Inleiding in de bestuurskunde - Prof. dr. AFA Korsten

over het echte probleem en de oplossingen; men weet er niet goed raad mee. Beleidskundig
georiënteerde bestuurskundigen kunnen helpen door een multiperspectivische kijk (zie oratie Korsten,
1988) te ontwikkelen en door probleemstructurering(zie oratie Hoppe).
Bij weerbarstige problemen is het uiteindelijk zo dat actores elkaar moeten vinden in een
probleemdefinitie en oplossingsrichting. Er moet soms zelfs onderhandeld worden over
probleemdefinities. Men spreekt in dit verband wel van een sociaal geconstrueerde aanpak. Een
wicked problem is dus vrijwel nooit objectief gegeven maar een sociale interpretatie die tussen
culturen zeer kan verschillen. Een voorbeeld is natuurbehoud. Het is maar wat je verstaat onder
natuur en natuurbehoud.
8 Bestuurskunde en andere bestuurswetenschappen
Kenmerkend voor de bestuurskunde is ook, en gezien het vorenstaande verrast dat niet, dat het qua
pretentie een interdiscipline is en geen monodiscipline.
Begrippen: monodiscipline, bestuurswetenschappen, aspectwetenschappen
Wetenschappen als recht, economie, politicologie en sociologie zijn monodisciplines. Specialisaties
daarbinnen die gericht zijn op het openbaar bestuuur zijn het staats- en bestuursrecht, de
bestuurseconomie -in casu de politieke economie en openbare financiën - , de bestuurspoliticologie
en de bestuurssociologie - in casu organisatiesociologie van overheden-. Dergelijke
monodisciplinaire wetenschappelijke specialisaties zijn bestuurswetenschappen. Elk van de genoemde
bestuurswetenschappen richt zich op een bepaalde doorsnede van het overheidsbestuur, doorgaans
door een aspect te bezien, dus een bepaalde focus te kiezen. We noemen ze aspectwetenschappen.
Aspectwetenschappen zijn dus beperkt.
Zo bekijkt het bestuursrecht bij voorbeeld juridische instrumenten, de bestuurseconomie inkomsten
en uitgaven, de bestuurspoliticologie de voorkeuren van kiezers voor politieke partijen en de
bestuurssociologie de ambtelijke structuur en cultuur. Elk van deze bestuurswetenschappen kijkt
vooral naar bepaalde vraagstukken, minder naar andere, eenvoudig door de 'bril' die de beoefenaar
opzet. Aspectwetenschappen werken niet multiperspectivisch. De jurist kijkt naar maatregelen met
een voorkeur voor juridische maatregelen. De jurist kijkt meestal niet naar economische of
communicatieve maatregelen. Deze jurist weegt ook niet kosten en baten van alternatieve
maatregelen af. Voor het nemen van beslissingen heeft de bestuurder dus maar beperkt wat aan het
inzicht van een jurist of andere aspectwetenschapper. De bestuurder moet altijd breder afwegen
door niet-juridische aspecten mee te wegen.
Opgave 8
Geef uw oordeel over de stelling: 'het staats- en bestuursrecht bestudeert het ob zodanig dat bestuurskunde
geen toegevoegde waarde heeft'.
Begrippen: interdisciplinair en multidiscilpinair
De bestuurskunde is ook een bestuurswetenschap, maar ze onderscheidt zich van monodisciplines.
De bestuurskunde stelt praktische problemen centraal, en dan zijn er vrijwel altijd meerdere
aspecten tegelijk aan de orde. De bestuurskunde blijft niet staan bij slechts één focus. De
bestuurskunde integreert meerdere optieken of perspectieven uit bestuurswetenschappen bij de
16