Berichten 68 - Wadvaarders

Berichten68
VERENIGING VOOR
VRIJ EN VERANTWOORD
VAREN OP DE WADDEN
JANUARI 2008

Opgericht: februari 1990
BESTUUR VERENIGING WADVAARDERS
Maarten Snel voorzitter 058 2665703
Maaike Richards secretaris 0566 624606
Evert-Jan de Kluizenaar penningmeester 050 3183267
Karel Helder vice-voorzitter 0515 579433
Hans Detmers bestuurslid 0515 425335
Jaap Bosch aspirant-lid 06 5332652
e-mail: bestuur@wadvaarders.nl of
postbusadres secretariaat
REDACTIE
Berichten 68 verschijnt onder redactionele
verantwoordelijkheid van het bestuur van
de vereniging Wadvaarders.
e-mail: berichten@wadvaarders.nl of
postbusadres secretariaat
GRAFISCHE VORMGEVING
Siebe Kuipers 06 50246706
SECRETARIAAT EN LEDENADMINISTRATIE
Vereniging Wadvaarders
Postbus 9524 9703 LM Groningen
Telefoon (10-16 uur) 050 5446004
Fax (24 uur) 0505446103
e-mail: ledenadmin@wadvaarders.nl
vermeld als lid uw lidnummer
ADRESWIJZIGINGEN
Of vragen over contributie betalingen
Graag per e-mail, fax, of brief
CONTRIBUTIE
minimaal € 20,00 per jaar
Postbankrekening 3991305
ten name van Wadvaarders te Groningen
INTERNET
www.wadvaarders.nl
webmaster@wadvaarders.nl Hans Fix
OMSLAGFOTO & FOTO’S: Evert-Jan de Kluizenaar
OVERNAME: van foto’s en teksten – ook na
publicatie op de Wadvaarderssite – is alleen
toegestaan met bronvermelding en met toestemming
van de fotograaf of auteur.
De postorderverkoop van polo’s, t-shirts en tassen
is gestaakt. De resterende artikelen worden
tegen gereduceerde prijzen verkocht tijdens
Wadvaarders bijeenkomsten.
NIEUWE VLAGGEN
Grote vlag 70x50 € 20,--
Kleine vlag 45x35 € 15,--
Prijs inclusief verzendkosten.
Bij verkoop tijdens vergaderingen worden
verzendkosten á € 2,50 niet berekend.
BESTELLING
Door overmaking op giro 3991305 van het juiste
bedrag onder vermelding van gewenste vlag.
Vergeet deze vermelding niet en gebruik alléén
de voorzijde van een overschrijvingsformulier.
Berichten is een uitgave van en voor leden van de Vereniging
Wadvaarders en verschijnt viermaal per jaar. Aan de
inhoud of het ontvangen van Berichten kunnen geen rechten
worden ontleend.
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 2

In plaats van Redactioneel
Door Gerke Brouwer
Voor de tweede maal een “In plaats van redactioneel”
van het bestuur van de vereniging Wadvaarders.
Op het moment van verschijnen van
dit nummer wordt er hard overlegd over de vorming
van een nieuwe redactie van Berichten.
Maar zo ver is het nog niet.
Op het moment van schrijven van deze “In
plaats van redactioneel” (20 december) ziet
het er buiten hoopvol uit. Het vriest ‘s nachts
een paar graden, overdag nauwelijks dooi. De
schaatsen zijn al uit het vet, morgen of overmorgen
naar het ondergelopen landje. En wie weet
het weekend….
Voor je het weet heeft iedereen het over een Elfstedentocht.
En dat begrijp ik niet. Waarom zo
hameren op de tocht der tochten? Laat die rayonhoofden
lekker met rust. Historisch besef zou
toch moeten leren dat een kans op een Elfstedentocht
erg klein is. Zoiets moet je in het licht
van een lange reeks van jaren zien.
We hebben als bestuur een roerig jaar achter de
rug, met positieve en minder positieve momenten.
De eindevaluatie van de Erecode is positief
afgesloten, de regelgeving wordt verlengd.
Daarmee is de 200-meter-regeling feitelijk van
de baan. In het Convenant Vaar-recreatie zijn
zaken vastgelegd waar wij erg gelukkig mee
kunnen zijn (zie de beschrijving van Martin Berk
in de vorige Berichten). En in de nominatie als
Werelderfgoed is op ons initiatief vastgelegd dat
menselijke activiteiten onlosmakelijk deel uitmaken
van de waddennatuur.
De plannen van LNV om voor 2008 een groot
aantal gebieden af te sluiten (o.g.v. artikel 20
van de Natuurbeschermingswet) waren rigoureus,
maar deze zijn gereduceerd. Daar is
onevenredig veel tijd aan besteed, zowel vóór
als achter de schermen. Het resultaat leidt tot
tweeslachtige reacties, begrijpelijk. Over onze
opstelling en strategie in de nabije toekomst
zullen we het op de jaarvergadering, onder leiding
van Frits Wester, zeker nog wel hebben.
De communicatie van de vereniging is op een
nieuwe leest geschoeid. Het vertrek van zowel
de webmaster als de eindredacteur van Berichten
hebben het er niet eenvoudiger op gemaakt
om een goede werkwijze te vinden, ondanks een
helder advies van de werkgroep Communi-catie
aan het bestuur. Ook daarover zullen we het op
de jaarvergadering hebben.
Het vorige nummer van Berichten en dit nummer
verschijnen onder redactie van het bestuur.
Gegeven de inzet en het enthousiasme van
een aantal leden is het te verwachten dat nummer
B69 weer “gewoon” door een redactie van
Berichten wordt gemaakt.
Een roerig jaartje, dat kun je wel zeggen. Maar
als je het over een periode van een jaar of vijf
(of langer) bekijkt gaat het prima en kunnen wij
trots zijn op onze resultaten. Maar daarvoor is
wel enig historisch besef nodig. Net zoals bij de
eerste tekenen van schaatsen op natuurijs.
Namens het bestuur,
Maarten Snel, voorzitter
Dit nummer van Berichten is als volgt
samengesteld:
Na dit voorwoord een interview met Geert
Meeuwissen, de maker van het Convenant Vaarrecreatie,
gemaakt door Martin Berk.
Het grootste deel van deze B68 betreft de ledenvergadering
van zaterdag 26 januari 2008. Allereerst
de agenda, met daarin de verwijzing naar
een zevental bijlagen. De bijlagen treft u ook
aan in dit nummer:
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 3

BESTUUR ONDERTEKENT
OP 3 DECEMBER CONVE-
NANT VAARRECREATIE
Door Martin Berk
- Verslag van de ledenvergadering van
januari 2007
- Financieel verslag
- Jaarverslag over de belangrijkste
activiteiten van 2007
- De KOERSnotitie
- Advies van de Werkgroep Communicatie en
de reactie van het bestuur daarop
- Begroting voor 2008
- De bestuursamenstelling en de voordracht
door het bestuur voor wisselingen.
Een nieuw fenomeen op de jaarvergadering is
de discussie onder leiding van Frits Wester, over
onze opstelling en strategie; uiteraard naar aanleiding
van de harde confrontatie die we dit jaar
hadden met LNV. Hoe lang gaan we door met
overleggen, wanneer actie? Hoe houden we contact
met onze collega-organisaties? En hoe met
de terreinbeheerders?
Gaan we monitoren, en zo ja waar? en wat en
hoe dan? wat doen we met de resultaten?
Tenslotte van twee leden een ingezonden stuk,
betrekking hebbend op de jaarvergadering. De
tekst van Wim Gerardts kan besproken worden
tijdens de discussie onder leiding van Frits Wester,
over onze opstelling en strategie in de nabije
toekomst; en ook bij de discussie over de koersnotitie.
De tekst van Els Knol heeft betrekking op
meerdere onderdelen van de jaarvergadering.
Naar aanleiding van haar verzoek heeft het
bestuur besloten niet het ochtendprogramma te
wijzigen, maar wel de eindtijd van de ledenvergadering
een half uur naar achteren te verzetten.
‘Beleving van de natuurlijke en landschappelijke
kwaliteiten is een belangrijker economische
kans, mits de kwaliteiten goed worden beheerd.
Daarmee is er voor behoud en ontwikkeling van
de kwaliteiten van de Waddenzee ook een economisch
argument. Verantwoorde beleving onder
leiding van brancheorganisaties en ondernemers
met verstand van zaken draagt bij een
versterking van de regionale economie. De vaarrecreatie
op de Waddenzee is een hoogwaardige
vorm van ecotoerisme met een groot sociaalmaatschappelijke
betekenis die extra ontwikkelingskansen
biedt.’
Zomaar een citaat uit ‘Beleven en Bewaren. Convenant
Vaarrecreatie Waddenzee. Naar een integrale
kwalitatieve beheersing van de vaarrecreatie
op de Waddenzee. Vers van de pers op de
mat van het bestuur. Zo’n zin zou toch bijna uit
de doelstellingen van de Vereniging van Wadvaarders
gehaald kunnen zijn.
Nog eentje:
‘De recreatievaart op de Waddenzee is bij uitstek
een manier om natuur en landschap te
beleven en draagt zo bij aan een groter draagvlak
voor de bescherming en behoud van de
waarden van het Waddenzeegebied. Veel recreatieorganisaties
hebben de “Afsprakennotitie
droogvallen” ondertekend, terwijl ze de bijbehorende
Erecode ondersteunen en uitdragen.
Daaruit blijkt hun grote betrokkenheid bij het
wel en wee van de Waddenzee en tegelijkertijd
weerspiegelt die opstelling het besef dat mogelijke
verstoring door hun aanwezigheid moet
worden voorkomen.’
Een citaat waaruit blijkt dat de opstellers van het
convenant aandacht hebben voor de Erecode en
deze ook zien als passend in een goed concept
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 4

van vaarrecreatie op de Waddenzee.
Het convenant is een uitvloeisel uit de derde
PKB waarin de overheid vastlegt dat als de betrokkenen
niet zelf een convenant regelen over
verantwoord recreatief varen op de Waddenzee,
de overheid met nadere richtlijnen komt.
Bijvoorbeeld een maximum aan het aantal ligplaatsen.
Dat willen de Waddeneilanden natuurlijk
niet. De Waddenhavens willen graag nog wat
uitbreiden. Dat is het streven van de Stichting
Jachthavens Waddeneilanden.
Het convenant ademt een goede toon. Het valt
wel mee met de druk van de vaarrecreatie. Die
is de laatste jaren niet substantieel toegenomen,
maar men verwacht wel een lichte toename.
De toename op de Waddenzee komt vooral
van de toename van de vaarrecreatie op het IJsselmeer.
En dat komt door de toename van de
havenfaciliteiten en voorzieningen in dit vaargebied.
Ook blijkt uit het convenant dat het grootste
deel van het vaarverkeer plaatsvindt in het
Westelijk Waddengebied en dan alleen nog in
de vaargeulen. Voorbeeldig gedrag van de beginnende
Wadvaarders. Het grootste deel van
de vaarrecreatie, zo blijkt uit de cijfers, is vooral
gericht op langdurig verblijf op de Waddeneilanden.
Niet zo vreemd dus dat de havencapaciteit
naar de wens van de Waddeneilanden uitgebreid
wordt. Overigens is wel onderkend dat de capaciteit
niet berekend moet worden op de hoogtijdagen
van juli en augustus, maar op de drukte in
voor en naseizoen. Goed standpunt is dat, maar
dat leidt er toch wel toe dat de gewenste capaciteit
tot 2010 groeit van 1043 naar 1530 plaatsen.
Sommige Wadvaarders krijgen het dan benauwd,
want dat betekent meer vaarverkeer op
de Waddenzee en daar maak je maar slapende
honden mee wakker. Waar blijft dan de rust. Die
vrees is niet zo terecht want er zijn nou eenmaal
maar heel weinig Wadvaarders die durven afwijken
van de gangbare routes. En het is ook niet
de verwachting dat die ineens zullen toenemen.
Het convenant is ambitieus in het uitdragen van
de Erecode en de rol van de Wadvaarders en BBZ
in het handhaven ervan. Men gaat ervan uit dat
er nog meer ingezet wordt op communicatie, folders,
voorlichting dan we al doen. De BBZ wordt
stevig aangesproken op de verantwoordelijkheid
van de charterschippers voor hun opvarenden.
Ook is in het convenant een uitgebreid monitoringsysteem
opgenomen van de maatregelen.
Het melden van verstoringen zal worden uitgebreid.
Het voorstel van het aanstellen van Wadwachten,
met name hun voorlichtende rol, wordt
toegejuicht.
Het bestuur dat toch vaak bij de leest van de
schoenmaker blijft, meent dat het verantwoord
is dit convenant mee te ondertekenen en uit te
dragen hetgeen gezien de strekking van de visie
uit het convenant geen gekke gedachte is. Het
leidt tot een pragmatisch bondgenootschap tussen
de Waddenhavens, de recreatielobby van de
Waddeneilanden en de Vereniging Wadvaarders.
Wie had dat kunnen denken….!
Haven Ribe
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 5

‘SAMENWERKEN BIJ ZWAAR WEER’.
OP WEG NAAR DUURZAME SAMENWERKING IN
DE VAARRECREATIE
Gesprek met Geert Meeuwissen, projectleider Convenant Vaarrecreatie Waddenzee
Door Martin Berk
Het Convenant Vaarrecreatie Waddenzee is klaar.
Op 3 december 2007 zullen 22 partijen het Convenant
ondertekenen. Daaronder niet de minsten:
Minister Cramer van VROM en Minister Verburg
van LNV en regionale bestuurders zoals als
de Gedeputeerden van de drie Waddenprovincies,
de gemeentes op de Waddeneilanden, de
beheerder Staatsbosbeheer, en dan de gebruikers:
ANWB, de verenigde Waddenhavens, de
Beroepschartervaart en de Vereniging Wadvaarders.
Een bijzondere gelegenheid maar het is
ook een bijzonder arrangement. Want de partijen
die veel verschillende belangen dienen op de
Waddenzee zijn er na 9 maanden hard werken
en pittig van gedachten wisselen in geslaagd
een overeenkomst te bereiken over een kwetsbaar
onderwerp: varen op de Waddenzee. Kern
van het convenant is dat de partijen afgesproken
hebben om de vaarrecreatie zo te reguleren
dat nader ingrijpen van de overheid niet nodig
is. Het gaat dan vooral om de capaciteit van de
Waddenhavens en het varen en droogvallen op
het Wad. De afspraken gelden tot 2012. Gedurende
deze tijd zullen de afspraken goed gemonitord
worden.
We spraken met de ambtenaar die het met zijn
projectgroep voor elkaar gekregen heeft. Geert
Meeuwissen is beleidsmedewerker bij de provincie
Noord-Holland en is duidelijk zeer in zijn
nopjes. Waar het in een eerder stadium niet lukte
het convenant tot stand te brengen, lukt het
nu de provincie Noord-Holland wel. Misschien
zit daar ook wel de kern van het succes: afstand.
Noord-Holland ligt toch wat verder van het Wad
waar de verschillende belangenbehartigers en
belangen zitten. Meeuwissen: ‘Ik ben een relatieve
buitenstaander, als Noord-Hollander natuurlijk,
dan ken je eigenlijk alleen de TESO-boten
naar Texel, maar ook omdat ik geen relatie
had met het onderwerp. Ik wist er niets van, en
dat is voor zo’n klus een voordeel’. Meeuwissen
wist de partijen die zoals hij zegt ‘te vaak positioneel
zijn ingegraven’, te bewegen tot een vorm
van samenwerking die eigenlijk uniek is.
Vraag is natuurlijk hoe lang dat gaat duren.
Meeuwissen heeft daar wel vertrouwen in. ‘Er is
een klimaat ontstaan van duurzame samenwerking.
Dat wil niet zeggen dat er geen verschillen
zijn, maar men heeft de wil getoond de verschillende
belangen te willen overbruggen. Dat is belangrijke
winst’. Verder is er tijd nodig om elkaar
te begrijpen en te waarderen en om dezelfde
taal te gaan spreken.
Maar wat is dit convenant waard als één van de
grote partijen nog voor de ondertekening geheel
eigenstandig en geheel tegen de geest van
het akkoord, grote delen van het Waddengebied
afsluit voor Vaarrecreatie? Is hij niet bang dat
nog voor er ondertekend is de boel al uit elkaar
klapt. LNV heeft immers getoond lak te hebben
aan overleg en dat wekt natuurlijk grote irritaties
bij de andere partijen. De recreatieclubs waaronder
de Wadvaarders, hebben zich al laten horen,
zo ook de bestuurders van de Waddeneilanden.
Zij zijn zeer verontwaardigd over het eigenmachtige
optreden van LNV, dat zomaar 16 populaire
droogvallocaties in één pennenstreek tot verboden
gebied wil maken.
‘Ik kan het gewoon niet zo goed begrijpen’, zegt
Meeuwissen, ‘want ik denk dat er over het te bereiken
doel niet zoveel verschil van inzicht is,.
Misschien is het ook wel een clash of personalities:
er zijn aan alle kanten zoveel professionals
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 6

etrokken dat zij niet altijd voldoende afstand
kunnen nemen en zo wordt al snel het grotere
belang uit het oog verloren’. ‘Uiteindelijk denk ik
dat alle betrokken partijen, als de mist weer wat
is opgetrokken, met een kopje koffie en open
agenda’s weer bij elkaar gaan zitten om eerst te
kijken wat ze willen bereiken - en daar zijn ze het
snel over eens denk ik - en dan af te spreken hoe
je daar het beste kan komen. Je zou het ook als
een mooie oefening kunnen zien in “samenwerken
bij zwaar weer”.’
Hij adviseert de ‘gebruikersclubs’ dan ook de
rust te bewaren en zo snel mogelijk na ondertekening
met LNV om de tafel te gaan zitten om de
verhoudingen weer te normaliseren. ‘Ook LNV
gaat het natuurlijk om het resultaat’.
Hij roemt de constructieve bijdrage van de Wadvaarders
aan het ontstaan van het Convenant.
Hij vindt ook dat de Wadvaarders een belangrijke
rol vervullen door een brug te bouwen tussen
de recreatiebelangen en de natuurbelangen.
Hij merkte het afgelopen jaar een “ trendbreuk”
op in het optreden van de natuurclubs. Die worden
gestuurd door hun achterban die de natuur
actief wil beschermen maar ook – verantwoord
- wil gebruiken voor hun ontspanning. Leden betalen
niet meer alleen voor afgesloten gebieden.
Ze willen er in en actief deelnemen, maar ook actief
beschermen.
Meeuwissen is zelf geen wadvaarder. Hij bezit
een BM waar hij regelmatig mee over de Zuid-
Hollandse wateren zeilt. De vrijheid op het water
spreekt hem aan en hij kan zich daarom
goed voorstellen dat de Wadvaarders het vaargebied
op de Waddenzee toegankelijk willen
houden. ‘Maar’, zo zegt Meeuwissen, ‘dat kan
echter alleen als zij ook het belang van de natuur
in hun gedrag laten zien. Om dit te bereiken
is het, naast het convenant, dan ook zinnig dat
er een breedgedragen monitor van de verstoringen
komt. Dat leidt er toe dat men het eens
wordt over wat objectief vast te stellen verstoringen
zijn en hoe je er mee moet omgaan. Daarom
kent het convenant een uitvoerige uitvoe-
ringsparagraaf. Er zal actief gemonitord worden,
er komt een actief voorlichtingsprogramma en
er komt mogelijk een vorm van waddentoezicht
door de Wadwachters.’
Meeuwissen vraagt wel om wat geduld en begrip.
‘Geef elkaar nou minimaal twee jaar om
het convenant een succes te maken, dan is een
duurzame samenwerking binnen handbereik’.
Meeuwissen ziet hier een belangrijke rol weggelegd
voor de BBZ en de Wadvaarders:. Daarnaast
is het belangrijk om met de direct betrokkenen,
zoals gemeenten, natuurbescherming en vaarders,
samen op te trekken en agenda’s te zetten.
Dat maakt je sterk. Dat kan in het Toeristisch
Overleg Waddenzee (TOW) dat in het convenant
weer een volwaardige plaats krijgt, als adviesgroep
van het RCW.
‘Probeer de tijd te vinden om rimpels glad te
strijken’, is zijn advies.
Maar, zo hoor je in kringen van de gebruikers:
wat zou het mooi zijn als LNV daar een handje in
zou helpen
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 7

Gebiedsafsluitingen Waddenzee 2008: resultaten
van het overleg tussen gebruikers, beheerders en
overheden.
Aanleiding: dreigende afsluiting van 14 populaire wadplaten.
Verslag van afspraken uit drie besprekingen met
LNV, over art. 20 gebieden 2008.
Na de TOW vergadering van 9 oktober zijn er
drie gesprekken met LNV geweest:
* 06 november met terreinbeheerders en vrijwel
alle gebruikersorganisaties
* 27 november met terreinbeheerders, BBZ en
Wadvaarders over de vier hotspots
* 04 december met ANWB, HISWA, BBZ en
Wadvaarders over het totaal aan plannen
voor 2008 (en verder)
Het resultaat voor wat betreft de plannen voor
artikel 20 gebieden 2008 is als volgt
(de nummering van de voorstellen van LNV
wordt hier aangehouden):
1. Razende bol:
De grenzen van het huidige art. 20 gebied worden
naar oost en naar west verschoven, omdat
er veel zeehonden met hun jongen en vogels
een plek hebben gevonden.
De aantallen zijn in de besprekingen niet op tafel
gekomen maar worden nageleverd, zodat de
diverse achterbannen goed geïnformeerd kunnen
worden over deze maatregel **).
2. De Bollen
Het plan voor afsluiting van De Bollen is van de
baan. De betreffende schippers van rond-vaartboten
zullen separaat worden aangesproken.
3. Mosselgaatje
De huidige afsluiting van het gebied rond Mosselgaatje
betreft de periode van 15-5 tot 1-9. In
verband met zeehonden en hun jongen wordt
de afsluiting verlengd voor het gehele jaar. De
afsluiting wordt zo gelegd, dat kleine geul (de
meest zuid-westelijke) toegankelijk blijft.
4. Boschplaat en Koffieboonenplaat
De meest oostelijk gelegen punt is een HVP, die
blijft afgesloten (geen wijziging).
De plaat ten noorden van de oude Oosterom
blijft wel beschikbaar voor droogvallen (!). Van
hieruit kan het Noordzeestrand bereikt worden
via een wandelpad(corridor).
De nieuwe grens van het artikel 20 gebied wordt
naar het zuiden verschoven, komt ongeveer tussen
de huidige grens en de geul in te liggen;
strook voor droogvallen wordt dan een paar
honderd meter breed. Mocht na het broedseizoen
de afsluiting niet meer nodig zijn, dan verwijdert
het SBB de bebording.
5. Groene strand Ameland
Wordt afgesloten conform plan LNV
6. Vogelpolle
Wordt afgesloten conform plan LNV
7. Steenplaat
De uitbreiding van het bestaande artikel 20 gebied
wordt minder ver naar het westen doorgetrokken.
De westelijke grens wordt een eind teruggelegd;
details in kaart van 2008.
8A. Zwarte Haan
De uitbreiding van het gebied langs de Zwarte
Haan gaat niet meer tot en met de geul, maar de
geul blijft bevaarbaar; details in kaart van 2008.
8B. Dantziggat
De uitbreiding van het gebied langs het Dantziggat
gaat niet meer tot en met de geul, maar de
geul blijft bevaarbaar; details in kaart van 2008.
9. Holwerderbalg
De uitbreiding van het gebied langs de Holwer-
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 8

derbalg gaat niet meer tot en met de geul, maar
de geul blijft bevaarbaar; details in kaart van
2008.
10. Holwerderpier
Wordt aangepast conform plan LNV
11. Oostkant Ameland
Huidige afsluiting bij Oerd en Hon wordt niet vergroot;
situatie 2007 wordt gecontinueerd
12. Rif
Op grond van gegevens LNV en Staatsbosbeheer
blijkt er zich in 2007 op het Rif een HVP te hebben
gevestigd. Dat rechtvaardigt dan een afsluiting
gedurende de HW-periode, van 3 uur voor
tot 3 uur na HW. Evaluatie na 2008.
13. Oostpunt Schiermonnikoog
Huidige afsluiting wordt niet vergroot; situatie
2007 wordt gecontinueerd.
14. Rottumerplaat
Wordt aangepast conform plan LNV.
**) In algemeenheid is afgesproken dat de gegevens
van LNV aan ons beschikbaar worden gesteld
(zoals in 2006 ook gedaan werd) om de informatie
aan de diverse achterbannen goed te
kunnen verzorgen.
En verder:
Ter voorbereiding op werkwijze 2008 wordt er in
het voorjaar gesproken over het beleid mbt de
artikel 20 gebieden.
De communicatie zal in 2008 beter worden geregeld;
dit heeft dit jaar alle betrokkenen te veel
tijd gekost.
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 9

Jaarvergaderen
Door Eilard Jacobs
Ergens in oktober komt het moment waarop varen
niet zo leuk meer is, vroeg donker, nat koud
en er openbaren zich aan boord allerlei klusjes
die toch nog wel gedaan moeten worden.
Kortom, tijd voor de winterstalling. Ik weet wel,
het kan ook anders. Met kerst naar de Waddeneilanden
en zo, maar ik behoor in elk geval tot
de grootste gemene deler die dan begint met
het wat deprimerende aftuigen. Daarna moet er
van alles mee naar huis en verbaas je je erover
dat het ooit in de boot heeft gepast. Vervolgens
moet het schip op het droge enz. Na een aantal
weken hard werken (althans voor mij als ambtenaar),
leun je dan thuis bij de kachel achterover
in je luie stoel en vraagt je af waarom zoiets eigenlijk
minstens zo prettig is als een lange dag
met wind en regen in je gezicht aan het roer zitten.
Bovendien doen ze er in de periode erna alles
aan om je het varen te doen vergeten; Sinte
Maarten ~Klaas, Kerstmis, oud en nieuw, carnaval
en de belastingaangifte. Nee ’s winters is het
Wad ver weg.
Totdat …….er een brief van de Wadvaarders in
de bus valt, de aankondiging van de jaarvergadering,
die –tradities, hoe onhandig ook, moet
je hooghouden- steevast op de laatste zaterdag
van januari plaatsvindt. (heeft u hem al voor
2010 in uw palmtop staan?). Al bij het aanmelden
begint het Wad weer een beetje te leven. Op
de dag zelf staan we op een tijd op alsof we het
tij moeten halen en spoeden ons door sneeuwstorm
of hittegolf (dat laatste wordt steeds meer
waarschijnlijk volgens een gesjeesde presidentskandidaat)
naar Harlingen.
Voor mij is dit trouwens voor het eerst dat ik de
brief over de jaarvergadering met zo’n onbevangen
jeugdig enthousiasme begroet. In mijn periode
als bestuurslid was de aanloop wel anders.
De drukste bestuursperiode van het jaar, uitpuilende
mailboxen en in de brief staan geen verrassingen
want die heb je dan zelf geschreven.
Maar goed, nu kan ik me toch scharen onder het
gewone volk en me verheugen op dit jaarlijks ritueel.
Toen ik net lid was van de Wadvaarders ging ik
voor het eerst naar de vergadering, vooral in de
hoop er iets op te steken van het Wadvaren wat
ik nog niet wist en dat was toen heel veel. Tegenwoordig
vind ik zelfs de formele jaarvergadering
interessant, mits de borrel om vier uur maar niet
in het gedrang komt. Maar het hoogtepunt blijft
toch de middagpauze met traditionele winterkost,
sterke verhalen uitwisselen en Dellewalwals.
Je gaat niet zomaar naar de jaarvergadering,
nee daar hoort een heel ritueel bij. Om te beginnen
de dresscode. Pakken, laat staan driedelig,
zijn taboe anders wordt je aangezien voor genodigde
(al vermommen die zich tegenwoordig
ook steeds vaker als Wadvaarder). Nee de schipperstrui
moet van boord, met de wat afgetrapte
schoenen en een versleten corduroi broek. Dames
hebben het wat makkelijker, die mogen gewoon
iets leuks aantrekken, maar wel met trui.
Je krijgt van te voren ook papieren die je mee
moet nemen. Op een aantal bladen staan alleen
maar cijfertjes. Ik hoop altijd dat het klopt en gelukkig
staat er altijd iemand op verzoek op die
me verteld dat dit inderdaad het geval is (dat
is voorgekookt, die mensen zijn daarvoor ingehuurd
en heten kascommissie). Voor het ritueel
hebben ze vervolgens nog een en ander aan te
merken, maar ik slaak vooral een zucht van verlichting
dat ik het niet hoef na te rekenen.
Verder is het leuke ook dat je gerommel hoort.
In zo’n vereniging als de Wadvaarders, met erg
betrokken leden (die dat bijvoorkeur al vanaf
de oprichting zijn), wordt enthousiast meebestuurd.
Waarom het niet anders had gekund en
zo. Bestuur en de betreffende leden doen dan
altijd net alsof ze het allemaal voor het eerst horen
en zeggen, maar alles is allang in een e-mail
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 10

lawine langs geweest of onderwerp geweest van
de forumdiscussie op de Website, die behalve
door de deelnemers door niemand wordt gelezen.
Gezellig gerommel dus. En ook wel nuttig
hoor, want het bestuur moet niet alles goed
doen, dat is saai.
Er is ook altijd een verslag van de vorige vergadering,
waarvan niemand zich meer iets kan herinneren
na een jaar en een heel zomerseizoen.
Er is een jaarverslag, dat is een stukje Wadvaardersgeschiedenis.
Nu heb ik altijd geleerd dat
je de geschiedenis niet kan veranderen, maar
er zijn altijd wel een paar leden die dit toch proberen.
Tussen de papieren door, ze worden allemaal
serieus behandeld, komen wat luchtiger
onderwerpen. Er worden trofeeën, plakkettes en
complimenten uitgedeeld en daar worden dingen
bij gezegd –die gelukkig in het verslag komen
want op het moment zelf vergeet ik ze altijd
meteen weer-. Ten slotte komt als piece de resistence
de koersnotitie. Daar gaat het eigenlijk
om begrijp ik, maar na al die stukken en rituelen,
met de borrel in zicht en de rondvraag nog
voor de boeg, willen de meesten daar niet veel
woorden meer aan vuil maken. De rondvraag is
een gebeurtenis op zich. Soms heeft iemand een
werkelijk zinvolle suggestie, daar wordt keurig
op geantwoord dat “we dat mee zullen nemen”.
Soms zijn er leden die alle kansen voorbij hebben
zien gaan en de rondvraag aangrijpen om
nog wat lekkere principiële punten aan te zwengelen.
Een kansloze zaak natuurlijk met de borrel
in het vooruitzicht. En altijd is er een bekende
schrijver van boekjes over zeezeilen met een
wastobbe, die op onderhoudende manier het
woord voert, zonder dat dit ergens toe leidt overigens.
Na een lange dag “Wadvaren in een schoolgebouw”
worden we dan eindelijk losgelaten. Een
deel stort zich op de bar. Anderen praten na
(twee betekenissen) en een ook niet te verwaarlozen
groep spoed zich direct opgelucht naar
huis. Een ding is zeker, de Wadvaarders kunnen
weer een jaar vooruit.
Eilard Jacobs
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 11

- - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Bestuursstukken en ingekomen stukken ten behoeve van de Jaarvergadering en Algemene Ledenvergadering
van de vereniging Wadvaarders op 26 januari 2008
in de Maritieme Academie, Almenumerweg 1, 8861 KM Harlingen.
Dagprogramma Jaarvergadering
Wadvaarders 2008
zaterdag 26-01-08
09.30 – 10.00 uur Ontvangst, inschrijving en koffie
10.00 – 10.15 uur Opening door de voorzitter
10.15 – 11.00 uur Kritische bespiegeling door dr. Henny van der Windt,
marien ecoloog, over ‘Wildernis ervaren op het Wad’
http://www.pubscan.nl/vanderwindt.html
11.00 – 12.15 uur Workshops of gezellig loungen met wadvrienden
lijst workshops binnenkort op www.wadvaarders.nl
12.15 – 13.30 uur Lunch – twee groepen na elkaar
13.30 – 14.30 uur Forumdiscussie n.a.v. de dreigende afsluiting van 14 populaire
droogvalplekken: De tijd van praten voorbij ?
Forumvoorzitter: Frits Wester
14.30 – 16.30 uur Formele jaarvergadering
16.30 – 17.30 uur Napraten met een hapje en een drankje
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 12

Agenda voor de Algemene Ledenvergadering van de vereniging WADVAARDERS,
te houden op zaterdag 26 januari 2008
in de Maritieme Academie, Almenumerweg 1, 8861 KM Harlingen.
1. Opening
2. Mededelingen
3. Ingekomen stukken
a. brief W. Geradts, opgenomen in Berichten 68, na de bestuursstukken
b. brief E. Knol-Licht, opgenomen in Berichten 68, na de bestuursstukken
4. Verslag van de Algemene ledenvergadering d.d. 27 januari 2007 (bijlage 1)
5. Uitreiking Wadvaarderstrofee
6. Uitreiking Wadvaardersplaquettes
7. Financieel verslag en balans over 2007 (bijlage 2)
8. Verslag Kascommissie; benoeming nieuw lid Kascommissie
9. Jaarverslag 2007 (bijlage 3)
10. Koersnotitie (bijlage 4)
a. Opstelling en strategie van de Wadvaarders; inbreng uit de forumdiscussie
b. Communicatie; advies van de werkgroep Communicatie (bijlage 5) en Communicatiebeleid 2008
(bijlage 6)
11. Begroting 2008 (bijlage 2)
12. Bestuurssamenstelling, benoeming bestuursleden (bijlage 7)
statutair aftredend herkiesbaar Maarten Snel
statutair aftredend Maaike Richards
statutair aftredend Evert Jan de Kluizenaar
aftredend Hans Detmers
voordracht bestuur Jaap Bosch
voordracht bestuur Jan Asselbergs
voordracht bestuur Gijs Lamsvelt
13. Rondvraag
14. Sluiting
Bestuursstukken, bijlagen, dagprogramma, jeugdprogramma en organisatorische informatie tevens
te raadplegen op www.wadvaarders.nl onder het kopje Jaarvergadering 2008
Schriftelijke aanmelding voor het dagprogramma tot uiterlijk 21 januari 2008.
Voor deelname aan de ALV. is geen vooraanmelding vereist.
- - - - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 13

- - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Bijlage 1
Verslag van de formele jaarvergadering van
de vereniging Wadvaarders. Gehouden op 27 januari 2007
in de Maritieme Academie te Harlingen.
1. Opening
De voorzitter opent de vergadering en heet iedereen, waarbij speciaal genoemd de genodigden, hartelijk
welkom op deze 17e jaarvergadering van de vereniging Wadvaarders.
2. Mededelingen
Er zijn geen mededelingen.
3. Verslag van de Algemene Ledenvergadering van 28 januari 2006
Kort wordt ingegaan op de vraag van vorig jaar over het ankerlijntje dat niet meer op het nieuwe logo staat.
Vorig jaar is toegezegd dat het lijntje er weer op zou komen.Na onderzoek blijkt dit complexer dan gedacht
waardoor uiteindelijk besloten is dat het ankerlijntje niet meer op het logo geplaatst zal worden.
Het verslag wordt goedgekeurd en vastgesteld.
4. Informatie over aktiviteiten
- Presentatie van de droogvalwaarnemingen
Wim de Jong heeft de waarnemingen van 2006 wederom mooi in kaart kunnen brengen. De verschillende
waarnemingen konden nu worden vergeleken over een periode van 4 jaar. Dat is de proefperiode die genomen
is om te kunnen aantonen dat Wadvaarders geen bedreiging zijn voor de Wadden. In 2006 waren
er maar liefst 44 waarnemers actief om hun waarnemingen aan Wim door te geven. In totaal zijn er 3.079
schepen waargenomen, waarvan 18 schepen een verstoring hebben veroorzaakt. Procentueel komt het
aantal verstoringen voor 2006 op 0,6%. Per jaar is er een duidelijke vermindering van verstoringen te zien.
Wim is door zijn onderzoek tot de volgende conclusies gekomen:
- Het wordt niet drukker op droogvalplaatsen
- Verstoring neemt niet toe
- Het aandeel van schepen in de verstoringen neemt af
- Drukte levert geen bijdrage aan verstoring
Maarten Snel bedankt Wim voor al zijn werk en benadrukt nogmaals hoeveel waarde zijn onderzoek heeft
voor Wadvaarders. Wim geeft aan nog wel meer voor de vereniging te willen betekenen, maar dan moeten
we wel snel zijn want over 2 jaar gaat hij op wereldreis.
5. Uitreiking Wadvaarderstrofee
De vuurtorenwachters, oftewel de Zeeverkeersleiders van Rijkswaterstaat, van Schiermonnikoog en Terschelling
hebben de trofee in 2006 in ontvangst genomen. Ted van der Zee (vuurtoren Schiermonnikoog)
brengt namens de Zeeverkeersleiders de trofee weer mee terug naar Harlingen en geeft aan zeer erkentelijk
en dankbaar te zijn de trofee vorig jaar te hebben ontvangen.
De trofee heeft het eerste half jaar op Terschelling gestaan, waarna Maarten Snel hem persoonlijk naar de
vuurtoren van Schiermonnikoog heeft gebracht. Samen met Jan Wever (vuurtoren Terschelling) geven de
vuurtorenwachters nog een korte presentatie over de werkzaamheden van de zeeverkeersleiders. Daarin
benadrukken zij dat de Vuurtorens niet onder de kustwacht vallen, maar een onderdeel zijn van Rijkswaterstaat
(verkeerscentrale). Binnenkort komt er één verkeerscentrale die zal worden gevestigd in de Zeevaartschool
van Terschelling.
De trofee is door de vuurtorenwachters aangevuld met minivuurtorentjes van Terschelling en Schiermonnikoog
en wordt weer teruggegeven aan Maarten Snel.
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 14

Dit jaar gaat de trofee naar Stichting W.A.D. ,voorheen de ‘’Wilde Kokkels’’. Deze stichting bepleit het invoeren
van het systeem ‘’Wadwachten” met behulp van het Waddenfonds. Wadvaarders zijn niet gelukkig met
de naam Wadwachten, maar staan wel achter het beoogde ‘’gastheerschap’’. Dhr. Lenze Hofstee neemt de
trofee in ontvangst en doet nog kort het woord. Hij geeft aan dat St. W.A.D. zich niet bemoeit met het beheer
van het gebied. Hij waardeert Wadvaarders bijzonder vanwege de activiteiten rond de Erecode. De invulling
die Wadvaarders hieraan geven, lijkt effect te hebben. Stichting W.A.D. wil ook anderen doordringen
van het belang van de Erecode. Wadwachten moeten het gedachtengoed verspreiden onder alle wadgebruikers.
Handhaving/dwang werkt volgens Lenze niet. Je moet de mensen juist verleiden tot goed gedrag.
LNV geeft nu schadelijke vergunningen uit en daar is Stichting W.A.D. het niet mee eens. Een voorlichtingsplek
bijvoorbeeld is leuk voor de recreanten en werkt beter. Dan wordt er iets geboden waar de mensen
iets aan hebben.
Stichting W.A.D. wil graag samenwerken met terreinbeheerders en recreanten en Lenze hoopt daarom ook
echt dat de stichting de trofee waard is.
6. Uitreiking Wadvaarders plaquettes
Sieny van Weesep ontvangt de plaquette als dank voor haar jarenlange hulp achter de schermen bij de organisatie
van de jaarvergadering.
De andere plaquette gaat naar Els Knol-Licht als dank voor haar jarenlange werk als hoofdredacteur van de
Berichten. Els heeft besloten haar stokje door te geven aan de andere redactieleden die inmiddels al een
poosje meedraaien. Zij ontvangt naast de plaquette een scheepsbel zodat ze af en toe nog iets van zich kan
laten horen. Els heeft altijd veel geschreven voor de Berichten. We hopen dat deze verhalen nog lang blijven
komen.
7. Financieel verslag en de balans over 2006, verslag kascommissie,
Evert Jan de Kluizenaar, de penningmeester geeft kort een toelichting op het financieel verslag. Het gaat
goed met de vereniging. Ook 2006 is weer afgesloten met een positief resultaat. Evert Jan zijn uitleg wordt
vrolijk afgesloten met applaus uit de zaal.
Op 18 januari 2007 hebben Fook Blank en Luuk Knol de financiële stukken van de vereniging Wadvaarders
op het kantoor van Zodiak te Groningen bestudeerd. Luuk Knol doet namens de kascommissie hierover verslag.
De resultatenrekening en de balans zijn doorgenomen, waarna kritische vragen zijn gesteld om een
duidelijk beeld te krijgen. Vervolgens heeft de kascommissie een aantal aanbevelingen gedaan die op papier
zijn opgesteld en door het bestuur zal worden meegenomen. De kascommissie complimenteert de
penningmeester en de financieel administrateur (Prem Anroedh) en stellen de vergadering voor om op basis
van hun bevindingen decharge te verlenen aan de penningmeester. De vergadering stemt bij acclamatie
met dit voorstel in.
8. Benoeming nieuw lid voor de kascommissie
Frits Bausch neemt naast Fook Blank zitting in de kascommissie.
9. Jaarverslag 2006
Pagina 1: Onder kopje Erecode
Pieter van Kuppenveld drukt ons op het hart alert te blijven bij zaken omtrent de Erecode omdat er later
ook op gecontroleerd kan worden.
Luuk Knol vraagt nog wat bedoeld wordt met ‘’het bovengenoemde resultaat’’ (laatste regel tweede blok).
Hiermee wordt bedoeld dat de Erecode opgenomen zal worden in het Convenant Recreatievaart.
Pagina 3: Onder kopje communicatiebeleid
Wim Geradts geeft aan de beleidsnota te ‘’wollig’’ te vinden en denkt dat je hiermee naar buiten toe slecht
wordt begrepen. Hij stelt een andere hoofdlijn voor om de vereniging Wadvaarders voor iedereen open te
stellen, vooral ook de beginnende Wadvaarders: met een standaardhandleiding, een klein korps lezingge-
- - - - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 15

- - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
vers en een cursus Wadvaren voor beginners. Voorzitter Maarten Snel geeft aan dat een cursus toegejuicht
wordt, mede ter verspreiding van de Erecode, maar dat het niet beschouwd moet worden als kerntaak van
de vereniging.
Het voorstel van Wim Geradts vindt verder geen medestanders.
Het communicatiebeleid binnen onze club was aan vernieuwing toe. Daarom er nu een werkgroep in het leven
is geroepen. Uitgangspunt voor de advisering door deze Werkgroep Communicatie is de in 2006 geformuleerde
notitie ‘Communicatiebeleid Wadvaarders – opscherpen’. Hierin worden naast andere doelgroepen
de zogenoemde ‘’scharrelaars’’ aangewezen als hoofddoelgroep voor ledenwervingen. Vanuit het publiek
komt nog de reactie dat je onervaren Wadvaarders juist niet moet stimuleren het Wad op te gaan.
Tot slot geeft de voorzitter aan dat wij het geven van lezingen toejuichen en dat het belangrijk is daarin te
wijzen op de inhoud van de Erecode. Hier is dan ook nooit nee tegen gezegd. Wij willen daarom ook graag
meer vlaggendragers die deze lezingen kunnen geven. Dit wordt afgesloten met applaus.
Els Knol geeft aan dat in de Koersnotitie van 2006 niets over een koerswijziging van de Berichten en Website
staat vermeld waarover nu dus wel in het jaarverslag wordt geschreven. Hierdoor vraagt ze zich af waarom
het bestuur er voor heeft gekozen het communicatiebeleid te wijzigen en welk belang voor de vereniging
hier in is gediend. Ze geeft aan ook namens Teun van Waart te spreken. Maarten Snel leest een brief
voor van Teun van Waart waarin hij uitleg geeft over zijn afwezigheid.
Maarten geeft aan dat er wel met Teun over is gesproken en veel over op papier is gezet. Achteraf had de
Berichten er inderdaad bij betrokken moeten worden.
Het bestuur betreurt het dat Teun is afgehaakt. Het klopt dat destijds niet alles goed is gecommuniceerd.
Mede een reden nu een goed opgezet communicatieplan te maken.
Els vraag zich af waarom er niet meer mensen binnen de vereniging bij worden betrokken. De voorzitter
geeft aan, dat de Werkgroep Communicatie dient te zorgen voor een terugkoppeling naar de redacties.
De redactie van de Berichten bestaat nu uit 4 personen. De Website uit 1 persoon. In de toekomst hopen
we dat er meer mensen willen helpen, maar om het niet meteen te breed te maken houdt eerst de Werkgroep
Communicatie ons op de hoogte.
10. Koers 2007.
Theo de Winkel, Wadvaarderslid en lid van Stichting Noordzee geeft aan dat de Noordzeezeilers een boekje
met meldingen hebben, die ze aan het begin van het seizoen aan zeezeilers doen toekomen. Het is een
soort logboek waarin de waarnemingen die op zee zijn gedaan worden opgenomen. In dit boekje staan
mooie afbeeldingen van de zeedieren wat de kinderen uitermate enthousiasmeert. Hij legt daarbij uit dat
de meeste vervuiling op het Wad voortkomt uit de vervuilde Noordzee. Dit boekje kan een goed voorbeeld
zijn voor de Wadvaarders om te gebruiken voor de ogen en oren op het Wad. Theo zorgt dat er een paar
boekjes naar het bestuur worden gestuurd zodat we kunnen kijken of het ook iets is voor onze vereniging
Luuk Knol vraagt waarom er over uitersten wordt gesproken in de eerste alinea van pagina 1. ‘’Met onze benadering
verbinden wij twee (schijnbare) uitersten met elkaar…….. Dit zal worden gewijzigd “twee (schijnbaar)
uiteenlopende belangen met elkaar verbinden”
Pieter van Kuppenveld vraagt over pagina 4 wat de vereniging te bieden heeft aan de jonge Wadvaarder.
Karen Huitenga beantwoordt deze vraag door aan te geven dat er in de praktijk inderdaad minder jongeren
zijn, wat vooral komt omdat de ‘’oudere’’ Wadvaarder meer te besteden heeft. Het is een voorrecht als
je als ‘’jongere’’ al op het Wad kunt varen. Over het algemeen adviseert Karen om je hier niet te druk om te
maken. Jan Asselberg adviseert daarom wel dat het goed is om je schip al vroeg aan je kinderen mee te geven.
Het communicatieplan en de website zijn overigens een goed voorbeeld van verjonging. De vereniging
wil graag in deze tijd meegaan en het voor iedereen toegankelijker maken, zo ook dus voor de jongeren.
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 16

11. Begroting 2007
De kascommissie geeft als advies duidelijker te formuleren waar alles onder valt. Nu zijn bijvoorbeeld de
kosten van de Werkgroep over twee posten verdeeld. De begroting wordt goedgekeurd en vastgesteld.
12. Benoeming bestuursleden.
Eilard Jacobs neemt na jaren vice-voorzitterschap en grote inbreng afscheid als bestuurslid van de vereniging
Wadvaarders. Gelukkig mogen wij altijd contact met hem opnemen en hem met zijn brede kennis van
zaken om advies te vragen. We hopen daarbij dat hij wel van die leuke stukjes zal blijven schrijven in de Berichten.
Eilard wordt bedankt en ontvangt een boek en scheepsbel die nog voorzien zal worden van een inscriptie.
De plaats van Eilard wordt ingenomen door Karel Helder, die zich kort aan iedereen voorstelt. Kort, omdat
de kinderen staan te popelen een act aan de leden te presenteren. Karel is een Wadvaarder van het eerste
uur en heeft al eens in het bestuur gezeten als voorzitter.
Hans Detmers is herkiesbaar voor de duur van 1 jaar omdat er momenteel geen andere leden zijn die zich
hebben aangemeld voor een bestuursfunctie. Nieuwe kandidaten voor een bestuurslidmaatschap worden
opgeroepen zich te melden, want ook Maaike Richards zal in 2008 aftreden. Via Berichten en Website zal er
ook een oproep worden gedaan.
Het blijven van Hans Detmers en het aantreden van Karel Helder wordt middels applaus door de leden
goedgekeurd.
Hierna komen de kinderen verkleed als piraten het podium op, op zoek naar attributen zodat ze hun lied
aan ons kunnen voordragen. Een prachtige voordracht door de toekomstige Wadvaarders.
13. Rondvraag
“Hoe ziet de sociale kaart (het netwerk) van het bestuur er uit en welke instanties zijn er allemaal die zich
met het Wad bemoeien?” - Deze vraag zal in een klein groepje geïnteresseerden beantwoord worden.
“ Het oude logo blijft mooier, moeten we dit niet gewoon weer invoeren’’ - Het bestuur zal dit in ieder geval
weer met elkaar bespreken.
‘’ Is het een idee dat het bestuur de leden frequenter op de hoogte houdt over het communicatiebeleid?’’
– Ja, dit doen we graag en het zal via de werkgroep naar buiten worden gebracht op de website en via de
Berichten.
‘’ Is de Werkgroep Communicatie open voor alle leden?’’ – De werkgroep is al gevormd, dus willen we niet
meer storen. Er wordt vanuit de werkgroep naar de samenstelling gekeken. De laatste bijeenkomst is op 22
maart. De werkgroep brengt dan advies uit naar het bestuur. De werkgroep staat open voor adviezen.
15. Sluiting
De voorzitter bedankt de Werkgroep Jaarvergadering voor de goede organisatie van deze jaarvergadering
en sluit de vergadering. De vrijwilligers ontvangen na de sluiting nog een kleine attentie als dank voor hun
inzet.
Maaike Richards
- - - - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 17

- - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Bijlage 2
Rapportage Vereniging Wadvaarders 2007
Betreft: Periode januari t/m November 2007
Verenigingsopbrengsten Begroting Baten Begroting
2007 2007 2008
Resultaat verkoop kleine vlaggen € 1.200 € 1.269 € 1.200
Resultaat verkoop grote vlaggen € 300 € 20 € 100
Resultaat verkoop T - Shirt Polo’s € 300 € 479 € 200
Contributie verenigingen € 600 € 350 € 500
Contributie verenigingen vorig jaar € 350
Contributie voorgaande jaren € - € 420 € 400
Contributie € 23.000 € 24.340 € 25.000
Giften € 2.000 € 2.348 € 2.000
Inkomsten Jaarvergadering € 2.500 € 2.395 € 2.400
Ontvangen rente € 700 € 844 € 850
Overige opbrengsten € - € -
______________________________________
Totaal € 30.600 € 32.465 € 33.000,00
______________________________________
Begroting Lasten Begroting
Verenigingskosten 2007 2007 2008
Kosten jaarvergadering € 4.500 € 3.630 € 4.500
Kosten bestuur € 3.800 € 4.973 € 5.000
Berichten ( Verenigingsbladen ) € 6.200 € 4.100 € 6.200
Kosten werkgroepen/voorlichting PR € 4.000 € 5.842 € 1.000
Kosten akties € 1.500 € 41 € 500
Kosten website € 568 € 1.000
Abonnementen Technische € 500 € 633 € 650
Kontributie’s / watersportberaad € 800 € 786 € 800
Administratiekosten Zodiak € 4.200 € 3.591 € 4.200
Kosten vernieuwde huisstijl € 3.000
Kosten regio bijeenkomsten € 1.500
Porti / vrachtkosten € 3.000 € 1.170 € 3.000
Bankkosten € 100 € 144 € 150
Inkoopkosten reclame materiaal € 500 € 2.834 € -
Inkoopkosten overige € 1.000 € 480 € 1.000
Overige Kosten € 500 € 174 € 500
Kosten juridische aktie’s € 737 € - €
______________________________________
Verenigingsresultaat ( t/m 3e Kwartaal ) € 30.600 € 29.703 € 33.000
______________________________________
Winst € 2.762
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 18

Tegoeden bij de financiële instellingen:
Postbank
Zakelijke rekening giro € 2.877
Kapitaalrekening giro € 35.705
Balans
GB-rekening Omschrijving Debet Credit
-2.007 -2007
Balans
750 Reserve 26.493
800 Voorziening juridisch fon 9.921
1.200 Giro 2.877
1.260 Postbank Rentemeer Rekening 35.705
1.350 Leden 815
1.910 Vooruitontvangen contribu 70
Voorraad vlaggen, t-shirts
p.m
2.040 Vraagposten -150
Winst 2.763
Cumulatief Resultaat 2.763
Winst & Verlies
4.100 Kosten jaarvergadering 3.630
4.200 Kosten bestuur 4.973
4.300 Drukkosten verenigingsbla 4.100
4.400 Kosten werkgroepen/voorlichting en PR. 5.842
4.500 Kosten Akties 41
4.600 Kosten website 568
4.700 Kosten juridische akties 737
4.810 Kontributie / watersportberaad 786
4.820 Administratiekosten 3.591
4.830 Porti/vrachtkosten 1.170
4.840 Bankkosten 144
4.860 Abonnement technisch 633
4.900 Overige kosten 174
7.040 diverse inkoopkosten 2.834
7.090 Inkoopkosten Recl. Promotiematr. 480
8.000 Verkoop vlaggen klein 1.269
8.010 Verkoop vlaggen groot 20
8.090 Verkoop overige 479
8.100 Contributie vorig jaar 420
8.110 Contributie dit jaar 24.340
8.160 Contr.vereniging dit jaar 350
8.200 Giften leden 2.348
8.300 Bijdragen jaarvergadering 2.395
8.400 Rente 844
Winst 2.763
- - - - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 19

- - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Toelichting
Het boekjaar 2007 omvat slechts 11 maanden: derhalve vallen sommige grootboekposten lager uit,
omdat de rekening 4e kwartaal in het nieuwe boekjaar 2008 valt. Het betreft ondermeer Zodiak en
porti en akties (regiobijeenkomsten). De post “Berichten “is lager vanwege het niet verschijnen van
een ingepland nummer
Bestuurskosten vertegenwoordigen een aantal items: vergaderkosten ( ook zaalhuur),
maaltijdkosten, reiskosten, representatiekosten, kantoorkosten.
Het verschil tussen kosten Jaarvergadering en opbrengsten Jaarvergadering wordt verklaard door ondermeer:
maaltijdkosten gasten, huur multimedia, storting schoolkas ( geen zaalhuur gevraagd),
attenties sprekers en vrijwilligers , reiskosten voorbereiding e.d.
Kosten werkgroep PR omvat: reiskosten, kosten communicatiedeskundige, maaltijdkosten, zaalhuur,
huur multimedia.
De post openstaande vorderingen op de balans bestaat uit nog niet betaalde contributie 2007, plus
gecumuleerde vorderingen wegens niet betaalde contributie vermoedelijk over de jaren 2002 tot en
met 2006. Deze post wordt in de het boekjaar 2008 gecorrigeerd. Openstaande vorderingen uit
hoofde van contributies van voor 2007 zullen daarbij worden afgeboekt.
Er is een voorraad van 314 kleine vlaggen, 163 grote vlaggen, 83 t-shirts in kindermaten. De inkoopwaarde
van deze voorraad zal in de balans 1e kwartaal 2008 worden opgenomen
In 2008 zal een nadere instructie voor het declareren worden opgesteld. Daarnaast zal een declaratieformulier
ingebruik worden genomen. Over 2008 gedeclareerde reiskosten worden vergoed op basis
van € 0,18 p/km of werkelijk gemaakte reiskosten.
Meerdere facturen over 2007 zijn nog te ontvangen: regiobijeenkomsten Woerden en Zwolle, kosten
vernieuwen huisstijl, kosten secretariaat 4e kwartaal.
Door een afrondingsfout in het boekhoudprogramma is € 1 verschil ontstaan tussen de winst onder
verenigingsresultaat en de winst op de balans.
Personele mutaties bij Zodiak. De wisselingen van het ons ondersteunende personeel bij Zodiak
heeft enige gevolgen( gehad) voor de presentatie van kwartaal-en jaarrekening. De rapportage over
het 2e en 3e kwartaal kwamen zeer laat beschikbaar. Alle te betalen rekeningen zijn weliswaar geboekt,
zij het dat door Zodiak niet altijd op de juiste grootboekpost is geboekt. Dit kon niet in alle
gevallen hersteld worden.
E.J. de Kluizenaar, 31 december 2007
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 20

Bijlage 3
JAARVERSLAG 2007 VAN DE VERENIGING WADVAARDERS
(het verslag van de werkzaamheden van de Vereniging)
Op grond van veel waarnemingen gedurende de proef met de Erecode voor het droogvallen wordt in de eindevaluatie
geconcludeerd dat de verstoringen door droogvallende boten en hun bemanningen niet toegenomen,
maar op de meeste plaatsen licht afgenomen zijn. Dat de proef als zodanig geslaagd is leidt tot de
volgende stap: De afspraken uit de Erecode worden tot wet- en regelgeving gemaakt. Dat gaat overigens
niet van de ene dag op de andere. Om er voor te zorgen dat er tussen de huidige situatie en de nieuwe weten
regelgeving geen “gat” ontstaat, zijn de afspraken uit de Erecode voor vier jaar verlengd. Dat is opgenomen
in het Convenant Vaarrecreatie. Ook worden in dit convenant afspraken gemaakt over voorlichting,
educatie, waarneming (monitoring) en handhaving, evenals over lange-termijn-onderzoek.
Dit convenant gaat vooral over het aantal ligplaatsen in de waddenjachthavens. Maar parallel daaraan is
beschreven dat een goede balans tussen natuur en recreatie zeer wel mogelijk is. In onze termen noemen
wij dat: Vrij en Verantwoord varen en droogvallen. De vereniging Wadvaarders is een van de partijen die betrokken
was bij de totstandkoming van het Convenant Vaarrecreatie; dit convenant is daarom door ons ook
mede-ondertekend. De ondertekening heeft 3 dec. j.l plaats gevonden.
In dit convenant staat beschreven dat de inzichten uit onderzoek en monitoring, zijnde enkele van de vervolg-activiteiten
van het convenant, zullen worden ingebracht in Natura 2000 en het beheer- en ontwikkelplan.
De vereniging Wadvaarders is als lid van het Programmateam bij die vervolgactiviteiten betrokken.
Met de gezamenlijke natuurbeheerorganisaties is afgelopen jaar niet zo intensief overlegd over invulling
van de zogenoemde Oren-en-Ogen-op-het-Wad functie van Wadvaarders, zoals besproken tijdens de jaarvergadering
2007. Helaas heeft het niet tot concrete plannen geleid.
Over de markering van het Smeriggat voor het seizoen 2007 is opnieuw gesproken, andermaal tussen RWS,
LNV en de vereniging Wadvaarders. Volledig weghalen van de betonning was voor de vereniging Wadvaarders
geen optie; gewoon betonnen alsof het een doorgaande route is is voor RWS onbespreekbaar omdat
de geul in feite dood loopt en dus geen vlotte en veilige vaart kan worden geboden. In goed overleg is
daarom besloten om de zuidelijke punt van het artikel 20 gebied op het Rif te markeren met een gele stompe
boei, gedurende de periode dat het gebied gesloten is wegens broedende vogels. De geul die toegang
geeft tot het rustige water tussen Engelsmanplaat en Rif loopt pal langs de zuidzijde van die gele stompe
ton. Als die lastige ingang gepasseerd is, moet de schipper zelf zijn route vinden, op weg naar een goede
anker- of droogvalplek. Na afloop van seizoen 2007 zal deze pragmatische oplossing opnieuw besproken
worden. Niet alleen het Smeriggat is van belang voor de Wadvaarders, bij voorkeur blijft natuurlijk het hele
Waddengebied open om Vrij en Verantwoord van te genieten. De Wadvaarders hebben er uiteraard begrip
voor dat er gebieden zijn die beschermd moeten worden voor de vogels en natuur en dus afgesloten moeten
worden.Deze artikel 20 gebieden zijn een belangrijk onderwerp voor de Wadvaarders. Temeer omdat
LNV niet altijd met gegronde redenen voornemens heeft bepaalde gebieden af te sluiten. In de TOW-vergadering
van 9 oktober presenteerde LNV 14 voorstellen voor aanwijzing, uitbreiding of wijziging van artikel
20 gebieden voor het jaar 2008. De toelichting bij deze voorstellen was summier en globaal (er is te vaak
verstoring van zeehonden, er is verstoring vanuit droogvallende schepen, et cetera). Tijdens de TOW-vergadering
van 9 oktober heeft over deze 14 voorstellen geen overleg plaatsgevonden, anders dan in algemene
zin over de gang van zaken die tot deze voorstellen heeft geleid. Op 6 november 2007 heeft LNV-Noord
overleg gehad met de terreinbeheerders en de gebruikersorganisaties over de artikel 20 gebieden. Aan de
- - - - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 21

- - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
hand van de agenda is constructief gesproken over vier van de veertien voorstellen van LNV. Na de TOW
vergadering van 9 oktober en 6 november zijn er nog twee gesprekken met LNV geweest., op 27 november
met terreinbeheerders, BBZ en Wadvaarders over de vier hotspots en op 04 december met ANWB, HISWA,
BBZ en Wadvaarders over het totaal aan plannen voor 2008 (en verder) Het resultaat voor wat betreft de
plannen voor artikel 20 gebieden 2008 is onder andere op de Website bekend gemaakt. Het definitieve en
formele besluit volgt in de Staatscourant, medio januari.
Op 7 september stond het traditionele VIP-varen gepland. Aanvankelijk hadden we het RCW uitgenodigd.
Maar dat gaf al spoedig aan dat de geplande datum niet haalbaar was.
We hebben daarop de tweede-kamer-commissies voor LNV en VROM uitgenodigd. Bij de secretariaten van
die beide commissies viel de uitnodiging in goede aarde, zowel qua bedoeling als qua datum. Maar het
aantal belangstellenden was uiteindelijk te gering.
Voor komend jaar hebben we opnieuw het RCW uitgenodigd.
De werkgroep communicatie is dit jaar op 10 januari 2007 voor het eerst bij elkaar gekomen. De werkgroep
is gaan kijken wat nodig is om een goede communicatievorm te ontwikkelen, zowel extern als intern. Een
proces waarbij professionele begeleiding wenselijk is en daarom wordt ondersteund door Nynke Bout De
werkgroep heeft haar adviezen aan het bestuur geformuleerd in een notitie. Het bestuur heeft deze notitie
als beleidsstuk overgenomen. Belangrijke punten uit deze notitie: De verenigingsmedia dienen ter bevordering
van de verenigingsdoelen, als vastgesteld door de Algemene Ledenvergadering. De website wordt
hoofdingang voor de communicatie en levert vooral doelgroepgerichte, actuele informatie. Berichten verzorgt
achtergronden, bespiegelingen, verhalen.De redacties van Website en Berichten worden samengevoegd.
Een kernredactie bepaalt waar artikelen worden geplaatst. Een bestuurscoördinator bewaakt de
doelgerichtheid van de media. Alle uitingen van de vereniging dienen binnen één huisstijl te worden vormgegeven.
De opdracht om een huisstijl te ontwerpen is door het bestuur gegund aan Pentapark. De website
is inmiddels opnieuw vormgegeven.
Tijdens de voorbereiding van Berichten 67, bleken er 4 artikelen te zijn waarbinnen de toenmalige redactie
onderling niet eens kon worden of deze geplaatst dienden te worden of niet. Nadat het bestuur kennis had
genomen van de inhoud van de artikelen, was ook zij van mening dat deze niet geplaatst konden worden.
Naar aanleiding van dit besluit, heeft Rian Rensen haar functie als hoofdredacteur van Berichten neergelegdVoor
de website is er een nieuw redactieteam onder leiding van eindredacteur Ulco de Haan gevormd.
Redacteuren zijn: Rolf Zijlstra (Wadvaren), Dirk-Jan Schenk (vraagbaak, forum en Verantwoord), Hans
Scheer, later een vacature (Vrij) en Roel Luiten (Vereniging) Voor Berichten wordt gewerkt aan een nieuwe
redactie.
In de praktijk is gebleken dat de informatievoorziening vanuit het bestuur aan de Vereniging nog onvoldoende
wordt gevonden. Hierdoor is in november besloten dat er een redactielid de bestuursvergaderingen
bijwoont en een algemeen verslag hiervan op de Website te plaatsen. Dit met als doel de leden meer te
betrekken en beter op de hoogte te houden.
Het bestuur is al vroeg in het jaar begonnen met overleggen via de telefoon, mail en de bestuursvergaderingen.
Dit jaar voor het eerst ook regelmatig in Zwolle om de (aspirant) leden die niet uit het hoge Noorden
komen een langere reistijd te besparen. In het totaal heeft het bestuur 9 keer met elkaar vergaderd, te
weten op 16 januari, 13 februari, 29 maart, 8 mei, 13 juni, 28 augustus, 17 september, 10 oktober en 20 november
Gedurende het verslagjaar bestond het bestuur uit vijf leden, te weten Maarten Snel (voorzitter en tevens
woordvoerder namens de vereniging), Karel Helder (vice voorzitter en monitor van overheids- en internationale
ontwikkelingen), Evert Jan de Kluizenaar (penning-meester, contacten secretariaat en voorbereidingen
jaarvergadering), Hans Detmers (bestuurlijk contact met de redacties van Berichten en de site) en Maaike
Richards (secretaris).
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 22

Eilard Jacobs heeft zich vele jaren intensief en zeer zinvol ingezet als bestuurslid en vice voorzitter en is tijdens
de officiële jaarvergadering afgetreden. Karel Helder is voor de tweede maal in het bestuur gestapt en
heeft de taken van Eilard over genomen.
Gerd Beunk is ook dit jaar het bestuur blijven steunen als adviseur en contactpersoon met het Regionaal
Platform Waterrecreatie. Daarnaast heeft Gerd de organisatie weer op zich genomen voor de regionale ledenbijeenkomsten:
het Wadvaren langs de Oude Rijn te Woerden en Wadvaren langs de IJssel te Zwolle.
Doordat al vroeg in het jaar bekend is dat er in januari 2008 een aantal bestuursleden zullen aftreden is er
al snel gezocht naar leden die mee wilden draaien om zich vast te verdiepen in alle werkzaamheden en contacten
rondom de vereniging Wadvaarders. Jaap Bosch had zich in eerste instantie ook al in 2006 gemeld
en besloten voor 2007 nog niet toe te treden tot het bestuur. Na de jaarvergadering werd zijn enthousiasme
weer zodanig aangesproken dat hij alsnog besloten heeft toe te treden tot het bestuur als aspirant lid.
Ook Gerke Brouwer maakte al snel kenbaar mee te willen draaien en is tot november zeer actief betrokken
geweest bij onder andere de werkgroep communicatie, en de redactie van Berichten en Website. Om meerdere
redenen heeft hij alsnog besloten zich niet officieel kiesbaar te stellen tot het bestuur.
In november is Jan Asselbergs aangeschoven aan de bestuurstafel met de intentie toe te treden als algemeen
bestuurslid en de taken van Gerke Brouwer over te nemen.
Op zaterdag 27 januari werd de traditionele Algemene Jaarvergadering in het Maritiem College Harlingen
gehouden. (Hierover is een apart verslag beschikbaar over de formele jaarvergadering) Dit jaar gaat de
trofee naar Stichting W.A.D. ,voorheen de ‘’Wilde Kokkels’’. Deze stichting bepleit het invoeren van het systeem
‘’Wadwachten” De naam Wadwachten mag wat de Wadvaarders betreft wel een andere naam krijgen,
maar we staan wel achter dit ‘’gastheerschap’’ met behulp van het Waddenfonds. Dhr. Lenze Hofste
neemt de trofee in ontvangst en doet nog kort het woord.
Sieny van Weesep ontvangt haar Wadvaarders plaquette als dank voor haar jarenlange hulp achter de
schermen bij de voorbereidingen van de jaarvergadering.
De andere plaquette gaat naar Els Knol-Licht als dank voor haar jarenlange werk voor de schermen als
hoofdredacteur van de Berichten
De jaarlijks regionale ledenbijeenkomst in Woerden, het Wadvaren langs de Oude Rijn, vooral voor leden
woonachtig in het midden van het land in november j.l werd weer enthousiast bezocht. Voor de tweede
keer werd een dergelijke bijeenkomst ook gehouden in Zwolle, Wadvaren langs de IJssel, waar circa 70
Wadvaarders aanwezig waren. Onderwerpen als tips, trucs en technieken voor Vrij en Verantwoord ankeren
en droogvallen kwamen aan bod.
De Website wordt nog steeds goed bezocht. De Berichten, is dit jaar ook weer 4 keer verschenen.
Vanaf september 2007 is weer een aantal actieve en betrokken Wadvaardersleden, samen met bestuurslid
Evert Jan de Kluizenaar begonnen met de voorbereidingen voor de jaarvergadering van 26 januari 2008.
In de kascommissie 2007 hebben zitting: Frits Bausch en Fook Blank
Het ledenaantal bedroeg eind 2007 exact 1250 leden.
Maaike Richards, secretaris.
19-12-2007
- - - - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 23

- - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Bijlage 4
Vrij en Verantwoord; overleg of actie
Koers van de Wadvaarders voor 2008
De vereniging Wadvaarders staat voor “Vrij en verantwoord varen op het Wad”. Vrij varen op het
Wad betekent in onze ogen: géén onnodige groene hekjes op de kaart en geen andere beperkende
maatregelen, tenzij die echt nodig zijn om de natuur te beschermen. Verantwoord wadvaren is een
kenmerk van de Wadvaarders: met respect voor de natuur maken wij gebruik van de mogelijkheden
die het Wad ons als recreatieve vaarder biedt. Met onze benadering verbinden wij twee schijnbaar
uiteenlopende belangen met elkaar: recreatief varen op het Wad en zorg en aandacht besteden aan
de bijzondere natuur van dit gebied. Op deze wijze kunnen we de waddennatuur optimaal beleven.
En zo kan de bijzondere waarde van het Wad niet alleen behouden blijven, maar ook door toekomstige
generaties beleefd worden.
Vervolg op de proef met de Erecode: het Convenant Vaarrecreatie
Het samengaan van natuur en recreatie hebben we met name tot uitdrukking gebracht door de Erecode
voor droogvallen te initiëren. Na vier seizoenen zijn overheden, natuurorganisaties en gebruikers/recreanten
het er over eens: de proef is geslaagd! De wetgeving moet nu worden aangepast,
maar dat gaat niet van de ene dag op de andere. Ter overbrugging heeft het Regionaal College Waddenzee
(RCW) besloten de regelgeving volgens de Erecode in de komende jaren aan te houden. Ook
in het inmiddels afgesloten Convenant Vaarrecreatie is op diverse plaatsen aangegeven dat natuur
en recreatie verantwoord samen kunnen gaan. De vereniging Wadvaarders neemt de komende jaren
deel aan het vervolg op dit Convenant, als lid van het Programmateam. Daarin wordt onder meer besproken
hoe de monitoring van wat er op het Wad gebeurt geregeld moet worden. Ook de communicatie
over de regelgeving in de richting van het publiek wordt daar besproken en geregeld. De resultaten
die in het Convenant Vaarrecreatie beschreven staan en de inzichten die uit het vervolg op dit
Convenant naar voren komen zullen worden ingebracht in twee belangrijke beleidsdocu-menten die
op ons af komen: Natura 2000 en het Beheer- en Ontwikkelplan.
Wadvaarders als ogen en oren op het Wad
Tijdens de proef met de Erecode hebben de Wadvaarders hun waarde bewezen als ogen en oren op
het Wad. Die waarde zien ook de overheden en terreinbeheerders, met wie we over dit onderwerp in
gesprek zijn. Wij zijn bereid een rol te blijven spelen als “Ogen en oren op het wad”. Maar dat moet
wel in de juiste context geplaatst blijven: het dient ter versterking van de bewustwording en de betrokkenheid
van de wadgebruikers. En let wel: In afgesloten gebieden kunnen wij geen “ogen en
oren” zijn. Anders gezegd: wij werken mee aan onderzoek en monitoring wanneer er consensus bestaat
over het doel ervan en wanneer de resultaten worden gebruikt in het kader van een constructieve
samenwerking. Wanneer die consensus niet bestaat kunnen we overwegen om voor eigen gebruik
waarnemingen te gaan doen; we beschikken immers over een heel legioen “Ogen en oren”.
Daarnaast zijn wij bereid om in voorkomende gevallen elkaar aan te spreken, zodat de handhaving
door de overheid zich kan beperken tot excessen. Hoe we dit verder vorm gaan geven is onderwerp
van overleg met overheden en terreinbeheerders, maar is ook onderwerp van een dialoog binnen de
vereniging.
Het lijkt ons nuttig om op een beperkt aantal druk bezochte plaatsen op het Wad informatie te geven
aan mensen die soms nog niet weten wat er speelt, welke kwetsbare gebieden gemeden moeten
worden, wat een hoogwatervluchtplaats (HVP) is, et cetera. Daartoe hebben de terreinbeheerders
een aanvraag ingediend bij het Waddenfonds om de komende jaren op enkele kwetsbare plekken
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 24

“Wadwachten” als gastheer (m/v) te installeren. Die aanvraag door de terreinbeheerders ondersteunen
wij van harte.
Artikel 20 gebieden; overleg of actie?
Door intensief overleg hebben we de afgelopen jaren successen geboekt. Maar ondanks alle positieve
ontwikkelingen rond de evaluatie van de Erecode en de verlenging van de bijbe-horende regelgeving,
ondanks de positieve (onder)toon in het Convenant Vaarrecreatie was er plotseling en
onverwacht sprake van een zorgelijke ontwikkeling. In oktober 2007 heeft LNV-Noord plannen gepresenteerd
voor het afsluiten in 2008 van een fors aantal gebieden op grond van artikel 20 van de
Natuurbeschermingswet. Het verzet daartegen is unaniem en massaal geweest. Op alle denkbare niveaus
is, zowel voor als achter de schermen, gewerkt om dit tij te keren. Het brede draagvlak dat in
de afgelopen jaren is ontstaan, het wederzijdse begrip en de bereidheid tot constructief overleg, leek
plotseling verdampt te zijn. Maar voor wie goed kijkt: dat was uitsluitend het geval in de relatie met
LNV-Noord; alle andere partijen laten zich niet zomaar van elkaar vervreemden. Met de terreinbeheerders
hebben we al geruime tijd een constructief overleg, zelfs over de gebieden waarvoor LNV-
Noord afsluitplannen gepresenteerd heeft. En alle gebruikersorganisaties stonden zij aan zij in hun
oppositie tegen de LNV-plannen.
Door de onverwacht harde opstelling van LNV-Noord dienen we ons (eigenlijk continu) af te vragen
of we niet te veel worden meegezogen in een overlegcultuur, terwijl onze directe belangen geschaad
worden. Voor wat betreft het verleden kunnen we gerust zijn: zonder overleg hadden we nu nog
steeds de 200 meterregeling gehad, met alle bezwaren van dien; niemand wil meer terug naar die situatie.
En mede door onze inzet als waarnemers voor het droogvallen hebben we een positieve bijdrage
geleverd aan de geslaagde evaluatie rond de proef met de Erecode. In het verlengde daarvan
hebben we een aanzienlijke inbreng gehad in nog zo’n overlegcircuit rond het recentelijk afgesloten
Convenant Vaarrecreatie.
Maar ondanks dat constructieve overleg kwam LNV plotsklaps met draconische plannen voor afsluitingen
op grond van artikel 20 van de Nb-wet. Vriendelijk blijven overleggen? Harde acties voorbereiden?
Of-of of En-en? Dankzij het netwerk dat in de afgelopen jaren is opgebouwd is langs diverse
wegen invloed uitgeoefend om LNV alsnog op andere gedachten te brengen. Dat kostte veel tijd
en energie, maar het bestuur koos in eerste instantie voor deze lijn. Begin december tekende zich
af wat de resultaten hiervan zullen zijn. In formele zin is er pas zekerheid als LNV het besluit in de
Staatscourant plaatst, vermoedelijk in de tweede helft van januari 2008.
Op grond van deze ervaring stippelt het bestuur de volgende strategie uit voor vergelijkbare situaties
in de (nabije?) toekomst: Doorgaan met de huidige werkwijze, waarbij maximaal wordt ingezet op
het bewerken van het netwerk en de overheid. Daarbij blijven we er op attent dat we niet langzamerhand
en geleidelijk toch gebieden onnodig inleveren. Het zijn de resultaten die uiteindelijk tellen. Als
werkelijk de grens bereikt is kan de vereniging Wadvaarders natuurlijk nog steeds een actievereniging
zijn,
Nieuw communicatiebeleid
Het bestuur heeft de communicatie van onze vereniging, extern en intern, onder de loep genomen en
een nieuwe richting bepaald. Begin 2007 heeft een werkgroep bestaande uit twee bestuursleden en
drie redactieleden van Berichten en website, met professionele ondersteuning het communicatiebeleid
uitgewerkt. De belangrijkste adviezen van deze werkgroep:
* de communicatie valt onder de verantwoordelijkheid van het bestuur;
* de website is het dominante medium voor actuele zaken, gericht op verschillende doelgroepen;
* de website is het medium voor gedachte-uitwisseling onder de leden;
- - - - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 25

- - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
* de Berichten is meer voor de achtergrondinformatie;
* beide redacties worden deels samengevoegd en
* daarvoor wordt al werkende weg een bescheiden redactiestatuut ontwikkeld.
Het bestuur heeft de adviezen van de werkgroep Communicatie overgenomen en implementeert deze.
In het komende jaar zullen nog enkele verbeteringen worden aangebracht bij website en Berichten,
in de lijn van het advies van de werkgroep Communicatie. Als voorbeeld: noch de redactie noch
het bestuur is tevreden over de informatievoorziening vanuit het bestuur aan de vereniging. Om die
reden wordt sinds eind 2007 een nieuwe werkwijze gevolgd: een redactielid is waarnemer bij de bestuursvergaderingen;
deze werkwijze zal ook in 2008 gevolgd worden.
Een actieve vereniging
Binnen de vereniging is een grote groep leden actief betrokken bij het uitdragen van “Vrij en verantwoord
varen en droogvallen op het Wad”. Dankzij deze grote groep actieve leden is het mogelijk met
een compact bestuur de vereniging te besturen.
Zoals elk jaar vragen we onze leden betrokken te zijn en te blijven bij bestaande en nieuwe activiteiten.
Voor het jaar 2008 is er een specifieke reden dit te vragen: wanneer de plannen van LNV-Noord
inzake de afsluiting van gebieden definitief bekend worden gemaakt in de Staatscourant, zal er wellicht
een groot beroep gedaan worden op ieders bereidheid, creativi-teit en inzet om duidelijk te maken
dat het afsluiten van gebieden in de meeste gevallen een heilloze weg is die niet op draagvlak
kan rekenen. De wijze waarop we van ons zullen laten horen op het Wad laten we afhangen van de
stand van zaken op dat moment.
De kernpunten van het beleid 2008
Op grond van eerdere koersnotities zijn al enkele beleidslijnen uitgezet. De belangrijkste punten
voor 2008 zijn:
∑ Het motto “schoenmaker blijf bij je leest” blijft voor het bestuur richtinggevend omdat we onze beperkte
capaciteit niet willen versnipperen.
∑ Op grond van de positieve evaluatie van de proef met de Erecode zal de regelgeving gecontinueerd
worden. Verzoeken om mee te werken aan informatieverstrekking en monitoring zullen wij bezien tegen
de achtergrond van een door ons gewenste con-structieve samenwerking; we trekken hierin samen
op met vergelijkbare organisaties.
∑ We geven inhoud aan “aanspreken werkt”, zonder dat we op de stoel van handhavers gaan zitten.
Intern spreken we leden aan op gedrag dat in strijd is met de Erecode.
∑ Zodra definitief bekend is hoe de plannen van LNV-Noord voor 2008 er uit zien, zullen we wellicht
een beroep doen op een groot aantal leden om actief en prominent zichtbaar te maken waar wij voor
staan; de wijze waarop dit gaat gebeuren zal in de loop van januari / februari 2008 duidelijk worden.
Ook kan op dat moment bepaald worden op welke wijze wij “”Ogen en oren op het Wad” willen zijn.
∑ Berichten en Website zijn de media waarmee wij onze leden en ook de buitenwacht informeren
over de vele aspecten van het wadvaren. Het uitgezette beleid m.b.t. de externe en interne communicatie
zal verder worden verbeterd en gerealiseerd.
Wij maken zo langzamerhand deel uit van een omvangrijk “waddennetwerk” waarin we met alle belangenorganisaties
en bestuurslagen contact hebben. Met vele daarvan trekken we samen op. Deze
positie zullen we benutten voor het uitdragen van ons beleid, zowel in diverse overleggen alsook,
wanneer nodig, in de vorm van acties. Op deze wijze maken wij ons sterk voor vrij en verantwoord
varen in ons prachtige Waddengebied.
Bestuur Wadvaarders, januari 2008
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 26

Bijlage 5
Notities over communicatie
Deze notities dienen de komende jaren als handvat voor de inzet van communicatiemiddelen.
Ze zijn het resultaat van het werk van de werkgroep Communicatie in opdracht van het bestuur. De
werkgroep vergaderde tussen januari en eind maart 2007 vijf maal. Consultatie van leden tijdens een
bijeenkomst op 10 maart in Zwolle heeft bijgedragen aan deze notities.
1. Leidend principe
‘Eenduidig uitdragen waar de Wadvaarders voor staan’
2. Huisstijl
Er is één huisstijl voor alle communicatiemiddelen. Die wordt bewaakt.
3. PR
Het bestuur heeft een actuele PR-strategie vastgesteld per onderwerp. Die wordt bewaakt.
4. Bestuur verantwoordelijk
Het bestuur is verantwoordelijk voor de communicatie van de vereniging.
5. Website primair
De website is de hoofdingang voor alle communicatie.
6. Taak en functie van Berichten
Taak en functie van de Berichten worden op termijn tegen het licht gehouden. Het uitbrengen van
een digitale nieuwsbrief kan hiermee verband houden.
7. Redactie en kernredactie
Er is één gezamenlijke redactie voor website en Berichten. Er is één kernredactie.
8. Teamrollen kernredactie
De kernredactie is als volgt samengesteld: eindredacteur website, eindredacteur Berichten, webmaster,
vormgever Berichten, coördinator Bestuur.
9. Informanten
De redactie krijgt inhoud aangeleverd van een groep informanten van binnen én buiten de vereniging.
10. Inhoud onder regie van bestuur
De inhoud van de communicatiemiddelen valt onder regie van het bestuur. Een uitzondering wordt
gemaakt voor het forum op de website, dat is voor en door de leden.
11. ‘In de branding’
Discussie moet zichtbaar zijn zonder dat dit verwarring oplevert over waar de Wadvaarders voor
staan.
- - - - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 27

- - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Bijlage 6
Bijlage bij punt 10a van de agenda voor de Algemene Ledenvergadering van de vereniging
Wadvaarders op zaterdag 26 januari 2008
Communicatiebeleid.
Aanleiding
In de loop van 2006 werd het het bestuur duidelijk dat de vereniging Wadvaarders zich niet helder
genoeg profileerde. Er ontstond behoefte aan het ontwikkelen van meer gedetailleerd communicatiebeleid
en het tegen het licht houden van de bestaande communicatiemiddelen. In november 2006
formuleerde het bestuur in een ‘startnota communicatie’ een aantal vragen die beantwoord moesten
worden.
Opdracht
In januari 2007 werd er een werkgroep geïnstalleerd die de opdracht kreeg om de vragen uit de startnota
te beantwoorden en daarmee een vernieuwing van de Wadvaardercommunicatie voor te bereiden.
De opdracht bestond uit drie onderdelen:
1. Werk de startnota uit tot hanteerbaar communicatiebeleid.
2. Begeleid de realisatie van een vernieuwde website.
3. Geef vorm aan de samenwerking tussen website, Berichten, Bestuur en leden.
De werkgroep bestond uit: Martin Berk (redacteur Berichten), Siebe Kuipers (vormgever Berichten),
Frank Nieuwenhuijsen (website), Maarten Snel en Evert Jan de Kluizenaar(bestuur). Nynke Bout begeleidde
de werkgroep.
De werkgroep vergaderde vijf maal: op 10 januari, 8 februari,15 februari (telefonisch), 8 maart en 22
maart.
Op 10 maart is er in Zwolle een extra bijeenkomst belegd waarbij communicatie-experts en geïnteresseerde
leden aanwezig waren om de resultaten van de werkgroep van commentaar te voorzien.
Dit commentaar is verwerkt in de aanbevelingen van de werkgroep.
Advies
Het advies van de werkgroep beslaat, inclusief de bijlagen 7 pagina’s. Voor de leden die daarin geïnteresseerd
zijn, is het complete advies verkrijgbaar.
Ter bespreking op de ledenvergadering dient de volgende samenvatting van de adviezen:
* de communicatie valt onder de verantwoordelijkheid van het bestuur;
* de website is het dominante medium voor actuele zaken, gericht op verschillende doelgroepen;
* de website is het medium voor gedachte-uitwisseling onder de leden;
* de Berichten is meer voor de achtergrondinformatie;
* beide redacties worden deels samengevoegd en
* daarvoor wordt al werkende weg een bescheiden redactiestatuut ontwikkeld.
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 28

Bestuursbesluit
Het bestuur heeft de adviezen van de werkgroep Communicatie overgenomen en implementeert deze.
In het komende jaar zullen nog enkele verbeteringen worden aangebracht bij website en Berichten,
in de lijn van het advies van de werkgroep Communicatie. Als voorbeeld: noch de redactie noch
het bestuur is tevreden over de informatievoorziening vanuit het bestuur aan de vereniging. Om die
reden wordt sinds eind 2007 een nieuwe werkwijze gevolgd: een redactielid is waarnemer bij de bestuursvergaderingen;
deze werkwijze zal ook in 2008 worden gevolgd.
Bestuursverantwoordelijkheid
Het plaatsen van de media van de vereniging (Berichten en website) onder de verant-woordelijkheid
van het bestuur is wellicht het belangrijkste verschil tussen de oude situatie en de nieuwe. Het advies
van de werkgroep was gebaseerd op de wens van die werkgroep de informatie over de vereniging
zodanig in te richten dat leden en buitenwacht een helder beeld krijgen van de doelen van de
vereniging, zoals een bedrijfsbulletin dat doet voor een bedrijf. Interne discussies zouden naar de
mening van de werkgroep zo veel als mogelijk is binnen de eigen gelederen gevoerd moeten worden.
Deze nieuwe beleidslijn leidt direct tot de vraag wanneer iets nog “bedrijfsinformatie” is en wanneer
de grens van censuur wordt overschreden.
Censuur?
Bij het samenstellen van Berichten 67 raakte de redactie van Berichten tot op het bot verdeeld over
het al dan niet plaatsen van een viertal artikelen. Het bestuur, op de hoogte gebracht van de patstelling
in de redactie, besloot de gewraakte artikelen niet te plaatsen.
1. Het nogmaals plaatsen van een artikel over logo en vlag voegt niets toe. Bovendien, naar aanleiding
van de laatste jaarvergadering had het bestuur al besloten dat de nostalgische vlag verkrijgbaar
blijft (zie “Van de voorzitter” in B67).
2. Een artikel over de vormgeving van de website was al geplaatst op het forum van de website en
had geleid tot een levendige discussie op dat forum. Het plaatsen in B67 van een eenzijdig deel van
die forumdiscussie, het weglaten van de reactie van de websiteredactie vindt het bestuur onvolledige
en daarmee onjuiste berichtgeving.
3. In twee artikelen werd gereageerd op een artikel in de Leeuwarder Courant; de journalist had ten
onrechte een ongenuanceerde uitspraak aan de voorzitter toegeschreven. In die twee artikelen werden
nogal onbetamelijke vergelijkingen gemaakt. Bovendien had de redactie verzuimd aan het bestuur,
in het kader van hoor en wederhoor, weerwoord (“Wat heeft de voorzitter eigenlijk gezegd?”)
te vragen.
Het bestuur besloot deze vier artikelen niet in B67 te plaatsen; niet bij wijze van censuur, maar omdat
de media van onze vereniging bestemd zijn om het doel van de vereniging te dienen. Kritiek
hoort daarbij, zowel op het beleid als op het bestuur. Maar dan wel in de vorm van een respectvolle
discussie, inclusief hoor en wederhoor. Als dat niet gebeurt en de redactie raakt daarover verdeeld is
het aan het bestuur een besluit te nemen. Waarvan akte.
Overigens heeft een en ander er toe geleid dat enerzijds de redactie verkleind is, maar ook dat nieuwe
mensen zich gemeld hebben voor het doen van werkzaamheden voor de redactie, in het kader
van een vereniging die constructief-kritisch naar buiten wil treden.
Bestuur Wadvaarders
- - - - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 29

- - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Bijlage 7
Rooster van aftreden
Zo houd je een bestendig bestuurlijk geheel van de vereniging Wadvaarders
Vooral de laatste jaren blijkt het van belang bestendigheid te hebben en te behouden in het bestuur
van de vereniging Wadvaarders. Vooral ook, zoals ook in de verschillende ‘Koersnotities’ is aangegeven,
om de juiste contacten in die rij van bestuurlijke instanties voor het Wad, optimaal in stand te
houden en uit te nutten. En dat betreft natuurlijk zowel de vele formele, maar ook de belangrijke informele
contacten.
Dat is dan ook de voornaamste reden dat het bestuur al een aantal jaren potentiële bestuursleden
laat ‘warm lopen’ alvorens hen formeel, in de Algemene Jaarvergadering, voor te dragen voor een
bestuursfunctie. De bedoeling is dat de voor te dragen bestuursleden een aantal bestuursvergaderingen
bijwonen om zoveel mogelijk idee te krijgen, niet alleen wat de actuele hotspots zijn, maar
vooral ook hoe bepaalde zaken in elkaar steken en veelal direct met elkaar verband houden. De complexe
bestuurlijke structuur van het Waddengebeuren, gepaard aan allerlei ingewikkelde belangenverstrengelingen,
nopen ons daartoe.
Niet alleen dat ‘warmlopen in de zijlijn’ is van belang voor een bestendig bestuurlijk geheel, maar
ook een wat meer doordacht beleid inzake het aftreden van bestuursleden. Daartoe is een ‘rooster
van aftreden’ ontwikkeld dat voortkomt uit de Statuten van de vereniging. In dat rooster is aangegeven
wanneer bepaalde bestuursleden in een bepaald jaar aftreden en al dan niet herkiesbaar zijn.
In principe geldt een benoeming door de Algemene Ledenvergadering voor drie jaar. De Algemene
Jaarvergadering kan -indien betrokkene geen bezwaar heeft- het betreffende bestuurslid herbenoemen.
Het huidige Rooster van aftreden, bestuurjaar 2007.
Aangetreden
Maarten Snel 2001
1e herkz. 2e herkz. einde:
(gekozen als voorzitter) 2002 2005 2008 2011
1e herben. 2e herben. einde:
Maaike Richards 2005 2008 2011 2014
Evert Jan de Kluizenaar 2002 2005 2008 2011
Hans Detmers 2004 2007 2010 2013
Karel Helder 2007 2010 2013 2016
Zoals in de statuten beschreven, verdelen de bestuursleden onderling hun taak, in ieder geval de
functie van secretaris en penningmeester. Dat geldt overigens niet voor de functie van voorzitter. De
voorzitter wordt door de algemene vergadering gekozen.
Ghb, 28 november ‘07,
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 30

ingezonden stuk
Garmerwolde, 10 december 2007
Aan het bestuur,
redacties en leden Wadvaarders,
Postbus 9524
9703 LM GRONINGEN
Betreft: voorbereiding en ALV 2008
Geacht bestuur,
Beste redactieleden en leden,
Vandaag zag ik op de Wadvaarderssite de eerste tekenen van invulling van de eerstvolgende Jaarvergadering van
Wadvaarders op de vierde zaterdag van januari. De daarin voorgestelde tijdsplanning en invulling van de dag
geeft mij aanleiding tot het onder uw aandacht brengen van het volgende: ik zou het bestuur op voorhand dringend
een aantal zaken willen verzoeken middels deze aan bestuur en leden gerichte brief, zonder nu al aan te
komen met een officieel verzoek namens vijf leden op grond van de statuten:
1 de tijdsplanning voor de officiële ledenvergadering ruimer te nemen, op zijn minst effectief van half twee tot
half vier. Dan kan het laatste halfuurtje tot vier uur best verstoord worden door de jeugd zoals gebruikelijk in
voorgaande jaren. Mocht het Forumprogramma qua tijd niet (meer) verschoven kunnen worden dan is er de mogelijkheid
het eind van de ochtend vanaf elf uur te benutten voor het begin van de Plenaire Ledenvergadering. De
voortzetting van de ALV kan dan na de lunch en de discussie van Forumleden plaatsvinden.
2 Aparte agendering op de ledenvergadering als discussiestuk de Communicatienota van het bestuur (tekst zoals
die op de vorige jaarvergadering als bestuursbesluit voor aanwezigen op papier verkrijgbaar was, zie bijlage
1). Met als doel: komen tot een verantwoord door de ledenvergadering gedragen “Communicatiebeleid anno
2008’ in relatie tot doelstelling en beeldvorming van de vereniging Wadvaarders. Tevens: afwegen van kosten en
baten zowel in personele als financiële sfeer op basis van de resultaten van afgelopen jaren en te verwachten
lusten en lasten op deze verenigingspost.
3 Het statutair bepaalde rooster van aftreden van leden van het bestuur te willen blijven volgen (zie bijlage 2) en
de ledenvergadering voor te stellen de gemaakte fouten in het verleden met terugwerkende kracht te herzien.
4 Het tijdig bekendmaken van de invulling van de agenda van de Algemene Ledenvergadering aan ALLE leden,
evenals het tijdig ter beschikking stellen van alle bijbehorende stukken, zodat elk lid op tijd kan weten, in tegenstelling
tot afgelopen jaren, wat er op de agenda staat van de Algemene Ledenvergadering. Deze details kunt u
opnemen in de officiële uitnodiging voor de ALV die u voornemens bent binnenkort te versturen aan de leden en
is conform de statuten.
Omdat de voorbereidingen voor de ALV, de aankondiging aan leden en de invulling van de Berichten in volle gang
zullen zijn stuur ik deze brief met bijlagen gelijktijdig per e-mail aan de afzonderlijke bestuurs- en redactieleden
(en bcc aan een nu nog beperkte kring van leden) opdat een en ander in de reguliere berichtgeving aan leden
meegenomen kan worden zonder dat de vereniging daarvoor extra kosten hoeft te maken.
Ik vertrouw er op dat ik op korte termijn van het bestuur zal vernemen of de gedane verzoeken en statutaire aandachtspunten
worden gevolgd.
Met meewerkende groet,
Els Knol-Licht,
Lidnummer 12940890
Bijlage 1:
Startnota Communicatiebeleid Wadvaarders – opscherpen Brontekst: Nynke Bout, nov’06
- - - - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 31

ingezonden stuk
- - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Bijlage 2:
In lijn van de statuten rooster van aftreden Brontekst: exbestuurs-,redactielid Els
Noot: omdat het kort dag is is deze brief met bijlagen ook per e-mail gezonden aan de afzonderlijke bestuursleden,
betrokken leden van de redacties Berichten en site en idem t.k. bcc aan een aantal leden Wadvaarders.
Bijlage 1
Startnota Communicatiebeleid Wadvaarders – opscherpen
Situatie
Het bestuur heeft het gevoel dat de Wadvaarders een heldere koers varen, op weg zichzelf te realiseren volgens
het doel en de strategie die in 2004 zijn uitgezet. Het doel luidt: onszelf positioneren als bruggenbouwers tussen
natuur en recreatie. Als strategie is gekozen (samengevat):
∑ het creëren van een breed draagvlak door het aan gaan van allianties
∑ het uitdragen in brede kring van ons gedachtegoed door eigen achterban
∑ het beinvloeden van de publieke en politieke agenda .
Doordachte inzet van communicatie is in dit geval een effectieve tactiek. Daarom is gewerkt aan professionalisering
van de communicatie. Missie en visie zijn opnieuw geformuleerd en het gewenste imago is geformuleerd
(zie bijlage: mission statement voorjaar 2004). Op basis hiervan is het beeldmerk aangepast en is er een folder
ontwikkeld die de nieuwe positionering uitdraagt en die meer en jongere leden werft.
De effectiviteit van deze aanpak neemt toe wanneer álle communicatie erop gericht is om dit imago en deze positie
te realiseren. De middelen ondersteunen elkaar zo en het geheel wordt meer dan de som der delen. Gevolg:
het imago realiseert zichzelf.
De Wadvaarders (Bestuursleden) doen hun best om in al hun contacten én via radio, tv, kranten, folder, Berichten,
Jaarvergadering en website diezelfde positionering neer te zetten. Dat vergt een voortdurend alert zijn.Want
één middel kan de geloofwaardigheid van het zorgvuldig opgebouwde beeld onderuit halen.
Nu, in de tweede helft van 2006, krijgt het bestuur signalen dat de communicatie nog verder aangescherpt kan
worden: men weet dat we bestaan, maar wat we willen is nog niet helder genoeg over gekomen. Dit, terwijl er
een belangrijk waypoint in zicht is: evaluatie van de waarnemingen waaruit mogelijk blijkt dat er relatief weinig
verstoringen zijn, vier seizoenen op rij? Kan vrij & verantwoord varen door gaan, met inachtneming van de Erecode?
Verdere belangrijke vragen zijn: Hoe bouwen we onze geloofwaardigheid en imago van deskundigheid en betrouwbaarheid
verder uit? Hoeveel invloed hebben we op onze achterban? Wie is onze achterban? Hoe kunnen
we ze kennen? Gaan we oogsten? Hoe communiceren we met onze nieuwe en jongere leden op een manier die
bij hen past?
Achterover leunen is controle verliezen, we zeilen best hoog aan de wind. Het Bestuur is gedreven om uit te zoeken
of de communicatie beter getrimd kan zijn om deze koers vast te kunnen houden. We moeten zien zo weinig
mogelijk te verlijeren.
Uitdaging
De uitdaging ligt op drie abstractieniveaus:
1. Communicatiebeleid:
- we mogen nóg wel helderder profileren waar we voor staan.
2. Realisatie communicatiebeleid:
- communicatiemiddelen doorlichten: profileren we ons duidelijk genoeg?
- natuurdoelen meer naar ons toe halen (we hebben immers “1200 ogen op het Wad”)
3. Uitvoering communicatiebeleid:
- een houding van commitment en zelfkritiek is hierbij noodzakelijk.
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 32

ingezonden stuk
Concrete uitdaging: de website
De discussie spitst zich toe op de website, om een aantal voor de hand liggende redenen:
- het is hét medium waarmee onze (potentiële) alliantiepartners én onze ‘tegenstanders’ (hebben we die nog?)
zich oriënteren om kennis te nemen van onze standpunten en onze positie;
- het is dus hét medium om ons te profileren;
- het is hét medium om met ons zich vernieuwende en verjongende ledenbestand te communiceren;
- omdat het het meest frequent van alle middelen geraadpleegd wordt, is het hét middel dat alle andere communicatie
(via krant, tv, folder, 1 op 1-gesprekken enz.) kan ondersteunen of juist kan afzwakken;
- het is hét middel om leden te werven, als ondersteuning van, en ondersteund door de folder;
- omdat nieuwe leden zich blijken in te schrijven via de website is het hét middel om leden te binden;
- het is hét middel om nieuwe relaties te bevestigen in hun beeldvorming;
- doordat het dynamisch en up to date is is het hét middel om standpunten te beïnvloeden.
Kortom, de website is één van de krachtigste ‘driftbeperkende middelen’ om op koers te blijven. Het Bestuur
spreekt daarom de behoefte uit dit middel onder de loep te nemen, om te kijken of het goed ‘getrimd’ is.
Trimmen van de communicatie
Bij het ‘onder de loep nemen’ van onze communicatiemiddelen is het volgende van belang.
A) Uitgangspunten
Wat moet de communicatie doen?
1. De beeldvorming bevestigen en uitbouwen;
2. Leden werven;
3. Leden binden, waaronder discussie tussen leden;
4. Relaties binden
B) Dus: Centrale vragen
1. Hoe profileren we ons helderder? .
2. Hoe krijgen we meer scharrelaars als lid?
3. Hoe binden we onze leden?
4. Hoe binden we onze relaties?
Deze vragen zijn leidend bij het doorlichten van het betreffende communicatiemiddel.
Trimmen van de website
De huidige website wordt geprezen om haar volledigheid en informatierijkdom, die nog voortdurend toeneemt.
Daarmee neemt onvermijdelijk ook de complexiteit toe. De vraag is gerechtvaardigd of de website nog voldoende
in staat is om te communiceren zoals gewenst. Hierover wordt bij voorkeur advies ingewonnen bij een deskundige
die van drie markten thuis is: én communicatie én techniek én webdesign. Naast bovenstaande centrale
vragen moeten ook de volgende vragen in overweging genomen worden (in willekeurige volgorde):
- Welk communicatiedoel dient de website vooral: informeren, overtuigen, entertainen, binden, podium willen
zijn? Meer practische tips en/of laten we duidelijker zien dat we, doordat we natuurgenieters zijn, ook natuurbeschermers
zijn? (Laten we op de homepage meteen het laatste nieuws uit de natuur zien? Aangeleverd door
onze broeders natuurbeschermers? Hebben we op de website een vaste plek waar we in dialoog gaan met natuurbeschermers?
)
- Hoe selecteren we informatie: wat moet er wel op, wat niet? Gezien de complexiteit van de kennis en informatie
ligt het voor de hand een redactiecommissie te benoemen die bestaat uit meerdere personen, die aan de hand
van een redactiestatuut beslissingen neemt. Discussie en dialoog binnen deze commissie vergroot de kwaliteit
van deze beslissingen;
- Hoe communiceren we met de nieuwe aanwas van jongere leden? Zij zijn gewend aan veel interactiviteit (zouden
het normaal vinden hun waarneming naar de website te sms-en)?;
- - - - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 33

ingezonden stuk
- - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
- Welke prikkel heeft een nieuwsgierige Wadvaarder om daadwerkelijk lid te worden?
- Welke voordelen heeft een lid van zijn of haar lidmaatschap? Hoe belonen we dit commitment? (Heb je met een
eigen inlognummer toegang tot een intern deel, een community?)
- Welke mogelijkheden bieden we onze achterban om mee te discussiëren (discussieforum)?
- Welke égards hebben we naar onze partners, bondgenoten en speciale geïnteresseerden? Kunnen ze zich
abonneren op een digitale nieuwsbrief, met ‘kijkjes in de keuken’ van ons werk?
- Hoe houden we het emailbestand van leden en relaties up to date?
Bestuursbesluit
1. Het bestuur stelt de Webmasters op de hoogte van deze beleidslijn en vraagt hun commitment.
2. Oprichting van een redactiecommissie die begint met het schrijven van een redactiestatuut;
3. Aanvragen van een review van de website door een deskundige communicatie-/websitebureau, waarbij bovenstaande
centrale vraagstelling en deelvragen in acht genomen dienen te worden.
Bestuur Wadvaarders, november 2006
(zie aanhangsel)
Aanhangsel jan 2007
In goed overleg tussen Bestuur en Werkgroep Communicatie is de volgende opdracht voor de werkgroep geformuleerd:
1.de startnota Communicatiebeleid Wadvaarders “Opscherpen” uitwerken tot communicatie-beleid, dat de missie
en de gewenste positionering ondersteunt; klaar 1 mei 2007;
2. begeleiden van realisatie van de nieuwe website per 1 mei 2007;
3. uitwerken hoe de communicatie tussen website, Berichten, bestuur en de leden moet verlopen; klaar 1 mei
2007.
Bijlage bij discussie communicatie
Mission Statement Wadvaarders
Voorjaar 2004
Wie zijn wij
Een club van varende scharrelaars die bewust genieten van de unieke waddennatuur en zich ervoor inzetten dat
dit in vrijheid én verantwoord gebeurt.
Waartoe zijn wij op aarde
Vrij en verantwoord wadvaren moet mogelijk blijven.
Want
1. De mens is onlosmakelijk onderdeel van de natuur, waar hij tot rust kan komen.
2. We willen deze waardevolle beleving ongeschonden door kunnen geven aan volgende generaties. Opdat zij
op hun beurt ervoor kunnen zorgen dat de unieke laatste wildernis van Europa gekoesterd en behouden wordt
Hoe werken wij
Onze strategie is:
∑ een breed draagvlak creëren door allianties aan te gaan
∑ het uitdragen in brede kring van ons gedachtengoed door eigen achterban
∑ het beinvloeden van de publieke en de politieke agenda
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 34

ingezonden stuk
Wat typeert ons daarbij:
Ervaren. Deskundig. Gericht op nu én morgen.
Diversiteit aan achtergronden, meningen en wensen.
Zoeken de dialoog. Geen dichtgetimmerde standpunten.
Wij staan voor:
Goed Wadvaarderschap. Eigen verantwoordelijkheid. Respect voor natuur en medewadvaarder.
Te zien aan:
Erecode
Vlag
en straks: de folder en andere communicatie
Bijlage 2
In lijn met de statuten rooster van aftreden Bestuur Wadvaarders
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
1 Voorzitter x MS x x p.einde
2 secretaris x x MR x x
3 Penningm xEJdK x x p.eind
4 Best.lid x x HD x x
5 best.lid x x xKH x
Toelichting
1) Mbt de huidige voorzitter M.S.: Roostertechnish gezien had de voorzitter in 2003 herbenoemd moeten worden,
ook al is Maarten in 2002 pas als voorzitter benoemd en in 2001 in het bestuur gekomen als penningmeester.
Een 2e herbenoeming had in 2006 moeten plaatsvinden. Een 3e herbenoeming is statutair niet mogelijk.
Persoonlijke einddatum dan in 2009 (dan is ook de statutaire onmogelijkheid van 10 jaar in het bestuur voorkomen)
2) Mbt de huidige secretaris M.R: Roostertechnisch zit Maaike in een schema waarin ze in 2007 herbenoemd
had moeten worden, ook al is ze pas in 2005 in het bestuur gekomen. De 2e herbenoemning van Maaike kan in
theorie in 2010 met persoonlijke einddatum 2013
3) De huidige penningmeester EjdK zit rooster technisch goed in het schema. Overigens wel met het manco dat
hij in 2005 niet officieel is herbenoemd. Een 2e herbenoeming zal in 2008 moeten plaatsvinden. Een persoonlijk
einddatum is dan 2011
4) Het bestuurslid H.D. is in 2004 in de vacature van R.v.d.S. benoemd(ontstaan in 2003) en had in 2006 voor de
1e herbenoemning voorgedragen moeten worden. De 2e herbenoeming kan dan in 2009 plaatsvinden. Persoonlijke
einddatum is dan 1012
5) Het huidige bestuurslid K.H. is roostertechnisch op een juist moment binnengekomen en benoemd. 1e herbenoeming
kan in 2010, 2e in 2013. Persoonlijk zal K.H. in 2016 uit het bestuur moeten treden als hij er dan nog in
zit.
Het verdient aanbeveling de status van het ‘adviserend bestuurslid’ GB nader te beschijven, evenals de taken en
bevoegdheden.
Eeveneens dienen de taken en bevoegdheden van meelopende aspirantleden nader omschreven te worden.
- - - - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 35

ingezonden stuk
- - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
W.F.Geradts,
Smakkelaarsveld 55 3511 EA Utrecht 11-12-07
030-234 0 365
wfge@tiscali.nl
Bestuur Wadvaarders
Geacht bestuur,
Op de komende algemene ledenvergaderingvergadering zie ik graag, met ruime tijd daarvoor, een agendapunt
Koers verschijnen. Gelet op de jongste woelingen (zie ook mijn analyse op de Website onder Leden aan het
Woord) ben ik van mening dat onze vereniging een radicale koerswijziging moet maken. Met onze meegaandheid
inzake afsluitingen, opsporing en vervolging hebben wij –met LNV-, hoe goed bedoeld ook, een achterhaald
beleid gevolgd, wat ons benadeelt. Om te beginnen leven zeehonden en vogels, soms letterlijk, naast ons in vrede
en voorspoed. Maar even achterhaald is de idee dat de fauna ongebroken mensloze rust moet kennen alsmede
de idee dat hun bescherming met vervolging is te bereiken. Wij hebben met deze paradijselijke, onwereldse
aannames met zijn allen –LNV voorop- van het Wad een on-Nederlandse politiestaat gemaakt. De vrije Wadvaarders
zijn de eersten om zich tegen zo’n beleid te keren. Ik roep de vergadering daartoe op, onder bijsluiting van
een tekst die daarvoor wegen aanduidt.
Ik zie die graag in bespreking gebracht.
Uw lid Wim Geradts
Een nieuwe
Wadvaartcode
en andere wegen om uit de impasse te komen
Om te beginnen een nieuwe Wadvaartcode, bijvoorbeeld als tekst voor een bord
op sluizen, op de kaarten en in jachthavens, ook bij havenmeesters,
om ieders inzicht en goede wil te activeren en minder met
verboden en vervolging te dreigen. Nu met een feitelijke boodschap en dus met
de feitelijke naam Wadvaartcode om het al te brave woord Erecode te vervangen
Bewaar de unieke rust op het wad,
voor de mensen en de dieren.
Vaar rustig, vlieger niet, geen radio,
geen barbecue’s, geen afval over boord,
geen opwinding, geroep of geren.
Blijf weg bij rustende zeehonden en vogels.
Passeer ze zo ruim als kan.
Vaar, drijf of anker en land niet
waar ze rusten of eten.
Ga nooit op ze af.
Komen ze zelf in je buurt –
houd je dan gedeisd, je hond aan de lijn,
de bemanning aan boord.
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 36

ingezonden stuk
Dan een voorstel voor de artikel 20 gebieden op de kaart, die als verbodsgebied zo goed als vervallen:
Geef met blauwe hekjes aan:
vogelbroedgebieden die in de vermelde broedperiode geheel verboden zijn.
Geef met gele hekjes aan
Hoogwatervluchtplaatsen van vogels, te vermijden drie uur voor en na plaatselijk hoogwater (beetje overbodig,
want varen kan daar dan toch niet.)
Geef met groene hekjes aan
Zeehondengebieden, rustplaatsen van zeehonden, met speciale zorg benaderen –
volgens de wadvaartcode
Geef met rode hekjes en een geel drijfbaken aan:
Zeehondenkom in doodlopende geul. Niet invaren van 15-5 tot 1-9
met zwarte hekjes
gebieden die het hele jaar verboden zijn
(bijvoorbeeld de sokkel van de Rottums, op zich trouwens ook overbodig)
Hef verder alle vaste beperkingen op, compleet met de andere gele paaltjes die
doorvaren verbieden.
En als sluitstuk de reglementering en handhaving:
Opnieuw doordenken, met als uitgangspunt dat het paradijs niet van deze aarde is, dat enige verstoring erbij
hoort, ook op het wad, dat schade relatief is en dat de kostbare
vervolging, zo al doenlijk, heel weinig helpt.
Alle nadruk daarom op vooraf bijpraten, aansluiten bij der meeste mensen goede wil,
via breed uitdragen van de Wadvaartcode of gericht op groepen inpraten, de robbentochtboten bijvoorbeeld, de
huifkarkoetsiers.
Tenslotte de Vereniging Wadvaarders
Die gaat breed uitdragen van de Code bevorderen, de overbodigheid van Art 20-gebieden verkondigen, desnoods
LNV voor de rechter brengen wegens wanbestuur en machtsmisbruik, cursussen verantwoord varen geven
aan nieuwkomers. alles bepleiten wat hierboven staat en zo bij overheden alles aanvechten wat tot verbarsing
leidt. Ze staakt alle medewerking aan observatie, opsporing en handhaving. Hoogstens signaleert ze trends
die leden al varend waarnemen.
Aanspreken wordt heroverwogen – dat lijkt nu nauwelijks effectief noch te doen.
Wim Geradts.
- - - - - - - - - - - - - - - - J A A R V E R G A D E R I N G - - - - - - - - - - - - - - - -
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 37

Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 38

Terug kan ook
Hans Fix, Paradise Regained
Het is donderdag 28 juni 2007 en we liggen op
Norderney. Afgelopen maandag zijn we hier aangekomen
met een prachtig oostelijk windje vanaf
Spiekeroog. Meteen ook het laatste mooie
weer in tijden want de voorspellingen waren
ronduit slecht, er werd een noordwesterstorm
voorspeld en dat is dan ook de reden dat we op
hebben we op onze vouwfietsjes het eiland nog
even verder verkend.
Maar nu is het dus donderdag en DP07 geeft
voor Norderney west 5 en buien met uitschieters
tot 7 Bft. Da’s heftig voor ons bootje maar we
kunnen dat wel hebben, dus worden de plannen
De Paradise Regained, Dufour T7: 22 voet, midzwaard diepgang 30-130 cm.
Norderney liggen. De enige plek in de omgeving
en op de route, waar je je een paar dagen kan
vermaken zonder te zeilen. Norderney was ook
erg mooi, op dinsdag hebben we van de donderende
golven kunnen genieten, lekker zittend in
de Marienhöhe, een prachtig restaurant die de
sfeer ademt van vervlogen tijden. Op woensdag
gemaakt om naar Greetsiel te varen. Als vluchthaven
hebben we Norddeich en onze route proberen
we in een zo recht mogelijke lijn te varen,
om zo min mogelijk te hoeven kruisen. Dus niet
via de route om de Steinplatte heen of vanaf
de vuurtoren naar het zuiden en daarna onderlangs,
maar gewoon in een rechte lijn van Nor-
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 39

derney haven naar de strekdammen van Norddeich.
Door de storm is er wat extra water dus
we denken vrij gemakkelijk over de ondieptes te
kunnen. Roer en zwaard klappen in ondiep water
vanzelf omhoog. Vanwege die ondieptes hebben
we de buitenboordmotor wel achterop hangen
(daar kan die spontaan omhooglopen bij erge
ondieptes) en niet in de bun (waar dat niet kan).
Het eerste deel van de tocht gaat prachtig, inderdaad
W5 en een enkel buitje met wat uitschieters,
we genieten volop, maken twee korte
slagen en zeilen genietend langs de strekdammen
van Norddeich richting de Leybucht.
Helaas is het dan uit met de zeilpret, het is net
niet meer bezeild, en de platen zijn net te hoog
om met het zwaard naar beneden erover te kruisen,
we starten dus de motor en tuffen verder.
Dat gaat goed tot het punt waar de geul naar
het westen draait, maar dan, het enkele buitje
wat DP07 verwachtte is hier veranderd in een
buienstraat, je kent het wel, om je heen redelijk
weer, maar daar waar de wind vandaan komt
bevindt zich een hele rij buien, die allemaal precies
over je heen komen. De wind wakkert aan
tot 8 Bft, en de golven bouwen zich ineens fors
op. De Paradise stampt en klapt op de golven.
De motor is meer uit als in het water, en we komen
dus nul vooruit, dwarsslaan dreigt. Ik verkeer
in de veronderstelling dat we het westgaande
deel van de geul al ongeveer hebben gehad,
en ben er vast van overtuigd dat het niet meer
zover is naar Greetsiel, Annemarie wil de kaart
pakken om te overleggen, maar ik ben bang dat
die overboord waait. Eigenlijk is de situatie aan
boord te beschrijven met een beetje paniek, en
op dit moment vind ik zeilen helemaal niet meer
zo leuk.
Omdat de voortgang er helemaal uit is, zie ik als
enige mogelijkheid nog: anker erin en de buitenboordmotor
in de bun hangen. Dat is op een
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 40

klein stampend schip als de onze geen pretje,
maar het moet en de adrenaline doet een hoop.
Helaas doet zich hier het een probleem voor,
na het anker erin gegooid te hebben blijven we
krabben, opnieuw proberen is in deze omstandigheden
niet gemakkelijk dus al krabbend hopen
we dat het anker pakt. De dijk is erg goed
zichtbaar vanaf hier, niet meer dan een halve of
hele mijl verwijderd, en we krabben nog steeds.
Ik vrees het ergste voor straks in Greetsiel, Annemarie
zit er helemaal doorheen, ik eigenlijk
ook. Ik hoop dat ik de boot niet hoef te verkopen
straks en dat we zeilen toch nog wel leuk
blijven vinden. Dan eindelijk pakt het anker, op
dit moment lijkt het na een vijftig tot honderd
meter, later lees ik op het GPS-track af dat het
maar liefst tweehonderdvijftig meter is geweest.
Nu snel handelen en hopen dat we niet verder
krabben. De motor borgen met een extra lijn,
bun vrijmaken, motor los draaien, billen samengeknepen:
krabben we nog niet, snel de motor
over de achterkajuit en in de bun, een krasje extra
op de boot is onvermijdelijk, en weer vast.
Dan de zwaarste klus: het anker weer aan boord.
De wind is nog steeds zeven tot acht, en het anker
blijkt nu wel vast te zitten, motor nog niet in
het werk want we willen geen lijn in de schroef.
Ik op het voordek om het anker naar binnen te
halen of beter gezegd, de boot tegen de wind in
te sleuren. Spieren die puur op adrenaline werken,
maar het lukt, de volgende dag zal ik wel
spierpijn hebben. Als het anker aan boord ligt
gaan we weer volgas verder, nu maken we wel
vooruitgang, alleen vergaan we van de herrie in
de kuip. Na een kwartier, half uur beuken hebben
we het westelijke stuk van de geul gehad,
en draaien we weer naar het zuiden. Snel het
grootzeil dubbel gereefd erop, en dan de motor
uit.
Rust…..
Rustig kunnen we nu naar de sluis zeilen, en bijkomen.
Wat een verschil!
De tocht door het prachtige Speicherbecken
maakt al weer iets van de ontberingen goed,
maar toch komen we gebroken aan in Greetsiel.
Wat deed ik fout? Was dit te voorkomen geweest?
Eigenlijk was de oplossing heel simpel: gewoon
omkeren en naar Norddeich terug varen,
dan was er helemaal niks aan de hand geweest,
waarom hebben we dat niet gedaan?
Ik had een soort tunnelvisie, ik was in de veronderstelling
dat we het ergste hadden gehad,
zover waren we echter nog lang niet. Annemarie
wilde eigenlijk even rustig nadenken en overleggen
met de kaart erbij. Maar communicatie
bleek door de paniek van de situatie en het
krabben niet echt mogelijk.
Twee dagen later, de tijd dringt want de vakantie
is bijna op, we liggen nog verwaaid in Greetsiel
en we willen graag nog naar Delfzijl, want
dat is zoveel makkelijker te bereizen vanuit Nederland.
De windverwachting is echter ongeveer
gelijk aan eergisteren, ditmaal hebben we alles
goed doorgesproken, de motor hangt in de bun
en we hebben oordoppen in. Communicatie gaat
met gebarentaal, sowieso is dat beter met zwaar
weer. In eerste instantie lijkt het te gaan, maar
even later barst toch de wind weer los. De regatta
van Greetsiel, die op dat moment wordt gevaren,
eindigt met zeer veel schade. Wij communiceren
aan boord echter rustig over de situatie:
Wijzen naar onszelf: duim omhoog, wijzen om
ons heen naar de golven: duim naar beneden.
Vinger in de lucht: rondje draaien en weer terug.
We hebben geleerd: terug kan ook.
Als ware helden worden we in de jachthaven
door de medeverwaaidliggers ontvangen, we
worden geprezen voor onze moed om terug te
keren, de enige juiste beslissing!
’s Avonds gaat de wind alsnog liggen en varen
we over een bijna spiegelende Eems in blakte
naar Delfzijl.
Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 41

Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 42

Berichten 68 - Januari 2008 - pagina 43

DRUKWERK
Postbus 9524
9703 LM Groningen