Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
5.8 Twee voorbeelden van schadetekeningen bij een windhoos<br />
Van enkele windhozen uit het verleden zijn schadetekeningen gemaakt, waarbij de valrichting van bomen <strong>op</strong><br />
een groot aantal plaatsen in kaart is gebracht. Van de windhoos van Chaam <strong>op</strong> 25 juni 1967 is een dergelijk<br />
schadetekening gemaakt (detail in figuur 30). Hier<strong>op</strong> is het effect van een overtrekkende windhoos goed<br />
weergegeven. De pijlen geven de valrichtingen van bomen aan, de bomen liggen onder diverse hoeken en<br />
met een min of meer spiraalvormig (cyclonaal, linksom draaiend) schadepatroon.<br />
Bij een windhoos die <strong>op</strong> 17 <strong>juli</strong> 1987 over de Veluwe trok, is door Jacob Kuiper ook een valpatroon in kaart<br />
gebracht voor een tiental locaties. Boven een deel van het artillerieschietkamp Oldebroek ontwortelde deze<br />
hoos enkele duizenden bomen, voornamelijk dennen. Aan de hand van luchtfoto’s en door kompasmetingen<br />
<strong>op</strong> de grond zijn destijds <strong>op</strong> meerdere locaties kaarten met valrichtingen gemaakt. Daar is veel minder het<br />
spiraalvormige valpatroon herkenbaar dan in de situatie van 25 juni 1967 (voorbeeld in figuur 31).<br />
Er kunnen diverse oorzaken zijn voor het al of niet ontstaan van een duidelijk “cyclonaal” valpatroon. De treksnelheid<br />
van de hoos en van het buiencomplex als geheel is daarbij van belang. Bij erg hoge treksnelheden is<br />
de kans <strong>op</strong> het het aantreffen van bomen die “tegen-de-stromingsrichting-in” zijn gevallen kleiner in vergelijking<br />
met hozen die zich langzamer verplaatsen. Ook de kracht van een hoos kan gedurende de passage over een<br />
traject sterk verschillen. Op plaatsen waar de hoos vermindert in kracht kunnen bomen een meer eenduidige<br />
valrichting vertonen, vaak gelijk aan de trekrichting van de hoos. Het ontbreken van een cyclonaal valpatroon<br />
in bos<strong>op</strong>standen is dus nog geen bewijs dat de schade niet is veroorzaakt voor een windhoos, vooral niet als<br />
beeld<strong>op</strong>names en ooggetuigen hiervan bewijsvoering <strong>op</strong>leveren.<br />
Figuren 30 en 31. Detailtekeningen van schadepatronen van windhozen <strong>op</strong> 25 juni 1967 in Chaam en <strong>op</strong> 17<br />
<strong>juli</strong> 1987 <strong>op</strong> het artillerieschietkamp Oldebroek<br />
(Bronnen: H. Wessels, Zenit, 1976-3, resp. Jacob Kuiper, VOM-scriptie)<br />
27