Dagverhaal onbekende - diachronie.nl

8
Na het vertrek van gemelde commissarisse was het snamiddag, den tijd van de godsdienst, in
de stad vrije stil, maar aan den avond om vijf uure begonne eennige jongens te schiete en
voetzoekers te werpe, en scheene het wel in bijzonder gemunt te hebbe op het gemelde
uijtgeplunderde sositijdshuijs op de Botermarkt, 25 om hetzelve als een vreugdevuur over het
vertrekke van gemelde heere commissarisse op te offeren en door de vlamme tot as te doen
verteere.
Eers wierpe de gemelde jongens door de glaase van de nieuwe, daarin gemaakt zijnde twee
raamen, om als [6r] het mogelijk was geweest het daardoor in brand te krijge, brandende
voetzoekers. Zulks niet willende lukke, geeft Johan Joha, kleermaker, 26 woonende schuijns
agter gemelde huijs naast de groote deur van Sint Janskerk, aan gemelde jongens twee
gevonkte turve, die van gemelde jongens door de daar in zijnde, aan stuk geschoote ruijte
wierde geworpe, dat een groote vrees verwekte voor brand bij de naaste buure, die zich die
zelve avond nog hunne klagte daarover deede aan de burgermeesters, alzo de Sint Janskerk
daar kort bij stond.
Bragte gemelde klagte zoveel teweeg, dat gemelde heere burgermeesters ordre stelde dat het
gemelde huijs door de stadswerker wierdt geopent en het vuur uijt gemelde huijs gehaalt, ’t
welk nog met kaf van stroo en ander vuijl, dat van de pruijsesche troepes is blijve legge, het
geen ligt in brand zoud kunne raake, nog niet was uijtgehaalt. En ’s maandags den 31 wierde
op stadskoste het gemelde huijs al de glas en vensters, cosijne en verdere openinge door de
stadstimmerliede met planke of vaderlandse blinde digtgespijkert, om nu en in ’t vervolg
gemelde ongelukke, die uijt de vreugde zoude spruijte, voor te koome.
Egter wierd in de verkoop voorwaarde geleeze, als gemelde huijs verkogt wierd, dat de planke
met de twee daarin zijnde nieuwe raame door den kooper moeste bezorgt worde op
stadstimmererv en aan de stad teruggegeven.
[1788]
Woensdag 2 januarij was den vendumeester Pieter Boon in groot gevaar bij ’t uijtdeele van
zijn jaarlijkse aalmoese, zodat hij zich ten naauwennoot met de vlugt konde redde, nadat hij
de ses thalve, 27 die hij in de hand had, had in ’t water en op ’t eijs gesmeete, wierd door het
bedelvolkje aangevalle, maar omdat hij een goed man was wierd het spoedig gestild.
[6v] De 5 februarij, vastenavond, laat in den avond, wierd den schildwag, in de wandeling
genaamt den lange Peter, op deszelfs post staande, op den Raam bij de Vlamingstraat voor
den Houttuin, door eenige persoone aangevalle, willende zich meester van die post maake,
maar wierde door gemelde schildwagt zodaanig afgeslage dat deszelfs geweer krom was, daar
een van de belhamels door gequest wierd in het hooft, en ’t ovirige van dat gezelschap bekent
werd.
Den lange Peter wierd zondag daaraan volgen in ’t openbaar op de parade die alle morge op
het Marktveld optrek door de commandant Vilatte deszelfs getoonde vigalantie gepreese en
met een drinkpenning beloont.
Den volgende morge, woensdag den 6 februarij, begon het gemeene volkje over het gebeurde
van den nagt te morre, waaruijt op den middag eene woede ontstaad op de alhier in
guarnisoen leggende militaare. Een hoop jongens, voorgegaan door den meergemelde Pieter
25 De Botermarkt is een deel van het Marktveld, het zuidoostelijke deel van de Markt.
26 Geen lid van de Oranjesociëteit; evenmin een (voormalige) plunderaar. Wordt verder nergens genoemd.
27 Moeilijk leesbaar. Hier zal bedoeld worden: zesthalven = zilveren munten van 5 ½ stuivers (zesthalve = zes
ten halve = 5 plus een halve = 5 ½. Zie bijv. ook: Maarten ’t Hart, Het psalmenoproer (uit 2006), 206.