seksueel overdraagbare aandoeningen & AIDS - Mijn ...
seksueel overdraagbare aandoeningen & AIDS - Mijn ...
seksueel overdraagbare aandoeningen & AIDS - Mijn ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Gids voor het<br />
betere safe seksleven<br />
1
Let’s play the game<br />
called love…<br />
… en daar komt natuurlijk ook seks bij kijken.<br />
Maar durf jij altijd te zeggen wat je lekker vindt of waar je je goed bij<br />
voelt? En luister je ook naar je partner? En geef je aan waar je grenzen<br />
liggen? En hou je daar ook bij de ander rekening mee? En durf je te vragen<br />
of hij wel een condoom gebruikt? En of zij wel voor anticonceptie<br />
zorgt? Het ligt iets minder voor de hand om daarover in ‘het heetst van<br />
de strijd’ te praten.<br />
De gevolgen laten zich raden. Het is niet echt denderend gesteld met<br />
de seksuele gezondheid van de ‘jongvolwassen Vlaming’.<br />
Het grootst aantal abortussen, het vaakst voorkomen van besmetting<br />
met de <strong>seksueel</strong> <strong>overdraagbare</strong> aandoening Chlamydia, frequent<br />
<strong>seksueel</strong> geweld… De groep van 18 tot pakweg 30 jarigen blijkt nogal<br />
wat risico’s te nemen en te lopen.<br />
Tijd om te praten over seks. Want goeie afspraken maken goeie seks. En<br />
om de nodige voorzorgen te nemen, kwestie van er onbezorgd tegenaan<br />
te kunnen gaan. Want seks is in de eerste plaats bedoeld om er beiden van<br />
te genieten, niet om er slapeloze nachten aan over te houden (alhoewel;).<br />
Dit boekje zet speciaal voor jou alle feiten op een rijtje<br />
over <strong>seksueel</strong> <strong>overdraagbare</strong> <strong>aandoeningen</strong>. Daarnaast<br />
hebben we het over condooms, anticonceptie, respect<br />
en praten over seks … Als extraatje bekijken<br />
we ook een aantal sekstechnieken van dichterbij,<br />
met mogelijke risico’s. We sluiten af met de<br />
belangrijkste weetjes over <strong>seksueel</strong> <strong>overdraagbare</strong><br />
<strong>aandoeningen</strong> in een tabel.<br />
Samengevat vind je hier alles wat je moet weten om goed voorbereid<br />
de hoeken van het bed te gaan verkennen, zonder het je achteraf<br />
te beklagen. Na het lezen van dit boekje ben je een ware sekspert. Voor<br />
de praktijkoefeningen moet je echter zelf zorgen!<br />
2
Bright lights,<br />
big city!<br />
Je bent 18 of 21 of 25, net beginnen studeren of al een ervaren rot of<br />
gaan samenwonen met je lief. En er is seks! Je hebt een vast lief of af<br />
en toe een lief. Of je hebt één of meerdere sekspartners. Kortom, de<br />
horizontale mambo dansen is echt wel je ding. Maar, zoals met alle<br />
goede dingen in het leven, is er ook de keerzijde van de medaille: je<br />
loopt meer risico’s.<br />
Want het feit dat je seks hebt én dat je daarmee kan experimenteren<br />
zonder al te veel belemmeringen, is niet altijd de meest onschuldige<br />
combinatie. Eindelijk privacy, niemand om te zeggen wat kan en vooral<br />
niet kan, nieuwe vrienden en vriendinnen én fuiven, cantussen, clubbing,<br />
… Gouden tijden met andere woorden, als je er tenminste een<br />
beetje het hoofd bijhoudt. En dat is niet altijd even simpel. Want de<br />
drank vloeide rijkelijk, de nood was hoog, de ander onwaarschijnlijk<br />
knap en welwillend. En jij en je (seks)partner behoren toch niet tot een<br />
risicogroep… of net wel?<br />
Maar de volgende dag sta je bij de apotheker voor de noodpil of sleep<br />
je jezelf na weken van ongerustheid of jeuk/uitslag/merkwaardige<br />
pijnen (schrappen wat niet past) naar de dokter. Of moet je vertellen<br />
aan je lief dat hij of zij echt wel de ware is maar dat er voor haar of<br />
hem ook anderen waren. Dat je met hen niet altijd veilig vrijde, dus dat<br />
testen misschien wel een goed idee is. Kortom, plots blijkt dat de pil<br />
en een vaste partner NIET voldoende zijn om je beschermen tegen<br />
<strong>seksueel</strong> <strong>overdraagbare</strong> <strong>aandoeningen</strong>.<br />
En dan zijn er nog die momenten dat je jezelf niet meer herkende en je<br />
wel eens je geduld en controle verloor. Toen dat fantastisch lief je mateloos<br />
kwetste. Of toen je ervan uitging dat de ander toch ook altijd<br />
seks wilde, “neen” eigenlijk “ja” wil zeggen (not!) en de ander toch ook<br />
alles eens wilde uitproberen. En zwijgen toch toestemmen is…?<br />
3
Het spel met de<br />
levende beestjes<br />
En dan is er soa, voluit <strong>seksueel</strong> <strong>overdraagbare</strong> <strong>aandoeningen</strong>, vroeger<br />
ook bekend als ‘geslachtsziekten’. Je krijgt ze van, juist, seks.<br />
Maar, niet alle <strong>aandoeningen</strong> van de geslachtsorganen zijn soa. Puistjes,<br />
eczeem en irritaties komen ook wel eens voor aan de geslachtsorganen,<br />
zonder daarom soa te zijn. En, sommige soa kan je op andere<br />
manieren krijgen dan door onveilig te vrijen. Schaamluizen en schurft<br />
kan je bijvoorbeeld krijgen van langdurig huidcontact en gezamenlijk<br />
gebruik van handdoeken of beddengoed. Candida (schimmelinfectie) en<br />
bacteriële vaginose kan je oplopen door gebruik van antibiotica of<br />
overmatig wassen met zeep van de<br />
geslachtsorganen.<br />
Je merkt niet altijd dat je besmet bent met een soa. Chlamydia, en<br />
sommige andere soa, veroorzaken bij besmetting vaak helemaal geen<br />
of slechts vage symptomen. Dit komt vaker voor bij vrouwen, maar<br />
ook bij mannen is het mogelijk. Dit betekent niet dat de problemen opgelost<br />
zijn. Je blijft besmettelijk voor anderen en op termijn kan de soa<br />
ernstige lichamelijke schade aanrichten. Een onbehandelde chlamydia<br />
kan in sommige gevallen leiden tot onvruchtbaarheid. Soms gaan<br />
klachten vanzelf over, maar dat betekent niet dat je genezen bent. Je<br />
bent nog steeds besmet zonder dat je het merkt en je blijft besmettelijk.<br />
Conclusie: heb je vage of onduidelijke klachten, zoals wat meer<br />
afscheiding, jeuk, pijn bij het plassen of vrijen, buikpijn, tussentijdse<br />
bloedingen, blaasjes, wratjes of zweertjes aan of in de buurt van de<br />
geslachtsorganen, anus of mond én je hebt onveilig gevreeën, ga dan<br />
naar je huisarts of studentenarts. Overwin je schaamte, praat er over<br />
met je arts en laat je onderzoeken. De meeste soa zijn trouwens<br />
makkelijk te behandelen.<br />
4
Sowa<br />
Chlamydia en gonorroe zijn geniepige soa. Vaak<br />
zijn er helemaal geen klachten na besmetting, wat niet<br />
betekent dat er geen problemen zijn. Zo kan je in sommige gevallen<br />
zonder het te merken onvruchtbaar worden, en je bent ook besmettelijk<br />
voor andere mensen. Symptomen kunnen zijn: een branderig gevoel bij<br />
het plassen, meer of andersoortige afscheiding uit de geslachtsorganen,<br />
tussentijdse bloedingen of pijn in de onderbuik.<br />
Genitale wratten. Na besmetting verschijnen er wratjes op de geslachtsorganen<br />
of rond de aars. Soms zijn het er veel, soms zijn ze bijna<br />
onzichtbaar. Het doet geen pijn maar veroorzaakt soms wel jeuk.<br />
Herpes genitalis is een zeer vervelende soa. De symptomen (pijnlijke<br />
blaasjes op de geslachtsorganen of aars, pijn bij het plassen) kunnen<br />
behandeld worden, maar je raakt het virus nooit meer kwijt. Bij vermoeidheid,<br />
stress, koorts kunnen ze opnieuw de kop opsteken en ben je<br />
extra besmettelijk voor je partner.<br />
Hepatitis B (‘geelzucht’) kan zware gevolgen hebben, maar er bestaat<br />
gelukkig een vaccin tegen (doen!). Je kan zwaar ziek worden na een besmetting<br />
(vermoeidheid, lusteloosheid, buikpijn), maar je kan er ook<br />
weinig van merken. Als je lichaam het virus niet spontaan overwint,<br />
raakt je lever aangetast.<br />
Hiv is waarschijnlijk de bekendste soa en wordt veroorzaakt door een<br />
besmetting met het hiv- virus. Dit virus tast het afweersysteem aan<br />
zodat je lichaam zich niet meer kan verweren tegen ziektes die normaal<br />
gezien geen probleem opleveren. Heb je onlangs onveilig gevreeën en<br />
ben je daardoor besmet, dan ben je in die eerste fase superbesmettelijk.<br />
Iemand die besmet is, wordt ‘seropositief’ genoemd. Hiv is ongeneesbaar,<br />
maar met de ‘medicijnencocktails’ kan men in de meeste gevallen het<br />
virus succesvol jarenlang onderdrukken.<br />
5
De standjes der zaken<br />
Genitale seks (penis in vagina). Bij correct en consequent gebruik,<br />
beschermt een condoom je volledig tegen de gevaarlijkste soa:<br />
chlamydia, hepatitis-B en hiv. Het condoom beschermt je ook tegen<br />
andere soa, maar niet volledig. Bij sommige soa kan het ziekmakende<br />
virus bijvoorbeeld via vocht uit herpeswondjes, -blaasjes of zweertjes<br />
rond penis of vagina worden overgedragen. Ook tegen schaamluizen of<br />
genitale wratten biedt het condoom geen perfecte bescherming.<br />
Anale seks (penis in aars). Hier geldt hetzelfde als voor genitale seks:<br />
correct en consequent gebruik van een condoom beschermt je volledig<br />
tegen besmetting met chlamydia, gonorroe en hiv. Het biedt ook een<br />
gedeeltelijke bescherming tegen andere soa. Belangrijk aandachtspunt:<br />
bij anale seks gebruik je best een condoom van prima kwaliteit<br />
(bv. Durex, The Hot Rubber of de Preventor Xtra Strong) en voldoende<br />
glijmiddel op waterbasis.<br />
Orale seks (penis in mond, likken van vagina, likken van aars) houdt<br />
een beperkt risico in voor de overdracht van soa en het hiv-virus, al is<br />
het risico kleiner dan bij vaginale of anale seks. Daarnaast raak je<br />
makkelijker besmet met het hiv-virus als je al besmet bent met een andere<br />
soa en andersom. Vermijd daarom sperma of menstruatiebloed in<br />
de mond, des te meer als er wondjes, zweertjes, aftjes of koortsblaasjes<br />
rond/in mond, geslachtsorganen of anus zijn. Wil je echt op zeker spelen,<br />
gebruik dan een condoom of een beflapje (een latex lapje dat over<br />
de vagina of aars kan gelegd worden). Het gebruik van mondwater of<br />
extra poetsen van je tanden (voorafgaand of achteraf) beschermt je<br />
zeker niet extra, in tegendeel, het maakt je mond kwetsbaarder.<br />
Tongzoenen (contact tussen mond en mond) is absoluut veilig voor hiv,<br />
helaas niet altijd voor andere soa. Herpes, syfilis, hepatitis B en gonorroe,<br />
kunnen op die manier worden overgedragen.<br />
6
Elkaar masturberen (contact tussen penis/vagina/aars en handen) is<br />
veilig voor alle soa, zolang er geen contact is tussen sperma, vaginaal<br />
vocht en slijmvliezen. Hetzelfde geldt voor het gebruik van seksspeelgoed<br />
(dildo’s, vibrators,…)<br />
Knuffelen en masseren en alles waar geen lichaamsvochten aan te pas<br />
komen, is volkomen veilig voor alle soa. Schaamluizen, schurft en<br />
genitale wratten kunnen wel overgaan bij langdurig huidcontact.<br />
Denk eraan dat veilig vrijen ook betekent niet ongewenst<br />
zwanger worden. Correct gebruik van een<br />
condoom biedt een perfecte bescherming tegen<br />
hiv en een aantal andere soa, maar qua anticonceptie,<br />
blijft de pil het meest betrouwbare<br />
middel. Superveilig is dus pil en condoom<br />
gebruiken. Heb je een ongelukje met het<br />
condoom of met de pil en je vreest zwanger<br />
te zijn, ga dan langs bij de apotheker voor<br />
de noodpil. Uiterlijk binnen de 72 uren dien<br />
je de noodpil in te nemen. De noodpil is<br />
verkrijgbaar zonder doktersvoorschrift!<br />
Seriële monogamie?<br />
Dit begrip staat voor elkaar opvolgende monogame relaties van korte of<br />
lange duur. Jullie beschouwen jullie relatie als monogaam, maar deze is<br />
vaak voorafgegaan door één of meerdere monogame relaties. Dit betekent<br />
dus dat je hoe dan ook wisselende seksuele contacten hebt/had.<br />
En net deze contacten kunnen besmetting met een soa veroorzaken, die<br />
jij op je beurt weer doorgeeft. Bijkomend probleem is dat je in de eerste<br />
fase van een soa-besmetting superbesmettelijk bent. Mensen met<br />
wisselende seksuele contacten raden we aan om minstens eens per jaar<br />
een soa-check up bij de arts te bespreken.<br />
7
Rubber !<br />
Met het gebruik van het condoom loopt het vaak mis. Volg bij gebruik<br />
nauwgezet de volgende stappen en toon jezelf ‘master of rubber’.<br />
1 Controleer de vervaldatum van het condoom. Die vind je op de verpakking.<br />
Bijvoorbeeld: EXP. Mei 06 of 05 06 = goed tot mei 2006.<br />
Kijk of je een CE-label op de verpakking vindt. CE staat voor kwaliteit.<br />
2 Scheur de verpakking aan de inkeping open. Gebruik hiervoor nooit<br />
een mes of schaar, je zou het condoom kunnen beschadigen. Duw<br />
het condoom er voorzichtig uit en zorg dat je het niet beschadigt<br />
met scherpe vingernagels.<br />
3 Voorzie meer dan één condoom. Als de eerste scheurt bij het aanbrengen,<br />
dan heb je nog een tweede in reserve.<br />
4 Trek het condoom aan vóór er contact is tussen penis en vagina of<br />
aars. Neuken zonder condoom – ook al is het maar even – is altijd<br />
een risico.<br />
5 Doe het condoom pas om als de penis volledig stijf is en de voorhuid<br />
teruggetrokken. Is de penis niet volledig stijf, dan loop je risico<br />
dat het condoom afglijdt.<br />
8<br />
2<br />
6
7<br />
6 Knijp het gesloten uiteinde van het condoom (het reservoirtje) dicht<br />
tussen duim en wijsvinger. Hierin wordt straks het sperma opgevangen.<br />
Doe je dit niet, dan kan het condoom scheuren.<br />
7 Plaats het condoom met het dichtgeknepen reservoirtje tussen je<br />
vingers tegen de top van de stijve penis en rol het met de andere<br />
hand volledig af. Let op dat de (opgerolde) condoomrand aan de<br />
buitenkant zit. Is dat niet zo, dan is afrollen onmogelijk. Neem voor<br />
alle zekerheid een nieuw condoom als je het op die (verkeerde)<br />
manier geprobeerd hebt.<br />
8 Trek na het klaarkomen terug als de penis nog stijf is. Als de penis<br />
al verslapt is, kan het condoom afglijden. Houd het condoom aan<br />
de rand vast. Zo vermijd je dat er sperma uit het condoom lekt.<br />
9 Leg een knoop in het condoom en werp het in de vuilnisemmer.<br />
Spoel het niet door in het toilet, dat kan de afvoer verstoppen.<br />
10 Was je handen en was het sperma van de penis, zo hoef je je geen<br />
zorgen te maken bij het naspel.<br />
11 Heb je zin om nog eens te vrijen, neem dan een nieuw condoom.<br />
Een condoom uitwassen en opnieuw gebruiken is absoluut geen<br />
goed idee!<br />
8<br />
9<br />
9
De truc met de Doos<br />
(en het glijmiddel)<br />
Bewaar condooms op een koele plaats. Leg ze niet in de zon. Het handschoenenkastje<br />
van de auto is geen goede plaats. In een portefeuille<br />
kan je een condoom maar beperkte tijd bewaren. Het best bewaar je<br />
een condoom in het zakje van je hemd of jas, in je tas of rugzak … ver<br />
weg van sleutelhangers en andere scherpe voorwerpen.<br />
Eén condoom per keer volstaat. Twee condooms over elkaar trekken,<br />
vergroot het risico van scheuren.<br />
Gebruik nooit olie, margarine of vaseline als extra glijmiddel voor anale<br />
seks. Zij kunnen het condoom beschadigen. Enkel glijmiddel op basis<br />
van water is veilig. Speeksel volstaat niet.<br />
Blaas een condoom nooit op en vul het niet met water vóór<br />
je het gebruikt. Condooms zijn in de fabriek getest op<br />
lekken en scheuren.<br />
S, M, L, XL, XXL<br />
Het condoom is relatief goedkoop en makkelijk<br />
verkrijgbaar. Je vindt ze bij de apotheker (zonder<br />
voorschrift), in de supermarkt, aan de automaat.<br />
Het komt voor dat het condoom net iets te klein of te<br />
spannend is. In het assortiment van Durex en The Hot Rubber vind je<br />
een condoom voor de grotere maatjes.<br />
Voor jongens en meisjes die allergisch zijn aan rubber, is er ook bij<br />
Durex een condoom gemaakt van polyurethaan.<br />
Speciaal voor orale seks (beffen, pijpen) is er het smaakcondoom (evengoed<br />
veilig voor vaginale seks). Het gewone condoom is uiteraard ook<br />
geschikt voor orale seks.<br />
Er bestaan ook fantasiecondooms, met ribbeltjes, handjes of hanenkammen.<br />
Deze zijn vaak niet getest op sterkte, kwaliteit en veiligheid. Een<br />
condoom is betrouwbaar als er op de verpakking een CE-label staat.<br />
10
Testing, one two,<br />
one two<br />
De meeste soa kunnen makkelijk door een arts opgespoord worden. De<br />
methoden variëren van een onderzoek naar zichtbare symptomen<br />
(inspectie van de slijmvliezen van de geslachtsorganen, mondholte en<br />
aars), over bloed- en urineonderzoek tot een wisser (urinebuis, vagina,<br />
baarmoederhals, aars, keel). Een overzicht vind je in de tabel achteraan.<br />
De incubatieperiode (de tijd tussen de besmetting en het uitbreken van<br />
de ziekte) verschilt nogal van soa tot soa. De meeste soa (chlamydia,<br />
gonorroe, herpes, syfilis) manifesteren zich ten laatste zes weken na de<br />
besmetting. Voor hepatitis B kan dit variëren van één tot zes maanden,<br />
voor genitale wratten zelfs van één tot negen maanden.<br />
En hoe zit het met de hiv-test? Wanneer je met het hiv besmet wordt,<br />
maakt je lichaam antistoffen aan. In die fase ben je zelf superbesmettelijk.<br />
Binnen de drie maanden heb je zoveel antistoffen dat ze via een<br />
bloedonderzoek kunnen worden opgespoord. Dit bloedonderzoek<br />
noemen we in de volksmond de aids-test. De arts neemt een staaltje<br />
bloed en stuurt dit naar een labo. Worden er antistoffen gevonden, dan<br />
is de test positief. Het labo zal een bijkomende bevestigingstest laten<br />
uitvoeren. Is die test opnieuw positief, dan ben je drager van het hivvirus<br />
en seropositief.<br />
Pas drie maanden na het laatste risicocontact kan de hiv-test met voldoende<br />
zekerheid aantonen dat je niet besmet werd. Als je een groot risico<br />
gelopen hebt, laat je je best testen na drie maanden en hertesten<br />
na zes maanden. Er bestaat immers een heel kleine kans dat je lichaam<br />
uitzonderlijk traag antistoffen aanmaakt. Aangewezen is om samen met<br />
je arts te bespreken of het risico dat je nam groot of klein was. Tijdens<br />
die periode moet je natuurlijk veilig blijven vrijen.<br />
Vind je het moeilijk om bij je huis- of studentenarts langs te gaan,<br />
dan kan je bij de aids en soatelefoon (078 15 15 15) naar adressen<br />
van andere artsen in je regio informeren.<br />
11
Genezen of<br />
niet genezen<br />
Een besmetting met een soa die wordt veroorzaakt door een bacterie is<br />
goed te genezen met antibiotica (bijvoorbeeld gonorroe, syfilis, chlamydia).<br />
Soa die worden veroorzaakt door een virus liggen een stuk moeilijker,<br />
zoals bijvoorbeeld herpes, genitale wratten, hepatitis B en hiv.<br />
Sommige soa die worden veroorzaakt door een virus raak je na een<br />
besmetting nooit meer kwijt. Dat is het geval met herpes. De klachten<br />
die deze soa veroorzaken kunnen worden behandeld, maar het virus<br />
blijft in het lichaam en opflakkeringen zijn steeds mogelijk.<br />
Belangrijkste voorbeeld is het hiv-virus, dat ongeneeslijk is. Klachten<br />
kunnen tot op zekere hoogte worden behandeld, maar de therapie vergt<br />
enorme discipline en heeft zware bijwerkingen. Ondertussen blijft het<br />
virus het afweersysteem ondermijnen en de afloop is steeds dodelijk.<br />
Praten over soa<br />
In principe zouden alle partners waarmee je onveilige<br />
seksuele contacten hebt gehad, verwittigd moeten<br />
worden, als blijkt dat je besmet bent.<br />
Indien zij dan zelf besmet zijn kunnen ze ook behandeld<br />
worden. In ieder geval moet(en) de partner(s) waarmee je<br />
op het moment van het vaststellen van de besmetting een<br />
seksuele relatie hebt, getest en behandeld worden. Dat is niet altijd<br />
even eenvoudig en kan tot moeilijke situaties lijden. Maar indien dit<br />
niet gebeurt, heeft een individuele behandeling weinig zin: de ziektekiemen<br />
worden keer op keer terug aan elkaar doorgegeven. Zolang niet<br />
vaststaat dat jullie beiden getest, behandeld en genezen zijn, moet je<br />
veilig blijven vrijen.<br />
12
Te ver<br />
Seks is geen afdwingbaar recht. Dat betekent dat niemand je kan<br />
dwingen te seksen en dat jij niemand kan dwingen seks te hebben. Seks<br />
met iemand die daar geen toestemming voor geeft is niet alleen in<br />
sommige gevallen strafbaar, het is ook onaanvaardbaar.<br />
Toestemming is dus het sleutelwoord. Iemand dwingen met geweld,<br />
dreigementen of door een list is serieus fout. Seks kent grenzen. Samen<br />
met je partner praat je over seks, bepaal je hoe ver je gaat, wat wel en<br />
niet kan. Als één van jullie een grens trekt, dan heeft de ander zich<br />
daaraan te houden. Respect noemt men dat. Druk je zin nooit door. Nee<br />
is nee.<br />
Gaat iemand te ver dan spreken we over <strong>seksueel</strong> grensoverschrijdend<br />
gedrag. Dat kan inhouden dat geweld of dwang is gebruikt, maar kan<br />
ook zijn dat de ander gedreigd heeft met geweld. Ook subtiele machtsspelletjes<br />
vallen onder grensoverschrijdend gedrag. Ben je misbruikt,<br />
voel je dan niet schuldig of beschaamd. Er zijn mensen die je kunnen<br />
helpen of waar je terechtkan voor een (vrijblijvende) babbel. Zoek iemand<br />
waar je ermee over kan praten, iemand die je vertrouwt: een<br />
vriend, vriendin, je huisarts. Of je kan terecht bij de diensten voor<br />
slachtofferhulp, die een onderdeel vormen van de Centra voor Algemeen<br />
Welzijnswerk (een volledige adressenlijst vind je op:<br />
www.steunpunt.be)<br />
Seks is soms strafbaar<br />
Men spreekt bij volwassenen over ‘aanranding van de eerbaarheid’ voor<br />
alle vormen van ongewenste intimiteiten zonder penetratie. ‘Verkrachting’<br />
slaat op elke daad van seksuele penetratie van welke aard en met<br />
welk middel ook. Ben je het slachtoffer van verkrachting of aanranding,<br />
neem dan contact op met de hulpverlening of met de politie. Zij zorgen<br />
ook voor een eerste opvang of doorverwijzing.<br />
13
soa klachten onderzoek<br />
Chlamydia Dikwijls geen of vage klachten. Soms<br />
branderig gevoel bij het plassen, meer<br />
of andere afscheiding uit de geslachtsorganen,<br />
tussentijdse bloedingen,<br />
buikpijnen.<br />
Genitale Wratten Wratten rond de geslachtsorganen of<br />
de aars. Pijnloos, maar ze kunnen wel<br />
jeuken. Soms zijn er veel wratten,<br />
soms zijn ze amper zichtbaar.<br />
Gonorroe<br />
(druiper)<br />
Hepatitis B<br />
(geelzucht)<br />
Soms helemaal geen klachten. Soms<br />
branderig gevoel bij het plassen, meer<br />
of andere afscheiding dan normaal,<br />
pijn in de onderbuik.<br />
2 op 3 merkt niks. 1 op drie heeft na<br />
2 à 6 maand last van vermoeidheid,<br />
lusteloosheid, buikpijn. Ontsteking<br />
van de lever veroorzaakt donkere<br />
urine en lichte ontlasting.<br />
Herpes Genitalis Pijnlijke blaasjes op de geslachtsorganen<br />
of aars. Pijn bij het plassen. 3<br />
Hiv-infectie<br />
(aids)<br />
Eerste jaren geen klachten of griepklachten<br />
(bij 50%). Later ‘algemene’<br />
klachten.<br />
Syfilis 2 tot 12 weken na de besmetting<br />
pijnloze zweertjes op geslachtsorganen,<br />
aars of mond. Zweertjes verdwijnen<br />
spontaan, maar zonder behandeling<br />
blijft de infectie.<br />
Schurft Jeuk, kan over het hele lichaam voorkomen,<br />
ook op de geslachtsorganen.<br />
Urineonderzoek is de meest gebruikte<br />
test. Het kan ook via wissertje uit de<br />
urinebuis, baarmoedermond of aars.<br />
Uitslag meestal na één week bekend.<br />
Lichamelijk onderzoek.<br />
Urineonderzoek is de meest gebruikte<br />
test. Het kan ook via een wissertje.<br />
Bloedonderzoek.<br />
Wissertje van de blaasjes.<br />
Bloedonderzoek liefst drie maanden<br />
na laatste onveilige seksuele contact.<br />
Bloedonderzoek.<br />
Insect graaft gangetjes in de huid,<br />
een mijt die uit een gangetje is gehaald<br />
kan onder de microscoop worden<br />
onderzocht.<br />
Schaamluis Jeuk aan schaamhaar en oksels. Luizen en neten zijn zichtbaar met<br />
blote oog.
ehandeling Gevolgen bij<br />
niet-behandeling<br />
Goed te genezen met antibiotica.Besmettingsgevaar<br />
is een week na de<br />
behandeling voorbij. Dikwijls samen<br />
met een behandeling voor gonorroe.<br />
Aanstippen, bevriezen of wegsnijden<br />
van de wratjes. Klachten en besmettelijkheid<br />
kunnen afnemen, maar de<br />
wratten kunnen ook terugkeren.<br />
Goed te genezen met een antibioticakuur.<br />
Dikwijls samen met een behandeling<br />
voor chlamydia. Er bestaan wel<br />
al resistente vormen die moeilijker te<br />
behandelen zijn.<br />
Geneest meestal zonder behandeling.<br />
Voldoende rust nemen, geen koffie of<br />
alcohol gebruiken. Herstel kan geruime<br />
tijd duren.<br />
De symptomen kunnen behandeld<br />
worden, maar het virus blijft in het<br />
lichaam. Opnieuw klachten mogelijk<br />
bij stress of vermoeidheid.<br />
Ongeneeslijk. Klachten en infecties<br />
kunnen tot op zekere hoogte en tijdelijk<br />
behandeld worden. Het virus<br />
blijft echter in het lichaam en breekt<br />
het afweersysteem verder af.<br />
Goed te genezen met antibiotica.<br />
Controle na behandeling nodig.<br />
Goed en snel te behandelen met<br />
crèmes.<br />
Goed en snel te behandelen met<br />
crèmes.<br />
Kan ontstekingen veroorzaken in<br />
baarmoeder, eileiders, eierstokken,<br />
buikholte, bijbal of prostaat. Mogelijk<br />
gevolg van deze ontstekingen: onvruchtbaarheid<br />
of verhoogde kans op<br />
buitenbaarmoederlijke zwangerschap<br />
Vrouwen die ooit besmet werden,<br />
lopen hoger risico op baarmoederhalskanker.<br />
Praat erover met je huisarts<br />
of gynaecoloog.<br />
Kan ontstekingen veroorzaken in<br />
baarmoeder, eileiders, eierstokken,<br />
buikholte, bijbal of prostaat. Mogelijk<br />
gevolg van deze ontstekingen: onvruchtbaarheid<br />
of verhoogde kans op<br />
buitenbaarmoederlijke zwangerschap.<br />
Kan tot chronische leverontsteking<br />
leiden en onherstelbare schade aan<br />
de lever veroorzaken. 10% van de<br />
mensen wordt chronisch drager.<br />
Geen<br />
Hiv-infectie leidt tot aids en is altijd<br />
dodelijk.<br />
Huiduitslag, afwijkingen van slijmvliezen,<br />
onherstelbare schade aan allerlei<br />
organen en onvruchtbaarheid.<br />
Door het krabben kan de huid ontstoken<br />
geraken.<br />
Door het krabben kan de huid ontstoken<br />
geraken.<br />
voorkomen<br />
Condoom<br />
Condoom biedt<br />
bescherming,<br />
maar niet volledig<br />
Condoom<br />
Vaccin,<br />
condoom<br />
Condoom biedt<br />
bescherming,<br />
maar niet volledig<br />
Condoom<br />
Condoom biedt<br />
bescherming,<br />
maar niet volledig<br />
Condoom biedt<br />
weinig bescherming<br />
Condoom biedt<br />
weinig bescherming
CNK: 2163-517 - wettelijk depot: D/2004/7164/20 - verantwoordelijke uitgever: Chris Lambrechts, Kipdorpvest 48a, 2000 Antwerpen; versie oktober 2004<br />
Nuttige adressen<br />
Aids en soa telefoon: Vragen over hiv/aids, soa, het condoom<br />
of veilig vrijen? Voor een anoniem en persoonlijk gesprek kan je<br />
terecht op het nummer 078 15 15 15,<br />
elke werkdag van 14 tot 20 uur, maandag, dinsdag en donderdag<br />
tot 22 uur en zaterdag van 14 tot 17 uur.<br />
www.sensoa.be: Meer info over sensoa, het Vlaams service- en<br />
expertisecentrum voor seksuele gezondheid en leven met hiv, en<br />
diverse aspecten van seksuele gezondheid.<br />
Limits: (ongewenste intimiteitenlijn) www.limits.be<br />
Permanentie van maandag tot vrijdag van 10 tot 17 uur,<br />
tel. 03 825 45 27<br />
De Centra voor Algemeen welzijnswerk:<br />
Bij een centrum voor algemeen welzijnswerk kan je terecht met<br />
vragen en problemen, ook over seksualiteit. Zevenentwintig CAW’s<br />
in Vlaanderen en Brussel bieden een luisterend oor, opvang en<br />
psychosociale begeleiding. tel. 03 366 15 40<br />
De adressen van alle CAW vind je op www.steunpunt.be<br />
Jongeren Advies Centrum: Bij een JAC kan je terecht met<br />
alle vragen en problemen die je als jongere aanbelangen, waaronder<br />
seksualiteit, relaties, ongewenste zwangerschap, abortus …<br />
Voor alle info over de JAC’s (inclusief adressen), surf je best naar<br />
www.jac.be<br />
www.sensoa.be/jong: Jongerensite met een pak informatie<br />
over alles wat van dicht of ver met seks te maken heeft. Je kan er<br />
ook terecht voor nieuwtjes, het forum, e-cards en een pak<br />
ondeugende links. Ook antwoorden op vragen over aids, soa en<br />
veilig genieten, kan je daar krijgen.<br />
Instituut voor tropische geneeskunde: Kronenburgstraat<br />
43/3, 2000 Antwerpen heeft een gespecialiseerde SOA-raadpleging.<br />
Je kan er terecht na afspraak. tel. 03 247 64 65<br />
Heb je nog vragen over SOA, doe dan<br />
een beroep op je apotheker of arts.<br />
een initiatief van: met de steun van: