Pour l'annonce gestion 2010-2011, cliquez ici - EDPnet

CCN VOGELZANG CBN
C C
N
VOGELZANG
CCN VOGELZANG CBN
C B
N
VOGELZANG
5/2010 - 1 -
⎡ ⎤
⎣ ⎦
PERIODIQUE TRIMESTRIEL
DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT
Edition spéciale 2010/ Speciale uitgave 2010
Bur. Dépôt / Afgiftekantoor : Bruxelles / Brussel 5
Edit. resp. / Verantw. uitg. : Peter VANBELLINGHEN
Bld. Gen. Jacqueslaan 155, 1050 Bruxelles / Brussel
210-0062146-21 CCN VOGELZANG CBN
INFO : 02.640.19.24 - ccnvogelzangcbn@gmail.com
ANNONCE GESTION 2010/2011 AANKONDIGING BEHEER
Avec le soutien de :
FONDATION ROI BAUDOUIN
KONING BOUDEWIJNSTICHTING
PROTECTION DES OISEAUX
VOGELBESCHERMING
Belgique-België
P.P. / P.B.
1050 Bruxelles
Met de steun van :
Brussel
1/7854
5
REGION DE BRUXELLES-CAPITALE
BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

Chères amies, chers amis,
Dans notre feuille de contact précédente, nous avons mis à
l’honneur la biodiversité de la vallée du Vogelzangbeek.
Comment faire autrement en cette Année Internationale
pour la Biodiversité ?
La série d’articles consacrés à ce thème et la rubrique des
observations étaient illustrées abondamment avec les
photos de nos membres et celles prêtées gracieusement par
d’autres naturalistes. La version imprimée de notre
périodique est cependant, pour des raisons budgétaires,
toujours réalisée en noir & blanc, mais une version PDF
(*) est disponible sur notre site Internet et vous permet
d’admirer les illustrations en couleurs – aller donc voir
sur : http://users.edpnet.be/ccnvogelzangcbn/ .
A la lecture de ce numéro, les ¾ de l’année seront déjà
écoulés et de nombreuses actions tentent de sensibiliser le
public pour la biodiversité. Pas toujours facile de faire
passer le message et certains en ont profité pour dévier les
véritables objectifs pour lancer des actions d’inspiration
douteuse. Par exemple : inciter les jeunes de commencer
une collection d’insectes figés dans des blocs de résine
et/ou déclarer que les espèces non indigènes contribuent
au développement de la biodiversité de chez nous – ces
actions vont à l’encontre des véritables enjeux !
Par contre, changer notre mode de vie afin de diminuer
notre empreinte écologique est nécessaire et indispensable
pour la survie de notre planète et des espèces qui la
partagent avec nous. Chacun doit participer activement,
autant que possible, à la conservation, à la gestion et au
développement des habitats qui sont nécessaires à la survie
de toutes les espèces qui font partie de notre
environnement – qu’il soit proche ou lointain.
Les objectifs de notre association sont bien définis, mais
les moyens financiers et humains dont nous disposons
auront toujours un effet amplifiant ou limitatif. De même,
certaines décisions politiques peuvent également avoir ces
effets, mais malheureusement, en temps de crise, les
attentions sont souvent ailleurs !
La réhabilitation des zones, qui pourront répondre aux
besoins d’un environnement de qualité avec une bonne
biodiversité, reste trop lente et se fait souvent rattraper par
l’urbanisation qui ne cesse de conquérir de nouveaux
territoires. Ainsi, pour répondre à une prévision de
démographie galopante, on veut faire des logements
n’importe où et n’importe comment et bientôt (?), un
projet mégalomane coupera définitivement la dernière
connexion rurale sur le territoire de notre Région entre les
vallées du Vogelzangbeek et de Neerpede. Les habitants et
les associations ne pèsent pas lourd dans la balance du
développement soi-disant durable, mais qui consomme
avec grand appétit nos espaces verts restants – et tant pis
pour ceux qui suivront.
Certains résultats positifs nous incitent cependant à
poursuivre nos actions pour mettre en valeur les parties
préservées.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
Beste vrienden,
In ons vorig contactblad hadden wij het uitvoerig over de
biodiversiteit in de vallei van de Vogelzangbeek. Hoe kan het
ook anders in dit Internationaal Jaar van de Biodiversiteit?
De reeks artikelen die aan dit thema gewijd werden en de
rubriek met waarnemingen, werden uitvoerig aangevuld met
foto’s van onze leden of van andere natuurliefhebbers die ze
vrijwillig uitleenden. De gedrukte uitgave van ons tijdschrift
wordt nochtans, om budgettaire redenen, nog steeds in zwartwit
uitgegeven. Houd er wel rekening mee dat een PDF-versie
(*) beschikbaar is op onze website waar de kleurafbeeldingen
kunnen bewonderd worden – neem eens een kijkje op
http://users.edpnet.be/ccnvogelzangcbn/ .
Wanneer dit nummer in de bus valt zal zowat ¾ van het jaar
voorbij zijn, terwijl heel wat acties pogen het publiek warm te
maken voor de biodiversiteit. Het is niet altijd gemakkelijk de
boodschap doen ingang te vinden en sommigen maakten ervan
gebruik om de echte doelstellingen om te buigen en
boodschappen van twijfelachtig allooi door te spelen.
Bijvoorbeeld: de jeugd ertoe aanzetten om een verzameling
insecten te starten in harsblokjes en/of verkondigen dat niet-
inheemse soorten bijdragen tot de ontwikkeling van de
biodiversiteit in onze contreien – deze acties gaan regelrecht in
tegen wat in werkelijkheid beoogd wordt!
Daarentegen is het van vitaal belang onze leefwijze te
veranderen met het doel onze ecologische voetafdruk te
verminderen. Dit om het overleven van onze planeet en de
soorten die haar met ons delen veilig te stellen. Iedereen heeft
tot taak, in de mate van het mogelijke, actief deel te nemen aan
het in stand houden, het beheer en de ontwikkeling van de
habitat die noodzakelijk zijn voor het overleven van alle soorten
die deel uitmaken van ons milieu – zowel dichtbij als veraf.
De doelstellingen van onze vereniging zijn nauwkeurig bepaald,
maar de financiële en menselijke middelen waarover wij
kunnen beschikken zullen altijd een versterkende of beperkende
uitwerking hebben. En zo kunnen evenzeer sommige politieke
beslissingen diezelfde uitwerking hebben. In crisistijd is de
aandacht jammer genoeg dikwijls anders gericht!
Het in ere herstellen van gebieden die kunnen beantwoorden
aan de nood van een kwaliteitsvol milieu, met een degelijke
biodiversiteit, gebeurt nog steeds te traag en wordt dikwijls
ingehaald door de verstedelijking die steeds meer gebieden
inpalmt. Zo wil men, om te beantwoorden aan de vooruitzichten
van een ongebreidelde demografie, om het even waar en om het
even hoe woningen oprichten. En weldra (?) wordt door een
megalomaan project de laatste landelijke verbinding op het
grondgebied van ons Gewest doorgeknipt tussen de valleien van
de Vogelzangbeek en Neerpede. De inwoners en de
verenigingen wegen helemaal niet zwaar op de weegschaal van
een zogenaamde duurzame ontwikkeling, maar die als een ware
slokop onze laatste overblijvende groene ruimten verteert – en
jammer voor wie nog moet komen.
Sommige positieve uitslagen zetten ons er echter toe aan onze
acties voort te zetten met het oog op de herwaardering van de
overblijvende stukken.
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
5/2010 - 2 -

Du côté du Meylemeersch, la sauvegarde de la ferme, des
vergers et des magnifiques alignements de vieux saules
têtards reste incertaine, car nos propositions de
réaffectation n’incitent pas grand enthousiasme, ni au
niveau des propriétaires (SDRB(*), ULB, CPAS de
Bruxelles), ni au niveau du Gouvernement. Dommage !
Même si sur la partie SDRB il y a un réel souci pour
préserver la biodiversité par une gestion différenciée,
ailleurs la situation ne cesse de se dégrader. En cause : le
manque de gestion (vergers ULB et zone verte du vallon)
et l’installation d’une culture maraichère intensive sur une
grande partie de la prairie à saules têtards. Cette culture,
qui a démarré en 2008 et qui est située en Zone Verte du
PRAS (!) a, non seulement détruit une flore remarquable,
mais exclu également toute notion de biodiversité – seul le
critère de production est pris en compte.
Du côté du Kattekasteel, il y a du mieux en vue. Comme
annoncé dans la feuille de contact précédente, nous avons
obtenu, non sans insister, que ce patrimoine bénéficie
d’une restauration et que la réaffectation tienne compte des
besoins de notre association qui est à l’origine de son
classement et de l’agréation d’une partie comme Réserve
Naturelle. De même, il convient de jeter les bases pour
organiser de façon durable une ERNB/ Éducation relative
à la Nature et sa Biodiversité à proximité de la réserve.
En attendant la fin des travaux de rénovation du
Kattekasteel, nous projetons d’installer provisoirement des
locaux-conteneurs appartenant à Bruxelles
Environnement-IBGE pour accueillir le siège social de
notre ASBL et les animations ERNB.
Ce dernier projet est mené par notre association en
collaboration avec l’ASBL Tournesol qui assurera les
animations demandées par la Commune d’Anderlecht.
Actuellement, notre demande de permis est examinée et
nous étudions l’impact budgétaire de cette installation
provisoire afin de pouvoir demander un financement
pluriannuel pour la réalisation du projet.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
Wat de Mijlemeers betreft, blijft het behoud van de boerderij,
de boomgaarden en de prachtige rijen knotwilgen heel onzeker.
Onze voorstellen voor een nieuwe bestemming krijgen immers
niet veel gehoor, noch op het niveau van de eigenaars
(GOMB(*), ULB, OCMW van Brussel), noch op het niveau
van de Regering. Jammer!
Op het gedeelte van de GOMB bestaat er wel een werkelijke
bekommernis om de biodiversiteit veilig te stellen door een
gedifferentieerd beheer. Doch elders blijft de toestand aftakelen.
Oorzaak: gebrek aan beheer (boomgaarden ULB en groene
zone in het zijvalleitje) en het opzetten van intensieve
groenteteelt op een groot gedeelte van de weide met
knotwilgen. Deze teelt, die in 2008 startte en gelegen is in de
Groene Zone van het GBP (!), heeft niet alleen een
merkwaardige flora vernietigd doch sluit tevens het in
overweging nemen van biodiversiteit uit – telt alleen de factor
opbrengst.
Wat betreft het Kattekasteel is er beterschap in het zicht. Zoals
in vorig contactblad aangekondigd hebben wij, na heel wat
aandringen, bekomen dat dit erfgoed kan genieten van een
restauratie en dat de herbestemming rekening houdt met de
noden van onze vereniging. Zij staat immers aan de basis van de
bescherming en de erkenning tot Natuurreservaat van een deel
ervan. Op dezelfde manier betaamt het de grondslagen te leggen
om op duurzame wijze een NBME/Natuur- Biodiversiteit- en
Milieueducatie in de buurt van het reservaat op te starten.
In afwachting van de beëindiging van de renovatiewerken aan
het Kattekasteel mogen wij voorlopig containerlokalen
instaleren om de maatschappelijke zetel van onze VZW en de
animaties rond de NBME op te vangen. Die containers behoren
toe aan Leefmilieu Brussel-BIM.
Dit laatste project voert onze vereniging uit in samenwerking
met de VZW Zonnebloem die er de animaties, aangevraagd
door de Gemeente Anderlecht, voor haar rekening zal nemen.
Onze aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning wordt
op dit ogenblik onderzocht en wij bestuderen welk budgettair
gevolg deze voorlopige installatie zal hebben teneinde een
meerjarige financiering aan te vragen voor de uitwerking van
het project.
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
5/2010 - 3 -

Kattekasteel anno 1994 - © page/blz. 20 Ferme / Boerderij Mijlemeers anno 1994 - © page/blz. 20
Un autre grand pas pour la biodiversité de la Vallée du
Vogelzangbeek, et surtout pour le ruisseau, a été franchi.
En effet, l’assainissement du cours d’eau est en vue et,
dans l’article qui suit, nous détaillerons le rôle que notre
association a joué dans le développement de ce projet.
Avec votre aide et votre appui, nous espérons que d’autres
pas seront possibles à l’avenir. Dans la dernière rubrique
de cette édition, vous pouvez aussi choisir votre façon de
contribuer à la réussite de nos projets.
Avant de clôturer cet éditorial avec ces nouvelles plus
positives, nous vous invitons bien sûr à lire la suite de
cette édition qui est dédiée à la gestion de notre patrimoine
naturel et sa biodiversité. Nous espérons que, si ce n’est
pas déjà fait, cela vous motivera aussi à rejoindre l’équipe
active de notre association afin qu’elle puisse répondre
aux multiples défis que pose notre société actuelle en
matière de protection et de conservation, de gestion et de
développement d’un de nos derniers espaces naturels et,
par conséquent, à contribuer à la préservation de la qualité
de notre environnement.
Á cet effet, vous pouvez nous renvoyer le formulaire de
candidature qui figure à la dernière page de cette édition.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
Een grote stap voorwaarts werd gezet voor de biodiversiteit van
de Vallei van de Vogelzangbeek, en vooral dan voor de beek.
De sanering van de waterloop ligt immers in het verschiet. In
het volgende artikel komen wij meer in detail terug op de rol die
onze vereniging speelde in de uitwerking van dit project.
Met uw hulp en uw steun hopen wij in de toekomst verdere
stappen te kunnen ondernemen. In de laatste rubriek van deze
uitgave krijgen jullie ook de mogelijkheid te kiezen hoe jullie
aan het welslagen van onze projecten kunnen meewerken!
Bij het afsluiten van dit hoofdartikel, met deze wel zeer
positieve noot, nodigen wij jullie graag uit om het vervolg van
deze uitgave door te nemen. Wij hebben het er over het beheer
van ons natuurlijk erfgoed en zijn biodiversiteit. Wij hopen dat,
zo het nog niet gebeurd is, dit jullie ook zal motiveren om de
actieve kern van onze vereniging te vervoegen zodat zij een
antwoord kan bieden op de meervoudige uitdagingen waarvoor
de huidige maatschappij ons plaatst op het gebied van de
bescherming en het behoud, het beheer en de ontwikkeling van
een van onze laatste natuurlijke zones en aldus bijdragen tot het
behoud van de kwaliteit van ons leefmilieu.
Zo je interesse voelt kan je ons het formulier op de laatste
bladzijde van deze uitgave invullen en terugsturen.
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
5/2010 - 4 -

Vroege lente rond de Grote Poel - © blz.20
Début du printemps autour de la Grande Mare - © page 20
Enfin des COLLECTEURS pour la
Vallée du VOGELZANGBEEK !
Déjà depuis bien trop longtemps, le Vogelzangbeek a
subi les décisions (ou l’absence de décisions) qui
dénigraient de façon honteuse son véritable rôle pour
notre environnement. En effet, le ruisseau est
dégradé à devoir évacuer les eaux usées de l’Homme
vers la Senne, où elles vont rejoindre d’autres
polluants pour contribuer à la dégradation de
l’Escaut et de la Mer du Nord. In-ad-mis-si-ble !
Il a fallu que l’Europe s’en mêle pour voir évoluer les
mentalités des décideurs et pour qu’il y ait un espoir
de changement.
Des signaux convergents venant de l’Europe, des
autres états-membres et du monde associatif ont fait
basculer l’indifférence dans un mea-culpa qui ne
suffisait cependant pas à rétablir une situation
devenue désastreuse pour l’environnement. Chez
nous, les moyens qui sont mis actuellement à
disposition de l’épuration sont importants, mais pas
de nature à renverser spectaculairement la situation
de nos ruisseaux, car certains déversements persistent
à cause de l’absence de collecteurs.
Voici l’histoire des collecteurs pour la Vallée du
5/2010 - 5 -
Vochtig grasland met Echte Koekoeksbloem - © blz.20
Prairie humide avec Fleurs de coucou - © page 20
Eindelijk COLLECTOREN voor de
VOGELZANGBEEKvallei!
Veel te lang al moest de Vogelzangbeek beslissingen
(of gebrek aan beslissingen) ondergaan die op schandalige
wijze haar werkelijke rol voor ons milieu
loochenen. Zo bv werd de beek herleid tot riool naar de
Zenne voor het vuile water van de mens, waar het met
andere vervuilingen bijdraagt tot de aftakeling van de
Schelde en de Noordzee. On-toe-laat-baar!
De tussenkomst van Europa was nodig om de
mentaliteit van de beslissers te doen evolueren en een
sprankeltje hoop te brengen op verandering.
Convergerende signalen afkomstig van Europa, van
andere lidstaten en van de natuurverenigingen
brachten een kanteling teweeg, van onverschilligheid
naar mea culpa. Dit volstond echter niet om de
toestand te herstellen die rampzalig werd voor het
milieu. Bij ons worden op dit ogenblik belangrijke
middelen ingezet voor de waterzuivering, maar
hierdoor wordt de toestand van onze beken nog altijd
niet op spectaculaire wijze verbeterd want bij gebrek
aan collectoren gebeuren er nog altijd sommige
vuilwaterlozingen.
Hier volgt de geschiedenis van de collectoren voor de

Vogelzangbeek.
BREF HISTORIQUE
Le « Vleze » prend sa source en amont de Vlezenbeek en
Région flamande. Derrière l’hôpital Erasme, le ruisseau
touche la Région de Bruxelles-Capitale où il change de nom
et s’appelle le « Vogelzangbeek ». A partir de là, il forme la
limite entre les deux Régions. Passé la chaussée de Mons, il
rejoint le Zuun qui plonge au-dessous du canal pour se jeter
dans le premier tronçon souterrain de la Senne.
Quelques habitants nous ont raconté le temps où baignades
et pèche égayaient leur enfance, mais ce temps est
malheureusement révolu, car une urbanisation de plus en
plus intense et l’absence de mesures efficaces pour évacuer
et/ou pour épurer les eaux usées ont, en peu de temps,
complètement détruit toute la vie aquatique du cours d’eau.
Lors du développement de la zone d’équipement et d’intérêt
collectif pour l’hôpital Erasme, toujours pas de collecteur,
mais une station d’épuration locale et deux bassins d’orage.
Cependant, lors d’une plainte des habitants en juillet 2006,
des analyses effectuées par Bruxelles Environnement –
IBGE (*) conclurent que les déversements de la station
d’épuration ne sont pas à l’origine de la pollution dont
question dans la plainte, mais semblent y contribuer pour
certains paramètres surtout dans des conditions de faible
débit d’eau.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
En 1990 déjà, une autre plainte concernant des nuisances
olfactives avait mis à jour une pollution industrielle dans un
des bassins d’orage dont les eaux débordent dans le
ruisseau.
En cause : un mauvais raccordement des eaux usées venant
d’une firme industrielle située à la route de Lennik !
Mais soyons honnêtes, la pollution commence dès le départ,
en aval de la source située à Vlezenbeek pour s’accentuer au
fur et à mesure que le ruisseau avance vers Anderlecht, ses
zones d’industries urbaines et les quartiers très urbanisés du
Vogelenzang et du Negenmanneken à Sint Pieters-Leeuw.
L’EUROPE MET LA PRESSION
En 1991, la Commission européenne constate que
l’environnement et la santé publique sont gravement
menacés par la pollution des eaux souterraines et de surface
(rivières, lacs, canaux et eaux côtières) et en 2000, la
Directive-Cadre sur l’Eau entre en vigueur. Elle oblige les
états membres à protéger et à restaurer la qualité des eaux
souterraines et de surface et considère notamment « que les
pollutions entraînées par les rejets, les émissions et les
pertes de substances dangereuses doivent être éliminées
ou progressivement supprimées ».
En Belgique, la transposition de la directive dans notre
législation et son application prennent du retard et le pays
5/2010 - 6 -
Vogelzangbeekvallei.
KORTE GESCHIEDENIS
De “Vleze” ontspringt stroomopwaarts van Vlezenbeek in het
Vlaams Gewest. Achter het Erasmusziekenhuis bereikt ze het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest, krijgt er de naam “Vogelzangbeek”
en vormt vanaf hier de scheiding tussen de twee
Gewesten. Voorbij de Bergensesteenweg mondt ze uit in de
Zuun, die op haar beurt onder het kanaal door duikt en in het
eerste ondergrondse stuk van de Zenne terecht komt.
Van enkele inwoners hoorden wij hoe zij er in hun kinderjaren
konden zwemmen en vissen, maar dit is helaas een lang
vervlogen tijd. Door een steeds maar doordringender
verstedelijking en het gebrek aan doeltreffende maatregelen
om het afvalwater af te voeren en/of te zuiveren, werd op
korte tijd alle leven in de beek volledig vernietigd.
Bij het aanleggen van de zone voor uitrustingen van collectief
belang t.b.v. het Erasmusziekenhuis kwam er nog steeds geen
collector, maar wel een plaatselijk zuiveringsstation en twee
wachtbekkens. Doch bij een klacht van de omwonenden in
juli 2006 kwamen analyses uitgevoerd door Leefmilieu
Brussel – BIM (*) tot de slotsom dat de vervuiling waarover
geklaagd werd niet te wijten was aan de lozingen afkomstig
van het zuiveringsstation, maar dat die er wel in zekere mate
schenen toe bij te dragen voor sommige parameters, vooral bij
een laag waterdebiet.
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
In 1990 reeds bracht een andere klacht omtrent geurhinder
industriële vervuiling aan het licht in een van de
wachtbekkens die overlopen in de beek.
Oorzaak: een slechte aansluiting van het afvalwater afkomstig
van een onderneming aan de Lenniksebaan!
Maar kom, laat ons eerlijk wezen, de vervuiling begint al van
bij de aanvang, stroomafwaarts van de bron in Vlezenbeek en
wordt steeds sterker naarmate de beek verder vloeit richting
Anderlecht, haar stedelijke industriezones en de sterk
verstedelijkte woonwijken van Vogelenzang en van het
Negenmanneken te Sint Pieters-Leeuw.
EUROPA VOERT DE DRUK OP
In 1991 stelt de Europese Commissie vast dat het leefmilieu
en de volksgezondheid zwaar belaagd worden door de
vervuiling van het grond- en oppervlaktewater (rivieren,
meren, kanalen en kustwateren). En zo treedt in het jaar 2000
de Kaderrichtlijn Water in voege. Deze richtlijn verplicht de
lidstaten de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater te
beschermen en te herstellen. Zij bepaalt dat “de vervuiling
door lozing, uitstoot en verlies van gevaarlijke stoffen
moet uitgeschakeld en geleidelijk onmogelijk gemaakt
worden”.
In België loopt de omzetting van de richtlijn in de plaatselijke
wetgeving en de uitvoering ervan vertraging op en het land
wordt een eerste maal tot de orde geroepen door het Europese

est rappelé à l’ordre une première fois par la Cour
européenne. En 2009, la Commission fait savoir à la Région
bruxelloise que ses infrastructures ne répondent toujours pas
totalement aux exigences européennes et ceci malgré la mise
en service de deux méga-stations d’épuration (une en 1994
au sud et une en 2003 au nord).
Cette année, juste avant que la Belgique reprenne la
présidence de l’Union, la Commission européenne annonce
qu’une demande de mise à l’amende de la Belgique a été
déposée devant la Cour européenne de Justice pour nonrespect
de la directive par les trois Régions. Il est demandé à
la Cour d’infliger une amende de 15 millions d’euros et une
astreinte de 62.000 euros par jour de retard !
En réaction à cette annonce, la ministre bruxelloise pour la
Politique de l’Eau a rappelé les efforts fournis en matière
d’épuration, la prévision du traitement de l’azote et du
phosphore par la station sud ainsi que la construction de
deux nouveaux collecteurs pour le Verrewinkelbeek à Uccle
et le Vogelzangbeek. Elle affirme qu’à l’instar des deux
autres Régions, les installations bruxelloises seraient
conformes aux exigences européennes pour 2013. Mais
qu’en est-il pour l’assainissement des cours d’eau ?
LES PREMIÈRES ACTIONS & PROTECTION
Dans leur demande de classement en 1995, les douze
associations précisent : … Malgré tout, le Vogelzangbeek a,
grâce à la limite des Régions, gardé son cours naturel,
encaissé et sinueux. Par contre, la qualité biologique de l’eau
est franchement déplorable et, seule l’épuration de toutes les
eaux usées et une gestion adéquate des rives pourront
assurer le retour de sa richesse naturelle … .
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
Dans l’Arrêté de classement de 1998, cette préoccupation
qui est partagée par un propriétaire est rencontrée comme
suit : Le classement du site permettra d’éviter à l’avenir de
nouvelles agressions qui feront l’objet d’une attention plus
soutenue des pouvoirs publics.
Le PRAS (*) et le PRD, qui ont inauguré les concepts de
maillage vert et bleu, prévoient : … La réalisation du Plan de
Maillage Vert et Bleu s’attache à fournir au citadin un cadre
de vie agréable basé sur plus de convivialité et à protéger la
biodiversité et les qualités écologiques des sites naturels
et semi-naturels …,
ou encore … Il s’agit également de garantir la protection de la
biodiversité et des qualités écologiques des sites naturels et
semi-naturels, en veillant à leur conservation et à leur
mise en réseau …
Dans le PRD (1998), la mise en œuvre du maillage bleu est
annoncée et vise en priorité une série de ruisseaux dont le
Vogelzangbeek.
UN PREMIER PROJET
En Région flamande, la pression de l’Europe se fait sentir
également et Aquafin reçoit comme mission d’appliquer la
Directive-Cadre sur l’Eau. Les chantiers pour construire les
stations d’épuration et pour l’installation de collecteurs se
multiplient et … il existe aussi un projet pour la vallée du
Vleze/Vogelzangbeek !
5/2010 - 7 -
Gerechtshof. In 2009 laat de Commissie aan het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest weten dat haar infrastructuren nog
altijd niet volledig beantwoorden aan de Europese eisen, en
dit niettegenstaande er twee megazuiveringsstations in
werking traden (een in 1994 aan de zuidkant en een in 2003
aan de noordkant).
Dit jaar, juist vooraleer België het voorzitterschap van de
Unie opnam, meldde de Europese Commissie dat een vraag
om over te gaan tot een boete voor België ingediend werd bij
het Europees Gerechtshof met als reden: het niet nakomen van
de richtlijn door de drie Gewesten. Er wordt aan het Hof
gevraagd een boete op te leggen ten belope van 15 miljoen €
en een dwangsom van 62.000 € per dag vertraging!
Reagerend op dit bericht herhaalde de Brusselse minister voor
het Waterbeleid dat er inspanningen geleverd waren op gebied
van waterzuivering en dat voorzien wordt in het behandelen
van stikstof en fosfor in het station “zuid”, evenals de aanleg
van 2 nieuwe collectoren voor de Verrewinkelbeek te Ukkel
en voor de Vogelzangbeek. Zij beweert dat in navolging van
de twee andere Gewesten, de Brusselse installaties zouden
beantwoorden aan de Europese eisen tegen 2013. Maar hoever
staat men met het saneren van de waterlopen?
EERSTE ACTIES & BESCHERMING
In hun aanvraag voor bescherming van 1995 verduidelijken
de twaalf verenigingen: … Niet tegenstaande dit alles heeft de
Vogelzangbeek, dankzij de Gewestengrens, haar natuurlijke,
diepe en kronkelende loop weten te behouden. Spijtig genoeg
is het met de waterkwaliteit bedroevend slecht gesteld en
enkel het zuiveren van alle afvalwater en een gepast
oeverbeheer kunnen de natuurlijke rijkdom terug brengen …
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
In het Beschermingsbesluit van 1998 wordt er aan deze
bezorgdheid, die door een eigenaar gedeeld wordt, als volgt
tegemoet gekomen: De bescherming van het landschap zal
nieuwe hinder in de toekomst helpen vermijden; de overheid
zal hier bovendien meer aandacht aan schenken.
Het GBP (*) en het GewOP, die de begrippen groen en blauw
netwerk inhuldigden, voorzien: ... De uitwerking van het Plan
Groen en Blauw Netwerk streeft ernaar de stadsmens een
aangenaam leefkader te verstrekken met meer gezelligheid, de
bescherming van de biodiversiteit en de ecologische
kwaliteiten van de natuurlijke en halfnatuurlijke gebieden…,
of nog … Het gaat er tevens om de bescherming van de
biodiversiteit en de ecologische kwaliteit te garanderen van de
natuurlijke en halfnatuurlijke gebieden door te waken over
hun behoud en hun inpassing in een netwerk…
In het GewOP (1998) wordt de uitvoering van het blauwe
netwerk aangekondigd. Er wordt prioritair gemikt op een
reeks beken waaronder de Vogelzangbeek.
EEN EERSTE VOORSTEL
In het Vlaams Gewest laat de druk van Europa zich eveneens
voelen en Aquafin krijgt de opdracht de Kaderrichtlijn Water
toe te passen. De werven voor het oprichten van waterzuiveringstations
en de aanleg van collectoren duiken overal
op en … er bestaat ook een voorstel voor de vallei van de
Vleze/Vogelzangbeek!

En 1999 la CCN Vogelzang CBN est contactée par le
bureau d’études chargé d’effectuer l’étude d’incidences
environ-nementales pour ce projet. A cette occasion notre
association a posé une série de conditions afin d’aboutir à un
projet efficace et de garantir la biodiversité du site naturel. A
part les exigences légales (avis contraignant de la CRMS), il
fallait en outre tenir compte des points suivants :
• à l’intérieur de la RBC il s’agit de définir le tracé en
fonction des valeurs naturelles et paysagères du site classé.
L’installation doit se faire sous la voie publique existante
(Rue du Meylemeersch, Rue du Vogelenzang, promenade
verte existante et Rue du Zuen),
• le collecteur ne peut en aucun cas modifier la situation
hydrographique de la vallée (pas de drainage ou de
déviation des eaux de pluie et de ruissellement) et doit
permettre un écoulement naturel vers le ruisseau,
• il convient de prévoir toutes les possibilités techniques
permettant l’évacuation de toutes les eaux usées (voir les
installations futures et existantes) et ceci tant du côté
flamand que du côté bruxellois,
• l’installation d’éventuels bassins de débordement est à
prévoir dans des zones où les valeurs naturelles et
paysagères sont d’ordre secondaire (à l’arrière de l’hôpital
Erasme & de la parcelle Cantillana à la Rue du Zuen). Ces
bassins ne peuvent être la cause de la pollution du ruisseau
et du site, et leur aménagement doit permettre un nouveau
développement de la biodiversité (rives en pente douce et
végétation naturelle),
• déjà au stade initial de développement du projet il convient
de prévoir une concertation entre toutes les instances
concernées et les organisations de défense de la nature.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
Ces remarques ont été transmises aux Ministres bruxellois
compétents et à la Commune d’Anderlecht. Nous avons
reçu la promesse que l’attention nécessaire serait consacrée
au dossier. Copie du dossier a également été envoyée au
Ministre compétent de la Région Flamande et notre ASBL
(*) est devenue membre du groupe de travail d’investissements
environnementaux du comité « Dyle et Senne ». De
ce fait elle est invitée régulièrement aux réunions du groupe
de travail, mais le projet d’Aquafin pour l’installation du
collecteur du Vogelzangbeek n’était jamais mis à l’agenda.
L’enquête publique du projet se fait en 2002 et à ce moment
nous remarquons qu’il n’est nullement tenu compte de nos
observations ! Nous avons évidemment réagi et rappelé nos
remarques qui peuvent se résumer comme suit :
• Le collecteur, qui devrait répondre aux besoins de toute la
vallée, prévoit uniquement de recueillir les eaux usées en
provenance de la Région Flamande. Le tracé évite le
territoire d’Anderlecht et de ce fait il est impossible d’y
recueillir les eaux usées, ni celles provenant de la future
zone industrielle de la SDRB au Meylemeersch. Il est donc
nécessaire de modifier le tracé en fonction d’un programme
d’assainissement total du ruisseau.
• Le projet prévoit que le collecteur croise le ruisseau à
divers endroits, mais ne dit pas comment cela se fera.
Considérant le classement du ruisseau en RBC, les rives et
le lit du ruisseau doivent être respectés.
• Entre la rue du Vogelenzang, à l’arrière du cimetière, et ce
5/2010 - 8 -
In 1999 werd de CCN Vogelzang CBN gecontacteerd door
het studiebureau dat het milieueffectrapport voor dit project
moest opstellen. Onze vereniging stelde toen een reeks
voorwaarden om tot een doeltreffend project te komen en om
de biodiversiteit van het natuurgebied veilig te stellen.
Behalve de wettelijke verplichtingen (bindend advies KCML),
moest men ook rekening houden met de volgende punten;
• binnen het BHG moet het tracé vastgelegd worden in functie
van de natuur- en landschapswaarden van het beschermde
gebied. De aanleg moet gebeuren onder de bestaande
openbare weg (Mijlemeers-straat, Vogelenzangstraat,
bestaande groene wandelweg en Zuunstraat),
• de collector mag in geen geval de natuurlijke hydrografische
situatie van de vallei wijzigen (geen drainage of wegleiden
van vloei- en regenwater) en hij moet een natuurlijke
afvloeiing naar de beek toelaten,
• men moet alle technische mogelijkheden voorzien die het
afvoeren van alle afvalwater toelaat (zie huidige en
toekomstige installaties) en dit, zowel langs Vlaamse als
langs Brusselse kant,
• de aanleg van eventuele overstortbekkens moet voorzien
worden in de zones waar de natuur- en landschapswaarden
van secondaire aard zijn (achter het Erasmusziekenhuis &
perceel Cantillana aan de Zuunstraat). Deze bekkens mogen
geen gevaar betekenen voor vervuiling van de beek en van het
gebied, en de inrichting ervan moet een nieuwe ontwikkeling
van biodiversiteit mogelijk maken (zachte oevers en
natuurlijke vegetatie),
• reeds in het beginstadium van de projectontwikkeling moet
er overleg zijn tussen alle betrokken instellingen en de
natuurverenigingen.
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
Deze opmerkingen werden overgemaakt aan de bevoegde
Brusselse ministers en aan de Gemeente Anderlecht en er
werd beloofd het dossier met de nodige aandacht te zullen
volgen. Ook de bevoegde Minister van de Vlaamse Regering
kreeg een kopie en onze VZW (*) werd lid van de werkgroep
Milieu-investeringen van het bekkencomité “Dijle en Zenne”.
Ze kreeg regelmatig uitnodigingen om deel te nemen aan de
vergaderingen van deze werkgroep maar het project van
Aquafin voor aanleg van de collector in de Vogelzangbeekvallei
kwam nooit op de agenda.
Het project komt in openbaar onderzoek in 2002 en dan
merken we dat met onze opmerkingen geen rekening werd
gehouden! We hebben dan ook bezwaar aangetekend. De
bezwaren kunnen als volgt worden samengevat:
• De collector, die zou moeten tegemoet komen aan de noden
van de ganse vallei, voorziet alleen de opvang van het
afvalwater komende vanuit het Vlaams Gewest. Het tracé
ontwijkt het grondgebied van Anderlecht en de opvang van
het afvalwater is daar dus niet mogelijk, ook niet van de
toekomstige industriezone van de GOMB in de Mijlemeers.
Het tracé moet dus gewijzigd worden in functie van een
compleet saneringprogramma voor de beek.
• Het project voorziet dat de collector op meerdere plaatsen de
beek zal kruisen maar zegt niet op welke manier dit zal
gebeuren. Gezien het beschermde statuut van de beek in het
BHG moeten oevers en beekbedding gespaard blijven.
• Tussen de Vogelenzangstraat, achter de begraafplaats, en tot

jusqu’au-delà de la Chaussée de Mons, il est prévu
d’installer le collecteur sur la rive gauche (RBC). A cet
endroit, il traverse donc la partie centrale de haute valeur de
la vallée. Aquafin minimise à diverses reprises la haute
valeur naturelle du site, le tracé n’en tient donc pas compte
et la zone de travail (d’une largeur de 15 mètres !) n’est pas
du tout adaptée. Le collecteur est tenu de suivre le tracé de
la promenade verte et la zone de travail doit être réduite.
• La tranchée d’installation et le pompage des eaux de fond
auront sans aucun doute un effet drainant et risque de
modifier le niveau de la nappe phréatique. Dans ce cas, des
conséquences négatives pour les nombreuses zones humides
de la future réserve naturelle sont à craindre. Des mesures
spécifiques s’imposent afin d’endiguer ces effets négatifs.
• L’installation doit également apporter une solution à la
pollution de la zone de résurgences au n°180 de la rue du
Vogelenzang.
• Bien qu’il ait été demandé de prévoir d’éventuels
déversoirs dans les zones de moindre valeur, il a été décidé
d’en faire un dans la future réserve naturelle. Il n’a pas été
prévu de bassin de rétention adjacent, ce qui n’est de toute
façon pas indiqué à cet endroit. En outre, l’évacuation des
eaux usées aboutissant dans ce déversoir (par 1 Ø de1m et 2
Ø de 0,8 m) se fera ensuite à travers un Ø de 0,4m ! Ce qui
signifie qu’à la moindre surcharge, des eaux usées finiront à
nouveau dans le ruisseau. Le Ø du collecteur doit être adapté
à des quantités réalistes et à leur évacuation aisée.
• Les travaux sont à exécuter en dehors des périodes de
reproduction de la faune et de la flore.
L’avis contraignant de la CRMS va dans le même sens et est
négatif. De ce fait il ne peut être délivré de permis.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
Lors de la réunion de la commission de concertation, tous
les participants, à l’exception d’Aquafin, étaient d’accord
pour admettre qu’on ne peut approuver le manque de
concertation et de coordination entre les deux Régions et la
solution unilatérale recherchée par l’auteur du projet.
Cependant, chacun est conscient que l’installation d’un
collecteur est la seule solution possible pour
l’assainissement en profondeur du ruisseau et il est demandé
à Aquafin une concertation entre toutes les instances
intéressées (flamandes et bruxelloises) ainsi qu’une
modification du projet en fonction de cette concertation.
Seul un projet équilibré offrant une solution à tous les
problèmes liés aux eaux de la vallée et pouvant le garantir
pour le futur entrera en ligne de compte pour l’obtention
d’un permis. En outre, il convient de prendre toutes les
mesures requises lors de l’exécution du projet afin de
protéger et de développer les valeurs scientifiques et
esthétiques de notre patrimoine naturel.
UN PROJET INTERRÉGIONAL AMÉLIORÉ
Aquafin se met alors autour de la table avec la RBC/SBGE
(*) et ensemble, il est décidé de développer un nouveau
projet qui prévoit l’installation d’un double collecteur –
un qui répond aux besoins de la Région flamande et un qui
règle les problèmes en RBC. Un accord de coopération
prévoit l’exécution du projet par Aquafin moyennant
5/2010 - 9 -
voorbij de Bergensesteenweg wordt de aanleg van de collector
voorzien op de linkeroever (BHG) en daar loopt hij dus door
het centrale waardevolle gedeelte van de vallei. De
belangrijke natuurwaarde van het gebied wordt meermaals
door Aquafin geminimaliseerd, het tracé houdt er dus geen
rekening mee en de werkstrook (15 meters!) is niet aangepast.
De collector moet het tracé van de groene wandelweg volgen
en de werkstrook moet beperkt worden.
• De aanlegsleuf en het oppompen van het grondwater zullen
ongetwijfeld een drainerend effect hebben en de grondwaterstand
wijzigen. Dit zal nadelige gevolgen hebben voor de vele
waardevolle vochtige zones in het toekomstige
natuurreservaat en er moeten dus specifieke maatregelen
getroffen worden om dit tegen te gaan.
• De aanleg moet ook een oplossing bieden voor de vervuiling
van de kwelzone naast nr 180 van de Vogelenzangstraat.
• Hoewel gevraagd was om eventuele overstorten te voorzien
in de minder waardevolle zones heeft men er toch een
voorzien in het toekomstige natuurreservaat. De aanleg van
een bijhorend wachtbekken is niet voorzien maar is ook niet
aangewezen op deze plaats. Bovendien zal het aangevoerde
afvalwater, dat in dit overstort terecht komt (via 1 Ø van1m en
2 Ø van 0,8m), verder afgevoerd worden via een Ø van 0,4m!
Dit zal, bij de minste overlast, betekenen dat regelmatig
afvalwater terug in de beek terecht komt. De Ø van de
collector moet aangepast worden aan realistische
hoeveelheden en aan de vlotte afvoer ervan.
• De werken moeten uitgevoerd worden buiten de periodes
die door fauna en flora benut worden voor hun voortplanting.
Het bindend advies KCML gaat in dezelfde richting en is
negatief. Bij gevolg kan geen vergunning gegeven worden.
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
Tijdens de bijeenkomst van de overlegcommissie waren,
behalve Aquafin, alle deelnemers het ermee eens dat het
gebrek aan overleg en coördinatie tussen de twee Gewesten en
de eenzijdige oplossing die wordt nagestreefd door de
ontwerper van het project, niet kunnen goedgekeurd worden.
Iedereen is zich nochtans bewust dat de aanleg van een
collector de enige manier is om de beek grondig te kunnen
saneren en er werd Aquafin gevraagd om overleg te plegen
met alle betrokken instellingen (Vlaamse en Brusselse) en het
project te wijzigen in functie van dit overleg. Alleen een
evenwichtig project dat een oplossing biedt voor alle
waterproblemen in de vallei en dit ook kan garanderen in de
toekomst zal in aanmerking kunnen komen voor vergunning.
Bovendien moet men bij de uitvoering van het project alle
mogelijke voorzorgen nemen om de wetenschappelijke en
esthetische waarden van ons natuurlijk erfgoed te beschermen
en te ontwikkelen.
EEN VERBETERD INTERGEWESTELIJK PROJECT
Aquafin gaat dan rond de tafel zitten met het BHG/BMWB
(*) en er wordt samen beslist een nieuw project op te zetten
waar-bij het aanleggen van een dubbele collector voorzien
wordt – een die beantwoordt aan de eisen van het Vlaams
Gewest en een die de problemen in het BHG regelt. Een
samenwerkings-akkoord voorziet in de uitvoering van het
project door Aquafin mits financiering door het BHG voor het

financement par la RBC pour la partie qui la concerne. De
plus, la CCN Vogelzang CBN est régulièrement invitée à
participer à une nouvelle étude d’incidences. Celle-ci se
termine en 2006 et après les dernières adaptations au projet,
une nouvelle enquête publique est organisée.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
5/2010 - 10 -
deel dat dit gewest aanbelangt. Daarenboven wordt de CCN
Vogelzang CBN geregeld uitgenodigd bij een nieuwe
effectenstudie. Deze loopt tot 2006 en, na de laatste
aanpassingen aan het project, wordt een nieuw openbaar
onderzoek ingesteld.
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
Cours d’eau & Canal / Waterloop & Kanaal
=========== Collecteur / Collector AQUAFIN
=========== Collecteur / Collector RBC-BHG
Lors de l’enquête publique en 2007, nous rappelons nos
dernières remarques formulées dans le cadre de l’étude
d’incidences.
L’Avis conforme CRMS (*) est, cette fois-ci, favorable
moyennant le respect d’une série de conditions qui
répondent aussi à nos demandes :
• L’approbation du projet est liée à la mise sur pied d’un
comité d’accompagnement dans laquelle doit siéger entre
autres la Direction des Monuments et Sites. Ce comité est
tenu de contrôler la préparation et l’exécution des travaux. Il
doit également poursuivre ses activités après la fin des
travaux, continuer à évaluer le fonctionnement du collecteur
et, le cas échéant, imposer des mesures visant à préserver le
site protégé.
• L’installation d’un collecteur est le premier pas vers un
assainissement total du ruisseau. Cependant, ceci ne peut se
réaliser qu’à moyen terme. S’y ajoutent deux problèmes :
- Selon les plans, il n’est pas prévu qu’Aquafin raccorde
certains conduits d’eaux usées au collecteur. Il s’agit de
raccordements à charge des communes et des particuliers.
La CRMS demande des garanties visant à assurer la
faisabilité technique de ces raccordements, même s’ils ne
sont pas réalisés durant cette phase des travaux.
- En cas de fortes pluies, le ruisseau peut être pollué
temporairement par un débordement d’eaux usées. Afin
Ter gelegenheid van het openbaar onderzoek in 2007 herhalen
wij onze laatste opmerkingen overgemaakt in het kader van de
effectenstudie.
Deze keer levert de KCML (*) een gunstig advies op voorwaarde
dat een reeks voorwaarden gerespecteerd worden die
ook aan onze vragen beantwoorden:
• De goedkeuring van het ontwerp is gekoppeld aan de
oprichting van een begeleidingscomité waarin onder meer de
Directie voor Monumenten en Landschappen moet
vertegenwoordigd zijn. Dit comité moet toezicht houden op de
voorbereiding en de uitvoering van de werken. Het moet ook
na het einde van de werken haar werkzaamheden vervolgen
en de werking van de collector blijven evalueren en, indien
nodig, maatregelen opleggen ter vrijwaring van het
beschermde landschap.
• De aanleg van een collector vormt een eerste stap naar de
volledige zuivering van de beek die echter pas op middellange
termijn gerealiseerd zal worden. Daarbij stellen zich twee
problemen:
- Volgens het ontwerp worden bepaalde leidingen voor
afvalwater door Aquafin niet op de collector aangesloten. Het
betreft de aansluitingen op last van de gemeenten en van
particulieren. De KCML vraagt de nodige garanties dat deze
aansluitingen technisch mogelijk zullen zijn, ook al worden ze
niet tijdens deze fase van de werken gerealiseerd.

d’éviter ceci, des mesures adéquates s’imposent. Les plans
détaillés de ces points sont obligatoirement à soumettre pour
approbation à la Direction M&S et/ou au comité
d’accompagnement. La CRMS demande au comité
d’accompagnement de sensibiliser toutes les parties
concernées afin de réaliser tous les raccordements dans un
délai raisonnable. Ce comité a aussi comme tâche d’évaluer
le suivi des deux points cités ci-dessus.
• Une attention extrême est requise afin d’éviter un effet de
drainage. En effet, la perturbation de la nappe phréatique
aurait des conséquences dévastatrices pour la valeur
scientifique du site. Il est donc nécessaire que les mesures
suivantes destinées à prévenir l’effet de drainage, aussi bien
durant le chantier qu’à longue échéance, démontrent en
pratique leur efficacité :
- Des sondages supplémentaires doivent montrer l’ampleur
précise du remblai.
- Dans la zone verte, il est nécessaire de comparer la
profondeur de la tranchée du collecteur et le niveau moyen
de la nappe phréatique.
- Durant la durée du chantier, le pompage de l’eau de fond
dans la tranchée est à réduire au strict minimum nécessaire
et ceci ne peut en aucun cas provoquer l’abaissement du
niveau de la nappe phréatique, surtout à hauteur de la
Grande Mare.
- Pour les fondations du collecteur, on fera uniquement
usage d’une couche de sable stabilisé, ceci dans le but de
limiter l’effet de drainage.
- Les cloisons en argile prévues à distances régulières sont à
ériger à l’aide d’argile extra imperméable.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
• Dans la zone verte entre le Kortvondelweg et la chaussée
de Mons, le chantier a à respecter les conditions suivantes :
- Les travaux sont à exécuter entre fin août et fin mars, donc
en dehors de la saison de reproduction.
- La zone du chantier doit être balisée clairement afin
d’éviter que des engins et véhicules empiètent plus que
prévu sur le site protégé.
- Les véhicules du chantier auront à se mouvoir autant que
possible sur des tôles de circulation afin de limiter
l’écrasement du sol.
- Lors du creusement de la tranchée, les différentes strates
de terrain doivent être stockées à part afin de pouvoir les
remettre à leur place d’origine après coup. La strate
supérieure contenant les réserves de semences est à
conserver sur un géotextile afin d’éviter le contact avec
d’autres strates et le lieu de stockage.
• Les jeunes arbres destinés à être abattus sont à remplacer
en accord avec les gestionnaires du site.
- Bij hevige regenval kan de beek tijdelijk verontreinigd raken
door het overlopen van het afvalwater. Om dat te voorkomen,
moet men de nodige maatregelen treffen.
De detailplannen over deze punten moeten aan de Directie
M&L en/ of aan het begeleidingscomité ter goedkeuring
voorgelegd worden. De KCML vraagt dat het begeleidingscomité
de betrokken partijen zou sensibiliseren om alle
aansluitingen binnen een redelijke termijn te realiseren. Het
begeleidingscomité moet ook de opvolging van de twee
bovengenoemde punten evalueren.
• Men vraagt uiterste omzichtigheid om het drainerend effect
te voorkomen. Het verstoren van het grondwaterpeil zou
immers een vernietigend effect hebben op de wetenschappelijke
waarde van het landschap. Men moet er dus op toezien
dat de volgende maatregelen om het drainerend effect
voorkomen, zowel tijdens de werf als op lange termijn, ook in
praktijk hun nut bewijzen:
- Bijkomende proefboringen moeten de precieze omvang van
de aanaarding bepalen.
- In het groengebied moet de diepte van de collectorsleuf
vergeleken worden met het gemiddelde grondwaterpeil.
- Tijdens de werf moet het wegpompen van het water in de
sleuf tot het strikt noodzakelijke worden beperkt en mag geen
verlaging van het grondwaterpeil tot gevolg hebben, vooral ter
hoogte van de Grote Poel.
- Voor de fundering van de collector mag men uitsluitend
gestabiliseerd zand aanwenden om het drainerend effect te
beperken.
- Voor de kleischotten die voorzien zijn op regelmatige
afstanden moet men extra waterdichte kleiaarde gebruiken.
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
• In het groengebied tussen de Kortvondelweg en de
Bergensesteenweg moeten voor de werf de volgende
voorwaarden toegepast worden:
- De werken moeten tussen eind augustus en eind maart
uitgevoerd worden, dus buiten het voortplantingsseizoen.
- De werfstrook moet duidelijk afgebakend worden om te
verhinderen dat machines en voertuigen verder het
beschermde landschap indringen.
- De werfvoertuigen moeten zich zoveel mogelijk op rijplaten
voortbewegen om verstoring van de bodem te beperken.
- Bij het uitgraven van de sleuf moeten de verschillende
grondlagen apart gestockeerd worden om ze nadien op
dezelfde manier terug te leggen. De bovenste laag met de
zaadvoorraad moet bewaard worden op geotextiel om contact
te vermijden met de andere lagen en met de opslagplaats.
• Het te vellen jonge bomenbestand moet vervangen worden
volgens overeenkomst met de natuurbeheerders.
Het advies van de Overlegcommissie (2/10/2007) is eveneens
gunstig, op voorwaarde dat men zich schikt naar het Advies
L’avis de la Commission de Concertation (2/10/2007) est van de KCML (*) – wat trouwens een wettelijke verplichting
également favorable à condition de se conformer à l’Avis is – en daarenboven:
CRMS (*) - ce qui est de toute façon une obligation légale - • Het project moet ook een gepaste aanpassing voorzien voor
et en plus :
de straten of wegen waarover de Groene Wandeling gepland
• Le projet doit prévoir également un aménagement wordt. Dit moet gebeuren in overleg met LB – BIM, de
approprié des rues ou chemins sur lesquels est prévue la gemeente en het BUV / cel fietsers.
Promenade Verte réalisée notamment en coordination avec
5/2010 - 11 -

BE – IBGE, la commune et l’AED / cellule cyclistes.
• Mettre en place un comité d’accompagnement technique
du chantier visant notamment à vérifier qu’il n’y ait pas de
modification de l’hydrologie locale et que la biodiversité
se maintienne. Ce comité, dont les modalités de fonctionnement
seront déterminées par le permis, pourrait comprendre
un représentant des riverains, la commune d’Anderlecht, la
CCN Vogelzang CBN, l’AATL, BE-IBGE, l’AED, la
STIB, l’hôpital Erasme, la SDRB, la CRMS, … Il veillera,
entre autres, à la mise en place d’un Contrat de Rivière.
• De veiller à ce que tous les raccordements d’eaux usées
provenant des diverses entreprises et particuliers soient
prévus dans le collecteur.
LE PERMIS D’URBANISME UNIQUE
Le 23/01/2008, Aquafin obtient son permis unique
d’urbanisme. Celui-ci tient compte des avis de la
commission de concertation et de la CRMS. Entre autres les
arguments suivants y sont soulignés :
• Les eaux usées de l’hôpital Erasme et de la zone de la
SDRB au Meylemeersch peuvent être recueillies grâce au
collecteur de la RBC.
• Les raccordements privés se feront à travers de nouveaux
égouts à installer par la commune ou les intercommunales
concernées.
• Le projet pourra mettre définitivement fin à la pollution
des eaux de surface du Vogelzangbeek.
• A l’intérieur du site protégé, la réfection partielle de la rue
du Meylemeersch et de la rue du Vogelenzang jusqu’au
carrefour du Kortvondelweg à l’aide de pavés en porphyre
se justifie puisque ceux-ci sont toujours présents sous
l’asphalte.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
• L’ensemble des travaux, et surtout ceux à l’intérieur du
site protégé et dans la zone à haute valeur biologique, exige
un comité d’accompagnement constitué de membres des
pouvoirs concernés.
L’obtenteur du permis est tenu de respecter les conditions
suivantes :
• Le respect des plans introduits.
• Suivre l’Avis conforme de la CRMS (*), à l’exception du
point C.1. (période de travail) pour lequel une légère
dérogation à la période accordée peut être permis, mais
uniquement en cas de force majeure justifiée.
• Installer un sentier sur l’entièreté du trajet de la
Promenade Verte régionale, conformément au CoBAT, à
l’exception des rues sans issue ou en zone résidentielle, où il
est possible de disposer de toute la largeur.
• La rue du Vogelenzang, entre la rue du Meylemeersch et
le carrefour du Kortvondelweg, est à exécuter en pavés en
porphyre (restent présents sous l’asphalte). En outre, elle
doit être mise complètement de niveau.
LA RÉALISATION …
L’appel d’offre, l’adjudication et/ou la désignation de
l’entreprise et la préparation du chantier ont consommé
complètement le délai légal de validité du permis (2 années)
5/2010 - 12 -
• Een technisch begeleidingscomité voor de werf opstarten
teneinde na te gaan of er geen wijziging optreedt in de
plaatselijke hydrologie en er op toe te zien dat de biodiversiteit
behouden blijft. Dit comité, waarvan de
werkings-modaliteiten moeten bepaald worden door de
vergunning, zou een vertegenwoordiger van de buurtbewoners
kunnen omvatten, de gemeente Anderlecht, de CCN
Vogelzang CBN, het BROH, LB-BIM, het BUV, de MIVB,
het Erasmus-ziekenhuis, de GOMB, de KCML, … Het zal,
o.a. toezien op de opstelling van een Riviercontract.
• Erover waken dat alle aansluitingen voor afvalwater
afkomstig vanuit de verschillende ondernemingen en van
privépersonen voorzien zijn in de collector.
DE STEDENBOUWKUNDIGE UNIEKE VERGUNNING
Op 23/01/2008, wordt de unieke vergunning afgeleverd aan
Aquafin. Deze houdt rekening met de adviezen van de
overlegcommissie en van de KCML en stipt ondermeer de
volgende argumenten aan:
• Het afvalwater van het Erasmusziekenhuis en van de zone
van de GOMB in de Mijlemeers kan dankzij de collector
BHG worden opgevangen.
• De privéaansluitingen zullen gebeuren via een nieuwe
riolering die de gemeente of de betrokken intercommunales
zullen verwezenlijken.
• Het ontwerp zal definitief een einde kunnen maken aan de
vervuiling van de oppervlaktewateren van de Vogelzangbeek.
• In het beschermde landschap is de (her)aanleg van een deel
van de Mijlemeers-straat en de Vogelenzangstraat tot aan het
kruispunt met de Kortvondelweg, met porfierkeien
verantwoord aangezien die nog onder het asfalt aanwezig zijn.
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
• Het geheel van de werken, maar in het bijzonder de werken
in het beschermde landschap en in het gebied met
hoogbiologische waarde, vereisen een begeleidingscomité
samengesteld uit leden van de betrokken besturen.
De vergunninghouder moet ook de volgende voorwaarden
naleven:
• De ingediende plannen respecteren.
• Het eensluidend Advies KCML (*) naleven, uitgezonderd
punt C.1. (werkperiode) waarvoor een geringe overschrijding
kan worden toegestaan, maar enkel in geval van verantwoorde
overmacht.
• Over het hele traject van de gewestelijke Groene Wandeling
een voetpad aanleggen, conform BWRO, behalve in doodlopende
straten of in residentieel gebied, waar de volledige
breedte kan worden gebruikt.
• De Vogelenzangstraat, tussen de Mijlemeers-straat en het
kruispunt met de Kortvondelweg, dient in porfierkeien (nog
aanwezig onder het asfalt) te worden aangelegd en volledig
vlak geplaatst.
DE UITVOERING …
De aanbesteding, de toewijzing en/of de aanduiding van de
onderneming en de voorbereiding van de werf namen de
volledige wettelijke geldigheidstermijn van de vergunning (2

et la première réunion du comité d’accompagnement est
convoquée pour le 14/01/2010. Tout de suite après, les
premiers coups de pioche sont donnés.
Cette réunion avait pour but de préparer le fonctionnement
du comité et d’organiser ses missions d’accompagnement. A
notre demande, il est décidé d’adapter la périodicité
mensuelle des réunions aux besoins du chantier pouvant être
hebdomadaire durant les phases les plus intenses dans la
réserve naturelle. Ces phases auront lieu entre août 2010 et
mars 2011. La durée totale du chantier est de 260 jours
ouvrables, soit + un an et le planning sera affiché dans la
baraque du chantier. Les plans d’exécution y seront
également consultables. Nous demandons de pouvoir visiter
un lieu où des travaux semblables ont été réalisés pour
pouvoir évaluer l’impact des interventions directes sur les
rives du ruisseau.
La seconde réunion, le 16/03/2010, a lieu dans la réserve
naturelle afin d’obtenir une représentation visuelle du trajet
au travers de la zone verte et une estimation de la zone de
travail à respecter. Nous demandons entre autres :
• D’adapter la zone de chantier de manière flexible en
fonction de la valeur biologique des différentes zones dans
la réserve naturelle.
Ces zones seront indiquées sur les plans et il en sera tenu
compte là où c’est possible. La reprise de la végétation
dans les zones à haute valeur biologique sera suivie ensuite
par M&S et la CCN Vogelzang CBN ;
• De chercher une solution acceptable pour les eaux usées
du nouveau lotissement « Kortvondelveld » à SPL.
La commune est tenue d’obliger le pompage de ces eaux
vers l’égout situé plus haut dans la Brusselbaan ;
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
• D’exécuter des sondages complémentaires afin de vérifier
l’épaisseur du remblai et le niveau de la nappe phréatique.
Ceux-ci seront organisés à bref délai ;
• De maintenir en activité les différents trop-pleins au
croisement du trajet.
Ceux-ci sont indiqués sur les plans et dans la majorité des
cas, le collecteur passe en-dessous ;
• De chercher une solution quant à l’assainissement de la
zone de résurgences et au captage de cette eau de résurgence
à l’entrée de la rue du Vogelzang. Ceci doit se faire en
accord avec la CRMS (*).
A vérifier ;
• Les détails du déversoir à la chaussée de Mons.
Il est calculé sur une fréquence de débordement maximale
de 7. Une autre possibilité n’existe pas, à moins de prévoir
un grand bassin de rétention avec toutes les conséquences
qui s’en suivent ;
• Nous fournir les plans d’exécution en format PDF.
Ceux-ci seront envoyés à tous dès qu’ils seront prêts.
Le 20/04/2010, le comité d’accompagnement visite le
Kapittelbeek à Dworp. Cette visite à un projet déjà réalisé
par Aquafin a pour but de se rendre compte sur le terrain de
la manière dont sont édifiés les renforcements de berges à
hauteur des croisements du ruisseau.
Ce collecteur se situe, tout comme celui prévu pour le
Vogelzangbeek, le long du ruisseau dans un site protégé. Le
5/2010 - 13 -
jaren) in beslag. Het begeleidingscomité wordt
samengeroepen voor een eerste vergadering op 14/01/2010.
Onmiddellijk daarna wordt de eerste spadesteek gegeven.
Die vergadering was bedoeld om de werking van het comité
voor te bereiden en zijn begeleidingstaken te organiseren. Op
onze aanvraag wordt beslist de maandelijkse vergaderingen
aan te passen aan de noden van de werf en, indien mogelijk,
om de week te houden tijdens de meest intense fases in het
natuurreservaat. Deze zijn gepland tussen augustus 2010 en
maart 2011. De totale duur van de werf wordt voorzien op
260 werkdagen, of + een jaar. De planning van de uitvoering
wordt aangebracht in de werfkeet, waar ook de
uitvoeringsplannen kunnen ingekeken worden. Wij vragen om
een plaats, waar gelijkaardige werken uitgevoerd werden, te
kunnen bezoeken zodat wij de weerslag van de rechtstreekse
ingrepen op de beekoevers kunnen inschatten.
De tweede vergadering, op 16/03/2010, heeft plaats in het
natuurreservaat om een visuele voorstelling te krijgen van het
traject doorheen het groengebied met inschatting van de in
acht te nemen werkzone. We vragen ondermeer:
• De werfzone flexibel aan te passen in functie van de
biologische waarde van de verschillende zones in het
natuurreservaat.
Deze zones zullen aangeduid worden op de plannen en waar
mogelijk zal hiermee rekening gehouden worden. Het herstel
van de vegetatie in de zones met hoge biologische waarde zal
achteraf opgevolgd worden door M&L en CCN Vogelzang
CBN;
• Een aanvaarbare oplossing te zoeken voor het afvalwater
van de nieuwe verkaveling “Kortvondelveld” in SPL.
De gemeente moet hier verplichting opleggen om het op te
pompen naar het hoger gelegen riool van de Brusselbaan;
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
• De bijkomende boringen naar dikte van de aanaarding en
grondwaterstand uit te voeren.
Deze zullen kortelings georganiseerd worden;
• De verscheidene overlopen die het traject kruisen in werking
houden.
Deze zijn op de plannen aangeduid en in de meeste gevallen
passeert de collector eronder;
• Een oplossing te zoeken voor de sanering van de kwelzone
en het opvangen van het kwelwater aan de ingang kant
Vogelenzangstraat. Dit moet gebeuren mits akkoord van
KCML (*).
Te onderzoeken;
• Details over het overstort aan de Bergensesteenweg.
Dit is berekend op een maximale overstort-frequentie van 7.
Een andere mogelijkheid bestaat niet tenzij een groot
retentiebekken met alle gevolgen van dien;
• Ons de uitvoeringsplannen te bezorgen in PDF-formaat.
Deze zullen naar iedereen doorgestuurd worden zodra ze
klaar zijn.
Op 20/04/2010, bezoekt het begeleidingscomité de Kappitelbeek
te Dworp. Dit bezoek aan het gerealiseerde Aquafin-
project, heeft de bedoeling een concreet zicht te krijgen op de
wijze waarop de oeverversterkingen worden uitgevoerd ter
hoogte van de kruisingen met de beek.
Deze collector bevindt zich, net zoals de voorziene collector
voor de Vogelzangbeek, langsheen de beek in een beschermd

cours d’eau y est croisé à différents endroits. Sur place, on
emploie différentes techniques pour consolider les berges :
gabions, palplanches et caissons de moellons reposant sur
des poteaux en bois. Ce dernier système sera employé au
Vogelzangbeek. Les dessins détaillés en ont été exécutés et
ils seront proposés à la province du Brabant flamand qui
gère le ruisseau. Dès qu’ils seront disponibles, ils seront
transmis aux membres du comité d’accompagnement.
Sur place, il est démontré que les moellons se recouvrent de
nouveau d’une végétation naturelle après un laps de temps
relativement bref.
Le 01/06/2010, la province du Brabant flamand a mis à
disposition un type de profil. Considérant que la pente des
berges est parfois très raide, elle demande que les celles-ci
soient recouvertes de géotextile biodégradable en-dessous
duquel on prévoit un ensemencement, afin d’éviter que la
terre nouvellement installée soit emportée à la première
crue.
Autre point à noter est qu’aux endroits où le collecteur
traverse le site protégé, la nature a complètement repris ses
droits.
En accord avec la CRMS, la CCN Vogelzang CBN a décidé
de délimiter une série de zones-témoins et d’en faire
l’inventaire afin d’être en mesure de suivre comment la
végétation se rétablit après la fin des travaux. Il a été
demandé à l’entrepreneur de faire le relevé des coordonnées
de ces parcelles et de les faire figurer sur le plan. Nous
avons reçu l’assurance de sa collaboration.
En ce qui concerne l’analyse complémentaire du sol dans la
zone de remblais, il a été convenu ce qui suit :
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
• Au lieu d’exécuter des forages (le risque de se retrouver
bloqués par la présence de blocs de pierre est réel), on
procédera à des excavations de sorte qu’apparaîtra mieux le
profil du terrain.
• La période d’exécution se situe juste avant le début des
travaux, c.à.d. à partir du 15.08.10.
Le 22 juin, la troisième réunion est entièrement consacrée
aux précautions à prendre pour éviter de modifier, même
temporairement, l’hydrologie autour de la grande mare. La
quatrième réunion au début du mois d’août était prévue pour
définir dans la zone de travail les endroits sensibles qui sont
à préserver et pour parler des plantations à restaurer après
les travaux dans la réserve naturelle.
5/2010 - 14 -
landschap. Op meerdere plaatsen wordt de waterloop gekruist.
Ter plaatse werden verschillende technieken gebruikt om de
oevers te versterken: schanskorven, beplanking en
beschoeiing met breukstenen gesteund op houten palen. Het
zal deze laatste uitvoeringswijze zijn die bij de
Vogelzangbeek zal gebruikt worden. De detailtekeningen
hiervan worden opgemaakt en zullen eerst voorgelegd worden
aan de provincie Vlaams Brabant, die beheerder is van de
beek. Zodra deze beschikbaar zijn zullen ze aan de leden van
het begeleidingscomité worden overgemaakt.
Het is ter plaatse aangetoond dat de breukstenen na een
relatief korte periode terug overgroeid worden met een
natuurlijke vegetatie.
De provincie Vlaams-Brabant heeft op 01/06/2010 een type
profiel ter beschikking gesteld. Gezien de soms zeer steile
helling van de oevers vragen zij om deze te bekleden met een
biologisch afbreekbare geotextiel waaronder ingezaaid wordt.
Dit om te vermijden dat de nieuw geplaatste grond direct zou
uitspoelen bij hoogwaterstand.
Ander opvallend punt is dat de natuur, op de plaatsen waar de
collector door het beschermd landschap gaat, zich volledig
heeft hersteld.
De CCN Vogelzang CBN heeft in samenspraak met de
KCML beslist om een aantal referentiepercelen af te bakenen
en te inventariseren om het natuurherstel te kunnen opvolgen
na beëindiging van de werken. Er werd gevraagd aan de
aannemer om de coördinaten van deze percelen op te meten
en in plan te brengen. Deze heeft zijn medewerking
toegezegd.
Betreffende het bijkomende grondonderzoek in de aangevulde
zone werd het volgende afgesproken:
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
• In plaats van boringen uit te voeren (waarbij het risico op
blokkering op de stenen bestaat) zal er een uitgraving
uitgevoerd worden zodat een beter zicht gekregen wordt op
het profiel.
• De uitvoeringsperiode is net voor aanvang van de werken,
namelijk vanaf 15.08.10
De derde vergadering, op 22 juni, wordt volledig besteed aan
de voorzorgen die dienen getroffen om te vermijden dat de
waterstand rond de grote poel, zelfs tijdelijk, gewijzigd wordt.
De vierde vergadering, begin augustus, werd voorzien om de
gevoelige plekken in de werkzone vast te leggen (deze moeten
namelijk in stand gehouden worden) en om te praten over de
heraanplantingen na de werken in het natuurreservaat.

Ainsi, nous poursuivons notre participation à l’accompagnement
de ce projet qui vient de commencer, mais qui
demandera encore beaucoup d’attention et de persévérance
durant la mise en place même des collecteurs, lors de la
réfection du chemin de promenade verte et des accès et,
finalement, lors du remplacement des plantations.
SUITE & FIN ?
Depuis que ce dossier a été ouvert, nous savons que la pose
et la mise en service des collecteurs ne sont que les
premières phases de l’assainissement et de la réhabilitation
du cours d’eau. Dans son premier Avis conforme du
26/02/2002, la CRMS (*) a renforcé la demande de notre
association en précisant que le projet doit fournir une vision
globale sur le réseau et permettre de contribuer à l’objectif
final qui est l’épuration du Vleze/Vogelzangbeek.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
Avec la fin des travaux d’Aquafin, cet objectif final ne sera
donc pas encore atteint, puisque tous les rejets d’eaux usées
ne seront pas encore raccordés, puisque les rives ne seront
pas restaurées ni réhabilitées partout, puisque les collecteurs
pourront, en cas de fortes pluies, toujours déborder dans le
ruisseau, puisque dans le cours supérieur et moyen du
ruisseau, des résidus chimiques provenant des cultures
(biocides et fertilisants) pourront encore détériorer la qualité
de l’eau, puisque certains riverains considèrent toujours que
la nature et les rives du ruisseau sont des bons endroits pour
se débarrasser de leur déchets, …
Le travail est donc loin d’être terminé, mais pour la première
fois en RBC (*), il y a volonté d’aller jusqu’au bout. En
effet, aussi bien le Permis unique que l’Avis conforme
5/2010 - 15 -
Zo gaan wij door met onze deelname aan de begeleiding van
dit project dat zopas van start ging, doch nog veel aandacht en
doorzetting zal vergen gedurende het aanbrengen van de
collectoren zelf, tijdens het herstellen van de groene
wandelweg en de toegangen, alsook tenslotte tijdens de
vervanging van de aanplantingen.
VERVOLG & EINDE ?
Sedert de start van dit dossier weten wij dat het aanbrengen en
het in werking stellen van de collectoren slechts de eerste
stappen zijn in de zuivering en het herstel van de waterloop.
In haar eerste Eensluidende Advies van 26/02/2002 heeft de
KCML (*) de vraag van onze vereniging bekrachtigd door te
eisen dat het project een globale visie op het waterbeheer
moet ontwikkelen en het uiteindelijke doel mogelijk moet
maken, namelijk de zuivering van de Vleze/Vogelzangbeek.
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
Met het einde van de werken van Aquafin zal dat uiteindelijke
doel dus nog niet bereikt zijn, vermits alle lozingen van afvalwater
nog niet aangesloten zijn, vermits de oevers niet overal
hersteld noch geherwaardeerd zijn, vermits de collectoren bij
zware regenval nog altijd kunnen overlopen in de beek,
vermits in de boven- en middenloop van de beek scheikundige
reststoffen (verdelgingsmiddelen en meststoffen) afkomstig
van land- en tuinbouw de kwaliteit van het water kunnen
aantasten, vermits sommige buurtbewoners nog altijd menen
dat de natuur en de oevers van de beek geschikte plaatsen zijn
om zich van hun afval te ontdoen, …
Het werk is dus verre van af, maar voor het eerst in het BHG
(*) bestaat de wil om tot het uiterste te gaan. Inderdaad, zowel
de Unieke Vergunning als het Eensluidend Advies van de

CRMS imposent de poursuivre l’évaluation du
fonctionnement des collecteurs et de mesurer leurs effets sur
l’assainissement du cours d’eau. Transformer ce comité
d’accompagnement dans un véritable « Contrat de
Ruisseau » à l’instar des contrats de rivière sera sans nul
doute le défi suivant.
KCML leggen de verplichting op de evaluatie van de werking
der collectoren verder te zetten en hun uitwerking op de
zuivering van de waterloop te meten. Volgende uitdaging
wordt voorzeker, om naar voorbeeld van de riviercontacten,
dit begeleidingscomité om te vormen en in een echt
« Beekcontract ».
Le Vogelzangbeek au Meylemeersch / De Vogelzangbeek in de Mijlemeers © VZ Sabyne Lippens
Une telle action est présentée sur le site du Contrat de
Rivière pour la Dyle-Gete : http://www.crdg.be
Le concept de contrat de rivière est né de la notion de
développement durable, désormais bien connue ! Gérer nos
ressources naturelles au quotidien en tenant compte des
besoins des générations futures.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
Een dergelijke actie is terug te vinden op de website van het
Riviercontract voor de Dijle-Gete: http://www.crdg.be
Het begrip riviercontract ontstond uit de beginselen van de
duurzame ontwikkeling die we nu goed beginnen te kennen!
Onze natuurlijke rijkdommen dag na dag beheren en rekening
houdend met de noden van de toekomstige generaties.
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
Un contrat de rivière prône une approche globale du cours Een riviercontract wil dat er een globale benadering van de
d’eau en considérant tous ses aspects (qualitatifs, waterloop gebeurt, waarbij men al zijn aspecten (kwalitatief,
quantitatifs, hydrauliques…) à l’échelle d’un bassin versant. kwantitatief, hydraulisch, …) benadert op schaal van een
Son champ d’action est par conséquent très étendu. Les waterloopbekken. Zijn actieradius strekt bijgevolg heel ver.
partenaires (autorités, institutions, fédérations d’entreprises De partners (overheden, instellingen, ondernemings- en land-
et d’agriculteurs, associations, comités de quartier, …) bouwersverbonden, verenigingen, wijkcomités, …) verbinden
s’engagent, dans une démarche volontaire, à réaliser un er zich toe, in de vorm van een vrijwillige samenwerking, een
programme d’actions. Ces engagements peuvent actieprogramma uit te werken. Dit kan bestaan in het
comprendre la réalisation des travaux d’égouttage et la uitvoeren van rioleringswerken en de bouw van een
construction de station d’épuration, l’aménagement de zuiveringsstation, de aanleg van wachtbekkens, de
bassins d’orage, la protection et la gestion des zones bescherming en het beheer van vochtige gebieden en van hun
humides et leur biodiversité, la formation de cantonniers de biodiversiteit, de opleiding van rivierwerkers, het opheffen
rivière, la résolution des atteintes aux cours d’eau, la mise van aantastingen aan de waterloop, het op het touw zetten van
en œuvre de campagnes de sensibilisation, la réalisation sensibilisatiecampagnes, het opmaken van inventarissen en
d’inventaires et d’analyses sur le terrain, … et bien d’autres uitvoeren van analyses van water en slib, … en nog vele
5/2010 - 16 -

encore !
Par le passé, la CCN Vogelzang CBN (*) a déjà tenté deux
fois de faire passer des projets pour mettre sur pied un
contrat de ruisseau pour le Vleze/ Vogelzangbeek. Une
première fois le 14/10/1998, en répondant à un appel de
projets « 3+ » du Fonds Prince Philippe et une seconde fois
auprès du Fonds Louis Paul Baron Suetens - 1 er Prix 1999.
Malheureusement, ni l’un ni l’autre n’a été sélectionné par
les jurys. Nous croisons donc les doigts pour que cette
troisième tentative soit la bonne.
Ce type de coopération interrégionale, qui existe déjà pour
certaines rivières en Régions wallonne et flamande,
demande en premier lieu le soutien de toutes les autorités
concernées et ensuite, il faut y consacrer les moyens
financiers et humains nécessaires pour garantir un
fonctionnement efficace. Les tâches sont nombreuses et la
plus importante sera sans doute de bien motiver et
sensibiliser tous les acteurs et principalement ceux qui
pourront contribuer à stopper les atteintes actuelles au
Vleze/Vogelzangbeek.
Affaire à suivre donc.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
andere!
5/2010 - 17 -
In het verleden ondernam de CCN Vogelzang CBN (*) reeds
tweemaal een poging om projecten te laten aannemen teneinde
een beekcontract voor de Vleze/ Vogelzangbeek op poten te
kunnen zetten. Een eerste keer gebeurde dit op 14/10/1998
met het beantwoorden van de oproep voor projecten « 3+ »
van het Prins Filipsfonds. Een tweede keer bij het Fonds
Louis Paul Baron Suetens – 1ste Prijs 1999. Jammer genoeg
weerhielden de juryleden geen van beide ons project. Al onze
hoop is dus gesteld in deze derde poging.
Dit type inter-gewestelijke samenwerking, die reeds bestaat
voor sommige rivieren in het Vlaams en Waals Gewest,
vraagt in de eerste plaats de steun van alle betrokken
overheden, en vervolgens vergt het de toekenning van de
nodige geldelijke en menselijke hulpmiddelen om een
doeltreffende werking te garanderen. Taken zijn er in
overvloed. De belangrijkste zal zijn alle betrokkenen goed te
motiveren en te sensibiliseren, voornamelijk diegenen die
kunnen bijdragen tot het stopzetten van de huidige
aantastingen op de Vleze/Vogelzangbeek.
Zeker op te volgen dus!
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
GESTION & PROJETS BEHEER & PROJECTEN
La gestion de notre patrimoine commun est aussi un
devoir commun. Tout le monde y a son rôle à jouer. C’est
une évidence que nous ne cesserons de rappeler chaque
fois que l’occasion se présente.
Le rôle de notre association est bien défini par les statuts
de l’ASBL(*) et il nous permet d’être à la fois acteur et
régisseur, de proposer, d’organiser et de réaliser.
Le rôle des autorités (communales, régionales et fédérales)
est encore plus important, car si la protection du
Het beheer van ons gemeenschappelijk erfgoed is een plicht
waarbij ieder van ons zijn rol te spelen heeft. Het spreekt voor
zich dat wij, telkens de gelegenheid zich voordoet, niet zullen
nalaten daaraan te herinneren.
De rol van onze vereniging is duidelijk vastgelegd in de statuten
van de VZW(*), zodat we tegelijk uitvoerder en regisseur zijn,
voorstellen doen, dingen organiseren en realiseren.
De rol van de overheden (gemeentelijke, gewestelijke en federale)
is nog belangrijker, want als de bescherming (of de

patrimoine qu’elles prônent n’est pas suivi de moyens pour
le conserver, le gérer, le développer et surtout, pour lui
donner sa place dans notre société, ce patrimoine serait
condamné à se banaliser, à se dégrader et à disparaître.
Dans ce cas, tous les appels pour sauvegarder la
biodiversité, pour promouvoir un développement durable,
pour penser à la planète, … n’auront pas de sens.
Le rôle de tout un chacun est moins évident, car chacun
fait des choix et fixe des priorités dans sa vie en fonction
de ses convictions et des impératifs familiaux et
professionnels qui se présentent. Chacun doit donc en âme
et conscience voir de quelle façon il peut au mieux
soutenir les initiatives de gestion de notre patrimoine
commun et ainsi contribuer à sa pérennité.
La gestion que nous proposons pour la vallée du
Vogelzangbeek tient compte des valeurs scientifiques et
esthétiques des différents espaces (ou biotopes). Nous
essayons de les conserver et de les développer par une
gestion spécifique.
Depuis l’agréation de la Réserve Naturelle, la gestion de
cette partie du site est réglée par des conventions entre les
propriétaires (la Commune, Bruxelles Formation / VDAB)
et la CCN Vogelzang CBN asbl. A l’extrémité est de la
réserve, la parcelle Dema bénéficie également d’une telle
convention. Celles-ci prévoient une collaboration étroite
et efficace pour les années à venir.
D’autre part, l’agréation a comme conséquence que la
partie agréée du site est dotée d’un plan de gestion établi
en concertation avec BE/IBGE et approuvé par le Conseil
Supérieur Bruxellois pour la Conservation de la Nature /
CSBN. L’application de ce plan est réglée par une
convention de partenariat avec l’IBGE.
Notre collaboration avec le Département Nature &
Développement de la Division Espaces Verts de l’IBGE ne
date d’ailleurs pas d’aujourd’hui, et depuis quelques
années, ils assurent la mise en application du plan de
fauche qui avait été élaboré par nos soins.
Les moyens financiers pour réaliser la gestion sont prévus
dans la subvention RBC du Ministère de l’Environnement
et, les dernières années, par des subsides de la Commune.
La réalisation elle-même est organisée par notre
Commission et effectuée tantôt par des bénévoles avec
l’aide des services communaux des «Espaces Verts» et de
la «Propreté Publique» et de Bruxelles Environnement-
IBGE, tantôt par des sous-traitants qui interviennent dans
le cadre strict des plans de gestion.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
Dans le cadre de la RNA (*), la collaboration avec l’IBGE
s’accentuera et la subvention régionale aura un caractère
plus permanent pour les 10 années à venir, mais pour le
reste, il est évident que cette gestion n’est pas assurée à
long terme, car la durée de l’agréation et des conventions
est limitée. D’autre part, les premiers projets de
réhabilitation qui couvraient aussi certains travaux de
gestion sont terminés et ces moyens financiers sont donc
épuisés. Actuellement, les subventions annuelles
régionales et communales prévoient encore des moyens à
court terme pour la gestion. La question est : allons-nous
dans le futur pouvoir bénéficier d’aide pour d’autres
projets de réhabilitation ?
vrijwaring) van het erfgoed, die zij aanmoedigen, niet gevolgd
wordt door de middelen om het effectief te beschermen, te
beheren, te ontwikkelen en vooral, het zijn plaats te geven in
onze samenleving, is dit erfgoed gedoemd te verloederen, af te
takelen en te verdwijnen.
In dat geval zouden al die oproepen om de biodiversiteit in
stand te houden, om een duurzame ontwikkeling te promoten,
om aan onze planeet te denken, … een maat voor niets zijn.
De rol van ieder van ons afzonderlijk is minder evident, want
ieder maakt zijn keuzes en legt de prioriteiten in zijn leven vast
in functie van zijn overtuigingen en de familiale en professionele
bekommernissen die zich aandienen. Elkeen moet dus in
eer en geweten zien op welke manier hij zo goed mogelijk de
initiatieven om ons gemeenschappelijk erfgoed te beheren kan
ondersteunen en zo bijdragen tot zijn voortbestaan.
Het beheer dat wij voorstellen voor de Vogelzangbeekvallei
houdt rekening met de wetenschappelijke en esthetische
waarden van de verschillende delen (of biotopen). We trachten
die in stand te houden en te ontwikkelen door middel van een
specifiek beheer.
Sinds de erkenning als Natuurreservaat, is het beheer van een
gedeelte van het gebied geregeld door overeenkomsten tussen
de eigenaars (de Gemeente, de VDAB / Bruxelles Formation)
en de CCN Vogelzang CBN vzw. Aan de oostkant van het
reservaat geniet het perceel van Dema eveneens van een
dergelijke overeenkomst. Deze voorzien een nauwe en
doeltreffende samenwerking voor de komende jaren.
Anderzijds heeft de erkenning tot gevolg dat het erkende
gedeelte van het gebied een beheersplan heeft dat in samenwerking
met LB/BIM is opgesteld en dat is goedgekeurd door
de Brusselse Hoge Raad voor Natuurbehoud / BHRN. De
uitvoering van dit beheersplan wordt bepaald door een
partnerovereenkomst met het BIM.
Onze samenwerking met het Departement Natuur &
Ontwikkeling van de Afdeling Groene Ruimtes van het BIM
dateert trouwens niet van vandaag, en sinds enkele jaren zijn zij
overgegaan tot het door ons uitgewerkt maaiplan.
De financiële middelen om dit beheer uit te voeren zijn
voorzien in een toelage BHG van het Ministerie voor
Leefmilieu en, de laatste jaren, door subsidiëring van de
Gemeente. Onze Commissie organiseert de verwezenlijking
ervan. De uitvoering ligt in handen van vrijwilligers geholpen
door de gemeentelijke diensten « Groene Ruimten » en «
Openbare Netheid » en Leefmilieu Brussel-BIM, of door
gespecialiseerde aannemers die zich strikt moeten houden aan
de voorschriften van de beheersplannen.
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
In het kader van het ENR (*) zal de samenwerking met het BIM
zich nog accentueren en de gewestelijke subsidies zullen een
permanent karakter krijgen voor de volgende 10 jaar, maar voor
de rest, is het duidelijk dat de voortzetting van dit beheer, op
lange termijn, niet verzekerd is, want de termijnen van de
erkenning en de overeenkomsten zijn beperkt. Anderzijds, zijn
de eerste herwaarderingsprojecten, die ook sommige beheerwerken
inhielden, nu afgelopen en die financiële middelen zijn
dus uitgeput. Momenteel, voorzien de jaarlijkse gewestelijke en
gemeentelijke toelagen om op korte termijn het beheer verder te
zetten. Dan blijft de vraag of we in de toekomst hulp zullen
blijven krijgen voor andere herwaarderingsprojecten?
5/2010 - 18 -

Afin d’assurer la pérennité de notre patrimoine naturel,
nous lançons un nouvel appel aux autorités, car notre
patrimoine naturel a droit à la même attention et aux
mêmes investissements que nos autres espaces verts
urbains, que nos infrastructures sportives, que nos espaces
publics, … A différents niveaux, nous constatons toujours
un déséquilibre qui est dû au refus de considérer notre
patrimoine naturel comme une partie essentielle de notre
environnement.
LA GESTION
La saison précédente des « Journées de Gestion » a été très
utile pour réaliser une série de travaux avec les bénévoles.
Débroussaillage des abords, dégagement des zones
humides, ramassage des détritus, réparation des clôtures
endommagées, entretien des haies et des trop-pleins,… ont
été menés, comme d’habitude, avec bonne humeur et
satisfaction générale !
Durant cette saison, les professionnels ont livré un travail
considérable pour étêter et/ou élaguer saules et aulnes et
pour entretenir la haie autour du site Krëfel. En effet, suite
à un accord obtenu avec ce propriétaire, cette haie est
maintenant constituée exclusivement d’espèces indigènes
comme demandé par la CRMS et imposé par le permis
d’urbanisme.
Comme chaque année au mois de juin, les élèves du Sint-
Niklaasinstituut ont participé à la gestion éducative et
récréative organisée par Natuurpunt vzw dans le cadre du
programme scolaire proposé par le VGC. Il s’agit du
ramassage et de l’évacuation du foin provenant du
fauchage des chemins et des sentiers réalisé par l’IBGE.
En août, le fauchage tardif des prairies de fauche a
également été réalisé par l’IBGE. Pour la 7 ème année
consécutive, ceci s’est fait selon le plan de fauche annuel
établi par nous en collaboration avec le Département
Biodiversité de l’IBGE.
Vu les objectifs pour la biodiversité, ce plan prévoit :
- deux fauchages par année des chemins et des sentiers ;
- fauchage tardif de 2 prairies de fauche (sous HT) ;
- fauchage rotatif (tous les 3 ans) de 7 friches herbeuses ;
- fauchage précoce de 2 zones humides.
Durant la saison à venir, tout cela est bien sûr à recommencer
avec la seule différence que la surface à gérer
devient de plus en plus importante (parcelles Bruxelles
Formation / VDAB et Dema).
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
La gestion proposée durant les « Journées de Gestion » à
venir a principalement deux objectifs :
1) Le premier est bien sûr de gérer un espace naturel qui
fait partie de notre patrimoine commun, et comme
expliqué au début de cette rubrique, cela concerne tout le
monde. Laisser cette charge et l’initiative uniquement aux
propriétaires ou aux autorités n’est pas toujours possible et
de toute façon, il s’agit aussi de « NOTRE » patrimoine !
Les bénévoles qui participent à ces activités en sont
conscients et c’est aussi leur façon de réclamer plus
d’attention pour cet aspect de notre environnement.
2) Puis, c’est aussi l’occasion d’apprendre comment
fonctionnent les processus qui aboutissent à la constitution
Om een duurzaam behoud van ons gemeenschappelijk erfgoed
te verzekeren doen we hier een nieuwe oproep tot onze
beleidsmensen. Heeft ons natuurlijk erfgoed immers niet
evenveel recht op aandacht en investeringen als onze andere
stedelijke groene ruimten, onze sportinfrastructuur, onze
openbare ruimten, …? Op verschillende niveaus is er nog steeds
geen evenwicht doordat ons natuurlijk erfgoed niet wordt
beschouwd als een onontbeerlijk onderdeel van ons leefmilieu.
HET BEHEER
Het vorige seizoen van de « Beheersdagen » is zeer nuttig
geweest om een reeks werken uit te voeren met de vrijwilligers.
Het opruimen van de randen met de bosmaaier, boomopslag
verwijderen in de vochtige zones, afval oprapen en afvoeren,
herstellen van de beschadigde omheiningen, onderhoud van de
hagen en de overlopen, ... het werd zoals gewoonlijk allemaal
met de glimlach en tot ieders tevredenheid gedaan !
Gedurende dat seizoen verzetten professionele werkkrachten
bergen werk om wilgen en elzen te knotten of in te korten en
om de haag rond de Krëfel-site te onderhouden. Het zit zo dat,
na overeenkomst met die eigenaar, die haag nu volledig bestaat
uit inheemse soorten zoals gevraagd door de KCML en
opgelegd door de stedenbouwkundige vergunning.
Elk jaar in de maand juni nemen de leerlingen van het Sint-
Niklaasinstituut deel aan het educatief en recreatief
natuurbeheer dat door Natuurpunt vzw wordt georganiseerd in
het kader van het door de VGC voorgestelde schoolprogramma.
Het gaat dan om het verzamelen en afvoeren van het hooi dat
afkomstig is van het maaien door het BIM op de wegen en
paden.
In de maand augustus heeft het BIM de laattijdige maaibeurt
van de hooilanden opnieuw voor zijn rekening genomen. Voor
de 7 de opeenvolgende jaar is dit gebeurd volgens het maaiplan
dat door ons werd opgemaakt in samenwerking met het
Departement Biodiversiteit van het BIM.
Gezien de doelstellingen inzake biodiversiteit, voorziet dit plan:
- twee maaibeurten per jaar voor de wegen en paden;
- een late maaibeurt voor 2 hooilanden (onder HS);
- een driejaarlijkse maaibeurt voor 7 grasruigtes;
- een vroege maaibeurt van 2 vochtige zones.
Gedurende het volgende seizoen is dat alles opnieuw te herbeginnen
met daarbij het verschil dat het te beheren gebied almaar
groter wordt (percelen VDAB / Bruxelles Formation en Dema).
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
De beheerswerken die we voorzien tijdens de komende « Beheersdagen
», hebben vooral twee doelstellingen :
1) De eerste is uiteraard het beheren van een natuurgebied dat
deel uitmaakt van ons gemeenschappelijk erfgoed en, zoals
gezegd in het begin van deze rubriek, belangt dat iedereen aan.
Deze taak alleen overlaten aan het initiatief van de eigenaars en
overheden is niet altijd mogelijk. Overigens, is het ook « ONS »
erfgoed! De vrijwilligers die deelnemen aan deze activiteiten
zijn zich daar bewust van en het is hun manier om meer
aandacht te vragen voor dit aspect van ons leefmilieu.
2) Verder is het ook ‘de’ gelegenheid om inzicht te krijgen in de
processen die de nodige habitats creëren voor het overleven van
5/2010 - 19 -

des habitats nécessaires à la survie des espèces. La joie de
voir augmenter d’année en année la biodiversité et de voir
apparaître de nouvelles espèces nous fait aussi prendre
conscience que ce spectacle n’est pas éternel et que si nous
n’en prenons pas soin, l’Homme devra aller chercher
ailleurs ces sensations, puis encore ailleurs, toujours plus
loin, dans d’autres pays, sur d’autres continents...? Mais
pour l’instant, cela se trouve encore tout près de chez
nous.
Prenons la décision de nous investir, de gérer, de
favoriser le développement de ce patrimoine et de faire
tout ce qui est en notre pouvoir pour nous opposer aux
menaces qui pourraient le détériorer ou le détruire.
Deuxième objectif atteint !
SAISON DE GESTION 2010/2011
La saison de gestion qui s’annonce offrira donc encore pas
mal de travail aux bénévoles et notre appel relancé ici est
double. D’abord un appel à la collaboration et à la
participation aux « Journées de Gestion » futures, car
beaucoup reste à faire. Puis un nouvel appel à votre
générosité, car si nous avons obtenu de nos donateurs un
financement important et des subventions de la part des
autorités, il nous incombe de poursuivre les efforts.
L’effort que nous demandons est largement récompensé
par les résultats encourageants, et ceci aussi bien au niveau
de la reconnaissance de nos actions qu’au niveau de
l’évolution de la partie gérée du site. Le montant du
soutien financier que vous voulez apporter à nos projets
est à fixer par vous-mêmes en fonction de vos possibilités.
Comme déjà annoncé, nous pouvons délivrer une
attestation fiscale pour tout don de 30 € (et plus) versé en
complément de la cotisation.
Les «Journées de Gestion 2010/2011» sont annoncées sur
l’affiche verte annexée et une bonne diffusion de ces activités
contribuera aussi à leur réussite. Affichez donc cette
page verte, partout où vous pouvez (photocopiez-la ou
demandez-nous des exemplaires complémentaires) !
En espérant que la présente publication vous aura
convaincus de participer et de soutenir les actions que
mène la CCN Vogelzang CBN (*) asbl en faveur du
patrimoine de la Vallée du Vogelzangbeek, nous vous
promettons la suite dans notre prochaine feuille de contact
n°16 à paraître début mars 2011.
(*) ABRÉVIATIONS : voir page 20
ABRÉVIATIONS
AATL: Administration Aménagement du Territoire et du Logement
AED : Administration des Equipements et Déplacements
ASBL : Association Sans But Lucratif
BE / IBGE : Bruxelles Environnement / Institut Bruxellois pour la
Gestion de l’Environnement
CBN : Commissie voor Behoud van de Natuur
CCN : Commission pour la Conservation de la Nature
CoBAT : Code Bruxellois pour l’Aménagement du Territoire
CPAS : Centre Publique d’Assistance Social
CRMS : Commission Royale des Monuments et des Sites
kwetsbare soorten. Het plezier om vast te stellen dat de
biodiversiteit er ieder jaar op vooruitgaat en dat nieuwe soorten
komen opdagen, doet ons ook beseffen dat dit spektakel
misschien niet eeuwig zal blijven duren: als we er geen zorg
voor dragen zal de Mens deze ervaringen elders moeten gaan
zoeken, en steeds verder weg, naar andere landen, naar andere
continenten...? Op dit ogenblik is het echter nog zeer dicht bij
ons.
We kunnen ons dus beter nu inzetten om dit erfgoed en
milieu te beheren en de ontwikkeling ervan te bevorderen,
en alles in het werk stellen om ons te verzetten tegen iedere
bedreiging, aantasting of vernietiging.
Hiermee bereiken we dan onze tweede doelstelling!
BEHEERSEIZOEN 2010/2011
Het aankomende beheersseizoen zal dus nog veel werk bieden
aan de vrijwilligers en onze oproep, die we hier herhalen, is
dubbel. Vooreerst een oproep tot medewerking en deelneming
aan de komende « Beheersdagen », want er is nog veel werk
voor de boeg. Verder, een nieuwe oproep voor financiële hulp
want na de belangrijke financiering die we verkregen van onze
schenkers en de subsidies van de overheden, moeten we onze
inspanningen doorzetten.
De inspanningen die we van onze leden vragen, worden echter
flink beloond door de bemoedigende resultaten, en vooral dan
wat betreft de erkenning van onze acties en de evolutie van het
beheerde gedeelte van het gebied. Het bedrag van de financiële
steun die je wenst te investeren in onze projecten, bepaalt je zelf
in functie van je mogelijkheden.
Zoals reeds gemeld kunnen we een fiscaal attest leveren voor
alle giften van 30 € (en meer) die bij het lidgeld gestort worden.
De « Beheersdagen 2010/2011 » zijn aangekondigd via de
groene affiche in bijlage. Een goede bekendmaking van deze
activiteiten zal ook bijdragen tot hun succes. Hang deze affiche
dus uit, daar waar het mogelijk is (kopieer ze of vraag ons
bijkomende exemplaren) !
We hopen jullie met deze publicatie overtuigd te hebben om de
acties van de vzw CCN Vogelzang CBN (*), ten gunste van het
erfgoed van de Vogelzangbeekvallei, te steunen en eraan deel
te nemen. We beloven jullie alvast een vervolg in ons volgend
contactblad nr. 16 dat zal verschijnen begin maart 2011.
(*) AFKORTINGEN: zie blz. 20
5/2010 - 20 -
AFKORTINGEN
BHG: Brussels Hoofdstedelijk Gewest
BHRN: Brusselse Hoge Raad voor Natuurbehoud
BIM: Brussels Instituut voor Milieubeheer
BMWB: Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer
BROH: Bestuur voor Ruimtelijke Ordening en Huisvesting
BUV: Bestuur voor Uitrusting en Vervoer
BWRO: Brussels Wetboek voor Ruimtelijke Ordening
CBN: Commissie voor Behoud van de Natuur
CCN: Commission pour la Conservation de la Nature
ENR: Erkend Natuurreservaat

CSBN : Conseil Supérieur Bruxellois pour la Conservation de Nature
ERNB : Education relative à la Nature et sa Biodiversité
HT : Haute Tension
IBGE : Institut Bruxellois pour la Gestion de l’Environnement
M&S : Monuments et Sites
PDF : Portable Document Format
PRAS : Plan Régional d’Affectation du Sol
PRD : Plan Régional de Développement
RBC : Région de Bruxelles-Capitale
RNA : Réserve Naturelle Agréée
SBGE : Société Bruxelloise de Gestion de l’Eau
SDRB : Société de Développement pour la RBC
SPL : Sint Pieters-Leeuw
STIB : Société des Transports Intercommunaux de Bruxelles
ULB : Université Libre de Bruxelles
VDAB : Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling
VGC : Vlaamse Gemeenschapscommissie
5/2010 - 21 -
GBP: Gewestelijk Bestemmingsplan
GewOP: Gewestelijk Ontwikkelingsplan
GOMB: Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij voor het BHG
HS: Hoogspanning
KCML: Koninklijke Commissie voor Monumenten en
Landschappen
LB / BIM : Leefmilieu Brussel / Brussels Instituut voor
Milieubeheer
M&L: Monumenten en Landschappen
MIVB: Maatschappij voor Intercommunaal Vervoer te Brussel
NBME: Natuur- Biodiversiteit- et Milieueducatie
OCMW: Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn
PDF: Portable Document Format
SPL: Sint Pieters-Leeuw
ULB : Université Libre de Bruxelles
VDAB: Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling
VGC: Vlaamse Gemeenschapscommissie
VZW: Vereniging Zonder Winstgevend doel
Remerciements aux membres qui ont participé à cette édition / Dank aan de leden die meewerkten aan deze uitgave :
- vertalingen en verbetering Nederlandse teksten : René DIRCKX
- vérification textes français : Christiane HUBERT & René DIRCKX
- registre des membres / ledenbestand & webmaster : David VANBELLINGHEN
- réalisation & rédaction / redactie & realisatie : Peter VANBELLINGHEN
- traitement illustrations / bewerking illustraties : David VANBELLINGHEN
Photos /foto’s : © COPYRIGHT → toute utilisation doit au préalable être autorisée par écrit par les auteurs via :
ieder gebruik moet vooraf de schriftelijke toelating krijgen van de auteurs via:
ccnvogelzangcbn@gmail.com - (02 640 19 24)
- page / blz. 3 1) Kattekasteel & 2) Ferme/Boerderij: CCN Vogelzang CBN – Peter VANBELLINGHEN
- page / blz. 4 1) Grande Mare/Grote Poel: CCN Vogelzang CBN – Christiane HUBERT
2) Prairie/Grasland: Marc DEBACKER
- page / blz. 15 Vogelzangbeek : CCN Vogelzang CBN – Sabyne LIPPENS
Visitez aussi les sites Internet / Bezoek ook de websites :
http://users.edpnet.be/ccnvogelzangcbn/
http://observations.be/gebied/view/32592
http://www.protectiondesoiseaux.be/index.php/sitesnaturelsbelgique/71-regionbruxelloise/159-vogelzang
http://www.bruxellesnature.be/
http://www.brusselnatuur.be/
RAPPEL COTISATION ! HERINNERING BIJDRAGE !
Durant les cinq premières années, nos publications ont été
envoyées ou distribuées sans obligation de cotisation.
Ceci dans le but d’informer un grand nombre d’intéressés
et de sensibiliser les habitants à la conservation de leur
patrimoine naturel. Comme prévu dans les statuts de notre
ASBL, la cotisation est à présent obligatoire pour tous les
membres et celle-ci et/ou toute autre aide financière peut
être versés sur le compte :
n° 210-0062146-21 de la CCN Vogelzang CBN,
Gedurende de vijf eerste jaren werden onze publicaties zonder
verplichte bijdrage verzonden of uitgedeeld. Het was de
bedoeling een groot aantal gëinteresseerden te informeren en de
inwoners te sensibiliseren voor het behoud van hun natuurlijk
erfgoed. Zoals voorzien in de statuten van onze VZW, is er nu
een bijdrage vereist voor alle leden en deze en/of elke andere
financiële steun, kan gestort worden op rekening :
nr. 210-0062146-21 van de CCN Vogelzang CBN,

oulevard Général Jacques 155 à 1050 Bruxelles.
Le montant du versement doit être détaillé en fonction
de vos motivations et de vos possibilités :
Cotisation membre adhérent : 5 € minimum
Cotisation membre effectif (*): 10 € minimum
Don pour nos projets : montant à fixer par vousmême.
Rappel : une attestation fiscale est délivrée
pour tout don de 30 € en plus de la cotisation.
Ce rappel est donc pour les distraits ou les nouveaux
convaincus une dernière chance de recevoir nos
publications sans interruption ! Cela vous est aussi signalé
par le point rouge sur l’étiquette-adresse de la présente
publication.
(*) selon les statuts : tout membre adhérent participant
activement aux actions de l’association peut devenir
membre effectif et en faire la demande par écrit auprès du
conseil d’administration. Le conseil d’administration
statuera à la majorité des deux tiers et proposera les
candidatures à l’assemblée générale. Ils seront admis
comme membres effectifs par décision de l’assemblée
générale réunissant les deux tiers des voix présentes ou
représentées.
En respectant ces conditions, tout membre actif peut donc
devenir membre effectif ou associé de l’Assemblée
Générale de notre ASBL. Á cet effet, vous pouvez nous
renvoyer le formulaire de candidature qui figure à la page
suivante de cette édition.
Bruxelles, le
Brussel, ……………………………………………………………
Le(la) soussigné(e):
De ondergetekende: ……………………………………………………………,
5/2010 - 22 -
Generaal Jacqueslaan 155 te 1050 Brussel.
Het bedrag van de storting moet gedetailleerd worden in
functie van je motivatie en mogelijkheden:
Lidgeld voor toetredende leden: 5 € minimum
Lidgeld voor werkende leden (*): 10 € minimum
Gift voor onze projecten: bedrag door jezelf te bepalen.
Herinnering: er wordt een fiscaal attest geleverd voor
alle giften van 30 € en meer die bij het lidgeld komen.
Deze herinnering is dus, voor de verstrooiden of voor de nieuw
overtuigden, een laatste kans om, zonder onderbreking, verder
onze publicaties te blijven ontvangen! Dit wordt je ook
duidelijk gemaakt door het rode punt op het adresetiket van
deze publicatie.
(*) volgens de statuten: ieder toetredend lid dat actief meewerkt
aan de acties van de vereniging kan werkend lid worden en
hiervoor een schriftelijke aanvraag richten aan de raad van
bestuur. De raad van bestuur, beslist met een twee derden
meerderheid, en stelt hun kandidatuur voor aan de algemene
vergadering. Ze zullen toegelaten worden als werkende leden
bij beslissing van de algemene vergadering met meerderheid
van twee derden van de aanwezige of vertegenwoordigde
stemmen.
Ieder actief lid dat voldoet aan deze voorwaarden kan dus
werkend lid of vennoot worden van de Algemene Vergadering
van onze VZW. Zo je interesse voelt kan je ons het formulier op
de volgende bladzijde van deze uitgave invullen en terugsturen.
souhaite s’inscrire comme membre effectif (et actif) de l’ASBL CCN Vogelzang CBN et déclare avoir versé
cotisation de minimum 10 € pour 2010. En outre, il(elle) veut collaborer avec l’association pour réaliser les

objectifs qui sont énoncés dans les statuts de l’ASBL / wenst werkend (en actief) lid te worden van de VZW
CCN Vogelzang CBN en verklaart voor 2010 lidgeld te hebben gestort voor een minimumbedrag van 10 €.
Bovendien wil hij(zij) samenwerken met de vereniging om de doelstellingen, die genoemd zijn in de statuten
van de VZW, te verwezenlijken.
Signature:
Handtekening: …………………………………………………
Formulaire à renvoyer : CCN Vogelzang CBN, boulevard Général Jacques 155, 1050 Bruxelles
Formulier terug sturen naar: CCN Vogelzang CBN, Generaal Jacqueslaan 155, 1050 Brussel
5/2010 - 23 -