Untitled - Hoogsteder & Hoogsteder

opdrachtgevers de geportretteerden zelf zijn.
Frederik en Elizabeth nemea met hun paarden en twee pages in
de grisaille in het Rijksmuseum, Amsterdam, namelijk het gehele
voorplan in beslag; met moeite zijn enige ruiters in de
achtergrond te herkennen. Het stuk is een grote (154,5 x 191 cm.)
uitvoering in olieverf van het brilliante werkje in water- en
dekverf, dat van de Venne in 1625-1626 vervaardigde en dat deel
uitmaakt van "het boek van de Earl of Spencer", dat eigendom van
het British Museum is (n.181).
Omstreeks dezelfde tijd zal van de Venne de twee panelen
geschilderd hebben, die thans in het Museum het Prinsenhof in
Delft hangen. Op het ene is Elizabeth met de prinsen van. Oranje
te paard afgebeeld, op het andere Frederik met de prinsen. Ook nu
wordt door de prominente plaats, die Frederik en. Elizabeth op het
stuk innemen, en door het feit dat de schilderijen eenmalige
composities zijn, aannemelijk dat de koning en koningin van
Bohemen ze zelf bij de inmiddels in Den Haag wonende meester
besteld hebben.
Het al eerder genoemde boek in het British Museum bevatte
oorspronkelijk meer dan 100 tekeningen in water- en dekverf, die
elk een deel van het leven in de Noordelijke Nederlanden in de
17de eeuw weergaven; de dagelijkse bezigheden van zowel de hoge
als de lagere klassen is door van de Venne minitieus weergegeven.
Het is mogelijk dat de prenten oorspronkelijk van een
onderschrift voorzien waren. Temidden van tekeningen van
ambachtslieden, figuren uit het leger en mannen die aan het
gaaischieten zijn, bevindt zich niet alleen het ruiterportret van.
Frederik en Elizabeth maar ook een scene, waarin het koningspaar
samen met Frederik Hendrik en Amalie het biljartspel beoefenen
(n.182).
Dergelijke intieme scenes doen vermoeden dat het bock een
privee opdracht was, hetzij van de koning van. Bohemen om zijn
gastheer in de Nederlanden, die zojuist met de door hen
meegenomen Duitse gravin getrouwd was, cadeau te doen, hetzij van
Frederik Hendrik om als geschenk te dienen voor de gewezen
eigenaar van een van 's-werelds meest beroemde bibliotheken, te
weten de "Bibliotheca Palatina", te Heidelberg. Martin Royalton-
Kisch, die een publicatie over dit bock voorbereidt, denkt eerder
dat het boek door Frederik en Elizabeth bij van de Venne besteld
is dan door Frederik Hendrik en Amalia; bier zou met name de
telkens terugkerende kleur blauw in vaandels en in sjerpen op
duiden. Hoe het ook zij, het is duidelijk dat de winterkoning en
zijn gemalin een buitengewone rol in dit boek spelen en het zeer
zeker onder ogen hebben gehad.
In 1625 schilderde Adriaen van de Venne een schilderij, dat
volgens sommigen een gebeurtenis in het leven van. Elizabeth van
12 jaar geleden weergaf. Het is een van zijn laatste werken uit
zijn. Middelburgse periode zou "het vertrek van Elizabeth,
Keurvorstin van de Palts, uit Middelburg op 12 mei 1613" voor
stellen.
Voor het grote schip, dat in het midden van het schilderij
te zien is, lost de driemaster de "Lion" enige schoten. Dit schip
stond onder bevel van. Thomas Howard, Earl of Arundel en had deel
uitgemaakt van het vlooteskader, dat Frederik en Elizabeth naar
Vlissingen had begeleid (n.183). Rechts in het stuk doet een
214
afb.204
afb.205
afb.206
afb.207
afb.208
afb.209
afb.210