Vinex! Een morfologische verkenning - rapport (1/9) - Rivm

Heerhugowaard Oostertocht
Vroonermeer
Stad van de Zon
Empel
Haverleij
Groote Wielen
Gagelkamp
Vlinderbuurt
Landgoed Driessen
De Kroeten
Schoenmakerhoek/De Keen
Teteringen
Overhoeken/Nieuwe Warande
Nieuw Wolfshaar Reeshof Boskens
Bakertand
‘t Zand
Heivelden/Heuveleind Blixembosch
Brandevoort De Akkers
Zuiderburen
De Held iii
De Blauwe Stad
Reitdiep
Waterakkers-Lunetten
Saendelft
De Lange Weeren
Stadshagen
Weidevenne
Broekpolder
Velserbroek
Stellinghof
Floriande
Getsewoud
De Aker
IJburg
Almere-Buiten Vinex
Almere Stad
Almere Poort
Zuidbroek
De Vijfhoek
Hedeman
Kollenveld
Nijrees
Vossenbelt
Roomburg
Hoogh Teylingen/
Hooghkamer
Leyhof
Vegmo Achter ‘t Hofje
Nieuwland
Vathorst
Osseveld Woudhuis/
Zonnehoeve
Leesten
Eschmarke
Leidschenveen
Ypenburg
Oosterheem
Leidsche Rijn
Wateringse Veld
Emerald-Delfgauw
Pijnacker Zuid
Bergschenhoek Vinex
Houten Vinex
Berkel en Rodenrijs Vinex
Nesselande
Schuytgraaf
Westeraam
Portland/Carnisselande
Lange Steeg
Klein Rome/Klaverkamp Essenpas
Waalsprong
De Volgerlanden
Oostpolder/Baanhoek West
Meerhoven
Gijzenrooi
Hoogveld
Caberg Lanakerveld
Maasveld
Middengebied
Nieuwe Munt
Hoogveld-Heerlerbaan
Delftlanden
Rietlanden
Erica
Vinex-uitleglocaties in Nederland
Vinexwijk
Bebouwing
Snelwegen
Bron: ‘Verstedelijking in Nederland
1995-2005’ (1996)
de omvang van de vinex-operatie
kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen
Kwantitatieve doelstellingen
De omvang van de Vinex-operatie mag zonder enige terughoudendheid ambitieus
worden genoemd. In de Vierde Nota Extra (1990/1991) wordt gesproken
van een totaal van 835.000 woningen dat over de periode 1995-2015 aan de
voorraad moet worden toegevoegd. Hiervan zouden 455.000 woningen in de
periode tot 2005 moeten worden gerealiseerd. Deze ambitieuze taakstelling is
in de jaren tot 1995 verder verfijnd en regionaal uitgesplitst. Op basis van de
speciaal hiertoe afgesloten overeenkomsten (de zogenaamde convenanten)
tussen Rijk en stadsgewesten stelde het Rijk voor de periode 1995-2005 landelijk
een bijdrage beschikbaar van 795 miljoen euro als bijdrage in de grondkosten
en 3,2 miljard euro voor de aanleg van het openbaar vervoer naar de
locaties (Ministerie van vrom2000).
Tabel 1 geeft een indruk van de omvang van de Vinex-operatie voor de periode
1995-2005. Per regio zijn de aantallen woningen aangegeven zoals die aan de
convenanten van 1994/1995 kunnen worden ontleend. Bij de woningaantallen
is een onderscheid gemaakt tussen ‘inbreiding’ en ‘uitleg’. In het gangbare
spraakgebruik is de categorie van de uitleggebieden, feitelijk ten onrechte,
synoniem geworden met Vinex-locaties 1 .
Als we ons verder concentreren op de uitleggebieden (of, in het spraakgebruik
van deze studie: de Vinex-wijken; zie kaart p. 20), blijken er volgens de
convenanten voor de periode 1995-2005 over het hele land ruim 284.000
buitenstedelijke Vinex-woningen te zijn gepland (zie ook figuur 1). Vanwege
tussentijdse aanpassingen zal het uiteindelijke aantal dat aan het einde van
de Vinex-periode wordt opgeleverd, hiervan afwijken; als indicatie van de
omvang van de gehele operatie is het echter een bruikbaar getal. Van het totaal
is tweederde (66%) toegerekend aan de Randstad. Daarnaast zijn er ruime
contingenten voorzien voor Zuid-Nederland (16%, waarvan het overgrote
deel in Noord-Brabant) en Oost-Nederland (15%).
Over heel Nederland zijn er een kleine honderd buitenstedelijke Vinex-wijken
(Ministerie van vrom2000). De belangrijkste zijn in tabel 2 op een rij gezet,
ingedeeld per regio. Met deze tabel willen we een indruk geven van de
omvang van de Vinex-operatie in de verschillende stadsgewesten en van de
grootte van de afzonderlijke wijken.
Als ondergrens is hierbij een omvang van 500 woningen gehanteerd. Per
wijk is de omvang in woningen (afgerond op 50-tallen) aangegeven. Bij het
maken van het overzicht bleek al snel dat de exacte omvang van de wijken in
de tijd kan variëren. De oorspronkelijk in de convenanten gegeven aantallen
kunnen tijdens de planvorming en zelfs gedurende de bouw zijn aangepast.
Om die reden hebben we bij het opstellen van de tabel twee bronnen gebruikt:
1. De term ‘locatie’ wordt in dit
boek gebruikt in zijn algemene
betekenis van ‘plek, ligging’, en
niet als ‘woonwijk’, tenzij het om
citaten uit beleidsstukken gaat.
vinex! een morfologische verkenning De omvang van de Vinex-operatie 20 • 21