01.09.2013 Views

Nr 29 - 2012 - Gezelligheid kent geen tijd - Weller

Nr 29 - 2012 - Gezelligheid kent geen tijd - Weller

Nr 29 - 2012 - Gezelligheid kent geen tijd - Weller

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IColofonI/IinhoudIIIIIII02III<br />

III-+-+-+-+-+-+-+-IIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

04<br />

14<br />

18<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

21<br />

32<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

I*+-+*+-+*+-+*+-+*+-+*+-+*IIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

Hoofdredactie<br />

Krista Poulissen<br />

Redactie<br />

Karin Theunissen, Krista Poulissen,<br />

Zuiderlicht<br />

Biebella<br />

Ella Latten haalde het nieuws met haar<br />

eigen 'buurtbibliotheek'. Kosteloos<br />

leent zij boeken uit aan vrienden,<br />

buren en bekenden. <strong>Weller</strong> zorgde<br />

voor voldoende kastruimte.<br />

Fijn en veilig wonen;<br />

daar horen drugs niet bij<br />

Veiligheid in de wijk is belangrijk voor<br />

<strong>Weller</strong>. Drugsoverlast is hier een onderdeel<br />

van, vandaar dat <strong>Weller</strong> wat meer<br />

uitleg geeft over haar drugsbeleid.<br />

Fotografie<br />

Arjen Schmitz, Marcel van Hoof,<br />

Zuiderlicht<br />

Vormgeving en productie<br />

Zuiderlicht<br />

<strong>Weller</strong>dag<br />

Elk jaar sluit <strong>Weller</strong> haar deuren <strong>tijd</strong>ens<br />

de <strong>Weller</strong>dag zodat er alle <strong>tijd</strong> is voor<br />

vrijwilligerswerk. Vier teams trokken<br />

de buurten en wijken in om wijkwensen<br />

te vervullen.<br />

Opening Corneliuspark<br />

Met een gezellig wijkfeest werd het<br />

Corneliuspark geopend. Het 60 meter<br />

lange mozaïek kunstwerk is de slagroom<br />

op de taart van het nieuwe<br />

Heerlerheide.<br />

Drukwerk<br />

Drukkerij Walters<br />

87, maar nog lang niet oud<br />

De 87-jarige Gerard Franssen uit<br />

Heerlerbaan is nog steeds zo fit als<br />

toen hij 70 was. Hoe de <strong>tijd</strong> <strong>geen</strong> vat<br />

op hem heeft? Lees zijn verhaal op<br />

pagina 18, 19 en 20.<br />

En verder:<br />

Krista’s column 03<br />

Je moet met de <strong>tijd</strong> meegaan 06<br />

Vroeger 09<br />

Canasta, computers en kubisme 12<br />

Wie <strong>kent</strong> de WKNDschool? 16<br />

Juist het fijne werk geeft rust 22<br />

De wereld in het klein 24<br />

<strong>Weller</strong>wens 28<br />

<strong>Weller</strong>hebbes <strong>29</strong><br />

De hoogste <strong>tijd</strong> voor een nieuwe <strong>tijd</strong> 30<br />

De Taal van de mam 35<br />

<strong>Weller</strong>magazine is een uitgave van <strong>Weller</strong>. Het wordt in<br />

een oplage van 10.000 exemplaren verspreid onder<br />

<strong>Weller</strong>klanten en -relaties.<br />

Heeft u tips, vragen, opmerkingen of interessante<br />

berichten voor dit magazine, stuur ze dan naar<br />

<strong>Weller</strong>magazine, t.a.v. de redactie, Postbus 2,<br />

6400 AA Heerlen.


III<br />

03<br />

<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

KRISTA’S COLUMN<br />

D<br />

e stad is betoverend mooi in deze<br />

kerst<strong>tijd</strong>. Donker wordt fleurig door de<br />

ontelbare mystieke lichtjes. De mensen<br />

lijken vriendelijker, minder in zichzelf<br />

gekeerd. Het ruikt heerlijk zoet, een parfum<br />

van dennen, musk, suikerspin en oliebollen.<br />

Op een bankje zit een oude man. Met een<br />

donkere blik tuurt hij naar de horizon. Zijn dikke<br />

en borstelige wenkbrauwen vormen een frons.<br />

Diepe rimpels geven hem een zorgelijk uiterlijk.<br />

Maar er is iets aan deze man, wat me doet<br />

stilstaan. Zijn verdriet is voelbaar, maar ook<br />

de warmte in zijn hart.<br />

Ik loop naar hem toe en ga naast hem zitten.<br />

Als ik vraag hoe het met hem gaat, kijkt hij<br />

verrast omhoog. Maar hij zegt niets en knikt<br />

alleen maar. Opeens spreekt hij me toe. Zijn<br />

stem is dieper dan verwacht en in plaats van<br />

een praatje volgt er een gedichtje:<br />

Vroeger voelde anders dan vandaag.<br />

Het leven verloopt gestaag.<br />

In plaats van dagen worden jaren geleefd.<br />

Niet de momenten zelf,<br />

maar herinneringen beleefd.<br />

Terugkijkend is er soms spijt.<br />

Het voelt als verloren <strong>tijd</strong>.<br />

Nu rest het verlangen naar verbinding en<br />

gezelligheid.<br />

Ik heb met hem te doen en formuleer zorgvuldig<br />

mijn antwoord:<br />

Tijd is relatief. Zelfs de groten der aarde zijn het<br />

daar over eens. Albert Einstein bedacht al in<br />

1905 dat <strong>tijd</strong> niet overal gelijk is en afhankelijk<br />

van de lokale zwaartekracht. En ook bij hoge<br />

snelheden verandert de <strong>tijd</strong>. Hoe sneller je<br />

gaat, hoe langzamer de klok tikt!<br />

Ik denk dat iedereen wel bekend is met de<br />

relativiteit van <strong>tijd</strong>. Voel je je niet goed, dan<br />

kruipt de <strong>tijd</strong> voorbij. Voel je je lekker, dan vliegt<br />

de <strong>tijd</strong>. Waarom spijt hebben van verloren<br />

momenten, als je kunt genieten van hoe het nu<br />

is en wat er nog komt…. Als het écht gezellig<br />

is, ervaar je <strong>tijd</strong> niet eens!<br />

Er breekt een glimlach door op zijn gezicht.<br />

Hij ziet er jaren jonger uit en loopt weg met een<br />

glinstering in zijn ogen. Ik roep hem nog na<br />

wat hij gaat doen. “Genieten, van het leven”<br />

is het antwoord! “<strong>Gezelligheid</strong> <strong>kent</strong> inderdaad<br />

<strong>geen</strong> <strong>tijd</strong>!”<br />

Voor de één is gezelligheid lekker samen<br />

koken, voor de ander heel lang dineren.<br />

Benieuwd wat onze klanten onder gezelligheid<br />

verstaan? Lees snel de verhalen….<br />

Fijne feestdagen!<br />

Krista Wauben


A<br />

fgelopen zomer haalde de 87-jarige<br />

Ella Latten het nieuws. Omdat zij graag<br />

leest en senioren die niet makkelijk<br />

buiten komen ook het plezier gunt van<br />

een goed boek, opende zij in Woendershof<br />

een eigen ‘buurtbibliotheek’. Kosteloos leent<br />

zij haar boeken uit aan vrienden, buren en<br />

bekenden. “Als mensen terugkomen met een<br />

boek of iets nieuws uitzoeken, praten we vaak<br />

over het verhaal of over de karakters. Ik vind<br />

dat zó gezellig.”<br />

Als kind al wilde Ella niets liever dan lezen.<br />

“Ik groeide op in een druk huishouden. Er<br />

moest gewerkt worden en er was al<strong>tijd</strong> wel een<br />

broer of zus in de buurt die aandacht vroeg.<br />

Als het even kon, kroop ik weg met een boek.<br />

Desnoods in het kippenhok of ik dook in bed.<br />

Als ik aan het lezen was hoorde ik niets of<br />

niemand meer. Dan leefde ik alleen nog maar<br />

mee met de personages. Omdat het in die <strong>tijd</strong><br />

niet gangbaar was dat er meisjesboeken in<br />

huis waren, las ik jongensboeken. Karl May en<br />

Tarzan: ik kan de verhalen nog dromen. Eenmaal<br />

getrouwd mocht ik gewoon lezen.<br />

Sterker nog: mijn man was mijn leesmaatje.<br />

Alle mogelijke romans heb ik verslonden.”<br />

In het nieuws<br />

“Afgelopen zomer kreeg ik een idee. Ik had<br />

een kast vol boeken en het leek mij leuk om<br />

die mooie verhalen te delen met mijn buren.<br />

Een soort ‘buurtbibliotheek’ op te richten. Mijn<br />

wijkverpleegkundige van Meander stimuleerde<br />

mij om dit idee door te zetten. En ook <strong>Weller</strong><br />

was positief, met name vanwege het sociale<br />

aspect: het samen lezen. Een kennisje plaatste<br />

vervolgens een berichtje op internet en toen<br />

ging het ineens snel. Omdat het idee nieuw<br />

was, stonden de krant en tv voor de deur, met<br />

als gevolg dat ik de week erna vanuit alle<br />

windstreken van het land nieuwe boeken<br />

ontving. Romans, thrillers, literaire boeken,<br />

geschiedenisboeken, kunstboeken, boeken<br />

over de mijnen en vooral ook veel GROOT-<br />

LETTERBOEKEN; je kunt het zo gek niet<br />

bedenken of het staat in mijn bibliotheekje.<br />

Overzichtelijk op een rij, dankzij de mooie<br />

kasten die ik van <strong>Weller</strong> heb gekregen.”<br />

Mooie woorden<br />

“Het lezen zelf staat voor mij even in de ijskast,<br />

omdat ik net een oogoperatie heb ondergaan.<br />

Maar aan het runnen van mijn bibliotheekje<br />

heb ik minstens zo veel plezier. Ook schrijf ik<br />

sinds jaar en dag mooie gedichten die ik in<br />

bladen of gedichtenbundels tegenkom op in<br />

een boekje. Dit persoonlijke gedichtenbundeltje,<br />

dat ik ‘Beukennootjes’ heb genoemd, ligt<br />

steevast bij mijn favoriete stoel met uitzicht<br />

op het Vijverpark. Hier zit ik vaak. En dan<br />

blader ik door mijn boekje en kom ik al<strong>tijd</strong> wel<br />

een gedicht tegen dat bij mijn gevoel past.<br />

De boeken en gedichten houden mij actief.<br />

Ze zetten aan het denken, bieden troost en<br />

maken je soms ook aan het lachen. Wat je<br />

toch met woorden kunt doen.”<br />

III<br />

04<br />

LITERATUUR


<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

05<br />

Wat is mooier dan een goed verhaal dat je grijpt,<br />

meesleept, ontroert of aan het denken zet? Van die<br />

verhalen zijn er vele: van alle, over alle en voor<br />

alle (leef)<strong>tijd</strong>en.


“Mijn hele leven al pro-<br />

beer ik te lachen en het<br />

leven positief te beleven.<br />

Ook ben ik niet bang<br />

voor verandering en<br />

vooruitgang. Want voor<br />

wie intensief leeft, telt de<br />

<strong>tijd</strong> eigenlijk niet.”<br />

06


<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

07<br />

V<br />

rolijk wacht Thérèse Willems, liefst<br />

89 jaar oud, mij op bij de voordeur<br />

van haar flat. Mooi gesoigneerd en<br />

met een big smile op haar gezicht.<br />

Zodra ik in de hal sta, dwarrelt een spraakwaterval<br />

op mij neer. “Ja, ik draaf soms door.<br />

Dat zegt mijn zoon ook al<strong>tijd</strong>. Maar je hoeft<br />

heus niet alles op te schrijven, want dan wordt<br />

het verhaal veel te lang.” Ik ben benieuwd.<br />

Terwijl Thérèse op de ouderwetse manier<br />

koffie zet, begint ze te vertellen. Eerder had<br />

ze nog contact met haar zoon in Detroit en<br />

haar dochter in Wisconsin in de VS. Via skype.<br />

Dat is wat anders dan koffie met een filter!<br />

“Aan mij is zo’n senseo of espresso niet<br />

besteed, omdat ik koffie via een filter simpelweg<br />

lekkerder vind”, lacht Thérèse. “Voor de<br />

rest heb ik <strong>geen</strong> enkele ontwikkeling uit de<br />

20ste eeuw links laten liggen. Telefoon, tv,<br />

radio, de langspeler, cd-speler, internet: ik sta<br />

overal open voor en wil alles proberen.<br />

Vriendinnen van mij durven de computer niet<br />

eens aan te zetten. Ik snap dat niet. Wat kan<br />

er nu mis gaan? Met een beetje hulp zijn<br />

die nieuwe apparaten supergemakkelijk te<br />

bedienen. Ik vind het geweldig. Sterker nog, de<br />

nieuwe communicatiemogelijkheden maken<br />

mijn leven rijker, leuker en voller. Dankzij skype<br />

kan ik mijn kinderen en kleinkinderen die ver<br />

weg wonen niet alleen geregeld horen maar<br />

ook zien. En dankzij Facebook kan ik foto’s en<br />

nieuwtjes delen. Zo blijf ik op de hoogte.”


MODERNE MEDIA<br />

Contrast<br />

Thérèse werd in 1923 in Eys geboren, als<br />

jongste telg van een politiegezin met niet<br />

minder dan veertien kinderen. In de jaren ’50<br />

emigreerde zij met haar man en twee kinderen<br />

Jean en Philomena naar het land van de vele<br />

kansen. Het gezin Willems streek neer in<br />

Chicago, waar dochter Cecilia werd geboren.<br />

Na het pensioen van haar man Jan, in 1982,<br />

keerden Thérèse en Jan terug naar Nederland.<br />

“Ik wilde liever in Amerika blijven, maar Jan<br />

wilde graag in Nederland oud worden. Ja, dan<br />

ga je mee, toch? De eerste jaren hier kon ik<br />

niet wennen. Ik was Chicago gewend, zat ik<br />

hier ‘op de Heerlerbaan’. Een groter contrast<br />

bestaat bijna niet. Dolgelukkig was ik dan ook<br />

toen mijn jongste dochter Cecilia besloot om<br />

zich ook in Nederland te settelen. Had ik tenminste<br />

één kind in de buurt. Daarom ben ik zo<br />

blij met skype: doordat ik de kids regelmatig<br />

zie, voelt het alsof ze dichtbij zijn.”<br />

Actieve tante<br />

“Als kind was ik al een bezige bij, al<strong>tijd</strong> druk<br />

met ‘frutselen’ zoals mijn moeder het noemde.<br />

Dat is eigenlijk nooit veranderd. Ik houd mijn<br />

hersens fit met puzzelen, computeren, handwerken<br />

en knutselen. Ik wandel lekker veel.<br />

Drink regelmatig een gezellig kopje koffie in<br />

de Hoeskamer. En als het even kan ga ik met<br />

mijn lieve vriendinnen of met mijn achternichtje<br />

op stap. Deze mix zorgt ervoor dat ik<br />

een goed en rijk gevuld leven heb.<br />

<strong>Gezelligheid</strong> <strong>kent</strong> <strong>geen</strong> <strong>tijd</strong>! Dat is wat mij<br />

betreft een waarheid als een koe. Maar je<br />

moet wel het zelf doen, hè?” Vrolijk trek ik de<br />

deur na ons gesprek achter mij dicht.<br />

III<br />

08 ..


IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

II09IIIIIIIIIIIIIOokIvroegerIII<br />

IIIIIIIIIkendeIgezelligheidIII<br />

IIIIIIIIIIIIII<strong>kent</strong>I<strong>geen</strong>I<strong>tijd</strong>III<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIII-+-+*+-+-IIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

D<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

Door Roelof Braad, stadshistoricus van<br />

Heerlen en bereikbaar bij Historisch Goud –<br />

Rijckheyt, centrum voor regionale geschiedenis<br />

te Heerlen.<br />

Foto’s en tekeningen (Pierre Delnoy): collecties<br />

Historisch Goud, Heerlen en Nederlands Openluchtmuseum,<br />

Arnhem<br />

hierboven – In de Romeinse <strong>tijd</strong> speelden kinderen<br />

buiten spelletjes van alle <strong>tijd</strong>en als hoepelen,<br />

verstoppertje en blindemannetje of knikkeren.<br />

Dat laatste meestal met noten. Glazen knikkers<br />

komen voor het eerst massaal in de winkel in<br />

de 20ste eeuw.<br />

e lange winteravonden waren voor de<br />

regiobewoners sinds mensenheugenis<br />

de gezelligste. In de agrarische<br />

gemeenschap was het de <strong>tijd</strong> dat de<br />

oogst binnen was, het vee geslacht en de<br />

zomerfeesten als de kermis en de jaarmarkten<br />

alleen in de herinnering voortleefden. Na het<br />

voederen van het vee en het melken van de<br />

koeien aan het eind van de middag wachtte<br />

vaak een gezellige avond aan tafel, rond de<br />

potkachel of bij de openhaard.<br />

De avonden werden gevuld met het vertellen<br />

van volksverhalen, over weerwolven, spoken en<br />

bokkenrijders bijvoorbeeld. Vaker nog werd de<br />

avond gevuld met een gezelschapsspel. Vooral<br />

kaarten was favoriet. Maar er zijn al vanaf de<br />

Romeinse <strong>tijd</strong> tal van andere gezelschapsspellen<br />

bekend. Eenmaal in de ban ervan ging<br />

men door tot in de kleine uurtjes…<br />

De Romeinse <strong>tijd</strong><br />

Spellen en kinderspeelgoed uit de Romeinse<br />

<strong>tijd</strong> zijn in het Thermenmuseum in Heerlen te<br />

bewonderen. Zo tonen de vele gevonden<br />

dobbelstenen aan dat dit spel erg populair was.<br />

Er zijn zelfs valse gevonden met een stukje<br />

lood onder de een, zodat de zes veelal boven<br />

kwam te liggen, en ook een dobbelsteen met<br />

alleen vieren, vijven en zessen. Ook balspelen,<br />

zoals de ‘ex pulsim ludere’, die een beetje op


IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII10III 10<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

hieronder – Beker (‘fritillis’) en dobbelstenen<br />

(‘tesserae’) uit de Romeinse <strong>tijd</strong>.<br />

rechtsboven – Pieter Bruegel de Oude schilderde<br />

op paneel in 1560 talloze kinderspelen die<br />

toen in zwang waren.<br />

rechtsonder – Prent uit een Vlaams manuscript<br />

uit ca. 1480 met een afbeelding van jongens<br />

die met bikkels spelen op grafstenen.<br />

linksonder – Romeins molenspel.<br />

ons squash lijkt, werden gespeeld, meestal in<br />

een wat grotere ruimte als de thermen. Maar<br />

ook raadspelletjes waren razend populair, met<br />

noten of steentjes, die men in de gesloten<br />

hand hield. Bij het ‘par impar’ (even-oneven)<br />

moest men raden of het een even of oneven<br />

aantal was. Met munten speelde men het bij<br />

ons nog bekende kop of munt. Bij de Romeinen<br />

heette dat ‘nauvia aut capia’ (schip-of-kop),<br />

omdat op de munten aan een zijde vaak<br />

een schip was afgebeeld. Of het in Heerlen<br />

gevonden bekende molenspel, dat in kopie in<br />

het museum te spelen is en er ook te koop is.<br />

De tand des <strong>tijd</strong>s<br />

Veel van dit soort spellen hebben de tand des<br />

<strong>tijd</strong>s doorstaan en zijn ook nu nog bekend. De<br />

bekende Vlaamse schilder Pieter Brueghel de<br />

Oude schilderde in 1560 een paneel met meer<br />

dan 70 binnen- en buitenspelletjes. Een toen<br />

nog bekend spel dat ook al in de Romeinse<br />

<strong>tijd</strong> werd gespeeld, was het bikkelen. Tot in de<br />

vorige eeuw werd het nog in onze agrarische<br />

gemeenschap gespeeld. In het Heerlens dialect<br />

heette het ‘tiekkele’. Bikkels zijn botjes van een<br />

schaap of rund, meestal de nekwervels, die<br />

vier platte zijden hebben. Het was een spel dat<br />

binnenshuis op tafel met vier van die botjes<br />

en soms met een bal werd gespeeld. De tiekkele<br />

werden op tafel geworpen en de bal<br />

opgeworpen. Degene die de bal ving, stak een<br />

tiekkel tussen de vingers en moest een speciale<br />

opdracht doen. In een andere variant werd de<br />

bal hoog opgegooid, waarna het kind met de<br />

bikkels een opdracht moest uitvoeren, voordat<br />

de bal de grond raakte. De bikkels één voor<br />

één op de bovenkant van je hand laten wippen<br />

kon bijvoorbeeld zo’n opdracht zijn. Vaak<br />

werden er aftelversjes of liedjes gebruikt om<br />

de opdracht te onthouden. In Heerlen deed<br />

men dit spel nog tot in het begin van de 20ste<br />

eeuw en zong men er een liedje bij: ‘Hastes<br />

an der poetsch, poetsch an de oeres, oeres an<br />

der pegel, pegel an der sjriever, sjriever an<br />

der crites’.<br />

Meer en fraaier<br />

In de loop van de <strong>tijd</strong> komen er steeds meer<br />

gezelschapsspelen in steeds fraaiere vormen.<br />

De sjoelbak doet zijn intrede en spellen als<br />

hoedje wip en halma. De aloude spellen<br />

dammen en schaken worden steeds mooier<br />

uitgevoerd en steeds fanatieker gespeeld. Bij<br />

de opkomst van de moderne druktechnieken<br />

worden ook de kaartspellen steeds fraaier.<br />

Aan het begin van de 19de eeuw tekende de<br />

Heerlense burgemeester Kemmerling zijn<br />

kaarten nog zelf en voorzag die op de achterkant<br />

van zijn handtekening. Hij probeerde dat<br />

zo goed mogelijk hetzelfde te doen. Kleine<br />

verschillen maakten toen eigenlijk niet veel uit,<br />

want het spel werd gespeeld in de woningen<br />

die nog spaarzaam met een kandelaar met<br />

vetkaars of een walmend tuitlampje met raapolie<br />

waren verlicht. In de schemering speelden<br />

de kinderen uit onze regio ook graag een<br />

spelletje ‘koekepiep’, koek verbergen.<br />

In de huizen van de grote gezinnen en de<br />

cafés in Heerlen werd in de loop van de 19de<br />

eeuw ook het ‘kiene’ al razend populair.<br />

Gesteendrukte kaartspelen<br />

Eind 19de eeuw waren er al heel wat verschillende<br />

fraai in steendruk uitgegeven kaart


IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

II11IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

spellen te koop met ingekleurde afbeeldingen<br />

van bijvoorbeeld de Eiffeltoren of het paleis<br />

op de Dam en andere ‘wereldwonderen’. De<br />

nieuwe druktechnieken zorgen ervoor dat er<br />

ook steeds meer bordspellen op de markt<br />

komen. Daarbij speelde men in op actuele<br />

wereldgebeurtenissen om zo het gevoel te<br />

geven enigszins daarbij betrokken te zijn.<br />

Een van die spellen was Atchin, het ‘Nieuw<br />

vermakelijk veroveringsspel’. Het is een bordspel<br />

geïnspireerd op de Atjeh-oorlog, 1873-<br />

1904. Atchin is de oude naam voor Atjeh op<br />

Sumatra. Of het Boer- en Rooinekspel, een<br />

anti-Engels bordspel, dat herinnert aan de<br />

Boerenoorlog in Zuid-Afrika (1899-1902). Een<br />

rooinek is een Engelse militair. De verwrongen<br />

gezichtsuitdrukking van de Engelsman (met<br />

helmhoed) geeft blijk van leedvermaak bij de<br />

Nederlandse publieke opinie over de nederlagen<br />

van de Engelsen.<br />

Dit soort spellen is ook in en na de Tweede<br />

Wereldoorlog massaal op papier en karton<br />

geproduceerd. Spellen als ‘Dictator’ en ‘Laf<br />

en flink onder Hinkepink’ verwijzen naar<br />

respectievelijk Mussolini en Seys-Inquart. En<br />

vele andere spellen volgden, zoals het Invasiespel,<br />

het KLM-kwartet, zwarte-pieten, scrabble,<br />

monopoly, stratego en vele andere bordspellen<br />

die we tegenwoordig nog massaal kunnen<br />

kopen en spelen.<br />

Goudklompjes<br />

Romeinse spelletjes zijn <strong>tijd</strong>ens de vakanties<br />

of op afspraak voor kinderpartijtjes in het<br />

Thermenmuseum te spelen. Tijdens de<br />

komende kerstvakantie ook de spelletjes van<br />

later <strong>tijd</strong>, zoals Atchin, het boer- en rooinekspel,<br />

het groot formaat ganzenbord en vele andere.<br />

Dit als randactiviteit bij de tentoonstelling<br />

‘Goudklompjes‘ – vertellen het verhaal van<br />

Heerlen, te zien tot 3 februari 2013. In een van<br />

de vitrines ligt ook een deel van het kaartspel<br />

van burgemeester Kemmerling. Zie voor<br />

meer informatie: www.thermenmuseum.nl<br />

of www.rijckheyt.nl. Gegevens voor deze<br />

bijdrage komen uit de collecties van Historisch<br />

Goud en uit het boek van Wouter F. Renaud,<br />

Wereldleed en Kindervreugd (Deventer/<br />

Arnhem, 2000).<br />

top – Chromolitho uit 1874 van het spel Atchin.<br />

Het doel van het spel is de inname van de<br />

Kraton (paleis van de sultan). Er blijkt duidelijk<br />

uit hoe weinig de bloederige werkelijkheid<br />

van deze koloniale oorlog tot het besef van de<br />

Nederlandse bevolking doordrong.<br />

(foto: Openluchtmuseum, Arnhem)<br />

hierboven – Kleurenlitho van het Boer- en Rooinekspel<br />

van de gebroeders Braakensiek<br />

uitgegeven door Uitgeverij Gebr. Koster in<br />

Amsterdam. (foto: Openluchtmuseum, Arnhem)<br />

links – Een selectie spellen uit de periode rond<br />

de Tweede Wereldoorlog. (foto: Openluchtmuseum,<br />

Arnhem)


A<br />

ls op een druilerige herfstdag Ciska<br />

Uffing haar voordeur voor mij opent,<br />

zie ik in één oogopslag dat ik mij zo<br />

dadelijk op glad ijs zal begeven. “Mag<br />

ik uw leef<strong>tijd</strong> vragen?” Tja, voor mijn verhaal<br />

moet de oneerbiedige vraag nu eenmaal<br />

gesteld worden. “Raad maar”, antwoordt Ciska<br />

met een glimlach op haar gezicht. “In de 70?”<br />

Ze lacht mij vrolijk uit.<br />

Ciska Uffing is geboren in 1925. Daar houden<br />

we het bij; dat is wel zo chique. Ciska: “Eens<br />

in de week heb ik hulp in de huishouding, voor<br />

de rest doe ik alles zelf. Ik rijd ook nog zelf.<br />

Dat is belangrijk voor mij, want zo lang ik nog<br />

naar mijn kinderen en clubjes kan rijden, houd<br />

ik mijn zelfstandigheid. Ik moet er niet aan<br />

denken dat ik afhankelijk zou worden van mijn<br />

familie. Niet dat zij mij niet willen halen of<br />

brengen. Dat doen ze heus wel. Maar het voelt<br />

toch anders. Nu kan ik gaan en thuiskomen<br />

wanneer ik dat wil.”<br />

Spelen<br />

De goedgevulde agenda spreekt boekdelen.<br />

Ciska: “Ik kaart met drie vriendinnen. Dat is<br />

vaste prik. We drinken een kopje koffie,<br />

babbelen even bij en wagen ons dan aan een<br />

potje Canasta. Een heerlijk kaartspel dat ik<br />

overigens zelden win, want ik ben niet zo’n<br />

fanatieke speler. Zelfs als ik een potje tegen<br />

mijn kleinzoon speel, ben ik de klos. Het maakt<br />

mij niets uit. Ik kan goed tegen mijn verlies en<br />

speel puur voor de gezelligheid.”<br />

Leren<br />

“Eén dag in de week duik ik met mijn dochter<br />

de stad in of wandelen we een stukje door<br />

Terworm. Een andere dag is gereserveerd voor<br />

mijn kinderen uit Brunssum. En dan ben ik<br />

momenteel nog druk met een computercursus.<br />

Ik had al een hele <strong>tijd</strong> de wens om met mijn<br />

kinderen te kunnen communiceren via internet<br />

en foto’s te delen via Facebook. Ik zag het vaker<br />

op tv en dacht steeds: ‘dat wil ik ook’. Een<br />

paar weken geleden heb ik de stoute schoenen<br />

aangetrokken en ben ik gewoon begonnen met<br />

een cursus. De muis heb ik al onder de knie!”<br />

12<br />

KUNST & CULTUUR<br />

Hoe komt het toch dat de<br />

oma’s van nu er niet meer<br />

uitzien als een oma? Tip<br />

van Ciska: probeer actief<br />

te blijven. Elke dag van de<br />

week staat er iets leuks<br />

op mijn programma. Zo<br />

blijf je lekker fit!<br />

Genieten<br />

“En dan is er nog één dag in de week over voor<br />

mijn passie. Ik volg sinds eind jaren ’80 een<br />

schildercursus. Erg gezellig, samen met andere<br />

creatieve dames. Vaak kan ik het werk als ik<br />

thuiskom na de cursus nog niet loslaten. Dan<br />

schilder ik de hele dag door. Mijn huis hangt<br />

inmiddels vol met eigen werk. Het leuke is dat<br />

niets op elkaar lijkt. De kunstenares die ons<br />

begeleidt, leert ons steeds nieuwe technieken<br />

en stijlen. Zo kan het zijn dat een traditioneel<br />

landschap tussen mijn visie op het ‘Meisje<br />

met de Parel’ van Vermeer en een kubistisch<br />

schilderij hangt. Juist die variatie vind ik leuk.<br />

Zo blijft het schilderen spannend en kan ik er<br />

mijn creativiteit in kwijt, terwijl het tegelijk<br />

ontspant. De schilderdag is dan ook mijn dag!<br />

Een vrije dag.”


IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

II11IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

13<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD


Alle <strong>tijd</strong> voor<br />

uw beste idee<br />

-+-+*+-+-<br />

WELLERDAG<br />

Op de <strong>Weller</strong>dag sluiten<br />

wij onze kantoren zodat<br />

wij alle <strong>tijd</strong> hebben voor<br />

vrijwilligerswerk. Alle<br />

collega’s doen mee.<br />

En dat maakt deze dag<br />

extra bijzonder én extra<br />

gezellig!<br />

III<br />

14<br />

W<br />

ellerdag <strong>2012</strong> zal de boeken in<br />

gaan als ‘Klant Ideeën Dag’. Al onze<br />

klanten mochten aangeven wat zij<br />

verbeterd willen zien in hun wijk<br />

of woonomgeving. Na een kleine toets op<br />

haalbaarheid zijn de mooie wijkwensen op<br />

<strong>Weller</strong>net geplaatst. En kon er gestemd worden.<br />

De ideeën met de meeste stemmen zijn op<br />

20 september uitgevoerd. We nemen u mee<br />

voor een tochtje langs de projecten van onze<br />

vier teams.<br />

Team Heerlerheide<br />

Het team Heerlerheide heeft op verzoek van<br />

de bewoners een gemeenschappelijke ruimte<br />

gemaakt in het appartementencomplex<br />

Weyenhof. Omdat er <strong>geen</strong> ruimte vrij was heeft<br />

het ‘<strong>Weller</strong>dagklusteam’ hiervoor de doorgang<br />

tussen de Weyerhof en het vroegere Ter Eyck<br />

omgetoverd in een gezellige ontmoetingsplek.<br />

Hier kunnen vanaf nu activiteiten georganiseerd<br />

worden. De klus was beslist <strong>geen</strong> sinecure:<br />

de hele <strong>Weller</strong>dag door is er getimmerd,<br />

geschilderd en geboord, terwijl buiten groen<br />

is gesnoeid en zwerfafval is opgeruimd. Rond<br />

vijven knalden in Heerlerheide dan ook terecht<br />

de kurken om de officiële opening van de<br />

nieuwe gemeenschappelijke ruimte te vieren.<br />

Natuurlijk samen met de bewoners!


III<br />

<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

15<br />

Team Heerlen-Centrum<br />

Ons tweede team Heerlen-Centrum heeft een<br />

binnenterrein bij de Kasteellaan in Meezen-<br />

broek opgeruimd en opgeknapt. Met extra hulp<br />

van de mannen van Licom zijn onkruid en uit<br />

de kluiten gewassen struiken verwijderd en is<br />

daarna nieuw groen geplant. Liefst 500 hedra’s<br />

en andere groene bodembedekkers zorgen er<br />

nu voor een frisse uitstraling. In de loop van<br />

de middag kwam nog meer hulp: alle partners<br />

uit het wijkteam van de gemeente tot de politie<br />

waren van de partij om de schoonmaakactie<br />

af te ronden en <strong>tijd</strong>ens een gezellige barbecue<br />

alvast een blik vooruit te werpen. Want wat nu<br />

mooi is, moet natuurlijk ook mooi blijven.<br />

Team Brunssum-Onderbanken<br />

Het team Brunssum-Onderbanken heeft het<br />

zich deze <strong>Weller</strong>dag lastig gemaakt door<br />

meerdere ideeën uit te voeren. De collega’s<br />

splitsen zich voor het ochtendprogramma op:<br />

de ene helft gaat bij zorgcentrum Aan de Bleek<br />

in Schinveld aan de slag met het tuinhuis,<br />

terwijl de andere helft zich over het terras bij<br />

appartementencomplex Tolenhof in Brunssum<br />

buigt. Op de valreep zijn beide teams klaar<br />

om samen 75 senioren te trakteren op een<br />

gezellige middag in het Chalet in Treebeek.<br />

Hier staat de gezellige quiz ‘Witste nog’ op<br />

het programma. ‘Hoeveel Sissi-films met<br />

Romy Schneider zijn er gemaakt?’ Met deze<br />

openingsvraag is de toon is gezet. En na het<br />

buffet keren de gasten vrolijk met een pakketje<br />

streekproducten naar huis.<br />

Team Heerlerbaan<br />

Het vierde en laatste team Heerlerbaan voert<br />

tenslotte op verzoek van de bewoners een<br />

grondige schoonmaakactie uit in de wijk.<br />

Uitgerust met prikkers, bezems en afvalzakken<br />

trekken onze collega’s eropuit om zwerfafval<br />

en storend onkruid op te ruimen. Allereerst zijn<br />

de zeven hoogbouwflats aan de beurt, daarna<br />

worden het winkelcentrum Op de Bautsch,<br />

<strong>Weller</strong>shopping en een aantal achterpaden<br />

achter de woningen gecontroleerd. Tijdens<br />

de afsluitende barbecue wordt de balans<br />

opgemaakt. Met trots, want Heerlerbaan<br />

blijkt een schone wijk. Niet alleen <strong>Weller</strong> maar<br />

ook de bewoners steken graag de handen uit<br />

de mouwen.


IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IWieI<strong>kent</strong>IdeIIIIIIIIIIIIII16III<br />

IWKNDschool?IIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIII-+-+*+-+-IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

Elke zaterdagochtend<br />

gaan 10 kids uit MSP<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

naar de WKNDschool.<br />

Dat is <strong>geen</strong> school maar<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

een leuk uitje waarbij je<br />

overal een kijkje achter<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

de schermen mag nemen.<br />

Time flies when you’re<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

having fun!<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

H<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

oe ontdek je je talenten? De kids van<br />

de WKNDschool in MSP willen het<br />

antwoord niet aan het toeval overlaten.<br />

Elke zaterdag rond 10 uur gaan zij<br />

vanuit Jongeren Activiteiten Centrum The<br />

Break op pad om kennis te maken met een<br />

beroep of bedrijf. “Ik wil dokter worden”, zegt<br />

Tharukshan. “Ik vind het wel leuk wat <strong>Weller</strong><br />

doet”, antwoordt Rianne. Samen met haar<br />

WKND-klasgenootjes bracht zij een bezoek<br />

aan onze <strong>Weller</strong>ij!<br />

De lessen van de WKNDschool worden in<br />

modules aangeboden. Zorg, techniek, hulpdiensten,<br />

wonen, sport en horeca: vrijwel alle<br />

beroepen komen aan bod. In de les gaat het<br />

om de beleving, het kijkje achter de schermen,<br />

niet om de prestaties. De kinderen krijgen dus<br />

<strong>geen</strong> huiswerk en er zijn <strong>geen</strong> toetsen. Wel<br />

leuke quizzen waarin de ins en outs van de<br />

beroepen de revue passeren. Het mes van de<br />

WKNDschool snijdt zo aan twee kanten. De<br />

kinderen zien de bezoekjes aan al die beroepen<br />

als een leuk uitstapje. Ondertussen krijgen zij<br />

in hun schoolbagage mee wat een beroep<br />

inhoudt en wat je straks moet studeren om het<br />

beroep te kunnen doen. Alle kinderen die de<br />

WKNDschool hebben afgerond ontvangen aan<br />

het einde van het schooljaar een certificaat.<br />

Cadeautjes<br />

Het bezoekje aan <strong>Weller</strong> maakte deel uit van<br />

de module ‘wonen’. In deze reeks mochten de<br />

kinderen ook meekijken met een architect en<br />

een makelaar. En ze mochten een huis of stad<br />

ontwerpen en daar een maquette van bouwen.<br />

Bij <strong>Weller</strong> ging het om wat er allemaal bij komt<br />

kijken als je een huis wil huren. Dylano (12)<br />

vond het bezoekje wel cool. “Ik wist niet dat één


IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

II17IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

17<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

bedrijf zo veel huizen kon hebben. Dat is veel<br />

werk om dat allemaal bij te houden. Ik vond het<br />

ook leuk dat de huurders tips en hulp krijgen.<br />

Bijvoorbeeld met het besparen van energie.<br />

Maar het leukste vond ik dat we cadeautjes<br />

mee naar huis kregen. Zoals een timer die je<br />

gebruikt bij het douchen. Mijn vader en ik<br />

douchen normaal een halfuur; sinds de timer<br />

bij onze douche hangt, zijn wij in vijf minuten<br />

klaar. Dat scheelt toch veel water.”<br />

Sociaal<br />

Rianne: “Ik vond het interessant om te horen<br />

dat je als je huizen verhuurt ook mensen kunt<br />

helpen als ze moeilijkheden hebben. Dat had<br />

ik niet verwacht, maar vind ik wel goed. Want<br />

zo kun je mensen die het niet goed hebben<br />

helpen om het beter te krijgen. Ik zou dat werk<br />

later best willen doen.” En zo passeren allerlei<br />

beroepen de revue. Anouck ziet wel iets in de<br />

horeca. Tharukshan kiest voor dokter. En de<br />

anderen, die weten het nog niet. Misschien<br />

dat het volgende uitstapje naar de ‘Wijk van<br />

Morgen’ hen op ideeën brengt.<br />

De WKNDschool MSP maakt deel<br />

uit van de WKNDschool Parkstad<br />

die behalve in Meezenbroek ook<br />

Vrieheide en in Kerkrade-Oost en<br />

West wordt gegeven. De WKND<br />

school Parkstad is een initiatief van<br />

Alcander en impuls, en wordt<br />

gesponsord door het bedrijfsleven.<br />

www.wkndschoolparkstad.nl<br />

KENNIS OPDOEN


.. 18..


<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

19<br />

ACTIEF EN GEZOND<br />

Als het nieuwe 50 het<br />

oude 40 is, dan zou het<br />

nieuwe 90 het vroegere<br />

80 moeten zijn! Maak<br />

daar maar gerust 70 van.<br />

En soms <strong>kent</strong> het leven<br />

helemaal <strong>geen</strong> <strong>tijd</strong> en<br />

dus ook <strong>geen</strong> leef<strong>tijd</strong>…


W<br />

ie de woning van Gerard Franssen<br />

binnenloopt, treedt een andere<br />

wereld binnen. Boven de grote<br />

leren banken hangen felgekleurde<br />

houten modelvliegtuigen. Aan de wand pronken<br />

oude foto’s en medailles. Wie verder kijkt ziet<br />

beeldjes van de oude en de nieuwe wereld<br />

gebroederlijk naast elkaar. Gerard is een<br />

globetrotter, een sportieve avonturier. Al<strong>tijd</strong><br />

ook geweest.<br />

“Mijn jeugd heb ik in Heerlerbaan doorgebracht”,<br />

vertelt Gerard. “Ik groeide op in een<br />

gezin met tien kinderen. Een mooie <strong>tijd</strong>. In 1944<br />

werd ik, 18 jaar oud, opgeroepen om in de<br />

mijnen te gaan werken. Vreselijk vond ik het<br />

ondergronds. In september ’44 kwamen de<br />

Amerikanen met hun jeeps. Ik heb toen <strong>geen</strong><br />

seconde getwijfeld en de mijnen meteen adieu<br />

gezegd. In februari ’45 ben ik bij de Koninklijke<br />

marine gegaan. Drie jaar heb ik daarna in<br />

Engeland mijn opleidingen gevolgd, totdat ik<br />

als vliegtuigmonteur aan de slag kon. Op de<br />

Karel Doorman, het laatste vliegdekschip van<br />

de marine, heb ik vervolgens de wereld rond<br />

gevaren en gesleuteld aan alle mogelijke<br />

vliegtuigen. En nog steeds kruipt het bloed<br />

waar het niet gaan kan, al is het in het klein.”<br />

Sporten, sporten en nog eens…<br />

De medailles en bekers heeft Gerard in de<br />

loop der jaren gewonnen met sporten: een<br />

wielerwedstrijd in de duinen, een marathon,<br />

drie- of vierdaagse, te veel om op te sommen.<br />

Gerard: “Haast fanatiek werk ik aan een<br />

gezond en fit lichaam. Ik ben van huis uit<br />

gezegend met sterke genen, maar ik koester<br />

mijn gezondheid ook. Ik rook niet. Ik eet <strong>geen</strong><br />

aardappelen en vlees maar alleen groentes en<br />

fruit. Ik drink hooguit voor het slapengaan een<br />

borreltje. Daarnaast sport ik elke dag. Vijf keer<br />

per week ben ik in de sportschool te vinden.<br />

Daar ga ik dan niet met de auto naar toe, het<br />

liefst loop ik. En in het weekend wandel ik nog<br />

III<br />

20<br />

samen met een wandelmaatje een langere<br />

afstand ergens door het Limburgse heuvelland.<br />

Dan nemen we bijvoorbeeld de trein naar<br />

Maastricht en lopen we terug of we wandelen<br />

naar Aken en weer terug. Twee jaar geleden<br />

heb ik vanwege een maagzweer een zware<br />

operatie ondergaan. De artsen waren unaniem:<br />

dankzij mijn uitstekende conditie heb ik deze<br />

operatie overleefd.”<br />

Laten lopen<br />

“Laatst grapte iemand in de sportschool nog<br />

over mij: ‘Die vent gaat niet vanzelf om. Die<br />

moet je vergiftigen.’ Ik moest lachen, want ik<br />

voel mij ondanks mijn 87 jaren inderdaad nog<br />

steeds even fit als toen ik 70 was. Ik ga ook<br />

nog al<strong>tijd</strong> graag op vakantie: twee keer per<br />

jaar ben ik in Benidorm te vinden. Dan pak ik<br />

daar de bus en stap ik kilometers verderop in<br />

de binnenlanden uit om terug naar het hotel<br />

te wandelen. Onderweg kom ik de mooiste<br />

plekjes tegen en ontmoet ik ook al<strong>tijd</strong> nieuwe,<br />

boeiende mensen. Laat mij maar lopen. Dan<br />

ga ik het langste mee.”


IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

II21IIIIIIIIIIIIFijnIenIveiligIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIwonen;IdaarIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIhorenIdrugsII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIInietIbijIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII-+-+*+-+-IIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

MAATSCHAPPIJ<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

W<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

eller streeft naar maximaal woongenot<br />

en woonplezier voor al onze<br />

klanten. Jong en oud, gezinnen en<br />

alleenstaanden: iedereen moet<br />

zich fijn en veilig voelen in onze woningen en<br />

buurten. Wij hebben u al vaker geïnformeerd<br />

over activiteiten van <strong>Weller</strong> die bijdragen aan<br />

leefbaarheid en veiligheid. Ook drugsoverlast<br />

is hier een onderdeel van; vandaar dat we hier<br />

nu iets meer uitleg over geven.<br />

<strong>Weller</strong> voert op het gebied van drugs, dus ook<br />

op het gebied van softdrugs en het kweken<br />

van wiet of hennep een ‘zero-tolerance-beleid’.<br />

Dat bete<strong>kent</strong> dat we de norm, ook als het om<br />

wietplantjes gaat, duidelijk bij nul leggen; dat<br />

is ook terug te vinden in het huurcontract.<br />

Samen met partners zetten we ons in om het<br />

veilige gevoel in de buurt te behouden. Zo<br />

hebben we afspraken met de gemeenten in<br />

Parkstad Limburg, de politie en alle andere<br />

woningcorporaties in de regio. Ook het UWV<br />

en de energieleveranciers werken mee aan<br />

het beleid. Met deze partijen willen we de<br />

negatieve invloed die drugs hebben op de<br />

woonomgeving en de veiligheid in een buurt<br />

voorkomen.<br />

Al<strong>tijd</strong> ’n andere oplossing<br />

Zo nu en dan komen wij drugs of wietplantjes<br />

tegen bij onze huurders. Sommige mensen<br />

denken dat het kweken van een of twee plantjes<br />

voor eigen gebruik mag. Of ze gebruiken<br />

de plantjes om geld te verdienen. Veelal<br />

beseffen ze niet dat ze daarbij het risico lopen<br />

om hun huis uit te worden gezet. Wij hopen<br />

duidelijk te kunnen maken, dat er andere<br />

oplossingen zijn die hen niet in de problemen<br />

brengen. Voor hulp en advies kunt u ook<br />

al<strong>tijd</strong> bij ons terecht. Juist omdat er voor elk<br />

probleem al<strong>tijd</strong> een andere, betere én ook<br />

veiligere oplossing is.<br />

<strong>Weller</strong> wil dan ook niet alleen samen met<br />

partners werken aan het bestrijden van drugsoverlast,<br />

maar ook samen met u. Voelt u zich<br />

niet veilig, heeft u vragen of een klacht? Laat<br />

het dan even weten. Hiernaast vindt u een<br />

overzichtje met telefoonnummers.<br />

Wie belt u eigenlijk bij overlast?<br />

• <strong>Weller</strong>: 404 86 00<br />

• De politie: 0900 8844<br />

U kunt klachten ook anoniem melden:<br />

• Misdaad Anoniem: 0800 7000.<br />

Het Meldpunt Overlast van de<br />

gemeente:<br />

• Heerlen 14 045<br />

• Brunssum 527 86 86


Juist het fijne<br />

werk geeft rust<br />

-+*+-<br />

III<br />

22<br />

I<br />

n 2011 kwam John Herben op het idee<br />

om te gaan schilderen. Hij kocht een<br />

doek, acrylverf en penselen. Nu, twee<br />

jaar later, hangt zijn huis vol schilderijen<br />

die gezien mogen worden en heeft John zijn<br />

eerste expositie achter de rug. “Laatst vroeg<br />

iemand of ik de foto van mijn geboortehuis<br />

ook verkocht? Hij wees naar mijn schilderij.<br />

Een groot compliment.”<br />

Nooit eerder in zijn leven leek schilderen een<br />

leuke hobby. John: “Mijn passie was motoren.<br />

Ik heb er meerdere gehad en heb ook zelf een<br />

sportmotor uit de jaren ’70 nagebouwd. Mijn<br />

gezondheid dwong mij op een gegeven moment<br />

om afstand te doen van de motoren. Het was<br />

goed geweest. Ineens heb je dan <strong>tijd</strong> over.<br />

Schilderen leek mij wel leuk, niet wetende dat<br />

ik uit de voeten kon met verf en penseel.<br />

Mijn eerste schilderij lukte meteen al goed.<br />

Tot mijn grote verbazing kon ik schilderen wat<br />

ik in mijn hoofd had en wilde schilderen. Zo<br />

ontstond al snel een serie schilderijen met<br />

Afrikaanse vrouwen in de hoofdrol. En daarna<br />

een serie met bewerkte Afrikaanse maskers.<br />

Al deze werken hangen nu aan de wand. Ik ben<br />

er enorm trots op.”<br />

Geboortehuis<br />

“Begin dit jaar besloot ik dat ik verder wilde<br />

groeien. Tijdens het schilderen liep ik steeds<br />

vaker tegen problemen aan waarvoor ik van-<br />

wege gebrek aan techniek <strong>geen</strong> oplossing had.<br />

Ik wil graag zo realistisch en figuratief mogelijk<br />

werken. Dat bete<strong>kent</strong> dat ik de personen of<br />

voorwerpen die ik schilder zo écht en zo


III<br />

<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

23<br />

gedetailleerd mogelijk wil weergeven. Ik volg<br />

nu lessen bij de gebroeders Jacobs in Amstenrade.<br />

Zij hebben mij geleerd om met olieverf<br />

te werken omdat je daarmee fijner kunt<br />

schilderen. En hoe ik met licht diepte kan aanbrengen<br />

in een afbeelding. Onder hun vlag<br />

heb ik mijn geboortehuis in de Rozengaard<br />

geschilderd. Een bijzonder huis dat in de<br />

oorlog gebombardeerd is en eind jaren ’40<br />

gerestaureerd is. Een foto uit de jaren ’50 en<br />

mijn eigen herinneringen vormen het uitgangspunt<br />

voor het werk. Achter het huis<br />

heb ik bijvoorbeeld een scooter geschilderd,<br />

zoals mijn eigen witte scooter vroeger in de<br />

tuin stond.”<br />

Steen voor steen<br />

Het geboortehuis is heel fijn geschilderd.<br />

Steentje voor steentje is het opgebouwd. John:<br />

“Soms was ik wel vier uur op een avond bezig<br />

met alleen het voegwerk. Ik werk met de fijnste<br />

penselen die er zijn. Anderen worden er<br />

misschien nerveus van. Ik vind het juist heerlijk.<br />

Als oud naaimachinemonteur ben ik het gewend<br />

om op de vierkante centimeter te werken. Het<br />

geeft mij rust. Zelfs als het even niet goed<br />

gaat. Dan stop ik even, neem ik afstand en ga<br />

ik de dag erna gewoon weer verder. In mijn<br />

laatste schilderijen komt mijn oude passie<br />

weer om de hoek. Met enorm veel plezier<br />

schilder ik nu een jaguar 2 uit 1932, een sportmotor<br />

én als tussendoortje een portret van<br />

Bliksem McQueen van Cars. Een cadeautje<br />

voor mijn kleinzoon!”<br />

KUNST & CULTUUR<br />

Eenmaal aan het schilderen, verdwijnt de <strong>tijd</strong> naar<br />

de achtergrond. En telt alleen nog maar dat ene<br />

schilderij. Soms zelfs die ene steen of struik. Het<br />

moet perfect zijn.


De wereld in<br />

het klein<br />

-+-+*+-+-<br />

24


<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

25<br />

‘30 jaar hebben we<br />

samen een mooie hobby<br />

gehad. Piet bouwde de<br />

huizen, ik deed de<br />

interieuren. Met een<br />

lekker muziekje erbij,<br />

vloog de <strong>tijd</strong> voorbij.<br />

Het was al<strong>tijd</strong> gezellig.’<br />

HOBBIES


W<br />

ie bij Coby Pulles op bezoek komt<br />

wil spelen, of je nu jong of oud, man<br />

of vrouw bent. Je wilt jezelf verliezen<br />

in die prachtige poppenhuizen,<br />

waarvan elk meubelstukje, vloerkleedje,<br />

kopje en jurkje, hoe klein ook, met de hand<br />

is gemaakt. Het fascinerende levenswerk<br />

van Coby en Piet. Elk ministukje een mooie<br />

herinnering.<br />

“De bakkerij op de begane grond van het open<br />

poppenhuis is een replica van de bakkerij die<br />

wij gerund hebben in Schaesberg. Ernaast ligt<br />

een lunchroom, boven is het woonhuis.” Coby<br />

vertelt honderduit <strong>tijd</strong>ens de rondleiding die ik<br />

krijg door haar miniatuurhuizen. Soms pakt zij<br />

een kastje of poppetje uit het decor. Ik durf<br />

het haast niet aan te raken, bang om iets stuk<br />

te maken, zo klein en fijn is alles gemaakt.<br />

Coby: “Aan de muur hangen fotootjes van onze<br />

kinderen en kleinkinderen en onze trouwfoto.<br />

De gordijnen zijn gemaakt van een sjaaltje van<br />

mijn moeder. Andere kleertjes, bedspreitjes,<br />

gordijntjes, vloer- en tafelkleedjes heb ik<br />

geborduurd of gebreid. Ik gebruikte hiervoor<br />

dikke kopnaalden als breinaald, anders werd<br />

het patroontje te grof.”<br />

Het eerste kastje<br />

“Na de verkoop van de bakkerij dacht ik te<br />

gaan schilderen of borduren, want daar ben ik<br />

al<strong>tijd</strong> goed in geweest”, vervolgt Coby. “Dat<br />

beeld veranderde toen Piet thuiskwam met<br />

een bouwpakketje voor een miniatuurkastje.<br />

Met minivijltjes en boortjes ging hij aan de slag.<br />

Het kastje werd zo prachtig, dat we besloten<br />

meerdere miniaturen te maken. Onze passie<br />

was geboren. We schaften alle machinetjes en<br />

minigereedschappen aan, want die heb je<br />

nodig om klein te kunnen werken. En langzaam<br />

maar zeker ontstond ons eerste poppenhuis.<br />

Kamer voor kamer hebben we samen gebouwd<br />

en ingericht. Piet deed de houtbewerking en<br />

legde de elektriciteit aan. Dat was het lastigste.<br />

Ik schilderde de miniatuurtjes en zorgde voor<br />

de aankleding. Natuurlijk hadden we wel eens<br />

een kibbeltje, bijvoorbeeld over de kleur van<br />

de vloerbedekking. Maar het was vooral al<strong>tijd</strong><br />

gezellig, met de radio in ons midden. Als ik<br />

de huizen nu zie, kan ik daar nog steeds van<br />

nagenieten.”<br />

Een andere <strong>tijd</strong><br />

Het onbetwiste topstuk uit de collectie is het<br />

Victoriaanse landhuis, dat geïnspireerd is op<br />

de bouwstijl aan het einde van de 19de eeuw.<br />

Je kunt het aan twee kanten openklappen om<br />

je te verbazen over de handgemaakte parketvloeren,<br />

de gedetailleerde vloerkleden en<br />

gobelins, de Franse stoeltjes en de luxe badkamer.<br />

Zelfs het ooievaarsnest op het dak:<br />

alles is waarheidsgetrouw op een schaal van<br />

1:12 nagebouwd. Coby: “Aan dit huis hebben<br />

we ongeveer negen jaar met hart en ziel<br />

gewerkt, om het plaatje zo perfect mogelijk te<br />

maken. Met de andere huizen mochten mijn<br />

kinderen en kleinkinderen al<strong>tijd</strong> wel even<br />

spelen. Het Victoriaanse huis is er om naar te<br />

kijken. En soms bij weg te dromen naar een<br />

andere <strong>tijd</strong>.”<br />

IIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIII<br />

In het poppenhuis is alles zo klein.<br />

Ik lijk wel een reus,<br />

zou dat de bedoeling zijn.<br />

We kunnen er uren voor staan dromen.<br />

Zou het ooit wel af gaan komen.<br />

Doen we het zo, of doen we het zus.<br />

Maken we gordijntjes met een lus.<br />

Het fornuis, de kleine pannetjes,<br />

de vaasjes, kruikjes en kannetjes –<br />

de meubeltjes net in de was.<br />

O, wat zijn wij met deze wereld in<br />

onze sas.<br />

III<br />

26


<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

27


28..<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I<br />

I


IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

II<strong>29</strong>IIIIIIIIIII<strong>Weller</strong>hebbesIII<br />

II+-+—+-+-+-+-+-+-+-+-+—+—+III<br />

I+-+—+-+-+-+-+-+-+-+-+—+—+III<br />

II II II III<br />

II II II III<br />

II II II III<br />

II II II III<br />

II+-+—+-+-+-+-+-+-+-+-+—+—+III<br />

II II II III<br />

II II II III<br />

II II II III<br />

II II II III<br />

II+-+—+-+-+-+-+-+-+-+-+—+—+III<br />

II II IIIIIIIIIIIIIII<br />

II II IIIIIIIIIIIIIII<br />

II II IIIIIIIIIIIIIII<br />

II II IIIIIIIIIIIIIII<br />

II+-+—+-+-+-+-+-+-+-+-+—+—+III<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

1 <strong>Gezelligheid</strong> is…<br />

<strong>tijd</strong>loos<br />

Horloge<br />

Hema, € 25,-<br />

4 <strong>Gezelligheid</strong> is…<br />

genieten van tradities<br />

Boek ‘<strong>Gezelligheid</strong> <strong>kent</strong> <strong>geen</strong> <strong>tijd</strong>’<br />

Bol.com, € 24,99<br />

7 <strong>Gezelligheid</strong> is…<br />

jezelf verwarmen<br />

Glühwein en chocomel<br />

AH, vanaf € 1,12<br />

2 <strong>Gezelligheid</strong> is…<br />

uitgebreid tafelen<br />

Raclette<br />

Mediamarkt, € <strong>29</strong>,99<br />

5 <strong>Gezelligheid</strong> is…<br />

lekker warm en knus<br />

Pantoffels en fleecedeken<br />

Zeeman, vanaf € 3,99<br />

8 <strong>Gezelligheid</strong> is...<br />

de geur van je eigen huis<br />

Geurverspreiders<br />

Blokker, vanaf € 1,79<br />

3 <strong>Gezelligheid</strong> is…<br />

samenzijn met familie<br />

Trivial Pursuit Familie edities<br />

Intertoys, € 31,99<br />

6 <strong>Gezelligheid</strong> is…<br />

even niets, zorgeloos ontspannen<br />

DVD’s<br />

Mediamarkt, vanaf € 6,99


De hoogste<br />

<strong>tijd</strong> voor een<br />

nieuwe <strong>tijd</strong><br />

-+-+*+-+-<br />

III<br />

30<br />

Als gezelligheid <strong>geen</strong> <strong>tijd</strong><br />

<strong>kent</strong>, heeft de <strong>tijd</strong> zelf<br />

dan wel een grens?<br />

Neen. Wat er ook gebeurt:<br />

de klok tikt door en door<br />

en door….


<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

31<br />

B<br />

en Patelski uit Eikenderveld is van<br />

huis uit architect. Maar ook technisch<br />

tekenaar, ontwerper en een beetje<br />

uitvinder. Een afbeelding van een klok<br />

in een <strong>tijd</strong>schrift inspireerde hem om met de <strong>tijd</strong><br />

aan de slag te gaan. Om de perfecte klok te<br />

ontwerpen: <strong>geen</strong> klassiek model met wijzers en<br />

cijfers maar een <strong>tijd</strong>duider die bij deze nieuwe<br />

door de digitale wereld beheerste <strong>tijd</strong> hoort.<br />

“Het liefst zit ik op zolder nieuwe dingen te<br />

bedenken”, opent Ben ons gesprek. “Ik houd<br />

enorm van goed design: <strong>tijd</strong>loze meubelstukken<br />

en gebruiksvoorwerpen die bij wijze van<br />

spreken 100 jaar na dato nog steeds mooi<br />

zijn. Zoals de Rietveldstoel; die is rond 1920<br />

ontworpen maar nog steeds bijzonder.<br />

Diezelfde verrassende kwaliteit had de klok<br />

die ik in een <strong>tijd</strong>schrift voor architectuur tegen-<br />

kwam. Hij had maar één wijzer maar gaf toch<br />

duidelijk de <strong>tijd</strong> aan. Ingenieus. Geïnspireerd<br />

door dat vernieuwende principe ben ik zelf<br />

gaan schetsen. Het resultaat is een ‘<strong>tijd</strong>loze’<br />

klok die er helaas nog niet is en die ik dus ook<br />

nog niet kan tonen. Ik droom ervan dat hij<br />

ooit het levenslicht ziet. Want het bedenken<br />

en ontwerpen van een nieuw meubelstuk of<br />

gebruiksvoorwerp is één ding: het maken van<br />

een prototype, het produceren en het op de<br />

markt brengen van het idee is een heel ander<br />

en bovendien zeer kostbaar verhaal.”<br />

Virtuele klokken<br />

Maar dromen zijn er om waar te maken, nietwaar?<br />

Ben: “De computer en met name het<br />

programma Flash biedt fantastische mogelijkheden<br />

voor ontwerpers. Ook voor de klok zijn<br />

alle grenzen verdwenen. Met de komst van<br />

de digitale klok heeft het analoge uurwerk al<br />

een extra dimensie gekregen. Internet en de<br />

digitale media openen nu een heel nieuwe<br />

wereld voor de virtuele klok. Onder de titel<br />

‘Choose now for a new time’ heb ik een serie<br />

virtuele klokken ontworpen die meer doen dan<br />

de <strong>tijd</strong> aangeven alleen. Het zijn bewegende,<br />

grafische kunstwerkjes geworden die je kunt<br />

gebruiken als klok, maar ook als screensaver<br />

op je computer, iPad, iPod Touch, of iPhone.”<br />

WETENSCHAP<br />

Apps en Games<br />

Wie denkt dat zo’n kunstwerkje annex klok<br />

niet voor hem of haar is weggelegd, heeft het<br />

mis. De virtuele klokken van de Heerlenaar<br />

zijn als App voor € 1,59 te koop. Ben: “Van de<br />

ouderwetse te<strong>kent</strong>afel ben ik een heel nieuwe<br />

weg ingeslagen. Ik heb van mijn klokken<br />

officiële programmaatjes laten maken die je op<br />

je telefoon kunt installeren. Om jongeren aan<br />

te spreken is de applicatie zodanig opgebouwd<br />

dat deze ook ingesteld kan worden als game.<br />

Je kunt dan via de scores laten zien welke klok<br />

je het beste begrijpt. De virtuele wereld is een<br />

heel aparte wereld. Spannend ook, want er<br />

kan zo veel. Grenzen bestaan niet meer. Maar<br />

ik blijf een ontwerper van de oude stempel:<br />

het is nog al<strong>tijd</strong> een ultieme droom van mij<br />

om die ene vernieuwende klok te bouwen en<br />

aan de muur te hangen.”<br />

Benieuwd naar de klokken van Ben Patelski?<br />

Kijk eens op www.time4clocks.com.


FEESTELIJKHEDEN<br />

III<br />

32<br />

Het Corneliuspark wordt<br />

veel gebruikt. Mensen<br />

ontmoeten elkaar bij de<br />

mozaïek en keuvelen<br />

op de bankjes.<br />

Gezellig: óók vandaag,<br />

morgen, volgende week,<br />

over een jaar, het park is<br />

er voor al<strong>tijd</strong>.


III<br />

33<br />

<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

IIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIII<br />

Mariëlle Smolders<br />

Woont in hartje Heerlerheide. Ze deed<br />

mee aan de speurwedstrijd ter gelegenheid<br />

van de officiële opening van het<br />

Corneliuspark. Niet voor niets, want<br />

het leverde haar een mooi gevuld boodschappenpakket<br />

van de Plus op.<br />

D<br />

e vernieuwing van het Corneliuspark<br />

heeft voor een positieve verandering<br />

gezorgd. Dat vindt Mariëlle Smolders.<br />

“Ik woon al sinds 1994 tegenover het<br />

groen. En dat is alleen maar mooier<br />

geworden.” Zaterdag <strong>29</strong> september is het<br />

Corneliuspark officieel geopend met een<br />

gezellig wijkfeest voor jong en oud.<br />

Het Corneliuspark is het sluitstuk van de<br />

herinrichting van het centrum. De spreekwoor-<br />

delijke slagroom op de taart! Hoogtepunt van<br />

de middag was de onthulling van de mozaïek,<br />

die kunstenaar Arno Coenen voor het park<br />

heeft ontworpen. Een kunstwerk van liefst 60<br />

meter lang dat met zijn 227.000 steentjes<br />

meteen de grootste mozaïek van ons land is.<br />

Honderden mensen uit Heerlerheide hebben<br />

meegewerkt om al die kleine stukjes op de<br />

juiste plek te krijgen. Mariëlle: “De mozaïek is<br />

een blikvanger en intussen ook een belangrijke<br />

ontmoetingsplek in de wijk. Zelf heb ik ook al<br />

allerlei gesprekjes met buurtbewoners gevoerd<br />

over de symbolen en de afbeeldingen. Daar<br />

zijn veel mensen nieuwsgierig naar, zoals naar<br />

de GPS-coördinaten en de jaartallen die op de<br />

wand verwerkt zijn. Sommige mensen vragen<br />

zich af wat het allemaal bete<strong>kent</strong>. Je ziet ook<br />

al<strong>tijd</strong> wel iemand naar de mozaïek kijken.<br />

Gelukkig staan er bankjes tegenover de<br />

wand. Zo kunnen met name ouderen lekker in<br />

alle rust genieten van het park en praten over<br />

het kunstwerk.”<br />

Positief<br />

“Ik woon zelf tegenover het ‘groene gedeelte’<br />

van het park. Hier ligt ook een trapveldje voor<br />

de kids. Dit deel van het park heeft een open<br />

karakter. Dat vind ik wel fijn omdat het centrum<br />

toch tamelijk volgebouwd is. Het geeft het<br />

gevoel dat ik in het groen woon, maar toch ook<br />

in het centrum, want in nog <strong>geen</strong> vijf minuutjes<br />

wandel ik naar de winkels. Die combinatie is<br />

ideaal, want ik houd van ruimte maar ook van<br />

leven in de brouwerij en gezelligheid op straat.<br />

De opening van het park was dan ook een<br />

feest voor mij. Overal zag je spelende kinderen<br />

en positieve mensen. Tijdens de bouwwerkzaamheden<br />

was er veel negativiteit in de buurt.<br />

Mensen mopperden. Dat is veranderd. Er<br />

moeten op diverse plekken nog ‘puntjes op de<br />

i’ gezet worden, qua afwerking en inrichting.


Maar ik hoor nu toch al voornamelijk dat<br />

Heerlerheide blij is met zijn nieuwe centrumhart<br />

en park.”<br />

Speurwerk<br />

“Een van de leukste activiteiten <strong>tijd</strong>ens de<br />

opening was een speurtocht die <strong>Weller</strong> had<br />

uitgezet door het park. Aan de hand van vragen<br />

over het gedicht op de gevel van Ter Eyck, de<br />

naam van de aanleunwoningen, het aantal<br />

bankjes in het park, werden alle kanten van<br />

het park belicht. Alleen <strong>tijd</strong>ens de regenbui ben<br />

ik even gaan schuilen, de rest van de middag<br />

heb ik gebruikt om het park beter te leren<br />

kennen. Ik geniet nu nog na. Letterlijk dan,<br />

want het speurwerk leverde mij een boodschap-<br />

penpakket op van de Plus. Hartstikke lekker<br />

en natuurlijk al<strong>tijd</strong> welkom!”<br />

III<br />

34<br />

I<br />

II<br />

I<br />

IIIIIIIIIIIIIIII


IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

I35IIIIIIIIIIIIIIIIIIIID’rItiedII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIvergeetIbeiII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIgezelligheedII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII-+-+*+-+-IIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

W<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<br />

<strong>Weller</strong>magazine GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD<br />

DE TAAL<br />

VAN DE MAM<br />

oeë ich toch geblieëve woar, of<br />

d’r get gebuëd woar in de sjtad.<br />

‘Sjat, ich bin in ing groeëte<br />

gezelligheed terech gekoame,<br />

loester mar’….<br />

Effe ing besjtelling óphoale en toen…. woar d’r<br />

ee sjtandwirkerskonkoer óp d’r maat. Gezellig<br />

druk, good weer en allerlei kröämkes.<br />

Geweldige atmosfeer mit keëkende handelere<br />

die hön sjpulle kwiet wille. D’r ieësjte verhandelt<br />

ee dónkergreun flesjke mit ee of anger sjpul<br />

teëge alle vlekke’, ich herhoal: ALLE vlekke’,<br />

reupt heë aanhouwend en kiekt doabei zier<br />

durchdringend. Zoeë uvertuugend gebrach, dat<br />

mót wal good zieë en diverse umsjtoanders<br />

sjtónt dan óch al mit de buësj gereed.<br />

Vuur de twiefeleers deet heë nog ing demonstratie<br />

óp ee aod sjtuk iezer vol mit neet te<br />

besjrieve vlekke en… floep, alles voet! Noe zint<br />

d’r lüj die dierek al twieë of drei flesjkes wille<br />

han. Kiek, dat is handel!<br />

Ee fieës! Hei is toneel, neë cabaret an de gang.<br />

Dit deet dinke an ee soat Commedia dell’arte,<br />

’t sjtroattoneel oet vreuger joare wie gezelsjappe<br />

durch gans Europa trókke um de ’geweun<br />

lüj’ te ammezere. En hei weëd juus wie vreuger<br />

geïmproviseerd, zónger vassjtoande tekste.<br />

’t Versjil mit de middelieëwe is dat de acteurs<br />

doe maskers droge, en die van noe óch, mè<br />

dan ónzichbare……<br />

Uëver ónzichbaar gesjproake… Inne fosje<br />

oos-europees oetzieënde man mit groeëte<br />

zjwatte sjnauts en dito krollekop kumt achter<br />

zie kröämke oet, lup langs de reie publiek mit<br />

inne óntbloeëte erm en reupt: ‘Kiek, ónzichbare<br />

pleisters’.<br />

‘Iech zieë jaar nuus’ reupt ing vrouw (kinnelik<br />

oet Kirkroa). ‘Klopt’ reupt d’r acteur van ónger<br />

ziene sjnauts oet, ’angesj woare ze óch neet<br />

ónzichbaar!’<br />

Noe röäre zich diverse umsjtoanders en d’r<br />

weëd gerope wat die dan wal koste, woeë-óp<br />

d’r verkoopman ee ernstig gezich truk, benoa<br />

grienentere en mit geveul vuur dramatiek ópmerkt:<br />

’helaas ich han ze al allemoal verkoch’.<br />

Doa geneet ich noe van. Dit is Commediatheater<br />

van de böävesjte plank!<br />

Gefascineerd bin ich en alle anger lüj óch…<br />

en… dit is ’t moment woeë d’r handeleer óp hat<br />

gewach. Heë mak ing doeës oape en toeënt<br />

ee pötje mit sjeercrème, óntwikkeld durch d’r<br />

wereldberoemde professor doctor Sjlauwberger.<br />

‘Ich wend mich noe sjpeciaal tot de dames’<br />

reupt heë mit sjtumverheffing.’Dit wóndermiddel<br />

kan en maag dier neet vuurbei loate<br />

goa, dit mót dier gelle vuur uche partner, deë<br />

zal uch ieëwig dankbaar zieë en geet nog mieë<br />

van uch haote’, noa ing kier gebroeke zal dier<br />

óp heng gedrage weëde’.<br />

‘Maar… miene man sjeert zich elektrisj’ zeët<br />

ee vruike uvertuugend en lachend.<br />

‘Mevrouw, dit is ginne geweune crème, mè<br />

biologies-natuurlike emulsie dat d’r baatgrui<br />

teëge geet en... is tegeliekertied én hydraterend<br />

én vochinbringend en óch nog verjóngend’<br />

argumenteert d’r miensj.<br />

Nog is dit neet voldoende en noe geet heë<br />

uëver tot angscommercie: ‘Hei woar dizze<br />

mörge inne journalis en ’t gevoar is groeët<br />

dames, dat mörge ee artikel in de gezet sjteet<br />

uëver dizze ónmisbare crème, uche partner<br />

zal ’t uch zjwoar aareëkene as dier dizze<br />

wóndercrème neet mitnumt’.<br />

As heë nog vertelt dat heë ’t zelf óch gebroek,<br />

is ’t ies gebroake en vlege de pötjes de doeës<br />

oet.<br />

Dit is ginne geweune verkoper, hei hant vier<br />

te make mit inne AA-arties: inne Argumente-<br />

Acrobaat !<br />

Wie gezag dit is geneete, dit is ee gezellig<br />

fieës! Verwónderd en bedwelmd van dit acteergeweld,<br />

loop ich noa ee anger kröämke en óch<br />

doa is ’t zjwat van de lüj. Hei mót toch wal get<br />

bezóngesj weëde aageboane. D’r weëd massaal<br />

gelache um de krete van deë verkoper..….<br />

De taal van de mam wordt geschreven in onze<br />

moedertaal: het dialect. We spreken over ‘taal’<br />

omdat het Limburgs een echte en erkende<br />

taal is, die in niets onder doet voor het Nederlands.<br />

Ten opzichte van onze standaardtaal –<br />

het Nederlands – is het Limburgs een dialect,<br />

zoals het Nederlands een dialect is in relatie<br />

tot het handels- en diplomatiek Engels.<br />

‘Wenieë eindigde d’r 2e wereldoorlog?’ huur<br />

ich d’r man van achter ziene toafel vroage.<br />

Diverse lüj rope 1945. ‘En wat woar in 1955?’<br />

Ginne wit dat.<br />

‘Tienjoarig jubileum van ’t einde van d’r 2e<br />

wereldoorlog’, meldt d’r amusante sjnaak. Wie<br />

kums-te dróp? Dit is lache giere brulle.<br />

Dizze freak verkupt aafsjlankdrüpele: ’t allernuiste<br />

dierek oet Amerika, ’t enige middel dat<br />

hulp volges hem. Dier kriet dierek 10% korting<br />

en wies noa ing ganse rei 2- euromunte óp zie<br />

töäfelke.’ Dier geft mich 20 euro en vuur die<br />

lompige 18 besjpaart dier enorm óp groeëte<br />

kledingmoate’, merkt heë óp.<br />

‘En, dier komt as enige in de club van afvallige’,<br />

reupt d’r grapjas nog……<br />

Ich kóm langs d’r ‘bananekuëning’ en huur ’m<br />

zage an ing mevrouw: ‘lek ze uch bei d’r TV<br />

da kan d’r lang kieke noa… de banane. Anger<br />

week zint ze dan bedorve en da kómt d’r uch<br />

hei nuie gelle’. Neet te geleuve as heë óch<br />

nog reupt dat ’t ‘de allerletste’ zint, terwiel ee<br />

hulpmenke nui doeëze aasjlipt.<br />

‘Sjat, bei zoeng gezellige komieke vluug d’r<br />

tied’.<br />

Ger Prickaerts<br />

Heëlesj

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!