Acute schouderblessure - Chirurg en operatie
Acute schouderblessure - Chirurg en operatie
Acute schouderblessure - Chirurg en operatie
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
De acute <strong>schouderblessure</strong><br />
U b<strong>en</strong>t op de Spoedeis<strong>en</strong>de hulp van het Amphia ziek<strong>en</strong>huis terecht gekom<strong>en</strong> omdat<br />
u e<strong>en</strong> acute <strong>schouderblessure</strong> heeft opgelop<strong>en</strong>. Deze folder geeft u informatie over<br />
mogelijk letsel van de schouder, tips <strong>en</strong> adviez<strong>en</strong> voor de eerste periode na het<br />
letsel, verschill<strong>en</strong>de behandelmogelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> over de verdere controles in het<br />
Amphia ziek<strong>en</strong>huis.<br />
De schouder<br />
Het eig<strong>en</strong>lijke schoudergewricht wordt gevormd door de schouderkop, de<br />
schouderkom <strong>en</strong> de rotator cuff (spier<strong>en</strong>/pez<strong>en</strong> van de schouder). De kom van de<br />
schouder is e<strong>en</strong> onderdeel van het schouderblad <strong>en</strong> wordt vergroot door e<strong>en</strong><br />
kraakbe<strong>en</strong>ring, het labrum. Deze kraakbe<strong>en</strong>ring zorgt ervoor dat de relatief kleine<br />
schouderkom meer oppervlak krijgt <strong>en</strong> als e<strong>en</strong> soort 'zuignap' de schouder in de kom<br />
houdt. De pees van de bicepsspier van de bov<strong>en</strong>arm is stevig verankerd met het<br />
bov<strong>en</strong>ste gedeelte van deze kraakbe<strong>en</strong>ring. De spier<strong>en</strong> van de schouder help<strong>en</strong> de<br />
schouderkop in de kom te houd<strong>en</strong>.<br />
Rondom de schouder<br />
Om de schouder he<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong> nog diverse andere structur<strong>en</strong>. Andere onderdel<strong>en</strong> van<br />
het schouderblad zijn het rav<strong>en</strong>bek uitsteeksel <strong>en</strong> het schouderdak (acromion). Het<br />
rav<strong>en</strong>bek uitsteeksel is e<strong>en</strong> aanhechtingsplek voor spier<strong>en</strong>. Het schouderdak<br />
(acromion) zit, zoals de naam doet vermoed<strong>en</strong>, bov<strong>en</strong> het eig<strong>en</strong>lijke<br />
schoudergewricht. Onder het schouderdak ligt de slijmbeurs, die de pez<strong>en</strong> van de<br />
rotator cuff beschermt teg<strong>en</strong> het schur<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> het bot bij beweging<strong>en</strong> van de<br />
schouder. Het schouderdak maakt zelf nog e<strong>en</strong> gewricht met het sleutelbe<strong>en</strong>. Dit<br />
gewricht heet het AC-gewricht (acromio-claviculaire gewricht). Het sleutelbe<strong>en</strong> maakt<br />
aan de andere zijde e<strong>en</strong> gewricht met het borstbe<strong>en</strong>. Dit gewricht heet het SCgewricht<br />
(sterno-claviculaire gewricht)
Mogelijke gevolg<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> <strong>schouderblessure</strong><br />
U heeft uw schouder bezeerd, u b<strong>en</strong>t gevall<strong>en</strong> <strong>en</strong> uw schouder doet pijn. Het is zeer<br />
pijnlijk om de schouder te beweg<strong>en</strong>, de schouder kan e<strong>en</strong> veranderde contour<br />
hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> gezwoll<strong>en</strong> zijn. Met name als er e<strong>en</strong> zwelling is <strong>en</strong> u de arm niet omhoog<br />
kunt beweg<strong>en</strong> is er kans op letsel van de schouder. Welk letsel kunt u opgelop<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong>?<br />
Botbreuk<br />
Het kan zijn dat uw bot gebrok<strong>en</strong> is. Dat kan op verschill<strong>en</strong>de plaats<strong>en</strong>. Wat het<br />
schoudergewricht betreft is het sleutelbe<strong>en</strong> <strong>en</strong> daarna de schouderkop of het bot net<br />
onder de schouderkop het meest vaak gebrok<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> rontg<strong>en</strong>foto zal uitwijz<strong>en</strong> op<br />
welke manier uw bot gebrok<strong>en</strong> is.<br />
AC luxatie<br />
Bij fietsers die vall<strong>en</strong> <strong>en</strong> zich met gestrekte arm<strong>en</strong> opvang<strong>en</strong> kan het gewricht tuss<strong>en</strong><br />
het schouderdak (acromion) <strong>en</strong> het sleutelbe<strong>en</strong> (clavicula) beschadig<strong>en</strong>. Dit<br />
gewrichtje wordt het AC-gewricht g<strong>en</strong>oemd. Dit gewrichtje wordt op de plek<br />
gehoud<strong>en</strong> door kleine bandjes (ligam<strong>en</strong>t<strong>en</strong>). Het sleutelbe<strong>en</strong> kan bij e<strong>en</strong> ontwrichting<br />
in het AC-gewricht hoger kom<strong>en</strong> te staan doordat spier<strong>en</strong> aan het uiteinde van het<br />
sleutelbe<strong>en</strong> trekk<strong>en</strong>. Hoe hoog het sleutelbe<strong>en</strong> komt te staan hangt af of e<strong>en</strong> of
meerdere bandjes scheur<strong>en</strong> bij de ontwrichting.<br />
Schouder uit de kom<br />
Het kan zijn dat uw schouder uit de kom is. De contour van de schouder is dan<br />
veranderd <strong>en</strong> u kunt de schouder niet beweg<strong>en</strong>. In 90% van de gevall<strong>en</strong> gaat de<br />
schouder er naar vor<strong>en</strong> uit. Heel zeld<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> we dat de schouder er naar achter<strong>en</strong> uit<br />
gaat, dit zi<strong>en</strong> we wel e<strong>en</strong>s bij pati<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> epileptische aanval hebb<strong>en</strong> gehad.<br />
De kraakb<strong>en</strong>ige rand (labrum) van de kom van de schouder kan hierbij beschadigd<br />
rak<strong>en</strong>. Dit wordt in de orthopedie e<strong>en</strong> Bankart letsel g<strong>en</strong>oemd. Vooral bij jonge<br />
sporters kan hierdoor de schouder vaker <strong>en</strong> vooral ook makkelijker uit de kom gaan.<br />
Het gevaar van het uit de kom gaan van de schouder is bij oudere m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met name<br />
dat de cuff (pees) van de schouder afscheurt. Als de arm binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> paar wek<strong>en</strong> niet<br />
uit eig<strong>en</strong> kracht bov<strong>en</strong> schouder niveau kan word<strong>en</strong> gehev<strong>en</strong>, is de kans hierop<br />
groot. Het is verstandig dan e<strong>en</strong> afspraak te mak<strong>en</strong> op korte termijn bij e<strong>en</strong><br />
orthopedisch chirurg gespecialiseerd in schouders.<br />
Cuff scheur van de schouder<br />
Het kan zijn dat uw cuff (schouderpees) is afgescheurd van de schouderkop. Meestal<br />
is het de pees die de schouder omhoog beweegt, de supraspinatuspees. Maar ook<br />
andere pez<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> scheur<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> cuffscheur ontstaat makkelijker na e<strong>en</strong> val op oudere leeftijd. De schouder is dan<br />
plots heel pijnlijk <strong>en</strong> de arm kan vaak niet op eig<strong>en</strong> kracht omhoog gebracht word<strong>en</strong>.<br />
Vaak word<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> ’s nachts ook wakker van de pijn.<br />
Als de scheur al e<strong>en</strong> tijd bestaat kan het zijn dat de klacht<strong>en</strong> minder word<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat<br />
de andere spier<strong>en</strong> het overnem<strong>en</strong> van de afgescheurde spier.<br />
Als er niet geopereerd hoeft te word<strong>en</strong>, wat kunt u zelf de eerste periode het<br />
beste do<strong>en</strong>?<br />
Afhankelijk van het advies van de dokter is het prettig de schouder in e<strong>en</strong> mitella of<br />
draagdoek te drag<strong>en</strong> om de schouder tot rust te lat<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>. Het is verstandig de<br />
hand/pols <strong>en</strong> elleboog te beweg<strong>en</strong> in de draagdoek op geleide van de pijn om de<br />
doorbloeding te stimuler<strong>en</strong>. Als uw arts u toestemming heeft gegev<strong>en</strong> hiervoor mag u<br />
de schouder e<strong>en</strong> paar keer per dag uit de draagdoek nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> “pap roer oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
of slinger oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>” do<strong>en</strong>. U draait hierbij rondjes met de schouder met e<strong>en</strong><br />
afhang<strong>en</strong>de arm, net alsof u in e<strong>en</strong> grote pan pap aan t roer<strong>en</strong> b<strong>en</strong>t. Dit is om het<br />
schoudergewricht niet stijf te lat<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
U kunt pijnstillers nem<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> de pijn. Wij adviser<strong>en</strong> het gebruik van paracetamol<br />
500 mg, zonodig maximaal 4 daags 2 tablett<strong>en</strong>. Meestal krijgt u vanaf de afdeling
eerste hulp, naast de paracetamol, ook nog extra andere pijnstillers voorgeschrev<strong>en</strong><br />
die u de eerste dag<strong>en</strong> kunt gebruik<strong>en</strong>. Mocht dit onvoldo<strong>en</strong>de effect hebb<strong>en</strong>, overleg<br />
dan met uw (huis)arts voor aanvull<strong>en</strong>de pijnmedicatie.<br />
Als de pijn afneemt kunt u prober<strong>en</strong> (t<strong>en</strong>zij anders geadviseerd door uw arts) uw arm<br />
rustig omhoog te beweg<strong>en</strong> op geleide van de pijn. Dit kunt u do<strong>en</strong> door de arm recht<br />
naar vor<strong>en</strong> te strekk<strong>en</strong> of zijwaarts <strong>en</strong> de vingers hierbij over de muur naar bov<strong>en</strong> te<br />
lat<strong>en</strong> lop<strong>en</strong>.<br />
Controle in het ziek<strong>en</strong>huis<br />
Vanuit de spoedeis<strong>en</strong>de hulp krijgt u e<strong>en</strong> controle afspraak mee voor ongeveer 1<br />
week na het letsel bij de traumachirurg of orthopedisch chirurg. Hier wordt uw<br />
schouder nogmaals onderzocht. Als u de schouder niet uit eig<strong>en</strong> kracht kunt heff<strong>en</strong><br />
of als de schouder al meerdere ker<strong>en</strong> uit de kom is gegaan krijgt u e<strong>en</strong> afspraak mee<br />
voor e<strong>en</strong> orthopedisch chirurg gespecialiseerd in schouders.<br />
Mogelijke behandeling<strong>en</strong> bij de verschill<strong>en</strong>de letsels<br />
Botbreuk<br />
In het geval van e<strong>en</strong> botbreuk wordt er nogmaals e<strong>en</strong> foto gemaakt <strong>en</strong> nogmaals<br />
overwog<strong>en</strong> of er wel of ge<strong>en</strong> <strong>operatie</strong> moet plaatsvind<strong>en</strong>. Deze <strong>operatie</strong> wordt<br />
uitgevoerd door de traumachirurg of door de orthopeed. E<strong>en</strong> aantal botbreuk<strong>en</strong> hoeft<br />
niet geopereerd te word<strong>en</strong> <strong>en</strong> kan met rust <strong>en</strong> oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> goed g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong>.<br />
AC-luxatie<br />
De arts (traumachirurg of orthopedisch chirurg) bepaalt aan de hand van de<br />
rontg<strong>en</strong>foto’s of er geopereerd moet word<strong>en</strong>. Meestal kan de aando<strong>en</strong>ing behandeld<br />
word<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> schoudersling voor e<strong>en</strong> paar wek<strong>en</strong> <strong>en</strong> oef<strong>en</strong>instructies. Alle<strong>en</strong> bij<br />
uitzonderlijke stand<strong>en</strong> van het sleutelbe<strong>en</strong> wordt er gekoz<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> <strong>operatie</strong>.<br />
Als m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> klacht<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> langer dan e<strong>en</strong> half jaar na het ongeval kan er<br />
ook in e<strong>en</strong> later stadium geopereerd word<strong>en</strong>. Er wordt dan e<strong>en</strong> kunststof bandje<br />
geplaatst om het sleutelbe<strong>en</strong> omlaag te houd<strong>en</strong>.<br />
Schouder uit de kom<br />
In eerste instantie krijgt u e<strong>en</strong> schoudersling <strong>en</strong> gaat u oef<strong>en</strong><strong>en</strong>, Als de schouder<br />
vaker uit de kom gaat is het verstandig e<strong>en</strong> afspraak te mak<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> orthopedisch<br />
chirurg gespecialiseerd in schouders, dit wordt doorgaans voor u geregeld op de<br />
controle poli. Vaak is dan namelijk e<strong>en</strong> stabiliser<strong>en</strong>de schouder<strong>operatie</strong> nodig zijn<br />
waarbij de kraakb<strong>en</strong>ige rand van de kom weer vastgezet wordt. Dit gebeurt meestal<br />
met e<strong>en</strong> kijk<strong>operatie</strong>.
Cuff scheur<br />
Als u relatief jong b<strong>en</strong>t is het zaak de afgescheurde pees op redelijk korte termijn te<br />
hecht<strong>en</strong>. Er wordt voor u e<strong>en</strong> afspraak gemaakt bij e<strong>en</strong> orthopedisch chirurg<br />
gespecialiseerd in schouders. Bij verd<strong>en</strong>king op e<strong>en</strong> cuffscheur zal in eerste instantie<br />
e<strong>en</strong> echo word<strong>en</strong> gemaakt van de schouder. Als de echo laat zi<strong>en</strong> dat er<br />
(waarschijnlijk) e<strong>en</strong> scheur is, dan zal meestal e<strong>en</strong> MRI scan volg<strong>en</strong> om de scheur<br />
beter in kaart te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>als de kwaliteit van de spier <strong>en</strong> pees te beoordel<strong>en</strong>.<br />
Als de pees nog van voldo<strong>en</strong>de kwaliteit is zal e<strong>en</strong> <strong>operatie</strong> gedaan word<strong>en</strong> waarbij<br />
de pees met ankers <strong>en</strong> drad<strong>en</strong> weer op de schouderkop zal word<strong>en</strong> vastgezet. Dit<br />
kan met e<strong>en</strong> kijk<strong>operatie</strong> maar ook via e<strong>en</strong> mini-op<strong>en</strong> procedure.<br />
Weer werk<strong>en</strong>?<br />
U kunt weer gaan werk<strong>en</strong> wanneer:<br />
U uw werkzaamhed<strong>en</strong> zonder pijn kunt uitvoer<strong>en</strong><br />
U de arm zodanig kunt beweg<strong>en</strong> dat u uw werkzaamhed<strong>en</strong> uit kunt oef<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
zonder pijn na afloop<br />
Indi<strong>en</strong> de arts u het advies heeft gegev<strong>en</strong> de schouder draagdoek NIET uit te<br />
do<strong>en</strong> dan is het belangrijk dit ook niet te do<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s uw werkzaamhed<strong>en</strong>.<br />
Weer sport<strong>en</strong>?<br />
U kunt weer gaan sport<strong>en</strong> wanneer:<br />
U ge<strong>en</strong> pijn meer voelt<br />
U de arm volledig kunt beweg<strong>en</strong><br />
De spierkracht van uw geblesseerde schouder weer op het niveau is van vòòr<br />
de blessure <strong>en</strong> die van de andere schouder b<strong>en</strong>adert.<br />
Op de website van de afdeling orthopedie <strong>en</strong> chirurgie uit het amphia<br />
ziek<strong>en</strong>huis kunt u meer lez<strong>en</strong> <strong>en</strong> zi<strong>en</strong> over deze letsels.<br />
www.orthopedie-amphia.nl<br />
www.chirurg<strong>en</strong>breda.nl<br />
Nam<strong>en</strong>s de maatschapp<strong>en</strong> orthopedie <strong>en</strong> traumachirurgie<br />
Vrag<strong>en</strong>?<br />
Mocht u naar aanleiding van deze folder nog vrag<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> of wilt u e<strong>en</strong> afspraak<br />
mak<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> arts , dan kunt u op werkdag<strong>en</strong> bell<strong>en</strong> naar de afsprak<strong>en</strong>balie<br />
orthopedie (076-5953080) of chirurgie (076-5953090).