01.09.2013 Views

CT-onderzoek van de dikke darm - IJsselland Ziekenhuis

CT-onderzoek van de dikke darm - IJsselland Ziekenhuis

CT-onderzoek van de dikke darm - IJsselland Ziekenhuis

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>CT</strong>-<strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong><br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>dikke</strong> <strong>darm</strong><br />

Af<strong>de</strong>ling Radiologie <strong>IJsselland</strong> <strong>Ziekenhuis</strong><br />

Datum <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong>: …………………………………………<br />

Tijdstip: .………………………………………..


Inleiding<br />

U heeft een afspraak gekregen voor een <strong>CT</strong>-<strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>dikke</strong> <strong>darm</strong> (<strong>CT</strong> Colon). Dit <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> vindt plaats op <strong>de</strong><br />

af<strong>de</strong>ling Radiologie.<br />

In <strong>de</strong>ze fol<strong>de</strong>r leggen wij uit hoe het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> in zijn werk<br />

gaat en welke voorbereidingen nodig zijn om het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong><br />

goed te laten verlopen.<br />

Wij verzoeken u <strong>de</strong>ze fol<strong>de</strong>r zorgvuldig door te nemen.<br />

Wat is een <strong>CT</strong> (computer tomografie)<br />

Een <strong>CT</strong> is een <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> waarbij met behulp <strong>van</strong><br />

röntgenstralen en een computer afbeeldingen wor<strong>de</strong>n<br />

gemaakt <strong>van</strong> het te <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong>en lichaams<strong>de</strong>el.<br />

• De <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong>stafel waarop u ligt, wordt tij<strong>de</strong>ns het<br />

<strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> door een bre<strong>de</strong> ring geschoven. De opening<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong>ze ring, <strong>de</strong> <strong>CT</strong>-scanner, heeft een diameter <strong>van</strong><br />

ongeveer 80 cm en is 50 cm diep. De voor- en achterzij<strong>de</strong><br />

zijn open, u bent dus niet opgesloten.<br />

• Soms wordt er gebruik gemaakt <strong>van</strong> jodiumhou<strong>de</strong>nd<br />

contrastmid<strong>de</strong>l om organen en bloedvaten zichtbaar te<br />

maken.<br />

• Ook wordt een medicijn bij u ingespoten om<br />

<strong>darm</strong>krampen te vermin<strong>de</strong>ren (Buscopan).<br />

Belangrijk!<br />

• Röntgenstraling kan een gevaar opleveren voor het<br />

ongeboren kind. Als <strong>de</strong> mogelijkheid bestaat dat u<br />

zwanger bent, wilt u dit dan mel<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> laborant of<br />

aanvragend arts?<br />

• Bent u overgevoelig voor jodium of geneesmid<strong>de</strong>len?<br />

Meldt u dit dan voor het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> aan <strong>de</strong> laborant of<br />

aanvragend arts.


Belangrijk! (vervolg)<br />

• Als u diabetes heeft, moet u met <strong>de</strong> aanvragend arts<br />

overleggen.<br />

• In verband met <strong>de</strong> toediening <strong>van</strong> het medicijn tegen<br />

<strong>darm</strong>krampen is voorzichtigheid gebo<strong>de</strong>n bij:<br />

• glaucoom,<br />

• verhoog<strong>de</strong> oogboldruk,<br />

• vergrote prostaat,<br />

• hartritmestoornissen, en<br />

• het gebruik <strong>van</strong> anti<strong>de</strong>pressiva.<br />

Als dit voor u <strong>van</strong> toepassing is, meld dit dan bij <strong>de</strong><br />

laborant voor aan<strong>van</strong>g <strong>van</strong> het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong>.<br />

• Het medicijn tegen <strong>darm</strong>krampen, dat u ingespoten<br />

krijgt, kan lei<strong>de</strong>n tot kort durend (ongeveer 1 uur)<br />

wazig zien. Wij adviseren u dan ook na het<br />

<strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> niet zelfstandig <strong>de</strong>el te nemen aan het<br />

verkeer en voor vervoer naar huis te zorgen.<br />

• U kunt uw medicijnen gewoon blijven gebruiken.<br />

• Mocht u verhin<strong>de</strong>rd zijn, wilt u dit dan tijdig<br />

doorgeven aan <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling Radiologie?<br />

Tel: (010) 258 5975 of (010) 258 5977.<br />

Doel <strong>van</strong> het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong><br />

Met <strong>de</strong> <strong>CT</strong> wordt <strong>de</strong> <strong>dikke</strong> <strong>darm</strong> in beeld gebracht. Uw <strong>darm</strong><br />

wordt met lucht (koolstofdioxi<strong>de</strong>gas) gevuld. De lucht zorgt<br />

ervoor dat <strong>de</strong> <strong>darm</strong>en uitzetten. Dit is nodig om alle <strong>de</strong>len<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>dikke</strong> <strong>darm</strong> goed te kunnen afbeel<strong>de</strong>n. Dit <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong><br />

heet ook wel virtuele endoscopie.


De voorbereidingen op het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong><br />

Voor het goed kunnen uitvoeren <strong>van</strong> het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> is het<br />

erg belangrijk dat <strong>de</strong> <strong>dikke</strong> <strong>darm</strong> goed schoon is en zo weinig<br />

mogelijk resten ontlasting bevat.<br />

U doet dat door:<br />

• een dieet te volgen,<br />

• het mid<strong>de</strong>l Bisocadyl te slikken (een laxeermid<strong>de</strong>l), en<br />

• Picoprep te gebruiken.<br />

Ver<strong>de</strong>r moet u EZ-CAT innemen. Daarmee wordt <strong>de</strong><br />

ontlasting, die toch nog in uw <strong>darm</strong>en aanwezig is, bij het<br />

<strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> zichtbaar.<br />

Probeert u zoveel mogelijk ontlasting kwijt te raken.<br />

Op <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> pagina’s wordt uitgelegd wat precies <strong>van</strong> u<br />

wordt verwacht bij <strong>de</strong>ze voorbereidingen. Wij verzoeken u<br />

<strong>de</strong>ze aanwijzingen nauwlettend te volgen.<br />

Voorbereidingen thuis<br />

De dag vóór het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong><br />

Algemeen:<br />

• Gebruikt u medicijnen, dan kunt u <strong>de</strong>ze volgens<br />

voorschrift innemen.<br />

• Tussen 15.00 en 19.00 uur drinkt u elk uur een glas water.<br />

Ver<strong>de</strong>r mag u geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong> dag hel<strong>de</strong>re dranken drinken<br />

zoals ver<strong>de</strong>rop beschreven.<br />

• Het vezelarme dieet dat u geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong> gehele dag moet<br />

volgen, staat beschreven in het inlegvel mid<strong>de</strong>n in <strong>de</strong>ze<br />

fol<strong>de</strong>r.<br />

Om ± 08.30 uur ontbijt:<br />

• U gebruikt een vezelarm ontbijt (zie inlegvel).


Om ± 12.30 uur lunch:<br />

• U gebruikt een vezelarme lunch (zie inlegvel).<br />

• U neemt 2 tabletten Bisocadyl met een glas water.<br />

Om 18.00 uur:<br />

• U gebruikt een vezelarme avondmaaltijd (zie inlegvel).<br />

• U neemt na <strong>de</strong> avondmaaltijd een fles EZ CAT en schudt<br />

<strong>de</strong>ze zeer grondig. Drinkt u <strong>de</strong> fles volledig op, eventueel<br />

aangelengd met limona<strong>de</strong>siroop en water.<br />

Om 19.00 uur:<br />

• U lost 1 zakje Picoprep op in 1 glas water (250 ml) en<br />

drinkt het op.<br />

Hierna mag u niets meer eten tot na het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong>!<br />

• U mag nog wel <strong>de</strong> toegestane dranken drinken tot 3 uur<br />

voor het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> (zie inlegvel).<br />

• Gebruikt u medicijnen, dan kunt u <strong>de</strong>ze volgens<br />

voorschrift innemen.<br />

De dag <strong>van</strong> het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong><br />

• U mag niets eten.<br />

• Wel mag u <strong>de</strong> toegestane dranken (zie inlegvel) drinken<br />

tot 3 uur voor het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong>.<br />

• Gebruikt u medicijnen, dan kunt u <strong>de</strong>ze volgens<br />

voorschrift innemen.


Het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong><br />

U meldt zich ruim op tijd bij <strong>de</strong> balie <strong>van</strong> <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling<br />

Radiologie (volg routenummer 50).<br />

Voorbereidingen<br />

• Voor het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> moet u uw kleding uitdoen en<br />

siera<strong>de</strong>n afdoen. U kunt alleen een hemd of T-shirt<br />

(zon<strong>de</strong>r metalen knopen) aanhou<strong>de</strong>n.<br />

• In <strong>de</strong> <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong>skamer neemt u plaats op <strong>de</strong><br />

<strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong>stafel.<br />

• De radioloog bepaalt aan <strong>de</strong> hand <strong>van</strong> <strong>de</strong> aanvraag of u<br />

een injectie met contrastvloeistof krijgt of niet.<br />

• U krijgt <strong>van</strong> te voren een infuusnaald in uw arm.<br />

• U krijgt een injectie met Buscopan.<br />

• Hierna vraagt <strong>de</strong> laborant u om op uw linkerzij te gaan<br />

liggen.<br />

• De laborant brengt een met glijmid<strong>de</strong>l ingesmeerd dun<br />

slangetje (canule) in uw anus.<br />

• Via het slangetje wordt <strong>de</strong> <strong>dikke</strong> <strong>darm</strong> langzaam met lucht<br />

gevuld met behulp <strong>van</strong> een apparaat. Dit kan krampen en<br />

een opgeblazen gevoel geven; wij verzoeken u het aan <strong>de</strong><br />

laborant te mel<strong>de</strong>n als u klachten krijgt.<br />

• De druk in <strong>de</strong> <strong>darm</strong> wordt gemeten terwijl het apparaat <strong>de</strong><br />

lucht aanvoert. Wanneer <strong>de</strong> maximale druk bereikt is,<br />

stopt het apparaat direct.<br />

• Tij<strong>de</strong>ns het inbrengen moet u een paar keer draaien.<br />

• Als er voldoen<strong>de</strong> lucht in <strong>de</strong> <strong>darm</strong> zit kan <strong>de</strong> scan gemaakt<br />

wor<strong>de</strong>n.<br />

Eerste <strong>de</strong>el <strong>van</strong> het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong><br />

• U wordt door <strong>de</strong> opening <strong>van</strong> het apparaat geschoven tot<br />

u op <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> plaats ligt. Aan bei<strong>de</strong> kanten <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

scanner steekt <strong>de</strong> tafel nog een stuk uit.


• Voor het scannen verlaat <strong>de</strong> laborant <strong>de</strong> <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong>skamer<br />

en gaat naar <strong>de</strong> bedieningsruimte ernaast. De laborant<br />

houdt u in <strong>de</strong> gaten.<br />

• Er wor<strong>de</strong>n verschillen<strong>de</strong> opnamen gemaakt, waarbij <strong>de</strong><br />

tafel heen en weer schuift.<br />

• Het is belangrijk dat u tij<strong>de</strong>ns het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> stil blijft<br />

liggen.<br />

• Voordat <strong>de</strong> scan start, wordt u door <strong>de</strong> intercom gevraagd<br />

uw a<strong>de</strong>m een aantal secon<strong>de</strong>n in te hou<strong>de</strong>n.<br />

• Eventueel kan ook contrastvloeistof ingespoten wor<strong>de</strong>n<br />

via <strong>de</strong> infuusnaald. Dit doen we om nog beter on<strong>de</strong>rscheid<br />

te kunnen maken tussen <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re organen<br />

en weefsels in uw lichaam. Van <strong>de</strong>ze vloeistof kunt u een<br />

warm gevoel krijgen en het gevoel alsof u in <strong>de</strong> broek<br />

plast, dit verdwijnt in een paar minuten.<br />

• Als <strong>de</strong> scan klaar is hoort u dat u weer kunt doora<strong>de</strong>men.<br />

Twee<strong>de</strong> <strong>de</strong>el <strong>van</strong> het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong><br />

• Voor het twee<strong>de</strong> <strong>de</strong>el <strong>van</strong> het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> vraagt <strong>de</strong><br />

laborant u om op uw buik te komen liggen.<br />

• De laborant controleert of er nog voldoen<strong>de</strong> lucht in <strong>de</strong><br />

<strong>darm</strong>en zit. Als het nodig is wordt er nog extra lucht in <strong>de</strong><br />

<strong>darm</strong>en geblazen.<br />

• Daarna wordt <strong>de</strong> scan gemaakt.<br />

• Na <strong>de</strong> laatste scan controleert <strong>de</strong> laborant of <strong>de</strong> <strong>darm</strong>en<br />

goed zijn afgebeeld.<br />

• Als het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> klaar is, komt <strong>de</strong> laborant terug en<br />

verwij<strong>de</strong>rt het slangetje en eventueel <strong>de</strong> infuusnaald.<br />

Het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> duurt in totaal ongeveer 20 minuten.<br />

Als u tij<strong>de</strong>ns het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> klachten krijgt (veel buikpijn,<br />

misselijkheid, duizeligheid, etc.), wilt u dit dan aan <strong>de</strong><br />

laborant mel<strong>de</strong>n? Z.O.Z.


Na het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong><br />

• Vrijwel alle ingebrachte lucht in uw <strong>darm</strong>en wordt door<br />

het lichaam opgenomen en afgevoerd. Na afloop <strong>van</strong> het<br />

<strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> kunt u op het toilet in <strong>de</strong> kleedkamer een groot<br />

<strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong> lucht kwijtraken. U kunt nog enige tijd<br />

krampen in <strong>de</strong> buik hebben.<br />

• Direct na het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> kunt u weer eten en drinken.<br />

• De Buscopan, die u ingespoten heeft gekregen, kan lei<strong>de</strong>n<br />

tot kort durend (ongeveer 1 uur) wazig zien. Wij adviseren<br />

u dan ook na het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> niet zelfstandig <strong>de</strong>el te<br />

nemen aan het verkeer en voor vervoer naar huis te<br />

zorgen.<br />

De uitslag<br />

De radioloog beoor<strong>de</strong>elt het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> en geeft <strong>de</strong> uitslag<br />

door aan <strong>de</strong> arts die u voor het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> heeft verwezen.<br />

De verwijzend arts bespreekt met u <strong>de</strong> uitslag.<br />

Heeft u nog vragen?<br />

Neem dan contact op met uw verwijzend arts (via het<br />

algemene nummer <strong>van</strong> het ziekenhuis: 010 – 258 5000) of<br />

met <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling Radiologie, tel. (010) 258 5975.<br />

Meer lezen?<br />

Kijk voor aanbevolen websites op www.ysl.nl bij uw<br />

specialisme.<br />

Deze fol<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rsteunt <strong>de</strong> mon<strong>de</strong>linge informatie die u <strong>van</strong> arts of verpleegkundige<br />

heeft ont<strong>van</strong>gen. Heeft u nog vragen over het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> of uw behan<strong>de</strong>ling, eventuele<br />

gevolgen en risico’s, of over an<strong>de</strong>re behan<strong>de</strong>lmogelijkhe<strong>de</strong>n, stel ze dan gerust.<br />

RON.023 / 200613.MD


Dieet<br />

ter voorbereiding op <strong>CT</strong>-<strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> <strong>dikke</strong> <strong>darm</strong><br />

Het dieet start één dag voor het <strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> en bestaat uit vezelarme<br />

voeding.<br />

Algemeen<br />

• Het uitgangspunt <strong>van</strong> dit dieet is dat vezels en vezelachtige<br />

bestand<strong>de</strong>len in <strong>de</strong> voeding wor<strong>de</strong>n beperkt.<br />

• Veel voedingsmid<strong>de</strong>len bevatten noten, za<strong>de</strong>n of grove vezels.<br />

Kies niet voor <strong>de</strong>ze producten, maar neem een naturel variant.<br />

• Groente en fruit bevatten veel vezels en <strong>de</strong>ze zijn dus maar met<br />

mate toegestaan. Fruit (in <strong>de</strong> vorm <strong>van</strong> vruchtensappen zon<strong>de</strong>r<br />

vruchtvlees) en groente is beperkt tot <strong>de</strong> toegestane soorten.<br />

• Zorg ervoor voldoen<strong>de</strong> te drinken (min. 10 – 12 glazen per dag).<br />

• Zorg dat u voldoen<strong>de</strong> beweegt.<br />

Wat mag u wel / niet eten en drinken?<br />

dit mag u WEL eten:<br />

VLEES – VIS – KIP – EIEREN<br />

- alle soorten vlees, vis, kip, eieren<br />

- wit brood<br />

- beschuit<br />

- toast (naturel)<br />

- witte rijst<br />

- pasta (bv. spaghetti, macaroni)<br />

- pannenkoeken<br />

- custardpap<br />

- lammetjespap (rijstebloempap)<br />

- aardappelen<br />

- gaar gekookte groenten zoals:<br />

- wortelen<br />

- bloemkool<br />

- witlof<br />

- andijvie<br />

- spinazie<br />

GRAANPRODU<strong>CT</strong>EN<br />

GROENTEN<br />

dit mag u NIET eten:<br />

- bruin-, volkoren- en roggebrood<br />

- tarwe- en maïszemelen<br />

- muesli<br />

- volkoren- en meergranenpasta’s<br />

- havermoutpap<br />

- zilvervliesrijst<br />

- asperges<br />

- bleeksel<strong>de</strong>rij<br />

- zuurkool<br />

- snijbonen<br />

- sperziebonen<br />

- prei<br />

- doperwten<br />

- peulvruchten<br />

- taugé<br />

- mais<br />

- champignons<br />

- tomaten<br />

- rauwkost<br />

- ui<br />

- knoflook<br />

Z.O.Z.


dit mag u WEL eten:<br />

- vers fruit, mits goed rijp, geschild en<br />

ontpit, zoals banaan en peer<br />

FRUIT<br />

dit mag u NIET eten:<br />

- onrijp fruit<br />

- sinaasappel<br />

- grapefruit<br />

- mandarijn<br />

- ananas<br />

- mango<br />

- kiwi<br />

- gedroog<strong>de</strong> (zuid)vruchten zoals<br />

da<strong>de</strong>ls, vijgel, pruimen, krenten,<br />

rozijnen, kokos<br />

NOTEN, PINDA’S EN ZADEN<br />

- alle pindasoorten<br />

- alle nootsoorten<br />

- sesamzaad, maanzaad<br />

- zonnebloempitten<br />

SOEP<br />

- bouillon<br />

- soepen met stukjes vlees/kip,<br />

soepballetjes, vermicelli, macaroni en<br />

rijst<br />

- kaas<br />

- vleeswaren<br />

- overig zoet beleg<br />

- zout<br />

- peper<br />

- paprikapoe<strong>de</strong>r<br />

- nootmuskaat<br />

- kaneel<br />

- chocola<strong>de</strong> (zon<strong>de</strong>r nootjes)<br />

- snoep<br />

- ijs<br />

- cake<br />

- suiker<br />

- vruchtensappen zon<strong>de</strong>r vruchtvlees<br />

- frisdranken zon<strong>de</strong>r koolzuur<br />

- limona<strong>de</strong>s<br />

- thee en koffie<br />

- mineraalwater<br />

- melk<br />

- melkproducten (vla, yoghurt)<br />

- alcoholische dranken<br />

BROODBELEG<br />

- pindakaas<br />

- marmela<strong>de</strong><br />

- jam met stukjes fruit<br />

KRUIDEN & SPECERIJEN<br />

- peterselie - scherpe specerijen<br />

- mosterd<br />

- ketchup<br />

- groene<br />

krui<strong>de</strong>nmixen<br />

TUSSENDOORTJES<br />

DRANKEN<br />

- koekjes<br />

- chocola<strong>de</strong> met nootjes<br />

- popcorn<br />

- vruchtenyoghurt<br />

RON.023A Dieet bij <strong>CT</strong>-<strong>on<strong>de</strong>rzoek</strong> <strong>dikke</strong> <strong>darm</strong> 070313.MD

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!