31.08.2013 Views

Acute schouderblessure - Chirurg en operatie

Acute schouderblessure - Chirurg en operatie

Acute schouderblessure - Chirurg en operatie

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

De acute <strong>schouderblessure</strong><br />

U b<strong>en</strong>t op de Spoedeis<strong>en</strong>de hulp van het Amphia ziek<strong>en</strong>huis terecht gekom<strong>en</strong> omdat<br />

u e<strong>en</strong> acute <strong>schouderblessure</strong> heeft opgelop<strong>en</strong>. Deze folder geeft u informatie over<br />

mogelijk letsel van de schouder, tips <strong>en</strong> adviez<strong>en</strong> voor de eerste periode na het<br />

letsel, verschill<strong>en</strong>de behandelmogelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> over de verdere controles in het<br />

Amphia ziek<strong>en</strong>huis.<br />

De schouder<br />

Het eig<strong>en</strong>lijke schoudergewricht wordt gevormd door de schouderkop, de<br />

schouderkom <strong>en</strong> de rotator cuff (spier<strong>en</strong>/pez<strong>en</strong> van de schouder). De kom van de<br />

schouder is e<strong>en</strong> onderdeel van het schouderblad <strong>en</strong> wordt vergroot door e<strong>en</strong><br />

kraakbe<strong>en</strong>ring, het labrum. Deze kraakbe<strong>en</strong>ring zorgt ervoor dat de relatief kleine<br />

schouderkom meer oppervlak krijgt <strong>en</strong> als e<strong>en</strong> soort 'zuignap' de schouder in de kom<br />

houdt. De pees van de bicepsspier van de bov<strong>en</strong>arm is stevig verankerd met het<br />

bov<strong>en</strong>ste gedeelte van deze kraakbe<strong>en</strong>ring. De spier<strong>en</strong> van de schouder help<strong>en</strong> de<br />

schouderkop in de kom te houd<strong>en</strong>.<br />

Rondom de schouder<br />

Om de schouder he<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong> nog diverse andere structur<strong>en</strong>. Andere onderdel<strong>en</strong> van<br />

het schouderblad zijn het rav<strong>en</strong>bek uitsteeksel <strong>en</strong> het schouderdak (acromion). Het<br />

rav<strong>en</strong>bek uitsteeksel is e<strong>en</strong> aanhechtingsplek voor spier<strong>en</strong>. Het schouderdak<br />

(acromion) zit, zoals de naam doet vermoed<strong>en</strong>, bov<strong>en</strong> het eig<strong>en</strong>lijke<br />

schoudergewricht. Onder het schouderdak ligt de slijmbeurs, die de pez<strong>en</strong> van de<br />

rotator cuff beschermt teg<strong>en</strong> het schur<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> het bot bij beweging<strong>en</strong> van de<br />

schouder. Het schouderdak maakt zelf nog e<strong>en</strong> gewricht met het sleutelbe<strong>en</strong>. Dit<br />

gewricht heet het AC-gewricht (acromio-claviculaire gewricht). Het sleutelbe<strong>en</strong> maakt<br />

aan de andere zijde e<strong>en</strong> gewricht met het borstbe<strong>en</strong>. Dit gewricht heet het SCgewricht<br />

(sterno-claviculaire gewricht)


Mogelijke gevolg<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> <strong>schouderblessure</strong><br />

U heeft uw schouder bezeerd, u b<strong>en</strong>t gevall<strong>en</strong> <strong>en</strong> uw schouder doet pijn. Het is zeer<br />

pijnlijk om de schouder te beweg<strong>en</strong>, de schouder kan e<strong>en</strong> veranderde contour<br />

hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> gezwoll<strong>en</strong> zijn. Met name als er e<strong>en</strong> zwelling is <strong>en</strong> u de arm niet omhoog<br />

kunt beweg<strong>en</strong> is er kans op letsel van de schouder. Welk letsel kunt u opgelop<strong>en</strong><br />

hebb<strong>en</strong>?<br />

Botbreuk<br />

Het kan zijn dat uw bot gebrok<strong>en</strong> is. Dat kan op verschill<strong>en</strong>de plaats<strong>en</strong>. Wat het<br />

schoudergewricht betreft is het sleutelbe<strong>en</strong> <strong>en</strong> daarna de schouderkop of het bot net<br />

onder de schouderkop het meest vaak gebrok<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> rontg<strong>en</strong>foto zal uitwijz<strong>en</strong> op<br />

welke manier uw bot gebrok<strong>en</strong> is.<br />

AC luxatie<br />

Bij fietsers die vall<strong>en</strong> <strong>en</strong> zich met gestrekte arm<strong>en</strong> opvang<strong>en</strong> kan het gewricht tuss<strong>en</strong><br />

het schouderdak (acromion) <strong>en</strong> het sleutelbe<strong>en</strong> (clavicula) beschadig<strong>en</strong>. Dit<br />

gewrichtje wordt het AC-gewricht g<strong>en</strong>oemd. Dit gewrichtje wordt op de plek<br />

gehoud<strong>en</strong> door kleine bandjes (ligam<strong>en</strong>t<strong>en</strong>). Het sleutelbe<strong>en</strong> kan bij e<strong>en</strong> ontwrichting<br />

in het AC-gewricht hoger kom<strong>en</strong> te staan doordat spier<strong>en</strong> aan het uiteinde van het<br />

sleutelbe<strong>en</strong> trekk<strong>en</strong>. Hoe hoog het sleutelbe<strong>en</strong> komt te staan hangt af of e<strong>en</strong> of


meerdere bandjes scheur<strong>en</strong> bij de ontwrichting.<br />

Schouder uit de kom<br />

Het kan zijn dat uw schouder uit de kom is. De contour van de schouder is dan<br />

veranderd <strong>en</strong> u kunt de schouder niet beweg<strong>en</strong>. In 90% van de gevall<strong>en</strong> gaat de<br />

schouder er naar vor<strong>en</strong> uit. Heel zeld<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> we dat de schouder er naar achter<strong>en</strong> uit<br />

gaat, dit zi<strong>en</strong> we wel e<strong>en</strong>s bij pati<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> epileptische aanval hebb<strong>en</strong> gehad.<br />

De kraakb<strong>en</strong>ige rand (labrum) van de kom van de schouder kan hierbij beschadigd<br />

rak<strong>en</strong>. Dit wordt in de orthopedie e<strong>en</strong> Bankart letsel g<strong>en</strong>oemd. Vooral bij jonge<br />

sporters kan hierdoor de schouder vaker <strong>en</strong> vooral ook makkelijker uit de kom gaan.<br />

Het gevaar van het uit de kom gaan van de schouder is bij oudere m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met name<br />

dat de cuff (pees) van de schouder afscheurt. Als de arm binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> paar wek<strong>en</strong> niet<br />

uit eig<strong>en</strong> kracht bov<strong>en</strong> schouder niveau kan word<strong>en</strong> gehev<strong>en</strong>, is de kans hierop<br />

groot. Het is verstandig dan e<strong>en</strong> afspraak te mak<strong>en</strong> op korte termijn bij e<strong>en</strong><br />

orthopedisch chirurg gespecialiseerd in schouders.<br />

Cuff scheur van de schouder<br />

Het kan zijn dat uw cuff (schouderpees) is afgescheurd van de schouderkop. Meestal<br />

is het de pees die de schouder omhoog beweegt, de supraspinatuspees. Maar ook<br />

andere pez<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> scheur<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> cuffscheur ontstaat makkelijker na e<strong>en</strong> val op oudere leeftijd. De schouder is dan<br />

plots heel pijnlijk <strong>en</strong> de arm kan vaak niet op eig<strong>en</strong> kracht omhoog gebracht word<strong>en</strong>.<br />

Vaak word<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> ’s nachts ook wakker van de pijn.<br />

Als de scheur al e<strong>en</strong> tijd bestaat kan het zijn dat de klacht<strong>en</strong> minder word<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat<br />

de andere spier<strong>en</strong> het overnem<strong>en</strong> van de afgescheurde spier.<br />

Als er niet geopereerd hoeft te word<strong>en</strong>, wat kunt u zelf de eerste periode het<br />

beste do<strong>en</strong>?<br />

Afhankelijk van het advies van de dokter is het prettig de schouder in e<strong>en</strong> mitella of<br />

draagdoek te drag<strong>en</strong> om de schouder tot rust te lat<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>. Het is verstandig de<br />

hand/pols <strong>en</strong> elleboog te beweg<strong>en</strong> in de draagdoek op geleide van de pijn om de<br />

doorbloeding te stimuler<strong>en</strong>. Als uw arts u toestemming heeft gegev<strong>en</strong> hiervoor mag u<br />

de schouder e<strong>en</strong> paar keer per dag uit de draagdoek nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> “pap roer oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

of slinger oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>” do<strong>en</strong>. U draait hierbij rondjes met de schouder met e<strong>en</strong><br />

afhang<strong>en</strong>de arm, net alsof u in e<strong>en</strong> grote pan pap aan t roer<strong>en</strong> b<strong>en</strong>t. Dit is om het<br />

schoudergewricht niet stijf te lat<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />

U kunt pijnstillers nem<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> de pijn. Wij adviser<strong>en</strong> het gebruik van paracetamol<br />

500 mg, zonodig maximaal 4 daags 2 tablett<strong>en</strong>. Meestal krijgt u vanaf de afdeling


eerste hulp, naast de paracetamol, ook nog extra andere pijnstillers voorgeschrev<strong>en</strong><br />

die u de eerste dag<strong>en</strong> kunt gebruik<strong>en</strong>. Mocht dit onvoldo<strong>en</strong>de effect hebb<strong>en</strong>, overleg<br />

dan met uw (huis)arts voor aanvull<strong>en</strong>de pijnmedicatie.<br />

Als de pijn afneemt kunt u prober<strong>en</strong> (t<strong>en</strong>zij anders geadviseerd door uw arts) uw arm<br />

rustig omhoog te beweg<strong>en</strong> op geleide van de pijn. Dit kunt u do<strong>en</strong> door de arm recht<br />

naar vor<strong>en</strong> te strekk<strong>en</strong> of zijwaarts <strong>en</strong> de vingers hierbij over de muur naar bov<strong>en</strong> te<br />

lat<strong>en</strong> lop<strong>en</strong>.<br />

Controle in het ziek<strong>en</strong>huis<br />

Vanuit de spoedeis<strong>en</strong>de hulp krijgt u e<strong>en</strong> controle afspraak mee voor ongeveer 1<br />

week na het letsel bij de traumachirurg of orthopedisch chirurg. Hier wordt uw<br />

schouder nogmaals onderzocht. Als u de schouder niet uit eig<strong>en</strong> kracht kunt heff<strong>en</strong><br />

of als de schouder al meerdere ker<strong>en</strong> uit de kom is gegaan krijgt u e<strong>en</strong> afspraak mee<br />

voor e<strong>en</strong> orthopedisch chirurg gespecialiseerd in schouders.<br />

Mogelijke behandeling<strong>en</strong> bij de verschill<strong>en</strong>de letsels<br />

Botbreuk<br />

In het geval van e<strong>en</strong> botbreuk wordt er nogmaals e<strong>en</strong> foto gemaakt <strong>en</strong> nogmaals<br />

overwog<strong>en</strong> of er wel of ge<strong>en</strong> <strong>operatie</strong> moet plaatsvind<strong>en</strong>. Deze <strong>operatie</strong> wordt<br />

uitgevoerd door de traumachirurg of door de orthopeed. E<strong>en</strong> aantal botbreuk<strong>en</strong> hoeft<br />

niet geopereerd te word<strong>en</strong> <strong>en</strong> kan met rust <strong>en</strong> oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> goed g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong>.<br />

AC-luxatie<br />

De arts (traumachirurg of orthopedisch chirurg) bepaalt aan de hand van de<br />

rontg<strong>en</strong>foto’s of er geopereerd moet word<strong>en</strong>. Meestal kan de aando<strong>en</strong>ing behandeld<br />

word<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> schoudersling voor e<strong>en</strong> paar wek<strong>en</strong> <strong>en</strong> oef<strong>en</strong>instructies. Alle<strong>en</strong> bij<br />

uitzonderlijke stand<strong>en</strong> van het sleutelbe<strong>en</strong> wordt er gekoz<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> <strong>operatie</strong>.<br />

Als m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> klacht<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> langer dan e<strong>en</strong> half jaar na het ongeval kan er<br />

ook in e<strong>en</strong> later stadium geopereerd word<strong>en</strong>. Er wordt dan e<strong>en</strong> kunststof bandje<br />

geplaatst om het sleutelbe<strong>en</strong> omlaag te houd<strong>en</strong>.<br />

Schouder uit de kom<br />

In eerste instantie krijgt u e<strong>en</strong> schoudersling <strong>en</strong> gaat u oef<strong>en</strong><strong>en</strong>, Als de schouder<br />

vaker uit de kom gaat is het verstandig e<strong>en</strong> afspraak te mak<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> orthopedisch<br />

chirurg gespecialiseerd in schouders, dit wordt doorgaans voor u geregeld op de<br />

controle poli. Vaak is dan namelijk e<strong>en</strong> stabiliser<strong>en</strong>de schouder<strong>operatie</strong> nodig zijn<br />

waarbij de kraakb<strong>en</strong>ige rand van de kom weer vastgezet wordt. Dit gebeurt meestal<br />

met e<strong>en</strong> kijk<strong>operatie</strong>.


Cuff scheur<br />

Als u relatief jong b<strong>en</strong>t is het zaak de afgescheurde pees op redelijk korte termijn te<br />

hecht<strong>en</strong>. Er wordt voor u e<strong>en</strong> afspraak gemaakt bij e<strong>en</strong> orthopedisch chirurg<br />

gespecialiseerd in schouders. Bij verd<strong>en</strong>king op e<strong>en</strong> cuffscheur zal in eerste instantie<br />

e<strong>en</strong> echo word<strong>en</strong> gemaakt van de schouder. Als de echo laat zi<strong>en</strong> dat er<br />

(waarschijnlijk) e<strong>en</strong> scheur is, dan zal meestal e<strong>en</strong> MRI scan volg<strong>en</strong> om de scheur<br />

beter in kaart te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>als de kwaliteit van de spier <strong>en</strong> pees te beoordel<strong>en</strong>.<br />

Als de pees nog van voldo<strong>en</strong>de kwaliteit is zal e<strong>en</strong> <strong>operatie</strong> gedaan word<strong>en</strong> waarbij<br />

de pees met ankers <strong>en</strong> drad<strong>en</strong> weer op de schouderkop zal word<strong>en</strong> vastgezet. Dit<br />

kan met e<strong>en</strong> kijk<strong>operatie</strong> maar ook via e<strong>en</strong> mini-op<strong>en</strong> procedure.<br />

Weer werk<strong>en</strong>?<br />

U kunt weer gaan werk<strong>en</strong> wanneer:<br />

U uw werkzaamhed<strong>en</strong> zonder pijn kunt uitvoer<strong>en</strong><br />

U de arm zodanig kunt beweg<strong>en</strong> dat u uw werkzaamhed<strong>en</strong> uit kunt oef<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

zonder pijn na afloop<br />

Indi<strong>en</strong> de arts u het advies heeft gegev<strong>en</strong> de schouder draagdoek NIET uit te<br />

do<strong>en</strong> dan is het belangrijk dit ook niet te do<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s uw werkzaamhed<strong>en</strong>.<br />

Weer sport<strong>en</strong>?<br />

U kunt weer gaan sport<strong>en</strong> wanneer:<br />

U ge<strong>en</strong> pijn meer voelt<br />

U de arm volledig kunt beweg<strong>en</strong><br />

De spierkracht van uw geblesseerde schouder weer op het niveau is van vòòr<br />

de blessure <strong>en</strong> die van de andere schouder b<strong>en</strong>adert.<br />

Op de website van de afdeling orthopedie <strong>en</strong> chirurgie uit het amphia<br />

ziek<strong>en</strong>huis kunt u meer lez<strong>en</strong> <strong>en</strong> zi<strong>en</strong> over deze letsels.<br />

www.orthopedie-amphia.nl<br />

www.chirurg<strong>en</strong>breda.nl<br />

Nam<strong>en</strong>s de maatschapp<strong>en</strong> orthopedie <strong>en</strong> traumachirurgie<br />

Vrag<strong>en</strong>?<br />

Mocht u naar aanleiding van deze folder nog vrag<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> of wilt u e<strong>en</strong> afspraak<br />

mak<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> arts , dan kunt u op werkdag<strong>en</strong> bell<strong>en</strong> naar de afsprak<strong>en</strong>balie<br />

orthopedie (076-5953080) of chirurgie (076-5953090).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!