Vanuit Pools perspectief. Een bevraging van de Poolse ...

mensen van Poolse en van Belgische afkomst bemoeilijkt wordt door een gebrek aan
een gemeenschappelijke taal. Van de autochtone werkgevers die geïnterviewd werden,
sprak niemand Pools en slechts een beperkte groep Poolse werknemers sprak
Nederlands. De onderlinge communicatie verliep dan ook voornamelijk in het Engels of
het Frans, talen die bij beide groepen voor moeilijkheden zorgden.
Uit diepte-interviews met sleutelfiguren uit de Poolse gemeenschap in Antwerpen kwam
enerzijds naar voor dat de meeste ouders Pools spreken met hun kinderen. Hierdoor
zouden vooral de ouders minder snel de landstalen leren. Anderzijds zouden mensen
van Poolse afkomst sinds de legalisering van hun verblijf sterker gemotiveerd zijn om
taallessen te volgen. Personen tussen 20 en 30 jaar zouden een betere kennis hebben
van het Nederlands en het Frans dan oudere generaties. Ook mensen van Poolse
afkomst die in België school lopen, zouden het Nederlands beter onder de knie hebben
(Levrau, Piqueray & Vancluysen 2011).
In Nederland heeft de meerderheid van de Polen die na 2004 naar het land gemigreerd
zijn, moeite met de Nederlandse taal. Schrijven zou voor de grootste problemen
zorgen, gevolgd door lezen en een gesprek volgen. Verder blijkt uit Nederlands
onderzoek dat relatief weinig Poolse migranten Nederlands spreken binnen hun gezin
(Gijsberts 2011a).
3.3. Resultaten
In de volgende alinea’s wordt een overzicht gegeven van de bevindingen met
betrekking tot de taalbeheersing en het taalgebruik van personen van Poolse origine.
Beide thema’s komen achtereenvolgens aan bod. In een derde alinea gaan we op zoek
naar factoren die samenhangen met de beheersing en het gebruik van het Nederlands
binnen de Poolse gemeenschap in Antwerpen.
3.3.1. Taalbeheersing
Om iemands talenkennis objectief vast te stellen, zijn schrijf- en leestesten
noodzakelijk. Dat maakt taalbeheersing bijzonder moeilijk te meten via
surveyonderzoek. We peilden aan de hand van twee items naar de zelfgerapporteerde
taalbeheersing van de respondenten. In de eerste plaats werd de respondenten
gevraagd of ze van Nederlandstalige brieven of folders heel veel, veel, noch veel/noch
weinig, weinig of heel weinig begrijpen. Een tweede vraag ging, op basis van dezelfde
antwoordcategorieën, na hoe veel personen van Poolse origine begrijpen als mensen
hen in het Nederlandse aanspreken. De antwoordverdelingen worden weergegeven in
figuur 11.
48