1 SUCCULENTA jaargang 79 (1) 2000 - Au Cactus Francophone

MEL MELOC MEL OC OCACTUS OC TUS ZEHNTNERI
ZEHNTNERI
(BRIT (BRITTON (BRIT ON & & ROSE) ROSE) WERDERM
WERDERMANN
WERDERM ANN
Geert Eerkens
In 1915 vinden Dr Rose en P.C.Russell
deze soort op vlakke rotsplateau’s in de
omgeving van Juazeiro-Bahia. In 1922
wordt deze soort dan summier beschreven
in The Cactaceae III van Britton & Rose op
pag. 236 en geven er dan een afbeelding
bij van een dood en een totaal ingedroogd
exemplaar. In de jaren om 1970 zoeken
Albert Buining en Leopoldo Horst deze
soort weer op in dezelfde omgeving ten
noord-oosten van Juazeiro ten noord-westen
van Pau Verde en zuidelijker in bergachtig
gebied.
Deze soort is wat variabel. Er komen
bolronde vormen voor van een 25 cm dik,
maar ook iets langer wordende vormen van
een 18 cm dik bij een lengte van zo’n 25
cm. De kleur van de planten is groen (RHS
C139). De bedoorning is altijd zeer hard en
krom, ca. 2 cm lang en naar de plant toegebogen,
van een grauw-bruinige kleur. De
jonge doorns zijn echter wel veel kleuriger.
Aantal ribben 12 à 14, ca. 2,5 cm diep en 3
cm breed, vrij scherp. Areolen ook ca. 3
cm van elkaar, gescheiden door bijlvormige
verhogingen. Jonge areolen rond en bijna
1 cm breed met gelig-witte dichte wol. Bij
het ouder worden, naar beneden toe, verweren
de areolen met de bedoorning sterk.
Cephalium 9 cm breed met korte dicht tegen
elkaar staande borstels van een roodbruinige
kleur. Naar beneden toe verweert
het cephalium naar zwart.
Bloem licht purperrood (57D/67C) naar
beneden toe lichter gekleurd en bijna wit,
10 mm doorsnee, bloemblaadjes 1,5 mm
breed, hartje van de bloem wit naar iets
cremig geelwit, vruchtbeginsel wit. Tussen
vruchtbeginsel en nectarkamer van de
bloem ingesnoerd. Totale lengte bloem 25
mm, bloembuis 5 mm dik, vruchtbeginsel
iets rose, vrijwel wit, rond of iets ovaal 3-4
mm doorsnee. Nectarkamer 5 mm lang en
2,5 mm breed. Stamper 18 mm lang, draaddun
en gelijk met de bovenste meeldraden.
Stempels 1 mm lang. De meeldraden over
een afstand van ca. 10 mm ingeplant in de
bloembuis. Veel meeldraden, wit met
witcremig stuifmeel.
Vruchtje 18-19 mm lang met verdroogde
bloemrest. Op doorsnee iets ovaal, bovenaan
ca 9 mm doorsnee, kleur zeer lichtrose,
naar beneden nog ietsje lichter tot
vrijwel wit (RHS 49B/49C= Venetiaans
lichtrose). Vruchtvlees blank en iets slijmig.
Per vruchtje weinig zaden, slechts 8 à 12
zaden. De zaden zijn 1 mm diameter en
dofzwart van kleur. Deze soort is zelffertiel.
Opgemerkt moet worden dat mijn waarnemingen
v.w.b. bloem en vrucht verschillen
met de beschrijving in Krainz. Hier is
sprake van een bloem van slechts 18 mm,
de stamper 10 mm lang, vrijwel halfweg de
meeldraden groeiend. En een rood
vruchtbeginsel. Een rode vrucht van slechts
12 mm lang.
Op mij maakt het sterk de indruk, alsof
de beschrijving van de bloem en de vrucht
van een andere soort Melocactus afkomstig
is.*
Uebelmann in zijn nieuwe lijst van HUveldnummers
van het voorjaar 1996 wijst
Melocactus HU 517 aan als de typesoort
van M. zehntneri, ook afkomstig van
Juazeiro-Bahia. Dit is echter een dofblauwachtige
plant, die ook nog tamelijk
klein blijft. Destijds waren dergelijke planten
(HU 517) te verkrijgen bij kwekerij
Hovens in Lottum.
Melocactussen verlangen een brede
ruime pot. Deze pot hoeft niet zo diep te
zijn, zo’n 15 cm diep lijkt voldoende. Het
4 SUCCULENTA jaargang 79 (1) 2000