Inhoudstafel Knetterende Letteren April 2012: - Luisterpunt

navigatiesysteem hapert en de boordapparatuur lijkt op hol te zijn geslagen.
Skoeridin volgt de procedures en handelt snel. Volgens wat hij ervan kan maken, is
er een gebrekkige brandstoftoevoer naar de motor en zal zijn Mig nu snelheid en
hoogte verliezen en over enkele minuten neerstorten in de Baltische Zee. Hij haalt de
hendel van de schietstoel over en enkele seconden later hangt hij aan een
parachute, toekijkend hoe de Mig zich van hem verwijdert. Pas later, veel te laat, zal
Skoeridin beseffen dat als het wijzertje van de brandstoftoevoer op nul staat, dat ook
kan betekenen dat er iets mis is met het wijzertje, en niet met de brandstoftoevoer.
Het is 4 juli 1989, ook op de NAVO-luchtmachtbasis in het Nederlandse Soesterberg
is het Amerikaanse nationale feestdag. Klokslag 10 uur komt het bericht. Op de radar
vliegt een vijandelijke Mig-23 het westerse luchtruim binnen. De Mig is een verouderd
toestel met een in theorie tot slechts enkele honderden kilometers beperkte
vliegradius. Sommige Sovjet-Migs zijn uitgerust met kernwapens, en op de radar is
niet te zien of dat ook het geval is met dit exemplaar. Om 10.05 uur zijn twee
Amerikaanse F-15's opgestegen. Zij krijgen boven West-Duits grondgebied de Mig in
het vizier en hebben goed nieuws en slecht. Het goede: geen raketten op de flank.
Het slechte: de cockpit is leeg. In de verschillende overvlogen landen krijgen
generaals hetzelfde dilemma voor de voeten gegooid. Laten doorvliegen met het
risico dat op zeker ogenblik de brandstof op is, of neerschieten? De Mig is een hete
aardappel. West-Duitsland laat hem doorvliegen naar Nederland, Nederland naar
België en België naar Frankrijk. Daar is wel een besluit genomen. Twee straaljagers
hangen al in de lucht en zodra de Mig het Belgische grensplaatsje Estaimpuis zal
overvliegen, zullen ze hem zonder pardon uit de lucht knallen. "Nog tien kilometer of
zo", weet toenmalig minister van Landsverdediging Guy Coëme nog. "En dan was
het probleem niet langer het onze geweest." Er is die ochtend een plechtige
ministeriële ontvangst geprogrammeerd op de luchtmachtbasis van Koksijde. Het is
de bedoeling dat minister Coëme bij een demonstratie aan een stalen kabel omhoog
zal worden gehesen door een Seaking-helikopter. "Ik was daar met generaal Marcel
Terrasson. Ik zag de angst in zijn ogen, de vertwijfeling. Ik vroeg: wat is er, mijn
generaal? 'Er komt een stuurloze Mig op ons af.' Wat mij is bijgebleven is hoe de
gebeurtenissen sneller gingen dan onze gedachten. Het was hij, generaal Terrasson,
die hier en nu moest beslissen: schieten of niet. Er werd gepiekerd over een locatie
waar we de Mig konden neerhalen, en even werd gedacht dat we in West-
Vlaanderen een gebied hadden gevonden met veel open velden. Maar het was juli,
het was een mooie dag. Overal wielertoeristen. Je kúnt zo'n besluit niet blind nemen,
en met de seconde veranderde de situatie. Heel even nog en de Mig zou in Frankrijk
zijn. Het feit dat zij hadden gezegd hem te zullen neerhalen, vergrootte onze hoop.
Hadden wij in hun plaats moeten schieten? Velen hebben daar nog jaren van wakker
gelegen." Het wordt 10.37 uur.
De door het Het Laatste Nieuws opgemerkte cursus wiskunde behoorde toe aan de
negentienjarige Wim Delaere. Het was dinsdag 4 juli 1989, en de jongen had een
zwaar hoofd na een langgerekt feestweekend. Hij studeerde informatica aan het Vrij
Hoger Instituut in Kortrijk en had goede examens te vieren. Het was de bedoeling dat
hij die ochtend met zijn moeder en broer naar Kortrijk zou trekken om te shoppen,
maar Wim had zich nog eens omgedraaid in zijn bed. Hij wou uitslapen. Het huis aan
de Doornikserijksweg werd vol getroffen. Tv-beelden tonen de miraculeus intact
gebleven staart van de Mig en de grote rode ster, en daarrond alleen puin. "Hij had
daar kunnen landen, en daar", wijst een buurvrouw, die meegeeft dat als het de
bedoeling van de Russen was geweest om de Belgische taalgrens te treffen dit kon