Berichten 81 - Wadvaarders
Berichten 81 - Wadvaarders
Berichten 81 - Wadvaarders
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
OKTOBER<br />
<br />
<br />
- oktober 2011
Blz: 4 Voor u gelezen Roel Luiten<br />
Blz: 5<br />
Van de Voorzitter Jan Asselbergs<br />
Blz: 6,7 de vuurtorens van Schier<br />
en Terschelling<br />
Maarten Snel<br />
Blz: 7,8 Eerst schrik, daarna schik Cor van der Meulen/ Marieke Timmerman<br />
Blz: 8,9,10,11,12 Het mooiste plekje van Terschelling Rik Vasen<br />
Blz: 13,14 Van motorpech tot waterhoos Marcel Fennis sr.<br />
Blz: 15,15,17 Tekenaar nu bekend Redactie<br />
Blz: 18 Van de bestuurstafel<br />
Ciska van Geer<br />
Monitoring Convenant Vaarrecreatie Kor Wijngaarden<br />
Blz: 19 Gedicht<br />
Ester Perquin<br />
Fotoverantwoording <strong>Berichten</strong> <strong>81</strong><br />
Voorpagina midden: Fam. Van der Meulen<br />
Voorpagina onder: Maarten Snel<br />
Pagina 5: Ciska van Geer<br />
Pagina 6: Evert Jan de Kluizenaar<br />
Pagina 7: Fam. Van der Meulen<br />
Pagina 8, 10 en 11: Rik Vasen<br />
Pagina 14: Robert Gillesse<br />
Pagina 15, 16 links: Michel Capel<br />
Pagina 16 rechts: Ronald Boontje<br />
Pagina 19: Evert Jan de Kluizenaar<br />
Tekeningen: Benne Holwerda<br />
- oktober 2011<br />
Pag. 3
In de laatste <strong>Berichten</strong> is de mededeling gedaan dat de zeeverkeersbegeleiding weer<br />
24 uurs diensten kan blijven draaien. Een succes van de <strong>Wadvaarders</strong> Maarten Snel<br />
en Hans Detmers die aan “ een dood paard trokken”. De lijntjes met Den Haag<br />
bleken zeer zinvol.<br />
Alleen op het gebied van de afgesloten gebieden is het bijna vechten tegen de<br />
bierkaai. De argumenten van de <strong>Wadvaarders</strong> en andere gebruikers van het wad<br />
lijken niet serieus te worden genomen. De overheid kan onder mom van het<br />
verzamelbegrip “verstoring” steeds nieuwe gebieden afsluiten zonder de doelstelling<br />
van de afsluiting te operationaliseren.<br />
Vrolijker worden wij van die vakantieverhalen van onze leden. Zo kan een kleine<br />
inschattingsfout leiden tot een ongewilde vakantie op het mooiste stukje van<br />
Terschelling. Rik Vasen doet zijn verslag over het overleven op die plaat en komt op<br />
een prettige manier in aanraking met Staats Bosbeheer. Wat anders is het ongewild<br />
droogvallen na hoogwater in het Borkumer Wattfahrwasser. Daar ben je bij het<br />
volgende tij weer los en met een prachtige natuurervaring rijker, dat overkwam Cor<br />
en Marieke. De schrik slaat je wel om het hart bij het lezen over wat je kan<br />
overkomen bij een waterhoos. Marcel Fennis overkwam dit bij Ameland deze zomer.<br />
De avonturiers met langkielers en andere diepkielers, die willen droogvallen op het<br />
wad, gebruiken vaak wadpoten. Er blijken veel oplossingen te bestaan afhankelijk<br />
van de soort boot en het beschikbare budget. <strong>Berichten</strong> zal in de toekomst daar nog<br />
meer over gaan schrijven aan de hand van eigen ervaringen.<br />
Roel Luiten<br />
- oktober 2011<br />
Pag. 4
Sinds B80 is het bestuurlijk vrij rustig geweest op het Wad. Het lijkt<br />
wel of de uitspraak van de Raad van State iedereen het zwijgen<br />
heeft opgelegd. Zoals het na een onverwachte en zware ontploffing<br />
even stil is op straat. Zelfs het Pact van Rede leek even niet te<br />
bestaan.<br />
De gespreide huisvesting van de bestuurderen bracht ons er toe<br />
om onze traditionele gastheren in Zurich even rust te gunnen. Wij<br />
kwamen bijeen in Beverwijk, waar wij ons de stevige scheepskost<br />
lieten smaken. Binnenkort gaan we naar de Friese enclave van Kor, te Terherne. Zo kom je nog<br />
eens ergens.<br />
Met Menno Buiskool en zijn schip voeren wij eind juli naar het verboden gebied op Brakzand<br />
voor een interview door het Radio 1 Journaal. Het thema: Verboden gebieden. Op onze site<br />
kunt u het beluisteren. Intussen hebben we weer de folkloristische maskerade van het TOW<br />
achter de rug, het Toeristisch Overleg Waddenzee. Ik was daar samen met Kor Wijngaarden, die<br />
met even grote verbazing om zich heen keek als ikzelf, toen ik daar voor het eerst was. Een<br />
kleine 30 man rond een grote tafel. Zo´n beetje alle partijen die het Convenant ondertekenden.<br />
Eigenlijk was er niets nieuws te verwachten, want ex' LNV had al aangekondigd dat er geen<br />
nieuwe afsluitingen waren te verwachten. Een lange discussie over een mogelijke doorsteek<br />
bezuiden de Blauwe Balg liet weer eens zien dat de betrokken overheden zich nog steeds niet<br />
hebben verdiept in de reden voor onze wens en het soort vaartuigen waar dat over gaat. Als je<br />
er met de Krukel (het schip van LNV) niet over kan is het in hun ogen niet begaanbaar.<br />
Waar wij al jaren om vragen is om toestemming om daar met winderig weer met hoogwater te<br />
mogen passeren, met hooguit een geel tonnetje op het laagste punt van dat wantij. Nooit was er<br />
een verzoek om een betonde geul.<br />
(Ex-) LNV vuurde nog eens een ouderwetse eikenhouten riedel af over de traditionele<br />
verstoringsdogma's, maar verder gebeurde er weinig. Wel kreeg ik nog even gelegenheid om<br />
neer te zetten hoe dat Convenant ook alweer bedoeld was voor de vaarrecreant: Meer<br />
mogelijkheden door gedragsverandering. Die verandering is er, manifest, ook aangetoond door<br />
onze waarnemingen van 2003 tot 2006. Maar u weet het al, niet meer mogelijkheden, maar<br />
steeds minder...<br />
En we weten nu ook dat de overheid zich slechts aan<br />
de procedure dient te houden, over de inhoud maakt<br />
niemand zich druk.<br />
Het bestuur kroop op 2 september bij elkaar om in<br />
rust de gehele toestand te overzien en op ons in te<br />
laten werken. Ciska doet daar in dit nummer verslag<br />
van.<br />
Intussen komt het Pact van Rede weer op gang.<br />
Uiteraard heel benieuwd welke plannen daar worden<br />
bedacht om het tij te keren.<br />
Jan Asselbergs, voorzitter<br />
- oktober 2011<br />
Pag. 5
Laatste nieuws in onze <strong>Berichten</strong> nummer 80:<br />
De vuurtorens van Schiermonnikoog en Terschelling<br />
blijven bemand, de verkeersleiders<br />
blijven de volle 24 uur op de beide torens.<br />
Zo'n acht jaar geleden gingen er bij Rijkswaterstaat<br />
(RWS) stemmen op om de begeleiding<br />
van de scheepvaart op het Wad te<br />
gaan vernieuwen met betere radars, betere<br />
kijkers en met nieuwe software. Alle gegevens,<br />
digitaal natuurlijk, zouden naar één<br />
centraal punt gaan, de zeeverkeerscentrale in<br />
de zeevaartschool op Terschelling.<br />
Onder de gebruikers was de scepsis groot:<br />
kan het menselijk oog wel vervangen worden,<br />
blijft de communicatie met de toren wel op het<br />
huidige peil? De veiligheid zal minimaal gelijk<br />
moeten blijven (motie Tweede Kamer). En<br />
gebruikers moeten betrokken worden bij<br />
beoordeling en evaluatie van het nieuwe<br />
systeem (zelfde motie van de Tweede<br />
Kamer).<br />
Zo'n twee jaar geleden leek het onmogelijk de<br />
plannen van RWS nog te keren. Het werd<br />
door velen getypeerd als “Trekken aan een<br />
dood paard”. Desondanks hebben Hans<br />
Detmers en ondergetekende er namens de<br />
vereniging <strong>Wadvaarders</strong> de schouders onder<br />
gezet. Ten behoeve van de evaluatie kwamen<br />
de gebruikers bijeen met RWS. Al snel bleek<br />
dat veerdiensten, visserij, KNRM, ANWB en<br />
recreanten het eens waren: "Laat uit de feiten<br />
maar blijken dat het nieuwe systeem minstens<br />
even veilig is; maar vooralsnog zijn wij<br />
zeer sceptisch". Via de politiek werd de eis<br />
m.b.t. veiligheid verder aangescherpt:<br />
"minstens even veilig voor alle scheepstypes,<br />
dus van veerboot tot kano” (nieuwe motie<br />
Tweede Kamer).<br />
Het lijntje met de politiek (Tweede Kamer en<br />
later de staatssecretaris) blijkt meerdere<br />
malen van groot nut te zijn. Ook de pers zit<br />
dan op het vinkentouw, maar de vuurtorenwachters<br />
ofwel de verkeersleiders mogen<br />
absoluut niets zeggen van de RWS-leiding.<br />
Ondertussen moeten diezelfde verkeersleiders<br />
wel om de twee uur melden dat<br />
radarbegeleiding vanaf Schier niet betrouwbaar<br />
is; let wel, het gaat hier om het nieuwe<br />
radarsysteem. De gebruikers, met <strong>Wadvaarders</strong><br />
en ANWB in de frontlinie, proberen zicht<br />
te krijgen op de kwaliteit van de nieuwe<br />
apparatuur, op de testresultaten, op de<br />
tussentijdse evaluaties en op de besluitvormingsprocedure.<br />
De banden met "Den<br />
Haag" worden nog verder aangehaald; met<br />
politici, met de media (niet alleen regionaal,<br />
ook landelijk) en met een ervaren lobbyist die<br />
daar de weg goed weet. Soms komt er wat<br />
informatie naar buiten, soms vinden we<br />
testresultaten "langs het spoor", soms helpt<br />
de pers ons verder. Inmiddels hebben we dan<br />
achterhaald dat de eisen die RWS stelt aan<br />
het nieuwe systeem afwijken van de internationale<br />
richtlijnen van de IALA (een internationale<br />
organisatie die over vuurtorens<br />
adviseert); hoezo "minstens even veilig"?<br />
Ondanks minimale informatie scoren we toch<br />
maximaal effect: Als de radar van Schier niet<br />
vóór 1 juli aan de eisen voldoet gaat het hele<br />
project niet door. En de Tweede Kamer neemt<br />
opnieuw een motie aan: “Die datum mag niet<br />
nog een keer verschoven worden. En de<br />
eisen aan de apparatuur mogen niet versoepeld<br />
worden”.<br />
Over de soms wat vreemde wijze waarop de<br />
laatste tests verlopen zijn vangen we zo hier<br />
en daar wel wat op. Over de magere testresultaten<br />
ook. Maar officieel weten van niks.<br />
Tot er begin juli het verlossende bericht van<br />
staatssecretaris Joop Atsma komt: "Met het<br />
oog op de veiligheid op zee en op de<br />
Waddeneilanden accepteer ik geen onnodige<br />
risico's. De veiligheid van scheepvaartverkeer,<br />
van mens en natuur staan voor mij<br />
voorop. Daarom blijven de verkeersleiders 24<br />
uur per dag op de Brandaris op Terschelling<br />
- oktober 2011<br />
Pag. 6
en op de vuurtoren van Schiermonnikoog".<br />
Het ziet er naar uit dat dit besluit niet van de<br />
ene op de andere kabinetsperiode veranderd<br />
kan worden. Rijkswaterstaat richt zich nu op<br />
het optimaliseren van de huidige situatie, met<br />
de verkeersleiders de volle 24 uur op de<br />
torens. Deskundigen, verkeersleiders en<br />
gebruikers zullen bij dat optimaliseren<br />
betrokken worden. Wordt vervolgd, maar<br />
deze fase is in elk geval succesvol<br />
afgesloten: de zeeverkeersbegeleiding blijft<br />
veilig.<br />
Maarten Snel<br />
23 Juli 2010.<br />
De 'Bonvivant' was, tijdens de derde dag van<br />
onze vakantie, op weg van Lauwersoog naar<br />
Norderney. Het was een prachtige zeildag,<br />
met wind NNO 3 tot 4 Bf. Via het Groninger<br />
wad met een lekker gangetje overgestoken<br />
naar onze oosterburen. Brutaal over de<br />
Meeuwenplaat heen. Het was 1 uur na HW<br />
en er was een rustig zeetje in de Westerems.<br />
Geen mijl te veel omvaren want dat kost<br />
teveel tijd!<br />
Tussen de tonnen van de Fischerbalje moest<br />
de motor, zoals verwacht, bijgezet worden.<br />
We wilden het tij niet teveel tarten. In principe<br />
zouden we tot 3 uur na HW Borkum het<br />
Borkumer Wattfahrwasser moeten kunnen<br />
'nemen'. Daarvan hadden we al een kleine<br />
1,5 uur opgebruikt toen we halverwege onder<br />
het eiland zaten. De bedoeling was om<br />
daarna onder Juist weer de vloedstroom op te<br />
pikken en tot zonsondergang door te zetten<br />
tot Norderney. Onze zoon wilde daar graag<br />
op het leuke strand, inclusief speeltoestellen,<br />
spelen.<br />
Dus pakken wat je pakken kunt. Voor de<br />
volgende dag werden er minder gunstige<br />
windrichtingen en -sterktes voorspeld. We zijn<br />
tenslotte niet voor niets wadzeilers. De<br />
camera was al klaargelegd om foto's te<br />
maken van de grote aantallen zeehonden die<br />
meestal op de oostpunt van Borkum liggen uit<br />
te rusten, toen we zagen dat de dieptemeter<br />
nu snel terugliep van 1,6 naar 1,3 meter. Nog<br />
niets aan de hand. We konden via onze kijker<br />
in de verte aan het eind van het meanderende<br />
prikkenspoor de eerste tonnen alweer zien.<br />
De meeste wadzeilers die bij onze oosterburen<br />
op bezoek zijn geweest, weten dat je bij<br />
hen je was kunt drogen door tussen de<br />
prikken waslijnen op te hangen. Zo dicht staan<br />
deze op elkaar. Net toen ik nadacht over het<br />
feit dat er ineens wel onduits veel afstand<br />
tussen twee prikken stond, begon de<br />
dieptemeter ineens te knipperen, het teken<br />
dat we de 1-meter diepte grens hadden<br />
bereikt. ”Verd....... Hoe kan dit nou?” Bijsturen,<br />
maar welke kant op? Bakboord of stuurboord?<br />
Geen houden meer aan. We liepen vast.<br />
Achteraf zie je dat je dus naar stuur gemoeten<br />
had.<br />
Maar zo snel als de ergernis en frustratie<br />
gekomen was, zo snel verdween zij ook weer<br />
toen we constateerden dat we redelijk goed<br />
geland waren. De pikhaakcheck gaf geen<br />
reden tot zorgen. We zouden redelijk rechtop<br />
blijven staan.<br />
Het snel zakkende water gaf nu ook de reden<br />
prijs van deze 'navigatiefout'. De prik die voor<br />
mijn gevoel ontbrak, kwam nu aan de<br />
oppervlakte. Het berkenboompje was flink<br />
gekortwiekt.<br />
“Mogen we hier eigenlijk wel droogvallen?” vroeg<br />
Marieke ineens. ”Eigenlijk niet, maar ja,<br />
overmacht hè!” Ik besloot maar een goede<br />
situatiefoto te maken. De Duitsers zijn meestal<br />
niet mals met hun boetes. Voorlopig konden we<br />
toch nergens naar toe. Laten we in ieder geval in<br />
de buurt van het schip blijven en de fauna niet<br />
teveel verstoren. Een 'verdacht' vliegtuigje vloog<br />
een rondje over ons gebied en verdween weer.<br />
- oktober 2011<br />
Pag. 7
Als ze foto's van ons gemaakt hebben,<br />
moeten we zeker om een afdruk vragen.<br />
Hebben we in ieder geval nog een bijzonder<br />
aandenken voor het geld dat we moeten<br />
neertellen.<br />
Het werd al met al een bijzondere middag.<br />
Een fantastische droogvalplek. In de verte<br />
zag ik veel vogels die fourageerden. En ligt<br />
daar geen grote zeehond? Sjoerd heeft lekker<br />
gepoedeld in het slootje dat overbleef bij laag<br />
water, de vele pikkende garnaaltjes<br />
trotserend.<br />
Marieke ging zoals vaker die vakantie gebukt<br />
over het wad. Emmertjes vol kokkels gegeten.<br />
Ik inspecteerde het onderwaterschip en<br />
constateer-de dat de schroefas-anode<br />
ontbrak. In Nordeney maar gelijk twee kopen.<br />
(In Duitsland zijn veel nautische artikelen<br />
aanzienlijk goedkoper). Bij de volgende<br />
droogvalactie er op zetten.<br />
Na een heerlijke middag aanklooien, moesten<br />
we toch weer afscheid nemen van onze<br />
gebro-ken prik. Toen we los kwamen, ging<br />
deze weer kopje onder, maar we hadden de<br />
priel in ons 'hoofd'navigatie syteem. Met een<br />
prettig gange-tje zeilden we Juist tegemoet. In<br />
de schemer lieten we het anker vallen onder<br />
Juist. Onder een opkomende sterrenhemel<br />
genoten we nu van de avondrust van het<br />
wad. Het was een bijzondere tocht<br />
geweest.De vakantie was echt begonnen.<br />
Cor van der Meulen<br />
Marieke Timmerman<br />
“Bonvivant”<br />
Met een van onze tochten hebben we de<br />
Leeuwarder Courant “gehaald”. Dat was de<br />
Friese wadvaarders natuurlijk niet ontgaan.<br />
Enkele van die Friese wadvaarders hadden<br />
de tegenwoordigheid van geest om de<br />
scheepnamenlijst van de vereniging er op-<br />
na te slaan. Zo wisten deze collegae precies<br />
bij wie ze moesten zijn voor een ludiek verhaal<br />
in de eerstvolgende oplage van <strong>Berichten</strong>.<br />
Onze tocht eindigde met een stranding en mijn<br />
waarde collegae gaven aan interesse te hebben<br />
in hoe we die twee weken op de zandplaat<br />
overleefd hebben. Ik kan mij voorstellen<br />
dat menig wadvaarder nachtmerries heeft bij<br />
dit onderwerp, dus is het goed over de ervaringen<br />
bij zo'n gebeurtenis te lezen. Zo zou<br />
je je als wadvaarder af kunnen vragen hoe het<br />
zou zijn als je dat zelf overkomt. Een ongeluk<br />
zit immers in een klein hoekje. Menig wadvaarder<br />
tart dit ongeluk. <strong>Wadvaarders</strong> strijden<br />
niet voor niets voor het behoud van droogvalplekken<br />
en bovendien zijn de waddenhavens<br />
vaak overvol. In ons geval was de reden om<br />
daar droog te vallen wind en tij. Met west 6<br />
zijn aantrekkelijke vaartochten vanuit Makkum<br />
beperkt. De hoge golfslag op de meeste wateren<br />
vergalt het plezier al gauw. Onze tocht<br />
via Kornwerderzand, Harlingen en bij het<br />
Vingegat pal noord over het wantij van<br />
Terschelling naar de Koffieboonenplaat was<br />
een aantrekkelijke vaartocht zonder onplezierige<br />
golfslag. Stroom en wind mee van<br />
Kornwerderzand tot het wantij en daarna halve<br />
wind op nagenoeg stilstaand water over het<br />
ondiepe wantij. De route is tegenwoordig<br />
prima bebakend tot het Vingegat, maar op de<br />
Koffieboonenplaat is dat tegenwoordig niet<br />
meer het geval. Ik verwachtte te kunnen navigeren<br />
op de overdadig aanwezige verbodsbordjes,<br />
maar ik zag de eerste pas toen ik er<br />
vlak langs voer. Onze opstapper stelde op dat<br />
moment met de bezemsteel de diepte op 1<br />
meter vast. Dat was het moment dat ik de<br />
koers van noord wijzigde naar zuidoost, maar<br />
kort daarop raakte Riana de grond. Tegen<br />
wind en stroom na de vloed proberen los te<br />
komen zag ik niet als een optie, dus ging het<br />
anker overboord. Op het voordek keek ik<br />
tegen de achterkant van de verbodsbordjes.<br />
We lagen dus in verboden gebied. Dat zullen<br />
ze bij SBB wel niet leuk vinden dacht ik, maar<br />
het is niet anders. De tijd tot het droogvallen<br />
van de plaat hebben we gebruikt voor het<br />
bereiden van de avondmaaltijd. Tijdens het<br />
kokkerellen overstemde de Brandaris het<br />
gehuil van de wind en geklots van water met<br />
een voorspelling over een verhoging voor het<br />
volgende hoogwater van ….. 70 cm.<br />
- oktober 2011<br />
Pag. 8
We keken elkaar met een vragende blik aan:<br />
“met welke verhoging hebben wij te maken<br />
gehad”? Na het toetje hebben we de sokken<br />
uit- en jas aangedaan om te kijken hoe de<br />
oostpunt van Terschelling het afgelopen jaar<br />
doorgekomen was. Vrijwel de hele plaat had<br />
onder water gestaan. Alleen een rug stuifzand<br />
achter het strand was droog gebleven. Het<br />
gekrijs van de sterntjes was nog steeds kenmerkend<br />
voor deze plek. Meeuwen verdedigden<br />
hun nesten. We zagen verse sporen<br />
van wandelschoenen in het nog natte zand,<br />
maar in het hutje van SBB zagen we geen<br />
teken van leven. Het zou slim zijn om ons te<br />
melden vonden we, maar de medewerker van<br />
SBB was even zoek, maar dus niet spoorloos.<br />
Wat later tijdens de avondschemering zagen<br />
we een groen mannetje gewapend met een<br />
verrekijker vanuit de duintjes ons naderen. Hij<br />
attendeerde ons erop, dat het niet de bedoeling<br />
was om daar droog te vallen. Uiteraard<br />
toonden we begrip, boden onze excuses aan<br />
en meldden dat we zo snel mogelijk wilden<br />
vertrekken zodra de waterstand dat toe zou<br />
laten. Hij vroeg of dat dan de volgende ochtend<br />
vóór 9.00 uur kon gebeuren. Geschokt<br />
door zoveel nautisch onbegrip vroegen we of<br />
dat dan niet laat in de middag kon rond hoogwater.<br />
Voor zonsondergang had ik alle ankerketting<br />
richting dieper water uitgevierd. Die nacht had<br />
ik de wekker op een uur voor hoogwater<br />
gezet, 3.00 uur. Op dat tijdstip lag Riana net in<br />
een filmpje water, dus was al snel duidelijk dat<br />
ze niet los zou komen. Voor de dag werd er<br />
een zwoele ZO kracht 3 voorspeld. De volgende<br />
dag konden we volop genieten van zon,<br />
zee en strand. Een uur voor hoogwater stonden<br />
we natuurlijk weer paraat aan boord. Met<br />
computer, getijdenprogramma en informatie<br />
over de waterstand van de Brandaris zou ik<br />
uitrekenen hoe hoog de Riana lag. Ik kwam uit<br />
op 150 cm + NAP. Het komende springtij over<br />
10 dagen zou op + 90 cm uitkomen, dus zelfs<br />
dan zou Riana nog 60 cm verhoging nodig<br />
hebben om los te komen. Na hoogwater hebben<br />
we de medewerker van SBB opgezocht.<br />
We troffen hem aan in korte broek met een uit<br />
de kluiten gewassen telelens waarachter nog<br />
een camera zat. Dit was voor hem een uitgelezen<br />
moment om roze grutto's te fotograferen.<br />
Wij hadden er inderdaad al enkele<br />
gezien. Zou die roze kleur van het fourageren<br />
in zeewater komen, net zoals bij flamingo's?<br />
De medewerker reageerde al meer ontspannen<br />
op onze mededeling dat wij daar voorlopig<br />
nog wel even lagen. Hij zei een vrijwilliger te<br />
zijn, die van de unieke mogelijkheid gebruik<br />
kon maken om op deze schitterende plek een<br />
week te mogen bivakkeren. Hij had al met zijn<br />
kennis van SBB te West-Terschelling contact<br />
gehad. Deze had hem al verteld dat wij daar<br />
nog wel een tijdje zouden liggen.<br />
Die avond hebben we gezamenlijk een overlevingsplan<br />
opgesteld. We hadden nog 80 liter<br />
drinkwater, dat we alleen voor het koken en<br />
als drinkwater zouden gebruiken. Afwassen<br />
ging dus voortaan met zeewater. De stroomvoorziening<br />
zou alleen gebruikt worden voor<br />
de communicatieapparatuur. Er kon geen<br />
stroom gedraaid worden vanwege afwezigheid<br />
van koelwater, maar er is wel een zonnepaneel<br />
op het dek van…..9W! Daarmee is de<br />
accu steeds voor meer dan 50% vol gebleven.<br />
Dankzij de lange dagen. Daarbij draaiden we<br />
het paneel regelmatig met de zon mee. Er<br />
moest ook een plan komen voor de boodschappen.<br />
Onze opstapper kwam met het plan<br />
dat hij de volgende ochtend rond zonsopkomst<br />
op zou staan om boodschappen te doen.<br />
Volgens de windverwachting zou hij dan zowel<br />
heen als terug kunnen profiteren van een<br />
kracht 4 tot 5 in de rug. Vol verbazing hoorde<br />
ik dit plan aan. Hij is nog nooit voor 9.00 uur<br />
op zijn werk verschenen en dat zal ook nooit<br />
gebeuren. Daarbij geeft hij toe dat hij op zijn<br />
werk pas wakker wordt rond 9.30 uur achter<br />
een bijna lege bak koffie. Ik dacht “ik moet het<br />
nog maar zien; tijd speelt nauwelijks een rol”.<br />
Maar waarachtig, hij stapte om 5.30 uur van<br />
boord. 10 km over het strand en dan door de<br />
duinen naar de eerste bushalte in Oosterend.<br />
De dichtstbijzijnde kruidenier is in Lies, nog 5<br />
km met de bus. Daarna in omgekeerde volgorde<br />
weer terug met een 8 kg zwaardere<br />
rugzak. Ook weer wind in de rug. Bij de<br />
strand-afgang belde hij, zodat we hem tegemoet<br />
konden lopen om de zware last over te<br />
nemen. Bij het reddingshuisje bij paal 25 trof ik<br />
hem aan, mank lopend door de blaren aan zijn<br />
voeten. Dat vond ik geen goed begin. We<br />
zouden om de dag boodschappen doen met 2<br />
man. Als we dat niet vol zouden houden<br />
zouden we iets anders moeten regelen voor<br />
- oktober 2011<br />
Pag. 9
de boodschappen. De boodschappen waren<br />
ruim voor het avondeten aan boord, dus<br />
konden we meteen kokkerellen met het verse<br />
proviand.<br />
Voor de weersvooruitzichten gebruik ik een<br />
laptop met draadloos internet. Bijna overal op<br />
het wad, dus ook op de Koffieboonenplaat, is<br />
draadloos internet mogelijk en hier op UMTS<br />
snelheid. Deze communicatie verbruikt veel<br />
elektrische energie, daar ging het grootste<br />
deel van de opgewekte energie dan ook aan<br />
op. Ik had al gezien, dat er een flinke depressie<br />
over de Noordzee zou trekken. Dan<br />
zouden de volgende dag de wadden aan de<br />
achterkant van de depressie liggen, en dat<br />
betekende NW wind. De Nederlandse<br />
kustwacht gaf een windwaarschuwing voor<br />
kracht 6. Ideale omstandigheden voor een<br />
flink hogere waterstand. Goed gemutst trotseerden<br />
we die ochtend de horizontaal voortgeblazen<br />
regendruppels voor een wandeling<br />
naar de beschutting van het reddingshuisje 5<br />
km naar het westen. Op de weg terug kregen<br />
we de wippertruck van de KNRM in zicht.<br />
Deze stopte naast ons. Boven onze hoofden<br />
draaide een redder het raampje open om te<br />
vragen of wij een blauw bootje gezien hadden.<br />
Wij hadden die dag geen boot gezien tussen<br />
de schuimende golven. Ik vroeg of zij<br />
verwacht-ten dat de verhoging 80 cm zou zijn,<br />
omdat Riana dat nu vlak voor doodtij nodig<br />
zou hebben om los te komen. Dat zou volgens<br />
hen wel lukken. Helaas was de waterstand die<br />
nacht bij lange na niet voldoende hoog en<br />
zwakte de wind in de vroege ochtend af. Met<br />
de afzwakkende wind vervloog mijn hoop op<br />
hoog water. Hieruit trok ik de conclusie dat het<br />
de volgende ochtend mijn beurt was voor de<br />
boodschappen. Om 5.40 uur stapte ik voor de<br />
vloed uit op mijn lage wandelschoenen op het<br />
nog droge zand. Met een rugzak gevuld met<br />
huisvuil liep ik naar Oosterend. Vanwege een<br />
lichte tegenwind koos ik voor het pad zuidelijk<br />
van het stuifduin. Onderweg concludeerde ik,<br />
dat als ik een fiets wilde huren dat dat dan wel<br />
een crossfiets of ATB moest zijn. Het pad is<br />
niets meer dan een karrenspoor dat plaatselijk<br />
ook nog eens losgewoeld is door paardenhoeven.<br />
Precies voor de eerste bus was ik in<br />
Oosterend, maar in plaats van de bus te<br />
nemen huurde ik een ATB. Het plaatselijke<br />
verhuurbedrijf stond helemaal vol met fietsen<br />
en de zaken werden aan een 80-jarige<br />
overgelaten. Hij wilde weten hoe lang ik de<br />
fiets nodig had. 14 dagen gokte ik. En wat mijn<br />
verblijfplaats was. “Ik ben hier met mijn eigen<br />
schip” antwoordde ik, in het midden latend<br />
waar dat dan lag. Op de fiets was ik zo bij de<br />
buurtsuper in Lies en terug nog sneller met de<br />
wind in de rug. Maar vanaf het eind van het<br />
schelpenpad moest ik mij inhouden om te<br />
voorkomen dat de rugzak bij elke hobbel over<br />
mijn lichaam naar voren zou schieten.<br />
Halverwege dit pad bij paal 22 zag ik net zo'n<br />
gebouwtje op het duin als bij de Koffieboonenplaat.<br />
Duidelijk een SBB hut. Het begon net te<br />
miezeren, dus overwoog ik om bij de hut te<br />
schuilen. Middenin die overweging ontwaarde<br />
ik een zwaaiend en roepend mannetje naast<br />
de hut. De man naast de hut stelde zich voor<br />
als Oene, boswachter bij SBB. Hij vroeg zich<br />
af waar ik met die volle rugzak naar toe ging.<br />
Ik antwoordde dat ik proviand had gekocht<br />
voor op mijn schip op de Koffieboonenplaat.<br />
Dat stelde hem gerust, aangezien hij aan een<br />
veel ernstiger vergrijp dacht, namelijk<br />
wildkamperen. Ik heb hem uiteraard daarna<br />
verteld dat we per ongeluk in het afgesloten<br />
gebied erg hoog waren vastgelopen. “Ja, dat<br />
was al gemeld” antwoordde hij. Zijn gemoedsrust<br />
werd er niet door verstoord. Toen ik na de<br />
kletterende regenbui en enkele aangeboden<br />
bekers koffie wilde opstappen keek hij richting<br />
de Koffieboonenplaat en vroeg: “Is dat je boot”<br />
wijzend op een zandzuiger in het Borndiep. “Ik<br />
zie 'm niet” antwoordde ik. “Nou daar” wijzend<br />
op de duidelijk zichtbare zandzuiger. “Nee, dat<br />
is een zandzuiger” legde ik uit. Met zijn verrekijker<br />
was de mast van Riana net boven de<br />
duintjes te zien en met de vogelkijker op<br />
statief ook het vaantje dat strak stond in de<br />
wind.<br />
- oktober 2011<br />
Pag. 10
SBB zat duidelijk met de situatie verlegen. Het<br />
duurde dan ook tot de dinsdag na het weekend<br />
voordat er binnen de ambtelijke structuur<br />
van SBB een vorm van een beslissing was<br />
genomen. Er werd een proces van bevinding<br />
opgemaakt, dus geen bekeuring.<br />
Bijbehorende voorschriften kwamen er op<br />
neer, dat wij de natuur zo min mogelijk mochten<br />
verstoren. Verstoringen waren alleen veroorloofd<br />
als het ging om de eerste levensbehoeften.<br />
Met die beperkingen konden wij<br />
leven. Wij waren sowieso niet van plan om<br />
veel-vuldig in afgesloten gebied te scharrelen.<br />
De uitleg bij deze eis was, dat de nesten met<br />
eieren en jonge vogels weliswaar weggespoeld<br />
waren met het hoge water, maar dat<br />
o.a. de noorse stern hopelijk weer een nieuw<br />
broedsel zou maken dat zonder hoog water<br />
binnen 4 weken in staat was de plaat te verlaten.<br />
SBB eiste dat wij er alles aan zouden<br />
doen om de ligplaats zo snel mogelijk te verlaten.<br />
Dat kwam dus neer op een berging.<br />
Verder bood SBB alle hulp aan die wij nodig<br />
zouden hebben. Daar hebben we alleen voor<br />
wat betreft drinkwater gebruik van gemaakt.<br />
SBB was zelfs zo behulpzaam, dat ze het<br />
drinkwatervat bij de dichtstbijzijnde hut<br />
volledig hebben gevuld. Boodschappen halen<br />
bij de 17 km verder gelegen buurtsuper op de<br />
ATB werd een routine. We kozen steeds zorgvuldig<br />
de weg van de minste weerstand. Met<br />
de eb en wind mee over het strand ondanks<br />
de verbiedende tekst op de fiets.<br />
Aangezien SBB duidelijk op een berging aan<br />
stuurde heb ik een berger en de verzekeringsmaatschappij<br />
ingeschakeld. Dit was een ontnuchterende<br />
ervaring. Niet wat betreft de<br />
berger. Rederij Noordgat heeft diezelfde<br />
avond de situatie opgenomen. Zij kwamen al<br />
direct met plannen die mij uitvoerbaar leken.<br />
Het was de verzekeringsmaatschappij die de<br />
zaak nogal laconiek opnam. Ik had de<br />
maatschappij direct al medegedeeld, dat er<br />
geen sprake was van gevaar voor mens of<br />
materiaal. Nadat zij met de berger hadden<br />
gesproken meldden ze zich met de opmerking<br />
dat ik wel op een prachtige plek lag voor een<br />
lang verblijf en zolang er geen sprake was van<br />
gerechtelijke dwang zij ons veel plezier met<br />
ons verblijf wensten. Het was niet dat ik de<br />
- oktober 2011<br />
Pag. 11
kosten niet zelf kon dragen, maar enige<br />
tijdwinst was welkom. Springtij werd immers<br />
over enkele dagen verwacht. Ik gaf SBB<br />
daarom uitleg dat de verzekeringsmaatschappij<br />
de kosten niet zou vergoeden, tenzij SBB<br />
mij zou sommeren te vertrekken. Dit moest<br />
binnen de ambtelijke struc-tuur van SBB<br />
verwerkt worden, zodat pas rond springtij<br />
bekend werd dat SBB dat nooit zou doen.<br />
Door middel van een sommatie zouden zij<br />
mens en materiaal mogelijk juist wel in gevaar<br />
brengen!<br />
Helaas kwam het springtij niet hoog genoeg<br />
vanwege de gelukkige omstandigheid dat het<br />
perfect zomerweer werd. Maar ondertussen<br />
was SBB uitermate behulpzaam geweest<br />
door wat druk op de verzekeringsmaatschappij<br />
uit te oefenen. Deze ging alsnog akkoord<br />
met een berging. Dat vond ik toch een mooie<br />
prestatie van SBB! Inmiddels was het al na<br />
springtij en nog steeds waren de benodigde<br />
depressies niet in de maak boven de Noordzee.<br />
Er was ook geen overleg geweest over<br />
de bergingsoperatie zelf. SBB moest nog wel<br />
toestemming geven voor de hele operatie. Als<br />
die operatie zonder enig gerucht en spoorloos<br />
zou gebeuren, dan zou dat voor SBB geen<br />
enkel bezwaar opleveren. Aangezien bergers<br />
graag gebruik maken van grof brullend<br />
geweld liet het akkoord van SBB nog een<br />
paar dagen op zich wachten. Ik denk dat het<br />
alternatief van een nostalgisch schip op de<br />
plaat nog het minst aantrekkelijk was. SBB<br />
was bang voor aantrekkend toerisme. Niet<br />
geheel onte-recht; wij waren al in de route<br />
van de huifkartochten opgenomen. Er werd<br />
speciaal gestopt om de toeristen de gelegenheid<br />
te geven een unieke foto te maken.<br />
Strand, bootje, vuurtoren, je kent het wel.<br />
Het weersvooruitzicht was redelijk gunstig<br />
vlak na het moment dat rederij Noordgat<br />
goedkeuring had voor zijn plan. Deze mannen<br />
maakten daar onmiddellijk gebruik van. Al<br />
voor laagwater om 07.00 uur kwam de<br />
karavaan voertuigen in zicht. Het grootste<br />
gedeelte van de karavaan bleek echter te<br />
bestaan uit belangstellenden. Later kreeg ik in<br />
de gaten dat er een heel sociaal netwerk om<br />
het bergingsbedrijf heen hangt. Hoort er<br />
blijkbaar gewoon bij. Een vierwielaangedreven<br />
vrachtwagentje en twee zware landbouwtrekkers<br />
begonnen ruim slingerend<br />
tussen waterlijn en Riana heen en weer te<br />
rijden. Af en toe zakte de vooras van de<br />
voertuigen weg in een slikput. Ik begreep dat<br />
ze een pad zochten buiten de slikputten om.<br />
Dat pad was na 10 minuten gevonden. Het<br />
plan was om Riana achter de twee zware<br />
landbouwtrekkers in tan-dem naar de eblijn te<br />
slepen. De berger had voor dat doel al een<br />
doorlopende band om Riana gelegd achter de<br />
scheg net boven de schroefas. De band werd<br />
simpelweg aan het trekoog van de achterste<br />
trekker bevestigd. Beide trekkers in tandem<br />
trokken Riana in 5 minuten in de uit-stroom<br />
van een slenk. Daarna werd er aan de hele<br />
goegemeente koffie geschonken. Klus geklaard.<br />
De bodemplaat van Riana werkte als een<br />
soort surfboard. Riana surfte over het slibhoudende<br />
zand naar lager gelegen grond.<br />
Alleen loefbijter en scheg ploegden door de<br />
grond. In de slenk wachtten we achter het<br />
anker hoogwater af. Riana bleek niet te<br />
lekken en alle deuren sluiten net als voorheen,<br />
dus neem ik aan dat ze geen averij<br />
heeft opgelopen. Terwijl wij wachtten op de<br />
vloed, stond een lepelaar op de waterlijn de<br />
ene vis na de andere te verschalken.<br />
Uiteindelijk hebben we twee weken vastgelegen.<br />
Met de wetenschap achteraf hadden<br />
we er zonder berging nog 10 dagen gelegen.<br />
Het volgende springtij viel samen met een NW<br />
storm. Zouden de kuikens van de noorse<br />
stern het water hebben ontvlucht, of zijn ze<br />
wederom weggespoeld?<br />
Rik Vasen<br />
“Riana”<br />
- oktober 2011<br />
Pag.12
Onze eerste tocht naar Schier had alles in<br />
zich om de prachtige opening van het<br />
vaarseizoen te worden. Mijn vrouw Lize had<br />
er zin in en mijn kameraad Klaas zou zijn<br />
nieuwe vlam meenemen om haar aan ons<br />
voor te stellen.<br />
De boot kwam uit de winterberging in Harlingen<br />
bij de altijd klaarstaande familie de Bij<br />
(Bijko) en onze vrij nieuwe motor (360 uur)<br />
had haar zomerbeurt gehad. Lize en ik zouden<br />
vrijdagavond onze grundel de Wadmol<br />
(8,50 meter) naar de verenigingshaven varen,<br />
zodat we de volgende ochtend bij eerste<br />
gelegenheid door de Tjeddes Hiddessluizen<br />
konden gaan, met het vroege tij op weg naar<br />
Schier, haar vogels, haar mensen, en haar<br />
Van der Werf.<br />
Het eerste kwade voorteken kwam al toen<br />
ons verteld werd dat een onbekende servicemonteur<br />
onze motor had nagekeken. Hij (de<br />
monteur dus) zou heel erg dik geweest zijn<br />
en ik vroeg me al af hoe hij een goede inspectie<br />
had kunnen uitvoeren, laat staande<br />
nodige werkzaamheden goed had kunnen<br />
doen. Maar ja, zijn supervisor had alles<br />
gecontroleerd en stond voor hem in en wie<br />
ben ik dan om dat in twijfel te trekken. Tja,<br />
vooroordelen zijn heel vervelend.<br />
Vrolijk dus, zoals gezegd, op vrijdagavond<br />
terwijl iedereen het weekeinde aan het<br />
inluiden was en er dus niemand, maar dan<br />
ook niemand op het water was, naar de<br />
haven van de vereniging gevaren. Een grote<br />
“kloenk” en de motor was vastgeslagen, geen<br />
alarm afgegaan en geen beweging meer in te<br />
krijgen. Dobberend op het kanaal moest ik de<br />
opmerkingen van mijn vrouw , zoals ”Het<br />
enige goede aan de boot, de motor, die is nu<br />
ook kapot” gelaten incasseren. Niemand te<br />
bereiken, laat staan de dikke monteur en zijn<br />
supervisor, maar gelukkig Bijko wel en Siep<br />
was zo aardig om ons van het kanaal te<br />
plukken en naar de haven te slepen.<br />
Toen die avond Klaas met zijn nieuwe vlam<br />
Marianne inclusief haar giga reis- annex<br />
hutkoffer zich bij ons scheepje meldde was<br />
onze stemming redelijk down. Een kijkje in<br />
het motorruim liet al een grote plas olie zien<br />
en een vreemd rubber dat puilend uit een<br />
oliefilter te voorschijn kwam. Dat beloofde niet<br />
veel goeds. Een goede maaltijd en prima<br />
kennismaking rijker konden we toch lekker<br />
naar bed in afwachting van de monteur,<br />
misschien de volgende ochtend.<br />
De supervisor zag natuurlijk meteen wat er<br />
aan de hand was en erkende de mislukte<br />
installatie van het oliefilter. Hij zou zorgen dat<br />
de motor eruit gehaald zou worden en op zijn<br />
kosten een complete revisie zou ondergaan,<br />
wat hij ook nagekomen is. Inderdaad, een<br />
vastgelopen zuiger, maar ook een volledig<br />
gecorrodeerde printplaat waardoor alle<br />
alarmen uitgeschakeld waren.<br />
Een tweede poging op weg naar Schier, weer<br />
met Lize, Klaas en zijn enthousiaste<br />
Marianne. We praten dan over zaterdag 11<br />
juni, de dag voor Pinksteren. Rustig varend<br />
onder Terschelling kwam er opeens een<br />
heleboel rook uit de motorruimte. Gelukkig<br />
hadden we een anker met ketting (en nog<br />
vast aan de boot ook) en konden dat<br />
uitgooien zodat we in alle rust de confrontatie<br />
met deze nieuwe ramp konden aangaan.<br />
Keurig de richtlijnen van onze dieselcursus<br />
gevolgd en we kwamen uit bij een kapotte<br />
thermostaat. Achteraf gezien een natuurlijk<br />
vervolgschade van de heetgelopen motor.<br />
Ondertussen had Marianne al het verhaal van de<br />
Jonas gehoord en dit was het vierde<br />
achtereenvolgende weekeinde dat voor haar een<br />
bootweekeinde met motor-ellende eindigde.<br />
Eerste weekeinde zonder benzine op het<br />
Lauwersmeer met Klaas, tweede weekeinde met<br />
ons in Harlingen, derde weekeinde bijna op de<br />
klippen van Scheveningen gelopen wegens<br />
motorstoring (verstopt oliefilter) van een ander<br />
bevriend stel en nu dit weer.<br />
Enfin, thermostaat er uit en vol goede moed, we<br />
hadden nu alles wel gehad, naar Schier.<br />
Rustig dobberend op de fok met 2-3, Klaas en<br />
Marianne elkaar verkennend in de kajuit en Lize<br />
die voor de gezelligheid bij mij kwam zitten in de<br />
kuip. Prachtige donkere luchten, heerlijk weer en<br />
weer alleen op het wad. Dit is vakantie.<br />
Plotseling uit het niets en in een fractie van een<br />
seconde werden we bekogeld met ladingen<br />
water komend van alle kanten en lagen we plat<br />
op de stuurboordkant en ik zag Lize ondergaan<br />
in een grote schuimkop. Letterlijk het<br />
volgende moment lagen we plat op de<br />
bakboordkant en zag ik zelf het schuim op mij<br />
afkomen. Hoe we recht zijn gekomen weet ik<br />
nog niet, maar we zagen wel dat het ijzeren<br />
mastbeslag (de hommer) doormidden was en<br />
- oktober 2011<br />
Pag.13
dat het hele tuig met fok op het dek lag. Ook<br />
de mastvoet bleek gebarsten te zijn. Klaas en<br />
Marianne kwamen met grote schrikogen uit de<br />
kajuit zetten en vroegen wat er aan de hand<br />
was. Gelukkig was mijn vrouw even<br />
sprakeloos. Het was rond 3 uur in de middag.<br />
We hebben nog een hele tijd het wervelwindje<br />
met slurf en al over het Wad kunnen volgen.<br />
Doorsnede misschien maximaal 15 meter,<br />
terwijl het water enkele tientallen meters de<br />
lucht in werd gezogen. Na enkele honderden<br />
meters loste het zich op, alsof het er nooit<br />
geweest was, de lafaard!<br />
Zoals gezegd, we wisten niet wat ons<br />
overkwam; de enige reden dat we weer recht<br />
kwamen zou moeten zijn dat we weer<br />
rechtgetild werden door de draaiing van de<br />
kolkwind, zoals we ook twee keer<br />
platgeslagen waren. Recht en vol over ons<br />
heengegaan dus. Natuurlijk hadden we geen<br />
reddingsvesten aan want het windje stelde<br />
immers niets voor (2-3 Bf) en gelukkig hadden<br />
Klaas en Marianne in de kajuit geen zwem-<br />
vesten aan. Stel je voor dat zij die wel<br />
aanhadden terwijl we omgegaan waren. Zij<br />
hadden met de vesten die zichzelf zouden<br />
hebben opgeblazen nooit hebben kunnen<br />
ontsnappen!<br />
Strompelend op Ameland aangekomen<br />
hebben we ons tegoed gedaan aan zeer ruime<br />
hoeveelheden alcohol en tegen Marianne wel<br />
duizend keer gezegd dat het niet door haar<br />
kwam, dat zij niet een Jonas was en dat het<br />
allemaal wel goed zou komen en het kwam<br />
goed. Een prachtig vaarseizoen, heerlijke<br />
avonden met oude vrienden bij Van der Werf.<br />
Lize en mijn dochters op onze eigen paarden<br />
op het strand, tijdelijk gestald bij de gastvrije<br />
Jan Harthoorn. En wij onder andere beloond<br />
met 5 spelende bruinvissen bij het<br />
Simonszand. En een aanstaand huwelijk van<br />
Klaas en Marianne. Zij durven nu ook dit aan.<br />
Marcel Fennis sr.<br />
“Wadmol”<br />
- oktober 2011<br />
Pag.14
De oproep van de redactie van <strong>Berichten</strong> in<br />
nummer 80 om ervaringen met wadpoten in<br />
te sturen heeft veel resultaat opgeleverd.<br />
We publiceren een drietrapsraket:<br />
1. Een ervaring met een Freedom,<br />
staand op gekochte wadpoten van<br />
het merk Yachtleg, in dit nummer (B<br />
<strong>81</strong>). En een vooruitblik op het<br />
volgende nummer van <strong>Berichten</strong><br />
waarin een bouwtekening van<br />
wadpoten komt voor de doe-hetzelver.<br />
2. Beschrijving van wadpoten voor een<br />
NorthBeach, met instructietekening<br />
voor zelfbouw, in <strong>Berichten</strong> 82,<br />
januari 2012.<br />
3. Een beschouwing aan de hand van<br />
zowel eigen ervaring als die van<br />
anderen in <strong>Berichten</strong> nummer 83,<br />
april 2012.<br />
Van 1996 tot 2005 bevoer ik de Wadden met<br />
een Freedom 35, een catgetuigde kits met<br />
windsurfzeilen, 10,70 m bij 3,35 m en met een<br />
waterverplaatsing van 5,5 ton. Deze boot<br />
heeft een ondiep S-spant met een lange kiel<br />
die in één rechte lijn loopt van de voorvoet tot<br />
het roer. De diepgang is 1,05 m en met het<br />
grote geprofileerde midzwaard omlaag 2,35<br />
m. De boot was uitgerust met twee Franklin<br />
Yachtlegs, tegenwoordig geleverd door de<br />
Yachtleg and Cradle Company.<br />
Constructie Yachtlegs.<br />
Franklin Yachtlegs zijn zware demontabele<br />
aluminium poten met een<br />
50 cm demontabele schijf<br />
aan de onderkant. De<br />
poten bestaan afhankelijk<br />
van de benodigde diep-<br />
gang uit twee of drie<br />
delen. Met één of twee<br />
pennen door gaten in de<br />
poten kunnen de poten op<br />
de juiste lengte worden<br />
gesteld. Aan beide zijden<br />
van de romp zit een<br />
bronzen bult, met twee<br />
bouten gemonteerd op een<br />
versterkt vlak in de romp.<br />
In de bronzen bult zit een<br />
gat waarin een 2 cm dikke pen valt die haaks<br />
bovenaan de poot zit. De pen wordt in de<br />
bronzen bult gezekerd met een soort<br />
stemvork die je bovenin de bult in twee gaatjes<br />
laat vallen. De poten kunnen langsscheeps<br />
bewegen, draaiend rond de ophangpen.<br />
Je houdt de poten vertikaal met twee<br />
lijnen naar boeg en spiegel. Halverwege de<br />
poot zit een dwarssteun met een T-vormig<br />
einde dat met schuim omhuld, tegen de romp<br />
steunt, zo ongeveer op de waterlijn. Hallo,<br />
volgt u het nog? Kijk maar even op de<br />
website van de de leverancier.<br />
Mijn manier van droogvallen bestond uit het<br />
simpelweg vastvaren van de boot op één of<br />
twee uur na hoogwater. Dan wist ik in elk<br />
geval precies waar ik de eerste tijd droog zou<br />
liggen. Na wisseling van het tij was dat<br />
meestal niet meer dezelfde plek natuurlijk. De<br />
eerste jaren van mijn Wadvaren hing ik de<br />
poten tijdens het aanvaren van de droogvalplaat<br />
al buiten boord met het achterste<br />
spanlijnen ingekort zodat de poten schuin<br />
naar achteren hingen. Als de kiel op de<br />
bodem stond, liet ik de spanlijnen vieren en<br />
zette de voorste spanlijnen strak door. De<br />
poten waren zo afgesteld dat de kiel er<br />
ongeveer 10 cm onder uit stak. In latere jaren<br />
en tijdens ongeplande droogvalsessies, was ik<br />
zo snel en handig met de poten dat ik bij<br />
afgaand tij nog net genoeg tijd had om de<br />
poten tevoorschijn te halen, in elkaar te zetten<br />
en uit te hangen voordat de boot scheef zou<br />
vallen. Eigenlijk ging het altijd wel goed; soms<br />
- oktober 2011<br />
Pag.15
lag de boot wat scheef doordat één poot,<br />
ondanks de grote ronde voet, in de prut zakte.<br />
Ik stuurde de bemanning dan naar het andere<br />
boord om de boot rechtop te krijgen, sprong<br />
overboord en verplaatste een pen, zodat de<br />
poot wat langer werd. Hiermee moest je wel<br />
voorzichtig zijn omdat de poten dan onder de<br />
kiel uitstaken en als de boot na een tij weer<br />
ergens anders lag, er 5500 kg op de poten<br />
kon komen te rusten. En dat is de bedoeling<br />
niet, de kiel moet het gewicht dragen, de<br />
poten zijn er alleen om de boot rechtop te<br />
houden. Soms bracht ik dwarsscheeps een<br />
anker uit aan een val om de boot rechtop te<br />
houden, maar zoals gezegd, in die negen<br />
jaren wadvaren ging het meestal wel goed.<br />
Zoals iedere droogvaller weet, zijn de<br />
momenten van vastraken en loskomen best<br />
spannend, zeker op een harde plaat met<br />
hobbelig water. Het gebonk en geknars van<br />
de kiel kon je soms een paar uur uit de slaap<br />
houden. Mijn kielzool was altijd helemaal kaal.<br />
Als er dan ook nog een dwarswind stond,<br />
werd één van de poten soms ook bij elke klap<br />
hardhandig op de grond gezet. De constructie<br />
van de poten kan het allemaal wel hebben.<br />
Als de romp voldoende verstevigd is achter de<br />
bronzen bulten, kan die het ook aan.<br />
De enige problemen die ik heb gehad, is met<br />
de T-stukken die tegen de romp steunen. Als<br />
de dwarskracht groot is, zoals met een flinke<br />
dwarswind, werd het schuim platgedrukt<br />
tegen de romp totdat het scheurde. Ik heb het<br />
schuim in die jaren enkele keren vervangen,<br />
de laatste keer door dikke, harde rubber<br />
slang. Dat bleef beter intact ook al was het<br />
minder dik dan het bijbehorende schuimbuis.<br />
Eén keer is de boot zijwaarts over een poot<br />
heengeduwd waarbij het aluminium T-stuk<br />
verboog. Dat T-stuk heb ik toen vervangen.<br />
De poten worden nog steeds gefabriceerd<br />
dus onderdelen zijn goed verkrijgbaar. Er is<br />
een Nederlandse importeur die alles kan<br />
leveren.Al met al kan ik zeggen dat deze<br />
Franklin Yachtlegs een prima oplossing zijn<br />
om droog te vallen met een kielboot. Zeker<br />
met een langkieler; ik denk niet dat ik het<br />
zonder hartkloppingen zou doen met een<br />
vinkiel omdat je dan ook zorgen hebt over de<br />
langsscheepse stand van de boot.<br />
Ik heb overigens geen enkel financieel of<br />
ander belang in de fabrikant of de importeur<br />
van deze wadpoten.<br />
Michel Capel<br />
Beach 24 's gebruikt worden zijn zelf<br />
gemaakt, naar een ontwerp van Jur Pels;<br />
onze 'meesterklusser' van de club.<br />
Het betreft hier bij het tuincentrum gekochte<br />
planken vlonder/steigerhout van een hardhout<br />
(meestal bankirai). Wel zwaar, maar goed<br />
bestand tegen water en alle weersomstandigheden<br />
Nadeel van bankirai is wellicht de<br />
status van het hout (ik heb me destijds in mijn<br />
enthousiasme onvoldoende verdiept in het<br />
keurmerk) en daarnaast ook de splinterigheid<br />
met kleine korte splinters. Zelf gebruik ik bij<br />
het hanteren handschoenen. Een goed alternatief<br />
zou (evt.verlijmd) robinia kunnen zijn.<br />
Ze kunnen behalve als wadpoten ook dienen<br />
als schaafhout, of (met een extra bout) als<br />
schaar voor de mast in neergelaten positie en<br />
ook als loopplank. Multifunctioneel zogezegd.<br />
Als ze niet in gebruik zijn kunnen ze makkelijk<br />
in de zeereling worden gehangen.<br />
- oktober 2011<br />
Pag.16
De North Beach heeft een ondiepe lange kiel<br />
(met daarin een midzwaard opgeklapt) van<br />
zo'n 80 cm diepgang. Bij droogvallen hoef je<br />
niet bang te zijn voor schuiven in voorachterwaartse<br />
richting, maar naar opzij<br />
omvallen geeft toch aardig wat oncomfortabele<br />
slagzij (waar hij overigens qua sterkte<br />
wel voor ontworpen is, dus het betreft hier<br />
vooral comfort).<br />
De planken worden bij droogvallen (ik zet ze<br />
naar buiten als de grond voelbaar wordt) met<br />
een takeltje tussen een wandputting en het<br />
dek in positie gebracht. Tussen de plank en<br />
de huid wordt een stootwil in horizontale<br />
positie opgehangen (zie foto). Je kunt het<br />
takeltje, dat voortgeleid wordt naar de<br />
schootlier, ook gebruiken om de boot rechtop<br />
te zetten als hij al wat scheef staat. Dat lukt<br />
echter alleen nog in het begin als hij zich nog<br />
niet vastgezogen heeft in het zand.<br />
Aan de voet zit nog een dwarsplankje; daar<br />
komen toch aardige krachten op, vooral bij<br />
dwarse stromen. Ook breng ik toch (gewoon<br />
met de landvasten) verbindingen aan in vooren<br />
achterwaartse richting teneinde wegzakken<br />
bij opnieuw droogvallen te voorkomen.<br />
Mijne dames en heren,<br />
Ik heb al enkele malen een getij 's nachts de<br />
wadpoten laten hangen en zelfs doorgeslapen<br />
(vooruit, één keertje gecontroleerd)<br />
waarna ze automatisch weer de goede positie<br />
innamen.<br />
Kortom, ik vind het een erg functionele en<br />
prima ' low budget' oplossing waarbij je met<br />
relatief eenvoudige middelen jezelf een hoop<br />
scheefzakkerij kunt besparen.<br />
Hartelijke wadzeilersgroet,<br />
Ronald Boontje<br />
a/b NB 24 “Tadorna”<br />
In <strong>Berichten</strong> 82 (januari 2012) volgt een<br />
beschrijving en technische tekening van de hand<br />
van de reeds genoemde “meesterklusser” van de<br />
Northeach-club, Jur Pels.<br />
Onlangs kwam mij het lustrum-boekwerkje van de vereniging <strong>Wadvaarders</strong> onder ogen (“20<br />
jaar strijdbaar”) met daarin als laatste regel in de inhoudsopgave: “Van de zwart-wit- tekeningen<br />
is de tekenaar ons onbekend”. Dit illustreert heerlijk hoe dat gaat in de vluchtigheid van het<br />
leven en hoe de tijd voortglijdt.<br />
In de beginjaren van de club maakte ik een paar jaar jullie blaadje en maakte daar als het zo<br />
uitkwam ook even een vlug schetsje bij. Dit is dus geen berichtje van iemand die moppert dat<br />
men hem vergeten is of zeurt dat men zomaar zijn tekeningetjes gebruikt. Integendeel: als jullie<br />
ze kunnen gebruiken doe dat gerust en zo vaak als je wilt.<br />
Veel succes, Benne Holwerda<br />
Uiteraard heeft de redactie Benne Holwerda bedankt. Om hem te eren plaatsen we hierbij<br />
nogmaals een tekening van zijn hand.<br />
- oktober 2011<br />
Pag.17
De gang naar de rechter en de uitspraak hebben we tot ons genomen. Het staat de overheid<br />
dus vrij om gedurende bepaalde perioden grote stukken van het Nederlandse wad af te sluiten<br />
zonder duidelijke uitleg van het waarom. Voeg daarbij de inhoud van het recent verschenen<br />
boek over 40 jaar waddenbeleid: “Een wereld van verschil”, zoals beschreven door Hendrik<br />
Oosterveld en de conclusie kan luiden dat het natuurbeleid in de Waddenzee in het verleden al<br />
te vaak gebaseerd is op uitkomsten van overleg tussen strijdende partijen. Verstoring, het is de<br />
kern waar het beleid om draaide, het woord dat onze gedachten heeft beheerst.<br />
Afsluitingen die geen duidelijk omschreven doel hebben maken een evaluatie van beleid lastig.<br />
Het dringt tot ons door dat recreatie onvoldoende op het netvlies van de beleidmakers stond.<br />
Afsluiten van gebieden zonder goede onderbouwing gaat ten koste van de aantrekkelijkheid van<br />
het hele gebied. Los van de vaar technische belangen zullen we ons sterk moeten blijven<br />
maken voor het boven tafel krijgen van motivaties van de eerdere afsluitingen, afsluitingen die in<br />
het N 2000 beheersplan geen onderwerp van gesprek zijn geweest. Bij het aansturen op het<br />
toewerken naar een vrij en verantwoord vaarbeleid hebben we nog een weg te gaan.<br />
Namens het bestuur,<br />
Ciska van Geer<br />
Zoals we reeds eerder berichtten heeft Staatsbosbeheer de coördinatie en uitvoering van de<br />
monitoring Convenant Vaarrecreatie op zich genomen. Er is met name fors geïnvesteerd in een<br />
digitale versie. Tevens heeft SSB de hun bekende waarnemers benaderd en via onze website<br />
en <strong>Berichten</strong> hebben zich ook een (beperkt) aantal leden aangemeld als waarnemer.<br />
De realisatie van de website heeft langer geduurd dan gepland. De definitieve versie kwam in de<br />
zomer gereed. De eerste reacties van SSB en de waarnemers duiden dan ook op minder<br />
waarnemers dan eerdere jaren en de digitale wijze van invoeren leverde de nodige<br />
strubbelingen op.<br />
Eén van de reacties luidde: “Er is weinig van de beoogde waarnemingen terecht gekomen, o.a.<br />
door de “ingewikkeldheid” van het digitale monitoren.<br />
We blijven positief over de functie van het monitoren van het Convenant Vaarrecreatie en we<br />
nemen jullie reacties mee naar de evaluatie-bijeenkomst om daarmee volgend jaar een methode<br />
te hebben waarmee we weer volop aan deze belangrijke waarnemingsfunctie kunnen<br />
deelnemen.<br />
Wordt vervolgd!<br />
Kor Wijngaarden<br />
- oktober 2011<br />
Pag.18
Je ziet bij het vergeten van de tijd<br />
hoe aangenaam iets wegraakt<br />
pas bij vloed weer wordt gevangen,<br />
alsof de dag de dorst, verlangen,<br />
zout dat de lippen brandt,<br />
een trage lus maakt in de uren.<br />
Lig dus loom, herinner je de zee.<br />
Laat de dingen eeuwig duren.<br />
Ester Perquin<br />
- oktober 2011<br />
Pag.19
- oktober 2011