Van wie is de straat? - Bureau Beke

Casusanalyse ‘jeugdige groepsverkrachters’
dachten betreft het namelijk Antilliaanse, Marokkaanse en Turkse jongens en
jonge mannen.
De tweede belangrijke onderzoeksvraag was hoe het nu kon dat de jonger en
– gezien de aard en ernst van de gepleegde feiten – niet eerder zijn opgevallen
of gesignaleerd door de politie en/of andere instellingen. In onze optiek had
dit zeker gezien de achtergronden en kenmerken van de groepsleden wel het
geval moeten zijn en hadden vroege signalen aanleiding moeten zijn tot actie.
De redenen waarom dit niet gebeurde, hebben te maken met een niet-dekkende,
te weinig daadkrachtige en kwalitatief onvoldoende signaleringsstructuur
op wijk- en districtsniveau, een gebrek aan capaciteit en specifieke deskundigheid
bij relevante organisaties (jongerenwerk, politie, jeugdzorg en onderwijs)
en een aantal specifieke kenmerken van het fenomeen zedenmisdrijven en deze
specifieke dadergroep. Zo spelen zedendelicten zich per definitie in het heimelijke
af en zijn deze daardoor vrijwel niet toegankelijk voor signaleerders. Daarnaast
weerhouden angst-, schuld- en schaamtegevoelens slachtoffers van het
doen van melding of aangifte. Ook vallen de daders binnen de context van een
probleemwijk nauwelijks op, wat nog eens wordt versterkt doordat ze zich
nauwelijks schuldig maakten aan overlast op straat. Hierdoor vallen ze als individuen
al vrij snel buiten de aandacht van de politie.
De wijze van rechercheren in deze zaak verdient tot slot nog nadere aandacht.
Normaliter wordt er zaakgericht gerechercheerd, waarbij de zaken
beperkt blijven tot aangifteafhandeling. In deze casus is er meer dadergericht te
werk gegaan, waarbij intensief is doorgerechercheerd op individuele verdachten
en ook actief is gezocht naar andere mogelijke slachtoffers of betrokkenen
die wilden verklaren. Met enige voorzichtigheid kan worden geconcludeerd dat
de specifieke recherchemethode – die te typeren is als outreachend en ‘werken via
de sneeuwbalmethode’ – in elk geval deels een verklarende factor is voor de
opbrengsten van het onderzoek, waardoor zicht is gekomen op de omvang van
het fenomeen. Met het toepassen van de ‘sneeuwbalstrategie’ in deze casus is
een veelheid aan misdrijven, verdachten en slachtoffers in beeld gekomen.
Daarbij is de volgende opmerking van een van de rechercheurs op zijn plaats:
‘Als je erin duikt, krijg je de waarheid beter boven tafel.’ Een dergelijke werkwijze
staat echter haaks op beleids- en bedrijfsprocessen waarbij de recherche
wordt ‘afgerekend’ op het aantal zaken en de snelheid waarmee deze worden
afgehandeld.
21