01.09.2013 Views

Berichten 81 - Wadvaarders

Berichten 81 - Wadvaarders

Berichten 81 - Wadvaarders

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

OKTOBER<br />

<br />

<br />

- oktober 2011


Blz: 4 Voor u gelezen Roel Luiten<br />

Blz: 5<br />

Van de Voorzitter Jan Asselbergs<br />

Blz: 6,7 de vuurtorens van Schier<br />

en Terschelling<br />

Maarten Snel<br />

Blz: 7,8 Eerst schrik, daarna schik Cor van der Meulen/ Marieke Timmerman<br />

Blz: 8,9,10,11,12 Het mooiste plekje van Terschelling Rik Vasen<br />

Blz: 13,14 Van motorpech tot waterhoos Marcel Fennis sr.<br />

Blz: 15,15,17 Tekenaar nu bekend Redactie<br />

Blz: 18 Van de bestuurstafel<br />

Ciska van Geer<br />

Monitoring Convenant Vaarrecreatie Kor Wijngaarden<br />

Blz: 19 Gedicht<br />

Ester Perquin<br />

Fotoverantwoording <strong>Berichten</strong> <strong>81</strong><br />

Voorpagina midden: Fam. Van der Meulen<br />

Voorpagina onder: Maarten Snel<br />

Pagina 5: Ciska van Geer<br />

Pagina 6: Evert Jan de Kluizenaar<br />

Pagina 7: Fam. Van der Meulen<br />

Pagina 8, 10 en 11: Rik Vasen<br />

Pagina 14: Robert Gillesse<br />

Pagina 15, 16 links: Michel Capel<br />

Pagina 16 rechts: Ronald Boontje<br />

Pagina 19: Evert Jan de Kluizenaar<br />

Tekeningen: Benne Holwerda<br />

- oktober 2011<br />

Pag. 3


In de laatste <strong>Berichten</strong> is de mededeling gedaan dat de zeeverkeersbegeleiding weer<br />

24 uurs diensten kan blijven draaien. Een succes van de <strong>Wadvaarders</strong> Maarten Snel<br />

en Hans Detmers die aan “ een dood paard trokken”. De lijntjes met Den Haag<br />

bleken zeer zinvol.<br />

Alleen op het gebied van de afgesloten gebieden is het bijna vechten tegen de<br />

bierkaai. De argumenten van de <strong>Wadvaarders</strong> en andere gebruikers van het wad<br />

lijken niet serieus te worden genomen. De overheid kan onder mom van het<br />

verzamelbegrip “verstoring” steeds nieuwe gebieden afsluiten zonder de doelstelling<br />

van de afsluiting te operationaliseren.<br />

Vrolijker worden wij van die vakantieverhalen van onze leden. Zo kan een kleine<br />

inschattingsfout leiden tot een ongewilde vakantie op het mooiste stukje van<br />

Terschelling. Rik Vasen doet zijn verslag over het overleven op die plaat en komt op<br />

een prettige manier in aanraking met Staats Bosbeheer. Wat anders is het ongewild<br />

droogvallen na hoogwater in het Borkumer Wattfahrwasser. Daar ben je bij het<br />

volgende tij weer los en met een prachtige natuurervaring rijker, dat overkwam Cor<br />

en Marieke. De schrik slaat je wel om het hart bij het lezen over wat je kan<br />

overkomen bij een waterhoos. Marcel Fennis overkwam dit bij Ameland deze zomer.<br />

De avonturiers met langkielers en andere diepkielers, die willen droogvallen op het<br />

wad, gebruiken vaak wadpoten. Er blijken veel oplossingen te bestaan afhankelijk<br />

van de soort boot en het beschikbare budget. <strong>Berichten</strong> zal in de toekomst daar nog<br />

meer over gaan schrijven aan de hand van eigen ervaringen.<br />

Roel Luiten<br />

- oktober 2011<br />

Pag. 4


Sinds B80 is het bestuurlijk vrij rustig geweest op het Wad. Het lijkt<br />

wel of de uitspraak van de Raad van State iedereen het zwijgen<br />

heeft opgelegd. Zoals het na een onverwachte en zware ontploffing<br />

even stil is op straat. Zelfs het Pact van Rede leek even niet te<br />

bestaan.<br />

De gespreide huisvesting van de bestuurderen bracht ons er toe<br />

om onze traditionele gastheren in Zurich even rust te gunnen. Wij<br />

kwamen bijeen in Beverwijk, waar wij ons de stevige scheepskost<br />

lieten smaken. Binnenkort gaan we naar de Friese enclave van Kor, te Terherne. Zo kom je nog<br />

eens ergens.<br />

Met Menno Buiskool en zijn schip voeren wij eind juli naar het verboden gebied op Brakzand<br />

voor een interview door het Radio 1 Journaal. Het thema: Verboden gebieden. Op onze site<br />

kunt u het beluisteren. Intussen hebben we weer de folkloristische maskerade van het TOW<br />

achter de rug, het Toeristisch Overleg Waddenzee. Ik was daar samen met Kor Wijngaarden, die<br />

met even grote verbazing om zich heen keek als ikzelf, toen ik daar voor het eerst was. Een<br />

kleine 30 man rond een grote tafel. Zo´n beetje alle partijen die het Convenant ondertekenden.<br />

Eigenlijk was er niets nieuws te verwachten, want ex' LNV had al aangekondigd dat er geen<br />

nieuwe afsluitingen waren te verwachten. Een lange discussie over een mogelijke doorsteek<br />

bezuiden de Blauwe Balg liet weer eens zien dat de betrokken overheden zich nog steeds niet<br />

hebben verdiept in de reden voor onze wens en het soort vaartuigen waar dat over gaat. Als je<br />

er met de Krukel (het schip van LNV) niet over kan is het in hun ogen niet begaanbaar.<br />

Waar wij al jaren om vragen is om toestemming om daar met winderig weer met hoogwater te<br />

mogen passeren, met hooguit een geel tonnetje op het laagste punt van dat wantij. Nooit was er<br />

een verzoek om een betonde geul.<br />

(Ex-) LNV vuurde nog eens een ouderwetse eikenhouten riedel af over de traditionele<br />

verstoringsdogma's, maar verder gebeurde er weinig. Wel kreeg ik nog even gelegenheid om<br />

neer te zetten hoe dat Convenant ook alweer bedoeld was voor de vaarrecreant: Meer<br />

mogelijkheden door gedragsverandering. Die verandering is er, manifest, ook aangetoond door<br />

onze waarnemingen van 2003 tot 2006. Maar u weet het al, niet meer mogelijkheden, maar<br />

steeds minder...<br />

En we weten nu ook dat de overheid zich slechts aan<br />

de procedure dient te houden, over de inhoud maakt<br />

niemand zich druk.<br />

Het bestuur kroop op 2 september bij elkaar om in<br />

rust de gehele toestand te overzien en op ons in te<br />

laten werken. Ciska doet daar in dit nummer verslag<br />

van.<br />

Intussen komt het Pact van Rede weer op gang.<br />

Uiteraard heel benieuwd welke plannen daar worden<br />

bedacht om het tij te keren.<br />

Jan Asselbergs, voorzitter<br />

- oktober 2011<br />

Pag. 5


Laatste nieuws in onze <strong>Berichten</strong> nummer 80:<br />

De vuurtorens van Schiermonnikoog en Terschelling<br />

blijven bemand, de verkeersleiders<br />

blijven de volle 24 uur op de beide torens.<br />

Zo'n acht jaar geleden gingen er bij Rijkswaterstaat<br />

(RWS) stemmen op om de begeleiding<br />

van de scheepvaart op het Wad te<br />

gaan vernieuwen met betere radars, betere<br />

kijkers en met nieuwe software. Alle gegevens,<br />

digitaal natuurlijk, zouden naar één<br />

centraal punt gaan, de zeeverkeerscentrale in<br />

de zeevaartschool op Terschelling.<br />

Onder de gebruikers was de scepsis groot:<br />

kan het menselijk oog wel vervangen worden,<br />

blijft de communicatie met de toren wel op het<br />

huidige peil? De veiligheid zal minimaal gelijk<br />

moeten blijven (motie Tweede Kamer). En<br />

gebruikers moeten betrokken worden bij<br />

beoordeling en evaluatie van het nieuwe<br />

systeem (zelfde motie van de Tweede<br />

Kamer).<br />

Zo'n twee jaar geleden leek het onmogelijk de<br />

plannen van RWS nog te keren. Het werd<br />

door velen getypeerd als “Trekken aan een<br />

dood paard”. Desondanks hebben Hans<br />

Detmers en ondergetekende er namens de<br />

vereniging <strong>Wadvaarders</strong> de schouders onder<br />

gezet. Ten behoeve van de evaluatie kwamen<br />

de gebruikers bijeen met RWS. Al snel bleek<br />

dat veerdiensten, visserij, KNRM, ANWB en<br />

recreanten het eens waren: "Laat uit de feiten<br />

maar blijken dat het nieuwe systeem minstens<br />

even veilig is; maar vooralsnog zijn wij<br />

zeer sceptisch". Via de politiek werd de eis<br />

m.b.t. veiligheid verder aangescherpt:<br />

"minstens even veilig voor alle scheepstypes,<br />

dus van veerboot tot kano” (nieuwe motie<br />

Tweede Kamer).<br />

Het lijntje met de politiek (Tweede Kamer en<br />

later de staatssecretaris) blijkt meerdere<br />

malen van groot nut te zijn. Ook de pers zit<br />

dan op het vinkentouw, maar de vuurtorenwachters<br />

ofwel de verkeersleiders mogen<br />

absoluut niets zeggen van de RWS-leiding.<br />

Ondertussen moeten diezelfde verkeersleiders<br />

wel om de twee uur melden dat<br />

radarbegeleiding vanaf Schier niet betrouwbaar<br />

is; let wel, het gaat hier om het nieuwe<br />

radarsysteem. De gebruikers, met <strong>Wadvaarders</strong><br />

en ANWB in de frontlinie, proberen zicht<br />

te krijgen op de kwaliteit van de nieuwe<br />

apparatuur, op de testresultaten, op de<br />

tussentijdse evaluaties en op de besluitvormingsprocedure.<br />

De banden met "Den<br />

Haag" worden nog verder aangehaald; met<br />

politici, met de media (niet alleen regionaal,<br />

ook landelijk) en met een ervaren lobbyist die<br />

daar de weg goed weet. Soms komt er wat<br />

informatie naar buiten, soms vinden we<br />

testresultaten "langs het spoor", soms helpt<br />

de pers ons verder. Inmiddels hebben we dan<br />

achterhaald dat de eisen die RWS stelt aan<br />

het nieuwe systeem afwijken van de internationale<br />

richtlijnen van de IALA (een internationale<br />

organisatie die over vuurtorens<br />

adviseert); hoezo "minstens even veilig"?<br />

Ondanks minimale informatie scoren we toch<br />

maximaal effect: Als de radar van Schier niet<br />

vóór 1 juli aan de eisen voldoet gaat het hele<br />

project niet door. En de Tweede Kamer neemt<br />

opnieuw een motie aan: “Die datum mag niet<br />

nog een keer verschoven worden. En de<br />

eisen aan de apparatuur mogen niet versoepeld<br />

worden”.<br />

Over de soms wat vreemde wijze waarop de<br />

laatste tests verlopen zijn vangen we zo hier<br />

en daar wel wat op. Over de magere testresultaten<br />

ook. Maar officieel weten van niks.<br />

Tot er begin juli het verlossende bericht van<br />

staatssecretaris Joop Atsma komt: "Met het<br />

oog op de veiligheid op zee en op de<br />

Waddeneilanden accepteer ik geen onnodige<br />

risico's. De veiligheid van scheepvaartverkeer,<br />

van mens en natuur staan voor mij<br />

voorop. Daarom blijven de verkeersleiders 24<br />

uur per dag op de Brandaris op Terschelling<br />

- oktober 2011<br />

Pag. 6


en op de vuurtoren van Schiermonnikoog".<br />

Het ziet er naar uit dat dit besluit niet van de<br />

ene op de andere kabinetsperiode veranderd<br />

kan worden. Rijkswaterstaat richt zich nu op<br />

het optimaliseren van de huidige situatie, met<br />

de verkeersleiders de volle 24 uur op de<br />

torens. Deskundigen, verkeersleiders en<br />

gebruikers zullen bij dat optimaliseren<br />

betrokken worden. Wordt vervolgd, maar<br />

deze fase is in elk geval succesvol<br />

afgesloten: de zeeverkeersbegeleiding blijft<br />

veilig.<br />

Maarten Snel<br />

23 Juli 2010.<br />

De 'Bonvivant' was, tijdens de derde dag van<br />

onze vakantie, op weg van Lauwersoog naar<br />

Norderney. Het was een prachtige zeildag,<br />

met wind NNO 3 tot 4 Bf. Via het Groninger<br />

wad met een lekker gangetje overgestoken<br />

naar onze oosterburen. Brutaal over de<br />

Meeuwenplaat heen. Het was 1 uur na HW<br />

en er was een rustig zeetje in de Westerems.<br />

Geen mijl te veel omvaren want dat kost<br />

teveel tijd!<br />

Tussen de tonnen van de Fischerbalje moest<br />

de motor, zoals verwacht, bijgezet worden.<br />

We wilden het tij niet teveel tarten. In principe<br />

zouden we tot 3 uur na HW Borkum het<br />

Borkumer Wattfahrwasser moeten kunnen<br />

'nemen'. Daarvan hadden we al een kleine<br />

1,5 uur opgebruikt toen we halverwege onder<br />

het eiland zaten. De bedoeling was om<br />

daarna onder Juist weer de vloedstroom op te<br />

pikken en tot zonsondergang door te zetten<br />

tot Norderney. Onze zoon wilde daar graag<br />

op het leuke strand, inclusief speeltoestellen,<br />

spelen.<br />

Dus pakken wat je pakken kunt. Voor de<br />

volgende dag werden er minder gunstige<br />

windrichtingen en -sterktes voorspeld. We zijn<br />

tenslotte niet voor niets wadzeilers. De<br />

camera was al klaargelegd om foto's te<br />

maken van de grote aantallen zeehonden die<br />

meestal op de oostpunt van Borkum liggen uit<br />

te rusten, toen we zagen dat de dieptemeter<br />

nu snel terugliep van 1,6 naar 1,3 meter. Nog<br />

niets aan de hand. We konden via onze kijker<br />

in de verte aan het eind van het meanderende<br />

prikkenspoor de eerste tonnen alweer zien.<br />

De meeste wadzeilers die bij onze oosterburen<br />

op bezoek zijn geweest, weten dat je bij<br />

hen je was kunt drogen door tussen de<br />

prikken waslijnen op te hangen. Zo dicht staan<br />

deze op elkaar. Net toen ik nadacht over het<br />

feit dat er ineens wel onduits veel afstand<br />

tussen twee prikken stond, begon de<br />

dieptemeter ineens te knipperen, het teken<br />

dat we de 1-meter diepte grens hadden<br />

bereikt. ”Verd....... Hoe kan dit nou?” Bijsturen,<br />

maar welke kant op? Bakboord of stuurboord?<br />

Geen houden meer aan. We liepen vast.<br />

Achteraf zie je dat je dus naar stuur gemoeten<br />

had.<br />

Maar zo snel als de ergernis en frustratie<br />

gekomen was, zo snel verdween zij ook weer<br />

toen we constateerden dat we redelijk goed<br />

geland waren. De pikhaakcheck gaf geen<br />

reden tot zorgen. We zouden redelijk rechtop<br />

blijven staan.<br />

Het snel zakkende water gaf nu ook de reden<br />

prijs van deze 'navigatiefout'. De prik die voor<br />

mijn gevoel ontbrak, kwam nu aan de<br />

oppervlakte. Het berkenboompje was flink<br />

gekortwiekt.<br />

“Mogen we hier eigenlijk wel droogvallen?” vroeg<br />

Marieke ineens. ”Eigenlijk niet, maar ja,<br />

overmacht hè!” Ik besloot maar een goede<br />

situatiefoto te maken. De Duitsers zijn meestal<br />

niet mals met hun boetes. Voorlopig konden we<br />

toch nergens naar toe. Laten we in ieder geval in<br />

de buurt van het schip blijven en de fauna niet<br />

teveel verstoren. Een 'verdacht' vliegtuigje vloog<br />

een rondje over ons gebied en verdween weer.<br />

- oktober 2011<br />

Pag. 7


Als ze foto's van ons gemaakt hebben,<br />

moeten we zeker om een afdruk vragen.<br />

Hebben we in ieder geval nog een bijzonder<br />

aandenken voor het geld dat we moeten<br />

neertellen.<br />

Het werd al met al een bijzondere middag.<br />

Een fantastische droogvalplek. In de verte<br />

zag ik veel vogels die fourageerden. En ligt<br />

daar geen grote zeehond? Sjoerd heeft lekker<br />

gepoedeld in het slootje dat overbleef bij laag<br />

water, de vele pikkende garnaaltjes<br />

trotserend.<br />

Marieke ging zoals vaker die vakantie gebukt<br />

over het wad. Emmertjes vol kokkels gegeten.<br />

Ik inspecteerde het onderwaterschip en<br />

constateer-de dat de schroefas-anode<br />

ontbrak. In Nordeney maar gelijk twee kopen.<br />

(In Duitsland zijn veel nautische artikelen<br />

aanzienlijk goedkoper). Bij de volgende<br />

droogvalactie er op zetten.<br />

Na een heerlijke middag aanklooien, moesten<br />

we toch weer afscheid nemen van onze<br />

gebro-ken prik. Toen we los kwamen, ging<br />

deze weer kopje onder, maar we hadden de<br />

priel in ons 'hoofd'navigatie syteem. Met een<br />

prettig gange-tje zeilden we Juist tegemoet. In<br />

de schemer lieten we het anker vallen onder<br />

Juist. Onder een opkomende sterrenhemel<br />

genoten we nu van de avondrust van het<br />

wad. Het was een bijzondere tocht<br />

geweest.De vakantie was echt begonnen.<br />

Cor van der Meulen<br />

Marieke Timmerman<br />

“Bonvivant”<br />

Met een van onze tochten hebben we de<br />

Leeuwarder Courant “gehaald”. Dat was de<br />

Friese wadvaarders natuurlijk niet ontgaan.<br />

Enkele van die Friese wadvaarders hadden<br />

de tegenwoordigheid van geest om de<br />

scheepnamenlijst van de vereniging er op-<br />

na te slaan. Zo wisten deze collegae precies<br />

bij wie ze moesten zijn voor een ludiek verhaal<br />

in de eerstvolgende oplage van <strong>Berichten</strong>.<br />

Onze tocht eindigde met een stranding en mijn<br />

waarde collegae gaven aan interesse te hebben<br />

in hoe we die twee weken op de zandplaat<br />

overleefd hebben. Ik kan mij voorstellen<br />

dat menig wadvaarder nachtmerries heeft bij<br />

dit onderwerp, dus is het goed over de ervaringen<br />

bij zo'n gebeurtenis te lezen. Zo zou<br />

je je als wadvaarder af kunnen vragen hoe het<br />

zou zijn als je dat zelf overkomt. Een ongeluk<br />

zit immers in een klein hoekje. Menig wadvaarder<br />

tart dit ongeluk. <strong>Wadvaarders</strong> strijden<br />

niet voor niets voor het behoud van droogvalplekken<br />

en bovendien zijn de waddenhavens<br />

vaak overvol. In ons geval was de reden om<br />

daar droog te vallen wind en tij. Met west 6<br />

zijn aantrekkelijke vaartochten vanuit Makkum<br />

beperkt. De hoge golfslag op de meeste wateren<br />

vergalt het plezier al gauw. Onze tocht<br />

via Kornwerderzand, Harlingen en bij het<br />

Vingegat pal noord over het wantij van<br />

Terschelling naar de Koffieboonenplaat was<br />

een aantrekkelijke vaartocht zonder onplezierige<br />

golfslag. Stroom en wind mee van<br />

Kornwerderzand tot het wantij en daarna halve<br />

wind op nagenoeg stilstaand water over het<br />

ondiepe wantij. De route is tegenwoordig<br />

prima bebakend tot het Vingegat, maar op de<br />

Koffieboonenplaat is dat tegenwoordig niet<br />

meer het geval. Ik verwachtte te kunnen navigeren<br />

op de overdadig aanwezige verbodsbordjes,<br />

maar ik zag de eerste pas toen ik er<br />

vlak langs voer. Onze opstapper stelde op dat<br />

moment met de bezemsteel de diepte op 1<br />

meter vast. Dat was het moment dat ik de<br />

koers van noord wijzigde naar zuidoost, maar<br />

kort daarop raakte Riana de grond. Tegen<br />

wind en stroom na de vloed proberen los te<br />

komen zag ik niet als een optie, dus ging het<br />

anker overboord. Op het voordek keek ik<br />

tegen de achterkant van de verbodsbordjes.<br />

We lagen dus in verboden gebied. Dat zullen<br />

ze bij SBB wel niet leuk vinden dacht ik, maar<br />

het is niet anders. De tijd tot het droogvallen<br />

van de plaat hebben we gebruikt voor het<br />

bereiden van de avondmaaltijd. Tijdens het<br />

kokkerellen overstemde de Brandaris het<br />

gehuil van de wind en geklots van water met<br />

een voorspelling over een verhoging voor het<br />

volgende hoogwater van ….. 70 cm.<br />

- oktober 2011<br />

Pag. 8


We keken elkaar met een vragende blik aan:<br />

“met welke verhoging hebben wij te maken<br />

gehad”? Na het toetje hebben we de sokken<br />

uit- en jas aangedaan om te kijken hoe de<br />

oostpunt van Terschelling het afgelopen jaar<br />

doorgekomen was. Vrijwel de hele plaat had<br />

onder water gestaan. Alleen een rug stuifzand<br />

achter het strand was droog gebleven. Het<br />

gekrijs van de sterntjes was nog steeds kenmerkend<br />

voor deze plek. Meeuwen verdedigden<br />

hun nesten. We zagen verse sporen<br />

van wandelschoenen in het nog natte zand,<br />

maar in het hutje van SBB zagen we geen<br />

teken van leven. Het zou slim zijn om ons te<br />

melden vonden we, maar de medewerker van<br />

SBB was even zoek, maar dus niet spoorloos.<br />

Wat later tijdens de avondschemering zagen<br />

we een groen mannetje gewapend met een<br />

verrekijker vanuit de duintjes ons naderen. Hij<br />

attendeerde ons erop, dat het niet de bedoeling<br />

was om daar droog te vallen. Uiteraard<br />

toonden we begrip, boden onze excuses aan<br />

en meldden dat we zo snel mogelijk wilden<br />

vertrekken zodra de waterstand dat toe zou<br />

laten. Hij vroeg of dat dan de volgende ochtend<br />

vóór 9.00 uur kon gebeuren. Geschokt<br />

door zoveel nautisch onbegrip vroegen we of<br />

dat dan niet laat in de middag kon rond hoogwater.<br />

Voor zonsondergang had ik alle ankerketting<br />

richting dieper water uitgevierd. Die nacht had<br />

ik de wekker op een uur voor hoogwater<br />

gezet, 3.00 uur. Op dat tijdstip lag Riana net in<br />

een filmpje water, dus was al snel duidelijk dat<br />

ze niet los zou komen. Voor de dag werd er<br />

een zwoele ZO kracht 3 voorspeld. De volgende<br />

dag konden we volop genieten van zon,<br />

zee en strand. Een uur voor hoogwater stonden<br />

we natuurlijk weer paraat aan boord. Met<br />

computer, getijdenprogramma en informatie<br />

over de waterstand van de Brandaris zou ik<br />

uitrekenen hoe hoog de Riana lag. Ik kwam uit<br />

op 150 cm + NAP. Het komende springtij over<br />

10 dagen zou op + 90 cm uitkomen, dus zelfs<br />

dan zou Riana nog 60 cm verhoging nodig<br />

hebben om los te komen. Na hoogwater hebben<br />

we de medewerker van SBB opgezocht.<br />

We troffen hem aan in korte broek met een uit<br />

de kluiten gewassen telelens waarachter nog<br />

een camera zat. Dit was voor hem een uitgelezen<br />

moment om roze grutto's te fotograferen.<br />

Wij hadden er inderdaad al enkele<br />

gezien. Zou die roze kleur van het fourageren<br />

in zeewater komen, net zoals bij flamingo's?<br />

De medewerker reageerde al meer ontspannen<br />

op onze mededeling dat wij daar voorlopig<br />

nog wel even lagen. Hij zei een vrijwilliger te<br />

zijn, die van de unieke mogelijkheid gebruik<br />

kon maken om op deze schitterende plek een<br />

week te mogen bivakkeren. Hij had al met zijn<br />

kennis van SBB te West-Terschelling contact<br />

gehad. Deze had hem al verteld dat wij daar<br />

nog wel een tijdje zouden liggen.<br />

Die avond hebben we gezamenlijk een overlevingsplan<br />

opgesteld. We hadden nog 80 liter<br />

drinkwater, dat we alleen voor het koken en<br />

als drinkwater zouden gebruiken. Afwassen<br />

ging dus voortaan met zeewater. De stroomvoorziening<br />

zou alleen gebruikt worden voor<br />

de communicatieapparatuur. Er kon geen<br />

stroom gedraaid worden vanwege afwezigheid<br />

van koelwater, maar er is wel een zonnepaneel<br />

op het dek van…..9W! Daarmee is de<br />

accu steeds voor meer dan 50% vol gebleven.<br />

Dankzij de lange dagen. Daarbij draaiden we<br />

het paneel regelmatig met de zon mee. Er<br />

moest ook een plan komen voor de boodschappen.<br />

Onze opstapper kwam met het plan<br />

dat hij de volgende ochtend rond zonsopkomst<br />

op zou staan om boodschappen te doen.<br />

Volgens de windverwachting zou hij dan zowel<br />

heen als terug kunnen profiteren van een<br />

kracht 4 tot 5 in de rug. Vol verbazing hoorde<br />

ik dit plan aan. Hij is nog nooit voor 9.00 uur<br />

op zijn werk verschenen en dat zal ook nooit<br />

gebeuren. Daarbij geeft hij toe dat hij op zijn<br />

werk pas wakker wordt rond 9.30 uur achter<br />

een bijna lege bak koffie. Ik dacht “ik moet het<br />

nog maar zien; tijd speelt nauwelijks een rol”.<br />

Maar waarachtig, hij stapte om 5.30 uur van<br />

boord. 10 km over het strand en dan door de<br />

duinen naar de eerste bushalte in Oosterend.<br />

De dichtstbijzijnde kruidenier is in Lies, nog 5<br />

km met de bus. Daarna in omgekeerde volgorde<br />

weer terug met een 8 kg zwaardere<br />

rugzak. Ook weer wind in de rug. Bij de<br />

strand-afgang belde hij, zodat we hem tegemoet<br />

konden lopen om de zware last over te<br />

nemen. Bij het reddingshuisje bij paal 25 trof ik<br />

hem aan, mank lopend door de blaren aan zijn<br />

voeten. Dat vond ik geen goed begin. We<br />

zouden om de dag boodschappen doen met 2<br />

man. Als we dat niet vol zouden houden<br />

zouden we iets anders moeten regelen voor<br />

- oktober 2011<br />

Pag. 9


de boodschappen. De boodschappen waren<br />

ruim voor het avondeten aan boord, dus<br />

konden we meteen kokkerellen met het verse<br />

proviand.<br />

Voor de weersvooruitzichten gebruik ik een<br />

laptop met draadloos internet. Bijna overal op<br />

het wad, dus ook op de Koffieboonenplaat, is<br />

draadloos internet mogelijk en hier op UMTS<br />

snelheid. Deze communicatie verbruikt veel<br />

elektrische energie, daar ging het grootste<br />

deel van de opgewekte energie dan ook aan<br />

op. Ik had al gezien, dat er een flinke depressie<br />

over de Noordzee zou trekken. Dan<br />

zouden de volgende dag de wadden aan de<br />

achterkant van de depressie liggen, en dat<br />

betekende NW wind. De Nederlandse<br />

kustwacht gaf een windwaarschuwing voor<br />

kracht 6. Ideale omstandigheden voor een<br />

flink hogere waterstand. Goed gemutst trotseerden<br />

we die ochtend de horizontaal voortgeblazen<br />

regendruppels voor een wandeling<br />

naar de beschutting van het reddingshuisje 5<br />

km naar het westen. Op de weg terug kregen<br />

we de wippertruck van de KNRM in zicht.<br />

Deze stopte naast ons. Boven onze hoofden<br />

draaide een redder het raampje open om te<br />

vragen of wij een blauw bootje gezien hadden.<br />

Wij hadden die dag geen boot gezien tussen<br />

de schuimende golven. Ik vroeg of zij<br />

verwacht-ten dat de verhoging 80 cm zou zijn,<br />

omdat Riana dat nu vlak voor doodtij nodig<br />

zou hebben om los te komen. Dat zou volgens<br />

hen wel lukken. Helaas was de waterstand die<br />

nacht bij lange na niet voldoende hoog en<br />

zwakte de wind in de vroege ochtend af. Met<br />

de afzwakkende wind vervloog mijn hoop op<br />

hoog water. Hieruit trok ik de conclusie dat het<br />

de volgende ochtend mijn beurt was voor de<br />

boodschappen. Om 5.40 uur stapte ik voor de<br />

vloed uit op mijn lage wandelschoenen op het<br />

nog droge zand. Met een rugzak gevuld met<br />

huisvuil liep ik naar Oosterend. Vanwege een<br />

lichte tegenwind koos ik voor het pad zuidelijk<br />

van het stuifduin. Onderweg concludeerde ik,<br />

dat als ik een fiets wilde huren dat dat dan wel<br />

een crossfiets of ATB moest zijn. Het pad is<br />

niets meer dan een karrenspoor dat plaatselijk<br />

ook nog eens losgewoeld is door paardenhoeven.<br />

Precies voor de eerste bus was ik in<br />

Oosterend, maar in plaats van de bus te<br />

nemen huurde ik een ATB. Het plaatselijke<br />

verhuurbedrijf stond helemaal vol met fietsen<br />

en de zaken werden aan een 80-jarige<br />

overgelaten. Hij wilde weten hoe lang ik de<br />

fiets nodig had. 14 dagen gokte ik. En wat mijn<br />

verblijfplaats was. “Ik ben hier met mijn eigen<br />

schip” antwoordde ik, in het midden latend<br />

waar dat dan lag. Op de fiets was ik zo bij de<br />

buurtsuper in Lies en terug nog sneller met de<br />

wind in de rug. Maar vanaf het eind van het<br />

schelpenpad moest ik mij inhouden om te<br />

voorkomen dat de rugzak bij elke hobbel over<br />

mijn lichaam naar voren zou schieten.<br />

Halverwege dit pad bij paal 22 zag ik net zo'n<br />

gebouwtje op het duin als bij de Koffieboonenplaat.<br />

Duidelijk een SBB hut. Het begon net te<br />

miezeren, dus overwoog ik om bij de hut te<br />

schuilen. Middenin die overweging ontwaarde<br />

ik een zwaaiend en roepend mannetje naast<br />

de hut. De man naast de hut stelde zich voor<br />

als Oene, boswachter bij SBB. Hij vroeg zich<br />

af waar ik met die volle rugzak naar toe ging.<br />

Ik antwoordde dat ik proviand had gekocht<br />

voor op mijn schip op de Koffieboonenplaat.<br />

Dat stelde hem gerust, aangezien hij aan een<br />

veel ernstiger vergrijp dacht, namelijk<br />

wildkamperen. Ik heb hem uiteraard daarna<br />

verteld dat we per ongeluk in het afgesloten<br />

gebied erg hoog waren vastgelopen. “Ja, dat<br />

was al gemeld” antwoordde hij. Zijn gemoedsrust<br />

werd er niet door verstoord. Toen ik na de<br />

kletterende regenbui en enkele aangeboden<br />

bekers koffie wilde opstappen keek hij richting<br />

de Koffieboonenplaat en vroeg: “Is dat je boot”<br />

wijzend op een zandzuiger in het Borndiep. “Ik<br />

zie 'm niet” antwoordde ik. “Nou daar” wijzend<br />

op de duidelijk zichtbare zandzuiger. “Nee, dat<br />

is een zandzuiger” legde ik uit. Met zijn verrekijker<br />

was de mast van Riana net boven de<br />

duintjes te zien en met de vogelkijker op<br />

statief ook het vaantje dat strak stond in de<br />

wind.<br />

- oktober 2011<br />

Pag. 10


SBB zat duidelijk met de situatie verlegen. Het<br />

duurde dan ook tot de dinsdag na het weekend<br />

voordat er binnen de ambtelijke structuur<br />

van SBB een vorm van een beslissing was<br />

genomen. Er werd een proces van bevinding<br />

opgemaakt, dus geen bekeuring.<br />

Bijbehorende voorschriften kwamen er op<br />

neer, dat wij de natuur zo min mogelijk mochten<br />

verstoren. Verstoringen waren alleen veroorloofd<br />

als het ging om de eerste levensbehoeften.<br />

Met die beperkingen konden wij<br />

leven. Wij waren sowieso niet van plan om<br />

veel-vuldig in afgesloten gebied te scharrelen.<br />

De uitleg bij deze eis was, dat de nesten met<br />

eieren en jonge vogels weliswaar weggespoeld<br />

waren met het hoge water, maar dat<br />

o.a. de noorse stern hopelijk weer een nieuw<br />

broedsel zou maken dat zonder hoog water<br />

binnen 4 weken in staat was de plaat te verlaten.<br />

SBB eiste dat wij er alles aan zouden<br />

doen om de ligplaats zo snel mogelijk te verlaten.<br />

Dat kwam dus neer op een berging.<br />

Verder bood SBB alle hulp aan die wij nodig<br />

zouden hebben. Daar hebben we alleen voor<br />

wat betreft drinkwater gebruik van gemaakt.<br />

SBB was zelfs zo behulpzaam, dat ze het<br />

drinkwatervat bij de dichtstbijzijnde hut<br />

volledig hebben gevuld. Boodschappen halen<br />

bij de 17 km verder gelegen buurtsuper op de<br />

ATB werd een routine. We kozen steeds zorgvuldig<br />

de weg van de minste weerstand. Met<br />

de eb en wind mee over het strand ondanks<br />

de verbiedende tekst op de fiets.<br />

Aangezien SBB duidelijk op een berging aan<br />

stuurde heb ik een berger en de verzekeringsmaatschappij<br />

ingeschakeld. Dit was een ontnuchterende<br />

ervaring. Niet wat betreft de<br />

berger. Rederij Noordgat heeft diezelfde<br />

avond de situatie opgenomen. Zij kwamen al<br />

direct met plannen die mij uitvoerbaar leken.<br />

Het was de verzekeringsmaatschappij die de<br />

zaak nogal laconiek opnam. Ik had de<br />

maatschappij direct al medegedeeld, dat er<br />

geen sprake was van gevaar voor mens of<br />

materiaal. Nadat zij met de berger hadden<br />

gesproken meldden ze zich met de opmerking<br />

dat ik wel op een prachtige plek lag voor een<br />

lang verblijf en zolang er geen sprake was van<br />

gerechtelijke dwang zij ons veel plezier met<br />

ons verblijf wensten. Het was niet dat ik de<br />

- oktober 2011<br />

Pag. 11


kosten niet zelf kon dragen, maar enige<br />

tijdwinst was welkom. Springtij werd immers<br />

over enkele dagen verwacht. Ik gaf SBB<br />

daarom uitleg dat de verzekeringsmaatschappij<br />

de kosten niet zou vergoeden, tenzij SBB<br />

mij zou sommeren te vertrekken. Dit moest<br />

binnen de ambtelijke struc-tuur van SBB<br />

verwerkt worden, zodat pas rond springtij<br />

bekend werd dat SBB dat nooit zou doen.<br />

Door middel van een sommatie zouden zij<br />

mens en materiaal mogelijk juist wel in gevaar<br />

brengen!<br />

Helaas kwam het springtij niet hoog genoeg<br />

vanwege de gelukkige omstandigheid dat het<br />

perfect zomerweer werd. Maar ondertussen<br />

was SBB uitermate behulpzaam geweest<br />

door wat druk op de verzekeringsmaatschappij<br />

uit te oefenen. Deze ging alsnog akkoord<br />

met een berging. Dat vond ik toch een mooie<br />

prestatie van SBB! Inmiddels was het al na<br />

springtij en nog steeds waren de benodigde<br />

depressies niet in de maak boven de Noordzee.<br />

Er was ook geen overleg geweest over<br />

de bergingsoperatie zelf. SBB moest nog wel<br />

toestemming geven voor de hele operatie. Als<br />

die operatie zonder enig gerucht en spoorloos<br />

zou gebeuren, dan zou dat voor SBB geen<br />

enkel bezwaar opleveren. Aangezien bergers<br />

graag gebruik maken van grof brullend<br />

geweld liet het akkoord van SBB nog een<br />

paar dagen op zich wachten. Ik denk dat het<br />

alternatief van een nostalgisch schip op de<br />

plaat nog het minst aantrekkelijk was. SBB<br />

was bang voor aantrekkend toerisme. Niet<br />

geheel onte-recht; wij waren al in de route<br />

van de huifkartochten opgenomen. Er werd<br />

speciaal gestopt om de toeristen de gelegenheid<br />

te geven een unieke foto te maken.<br />

Strand, bootje, vuurtoren, je kent het wel.<br />

Het weersvooruitzicht was redelijk gunstig<br />

vlak na het moment dat rederij Noordgat<br />

goedkeuring had voor zijn plan. Deze mannen<br />

maakten daar onmiddellijk gebruik van. Al<br />

voor laagwater om 07.00 uur kwam de<br />

karavaan voertuigen in zicht. Het grootste<br />

gedeelte van de karavaan bleek echter te<br />

bestaan uit belangstellenden. Later kreeg ik in<br />

de gaten dat er een heel sociaal netwerk om<br />

het bergingsbedrijf heen hangt. Hoort er<br />

blijkbaar gewoon bij. Een vierwielaangedreven<br />

vrachtwagentje en twee zware landbouwtrekkers<br />

begonnen ruim slingerend<br />

tussen waterlijn en Riana heen en weer te<br />

rijden. Af en toe zakte de vooras van de<br />

voertuigen weg in een slikput. Ik begreep dat<br />

ze een pad zochten buiten de slikputten om.<br />

Dat pad was na 10 minuten gevonden. Het<br />

plan was om Riana achter de twee zware<br />

landbouwtrekkers in tan-dem naar de eblijn te<br />

slepen. De berger had voor dat doel al een<br />

doorlopende band om Riana gelegd achter de<br />

scheg net boven de schroefas. De band werd<br />

simpelweg aan het trekoog van de achterste<br />

trekker bevestigd. Beide trekkers in tandem<br />

trokken Riana in 5 minuten in de uit-stroom<br />

van een slenk. Daarna werd er aan de hele<br />

goegemeente koffie geschonken. Klus geklaard.<br />

De bodemplaat van Riana werkte als een<br />

soort surfboard. Riana surfte over het slibhoudende<br />

zand naar lager gelegen grond.<br />

Alleen loefbijter en scheg ploegden door de<br />

grond. In de slenk wachtten we achter het<br />

anker hoogwater af. Riana bleek niet te<br />

lekken en alle deuren sluiten net als voorheen,<br />

dus neem ik aan dat ze geen averij<br />

heeft opgelopen. Terwijl wij wachtten op de<br />

vloed, stond een lepelaar op de waterlijn de<br />

ene vis na de andere te verschalken.<br />

Uiteindelijk hebben we twee weken vastgelegen.<br />

Met de wetenschap achteraf hadden<br />

we er zonder berging nog 10 dagen gelegen.<br />

Het volgende springtij viel samen met een NW<br />

storm. Zouden de kuikens van de noorse<br />

stern het water hebben ontvlucht, of zijn ze<br />

wederom weggespoeld?<br />

Rik Vasen<br />

“Riana”<br />

- oktober 2011<br />

Pag.12


Onze eerste tocht naar Schier had alles in<br />

zich om de prachtige opening van het<br />

vaarseizoen te worden. Mijn vrouw Lize had<br />

er zin in en mijn kameraad Klaas zou zijn<br />

nieuwe vlam meenemen om haar aan ons<br />

voor te stellen.<br />

De boot kwam uit de winterberging in Harlingen<br />

bij de altijd klaarstaande familie de Bij<br />

(Bijko) en onze vrij nieuwe motor (360 uur)<br />

had haar zomerbeurt gehad. Lize en ik zouden<br />

vrijdagavond onze grundel de Wadmol<br />

(8,50 meter) naar de verenigingshaven varen,<br />

zodat we de volgende ochtend bij eerste<br />

gelegenheid door de Tjeddes Hiddessluizen<br />

konden gaan, met het vroege tij op weg naar<br />

Schier, haar vogels, haar mensen, en haar<br />

Van der Werf.<br />

Het eerste kwade voorteken kwam al toen<br />

ons verteld werd dat een onbekende servicemonteur<br />

onze motor had nagekeken. Hij (de<br />

monteur dus) zou heel erg dik geweest zijn<br />

en ik vroeg me al af hoe hij een goede inspectie<br />

had kunnen uitvoeren, laat staande<br />

nodige werkzaamheden goed had kunnen<br />

doen. Maar ja, zijn supervisor had alles<br />

gecontroleerd en stond voor hem in en wie<br />

ben ik dan om dat in twijfel te trekken. Tja,<br />

vooroordelen zijn heel vervelend.<br />

Vrolijk dus, zoals gezegd, op vrijdagavond<br />

terwijl iedereen het weekeinde aan het<br />

inluiden was en er dus niemand, maar dan<br />

ook niemand op het water was, naar de<br />

haven van de vereniging gevaren. Een grote<br />

“kloenk” en de motor was vastgeslagen, geen<br />

alarm afgegaan en geen beweging meer in te<br />

krijgen. Dobberend op het kanaal moest ik de<br />

opmerkingen van mijn vrouw , zoals ”Het<br />

enige goede aan de boot, de motor, die is nu<br />

ook kapot” gelaten incasseren. Niemand te<br />

bereiken, laat staan de dikke monteur en zijn<br />

supervisor, maar gelukkig Bijko wel en Siep<br />

was zo aardig om ons van het kanaal te<br />

plukken en naar de haven te slepen.<br />

Toen die avond Klaas met zijn nieuwe vlam<br />

Marianne inclusief haar giga reis- annex<br />

hutkoffer zich bij ons scheepje meldde was<br />

onze stemming redelijk down. Een kijkje in<br />

het motorruim liet al een grote plas olie zien<br />

en een vreemd rubber dat puilend uit een<br />

oliefilter te voorschijn kwam. Dat beloofde niet<br />

veel goeds. Een goede maaltijd en prima<br />

kennismaking rijker konden we toch lekker<br />

naar bed in afwachting van de monteur,<br />

misschien de volgende ochtend.<br />

De supervisor zag natuurlijk meteen wat er<br />

aan de hand was en erkende de mislukte<br />

installatie van het oliefilter. Hij zou zorgen dat<br />

de motor eruit gehaald zou worden en op zijn<br />

kosten een complete revisie zou ondergaan,<br />

wat hij ook nagekomen is. Inderdaad, een<br />

vastgelopen zuiger, maar ook een volledig<br />

gecorrodeerde printplaat waardoor alle<br />

alarmen uitgeschakeld waren.<br />

Een tweede poging op weg naar Schier, weer<br />

met Lize, Klaas en zijn enthousiaste<br />

Marianne. We praten dan over zaterdag 11<br />

juni, de dag voor Pinksteren. Rustig varend<br />

onder Terschelling kwam er opeens een<br />

heleboel rook uit de motorruimte. Gelukkig<br />

hadden we een anker met ketting (en nog<br />

vast aan de boot ook) en konden dat<br />

uitgooien zodat we in alle rust de confrontatie<br />

met deze nieuwe ramp konden aangaan.<br />

Keurig de richtlijnen van onze dieselcursus<br />

gevolgd en we kwamen uit bij een kapotte<br />

thermostaat. Achteraf gezien een natuurlijk<br />

vervolgschade van de heetgelopen motor.<br />

Ondertussen had Marianne al het verhaal van de<br />

Jonas gehoord en dit was het vierde<br />

achtereenvolgende weekeinde dat voor haar een<br />

bootweekeinde met motor-ellende eindigde.<br />

Eerste weekeinde zonder benzine op het<br />

Lauwersmeer met Klaas, tweede weekeinde met<br />

ons in Harlingen, derde weekeinde bijna op de<br />

klippen van Scheveningen gelopen wegens<br />

motorstoring (verstopt oliefilter) van een ander<br />

bevriend stel en nu dit weer.<br />

Enfin, thermostaat er uit en vol goede moed, we<br />

hadden nu alles wel gehad, naar Schier.<br />

Rustig dobberend op de fok met 2-3, Klaas en<br />

Marianne elkaar verkennend in de kajuit en Lize<br />

die voor de gezelligheid bij mij kwam zitten in de<br />

kuip. Prachtige donkere luchten, heerlijk weer en<br />

weer alleen op het wad. Dit is vakantie.<br />

Plotseling uit het niets en in een fractie van een<br />

seconde werden we bekogeld met ladingen<br />

water komend van alle kanten en lagen we plat<br />

op de stuurboordkant en ik zag Lize ondergaan<br />

in een grote schuimkop. Letterlijk het<br />

volgende moment lagen we plat op de<br />

bakboordkant en zag ik zelf het schuim op mij<br />

afkomen. Hoe we recht zijn gekomen weet ik<br />

nog niet, maar we zagen wel dat het ijzeren<br />

mastbeslag (de hommer) doormidden was en<br />

- oktober 2011<br />

Pag.13


dat het hele tuig met fok op het dek lag. Ook<br />

de mastvoet bleek gebarsten te zijn. Klaas en<br />

Marianne kwamen met grote schrikogen uit de<br />

kajuit zetten en vroegen wat er aan de hand<br />

was. Gelukkig was mijn vrouw even<br />

sprakeloos. Het was rond 3 uur in de middag.<br />

We hebben nog een hele tijd het wervelwindje<br />

met slurf en al over het Wad kunnen volgen.<br />

Doorsnede misschien maximaal 15 meter,<br />

terwijl het water enkele tientallen meters de<br />

lucht in werd gezogen. Na enkele honderden<br />

meters loste het zich op, alsof het er nooit<br />

geweest was, de lafaard!<br />

Zoals gezegd, we wisten niet wat ons<br />

overkwam; de enige reden dat we weer recht<br />

kwamen zou moeten zijn dat we weer<br />

rechtgetild werden door de draaiing van de<br />

kolkwind, zoals we ook twee keer<br />

platgeslagen waren. Recht en vol over ons<br />

heengegaan dus. Natuurlijk hadden we geen<br />

reddingsvesten aan want het windje stelde<br />

immers niets voor (2-3 Bf) en gelukkig hadden<br />

Klaas en Marianne in de kajuit geen zwem-<br />

vesten aan. Stel je voor dat zij die wel<br />

aanhadden terwijl we omgegaan waren. Zij<br />

hadden met de vesten die zichzelf zouden<br />

hebben opgeblazen nooit hebben kunnen<br />

ontsnappen!<br />

Strompelend op Ameland aangekomen<br />

hebben we ons tegoed gedaan aan zeer ruime<br />

hoeveelheden alcohol en tegen Marianne wel<br />

duizend keer gezegd dat het niet door haar<br />

kwam, dat zij niet een Jonas was en dat het<br />

allemaal wel goed zou komen en het kwam<br />

goed. Een prachtig vaarseizoen, heerlijke<br />

avonden met oude vrienden bij Van der Werf.<br />

Lize en mijn dochters op onze eigen paarden<br />

op het strand, tijdelijk gestald bij de gastvrije<br />

Jan Harthoorn. En wij onder andere beloond<br />

met 5 spelende bruinvissen bij het<br />

Simonszand. En een aanstaand huwelijk van<br />

Klaas en Marianne. Zij durven nu ook dit aan.<br />

Marcel Fennis sr.<br />

“Wadmol”<br />

- oktober 2011<br />

Pag.14


De oproep van de redactie van <strong>Berichten</strong> in<br />

nummer 80 om ervaringen met wadpoten in<br />

te sturen heeft veel resultaat opgeleverd.<br />

We publiceren een drietrapsraket:<br />

1. Een ervaring met een Freedom,<br />

staand op gekochte wadpoten van<br />

het merk Yachtleg, in dit nummer (B<br />

<strong>81</strong>). En een vooruitblik op het<br />

volgende nummer van <strong>Berichten</strong><br />

waarin een bouwtekening van<br />

wadpoten komt voor de doe-hetzelver.<br />

2. Beschrijving van wadpoten voor een<br />

NorthBeach, met instructietekening<br />

voor zelfbouw, in <strong>Berichten</strong> 82,<br />

januari 2012.<br />

3. Een beschouwing aan de hand van<br />

zowel eigen ervaring als die van<br />

anderen in <strong>Berichten</strong> nummer 83,<br />

april 2012.<br />

Van 1996 tot 2005 bevoer ik de Wadden met<br />

een Freedom 35, een catgetuigde kits met<br />

windsurfzeilen, 10,70 m bij 3,35 m en met een<br />

waterverplaatsing van 5,5 ton. Deze boot<br />

heeft een ondiep S-spant met een lange kiel<br />

die in één rechte lijn loopt van de voorvoet tot<br />

het roer. De diepgang is 1,05 m en met het<br />

grote geprofileerde midzwaard omlaag 2,35<br />

m. De boot was uitgerust met twee Franklin<br />

Yachtlegs, tegenwoordig geleverd door de<br />

Yachtleg and Cradle Company.<br />

Constructie Yachtlegs.<br />

Franklin Yachtlegs zijn zware demontabele<br />

aluminium poten met een<br />

50 cm demontabele schijf<br />

aan de onderkant. De<br />

poten bestaan afhankelijk<br />

van de benodigde diep-<br />

gang uit twee of drie<br />

delen. Met één of twee<br />

pennen door gaten in de<br />

poten kunnen de poten op<br />

de juiste lengte worden<br />

gesteld. Aan beide zijden<br />

van de romp zit een<br />

bronzen bult, met twee<br />

bouten gemonteerd op een<br />

versterkt vlak in de romp.<br />

In de bronzen bult zit een<br />

gat waarin een 2 cm dikke pen valt die haaks<br />

bovenaan de poot zit. De pen wordt in de<br />

bronzen bult gezekerd met een soort<br />

stemvork die je bovenin de bult in twee gaatjes<br />

laat vallen. De poten kunnen langsscheeps<br />

bewegen, draaiend rond de ophangpen.<br />

Je houdt de poten vertikaal met twee<br />

lijnen naar boeg en spiegel. Halverwege de<br />

poot zit een dwarssteun met een T-vormig<br />

einde dat met schuim omhuld, tegen de romp<br />

steunt, zo ongeveer op de waterlijn. Hallo,<br />

volgt u het nog? Kijk maar even op de<br />

website van de de leverancier.<br />

Mijn manier van droogvallen bestond uit het<br />

simpelweg vastvaren van de boot op één of<br />

twee uur na hoogwater. Dan wist ik in elk<br />

geval precies waar ik de eerste tijd droog zou<br />

liggen. Na wisseling van het tij was dat<br />

meestal niet meer dezelfde plek natuurlijk. De<br />

eerste jaren van mijn Wadvaren hing ik de<br />

poten tijdens het aanvaren van de droogvalplaat<br />

al buiten boord met het achterste<br />

spanlijnen ingekort zodat de poten schuin<br />

naar achteren hingen. Als de kiel op de<br />

bodem stond, liet ik de spanlijnen vieren en<br />

zette de voorste spanlijnen strak door. De<br />

poten waren zo afgesteld dat de kiel er<br />

ongeveer 10 cm onder uit stak. In latere jaren<br />

en tijdens ongeplande droogvalsessies, was ik<br />

zo snel en handig met de poten dat ik bij<br />

afgaand tij nog net genoeg tijd had om de<br />

poten tevoorschijn te halen, in elkaar te zetten<br />

en uit te hangen voordat de boot scheef zou<br />

vallen. Eigenlijk ging het altijd wel goed; soms<br />

- oktober 2011<br />

Pag.15


lag de boot wat scheef doordat één poot,<br />

ondanks de grote ronde voet, in de prut zakte.<br />

Ik stuurde de bemanning dan naar het andere<br />

boord om de boot rechtop te krijgen, sprong<br />

overboord en verplaatste een pen, zodat de<br />

poot wat langer werd. Hiermee moest je wel<br />

voorzichtig zijn omdat de poten dan onder de<br />

kiel uitstaken en als de boot na een tij weer<br />

ergens anders lag, er 5500 kg op de poten<br />

kon komen te rusten. En dat is de bedoeling<br />

niet, de kiel moet het gewicht dragen, de<br />

poten zijn er alleen om de boot rechtop te<br />

houden. Soms bracht ik dwarsscheeps een<br />

anker uit aan een val om de boot rechtop te<br />

houden, maar zoals gezegd, in die negen<br />

jaren wadvaren ging het meestal wel goed.<br />

Zoals iedere droogvaller weet, zijn de<br />

momenten van vastraken en loskomen best<br />

spannend, zeker op een harde plaat met<br />

hobbelig water. Het gebonk en geknars van<br />

de kiel kon je soms een paar uur uit de slaap<br />

houden. Mijn kielzool was altijd helemaal kaal.<br />

Als er dan ook nog een dwarswind stond,<br />

werd één van de poten soms ook bij elke klap<br />

hardhandig op de grond gezet. De constructie<br />

van de poten kan het allemaal wel hebben.<br />

Als de romp voldoende verstevigd is achter de<br />

bronzen bulten, kan die het ook aan.<br />

De enige problemen die ik heb gehad, is met<br />

de T-stukken die tegen de romp steunen. Als<br />

de dwarskracht groot is, zoals met een flinke<br />

dwarswind, werd het schuim platgedrukt<br />

tegen de romp totdat het scheurde. Ik heb het<br />

schuim in die jaren enkele keren vervangen,<br />

de laatste keer door dikke, harde rubber<br />

slang. Dat bleef beter intact ook al was het<br />

minder dik dan het bijbehorende schuimbuis.<br />

Eén keer is de boot zijwaarts over een poot<br />

heengeduwd waarbij het aluminium T-stuk<br />

verboog. Dat T-stuk heb ik toen vervangen.<br />

De poten worden nog steeds gefabriceerd<br />

dus onderdelen zijn goed verkrijgbaar. Er is<br />

een Nederlandse importeur die alles kan<br />

leveren.Al met al kan ik zeggen dat deze<br />

Franklin Yachtlegs een prima oplossing zijn<br />

om droog te vallen met een kielboot. Zeker<br />

met een langkieler; ik denk niet dat ik het<br />

zonder hartkloppingen zou doen met een<br />

vinkiel omdat je dan ook zorgen hebt over de<br />

langsscheepse stand van de boot.<br />

Ik heb overigens geen enkel financieel of<br />

ander belang in de fabrikant of de importeur<br />

van deze wadpoten.<br />

Michel Capel<br />

Beach 24 's gebruikt worden zijn zelf<br />

gemaakt, naar een ontwerp van Jur Pels;<br />

onze 'meesterklusser' van de club.<br />

Het betreft hier bij het tuincentrum gekochte<br />

planken vlonder/steigerhout van een hardhout<br />

(meestal bankirai). Wel zwaar, maar goed<br />

bestand tegen water en alle weersomstandigheden<br />

Nadeel van bankirai is wellicht de<br />

status van het hout (ik heb me destijds in mijn<br />

enthousiasme onvoldoende verdiept in het<br />

keurmerk) en daarnaast ook de splinterigheid<br />

met kleine korte splinters. Zelf gebruik ik bij<br />

het hanteren handschoenen. Een goed alternatief<br />

zou (evt.verlijmd) robinia kunnen zijn.<br />

Ze kunnen behalve als wadpoten ook dienen<br />

als schaafhout, of (met een extra bout) als<br />

schaar voor de mast in neergelaten positie en<br />

ook als loopplank. Multifunctioneel zogezegd.<br />

Als ze niet in gebruik zijn kunnen ze makkelijk<br />

in de zeereling worden gehangen.<br />

- oktober 2011<br />

Pag.16


De North Beach heeft een ondiepe lange kiel<br />

(met daarin een midzwaard opgeklapt) van<br />

zo'n 80 cm diepgang. Bij droogvallen hoef je<br />

niet bang te zijn voor schuiven in voorachterwaartse<br />

richting, maar naar opzij<br />

omvallen geeft toch aardig wat oncomfortabele<br />

slagzij (waar hij overigens qua sterkte<br />

wel voor ontworpen is, dus het betreft hier<br />

vooral comfort).<br />

De planken worden bij droogvallen (ik zet ze<br />

naar buiten als de grond voelbaar wordt) met<br />

een takeltje tussen een wandputting en het<br />

dek in positie gebracht. Tussen de plank en<br />

de huid wordt een stootwil in horizontale<br />

positie opgehangen (zie foto). Je kunt het<br />

takeltje, dat voortgeleid wordt naar de<br />

schootlier, ook gebruiken om de boot rechtop<br />

te zetten als hij al wat scheef staat. Dat lukt<br />

echter alleen nog in het begin als hij zich nog<br />

niet vastgezogen heeft in het zand.<br />

Aan de voet zit nog een dwarsplankje; daar<br />

komen toch aardige krachten op, vooral bij<br />

dwarse stromen. Ook breng ik toch (gewoon<br />

met de landvasten) verbindingen aan in vooren<br />

achterwaartse richting teneinde wegzakken<br />

bij opnieuw droogvallen te voorkomen.<br />

Mijne dames en heren,<br />

Ik heb al enkele malen een getij 's nachts de<br />

wadpoten laten hangen en zelfs doorgeslapen<br />

(vooruit, één keertje gecontroleerd)<br />

waarna ze automatisch weer de goede positie<br />

innamen.<br />

Kortom, ik vind het een erg functionele en<br />

prima ' low budget' oplossing waarbij je met<br />

relatief eenvoudige middelen jezelf een hoop<br />

scheefzakkerij kunt besparen.<br />

Hartelijke wadzeilersgroet,<br />

Ronald Boontje<br />

a/b NB 24 “Tadorna”<br />

In <strong>Berichten</strong> 82 (januari 2012) volgt een<br />

beschrijving en technische tekening van de hand<br />

van de reeds genoemde “meesterklusser” van de<br />

Northeach-club, Jur Pels.<br />

Onlangs kwam mij het lustrum-boekwerkje van de vereniging <strong>Wadvaarders</strong> onder ogen (“20<br />

jaar strijdbaar”) met daarin als laatste regel in de inhoudsopgave: “Van de zwart-wit- tekeningen<br />

is de tekenaar ons onbekend”. Dit illustreert heerlijk hoe dat gaat in de vluchtigheid van het<br />

leven en hoe de tijd voortglijdt.<br />

In de beginjaren van de club maakte ik een paar jaar jullie blaadje en maakte daar als het zo<br />

uitkwam ook even een vlug schetsje bij. Dit is dus geen berichtje van iemand die moppert dat<br />

men hem vergeten is of zeurt dat men zomaar zijn tekeningetjes gebruikt. Integendeel: als jullie<br />

ze kunnen gebruiken doe dat gerust en zo vaak als je wilt.<br />

Veel succes, Benne Holwerda<br />

Uiteraard heeft de redactie Benne Holwerda bedankt. Om hem te eren plaatsen we hierbij<br />

nogmaals een tekening van zijn hand.<br />

- oktober 2011<br />

Pag.17


De gang naar de rechter en de uitspraak hebben we tot ons genomen. Het staat de overheid<br />

dus vrij om gedurende bepaalde perioden grote stukken van het Nederlandse wad af te sluiten<br />

zonder duidelijke uitleg van het waarom. Voeg daarbij de inhoud van het recent verschenen<br />

boek over 40 jaar waddenbeleid: “Een wereld van verschil”, zoals beschreven door Hendrik<br />

Oosterveld en de conclusie kan luiden dat het natuurbeleid in de Waddenzee in het verleden al<br />

te vaak gebaseerd is op uitkomsten van overleg tussen strijdende partijen. Verstoring, het is de<br />

kern waar het beleid om draaide, het woord dat onze gedachten heeft beheerst.<br />

Afsluitingen die geen duidelijk omschreven doel hebben maken een evaluatie van beleid lastig.<br />

Het dringt tot ons door dat recreatie onvoldoende op het netvlies van de beleidmakers stond.<br />

Afsluiten van gebieden zonder goede onderbouwing gaat ten koste van de aantrekkelijkheid van<br />

het hele gebied. Los van de vaar technische belangen zullen we ons sterk moeten blijven<br />

maken voor het boven tafel krijgen van motivaties van de eerdere afsluitingen, afsluitingen die in<br />

het N 2000 beheersplan geen onderwerp van gesprek zijn geweest. Bij het aansturen op het<br />

toewerken naar een vrij en verantwoord vaarbeleid hebben we nog een weg te gaan.<br />

Namens het bestuur,<br />

Ciska van Geer<br />

Zoals we reeds eerder berichtten heeft Staatsbosbeheer de coördinatie en uitvoering van de<br />

monitoring Convenant Vaarrecreatie op zich genomen. Er is met name fors geïnvesteerd in een<br />

digitale versie. Tevens heeft SSB de hun bekende waarnemers benaderd en via onze website<br />

en <strong>Berichten</strong> hebben zich ook een (beperkt) aantal leden aangemeld als waarnemer.<br />

De realisatie van de website heeft langer geduurd dan gepland. De definitieve versie kwam in de<br />

zomer gereed. De eerste reacties van SSB en de waarnemers duiden dan ook op minder<br />

waarnemers dan eerdere jaren en de digitale wijze van invoeren leverde de nodige<br />

strubbelingen op.<br />

Eén van de reacties luidde: “Er is weinig van de beoogde waarnemingen terecht gekomen, o.a.<br />

door de “ingewikkeldheid” van het digitale monitoren.<br />

We blijven positief over de functie van het monitoren van het Convenant Vaarrecreatie en we<br />

nemen jullie reacties mee naar de evaluatie-bijeenkomst om daarmee volgend jaar een methode<br />

te hebben waarmee we weer volop aan deze belangrijke waarnemingsfunctie kunnen<br />

deelnemen.<br />

Wordt vervolgd!<br />

Kor Wijngaarden<br />

- oktober 2011<br />

Pag.18


Je ziet bij het vergeten van de tijd<br />

hoe aangenaam iets wegraakt<br />

pas bij vloed weer wordt gevangen,<br />

alsof de dag ­ de dorst, verlangen,<br />

zout dat de lippen brandt,<br />

een trage lus maakt in de uren.<br />

Lig dus loom, herinner je de zee.<br />

Laat de dingen eeuwig duren.<br />

Ester Perquin<br />

- oktober 2011<br />

Pag.19


- oktober 2011

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!