nruLTlsPon - ELEKTRON Bremen GmbH

ELEKTtrlcIN
Made in Germany
Handleiding
Made in Germany
o
d@ v
nruLTlsPon
M83
ELEKTFIOFTBREMEN GmbH . Postfach 10 59 60 . D-28O59 Bremen .Telefon (W21) 5"49060. Fax 5490&19

lnhoud Bladzijde
1.0 Waarschuwingen - Symboolverklaring
2.0
3.0
3.1
3.2
3?
3.4
3.5
4.4
5.0
6.0
6.1
6.2
6.3
Beschrijving van het apparaat en overzicht
lnbedrijf stellen
Montage van het apparaat op het mobiele gedeelte
......5
. . . 5
Persluchtaansluiting ...5
Netaansluiting ...6
Controlenetspanningsval tijdenshetlassen .....6
Storingsmelding ...7
Toepasingsgebieden
Technische gegevens
Werken met de puntlastang
Voorbereiding van het laspunt
Het punten met de puntlastang
lmpulslassen
7.0 Werken met het puntlaspistool . . 17
7.1 Puntlassen/spotten ..19
7.2 Uitdeuken met de Ringen . . 21
7.3 Uitdeuken met de sneluitdeukhamer SAH (toebehoren) . . . . 23
7.4 Het stuiken van deuken . . . 25
7.5 Plaatdelenkrimpen ...25
7.6 Oplassenvandraadeinden .....27
7.7 Oplassenvansierlijstnagels ....29
7.8 Plaatdelenfixeren(lijmtechniek) .....31
8.0 QUICKSPOT(toebehoren) . ....,31
9.0 A|RPULLERaansluiting ....31
10.0 Tips voor de praktijk
1 1.0 Supplement / zelfcontrole en foutdiagnose
33
11.1Zelfcontrole
33
11.2 Faseuitval herkenning(primair) .. ....33
1 1.3 Controle LED's en magneetkleppen . . 33
11.4 Test van de netvoeding en foutdiagnose
33
1 1.5 Handmatige gereedschapskreuze
36
1 1.6 Storingen in het bedieningsveld
36
1
3
B
I
11
11
l l
1Q
I \,'
15
32

\
1.0 Waarschuwingstekens - Verklaring van de symbolen
A
Let op!
Bij het gebruik van contactlasinrichtingen dient in acht te worden
genomen:
Netvoeding en toevoerleidingen van het laspistoor en de punttang
ontwikkelen tijdens de werking een sterk elektromagnetisch veld.
Elektromagnetische velden kunnen irritaties van zintuigen, zenuwen
spiercellen alsook foutieve functies aan lichaamshulpmiddelen
(hoorapparaten, pacemakers enz.) en aan erektronische toestellen
en datageheugens veroorzaken.
om deze effecten te vermijden de laskabels niet direct aan het
lichaam houden. Een veiligheidsafstand van 1s cm tot de kabel is
aan te raden.
Pas op! Gevaarlijk!
Bij het niet in acht nemen van deze waarschuwingen kan letsel
aan ogen en huid optreden.
Volg de gemaakte opmerkingen!
Enkel dan bereikt u perfecte resultaten.
Werkzaamheden aan het eleHrische gedeelte van het apparaat
mogen alleen door een eleldrotechnicus worden uitgevscrd.
Veiligheidsbril en -handschoenen verplichtl
-1-

AB Toetsen lasgereedschap keuze (handmatig)
zie supplement
CD Toetsen pistoolfunctie keuze
EF Toetsen plaatdikte keuze
GH Toetsen fijninstellin g +/-
Lasgereedschap
1 Lastang impulslassen
2 Lastang puntlassen
a Laspistool
4 QUICKSPOT
5 AIRPULLER
rJ-^.
{3}.-,
ai'
\J.f -
Toepassing laspistool
,:
IJ Enkelzijdig puntlassen
7 Draadeind lassen
B Uitdeuken met ringen,
nagels, stuiken
o Sneluitdeukhamer
10 Gloeien en krimpen
11 Plaatdikte keuze
12 Fijninstelling +/-
13 Net stekersymbool met LED controle netspanning-val (15, 16, 17)
14 LED storing
t L'-
'.2
(lyt"'
!/
i;r-
öt
ollf
lt/ i
dnrt-
6P
dtL
HUUflSPOf,
1il83
a
o

2,4 Beschrijving van het apparaat en overzicht
Het weerstand-lasapparaat MULTISPOT M8ß is ontwikkeld voor de
speciale eisen van de carrssseriebouw.
Microprosessor gestuurde stroombron. Na de keuze van de bedrijfsmodus
en de plaatdiHe worden de stroom en de lastijd automatisch ingesteld
en eventueel - indien vereist en zinvol - passend bijgesteld.
Bij te large lasstroom is en pieptoon hoorbaar.
Verdere functies
Automatische gereedschapsherkenning.
GeTntregeerde netspanning controle herkent te lage netspanning.
Automatische aanloopstroom, lassen, stroomcontrole en nadrukken.
Overzichtelij ke bedienin g m iddels membraantoetsen.
Temperatuurvoeler gestuurde luchtkoeling voor de puntlastang en
pistool.
Centraal aansluiting voor lasstroom, perslucht, koeling en stuurleiding.
Gesloten vak t.b.v. toebehoren
Stabiel verrijdbaar onderstel met opbergvak t.b.v. gereedschap en
toebehoren en elektrode-armen.
6o Lasüanghouder'
61 lGbelhouder
62 Frame onderstel
63 Centraal aansluiting
64 Balancer "
65 Filter drukregelaar
66 Netschakelaar
67 Servicebox
68 Netapparaat
69 butenex'16
70 BoutenBx16
71 Bodemvak
72 Vastwiei
73 Zwenkwiel
74 Opname voor uittrekgereedschap + SAH
75 Opname voor elektrode-armen
76 Bevestigingsschroeven
77 Elektronica i bedientoetsen
-3-
'
in verbinding met punilastang
**
extra toebehoren
Art.-nr. zie lijst accessoires.

+ a
t - +
+++
+++
+++
++ +
+++
-4-

3.0 In bedrijf stellen
3.'l Montage Lasapparaat / verrijdbare onderstel
Frame (62) aan het bodemvak met bouten (70) bevestigen.
Netapparaat (68) op het frame zetten en met bouten (76) bevestigen.
Lastanghouder* (60), kabelhouder (61), balancer* (64) aan het frame
bevestigen.
(*= in verbinding met puntlastang,
**=
toebehoren, Art.nr. zie accessoire-lijst).
3.2 Aansluiting van perslucht
G-
Voor het gebruik lan de MULTISPOT M83 is de aansluiting aan een
persluchtnet noodzakeliik !
De aansluiting voor de drukluchtleiding is aan de achterkant van het
apparaat (68) bij de instelbare filterdrukregelaar (65).
De werkdruk bedraagt I bar!
Een te lage luchtdruk vermindert de druk van de elektroden en
leidt ertoe dat de elektroden sneller verslijten. Een te hoge luchtdruk
kan een slechte hraliteit van de las tot gevolg hebben en tot
beschadigingen van de puntlastang leiden. Vooral bij dun plaatstaal
houdt de puntlas dan niet.
Let op!
Bij de montage van een andere
perslucht-aansluiting niet dieper dan
I mm in het reduceerventiel (65)
draaien. Anders kan de luchtaanvoer
geblokkeerd worden.
-5-
Aansluiting met loctite afdichten.

3.3 Aansluiting aan het stroomnet
Bij 3x400 V (380415V) 50/60 Hz (automatische omschakeling)
Aansluiting aan een 32 A Cekon-contact
Beveiliging: Een trage smeltzekering 25 A
of
K-automaat 25 A
Bii 3x230 V (190-240V) 50/60 Hz (automatische omschakeling)
Aansluiting aan een 63 A Cekoncontact
Beveiliging: Een trage smeltzekering 50 A
of
K-automaat 50 A
3.4 Gontrole netspanningsval tijdens het lassen
Om de volledige capaciteit van de MULTISPOT M83 te kunnen gebruiken,
moet de netspanningsval tijdens het lassen zo klein mogelijk zijn. De
exacle test is beschreven op pagina 33, paragraaf 1 1.3:
Uitleg over netspanningsval tijdens het lassen.
Weergave via 3 LED's (15, 16, 17) onder het stekkersymbool:
Groen = netspanning in orde
Groen/geel = netspanningsval binnen acceptabele grenswaarden
alleen geel = beduidende netspanningslal,
lascapaciteit verm inderd.
ln dit gewl de voedingskabel, verlengkabel etc. controleren of dikkere
kabel toepassen.
Rood en = sterke netspanningsval met sterke afname van
akoestisch
signaal:
de capaciteit. Lassen niet meer mogelijk, lasstroom te
gering.
ln dit geval de voedingskabel, verlengkabel etc. controleren of dikkere
kabel toepassen.
De aanwijzing springü na 2 seconden automatisch weer op groen
Een eventuele netspanningsml wordt na elke lasactie gedurende 2
seconden weergegeven.
-6-

S,a-.I
r----rv u \
lnlq oJ H
I l-qz-l
I l u I
I l+ I
t t l
^\J -\-
!
3.5 Storingsmelding
Het rode LED (ia) meldt een
thermische overbelasting van
puntlastang of pistool.
Wanneer dit LED (14) brandt,
kan met het aangesloten gereedschap
niet worden doorgewerkt.
Zodra het LED (14)
dooft, is het apparaat weer
bedrijfsklaar.
-7 -
c lb-Jllt
c Ib.
c1'
() a.€
c F
g6
,b K4
\ilD
l.
ffi
(
210 \/
400 \/
115 V
EnÄ
l\A
, f A
L ) ^
ofc.om
ofror
ofaonr

4.4 Toepassingsgebieden
Lasvermogen:
Persluchtdruk 8 bar
Elektrodenarm 120 mm
Programmaschakelaar Materiaal Max. plaatstaal
Functie: max. in mm
lmpulslassen met
puntlastang pneumatisch Plaatstaal 3,0 + 3,0
Punten met puntlas- Plaatstaal 2,0 + 2,0
tang pneumatisch verzinkt 1,5 + 1 ,5
Puntlassen met
QUICKSPOT Plaatstaal 1,0 + 1,0
Puntfassen/spotten Plaatstaal 1
,25 + 1,25
Instellingen voor de volgende functies:
bijv. bij plaatdikte 0,8 mm - bereik 1,6 mm
= 2 x 0,8 mm instellen.
Uitdeuken met
Ringen Plaatstaal 1,2
Uitdeuken met Airpuller Plaatstaal 1,0
Uitdeuken met
sneluitdeukhamer Plaatstaal 0,8
Krimpen Plaatstaal 0,6 - 1,0
Draadeindenlassen DraadeindenQ 4-6mm
auf Plaatstaal 2.0 mm
-8-

5.0 Technische
Gegevens
{
Netapparaat
Spanning ran de netaansluting 3x400 V (380-415 V)
Netbeveiliging trage zekering 25 A*
Netfrequentie 50/60 Hz
Vermogen netaansluiting 15 kVA
Maximaal lasvermogen 50 kVA
Elektrodespanning 13 V
Lasstroom 6800 A
3x230 V (190-2 40 V )
50 A*
50/60 Hz
15 KVA
50 KVA
13 V
6800 A
Lastijd""
3% inschakelduur 3% inschakelduur
0,03-0,9 s 0,03-0,9 s
autom. regeling
Lastijd im pu lslassen** 0,1-1 ,5 s
autom. regeling
Omgevingstemperatur 40" c
Soort beveiliging lP21
Maten H/B/D mm
375126st535
Gewicht lasapparaat 54,5 kg
Lasapparaat en mobilonder-stel
maten
autom. regeling
0,1-1,5 s
autom. regeling
40" c
lP21
3751265/535
54,5 kg
Maten H/B/D mm
Totaal gewicht incl.
1060/s171600 1060/5171600
accessoiresr
ca. 115,0 kg ca. 1 15,0 kg
Puntlastang (pneumatisch)
Gewicht (zonder kabel)
Gewicht (met kabel)
3,5 kg
1 1,5 kg
Werkdruk
Armen van de elektroden
Druk lan de elektroden
I bar
20x20mm tr
1800 N
Laskabel A I lengte
1ö(\
lg.v
rnvrn.2 | a R ra
tf ilr| , ar{ ttl
Laspistool
Laskabel A I lengte
Massakabel Qllengte
Gewicht
Elektroden Z
120 mm2 | 2,2 m
120 mme/ 1,5 m
6,1 5 kg
1A112 mm
B€drijf aan kleinere zekering met verminderd vermogen mogeliJk.
+automatische biJstelling
-9-
3,5 kg
1 1,5 kg
I bar
2Qx20 mm tr
1800 N
1Ql} varnZ I O tr rn
l 6-Ll lf flll I 4t\) tll
120 mm2 I 2,2 m
120 mmz / 1,5 m
6,15 kg
1Ah2 mm

24
25
26
27
28
29
30
31
32
Puntlastang
Efektrodenarm vaststaand 20 x 20 mm I
Elektrodenarm beweeglijk 2A x 20 mm
Laselektroden met kap
Drukknop
Greephohe
Ontgrende I in gskno p v I d beweeg I ijke elekt rodenarm
Laskabel
Houder van de elektrodenarm
- 10 -

6,0 Werken met de puntlastang
G-
G-
6.'l
G='
Opgelet ! Bij een werkonderbreking, het verwisselen van de
elektroden en bij de instelting van de afstand van de elektroden,
het lasapparaat uitschakelen en op de functie puntlassen/spotten
zetten ! Anders bestaat er gevaar voor letsel!
De hoofdstekker van de puntlastang tot aan de aanslag in de
hoofdaansluiting van het lasapparaat steken - de pijl van de
stekker wijst naar boven.
Apparaat schakelt automatisch over naar het tangsymbol,
De wartelmoer van de hoofdstekker kloksgewijs goed vasttrekken.
De elektrodenarmen (25) + (26) in de tang plaatsen.
De beweeglijke elektrodenarm (26) is vastgeklikt.
De elektroden (27) monteren en richten.
Elektrodenafstand 6 - max. 8 mm.
Controle met een imbussleutel nr. 6.
lmbusbouten stevig vasttrekken.
De elektroden moeten na de eerste puntlassingen worden
gecontroleerd.
De toestand van de elektrodetippen bepaatt de kwaliteit van
het lasresultaat ! Gelieve dus de versleten elektrodentippen
te veruangen indien nodig!
Art.-nr. frees zie lijst accessoires.
De elektrodenkappen kunnen eenvoudig worden vervangen
door draaien met een tang. Nieuwe elektrodenl€ppen gewoon
op de conus van de elektrode zetten en vastdrukken.
Voor het griipen van earrosseriedelen van grote omvang kan
de beweeglijke elektrodenarm (26) door het drukken op de
or-ri gren dei i i-r gski-rop (3 0) worde r-r oi-ri g ren dei d. Doo r hei
samendrukken van de elektrodenarmen (25) + (26) met de
hand-wordt de arm automatisch ingeklikt.
Voorbereiding van de plaats waarop gelast wordt.
De te lassen delen moeten worden blankgeschuurd.
BelangrijklDe contact plaatsen elektrode/plaat en plaaUplaat
dienen vrij van lakresten en roest te zijn, anders ontstaat tijdens
het lassen overmatig vonken en elektrodenslijtage.
Alleen staalplaat lassen.
- 11 -

t/A
AB CD E F G H
t l
t A l
ffi
-12-
t/ser

6.2
G-
rG=>
\g
Puntlassen met de puntlastang
Opgelet:
Elektromagnetische velden !
Veiligheidsbril en -handschoenen verplicht !
De elektroden worden warm !R
ondvliegende vonken !
Apparaat aan de netschakelaar (66) aansluiten.
Apparaat aan de persluchtleiding aansluiten
Let op dat er steeds voldoende persluchtdruk is. De werkdruk
is 8 bar ! Zo nodig de druk bijregelen aan de filterdrukregelaar
(65). Een te geringe druk van de perslucht leidt tot
sterkevonken en het laspunt kan doorbranden.
LET OPI Gebruik alleen origineel accessoire. Er mag geen
punttang met een kabellengüe korter dan 2 m worden
gebruikt.
Na de aansluiting van de puntlasting schakelt het apparaat automatisch
over naar het tangsymbol.
Bij niet gecodeerde tang met de programmtoetsen AB de functie
,fangpunten' kiezen. Met de toets EF plaatdikte kiezen, fijn
instelling met toets GH bijv. verzinkte plaat. Start het lassen met
de lastang door de drukknop (28) in te drukken tot deze automatisch
stopt.
Verloop van het lasprogramma (zie schema links):
A - Voorpersen 0,75 s
C - Lassen tijdsturing van 0,03 - 0,45 sec. automatisch.
E - Napersen 0,5 s
Docr de drukknop (28) te vroeg los te laten, worden de functies
,,Voorporsen" en ,nLassen" onderbroken. Door het langer
incirukt

A B C D E F G H
-14-
t l
t l
|,
I O t
"---Tt
IJ
U
n
I O t
*-TT
ll
U

6,3 lmpulslassen
Opgetet:
Elektromagnetische velden !
Veiligheidsbril en -handschoenen verplicht !
Elektroden worden warm !
Rondvliegende vonken !
Deze functie wordt voor het puntlassen van platen met een dikte
van 2 x 1,5 mm of meer gebruikt, zoals raamwerkdelen en
knooppuntplaten.
Voorbereidingen:
Plaatoppervlak tussen de uit te voeren lassen blank slijpen.
Een goede puntlas is alleen dan mogelijk als de plaatdelen
direct contact hebben.
De plaatdelen moeten elkaar zonder speling raken.
De elektrodenarmen mogen niet langer dan 250 mm zijn.
Het elektriciteitsnet moet voldoende vermogen hebben.
Luchtdruk aan de filterdrukreductie tenminste B bar.
Het lassen:
Met de programmatoets AB de functie ,,Tangpunten" kiezen.
Met de toets EF plaatdikte kiezen.
Start het lassen met de lastang door de drukknop (28) in te
drukken tot deze automatisch stopt.
Tijdpauze van 10 sec. tussen het puntlassen houden, om het
uitgloeien van de elektrodetippen te voorkomen.
lmpulslassen uitsluitend in bovengenoemde uitzonderingsgevallen
toepassen.
Overbelasting: na het doven van de rode LED kan het lassen
verdergaan.
Opmerking:
Bij de functie pulserend puntlassen wordt automatisch na de
eerste puntlas de koellucht ingeschakeld. Na het verlaten van
deze functie schakelt de koellucht uit, indien de puntlastang
temperatuur lager dan 48 oC is.
- 15 -

33
34
35
36
37
38
Puntlaspistool
Bedieningsknop
Massakabel
Kabelschoen
Klemhevel
Aansluitstuk
- 16 -

7.0 Werken met het puntlaspistool
G=
€-
Voorbereidingen:
Stekker van de puntlasöistoolkabel (33) tot de aanslag in de
centraalsluiting (63) steken. Stekker vergrendelen, door naar rechts
(klokgewijs) te draaien.
Apparaat schakelt automatisch over op pistoolsymbool.
Met toets AB gereedschap ,,pistool" kiezen (alleen bij pistool zonder
codering).
De wartelmoer van de centrale sluiting met de klok mee vastdraaien.
Werkdruk aan het reductieventiel op I bar!
Kabelschoen (36) van de massakabel (35) op een blanke plaats van
het te lassen carrosseriedeel bevestigen.
Gebruik hiervoor en klemtang of de meegeleverde klemhevel (37).
Met de toets AB laspistool kiezen.
Voor het gebruik van de massa klemhevel (37), eerst twee ringen
van 8mm zo dicht mogelijk bij de las oplassen, zie 7.21 Hiertoe de
kabelschoen (36) van de massakabel (35) stevig op de blanke
plaat drukken. Alleen zo wordt een goede stroomgeleiding
verkregen.
Let op!
De kabelschoen (36) altiid op de onderplaat van het te bewerken
carosseriedeel aan bren gen.
G= Stroomgeleiding via scharnieren, deur- en dekselsloten altijd vermiiden,
daar deze anders beschadigit worden.
G-
Voor lichte werkzaamheden zoals onderlegplaatjes, schroefdraadbouten
MryMs en T-stiften vastlassen en stuiken, krimpen en werken
met de sneluitdeukhamer staat een laspistool met een 4 m
lange kabel ter beschikking (accessoire).
-17-

AB C D E F G H
- 18 -
*tZkp
I

7.1
G'-
G==
Puntlassen / spotten
U\laarschuwing:
Elektromagnetische velden !
Veiligheidsbril en handschoenen dragen!
Elektroden worden warm !
Rondvliegende vonken !
Het puntlassen / spotten wordt alleen dan gebruikt wanneer de
lasplaats met de puntlastang niet kan worden bereikt.
Plaatoppervlak tussen de uit te voeren lassen blankslijpen.
De pfaatdelen moeten elkaar zonder speling raken. Een goede
puntias is aileen dan mogeiijk als de piaatcleien direct contact
hebben.
Conditie van de puntlaselektrode controleren. Diameter aan de
tip 2 mm, zonodig nabewerken.
Zorg voor een goede stroomgeleiding van de massakabel op
de onderplaat van het te bewerken carrosseriedeel. Plaats de
massakabel zo dicht mogelijk bij de lasplek!
Kies middels de toets CD de functie puntlassen / spotten.
Middels de toetsen EF de pfaatdikte kiezen (plaatdikte boven
2 x 1,5 = 3 mm laten zich niet kiezen!).
Puntlaspistool (33) met ca. 8-12 kp op de lasplek drukken.
Een te grote druk resulteert in een slechte las!
Bedieningsknop (34) tot automatische afloop indrukken.
Eventueel fijn instellen rnet de toetsen GH.
Altiid dunne plaat op dikke plaat puntlassen!
Puntlassen in de richting van de massaklem uitvoeren
Afstand tussen de puntlassen op ca. 20 mm houden.
- 19 -

AB C D E F G H
\.---------_
/ ^ \
'\/
t c l l
t\ \------l ,4
-20-
40
41
Contact-elektrode t. b.v. ringen
Slaghamer

7.2 Uitdeuken rnet de Ringen
Het uit te deuken gebied blank slijpen.
Contact-elektrode (40) in het aansluitstuk van het puntlaspistool steken.
Met de toetsen CD functie ,,ringen' kiezen.
Met de toets EF plaatdihe kiezen (Plaatdikten boven 2 x 1 ,5
= 3 mm kunnen niet worden gekozen)
Met de toetsen GH fijn instellen.
Puntlaspistool (33) in de deuk plaatsen.
Bedieningsknop (34) indrukken Lastijd en energieregeling is
automatisch.
De uitdeukhamer (41) in de ring plaatsen en voorzichtig uitdeuken.
De ring cjoor ciraaien verwijcieren.
G- Ringen I mm
Grote deuken altijd van buiten naar binnen verwijderen.
Blanke ringen gebruiken, geen verzinkte.
Instelling volgens grootte en aard van de deuk.
-21 -

cx
kV
A B C D E F G H
42 Sneluitdeukhamer SAH
(extratoebehoren)
-22-

7.3 Uitdeuken met de sneluitdeukhamer SAH
(extratoebehoren)
€=
Kleine deuken, schrammen of hagelschade kunnen met de snelslaghamer
(42) op eenvoudige wijze worden verwijderd.
Het uit te deuken gebied blank slijpen.
Snelslaghamer (42) in het aansluitstuk van het puntlaspistool steken.
Wartelmoer aandraaien.
Met de toetsen CD #SAH# kiezen.
Met de toetsen EF plaatdikte kiezen (plaatdikten boven
2 x 0,8 = 1,6 mm kunnen niet worden gekozen).
Met de toetsen GH fijn +- instellen.
De lastip van de snelslaghamer (42) in de deuk plaatsen.
Voorzichtig u itdeu ken.
Bedieningsknop (34) indrukken en de lastip vast lassen.
Sneluitdeukhamer (SAH) door draaien van de plaat lossen. Zo kort
mogelijke lastijd kiezen.
Laspunt van tijd tot tijd met de vijl bijwerken.
De handefingen zo vaak herhalen, totdat het totale schadegebied
uitgedeukt is. De lastijd middels de tijdregelaar (4) zo kort
mogelijk instellen!
q$= Sterke deuken met uitdeukhamer en 8mm ringen uitdeuken in
plaats van de snelslaghamer, om beschadiging van het laspistool
te voorkomen.
qp- Verbruikte lastip door nieuwe vervangen. Hiertoe de imbusbout
M6 van de snelslaghamer losdraaien versleten lastip vervangen,
nieuwe lastip inzetten. lmbusbout goed vastzetten.
Art.nr. zie accessoire-lijst.
-23-

39
40
AB CD EF
Kool-elektrode
Contactstuk U-B
GH
-24-
\ / /
? / /
{
n

7.4
7,5
Deuken I builen stuiken
Kleine naar buiten staande deuken/builen, welke ontstaan door
schuivende goederen in de kofferbak of bij het uitdeuken met
een uitdeuk slaghamer, kunnen met de contact-elektrode (40)
eenvoudig worden vlak gedrukt (tot 1mm plaatdikte).
Contact-elektrode (40) in het aansluitstuk van het puntlaspistool
(33) steken.
Wartelmoer aand raaien.
Met de toetsen CD 'deuken
i builen stuiken'kiezen.
Met de toetsen EF plaatdikte (" herhaling) kiezen.
Met de ioetsen Gä fijn ii'rstciien.
Puntlaspistool (33) met contact-elektrode (a0) op de deuk/buil
plaatsen en goed aandrukken.
Bedieningsknop (3a) indrukken.
Lastijd en energieregeling is automatisch.
Het puntlaspistool pas na de automatische lastiid en energieregeling
losnernen.
Plaatdelen krimpen
Het te krimpen gebied blank slijpen.
Kool-elektrode (39) in het aansluitstuk van het het puntlaspistool
(33) steken.
Met de toetsen CD #gloeien/krimpen# kiezen.
De te krimpen deuk met de vinger lokaliseren.
Kool-elektrode (39) in het midden van de deuk plaatsen
Bedieningsknop (34) indrukken en met een spiraalvormige
beweging van binnen naar buiten de plaat verwarmen.
De plaat direc't met een natte lap laten schrikken. .
Indien nodig, de handeling herhalen. De gloei-intensiteit kan
eventueel met de toetsen EF een stand naar boven of beneden
worden gezet.
Opgelet! Gevaar!
Kool-elektrode wordt gloeiend heet.
Gevaar voor lnretsuren en verbrandingen.
Vei ligheidshandschoenen dragen !
-25-

AB CD E F G H

7.6 Oplassen van draadeinden
Met de MUUflSPOT M83 kunnen draadeinden met diameters 4, 5 en
6 mrn worden aangelast.
l
Gebruik de passende contactstukken!
SB 4 voor dia. 4 mm
SB 5 voor dia. 5 mm
SB 6 voor dia. 6 mm
Het passende contactstuk (44) in het in het aansluitstuk van het
puntlaspistool (33) steken.
lÄlartalrn n a,r'; a aAra,: ian
f tq,t tftil | t\,rgt q,qt r\rr qq,ts7t t.
Draadeind tot aan de aanslag in het contactstuk (44) steken.
Met de toetsen eD #draadeinden lassen# kiezen.
Met de toetsen EF plaatdikte kiezen.
Bij 4mm draadeinden toets G 1x drukken.
Bij 6mm draadeinden toets H 1x drukken.
Draadeind met laspistool (33) op de lasplaats plaatsen en licht
aandrukken.
Bedieningsknop (34) indrukken en tot het einde van het
lasprogramma ingedrukt houden.
Draadeinden zonder aanslag kunnen eveneens toegepast worden, als
aanslag dient een moer.
Hiertoe het draadeind 1-2 mm buiten de moer laten steken en
handelen als boven beschreven.
-27 -

45
47
48
49
s0
51
52
53
o feo,-t
ofaonn
ofaotrn
o f t,carn
o $ t*rn
g8
AB CD EF GH
---rI- i /-

7,7 Oplassen van sierlijstnagels
Nagels zoals u bijv. ter bevestiging van sierlijsten gebruikt, kunnen met
de contacstukken TST3 (a5) en TST5 (52) opgelast worden. In deze
contactstukken is een magneet aangebracht, welke de nagels tijdens
de lasprocedure vasthoudt.
g Voor het oplassen van nagefs aan daken van de GOLF2, GOLF3,
VENTO, PORSCHE 944 en PASSAT 83 ziin speciale passtukken
leverbaar. Deze passtukken maken het mogelijk om de nagels
maat-nauwkeurig op de door de fabrikant aangegeven plaatsen op
te lassen. Zie de liist extra toebehoren voor de bestelnummers.
G-
Lashandeling:
Plaatoppervlak blank slijpen.
Passend contactstuk kiezen en tot de aanslag in het aansluitstuk
van het laspistool (33) plaatsen.
Wartelmoer aand raaien.
Met de toetsen CD #sierlijstnagels# kiezen.
Met de toetsen EF plaatdikte kiezen.
De nagel met de kop in het contactstuk plaatsen.
Laspositie kiezen en puntlaspistool (33) licht aandrukken.
Bedieningsknop (34) indrukken Lastijd en energie regeling is
automatisch.
Nagels met de maat f 5x10 (53) worden met het contactstuk
TSTS (52) opgelast.
Deze nagels moeten voor het lassen worden vastgehouden.
Met de toets CD #sierlijstnagels# kiezen.
Met de toetsen EF plaatdikte kiezen.
Met de toetsen GH fiininstellen.
Verder handelen zoals boven beschreven.
-29-

A B C D E F G H
-30-

7.8 Plaatdelen fixeren (lijmtechniek)
Ter aanpassing moeten carrosseriedelen vaak provisorisch bevestigd
worden. In sommige gevallen kunnen klemtangen niet geplaatst worden.
ln deze gevallen kan het bevestigen met de MULTISPOT M83 worden
uitgevoerd. Als bevestiginghulp dienen ringen waar 114 deel is uitgeknipt.
Contactstuk (40) t.b.v. ringen in het aansluitstuk van het
puntlaspistool (33) plaatsen.
Wartelmoer aand raaien.
Uit de ringen f Bmm +/- 114 deel wegknippen.
Ring in het contactstuk (40) plaatsen.
l\iot do tnotcon Cl) #ciarliictnanalc# kiozan
rrrvr vv lvvfvvr. vv rr vrvr rrjv\r lgl,vtvrr r\rv-v. ..
Met de toetsen EF plaatdikte kiezen.
De ring over beide plaatdelen plaatsen en licht aandrukken.
Bedieningsknop (34) indrukken. Lastijd en energie regeling is
automatisch.
8,0 QUICKSPOT (toebehoren)
QUICKSPOT aan de centraalsteker (63) aansluiten.
Apparaat schakelt automatisch over naar het QUICKSPOT-symbool.
Met toetsen AB ,,Gereedschap QUICKSPOT' kiezen (alleen bij
QUICKSPOT zonder codering).
q$= - Met de toetsen EF plaatdikte kiezen.
Plaatdikte boven 2 x 1 mm laten zich niet aankiezen, voor het
lassen van plaatdikte boven 2 x 1 mm de pneurnatische lastang
gebruiken.
q$: - Met de toetsen GH fijninstellen.
Koellucht stroomt constant, uitsehakelen middels de netschakelaar
(66) zie ook handleiding QUICKSPOT
9.0 AIRPULLER aansluiting
AIRPULLER aan de centraalsteker aansluiten.
Apparaat schakelt automatisch naar het AIRPULLER-symbool.
Met toetsen AB ,,Gereedschap AIRPULLER" kiezen (alleen bij
Al RPULLER zonder codering).
Bij bedrijfsmodus ,,uitdeuken" met toetsen EF plaatdikte kiezen
(tot max.2x1 = 2 mm).
q$: - Bij bedrijfsmodus'gloeien' met toetsen CD symbol
'gloeien'kiezen.
Met de toetsen GH fijninstellen.
Werken met de AIRPULLER zie ook handleiding AIRPULLEH.
-31 -

'l0.0 Tips voor de praktiik
Bij het puntlassen
/ spotten de
plaat bijtrekken.
Bij het puntlassen
/ spotten de
plaat met een schroevendraaier
goed aandrukken.
-32-
Bij het puntlassen
/ spotten de
koperen schoen van de massakabel
aan de onderzijde stevig
aandrukken.

1 1.0 Supplement/zelfcontrole en foutdiagnose
11.1 Zelfcontrole :
De MULTISPOT M83 is met een zelftest-programma uitgerust dat de
functies ran het apparaat controleert, de resultaten venlrrerkt en via
LEDs weergeeft.
11.2 Fase uitval herkenning (primair)
Bij jet gelijktijdige oplichten von de rode LED ostoring"
en Ce Crie LEDs
onder de steker symbool, mist een van de drie netfasen. Toevoerleiding
(ri-orlanncnnor\ en zekarinopn eontrolcrcn
'-"i,v-'
i 1.3 Controle van de LED's en de magneeikieppen
Tang of pistool van het nettoestel nemen.
Apparaat op het stroomnet aansluiten.
Perslucht I bar aansluiten.
Apparaat uitschakelen.
Toets ,,4" indrukken, apparaat inschakelen, toets ,,A" loslaten. Alle
LED's van het bedieningselement worden achtereenvolgend
ingeschakeld. Tot slot van de LED-test worden de pneumatische en de
koelermagneetklep elk gedurende ca. 1 seconde geopend. De test
eindigt na 5 testcycli of door het indrukken van een willekeurige toets.
,,11.4
Test van de netvoeding en foutdiagnose
Puntlastang aanslu iten.
Elektrodetippen schoon / afstand 6 mm.
Instelling op plaatdikte 3 mm / 8 bar luchtdruk.
Kortsluitlassen (d.w.z. zonder plaat) uitvoeren
= häximale netbelasting
Indien er geen punttang beschikbaar is, de test als volgt uitvoeren:
Pistool aansluiten en functie "puntlassen' kiezen, toetsen C D
Instellen op 2 mm plaatdike toetsen E F. Tijd op max. toetsen G H
Puntlaselektrode in het laspistool plaatsen
Puntlaselektrode stevig op de massaklem (36) en pistoolknop
indrukken en kortsluitlas uitvoeren.
-33-

Evaluatie van de test
LED's onder het stekkersymbool:
Groen Geen netspanningsval, volle lascapaciteit beschikbaar
Groen + geel Geringe netspanningsval, lascapaciteit goed
Geel Netspanningsval sterker, lascapaciteit voor enkele plaat
dikker dan 0,8 mm niet meer toereikend
Geel+ rood Netspanningsval kritisch, lascapaciteit slechts nog voor
max. 0,8 mm plaat toereikend
Good Netspanningsval te sterk, puntlassen niet langer mogelijk.
Oorzaken voor netspanningsval onder belasting:
Verlengkabel te lang.
Netspanningskabel te lang
Voedingsspanningskabel van huisaansluiting (zekeringkast) naar
wandcontactdoos te lang resp. aderdiameter te gering -
minimaal 6 mm2
Voedingsspanning ligt onder nominale waarde
LED's in veld I
| 1)
:t'lälllo.'ä,"n., be,en
l2) van het net niet herkend
:"3:?l[xt3$;Jfjä"Jt''
' 3) :'ä:ä:53;f#ä,';:lT.i:l:tT, ffß'ffl'UJ :Hi!'lo,*
Servicedienst bellen
| 4) + roode LED: thermobeveiliging van het gereedschap geactiveerd
Gereedschap laten afkoelen
(bij koud gereedschap Servicedienst bellen)
| 5) yi'[?J
8:ffttffl-Ln, voor.handen, luehttoevocr eontrsreren.
o $Jlf[
o$
o T
oo<
o F
gtI
ol{
o lt14
o 9.EJ.{-
O -€l+
otL
g
o f +orro
o {aora
o
*
t,cr.o
ofura
ga gel
veld I veld ll veld lll veld lV
-34-
D
1
2
3
4
5

LED's in veld ll
ll 1 ) Trafo-thermobeveiliging geacliveerd
Apparaat laten afkoelen
ll 3) Netingang 230 V.
Bij het 40OV-nettoestel de netzekeringen en/of verlengingskabel
controleren
ll 4) Netingang 400 V.
Bij het 230V-nettoestel:Opgelet, apparaat onmiddelijk
uitschakelen. Netspanning is te hoog.
LEDs in veici iii
ill 1) Aanduiding van de netfrequentie 50 Hz
lll 2) Aanduiding van de netfrequentie 60 Hz
lll 4) Aanduiding: lasstroommeting is doorgevoerd. Aanduiding van de
lasstroom in veld lV
LEDs in veld lV
Aanduiding van de lasstroom voor tang, stuikpunten,
boutlassen, QUICKSPOT = 1 LED per 1000 A
Kleinst meldbare stroom: 3000 A = lV 5
Grootst meldbare stroom: > 7000 A = lV 1
Aanduiding van de lasstroom voor airpuller, plaatlassen,
snel-uitdeukhamer, gloeien = 1 LED per 500 A
Kleinst meldbare stroom: 500 A = lV 5
Grootst meldbare stroom: 2500 A = lV 1
-35-

1'1.5 Handmatige gereedschapskeuze
In noodgewllen of voor service-controles kan de automatische
gereedschapskeuze worden omzeild:
Apparaat u itschakelen.
Gereedschap op het apparaat aansluiten.
Apparaat inschakelen, daarbij gereedschapstoets ingedrukt houden.
Gewenst gereedschap met de toetsen AB kiezen.
Reset bij gereedschapswissel of uitschakelen van het apparaat.
'11.6
Storingen in het bedieningsveld
Bij storingen in het bedieningsveld, d.w.z. geen reactie op indrukken van
toetsen, bij foutief branden van LED's enz. het apparaat uitschakelen en
na ca. 2 sec, opnieuw inschakelen. Storing is wrholpen.
-36-

Technische veranderingen voorbehouden.
Art._Nr.324 616
1,0/06