningseenheid
446 056 11. 0
Gelijktijdig
indrukken:
Gelijktijdig
indrukken:
Gelijktijdig
indrukken:
Stand-by regeling beëindigen > 5 seconden:
10.4 Bediening van de wegrijhulp
Wegrijhulp starten (werkt bij opleggers op as 1)
Bedieningsbox
446 156 02. 0
–
Bediening
Smartboard
446 192 11. 0
1. 2.
1.
Binnen
30 sec.:
2.
TEBS E 10
Bedieningseenheid
446 056 25. 0
Gelijktijdig
indrukken:
Gelijktijdig
indrukken:
Gelijktijdig
indrukken:
Toets
Heffen/neerlaten
–
– –
– –
Er kan alleen één afstandsbediening/bedieningsbox worden gebruikt. Wanneer er
meerdere afstandsbedieningen/bedieningsboxen moeten worden gemonteerd, dan
moeten de dataleidingen (klok/data) worden losgekoppeld voor de inactieve
afstandsbedieningen/bedieningsboxen.
Een gelijktijdig gebruik van afstandsbediening/bedieningsbox en SmartBoard is
mogelijk.
Naast de Trailer Remote Control kunnen de volgende bedieningseenheden voor
de bediening van de wegrijhulp worden gebruikt. Nauwkeuriger informatie over de
bediening met de Trailer Remote Control zie hoofdstuk 10.2 "Bediening met
afstandsbediening voor getrokken voertuigen (Trailer Remote Control)",
pagina 193.
Bedieningseenheid
446 056 11. 0
Gelijktijdig indrukken:
Bedieningsbox
446 156 02. 0
Smartboard
446 192 11. 0
Een handmatig beëindigen van de functie is uitsluitend mogelijk via de toets /
schakelaar „Gedwongen neerlaten“.
1.
2.
201

10 TEBS E
202
Bediening
10.5 Bediening OptiLoad / OptiTurn
Rangeerhulp (OptiTurn) starten
(werkt bij opleggers op as 3).
Er kan alleen één afstandsbediening/bedieningsbox worden gebruikt. Wanneer er
meerdere afstandsbedieningen/bedieningsboxen moeten worden gemonteerd, dan
moeten de dataleidingen (klok/data) worden losgekoppeld voor de inactieve
afstandsbedieningen/bedieningsboxen.
Een gelijktijdig gebruik van afstandsbediening/bedieningsbox en SmartBoard is
mogelijk.
Bedieningseenheid
446 056 11. 0
Gelijktijdig indrukken:
Bedieningsbox
446 156 02. 0
Rangeerhulp (OptiTurn) automatisch starten
Wanneer OptiLoad moet worden gebruikt, moet eerst OptiTurn zijn geparametreerd! – –
10.6 Bediening liftassen
Liftas(sen)
heffen.
Liftas(sen)
dalen.
Bedieningseenheid
446 056 11. 0
1.
1.
2.
2.
–
1.
Smartboard
446 192 11. 0
Er kan alleen één afstandsbediening/bedieningsbox worden gebruikt. Wanneer er
meerdere afstandsbedieningen/bedieningsboxen moeten worden gemonteerd, dan
moeten de dataleidingen (klok/data) worden losgekoppeld voor de inactieve
afstandsbedieningen/bedieningsboxen.
Een gelijktijdig gebruik van afstandsbediening/bedieningsbox en SmartBoard is
mogelijk.
Bedieningsbox
446 156 02. 0
1.
1.
Smartboard
446 192 11. 0
2. 1.
2. 1.
Bedieningseenheid
446 056 25. 0
2.
2.
Toets / schakelaar
–
Toets / schakelaar - via functie
"Gedwongen dalen"
Via de toets / schakelaar "Gedwongen dalen" kan men pendelen tussen de modi:
Gedwongen dalen en liftas-volautomatisch.
2.

10.7 Bediening Immobilizer
Bediening
TEBS E 10
Een uitgebreide beschrijving voor de bediening van de immobilizer met het
SmartBoard vindt u in de brochure „SmartBoard – systeembeschrijving“ zie
hoofdstuk 4 "Inleiding", pagina 13 => paragraaf "Meer informatie".
Een nauwkeurige beschrijving over de bediening van de immobilizer met de Trailer
Remote Control zie hoofdstuk 10.2 "Bediening met afstandsbediening voor
getrokken voertuigen (Trailer Remote Control)", pagina 193.
203

11 TEBS E
11 Werkplaatsrichtlijnen
11.1 Onderhoud
11.2 Systeemtraining en PIN
204
Werkplaatsrichtlijnen
Het TEBS E systeem is onderhoudsvrij.
– Bij meldingen voor onderhoud rijdt u direct naar de dichtstbijzijnde werkplaats.
Na deelname aan een training of E-Learning kan bij WABCO een PIN voor het
TEBS E diagnoseprogramma worden aangevraagd. Met deze PIN (Persoonlijk
Identificatie-Nummer) kunt u de uitgebreide functies in de software vrijgeven en
daarmee de instelling van de elektronica wijzigen.
De training of de nascholing moet in 2010 of later zijn gevolgd.
Vereiste actie PIN type Training
Kalibreren sensor PIN 2 TEBS E training of
E-Learning
Vervangen modulator met een beschermde parameterset PIN 2 TEBS E training of
E-Learning
Instellen alle functieparameters PIN TEBS E training
Meer informatie over onze trainingen en E-Learning zijn te vinden op de WABCO
homepage.
Ga naar onze internetsite http://www.wabco-auto.com.
Klik op Trainingen bij WABCO.

11.3 Diagnose hardware
Werkplaatsrichtlijnen
TEBS E 11
Met het TEBS E is alleen nog de diagnose via één van de CAN interfaces mogelijk,
zie volgende opties.
De CAN interface volgens ISO 11898 kan worden gebruikt voor de aansluiting van
SUBSYSTEMEN, zoals IVTM, Telematica, SmartBoard of ELEX.
Nauwkeuriger informatie kunt u ook vinden in de brochure „Diagnose – software /
hardware“ zie hoofdstuk 4 "Inleiding", pagina 13 => paragraaf "Nauwkeuriger
informatie".
Optie 1 – diagnose conform ISO 11992 (CAN 24 V); via de 7-pins CAN verbinding van de ISO 7638
Voorwaarde Diagnostic hardware
ISO 7638 scheidingsadapter
met CAN stekerdoos
446 300 360 0
Diagnose-interface (DI-2)
met USB interface
(voor aansluiting op PC)
446 301 030 0
Optie 2 – diagnose volgens ISO 11898 (CAN 5 V); via een externe diagnose-aansluiting
Voorwaarde Diagnostic hardware
Externe diagnosecontactdoos
met gele beschermkap
Alleen TEBS E modulatoren (Premium)
449 611 ... 0
Diagnose-interface (DI-2)
met USB interface
(voor aansluiting op PC)
446 301 030 0
Gebruik de USB-interface met converter 5 V CAN-bus niet.
CAN diagnosekabel
446 300 361 0 (5 m)
of
446 300 362 0 (20 m)
CAN diagnosekabel
446 300 348 0
205

11 TEBS E
11.4 Tests / simulaties
206
Werkplaatsrichtlijnen
Wat moet getest worden? Wat moet er worden gedaan?
Tijdsgedrag
Opbouwtijd < 0,44 seconden
Er is geen richtlijn voor de aanspreektijd
voor het getrokken voertuig.
Voorschriften:
98/12/EG aanhangsel III
ECE R 13, appendix 6
Energieverbruik door ABSgelijkwaardige
bedieningen
Na het aantal gelijkwaardige bedieningen
(ne) uit de ABS-goedkeuring (§ 2.5) moet
bij de laatste remming nog druk voor
22,5% afremming in de cilinder zijn.
Schijfrem:
ne_EC = 11 bedieningen
ne_ECE = 12 bedieningen
Trommelrem:
ne_EC = 11 bedieningen
ne_ECE = 13 bedieningen
Voorschrift:
98/12/EG aanhangsel XIV
Energieverbruik door veerremcilinder
Toon aan, dat de parkeerrem van het
afgekoppelde voertuig minstens 3 maal
kan worden gelost.
Voorschriften:
98/12/EG aanhangsel V, § 2.4
ECE R 13, appendix 8, § 2.4
Start remming van veerremcilinders
Toon aan, dat het rembegin van de
veerremcilinder niet hoger is dan de
voorraaddruk na 4 volbedieningen.
Voorschriften:
98/12/EG aanhangsel V, § 2.5
ECE R 13, appendix 8, § 2.5
Meet de remkracht van alle assen van
een onbeladen voertuig op de
remmenbank.
ALB-karakteristiek bij stilstaand
voertuig
De door EBS uitgestuurde karakteristiek
van een onbeladen of beladen voertuig
gecontroleerd met een manometer.
Met CTU: voorbereiding
• Zet ALB op "beladen".
• Indien nodig, de rem krap instellen.
• Vul de luchtketel van het getrokken voertuig tot 8 bar.
• Aan het gele koppelstuk met 6,5 bar remmen met het aantal ne.
• Sluit voorraad af.
• Bij de laatste bediening druk houden en cilinderdruk meten.
• Krik as(sen) met veerremcilinder op.
• Vul de luchtketel van het getrokken voertuig tot 6,5 bar (bij ECE goedkeuring
7,5 bar).
• Koppel voertuig af.
• Automatische remming lossen (zwarte knop).
• Parkeerrem (veerrem) door bediening van de rode knop 3 maal ontluchten en
weer beluchten.
• Het moet nog steeds mogelijk zijn de wielen met veerremcilinders te draaien.
• Contact uitschakelen.
• Krik as(sen) met veerremcilinder op.
• Sluit voorraad af.
• Vul de luchtketel van het getrokken voertuig tot 6,5 bar (bij ECE goedkeuring
7 bar).
• Ontlucht en belucht de parkeerrem (veerrem) weer door bediening van de
rode knop tot het niet meer mogelijk is een wiel met veerremcilinder te
draaien.
• Meet de voorraaddruk.
• Vul de luchtketel van getrokken voertuig tot 6,5 bar (bij ECE goedkeuring
7 bar).
• Via gele koppelstuk 4 maal vol bedienen.
• Meet de voorraaddruk.
De voorraaddruk bij start remming van de veerremcilinders moet lager zijn dan de
voorraaddruk na 4 volremmingen.
De liftas is opgetild en moet voor de test worden neergelaten.
• Aansluiting fijnregelklep en manometer aan het gele koppelstuk.
• Aansluiting manometer aan testaansluiting "remcilinder".
• Regel de elektrische spanning van het voertuig.
• Verhoog langzaam de druk met de fijnregelklep en noteer de
manometerwaarden.

Werkplaatsrichtlijnen
Wat moet er worden gesimuleerd? Wat moet er worden gedaan?
TEBS E 11
Beladen voertuig Balgdruk < 0,15 bar instellen door:
• Met draaischijfklep (ECAS ...) het voertuig tot op de buffer laten dalen.
• Met testklep aan aansluiting 5 de balgdruk "beladen" simuleren.
• In de parameters de remdruk op 6,5 bar zetten (na einde van de metingen is
nieuwe inbedrijfstelling noodzakelijk).
Simulatie ECAS voertuig: Indien nodig kan een testaansluiting met geïntegreerde
2-wegklep (463 703 ... 0) in aansluiting 5 van de modulator worden gemonteerd
om de "beladen" toestand te simuleren.
Dalen opgetilde liftas(sen) van onbeladen
voertuig.
Testmodus voor controle van de ALBkarakteristiek.
In de testmodus worden de
noodrem- en de stilstandfunctie
uitgeschakeld.
Let op: Stekker "aslastsensor" weer insteken.
Instellen luchtbalgdruk < 0,15 bar:
• Ontluchten luchtbalgen door draaischijfklep.
• Aansluiting druksimulatie aan aansluiting 5 van de modulator.
• TEBS E diagnosesoftware.
Schakel contact in / spanningsvoeding bij stilstaand voertuig zonder druk aan het
gele koppelstuk.
Let op: Testmodus wordt uitgeschakeld, wanneer het voertuig harder dan
2,5 km/h rijdt of uiterlijk na 10 minuten.
207

11 TEBS E
11.5 Vervanging en reparatie
Algemene veiligheidsaanwijzingen
208
Werkplaatsrichtlijnen
Reparatie aan een voertuig mag alleen door gekwalificeerd personeel van een
gespecialiseerde werkplaats worden verricht.
Voor de vervanging van de TEBS E modulator met beschermde parameterset is
een TEBS E systeemtraining of E-Learning vereist. Alleen na ontvangst van PIN 2
bent u bevoegd om de vervanging uit te voeren, zie hoofdstuk 11.2
"Systeemtraining en PIN", pagina 204.
Volg de richtlijnen en aanwijzingen van de voertuigfabrikant onvoorwaardelijk op.
Houdt u ter voorkoming van ongevallen aan de voorschriften van zowel het bedrijf
als de overheid.
Gebruik - voor zover nodig - veiligheidsmiddelen.
Vervanging van de LIN ultrasonische sensoren
Bij de vervanging van LIN ultrasonische sensoren moeten deze opnieuw worden
ingeleerd, zie hoofdstuk 9.3 "Inbedrijfstelling van de LIN ultrasonische sensor",
pagina 185.
Wanneer een oude TEBS E modulator wordt vervangen door een van de nieuwe
generatie, dan heeft u gelijk het voordeel van de elektronische uitbreidingsmodule
ELEX, de Trailer Remote Control en de nieuwe functies als OptiTurn, OptiLoad en
Immobilizer.
Reparatiesets
WABCO reparatiesets in een oogopslag
Ga naar onze internetsite http://www.wabco-auto.com.
Klik op Productcatalogus INFORM => Index.
Geef het woord Reparatieset in het veld "zoeken" in.
Klik op de Startknop.
Alternatief kunt u via het invoeren van de productnaam of het productnummer
beschikbare reparatiesets zoeken.
In de tabel vindt u een samenvatting van de belangrijkste reparatiesets in een
oogopslag:
Reparatiesets Bestelnummer
Vervanging van TEBS E stekkerborgingen op de ECU 480 102 931 2
Vervanging van de modulator-koppelingen 480 102 933 2
Vervanging van de PEM voor bevestiging en afdichting (afdichtset)
Toepasbaar voor kunststof en alu-PEM
461 513 920 2
Vervanging van de PEM (zonder koppelingen) 461 513 002 0
Vervanging van de druksensor 441 044 108 0
EBS-relaisklep (afdichtset) 480 207 920 2
Een ABS-toerentalsensor vervangen 441 032 921 2
Een ABS-toerentalsensor (S+) vervangen 441 032 922 2

Aanhaalmomenten
Publicaties
Werkplaatsrichtlijnen
TEBS E 11
Gebruik het aanhaalmoment bij de vervanging van kleppen, insteekkoppelingen,
etc.
Details over buisschroefdraad zie DIN EN ISO 228.
Draad Maximaal aanhaalmoment
M10x1,0 18 Nm
M12x1,5 24 Nm
M14x1,5 28 Nm
M16x1,5 35 Nm
M22x1,5 40 Nm
M26x1,5 50 Nm
Uitgebreide informatie over de thema's vervanging, reparatie en
schroefbevestigingen vindt u ook in onze brochures zie hoofdstuk 4 "Inleiding",
pagina 13 => paragraaf "Meer informatie".
209

11 TEBS E
11.6 Harmonisatie combinatie
210
Werkplaatsrichtlijnen
Als er problemen zijn met slijtage of harmonisatie tussen trekkende en getrokken
voertuigen, dan kan de TEBS E diagnosesoftware worden gebruikt om een
voorijling of na-ijling in te stellen met de parameter "voorijling", zie hoofdstuk 9.1
"Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168 => venster
TEBS - ALB.
Wijzig de remdrukken alleen wanneer de wielremmen in orde zijn en de
remblokken kort geleden zijn vervangen.
Controleren aanspreekdrukken
Om storingen van de wielremmen uit te sluiten, moeten eerst de
aanspreekdrukken worden gecontroleerd:
– Meet eerst de remkracht van alle assen op een remmentestbank en bepaal de
positie in de vertragingsband.
Voor het getrokken voertuig moeten de volgende waarden worden bereikt in
onbeladen en beladen toestand:
pm = 0,7 bar = start remming
2,0 bar = remming ca. 12%
6,5 bar = remming ca. 55%
Als de start van de remming boven 0,8 bar ligt, dan moeten de
aanspreekdrukken van alle wielremmen worden gecontroleerd.
Controleren aanspreekdrukken van alle wielremmen
– Sluit het voertuig aan op luchtdruk en spanning.
– Sluit de TEBS E diagnosesoftware aan en klik in het venster TEBS-E
Diagnostic Software op Aansturing => Drukinstelling zie hoofdstuk 9.1
"Vastleggen parameters met TEBS E diagnosesoftware", pagina 168.
– Blokkeer het voertuig (1e as).
– Simuleer de balgdruk voor het beladen voertuig.
– Draai één wiel en verhoog de stuurdruk in stappen van 0,1 bar (cursortoetsen
links, rechts).
– Stel de remdruk (cilinderdruk, geen stuurdruk!) vast, waarbij het wiel moeilijk of
niet meer gedraaid kan worden.
– Herhaal de test bij de andere wielen.
– Bereken de gemiddelde waarde van de vastgestelde aanspreekdrukken en
vergelijk deze met de geparametreerde waarde.
Indien nodig moet de nieuwe vastgestelde waarde worden geparametreerd.

Voorbeeld
Instelling voorijling
Documentatie
Werkplaatsrichtlijnen
TEBS E 11
Geparametreerde aanspreekdruk = 0,3 bar.
gemeten:
1. as rechts = 0,6 bar; 2e as rechts = 0,5 bar; 3e as rechts = 0,5 bar
1. as links = 0,5 bar; 2e as links = 0,5 bar; 3e as links = 0,6 bar
Gemiddelde van de aanspreekdrukwaarden = 0,53 bar => afgerond 0,5 bar
Het verschil tussen de beide waarden van 0,2 bar moet bij de remdrukwaarden
worden opgeteld.
De remdrukken van het beladen voertuig moeten in dit voorbeeld als volgt worden
gewijzigd:
• 0,3 bar in 0,5 bar
• 1,2 bar in 1,4 bar
• 6,2 bar in 6,4 bar
• en de remdruk leeg van 1,3 in 1,5 bar
De gewijzigde commando- en remdrukken mogen maximaal 0,2 bar van de
remberekening (parametrering van de voertuigfabrikant) afwijken. Anders moet een
nieuwe remberekening worden gemaakt. Neem hierover contact op met de
voertuigfabrikant.
In het venster TEBS - ALB in de TEBS E diagnosesoftware zit een veld
voorijling, zie hoofdstuk 9.1 "Vastleggen parameters met TEBS E
diagnosesoftware", pagina 168. Standard is hier 0 bar ingesteld. Een waarde tot ±
0,2 bar kan worden ingegeven.
Een positieve waarde laat het getrokken voertuig eerder remmen. Een negatieve
waarde laat het getrokken voertuig later remmen.
Documenteer uw wijzigingen door een afdruk van een systeemplaatje, zie
hoofdstuk 9.5 "Documentatie", pagina 192.
211

11 TEBS E
11.7 Verwijdering / recycling
212
Werkplaatsrichtlijnen
Verwijder elektronische apparatuur, batterijen en accu's niet via het
huisvuil, maar uitsluitend via de daarvoor speciaal ingerichte
afleveradressen.
Neem de nationale en regionale voorschriften in acht.
Defecte WABCO remcomponenten kunnen aan WABCO worden
teruggestuurd om zo een optimale opwerking te waarborgen.
Zend de TEBS E modulator in de doos voor het nieuwe of
ruilcomponent retour. Alleen zo is de modulator voldoende
beschermd en deze kan dan kostenbesparend worden hersteld.
Neem daarvoor contact op met WABCO.

12 Aanhangsel
12.1 Pneumatische aansluitingen voor TEBS E
Verklaring
Aansluiting
Afbeelding 1
Afbeelding 1
1) met koppelingen
2) met PEM
Afbeelding 2
Aanhangsel
TEBS E 12
Afbeelding 3
3) met PEM 2e generatie (kunststof)
Trailer EBS E varianten 480 102 ... 0
Standard:
030 031 1) 2) 3) 032 2) 033 1) 2) 034 2) 035 1) 2) 1) 2) 3)
036
Premium: 060 061 1) 2) 3) 062 2) 063 1) 2) 064 2) 065 1) 2) 1) 2) 3)
066
Multi-Voltage:
Aan te sluiten
component
080
2.2 Remdruk 11 Remcilinder M16x1,5 Leiding
12x1,5
2.2 Remdruk 11 Remcilinder M16x1,5 Leiding
12x1,5
2.2 Remdruk 11 Remcilinder M16x1,5 Leiding
12x1,5
1 Voorraad Tank „rem“ M22x1,5 Leiding
16x2
4.2 Stuurdruk 22 PREV Leiding
8x1
2.3 Tristop cilinder 12 Tristop cilinder Leiding
8x1
2.3 Tristop cilinder
Afbeelding 2
12 Tristop cilinder Leiding
8x1
2.4/2.2 Testaansluiting
"rem 2.2"
Manometer ter
controle
M16x1,5 Leiding
8x1
1 Voorraad Tank „rem“ M22x1,5 Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
15x1,5
Leiding
8x1
Leiding
15x1,5
Leiding
12x1,5
Leiding
12x1,5
Leiding
12x1,5
Leiding
15x1,5
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1
M16x1,5 Leiding
8x1
M16x1,5 Leiding
8x1
M16x1,5 Leiding
8x1
M22x1,5 Leiding
15x1,5
M22x1,5 Leiding
10x1
M16x1,5 Leiding
8x1
M16x1,5 Leiding
8x1
M16x1,5 Leiding
8x1
M22x1,5 Leiding
15x1,5
Leiding
12x1,5
Leiding
12x1,5
Leiding
12x1,5
Leiding
15x1,5
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1
213

12 TEBS E
Aansluiting
Afbeelding 3
214
Aanhangsel
Trailer EBS E varianten 480 102 ... 0
Standard: 030 031 1) 2) 3) 032 2) 033 1) 2) 034 2) 035 1) 2) 1) 2) 3)
036
Premium: 060 061 1) 2) 3) 062 2) 063 1) 2) 064 2) 065 1) 2) 1) 2) 3)
066
Multi-Voltage: 080
Aan te sluiten
component
2.1 Remdruk 11 Remcilinder M16x1,5 Leiding
12x1,5
2.1 Remdruk 11 Remcilinder M16x1,5 Leiding
12x1,5
2.1 Remdruk 11 Remcilinder M16x1,5 Leiding
12x1,5
1 Voorraad Tank „rem“ M22x1,5 Leiding
16x2
5 Balgdruk Luchtbalg M16x1,5 Leiding
8x1
4 Stuurdruk 21 PREV M16x1,5 Leiding
8x1
1.1 Voorraad
"luchtvering"
1.1 Voorraad
"luchtvering"
1.1 Voorraad
"luchtvering"
1.1 Voorraad
"luchtvering"
Tank „luchtvering“ Leiding
8x1
11 Asliftklep of 11
ECAS klep
Leiding
8x1
1 Draaischijfklep Leiding
8x1
Luchtveringsklep 1 Leiding
8x1
2.3 Tristop cilinder 12 Tristop cilinder Leiding
8x1
2.3 Tristop cilinder 12 Tristop cilinder Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
15x1,5
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
12x1,5
Leiding
12x1,5
Leiding
12x1,5
Leiding
15x1,5
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
12x1,5
Leiding
12x1,5
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1
M16x1,5 Leiding
8x1
M16x1,5 Leiding
8x1
M16x1,5 Leiding
8x1
M22x1,5 Leiding
15x1,5
M16x1,5 Leiding
8x1
M16x1,5 Leiding
8x1
M22x1,5 Leiding
8x1
M22x1,5 Leiding
8x1
M16x1,5 Leiding
8x1
M16x1,5 Leiding
8x1
M16x1,5 Leiding
8x1
M16x1,5 Leiding
8x1
Leiding
12x1,5
Leiding
12x1,5
Leiding
12x1,5
Leiding
15x1,5
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
12x1,5
Leiding
12x1,5
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1
Leiding
8x1

12.2 Pin-toekenning
Aanhangsel
De volgende afbeeldingen geven de Pin-toekenning aan (van onderaf gezien in de elektronica).
8 Pin
TEBS E 12
4 Pin
Nadere informatie over de aansluitmogelijkheden op ELEX en TEBS E zie hoofdstuk 8.2 "Aansluitingen",
pagina 146.
Pin-toekenning "TEBS E modulator"
Aansluitingen Pin TEBS E modulator
(standard)
MODULATOR
POWER
SUBSYSTEMS
TEBS E modulator
(Premium)
TEBS E modulator
(Multi-Voltage)
1 Massa "in-/uitlaatklep" Massa "in-/uitlaatklep"
2 Redundantieklep Redundantieklep
3 Massa "redundantieklep" Massa "redundantieklep"
4 Massa "druksensor" Massa "druksensor"
5 +24V/voeding
"druksensor"
+24V/voeding
"druksensor"
6 Actuele spanning Actuele spanning
7 Uitlaatklep Uitlaatklep
8 Inlaatklep Inlaatklep
1 Permanente plus / klem
30
Permanente plus / klem
30
Permanente plus / klem
30
2 Contact / klem 15 Contact / klem 15 Contact / klem 15
3 Massa
"waarschuwingsweergave
/ waarschuwingslamp"
Massa
"waarschuwingsweergave
/ waarschuwingslamp"
Massa
"waarschuwingsweergave
/ waarschuwingslamp"
4 Massa "kleppen" Massa "kleppen" Massa "kleppen"
5 Waarschuwingsweergave
/ verklikkerlampje
Waarschuwingsweergave
/ verklikkerlampje
Waarschuwingsweergave
/ verklikkerlampje
6 CAN High 24V CAN High 24V CAN High 24V
7 CAN Low 24V CAN Low 24V CAN Low 24V
1 Permanente plus / klem
30
Permanente plus / klem
30
Permanente plus / klem
30
2 CAN2 High 5V CAN2 High 5V CAN2 High 5V
3 CAN2 Low 5V CAN2 Low 5V CAN2 Low 5V
4 Massa Massa Massa
215

12 TEBS E
216
Aanhangsel
Aansluitingen Pin TEBS E modulator
(standard)
IN/OUT
ABS e
GIO7
ABS c
ABS d
ABS f
GIO6
GIO1
TEBS E modulator
(Premium)
TEBS E modulator
(Multi-Voltage)
5 GIO uitgang 4-2 GIO uitgang 4-2 GIO uitgang 4-2
6 Bediendeel klok Bediendeel klok
7 Bediendeel data Bediendeel data
8 ABS toerentalsensor c ABS toerentalsensor c ABS toerentalsensor c
1 Ingang 24 N/Trailer Central
Electronic/BAT
Ingang 24 N/Trailer Central
Electronic/BAT
2 Massa Massa Massa
Ingang 24 N/Trailer Central
Electronic/BAT
3 CAN2 High 5V CAN2 High 5V CAN2 High 5V
4 CAN2 Low 5V CAN2 Low 5V CAN2 Low 5V
1 GIO uitgang 2-1 (alleen te
gebruiken wanneer GIO3,
pin 4 niet in gebruik)
Vanaf versie TEBS E2:
GIO uitgang 7-1
2 Massa Massa
GIO uitgang 2-1 (alleen te
gebruiken wanneer GIO3,
pin 4 niet in gebruik)
Vanaf versie TEBS E2:
GIO uitgang 7-1
3 ABS toerentalsensor e ABS toerentalsensor e
4 ABS toerentalsensor e ABS toerentalsensor e
3 ABS toerentalsensor c ABS toerentalsensor c ABS toerentalsensor c
4 ABS toerentalsensor c ABS toerentalsensor c ABS toerentalsensor c
3 ABS toerentalsensor d ABS toerentalsensor d ABS toerentalsensor d
4 ABS toerentalsensor d ABS toerentalsensor d ABS toerentalsensor d
1 GIO uitgang 5-2 GIO uitgang 5-2
2 Massa Massa
3 ABS toerentalsensor f ABS toerentalsensor f
4 ABS toerentalsensor f ABS toerentalsensor f
1 GIO uitgang 1-1 GIO uitgang 1-1 GIO uitgang 1-1
2 Massa Massa Massa
3 Analoge ingang 1 Analoge ingang 1 Analoge ingang 1
4 Wegsensor 1
Vanaf versie TEBS E2:
Naar keuze ook GIOuitgang
7-2
Wegsensor 1
Vanaf versie TEBS E2:
Naar keuze ook GIOuitgang
7-2
GIO2 1 GIO uitgang 3-2 GIO uitgang 3-2 GIO uitgang 3-2

Aansluitingen Pin TEBS E modulator
(standard)
GIO3
GIO4
GIO5
Pin-toekenning "ELEX"
Aansluitingen Pin ELEX
POWER
SUBSYSTEMS
Aanhangsel
TEBS E modulator
(Premium)
2 Massa Massa Massa
TEBS E 12
TEBS E modulator
(Multi-Voltage)
3 GIO uitgang 5-1 GIO uitgang 5-1
4 GIO uitgang 2-2 GIO uitgang 2-2
1 GIO uitgang 1-2 GIO uitgang 1-2 GIO uitgang 1-2
2 Massa Massa Massa
3 Analoge ingang 2 Analoge ingang 2 Analoge ingang 2
4 GIO uitgang 2-1 GIO uitgang 2-1
1 GIO uitgang 3-1 GIO uitgang 3-1 GIO uitgang 3-1
2 Massa Massa Massa
3 K-Line K-Line
4 Wegsensor 2 Wegsensor 2
1 GIO uitgang 4-1 GIO uitgang 4-1
2 Massa Massa
3 CAN3 High 5V CAN3 High 5V
4 CAN3 Low 5V CAN3 Low 5V
1 Contact inschakelen (TEBS E klem 30)
2 CAN1 High 5V
3 CAN1 Low 5V
4 Massa
5 TEBS klem 15 in
6 Bediendeel klok1 in
7 Bediendeel data1 in
8 IG (H2) in
1 Contact uitschakelen (TEBS E klem 30-X2)
2 CAN2 High 5V
3 CAN2 Low 5V
4 Massa
5 TEBS klem 15 in SA 6-2
6 Bediendeel klok1 uit
7 Bediendeel klok1 uit
217

12 TEBS E
218
Aansluitingen Pin ELEX
GIO10
GIO11
GIO12
GIO13
GIO14
GIO15
GIO16
8 IG (H2) uit
5 Accu in/uit
Aanhangsel
6 Accu massa
7 Voeding "opwektoets"
8 Opwektoets
5 Massa "lichten"
6 Markeerlichten links uit
7 Markeerlichten rechts uit
8 Massa "lichten"
1 Achterlicht aan
2 CAN3 High 24V
3 CAN3 Low 24V
4 Massa lichten
5 Markeerlichten links aan
6 Markeerlichten links uit
7 Markeerlichten rechts uit
8 Markeerlichten rechts aan
1 GIO uitgang 2-1
2 Massa
3 Analoge ingang 2
4 Wegsensor 2
1 GIO uitgang 6-1
2 Massa
3 Analoge ingang 1
4 Wegsensor 1
1 GIO uitgang 1-1
2 Massa
3 GIO uitgang 5-1
4 GIO uitgang 1-2
1 GIO uitgang 5-2
2 LIN sensor 2

Aansluitingen Pin ELEX
GIO17
GIO18
3 SA 5-1
4 GIO uitgang 4-1 (9V/12V)
1 PWM sensor 1
2 Massa
3 LIN sensor 1
4 GIO uitgang 3-2 (9V/12V)
1 PWM sensor 2
2 Massa
3 LIN sensor 2
4 GIO uitgang 3-1
Aanhangsel
TEBS E 12
219

12 TEBS E
12.3 Kabeloverzicht
220
Aanhangsel
Kabeloverzicht
Ga naar onze internetsite http://www.wabco-auto.com.
Klik op Productcatalogus INFORM => Index.
Geef het woord Overzicht in het veld "zoeken" in.
Klik op de Startknop.
VOORZICHTIG
Storingsfuncties en beschadiging van de componenten door het verwisselen van de
kabels
In sommige gevallen lijken de kabels optisch op elkaar (bijv. een 4-polige GIO stekker en de 4polige
DIN bajonet).
– Daar de aan te sluiten componenten compleet verschillende Pin-toekenningen hebben, is het
grote programma kabels noodzakelijk en de kabels mogen niet worden verwisseld, ook al
lijken deze op elkaar. Een juiste identificatie is vereist om storingen en beschadigingen van
de componenten uit te sluiten.
Kleurcodering van de stekkers
De stekkers zijn gekleurd om identificatie eenvoudiger te maken.
TEBS E Modulator (Premium)
Grijs: GIO, MODULATOR
Zwart: POWER, ABS-c, ABS-e, ABS-f, ABS-d
Blauw: SUBSYSTEMS, IN/OUT
Codering 4-polige stekker
Code A Code B Code C
ELEX
Geel: POWER ELEX
Een 8-polige TEBS E stekker kan niet op ELEX worden aangesloten.
Kabeloverzicht
Aansluiting op
de TEBS E
modulator
Toepassing Bestelnummer Lengte Modulator Component
POWER Voedingskabel voor opleggers
POWER Voedingskabel met open einde
449 173 090 0
449 173 120 0
449 173 130 0
449 173 140 0
449 173 150 0
449 371 120 0
449 371 180 0
9 m
12 m
13 m
14 m
15 m
12 m
18 m
TEBS E
8-polig
Code A
TEBS E
8-polig
Code A
ISO 7638
7-polig
contactdoos
7-polig open

Aansluiting op
de TEBS E
modulator
Aanhangsel
TEBS E 12
Toepassing Bestelnummer Lengte Modulator Component
POWER Voedingskabel voor
disselaanhangwagens
POWER Voedingskabel met tegendeel
POWER Voedingskabel met tegendeel
POWER Voedingskabel voor oplegger met
stekker
POWER Voedingskabel voor oplegger met
stekker
POWER Voedingskabel voor
disselaanhangwagen met stekker
POWER Voedingskabel voor
disselaanhangwagen met stekker
POWER Verlengkabel
Alleen voor CAN Router / CAN
Repeater
MODULATOR Kabel voor ABS relaisklep
472 195 037 0
MODULATOR Kabel voor EBS relaisklep
480 207 001 0
SUBSYSTEMS Kabel voor SmartBoard
446 192 11. 0
449 273 060 0
449 273 100 0
449 273 120 0
449 273 150 0
449 353 110 0
449 353 140 0
449 347 003 0
449 347 025 0
449 347 080 0
449 347 180 0
449 133 030 0
449 133 120 0
449 133 150 0
449 135 025 0
449 135 060 0
449 135 140 0
449 231 060 0
449 231 120 0
449 233 030 0
449 233 100 0
449 233 140 0
449 233 180 0
894 600 032 0
894 600 033 0
894 600 034 0
449 436 030 0
449 436 080 0
449 429 010 0
449 429 030 0
449 429 080 0
449 429 130 0
449 911 040 0
449 911 060 0
449 911 120 0
6 m
10 m
12 m
15 m
11 m
14 m
0,3 m
2,5 m
8 m
18 m
3 m
12 m
15 m
2,5 m
6 m
14 m
6 m
12 m
3 m
10 m
14 m
18 m
40 m
50 m
60 m
3 m
8 m
1 m
3 m
8 m
13 m
4 m
6 m
12 m
TEBS E
8-polig
Code A
TEBS E
8-polig
Code A
TEBS E
8-polig
Code A
ISO 7638
contactdoos
ISO 7638
contactdoos
ISO 7638
contactdoos
ISO 7638
contactdoos
7-polig
ISO 7638
Stekker
7-polig
ISO 7638
DIN-bajonet
7-polig
DIN-bajonet
7-polig
DIN-bajonet
7-polig
DIN-bajonet
7-polig
DIN-bajonet
7-polig
DIN-bajonet
DIN-bajonet 7-polig
DIN-bajonet
TEBS E
8-polig
Code B
TEBS E
8-polig
Code B
TEBS E
8-polig
Code C
DIN-bajonet
4-polig
3x DIN bajonet
4-polig
7-polig
DIN-bajonet
221

12 TEBS E
Aansluiting op
de TEBS E
modulator
222
Aanhangsel
Toepassing Bestelnummer Lengte Modulator Component
SUBSYSTEMS Kabel voor SmartBoard + ECASbedieningseenheid
SUBSYSTEMS Kabel voor ECASbedieningseenheid
SUBSYSTEMS Kabel voor ECAS bedieningsbox
SUBSYSTEMS Kabel voor IVTM 446 220 010 0
SUBSYSTEMS Kabel voor SmartBoard en IVTM
SUBSYSTEMS Kabel voor Telematica
SUBSYSTEMS Kabel voor Telematica
SUBSYSTEMS Kabel voor Telematica /
SmartBoard
SUBSYSTEMS Universele kabel
IN/OUT Kabel voor Trailer Central
Electronic 446 122 001 0
IN/OUT Kabel voor stoplichtvoeding (24N)
GIO Kabel voor liftas conventioneel,
RTR
449 912 234 0 7 m/5 m TEBS E
8-polig
Code C
449 628 050 0 5 m TEBS E
8-polig
Code C
449 627 060 0 6 m TEBS E
8-polig
Code C
449 913 050 0 5 m TEBS E
8-polig
Code C
449 916 182 0
449 916 253 0
0,4/4 m
6/6 m
TEBS E
8-polig
Code C
449 914 010 0 1 m TEBS E
8-polig
Code C
449 917 025 0 2,5 m TEBS E
8-polig
Code C
449 920 248 0 3 m/6 m TEBS E
8-polig
Code C
449 437 020 0
449 437 060 0
2 m
6 m
TEBS E
8-polig
Code C
449 348 020 0 2 m TEBS E
4-polig
Code C
449 349 040 0
449 349 060 0
449 349 100 0
449 349 150 0
449 443 008 0
449 443 010 0
449 443 020 0
449 443 040 0
449 443 060 0
449 443 100 0
4 m
6 m
10 m
15 m
0,8 m
1 m
2 m
4 m
6 m
10 m
TEBS E
4-polig
Code C
TEBS E
4-polig
Code B
Stekerdoos ECASbedieningseenheid
+
7-polige DIN bajonet
Stekerdoos "ECASbedieningseenheid"
7-polig
DIN-bajonet
7-polig
DIN-bajonet
7-polig
2x DIN bajonet
4-polig
DIN-bajonet
6-polig
DIN-bajonet
6-polig
8x open
Trailer Central
Electronic aansluiting
X22
2-polig open
Aderkleuren:
blauw = plus
bruin = massa
4-polig
DIN-bajonet

Aansluiting op
de TEBS E
modulator
Aanhangsel
TEBS E 12
Toepassing Bestelnummer Lengte Modulator Component
GIO Kabel voor ECAS kleppen
472 905 114 0, 472 880 030 0,
liftasklep 463 084 100 0 en
eTASC
GIO Kabel voor ECAS 2-puntsregeling
GIO Kabel voor externe ECAS op
TEBS E
GIO Kabel voor sensor 441 050 100 0
GIO Kabel voor druksensor
441 040 015 0
441 044 002 0
GIO Kabel voor Traction Help (TH)
GIO Kabel voor wegrijhulp en
Gedwongen dalen (resp.
schakelaar voor losniveau)
GIO Universele kabel
GIO Adapterkabel
449 445 010 0
449 445 030 0
449 445 050 0
1 m
3 m
5 m
TEBS E
4-polig
Code B
449 439 030 0 3 m 4-polig
Code B
449 438 050 0
449 438 080 0
449 438 120 0
449 811 010 0
449 811 030 0
449 811 040 0
449 811 050 0
449 811 080 0
449 811 180 0
449 812 004 0
449 812 030 0
449 812 100 0
449 813 050 0
449 813 080 0
449 815 253 0
449 815 258 0
449 535 010 0
449 535 060 0
449 535 100 0
5 m
8 m
12 m
1 m
3 m
4 m
5 m
8 m
18 m
0,4 m
3 m
10 m
5 m
8 m
6/6 m
15/6 m
1 m
6 m
10 m
TEBS E
4-polig
Code B
TEBS E
4-polig
Code B
TEBS E
4-polig
Code B
TEBS E
2-polig
Code B
TEBS E
4-polig
Code B
TEBS E
4-polig
Code B
449 819 010 0 1 m TEBS E
4-polig
Code B
4-polig
DIN-bajonet
4-polig
DIN-bajonet
3-aderig open met PGkoppeling
DIN-bajonet
4-polig
4-polig
DIN-bajonet
bruin = pin 2 (massa)
zwart = pin 3 (plus)
2x 2-polig open
Forced lowering
(Gedwongen dalen):
blauw: toets 1
bruin = massa
Traction Help
(wegrijhulp):
blauw = toets 2
bruin = massa
4-polig open
Aderkleuren:
rood = Pin 1
bruin = Pin 2
geel/groen = Pin 3
blauw = Pin 4
2-polig
223

12 TEBS E
Aansluiting op
de TEBS E
modulator
224
Aanhangsel
Toepassing Bestelnummer Lengte Modulator Component
GIO GIO Y-verdeler (te gebruiken met
TEBS D kabels 449 752 ... 0 en
449 762 ... 0)
GIO Kabel voor druksensor, liftas of
sensor
GIO Kabel voor ECAS klep of LACV-IC
GIO Kabel voor wegrijhulp of
rangeerhulp
GIO Kabel voor mechanische
schakelaar voor asfaltrem (niet
voor benaderingsschakelaar)
GIO Kabel voor wegrijhulp, losniveau
of sensor
GIO en IN/OUT Verdeelkabel voor 24N, wegrijhulp
of Gedwongen dalen
GIO en IN/OUT Kabel voor wegrijhulp of 24 N
ABS c
ABS d
ABS-e
ABS-f
Kabel voor ABS sensorverlenging
449 629 022 0 0,4/0,4 m TEBS E
4-polig
Code B
449 752 030 0
449 752 080 0
449 752 100 0
3 m
8 m
10 m
TEBS E
3-polig
rond voor GIO
verdeler
449 761 030 0 3 m TEBS E
3-polig
rond voor GIO
verdeler
449 762 020 0
449 762 080 0
449 762 150 0
2 m
8 m
15 m
TEBS E
3-polig
rond voor GIO
verdeler
449 763 100 0 10 m TEBS E
3-polig
rond voor GIO
verdeler
449 626 188 0 3 m/4 m TEBS E
4-polig
Code B
449 356 023 0 1,0 m/0,4 m TEBS E
4-polig Code
C
4-polig Code
B
2-polig
449 357 253 0 6 m/6 m TEBS E
4-polig Code
C
4-polig Code
B
2-polig
449 723 003 0
449 723 018 0
449 723 023 0
449 723 030 0
449 723 040 0
449 723 050 0
449 723 080 0
449 723 100 0
449 723 150 0
0,3 m
1,8 m
2,3 m
3 m
4 m
5 m
8 m
10 m
15 m
TEBS E
4-polig
Code A
2x 3-polig
ABS stekker
4-polig
DIN-bajonet
4-polig
DIN-bajonet
2-polig
open
bruin = massa
zwart = input
2-polig
open
bruin = massa
zwart = input
4-polig
3-polig open
DIN-bajonet
4-polig
DIN-bajonet
4-polig
DIN-bajonet
2-polig
ABS stekerdoos

Aansluiting op
de TEBS E
modulator
Aanhangsel
TEBS E 12
Toepassing Bestelnummer Lengte Modulator Component
GIO en ABS Kabel voor ABS sensor plus
GIO6/7
GIO Kabel voor slijtage-indicator
GIO CAN diagnosekabel (alleen voor
Premium)
Aanwijzing: Alleen diagnosekabel
naar interface 446 300 348 0
GIO Kabel voor Telematica
GIO Kabel voor Telematica
GIO Kabel voor Telematica
GIO Adapter voor 2-krings asliftklep
463 084 010 0
GIO TASC adapter
Aansluiting aan
ELEX
449 818 022 0 0,4/0,4 m TEBS E
4-polig
Code B
449 816 013 0
449 816 030 0
449 611 030 0
449 611 040 0
449 611 060 0
449 611 080 0
449 915 010 0
449 915 120 0
1,3 m
3 m
3 m
4 m
6 m
8 m
1 m
12 m
TEBS E
4-polig
Code B
TEBS E
4-polig
Code B
TEBS E
4-polig
Code B
449 918 025 0 2,5 m TEBS E
8-polig
Code C
449 610 060 0 6 m TEBS E
4-polig
Code B
1x 2-polig
1x 3-polig
ABS stekker
6x 3-polig
ABS stekker
7-polig
Diagnosecontactdoos
met gele beschermkap
4-polig
DIN-bajonet
6-polig
894 601 135 2 0,15 m M2V
449 447 022 0 0,4 m/0,4 m 2x DIN
bajonet
4-polig open
DIN-bajonet
Toepassing Bestelnummer Lengte ELEX Component
POWER Kabel voor voorziening ELEX
SUBSYSTEMS Kabel voor SmartBoard
SUBSYSTEMS Kabel voor afstandsbediening
449 303 020 0
449 303 050 0
449 303 100 0
2 m
5 m
10 m
ELEX
8-polig
Code E
449 906 060 0 6 m ELEX
8-polig
Code C
449 602 060 0 6 m ELEX
8-polig
Code C
TEBS E
8-polig
Code C
7-polig
DIN-bajonet
Stekerdoos ECASbedieningseenheid
225

12 TEBS E
Aansluiting aan
ELEX
226
Aanhangsel
Toepassing Bestelnummer Lengte ELEX Component
SUBSYSTEMS Kabel voor bedieningsbox
SUBSYSTEMS Kabel voor SmartBoard +
ECAS-bedieningseenheid
SUBSYSTEMS Kabel voor SmartBoard + IVTM
SUBSYSTEMS Kabel voor Telematica
GIO TEBS E accukabel
GIO LIN verdeelkabel
GIO12 Universele kabel
GIO10/GIO11 Verdeelkabel
accu en/of licht
GIO16 Kabel voor TEBS E accuvoeding
GIO17 en / of
GIO18
GIO17 en / of
GIO18
Kabel voor LIN ultrasonische
sensor
Kabel voor Trailer Central Electronic
of ultrasone sensor
449 603 060 0 6 m ELEX
8-polig
Code C
449 926 234 0 7 m/5 m ELEX
8-polig
Code C
449 925 253 0 6 m/6 m ELEX
8-polig
Code C
449 907 010 0
449 907 120 0
1 m
12 m
ELEX
8-polig
Code C
449 807 050 0 5 m ELEX
DIN-bajonet
4-polig
894 600 024 0 0,5 m ELEX
Sensorstekke
r
449 908 060 0 6 m ELEX
8-polig
Code C
449 803 022 0 0,4 m/0,4
m
449 808 020 0
449 808 030 0
2 m
3 m
ELEX
8-polig
Code C
ELEX
4-polig
Code B
449 806 060 0 6 m ELEX
4-polig
Code C
449 801 060 0 6 m ELEX
4-polig
Code C
7-polig
DIN-bajonet
Stekerdoos ECASbedieningseenheid
+
7-polige DIN bajonet
7-polig
2x DIN bajonet
6-polig
2-polig
Sensorstekker
Sensorcontactdoos
Sensorcontactdoos
Open
2-polig
Sensorstekker
2-polig
Sensorstekker
4-polig
Code C
(IN/OUT EBS)
Sensorcontactdoos
4-polig
DIN-bajonet

12.4 Kenmerken GIO functies
2S/2M
4S/2M
4S/2M+1M
4S/3M
Roll Stability Support (RSS)
Stoplichtvoeding (24N)
TEBS E
modulator
(standard)
480 102 03. 0
TEBS E
modulator
(Premium)
480 102 06. 0
Aanhangsel
TEBS E
modulator
(Multi-
Voltage)
480 102 080 0
ABS-systeem (maximale configuratie)
2S/2M 4S/3M 4S/2M
GIO aansluitingen GIO1-4 GIO1-7 GIO1-7
Aantal GIO uitgangen 4 10 10
Aantal analoge ingangen 2 2 2
EBS-/ABS-relaisklep 24 V
EBS-/ABS-relaisklep 12 V
CAN 5 V aansluiting voor GIO5
(Telematica)
CAN 5V aansluiting voor
Subsystems (IVTM, Telematica,
SmartBoard)
Trailer Central Electronic
aansluiting voor regeling remlicht
en benaderingshulp laadplatform
ECASbedieningskast/afstandsbediening
ECAS bedieningsbox via
schakelaar
ECAS bedieningsbox via
schakelaar (uitsluitend
Heffen/neerlaten)
Afstandsbediening
voertuigcombinatie ECAS
IVTM
Smartboard
TEBS E 12
Versie TEBS ...
E0 E1 E1.5 E2 E2.5
227

12 TEBS E
GIO functies
Snelheidsafhankelijke functies
ISS1 (bijv. RTR klep)
ISS2 (bijv. blokkering stuuras)
Liftasbesturing
Liftas 1 (met aslift- of ECAS-klep)
Liftas 2 (met aslift- of ECAS-klep)
Liftasregeling met LACV-IC
Wegrijhulp
Gedwongen dalen liftas(sen), handmatige
ingreep door chauffeur
OptiTurn (rangeerhulp)
OptiLoad (Kingpin reductie)
Wegrijhulp "terrein"
Kooiaapregeling
Niveauregeling
Aansluiting "ECAS 1-puntsregeling"
Aansluiting "Losniveauschakelaar"
Normaalniveau II
Losniveau als rijniveau IV te gebruiken
Sleepasregeling met restdruk
Uitschakelen ECAS
Groen verklikkerlampje
228
Aanhangsel
TEBS E
modulator
(standard)
480 102 03. 0
alleen
asliftklep
alleen
asliftklep
alleen
asliftklep
alleen
asliftklep
TEBS E
modulator
(Premium)
480 102 06. 0
TEBS E
modulator
(Multi-
Voltage)
480 102 080 0
Versie TEBS ...
E0 E1 E1.5 E2 E2.5

GIO functies
Deactiveren van de automatische
niveauregeling
eTASC
Remfuncties
Aansluiting "asfaltrem"
Benaderingsschakelaar voor asfaltrem
Ontspanningsfunctie
Remontgrendelingsfunctie
Remontgrendelingsfunctie (uitgebreid)
Trailer Extending Control
Veiligheidsfuncties
Remblokkenslijtage-indicatie (BVA)
Roll Stability Adviser
Immobilizer (wegrijblokkering)
Emergency Brake Light
Trailer Safety Brake
Overige functies
Vrij te configureren digitale functie met
uitgang
Vrij te configureren analoge functie met
uitgang
Externe sensoren
Externe aslastsensor c-d
Externe aslastsensor e-f
Tweede externe aslastsensor c-d
Externe remdruksensor
Sensor mechanische vering
ELEX
TailGUARDlight
TailGUARD
TailGUARDMAX
TailGUARD Roof
TEBS E
modulator
(standard)
480 102 03. 0
Aanhangsel
TEBS E
modulator
(Premium)
480 102 06. 0
TEBS E
modulator
(Multi-
Voltage)
480 102 080 0
TEBS E 12
Versie TEBS ...
E0 E1 E1.5 E2 E2.5
229

12 TEBS E
GIO functies
Aansluiting naar ISO 12098
ECAS 2-puntsregeling
GIO-aansluituitbreidingen
Accuvoeding/-lading
ELEX 1
ECAS 2-puntsregeling met extra klep
ECAS 2-puntsregeling (afzonderlijk
Heffen/neerlaten)
Trailer Remote Control
Wegrijhulp
OptiTurn / OptiLoad
Gedwongen dalen
Toets Heffen/neerlaten
Losniveauschakelaar
Rijniveau I / rijniveau II
Asfaltrem aan / uit
Kantelgevaar
Achteruitrijbewaking
(TailGUARD/TailGUARD Roof /TailGUARDMAX)
uit
Benaderingshulp laadplatform
(TailGUARDlight) uit
Trailer Remote Control 1
Blokkering stuuras
Vrij configureerbare analoge functie
Vrij configureerbare digitale functie
Roll Stability Adviser
Weergave aslast
Opti-functies Aan / Uit
CAN Router / CAN Repeater
CAN-communicatie
Sensor gewenste druk aan de CAN Router /
CAN Repeater
230
Aanhangsel
TEBS E
modulator
(standard)
480 102 03. 0
TEBS E
modulator
(Premium)
480 102 06. 0
TEBS E
modulator
(Multi-
Voltage)
480 102 080 0
Versie TEBS ...
E0 E1 E1.5 E2 E2.5

12.5 GIO schema's
GIO schema's
Ga naar onze internetsite http://www.wabco-auto.com.
Klik op Productcatalogus INFORM => Index.
Geef het woord Aansluitschema in het veld "zoeken" in.
Klik op Detail => Toepassing => Trailer EBS E.
Aanhangsel
Aanduiding Schema's Voertuigen
TEBS E 12
Immobilizer 841 701 227 0 Alle getrokken voertuigen.
Standaard 841 802 150 0 Oplegger
Middenasaanhangwagen
2 liftassen
Restdruk aan liftas 1
841 802 151 0 Oplegger
Middenasaanhangwagen
Externe druksensor 841 802 152 0 Oplegger
Middenasaanhangwagen
Mechanische vering 841 802 153 0 Oplegger
Middenasaanhangwagen
Mechanische vering 841 802 154 0 Disselaanhangwagen
Standaard met 2 liftassen 841 802 155 0 Oplegger
Middenasaanhangwagen
Standaard 841 802 156 0 Disselaanhangwagen
ECAS 1-punts met 2 1-krings LACV 841 802 157 0 Oplegger
Middenasaanhangwagen
ECAS 1-punts met 1-krings LACV en 2-krings ECAS blok 841 802 158 0 Oplegger
Middenasaanhangwagen
TASC (RTR-functie) 841 802 159 0 Oplegger
Middenasaanhangwagen
ECAS 1-punts met 2 1-krings ECAS blok 841 802 190 0 Oplegger
Middenasaanhangwagen
ECAS met 1-krings LACV en restdruk 841 802 191 0 Oplegger
Middenasaanhangwagen
ECAS met 1-krings LACV 841 802 192 0 Oplegger
Middenasaanhangwagen
ECAS 1-punts met 1-krings LACV en 2-krings ECAS blok 841 802 194 0 Oplegger
Middenasaanhangwagen
ECAS 1-punts met 1-krings LACV en 2-krings ECAS blok 841 802 195 0 Oplegger
Middenasaanhangwagen
Tankvoertuigen 841 802 196 0 Oplegger
Tankvoertuigen 841 802 197 0 Oplegger
Asfaltrem 841 802 198 0 Oplegger
Asfaltrem 841 802 199 0 Oplegger
OptiTurn / OptiLoad met ECAS 841 802 235 0 Oplegger
OptiTurn / OptiLoad met ECAS 841 802 236 0 Oplegger
ECAS 2-puntsregeling met accu en sleepasregeling 841 802 250 0 Oplegger
ECAS 2-puntsregeling met extra klep 841 802 252 0 Disselaanhangwagen
231

12 TEBS E
232
Aanhangsel
Aanduiding Schema's Voertuigen
Trailer Safety Brake 841 802 274 0 Kieper
Tanker
Rolcontainer
TailGUARDlight 841 802 280 0 Alle getrokken voertuigen.
TailGUARD 841 802 281 0 Alle getrokken voertuigen.
TailGUARDMAX 841 802 282 0 Alle getrokken voertuigen.
TailGUARD Roof 841 802 283 0 Alle getrokken voertuigen.
TailGUARD Roof (gedraaide ultrasoonsensor) 841 802 284 0 Oplegger
Trailer Extending Control voor uitschuifbare voertuigen 841 802 290 0 Oplegger
Disselaanhangwagen
Noodremlicht-functie 841 802 291 0 Alle getrokken voertuigen.
Kooiaapregeling 841 802 292 0 Middenasaanhangwagen
eTASC (uitsluitend heffen en dalen) 841 802 295 0 Oplegger
eTASC met liftasregeling 841 802 296 0
841 802 297 0
Oplegger

12.6 Trailer EBS E remschema's
Oplegger
Remschema's
Ga naar onze internetsite http://www.wabco-auto.com.
Klik op Productcatalogus INFORM => Index.
Geef het woord Aansluitschema in het veld "zoeken" in.
Klik op Detail => Toepassing => Trailer EBS E.
As(sen) ABSsysteem
Nummer Tristop Antioptelklep
PEM Trailer
Central
Electronic
Aanhangsel
Mechanische
vering
Extra
getrokken
voertuig
1 2S/2M 841 701 180 0 x x x
1 2S/2M 841 701 181 0 x x x
1 2S/2M 841 701 182 0 x x x
TEBS E 12
PREV Modulator
Vooras
Opmerking
Dolly / hydraulische
vering
1 2S/2M 841 701 183 0 x x x 12 V
2
2S/2M
4S/2M
841 701 190 0 x x x
2 4S/3M 841 701 191 0 x x x
2 2S/2M 841 701 192 0 x x
2
2S/2M
4S/2M
841 701 193 0 x x x
2 4S/3M 841 701 195 0 x x x Alleen één as Tristop!
2 4S/3M 841 701 196 0 x x x
2
2
2S/2M
4S/2M
2S/2M
4S/2M
841 701 197 0 x x x x
841 701 198 0 x x x een Tristop afzonderlijk
3 4S/3M 841 701 050 0 x x
3 4S/3M 841 701 055 0 x CAN Repeater
3 4S/3M 841 701 057 0 x x x
CAN Repeater + Select
Low
3 4S/3M 841 701 058 0 x x x CAN Repeater
3
3
2S/2M
4S/2M
2S/2M
4S/2M
841 701 100 0 x
841 701 101 0 x x
3 2S/2M 841 701 102 0 x x Select Low
3 4S/2M+1M 841 701 103 0 x x
3
2S/2M
4S/2M
841 701 104 0 x x x
3 4S/2M+1M 841 701 105 0 x x x
3
2S/2M
4S/2M
841 701 106 0 x x x
3 2S/2M 841 701 107 0 x x x Select Low
3 2S/2M 841 701 108 0 x x x Select Low (relaisklep)
3 2S/2M 841 701 109 0 x x Select Low (relaisklep)
233

12 TEBS E
As(sen) ABSsysteem
3
234
2S/2M
4S/2M
Nummer Tristop Antioptelklep
Aanhangsel
PEM Trailer
Central
Electronic
Mechanische
vering
Extra
getrokken
voertuig
841 701 110 0 x x x
3 4S/3M 841 701 111 0 x x x
PREV Modulator
Vooras
Opmerking
3 2S/2M 841 701 112 0 x x x Select Low (relaisklep)
3 4S/3M 841 701 113 0 x x x
3 4S/3M 841 701 114 0 x x
3 4S/2M 841 701 115 0 x x x
3
2S/2M
4S/2M
841 701 116 0 x x x x
Afzonderlijke
wielophanging
3 2S/2M 841 701 117 0 x x x Select Low
3 4S/2M+1M 841 701 118 0 x x x
3 4S/3M 841 701 119 0 x x x EBS relais op as 1
3 4S/2M+1M 841 701 221 0 x x x
3
2S/2M
4S/2M
841 701 222 0
3 4S/2M+1M 841 701 223 0 x x x
3 4S/3M 841 701 224 0
3
3
3
2S/2M
4S/2M
2S/2M
4S/2M
2S/2M
4S/2M
841 701 227 0 x x x Wegrijblokkering
841 701 228 0 x x x x CAN-router
841 701 229 0 x x x x CAN-router
3 4S/2M+1 841 701 230 0 x x x x CAN-router
3
2S/2M
4S/2M
841 701 231 0 x x x 3 assen Tristop
3 4S/3M 841 701 232 0 x x x
3
2S/2M
4S/2M
841 701 233 0
4 4S/3M 841 701 050 0 x x
4 4S/3M 841 701 051 0 x x
4 4S/3M 841 701 052 0 x x x
4 4S/3M 841 701 053 0 x x x
4 4S/3M 841 701 054 0 x x x
Hydraulische vering
(landbouw)
Select Low
1. As
Select Low 1e as
(relaisklep)
CAN repeater
uittrekbaar
CAN repeater
uittrekbaar
4 4S/3M 841 701 055 0 x CAN Repeater
4 4S/3M 841 701 056 0 x x x Hydraulische vering
4 4S/3M 841 701 240 0 x x x
CAN repeater
uittrekbaar
7 4S/3M 841 701 210 0 x x Hydraulische vering

Middenasser
As(sen) ABSsysteem
Nummer Tristop Antioptelklep
PEM Trailer
Central
Electronic
Aanhangsel
Mechanische
vering
Extra
getrokken
voertuig
1 2S/2M 841 601 290 0 x x x
2
2S/2M
4S/2M
841 601 280 0 x x x
TEBS E 12
PREV Modulator
Vooras
Opmerking
2 4S/3M 841 601 281 0 x x x x VB asstel
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2S/2M
4S/2M
2S/2M
4S/2M
2S/2M
4S/2M
2S/2M
4S/2M
2S/2M
4S/2M
2S/2M
4S/2M
2S/2M
4S/2M
2S/2M
4S/2M
2S/2M
4S/2M
841 601 282 0 x x x
841 601 283 0 x x x Dolly
841 601 284 0 x x
841 601 285 0 x x x
Beide assen met
Tristop
Dolly /
hydraulische
vering
841 601 286 0 x x x x Dolly
841 601 287 0 x x x x
841 601 288 0 x
841 601 302 0
841 601 320 0 x x x x
2 4S/3M 841 601 322 0 x x x
2 4S/3M 841 601 323 0 x x x
3
3
4S/2M
2S/2M
4S/2M
2S/2M
841 601 300 0 x x x
841 601 301 0 x x x
Dolly CAN
Router
Hydraulische
vering landbouw
Dolly CAN
Router
Beide assen
Tristop
235

12 TEBS E
Disselaanhangwagen
As(sen) ABSsysteem
236
Nummer Tristop Antioptelklep
Aanhangsel
PEM Trailer Central
Electronic
Mechanische
vering
Extra
getrokken
voertuig
PREV Modulator
Vooras
2 4S/3M 841 601 220 0 x x x
2 4S/3M 841 601 223 0 x x x x
2 4S/3M 841 601 224 0 x x x
2 4S/3M 841 601 225 0 x x x x
2 4S/3M 841 601 226 0
2 4S/3M 841 601 227 0 x x x x x
2 4S/3M 841 601 228 0 x
2 4S/3M 841 601 229 0 x x x
2 4S/3M 841 601 230 0 x x
2 4S/3M 841 601 341 0 x x x x
2 4S/3M 841 601 342 0 x
3 4S/3M 841 601 230 0 x x
3 4S/3M 841 601 231 0 x x x
3 4S/3M 841 601 232 0 x x x
3 4S/3M 841 601 233 0 x x
3 4S/3M 841 601 235 0 x x x
3 4S/3M 841 601 236 0 x
4 4S/3M 841 601 240 0 x x x
4 4S/3M 841 601 241 0 x x x x
4 4S/3M 841 601 242 0 x x
4 4S/3M 841 601 243 0 x x x
4 4S/3M 841 601 244 0 x x x
4 2x 4S/2M 841 601 245 0 x
4 4S/3M 841 601 246 0 x x x
4 4S/3M 841 601 247 0 x x
Opmerking
CAN Router
2x 4S/2M
4 4S/3M 841 601 249 0 x x x x x extra relais /
RSS
4 4S/3M 841 601 350 0 x x x x extra relais /
RSS
5 4S/3M 841 601 063 0 x x
5 4S/3M 841 601 064 0 x

Trefwoordenregister
1
1-puntsregeling 19, 64
2
24N 30
2-puntsregeling 20, 64
2S/1M 23
2S/2M 23
2S/2M+SLV 23
4
4S/2M 23
4S/2M+1M+SHV 23
4S/3M 23
6
6S/3M 23
A
aanhaalmoment 209
Aanhangerremsysteem 16
Aanhangwagenaccu 15, 133
aansluitingen
pneumatisch 27, 213
Aansluitingen
elektrisch / pneumatisch 146, 215
aanspreekdrukken controleren 210
ABS 43
ABS configuraties 23, 43
binnenlader 26
disselaanhangwagens 25
liftassen 24
meerassig asstel 24
middenassers 25
opleggers 25
sleepassen 24
stuurassen 24
ABS relaisklep 27
kabel 221
ABS sensorverlenging
kabel 224
Trefwoordenregister
TEBS E
ABS toerentalsensor 28
ABS-configuraties
2S/2M 23
2S/2M+SLV 23
4S/2M 23
4S/2M+1M+SHV 23
4S/3M 23
Accuvoeding/-lading 15, 133
Adapterkabel 223
adhesie-gestuurde stuuras 45
Afmetingen (TEBS E modulator) 145
afstandsbediening
kabel 225
Afstandsbediening voor getrokken voertuigen(Trailer
Remote Control) 135
ALB 35, 37, 40
Karakteristiek voor disselaanhangwagens 38
Karakteristiek voor opleggers 38
Anti-optel 42
asfaltrem
benaderingsschakelaar 98
kabel 224
mechanische schakelaar 98
Asfaltrem 98
GIO schema's 231
aslast 51
Aslast
kalibrering van de uitvoer van de aslast 51
Weergave 51
Aslastsensor
Extern 51, 82
asliftklep
impulsgestuurd 60, 61
veerretour 60
Asliftklep
veerretour 61
B
Bandendrukbewaking (IVTM) 138
Bediening 67, 71, 193
237

238
TEBS E Trefwoordenregister
Immobilizer (wegrijblokkering) 121, 203
Trailer Remote Control 135
wegrijhulp 79, 201
Bediening
ECAS (niveauregeling) 101
Bediening
ECAS (niveauregeling) 200
bedieningsbox
ECAS 66
kabel 226
Bedieningseenheid
ECAS 66
Bedrijfsurenteller 15, 49
benaderingsschakelaar 99
bepalen aslast
1-krings 37
2-krings 37
Bevestiging kabels 151, 167
Binnenlader
ABS configuraties 26
BO-Kraftkreis 83
Bounce Control (ontspanningsfunctie) 108
Buizen 26
C
CAN diagnose
kabel 225
CAN Repeater 28
CAN Router 28
CAN Router / CAN Repeater
verlengkabel 221
CAN-Router
goedkeuring 22
Componenten 56, 193
Remsysteem 23, 27, 36
configuraties
voertuigen met TEBS E en RSS 150
Controle voorraaddruk 47
D
Diagnose
Hardware 205
diagnose-interface 205
diagnosesoftware
stekkertoewijzing 176
Diagnosesoftware TEBS E 169
DIN 75031 22
DIN EN ISO 228 22
Disselaanhangwagen
Remschema's 236
disselaanhangwagens
ABS configuraties 25
Drukregeling 41
druksensor 28
hydraulische vering 39
kabel 223
Druksensor 36
Dubbele terugslagklep 27
Dynamische wielbasisregelingen 63, 83
E
EBS relaisklep 27
kabel 221
ECAS
1-puntsregeling 64
2-puntsregeling 64
externe ECAS 136
groen verklikkerlampje 72
hefboom 66
losniveau 70
memoryniveau 71
montageset 66
Regeling ingesteld niveau 68
rijniveau I (normaalniveau) 70
rijniveau II 70
rijniveau III 70
rijniveau IV 70
systeemopbouw 19, 153
ECAS (luchtvering) 64, 132
ECAS (niveauegeling)
Bediening 101, 200
ECAS 2-puntsregeling 15, 64, 131
GIO schema's 231
kabel 223

ECAS bedieningsbox 66
kabel 222
ECAS extern
kabel 223
ECAS-bedieningseenheid 66
kabel 222
ECE R 48 22
E-learning 168, 189, 204, 208
Elektromagnetische verdraagzaamheid 22
Elektronische uitbreidingsmodule (ELEX) 123
ELEX
Aansluitingen elektrisch 146, 215
Accuvoeding/-lading 15, 133
ECAS 2-puntsregeling 15, 64, 131
Pin-toekenning 56, 215
TailGUARD 109, 124, 156
ELEX (elektronische uitbreidingsmodule) 135
ELEX voorziening
kabel 225
EOL (eindcontrole) test 184
ESD 11
eTASC 15, 65, 141
GIO schema's 232
Montage 142, 167
Parametrering 183
Externe aslastsensor 51, 82
Externe ECAS 136
Externe remdruksensor 36
Externe systemen 58, 123
F
Functietest 184
Functietest bij inschakelen 30
fusee-as 45
G
Gedwongen dalen van de liftas 91
geheugen bedrijfsgegevens (ODR)
geheugen voor storingsmeldingen 55
Geheugen bedrijfsgegevens (ODR) 54, 118, 122
statistische gegevens 54
Geheugen per rit 54
geheugen voor storingsmeldingen 55
Trefwoordenregister
TEBS E
GIO 56
GIO analoge ingang 56
GIO bedrijfsurenteller 15, 49
GIO functies 56, 193, 227
Asfaltrem 98
blokkeren stuuras 75, 109
dynamische wielbasisregelingen 63, 83
ECAS (luchtvering) 64, 132
ECAS groen verklikkerlampje 72
Externe aslastsensor 51, 82
Gedwongen dalen van de liftas 91
Kenmerken 227
Kingpin reductie (OptiLoad) 85
kooiaapregeling 112
Liftasregeling 59
ontspanningsfunctie (Bounce Control) 108
overzicht 57
Permanente plus 1 en 2 97
rangeerhulp (OptiTurn) 83
Remblokkenslijtage-indicatie (BVA) 93
remontgrendelingsfunctie 15, 114
Roll Stability Adviser 111
Signaal ABS actief 77
Signaal RSS actief 77
sleepasregeling met restdruk 63, 89
Snelheidsschakelaar ISS 1 en ISS 2 18, 75
Snelheidssignaal 96
spanningsvoeding van Telematica 95
Trailer uitschuiffunctie 104
Vrij te configureren functies 15, 122
wegrijblokkering (immobilizer) 117
Wegrijhulp (Traction Help) 78
GIO ingang wegsensor 56
GIO schema's 231
Asfaltrem 231
ECAS 2-puntsregeling 231
eTASC 232
Immobilizer 231
Kooiaapregeling 232
Noodremlicht-functie 232
OptiTurn / OptiLoad 231
TailGUARD 232
239

240
TEBS E Trefwoordenregister
Tankvoertuigen 231
TASC 231
Trailer Extending Control 232
Trailer Safety Brake 232
GIO uitgang 56
GIO-functies
Deactivering van de niveauregeling 74
Noodremlicht (Emergency Brake Alert) 115
Trailer Safety Brake 15, 106
goedkeuring
ABS 22
ADR/GGVS 22
CAN-Router 22
EBS 22
remlos- en ontspanningsfunctie 22
RSS voor TEBS E 22
Goedkeuring
TEBS D / TEBS E 22
Goedkeuring 22
Goedkeuring 114
Grafieken 55
Groen verklikkerlampje (ECAS) 72
H
Hardware (diagnose) 205
harmonisatie combinatie
controleren aanspreekdrukken 210
Harmonisatie combinatie 210
instelling voorijling 211
hefboom 66
Herkenning gewenste druk
Externe remdruksensor 36
Herkenning gewenste waarde 35
hydraulische vering
druksensor 39
I
Immobilizer
GIO schema's 231
montage componenten 120, 155
noodlosfunctie resp. noodontgrendeling 117
vrijschakelen en activeren 120
Immobilizer (wegrijblokkering) 117
bediening 121, 203
Impulsgestuurd 61
inbedrijfstelling 168
Inbedrijfstelling
LIN ultrasonische sensor 15, 185, 208
Inbouw 144
Inbouwvoorschrift
RSS 148, 149
ingesteld niveau 68
instelling af fabriek (TEBS E modulator) 145
ISO 1185 22
ISO 11898 22
ISO 11992 22
ISO 12098 22
ISO 12155 22
ISO 4141 22
ISO 7638 22
ISS 1 / ISS 2 18, 75
IVTM
Kabel 222
IVTM (bandendrukbewaking ) 138
K
kabel
ABS relaisklep 221
ABS sensorverlenging 224
afstandsbediening 225
asfaltrem 224
bedieningsbox 226
CAN diagnose 225
druksensor 223
EBS relaisklep 221
ECAS 2-puntsregeling 223
ECAS bedieningsbox 222
ECAS-bedieningseenheid 222
ELEX voorziening 225
externe ECAS 223
LIN ultrasonische sensor 226
RTR 222
sensor 223
slijtage-indicator 225

SmartBoard 221
Telematica 225
universeel 222
wegrijhulp (Traction Help) 223
wegrijhulp / rangeerhulp 224
wegrijhulp + Gedwongen dalen (resp. schakelaar
voor losniveau) 223
Kabel
IVTM 222
Telematica 222
Trailer Central Electronic 222
Kabeloverzicht 28, 151, 220
Kalibreren
Sensoren 189
Kalibrering van de uitvoer van de aslast 51
Karakteristiek
disselaanhangwagens 38
oplegger 38
kilometerteller
dagteller 48
totale kilometerteller 48
Kilometerteller 48
Kingpin reductie (OptiLoad) 85
Kooiaapregeling 112
GIO schema's 232
L
Liftasregeling 59
LIN ultrasonische sensor 15, 185, 208
kabel 226
losniveau 70, 71
luchtvering
1-puntsregeling 64
asliftklep 60
ECAS bedieningsbox 66
ECAS-bedieningseenheid 66
sensor 66
SmartBoard 67
TEBS E modulator 65
Luchtvering
2-puntsregeling 64
conventioneel 17
Trefwoordenregister
TEBS E
elektronisch geregeld (ECAS) 19, 153
M
Mechanische veringen 40
kalibreren sensor 41, 191
meerassig asstel 24
memoryniveau 71
Middenasser
Remschema's 235
middenassers
ABS configuraties 25
montage
ELEX 157
ultrasonische sensoren 156
Montage
componenten Immobilizer 120, 155
eTASC 142, 167
sensor 41, 131, 153
TailGUARD componenten 127, 130, 156
TEBS E modulator 148
Montage kabels 151, 167
montageset 66
MSR 23
Multi-Voltage modulator 15, 21, 31
N
Niveauregeling 19, 74, 153
Deactivering 74
Niveauregeling ECAS
Bediening 101, 200
noodremfunctie 46
Noodremlicht (Emergency Brake Alert) 115
Noodremlicht-functie
GIO schema's 232
normaalniveau 70
Normen 22, 114
Notebookfunctie 53
O
ODR (geheugen bedrijfsgegevens) 54, 118, 122
Onderhoud 204
Ontspanningsfunctie (Bounce Control) 108
Oplegger
241

Remschema's 233
Opleggers
ABS configuraties 25
OptiLoad (Kingpin reductie) 85
Componenten 87
OptiTurn (rangeerhulp) 83
Componenten 87
OptiTurn / OptiLoad
P
GIO schema's 231
242
TEBS E Trefwoordenregister
Parkeer-los-veiligheidsklep (PREV) 27
PEM 27
Variantenoverzicht 27, 213
Permanente plus 1 en 2 97
PIN 168, 189, 204, 208
Pin-toekenning 56, 215
ELEX 56, 215
Pneumatische aansluitingen voor TEBS E 27, 213
Pneumatische redundantie 34
PREV (parkeer-los-veiligheidsklep) 27
printen PDF bestanden 192
R
Rangeerhulp (OptiTurn) 83
Recycling 212
Regeling ingesteld niveau 68
remberekening 21
Remblokkenslijtage-indicatie (BVA) 93
Remdrukfuncties
Controle voorraaddruk 47
Remdruksensor
extern 36
remfuncties
noodremfunctie 46
Remfuncties
ABS 43
ALB 35, 37, 40
Anti-optel 42
Drukregeling 41
Externe remdruksensor 36
Herkenning gewenste waarde 35
Mechanische veringen 40
RSS 44
Stilstandfunctie 45
Testmodus 46
Remontgrendelingsfunctie 15, 114
Remschema's 155, 233
disselaanhangwagen 236
Middenasser 235
Oplegger 233
remsysteem
ABS toerentalsensor 28
CAN Router 28
druksensor 28
EBS relaisklep 27
Remsysteem 16, 17, 21
ABS relaisklep 27
CAN Repeater 28
Componenten 23, 27, 36
Parkeer-los-veiligheidsklep (PREV) 27
PEM 27
Select-Low klep 27
TEBS E modulator 27
Wisselklep 27
Remsysteem in getrokken voertuigen 17
Remsysteem TEBS E
disselaanhangwagen 16
Oplegger 16
toepassingsgebied 21
uitvoering 21
Reparatie 208
Reparatiesets 208
Rijniveaus 70, 98
Rit 54
Roll Stability Adviser 111
RSS 44, 148
Inbouwvoorschrift 148, 149
RTR
kabel 222
S
schakelaar voor losniveau 71
Schema's 233

GIO 231
Select-Low klep (dubbele terugslagklep) 27
sensor 28, 66
kabel 223
Sensor
Kalibreren 189
montage 41, 131, 153
Servicesignaal 49
Signaal ABS actief 77
Signaal RSS actief 77
Simulatie TEBS E 206
Slangen
lengtes 26
Sleepasregeling met restdruk 63, 89
sleepassen 24
Slijtage-indicatie 93
slijtage-indicator 93
kabel 225
SmartBoard 67
kabel 221
SmartBoard + IVTM
kabel 222
Snelheidsschakelaar ISS 1 en ISS 2 18, 75
Snelheidssignaal 96
Spanningsvoeding van Telematica 95
Spanningsvoorziening via remlicht (24N) 30
Statistische gegevens
geheugen per rit 54
grafieken 55
Stekkertoewijzing
diagnosesoftware 176
Stilstandfunctie 45
Stoplichtvoeding (24N)
kabel 222
stuuras
adhesie-gestuurde 45
Stuuras
blokkeren 75, 109
stuurassen 24
Subsystems 152
Symbolen 10
Systeemcontrole 33
Trefwoordenregister
TEBS E
Systeemmeldingen/waarschuwingen 33, 193
Systeemopbouw
Remsysteem TEBS E 16
Systeemplaatje TEBS E 192
Systeemtraining
PIN 168, 189, 204, 208
T
TailGUARD 109, 124, 127, 156
activeren 128
componenten 129
deactiveren 128
GIO schema's 232
Parametrering 178
systeemconfiguraties 125
TailGUARDlight 126
TailGUARDMAX 127
TailGUARDRoof 127
Tankvoertuigen
GIO schema's 231
TASC
GIO schema's 231
TEBS E 16
Pin-toekenning 56, 215
Pneumatische aansluitingen 27, 213
Tests 206
TEBS E diagnosesoftware 168
TEBS E Diagnostic Software
Systeemtraining 168, 189, 204, 208
TEBS E modulator 27, 65
Aansluitingen elektrisch / pneumatisch 146, 215
Afmetingen 145
bevestiging op de dwarsbalk 148
data 144
Functietest bij inschakelen 30
instelling af fabriek 145
Interne functies 48
Montage in voertuig 148
Montage op het chassis 148
Multi-Voltage 15, 21, 31
onderdelen 29
Pneumatische redundantie 34
243

244
TEBS E Trefwoordenregister
spanningsvoorziening via remlicht (24N) 30
systeemcontrole 33
systeemplaatje 192
Technische gegevens 144
Waarschuwingen/systeemmeldingen 33, 193
TEBS E Modulator
Variantenoverzicht 27, 213
TEBS E remsysteem
disselaanhangwagen 16
toepassingsgebied 21
uitvoering systeem 21
TEBS E remsysteem
Oplegger 16
Technische gegevens 144
Telematica
kabel 225
Kabel 222
Telematica (TrailerGUARD) 95, 140
Testmodus 46
Testvoorschriften TEBS E 206
toerentalsensor 28
Traction Help (wegrijhulp) 78
Trailer Central Electronic
Kabel 222
Trailer Extending Control
GIO schema's 232
Trailer Remote Control 135
Aansluiting 155
Bediening 193
Montage 155
Parametrering 182
Trailer Remote Control (afstandsbediening voor
getrokken voertuigen) 135
Trailer Safety Brake 15, 106
GIO schema's 232
Trailer uitschuiffunctie 104
TrailerGUARD (Telematica) 95, 140
Training 168, 189, 204, 208
Tweeweg-klep 27
U
Uitvoering systeem 21
Ultraschallsensoren
Inbedrijfstelling 15, 185, 208
Ultrasonische sensoren
Vervanging 208
V
Variantenoverzicht
TEBS E modulator / PEM 27, 213
Vastleggen parameters 168
veerretour 61
Veiligheidsvoorschriften 11, 148
verlengkabel
CAN Router / CAN Repeater 221
Vervanging 208
Verwijdering 212
voedingskabel 220
voorijling
pneumatisch 41
via CAN 41
Voorijling 210
Voorijling instellen 211
Vrij te configureren digitale functies
Digitale functies 122
Vrij te configureren functies
Analoge functies 122
W
Waarschuwingen 193
Waarschuwingen en systeemmeldingen 33, 193
Wegrijblokkering
PUK 120
Wegrijblokkering (immobilizer) 117
bediening 121, 203
Wegrijhulp
Bediening 79, 201
wegrijhulp (Traction Help)
activeren 79
diagnose 91
kabel 223
klepconfiguraties 78
Wegrijhulp (Traction Help) 78
wegrijhulp / rangeerhulp

kabel 224
Werkplaatsrichtlijnen 204
wielformaten 21
wijziging dynamische wielbelasting 69
wijziging statische wielbelasting 69
wijziging wielbelasting
Trefwoordenregister
TEBS E
dynamisch 69
statisch 69
Wisselklep (dubbele terugslagklep) 27
Y
Y-verdeler 224
245

WABCO Vehicle Control Systems
(NYSE: WBC) is wereldwijd één van
de toonaangevende leveranciers van
elektronische rem- en bedieningssystemen
voor bedrijfsvoertuigen.
Tot de klanten behoren de bekendste
fabrikanten van bedrijfsvoertuigen,
trailers en bussen ter wereld. WABCO
heeft haar hoofdkantoor in Brussel,
België. Website:
www.wabco-auto.com
© 2012 WABCO Alle rechten voorbehouden. 815 060 093 3/11.2012