31.08.2013 Views

seksueel overdraagbare aandoeningen & AIDS - Mijn ...

seksueel overdraagbare aandoeningen & AIDS - Mijn ...

seksueel overdraagbare aandoeningen & AIDS - Mijn ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Gids voor het<br />

betere safe seksleven<br />

1


Let’s play the game<br />

called love…<br />

… en daar komt natuurlijk ook seks bij kijken.<br />

Maar durf jij altijd te zeggen wat je lekker vindt of waar je je goed bij<br />

voelt? En luister je ook naar je partner? En geef je aan waar je grenzen<br />

liggen? En hou je daar ook bij de ander rekening mee? En durf je te vragen<br />

of hij wel een condoom gebruikt? En of zij wel voor anticonceptie<br />

zorgt? Het ligt iets minder voor de hand om daarover in ‘het heetst van<br />

de strijd’ te praten.<br />

De gevolgen laten zich raden. Het is niet echt denderend gesteld met<br />

de seksuele gezondheid van de ‘jongvolwassen Vlaming’.<br />

Het grootst aantal abortussen, het vaakst voorkomen van besmetting<br />

met de <strong>seksueel</strong> <strong>overdraagbare</strong> aandoening Chlamydia, frequent<br />

<strong>seksueel</strong> geweld… De groep van 18 tot pakweg 30 jarigen blijkt nogal<br />

wat risico’s te nemen en te lopen.<br />

Tijd om te praten over seks. Want goeie afspraken maken goeie seks. En<br />

om de nodige voorzorgen te nemen, kwestie van er onbezorgd tegenaan<br />

te kunnen gaan. Want seks is in de eerste plaats bedoeld om er beiden van<br />

te genieten, niet om er slapeloze nachten aan over te houden (alhoewel;).<br />

Dit boekje zet speciaal voor jou alle feiten op een rijtje<br />

over <strong>seksueel</strong> <strong>overdraagbare</strong> <strong>aandoeningen</strong>. Daarnaast<br />

hebben we het over condooms, anticonceptie, respect<br />

en praten over seks … Als extraatje bekijken<br />

we ook een aantal sekstechnieken van dichterbij,<br />

met mogelijke risico’s. We sluiten af met de<br />

belangrijkste weetjes over <strong>seksueel</strong> <strong>overdraagbare</strong><br />

<strong>aandoeningen</strong> in een tabel.<br />

Samengevat vind je hier alles wat je moet weten om goed voorbereid<br />

de hoeken van het bed te gaan verkennen, zonder het je achteraf<br />

te beklagen. Na het lezen van dit boekje ben je een ware sekspert. Voor<br />

de praktijkoefeningen moet je echter zelf zorgen!<br />

2


Bright lights,<br />

big city!<br />

Je bent 18 of 21 of 25, net beginnen studeren of al een ervaren rot of<br />

gaan samenwonen met je lief. En er is seks! Je hebt een vast lief of af<br />

en toe een lief. Of je hebt één of meerdere sekspartners. Kortom, de<br />

horizontale mambo dansen is echt wel je ding. Maar, zoals met alle<br />

goede dingen in het leven, is er ook de keerzijde van de medaille: je<br />

loopt meer risico’s.<br />

Want het feit dat je seks hebt én dat je daarmee kan experimenteren<br />

zonder al te veel belemmeringen, is niet altijd de meest onschuldige<br />

combinatie. Eindelijk privacy, niemand om te zeggen wat kan en vooral<br />

niet kan, nieuwe vrienden en vriendinnen én fuiven, cantussen, clubbing,<br />

… Gouden tijden met andere woorden, als je er tenminste een<br />

beetje het hoofd bijhoudt. En dat is niet altijd even simpel. Want de<br />

drank vloeide rijkelijk, de nood was hoog, de ander onwaarschijnlijk<br />

knap en welwillend. En jij en je (seks)partner behoren toch niet tot een<br />

risicogroep… of net wel?<br />

Maar de volgende dag sta je bij de apotheker voor de noodpil of sleep<br />

je jezelf na weken van ongerustheid of jeuk/uitslag/merkwaardige<br />

pijnen (schrappen wat niet past) naar de dokter. Of moet je vertellen<br />

aan je lief dat hij of zij echt wel de ware is maar dat er voor haar of<br />

hem ook anderen waren. Dat je met hen niet altijd veilig vrijde, dus dat<br />

testen misschien wel een goed idee is. Kortom, plots blijkt dat de pil<br />

en een vaste partner NIET voldoende zijn om je beschermen tegen<br />

<strong>seksueel</strong> <strong>overdraagbare</strong> <strong>aandoeningen</strong>.<br />

En dan zijn er nog die momenten dat je jezelf niet meer herkende en je<br />

wel eens je geduld en controle verloor. Toen dat fantastisch lief je mateloos<br />

kwetste. Of toen je ervan uitging dat de ander toch ook altijd<br />

seks wilde, “neen” eigenlijk “ja” wil zeggen (not!) en de ander toch ook<br />

alles eens wilde uitproberen. En zwijgen toch toestemmen is…?<br />

3


Het spel met de<br />

levende beestjes<br />

En dan is er soa, voluit <strong>seksueel</strong> <strong>overdraagbare</strong> <strong>aandoeningen</strong>, vroeger<br />

ook bekend als ‘geslachtsziekten’. Je krijgt ze van, juist, seks.<br />

Maar, niet alle <strong>aandoeningen</strong> van de geslachtsorganen zijn soa. Puistjes,<br />

eczeem en irritaties komen ook wel eens voor aan de geslachtsorganen,<br />

zonder daarom soa te zijn. En, sommige soa kan je op andere<br />

manieren krijgen dan door onveilig te vrijen. Schaamluizen en schurft<br />

kan je bijvoorbeeld krijgen van langdurig huidcontact en gezamenlijk<br />

gebruik van handdoeken of beddengoed. Candida (schimmelinfectie) en<br />

bacteriële vaginose kan je oplopen door gebruik van antibiotica of<br />

overmatig wassen met zeep van de<br />

geslachtsorganen.<br />

Je merkt niet altijd dat je besmet bent met een soa. Chlamydia, en<br />

sommige andere soa, veroorzaken bij besmetting vaak helemaal geen<br />

of slechts vage symptomen. Dit komt vaker voor bij vrouwen, maar<br />

ook bij mannen is het mogelijk. Dit betekent niet dat de problemen opgelost<br />

zijn. Je blijft besmettelijk voor anderen en op termijn kan de soa<br />

ernstige lichamelijke schade aanrichten. Een onbehandelde chlamydia<br />

kan in sommige gevallen leiden tot onvruchtbaarheid. Soms gaan<br />

klachten vanzelf over, maar dat betekent niet dat je genezen bent. Je<br />

bent nog steeds besmet zonder dat je het merkt en je blijft besmettelijk.<br />

Conclusie: heb je vage of onduidelijke klachten, zoals wat meer<br />

afscheiding, jeuk, pijn bij het plassen of vrijen, buikpijn, tussentijdse<br />

bloedingen, blaasjes, wratjes of zweertjes aan of in de buurt van de<br />

geslachtsorganen, anus of mond én je hebt onveilig gevreeën, ga dan<br />

naar je huisarts of studentenarts. Overwin je schaamte, praat er over<br />

met je arts en laat je onderzoeken. De meeste soa zijn trouwens<br />

makkelijk te behandelen.<br />

4


Sowa<br />

Chlamydia en gonorroe zijn geniepige soa. Vaak<br />

zijn er helemaal geen klachten na besmetting, wat niet<br />

betekent dat er geen problemen zijn. Zo kan je in sommige gevallen<br />

zonder het te merken onvruchtbaar worden, en je bent ook besmettelijk<br />

voor andere mensen. Symptomen kunnen zijn: een branderig gevoel bij<br />

het plassen, meer of andersoortige afscheiding uit de geslachtsorganen,<br />

tussentijdse bloedingen of pijn in de onderbuik.<br />

Genitale wratten. Na besmetting verschijnen er wratjes op de geslachtsorganen<br />

of rond de aars. Soms zijn het er veel, soms zijn ze bijna<br />

onzichtbaar. Het doet geen pijn maar veroorzaakt soms wel jeuk.<br />

Herpes genitalis is een zeer vervelende soa. De symptomen (pijnlijke<br />

blaasjes op de geslachtsorganen of aars, pijn bij het plassen) kunnen<br />

behandeld worden, maar je raakt het virus nooit meer kwijt. Bij vermoeidheid,<br />

stress, koorts kunnen ze opnieuw de kop opsteken en ben je<br />

extra besmettelijk voor je partner.<br />

Hepatitis B (‘geelzucht’) kan zware gevolgen hebben, maar er bestaat<br />

gelukkig een vaccin tegen (doen!). Je kan zwaar ziek worden na een besmetting<br />

(vermoeidheid, lusteloosheid, buikpijn), maar je kan er ook<br />

weinig van merken. Als je lichaam het virus niet spontaan overwint,<br />

raakt je lever aangetast.<br />

Hiv is waarschijnlijk de bekendste soa en wordt veroorzaakt door een<br />

besmetting met het hiv- virus. Dit virus tast het afweersysteem aan<br />

zodat je lichaam zich niet meer kan verweren tegen ziektes die normaal<br />

gezien geen probleem opleveren. Heb je onlangs onveilig gevreeën en<br />

ben je daardoor besmet, dan ben je in die eerste fase superbesmettelijk.<br />

Iemand die besmet is, wordt ‘seropositief’ genoemd. Hiv is ongeneesbaar,<br />

maar met de ‘medicijnencocktails’ kan men in de meeste gevallen het<br />

virus succesvol jarenlang onderdrukken.<br />

5


De standjes der zaken<br />

Genitale seks (penis in vagina). Bij correct en consequent gebruik,<br />

beschermt een condoom je volledig tegen de gevaarlijkste soa:<br />

chlamydia, hepatitis-B en hiv. Het condoom beschermt je ook tegen<br />

andere soa, maar niet volledig. Bij sommige soa kan het ziekmakende<br />

virus bijvoorbeeld via vocht uit herpeswondjes, -blaasjes of zweertjes<br />

rond penis of vagina worden overgedragen. Ook tegen schaamluizen of<br />

genitale wratten biedt het condoom geen perfecte bescherming.<br />

Anale seks (penis in aars). Hier geldt hetzelfde als voor genitale seks:<br />

correct en consequent gebruik van een condoom beschermt je volledig<br />

tegen besmetting met chlamydia, gonorroe en hiv. Het biedt ook een<br />

gedeeltelijke bescherming tegen andere soa. Belangrijk aandachtspunt:<br />

bij anale seks gebruik je best een condoom van prima kwaliteit<br />

(bv. Durex, The Hot Rubber of de Preventor Xtra Strong) en voldoende<br />

glijmiddel op waterbasis.<br />

Orale seks (penis in mond, likken van vagina, likken van aars) houdt<br />

een beperkt risico in voor de overdracht van soa en het hiv-virus, al is<br />

het risico kleiner dan bij vaginale of anale seks. Daarnaast raak je<br />

makkelijker besmet met het hiv-virus als je al besmet bent met een andere<br />

soa en andersom. Vermijd daarom sperma of menstruatiebloed in<br />

de mond, des te meer als er wondjes, zweertjes, aftjes of koortsblaasjes<br />

rond/in mond, geslachtsorganen of anus zijn. Wil je echt op zeker spelen,<br />

gebruik dan een condoom of een beflapje (een latex lapje dat over<br />

de vagina of aars kan gelegd worden). Het gebruik van mondwater of<br />

extra poetsen van je tanden (voorafgaand of achteraf) beschermt je<br />

zeker niet extra, in tegendeel, het maakt je mond kwetsbaarder.<br />

Tongzoenen (contact tussen mond en mond) is absoluut veilig voor hiv,<br />

helaas niet altijd voor andere soa. Herpes, syfilis, hepatitis B en gonorroe,<br />

kunnen op die manier worden overgedragen.<br />

6


Elkaar masturberen (contact tussen penis/vagina/aars en handen) is<br />

veilig voor alle soa, zolang er geen contact is tussen sperma, vaginaal<br />

vocht en slijmvliezen. Hetzelfde geldt voor het gebruik van seksspeelgoed<br />

(dildo’s, vibrators,…)<br />

Knuffelen en masseren en alles waar geen lichaamsvochten aan te pas<br />

komen, is volkomen veilig voor alle soa. Schaamluizen, schurft en<br />

genitale wratten kunnen wel overgaan bij langdurig huidcontact.<br />

Denk eraan dat veilig vrijen ook betekent niet ongewenst<br />

zwanger worden. Correct gebruik van een<br />

condoom biedt een perfecte bescherming tegen<br />

hiv en een aantal andere soa, maar qua anticonceptie,<br />

blijft de pil het meest betrouwbare<br />

middel. Superveilig is dus pil en condoom<br />

gebruiken. Heb je een ongelukje met het<br />

condoom of met de pil en je vreest zwanger<br />

te zijn, ga dan langs bij de apotheker voor<br />

de noodpil. Uiterlijk binnen de 72 uren dien<br />

je de noodpil in te nemen. De noodpil is<br />

verkrijgbaar zonder doktersvoorschrift!<br />

Seriële monogamie?<br />

Dit begrip staat voor elkaar opvolgende monogame relaties van korte of<br />

lange duur. Jullie beschouwen jullie relatie als monogaam, maar deze is<br />

vaak voorafgegaan door één of meerdere monogame relaties. Dit betekent<br />

dus dat je hoe dan ook wisselende seksuele contacten hebt/had.<br />

En net deze contacten kunnen besmetting met een soa veroorzaken, die<br />

jij op je beurt weer doorgeeft. Bijkomend probleem is dat je in de eerste<br />

fase van een soa-besmetting superbesmettelijk bent. Mensen met<br />

wisselende seksuele contacten raden we aan om minstens eens per jaar<br />

een soa-check up bij de arts te bespreken.<br />

7


Rubber !<br />

Met het gebruik van het condoom loopt het vaak mis. Volg bij gebruik<br />

nauwgezet de volgende stappen en toon jezelf ‘master of rubber’.<br />

1 Controleer de vervaldatum van het condoom. Die vind je op de verpakking.<br />

Bijvoorbeeld: EXP. Mei 06 of 05 06 = goed tot mei 2006.<br />

Kijk of je een CE-label op de verpakking vindt. CE staat voor kwaliteit.<br />

2 Scheur de verpakking aan de inkeping open. Gebruik hiervoor nooit<br />

een mes of schaar, je zou het condoom kunnen beschadigen. Duw<br />

het condoom er voorzichtig uit en zorg dat je het niet beschadigt<br />

met scherpe vingernagels.<br />

3 Voorzie meer dan één condoom. Als de eerste scheurt bij het aanbrengen,<br />

dan heb je nog een tweede in reserve.<br />

4 Trek het condoom aan vóór er contact is tussen penis en vagina of<br />

aars. Neuken zonder condoom – ook al is het maar even – is altijd<br />

een risico.<br />

5 Doe het condoom pas om als de penis volledig stijf is en de voorhuid<br />

teruggetrokken. Is de penis niet volledig stijf, dan loop je risico<br />

dat het condoom afglijdt.<br />

8<br />

2<br />

6


7<br />

6 Knijp het gesloten uiteinde van het condoom (het reservoirtje) dicht<br />

tussen duim en wijsvinger. Hierin wordt straks het sperma opgevangen.<br />

Doe je dit niet, dan kan het condoom scheuren.<br />

7 Plaats het condoom met het dichtgeknepen reservoirtje tussen je<br />

vingers tegen de top van de stijve penis en rol het met de andere<br />

hand volledig af. Let op dat de (opgerolde) condoomrand aan de<br />

buitenkant zit. Is dat niet zo, dan is afrollen onmogelijk. Neem voor<br />

alle zekerheid een nieuw condoom als je het op die (verkeerde)<br />

manier geprobeerd hebt.<br />

8 Trek na het klaarkomen terug als de penis nog stijf is. Als de penis<br />

al verslapt is, kan het condoom afglijden. Houd het condoom aan<br />

de rand vast. Zo vermijd je dat er sperma uit het condoom lekt.<br />

9 Leg een knoop in het condoom en werp het in de vuilnisemmer.<br />

Spoel het niet door in het toilet, dat kan de afvoer verstoppen.<br />

10 Was je handen en was het sperma van de penis, zo hoef je je geen<br />

zorgen te maken bij het naspel.<br />

11 Heb je zin om nog eens te vrijen, neem dan een nieuw condoom.<br />

Een condoom uitwassen en opnieuw gebruiken is absoluut geen<br />

goed idee!<br />

8<br />

9<br />

9


De truc met de Doos<br />

(en het glijmiddel)<br />

Bewaar condooms op een koele plaats. Leg ze niet in de zon. Het handschoenenkastje<br />

van de auto is geen goede plaats. In een portefeuille<br />

kan je een condoom maar beperkte tijd bewaren. Het best bewaar je<br />

een condoom in het zakje van je hemd of jas, in je tas of rugzak … ver<br />

weg van sleutelhangers en andere scherpe voorwerpen.<br />

Eén condoom per keer volstaat. Twee condooms over elkaar trekken,<br />

vergroot het risico van scheuren.<br />

Gebruik nooit olie, margarine of vaseline als extra glijmiddel voor anale<br />

seks. Zij kunnen het condoom beschadigen. Enkel glijmiddel op basis<br />

van water is veilig. Speeksel volstaat niet.<br />

Blaas een condoom nooit op en vul het niet met water vóór<br />

je het gebruikt. Condooms zijn in de fabriek getest op<br />

lekken en scheuren.<br />

S, M, L, XL, XXL<br />

Het condoom is relatief goedkoop en makkelijk<br />

verkrijgbaar. Je vindt ze bij de apotheker (zonder<br />

voorschrift), in de supermarkt, aan de automaat.<br />

Het komt voor dat het condoom net iets te klein of te<br />

spannend is. In het assortiment van Durex en The Hot Rubber vind je<br />

een condoom voor de grotere maatjes.<br />

Voor jongens en meisjes die allergisch zijn aan rubber, is er ook bij<br />

Durex een condoom gemaakt van polyurethaan.<br />

Speciaal voor orale seks (beffen, pijpen) is er het smaakcondoom (evengoed<br />

veilig voor vaginale seks). Het gewone condoom is uiteraard ook<br />

geschikt voor orale seks.<br />

Er bestaan ook fantasiecondooms, met ribbeltjes, handjes of hanenkammen.<br />

Deze zijn vaak niet getest op sterkte, kwaliteit en veiligheid. Een<br />

condoom is betrouwbaar als er op de verpakking een CE-label staat.<br />

10


Testing, one two,<br />

one two<br />

De meeste soa kunnen makkelijk door een arts opgespoord worden. De<br />

methoden variëren van een onderzoek naar zichtbare symptomen<br />

(inspectie van de slijmvliezen van de geslachtsorganen, mondholte en<br />

aars), over bloed- en urineonderzoek tot een wisser (urinebuis, vagina,<br />

baarmoederhals, aars, keel). Een overzicht vind je in de tabel achteraan.<br />

De incubatieperiode (de tijd tussen de besmetting en het uitbreken van<br />

de ziekte) verschilt nogal van soa tot soa. De meeste soa (chlamydia,<br />

gonorroe, herpes, syfilis) manifesteren zich ten laatste zes weken na de<br />

besmetting. Voor hepatitis B kan dit variëren van één tot zes maanden,<br />

voor genitale wratten zelfs van één tot negen maanden.<br />

En hoe zit het met de hiv-test? Wanneer je met het hiv besmet wordt,<br />

maakt je lichaam antistoffen aan. In die fase ben je zelf superbesmettelijk.<br />

Binnen de drie maanden heb je zoveel antistoffen dat ze via een<br />

bloedonderzoek kunnen worden opgespoord. Dit bloedonderzoek<br />

noemen we in de volksmond de aids-test. De arts neemt een staaltje<br />

bloed en stuurt dit naar een labo. Worden er antistoffen gevonden, dan<br />

is de test positief. Het labo zal een bijkomende bevestigingstest laten<br />

uitvoeren. Is die test opnieuw positief, dan ben je drager van het hivvirus<br />

en seropositief.<br />

Pas drie maanden na het laatste risicocontact kan de hiv-test met voldoende<br />

zekerheid aantonen dat je niet besmet werd. Als je een groot risico<br />

gelopen hebt, laat je je best testen na drie maanden en hertesten<br />

na zes maanden. Er bestaat immers een heel kleine kans dat je lichaam<br />

uitzonderlijk traag antistoffen aanmaakt. Aangewezen is om samen met<br />

je arts te bespreken of het risico dat je nam groot of klein was. Tijdens<br />

die periode moet je natuurlijk veilig blijven vrijen.<br />

Vind je het moeilijk om bij je huis- of studentenarts langs te gaan,<br />

dan kan je bij de aids en soatelefoon (078 15 15 15) naar adressen<br />

van andere artsen in je regio informeren.<br />

11


Genezen of<br />

niet genezen<br />

Een besmetting met een soa die wordt veroorzaakt door een bacterie is<br />

goed te genezen met antibiotica (bijvoorbeeld gonorroe, syfilis, chlamydia).<br />

Soa die worden veroorzaakt door een virus liggen een stuk moeilijker,<br />

zoals bijvoorbeeld herpes, genitale wratten, hepatitis B en hiv.<br />

Sommige soa die worden veroorzaakt door een virus raak je na een<br />

besmetting nooit meer kwijt. Dat is het geval met herpes. De klachten<br />

die deze soa veroorzaken kunnen worden behandeld, maar het virus<br />

blijft in het lichaam en opflakkeringen zijn steeds mogelijk.<br />

Belangrijkste voorbeeld is het hiv-virus, dat ongeneeslijk is. Klachten<br />

kunnen tot op zekere hoogte worden behandeld, maar de therapie vergt<br />

enorme discipline en heeft zware bijwerkingen. Ondertussen blijft het<br />

virus het afweersysteem ondermijnen en de afloop is steeds dodelijk.<br />

Praten over soa<br />

In principe zouden alle partners waarmee je onveilige<br />

seksuele contacten hebt gehad, verwittigd moeten<br />

worden, als blijkt dat je besmet bent.<br />

Indien zij dan zelf besmet zijn kunnen ze ook behandeld<br />

worden. In ieder geval moet(en) de partner(s) waarmee je<br />

op het moment van het vaststellen van de besmetting een<br />

seksuele relatie hebt, getest en behandeld worden. Dat is niet altijd<br />

even eenvoudig en kan tot moeilijke situaties lijden. Maar indien dit<br />

niet gebeurt, heeft een individuele behandeling weinig zin: de ziektekiemen<br />

worden keer op keer terug aan elkaar doorgegeven. Zolang niet<br />

vaststaat dat jullie beiden getest, behandeld en genezen zijn, moet je<br />

veilig blijven vrijen.<br />

12


Te ver<br />

Seks is geen afdwingbaar recht. Dat betekent dat niemand je kan<br />

dwingen te seksen en dat jij niemand kan dwingen seks te hebben. Seks<br />

met iemand die daar geen toestemming voor geeft is niet alleen in<br />

sommige gevallen strafbaar, het is ook onaanvaardbaar.<br />

Toestemming is dus het sleutelwoord. Iemand dwingen met geweld,<br />

dreigementen of door een list is serieus fout. Seks kent grenzen. Samen<br />

met je partner praat je over seks, bepaal je hoe ver je gaat, wat wel en<br />

niet kan. Als één van jullie een grens trekt, dan heeft de ander zich<br />

daaraan te houden. Respect noemt men dat. Druk je zin nooit door. Nee<br />

is nee.<br />

Gaat iemand te ver dan spreken we over <strong>seksueel</strong> grensoverschrijdend<br />

gedrag. Dat kan inhouden dat geweld of dwang is gebruikt, maar kan<br />

ook zijn dat de ander gedreigd heeft met geweld. Ook subtiele machtsspelletjes<br />

vallen onder grensoverschrijdend gedrag. Ben je misbruikt,<br />

voel je dan niet schuldig of beschaamd. Er zijn mensen die je kunnen<br />

helpen of waar je terechtkan voor een (vrijblijvende) babbel. Zoek iemand<br />

waar je ermee over kan praten, iemand die je vertrouwt: een<br />

vriend, vriendin, je huisarts. Of je kan terecht bij de diensten voor<br />

slachtofferhulp, die een onderdeel vormen van de Centra voor Algemeen<br />

Welzijnswerk (een volledige adressenlijst vind je op:<br />

www.steunpunt.be)<br />

Seks is soms strafbaar<br />

Men spreekt bij volwassenen over ‘aanranding van de eerbaarheid’ voor<br />

alle vormen van ongewenste intimiteiten zonder penetratie. ‘Verkrachting’<br />

slaat op elke daad van seksuele penetratie van welke aard en met<br />

welk middel ook. Ben je het slachtoffer van verkrachting of aanranding,<br />

neem dan contact op met de hulpverlening of met de politie. Zij zorgen<br />

ook voor een eerste opvang of doorverwijzing.<br />

13


soa klachten onderzoek<br />

Chlamydia Dikwijls geen of vage klachten. Soms<br />

branderig gevoel bij het plassen, meer<br />

of andere afscheiding uit de geslachtsorganen,<br />

tussentijdse bloedingen,<br />

buikpijnen.<br />

Genitale Wratten Wratten rond de geslachtsorganen of<br />

de aars. Pijnloos, maar ze kunnen wel<br />

jeuken. Soms zijn er veel wratten,<br />

soms zijn ze amper zichtbaar.<br />

Gonorroe<br />

(druiper)<br />

Hepatitis B<br />

(geelzucht)<br />

Soms helemaal geen klachten. Soms<br />

branderig gevoel bij het plassen, meer<br />

of andere afscheiding dan normaal,<br />

pijn in de onderbuik.<br />

2 op 3 merkt niks. 1 op drie heeft na<br />

2 à 6 maand last van vermoeidheid,<br />

lusteloosheid, buikpijn. Ontsteking<br />

van de lever veroorzaakt donkere<br />

urine en lichte ontlasting.<br />

Herpes Genitalis Pijnlijke blaasjes op de geslachtsorganen<br />

of aars. Pijn bij het plassen. 3<br />

Hiv-infectie<br />

(aids)<br />

Eerste jaren geen klachten of griepklachten<br />

(bij 50%). Later ‘algemene’<br />

klachten.<br />

Syfilis 2 tot 12 weken na de besmetting<br />

pijnloze zweertjes op geslachtsorganen,<br />

aars of mond. Zweertjes verdwijnen<br />

spontaan, maar zonder behandeling<br />

blijft de infectie.<br />

Schurft Jeuk, kan over het hele lichaam voorkomen,<br />

ook op de geslachtsorganen.<br />

Urineonderzoek is de meest gebruikte<br />

test. Het kan ook via wissertje uit de<br />

urinebuis, baarmoedermond of aars.<br />

Uitslag meestal na één week bekend.<br />

Lichamelijk onderzoek.<br />

Urineonderzoek is de meest gebruikte<br />

test. Het kan ook via een wissertje.<br />

Bloedonderzoek.<br />

Wissertje van de blaasjes.<br />

Bloedonderzoek liefst drie maanden<br />

na laatste onveilige seksuele contact.<br />

Bloedonderzoek.<br />

Insect graaft gangetjes in de huid,<br />

een mijt die uit een gangetje is gehaald<br />

kan onder de microscoop worden<br />

onderzocht.<br />

Schaamluis Jeuk aan schaamhaar en oksels. Luizen en neten zijn zichtbaar met<br />

blote oog.


ehandeling Gevolgen bij<br />

niet-behandeling<br />

Goed te genezen met antibiotica.Besmettingsgevaar<br />

is een week na de<br />

behandeling voorbij. Dikwijls samen<br />

met een behandeling voor gonorroe.<br />

Aanstippen, bevriezen of wegsnijden<br />

van de wratjes. Klachten en besmettelijkheid<br />

kunnen afnemen, maar de<br />

wratten kunnen ook terugkeren.<br />

Goed te genezen met een antibioticakuur.<br />

Dikwijls samen met een behandeling<br />

voor chlamydia. Er bestaan wel<br />

al resistente vormen die moeilijker te<br />

behandelen zijn.<br />

Geneest meestal zonder behandeling.<br />

Voldoende rust nemen, geen koffie of<br />

alcohol gebruiken. Herstel kan geruime<br />

tijd duren.<br />

De symptomen kunnen behandeld<br />

worden, maar het virus blijft in het<br />

lichaam. Opnieuw klachten mogelijk<br />

bij stress of vermoeidheid.<br />

Ongeneeslijk. Klachten en infecties<br />

kunnen tot op zekere hoogte en tijdelijk<br />

behandeld worden. Het virus<br />

blijft echter in het lichaam en breekt<br />

het afweersysteem verder af.<br />

Goed te genezen met antibiotica.<br />

Controle na behandeling nodig.<br />

Goed en snel te behandelen met<br />

crèmes.<br />

Goed en snel te behandelen met<br />

crèmes.<br />

Kan ontstekingen veroorzaken in<br />

baarmoeder, eileiders, eierstokken,<br />

buikholte, bijbal of prostaat. Mogelijk<br />

gevolg van deze ontstekingen: onvruchtbaarheid<br />

of verhoogde kans op<br />

buitenbaarmoederlijke zwangerschap<br />

Vrouwen die ooit besmet werden,<br />

lopen hoger risico op baarmoederhalskanker.<br />

Praat erover met je huisarts<br />

of gynaecoloog.<br />

Kan ontstekingen veroorzaken in<br />

baarmoeder, eileiders, eierstokken,<br />

buikholte, bijbal of prostaat. Mogelijk<br />

gevolg van deze ontstekingen: onvruchtbaarheid<br />

of verhoogde kans op<br />

buitenbaarmoederlijke zwangerschap.<br />

Kan tot chronische leverontsteking<br />

leiden en onherstelbare schade aan<br />

de lever veroorzaken. 10% van de<br />

mensen wordt chronisch drager.<br />

Geen<br />

Hiv-infectie leidt tot aids en is altijd<br />

dodelijk.<br />

Huiduitslag, afwijkingen van slijmvliezen,<br />

onherstelbare schade aan allerlei<br />

organen en onvruchtbaarheid.<br />

Door het krabben kan de huid ontstoken<br />

geraken.<br />

Door het krabben kan de huid ontstoken<br />

geraken.<br />

voorkomen<br />

Condoom<br />

Condoom biedt<br />

bescherming,<br />

maar niet volledig<br />

Condoom<br />

Vaccin,<br />

condoom<br />

Condoom biedt<br />

bescherming,<br />

maar niet volledig<br />

Condoom<br />

Condoom biedt<br />

bescherming,<br />

maar niet volledig<br />

Condoom biedt<br />

weinig bescherming<br />

Condoom biedt<br />

weinig bescherming


CNK: 2163-517 - wettelijk depot: D/2004/7164/20 - verantwoordelijke uitgever: Chris Lambrechts, Kipdorpvest 48a, 2000 Antwerpen; versie oktober 2004<br />

Nuttige adressen<br />

Aids en soa telefoon: Vragen over hiv/aids, soa, het condoom<br />

of veilig vrijen? Voor een anoniem en persoonlijk gesprek kan je<br />

terecht op het nummer 078 15 15 15,<br />

elke werkdag van 14 tot 20 uur, maandag, dinsdag en donderdag<br />

tot 22 uur en zaterdag van 14 tot 17 uur.<br />

www.sensoa.be: Meer info over sensoa, het Vlaams service- en<br />

expertisecentrum voor seksuele gezondheid en leven met hiv, en<br />

diverse aspecten van seksuele gezondheid.<br />

Limits: (ongewenste intimiteitenlijn) www.limits.be<br />

Permanentie van maandag tot vrijdag van 10 tot 17 uur,<br />

tel. 03 825 45 27<br />

De Centra voor Algemeen welzijnswerk:<br />

Bij een centrum voor algemeen welzijnswerk kan je terecht met<br />

vragen en problemen, ook over seksualiteit. Zevenentwintig CAW’s<br />

in Vlaanderen en Brussel bieden een luisterend oor, opvang en<br />

psychosociale begeleiding. tel. 03 366 15 40<br />

De adressen van alle CAW vind je op www.steunpunt.be<br />

Jongeren Advies Centrum: Bij een JAC kan je terecht met<br />

alle vragen en problemen die je als jongere aanbelangen, waaronder<br />

seksualiteit, relaties, ongewenste zwangerschap, abortus …<br />

Voor alle info over de JAC’s (inclusief adressen), surf je best naar<br />

www.jac.be<br />

www.sensoa.be/jong: Jongerensite met een pak informatie<br />

over alles wat van dicht of ver met seks te maken heeft. Je kan er<br />

ook terecht voor nieuwtjes, het forum, e-cards en een pak<br />

ondeugende links. Ook antwoorden op vragen over aids, soa en<br />

veilig genieten, kan je daar krijgen.<br />

Instituut voor tropische geneeskunde: Kronenburgstraat<br />

43/3, 2000 Antwerpen heeft een gespecialiseerde SOA-raadpleging.<br />

Je kan er terecht na afspraak. tel. 03 247 64 65<br />

Heb je nog vragen over SOA, doe dan<br />

een beroep op je apotheker of arts.<br />

een initiatief van: met de steun van:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!