Mensenrechteneducatie in de les geschiedenis - Vormen vzw

(Uit: Mensenrechteneducatie in de les geschiedenis leerlijn:(On)gelijke onderwijskansen)
THEMA
ONDERWIJS IN HET OUDE ROME
Sluit aan bij Deze les sluit aan bij de behandeling van het gezin en de opvoeding
bij de Romeinen, waar het Romeinse onderwijs aan bod komt.
Mensenrechten - recht op onderwijs
- iedereen gelijke rechten
- het recht op de volledige ontwikkeling van de persoonlijkheid
Doel De leerlingen kunnen de problemen die het recht op onderwijs in de
weg staan schetsen en nadenken over mogelijke te ondernemen
acties.
Niveau 2 e jaar
Type Brainstorm, filmfragmenten, groepswerkje
Duur 50 minuten
Materiaal - 30 artikelen van Universele Verklaring van Rechten van de Mens
- Fragment ‘Naar school in Kenia’
(http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20051101_kenia01) 1
- Fragment ‘Mobile School, visie’
(http://www.mobileschool.org/text.php?text=4&lang=NL) 2
- informatiefiche
- Afbeelding ‘Schoolscène uit Neumagen’
Voorbereiding - Kopieer de 30 artikelen voor elk groepje en knip ze uit
- Zet de afbeelding ‘Schoolscène uit Neumagen’ op transparant of in
een powerpoint
- Lees de vereenvoudigde versie van het Internationale Verdrag van
de Rechten van het kind zodat je een duidelijk beeld hebt van de
kinderrechten. (zie bijlagen)
Doelstellingen De leerlingen kunnen:
- de toegang tot onderwijs bij ons en in het oude Rome vergelijken
- het doel van ons onderwijs en van dat in het oude Rome vergelijken
- hun eigen schoolloopbaan vergelijken met die van leerlingen uit het
oude Rome
- uitleggen hoe onderwijs kan bijdragen tot het naleven van de
mensenrechten
De leerlingen willen:
- kritisch nadenken over de problemen rond de toegang tot het
onderwijs voor iedereen
- zich inzetten om onderwijs toegankelijk te maken voor iedereen
- inzien dat de visie van de Romeinen op onderwijs anders was dan hoe
wij onderwijs benaderen
1 SCHOOLTV, Naar school in Kenia, internet, 30-06-2010,
(http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20051101_kenia01)
2 MOBILE SCHOOL VZW (red.), Mobile School Visie, internet, 04-06-2010,
(http://www.mobileschool.org/text.php?text=4&lang=NL)
1│Onderwijs in het Oude Rome│MRE in geschiedenis│(on)gelijke onderwijskansen │

Vakgebonden
eindtermen
1.2 CRITERIA IN VERBAND MET DE BESTUDEERDE SAMENLEVINGEN.
1.2.5 Benaderingswijze
23 De studie getuigt van een probleem- en actualiteitsgerichte
benadering.
24 De bestudeerde problematiek dient voor de leerling herkenbaar en
verstaanbaar te zijn.
1.3 CRITERIA IN VERBAND MET DE INTEGRATIE TUSSEN HET
HISTORISCH REFERENTIEKADER EN DE BESTUDEERDE
SAMENLEVINGEN
1.3.4 Socialiteit
30 De klemtoon wordt gelegd op het zoeken naar analogieën en
verschillen met vroegere en latere samenlevingen, en vooral met de
hedendaagse.
2.1.2 Kennis en inzicht in verband met de bestudeerde samenlevingen
De leerlingen
7 verduidelijken belangrijke kenmerken van onderscheiden
maatschappelijke domeinen.
16 vergelijken de bestudeerde samenlevingen met elkaar en met
probleemstellingen van de hedendaagse samenleving.
2.3 ATTITUDES
26 leren belangstelling aan de dag leggen voor de problemen van een
samenleving.
VOET Gemeenschappelijke stam
creativiteit
2 kunnen originele ideeën en oplossingen ontwikkelen
en uitvoeren;
empathie
5 houden rekening met de situatie, opvattingen
en emoties van anderen;
initiatief
10 engageren zich spontaan;
kritisch denken
11 kunnen gegevens, handelwijzen en redeneringen
ter discussie stellen a.d.h.v. relevante
criteria;
12 zijn bekwaam om alternatieven af te wegen
en een bewuste keuze te maken;
13 kunnen onderwerpen benaderen vanuit verschillende
invalshoeken;
open en constructieve houding
16 houden rekening met ontwikkelingen bij zichzelf
en bij anderen, in samenleving en wereld;
respect
18 gedragen zich respectvol;
samenwerken
19 dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke
doelen;
zorgvuldigheid
25 stellen kwaliteitseisen aan hun eigen werk en
aan dat van anderen;
zorgzaamheid
26 gaan om met verscheidenheid;
27 dragen zorg voor de toekomst van zichzelf en
de ander;
Context 2
Mentale gezondheid
3 erkennen probleemsituaties en vragen, accepteren
en bieden hulp;
2│Onderwijs in het Oude Rome│MRE in geschiedenis│(on)gelijke onderwijskansen │

Instructies
Starter/gespreksfase
4 zetten zich actief en opbouwend in voor de eigen
rechten en die van anderen;
Context 5
Politiek-juridische samenleving
3 tonen het belang en dynamisch karakter aan van
mensen- en kinderrechten;
5 tonen aan dat het samenleven in een democratische
rechtsstaat gebaseerd is op rechten en plichten
die gelden voor burgers, organisaties en overheid;
Context 6
Socio-economische samenleving
3 zetten zich in voor de verbetering van het welzijn
en de welvaart in de wereld;
1. Laat alle leerlingen rechtstaan en noteer de volgende stelling op het bord:
“Onderwijs is een recht, geen plicht”
Vraag aan de leerlingen om een kant van de klas te kiezen. Als je aan de ene kant van
de klas gaat staan, vind je onderwijs een recht. Ga je aan de andere kant staan, vind je
het een plicht.
2. Vraag van beide kanten (als die er zijn) hun keuze te argumenteren. Geef indien
mogelijk de leerlingen van de ene kant de kans om de leerlingen van de andere kant te
overtuigen van hun opvatting. Als leerkracht leid je deze discussie zodat het op een
respectvolle manier gebeurt. Laat vervolgens de leerlingen opnieuw een kant kiezen,
zodat leerlingen die dit wensen kunnen overstappen naar de andere kant. Vraag hierna
aan alle leerlingen om terug te gaan zitten.
3. Stel de leerlingen de volgende vragen:
- Heeft iedereen het recht op onderwijs? Waarom?
- Kan in principe iedereen bij ons naar school gaan? Hoe komt dit?
4. Toon op transparant (of via powerpoint) de afbeelding van het reliëf ‘schoolscène uit
Neumagen’ en vraag de leerlingen welk tafereel er zich afspeelt. Vraag hen ook wie er
volgens dit reliëf onderwezen werd en wie er dus zoal onderwijs kreeg. (zie
informatiefiche)
5. Leg uit dat niet iedereen de kans kreeg om naar school te gaan, zoals bijvoorbeeld de
meisjes en kinderen uit armere gezinnen. Dit had bijvoorbeeld te maken met de
schoolkosten. (zie informatiefiche)
6. Leg ook uit wat de leerlingen leerden (vb. lezen, rekenen, schrijven) en schets hun
schoolcarrière (basisschool – eventueel grammaticus of vervolgschool – eventueel hogere
school). (zie informatiefiche)
7. Stel de leerlingen de volgende vragen:
- Wat was het doel van onderwijs in het oude Rome?
- Wat is het doel van onderwijs bij ons?
Benadruk indien nodig zelf dat via onderwijs ook het naleven van andere mensenrechten
bereikt kan worden, maar dat dit een hedendaagse visie is. Leg uit dat onderwijs bij de
Romeinen minder belangrijk geacht werd en dat jongens en meisjes vooral werden
voorbereid om respectievelijk een goed burger te zijn of een goede vrouw. Vertel de
leerlingen ook duidelijk dat we de Romeinen niet kunnen beoordelen vanuit onze visie op
onderwijs, omdat deze visie heel recent is.
Verwerking
1. Verdeel de klas in groepjes van vier en geef elk groepje een kopie van de Universele
Verklaring van de Rechten van de Mens en benadruk dat dit een recente verklaring is
(1948) die onze huidige visie weergeeft.
3│Onderwijs in het Oude Rome│MRE in geschiedenis│(on)gelijke onderwijskansen │

2. Geef aan elk groepje de opdracht om die artikelen eruit te halen, die via goed
onderwijs voor iedereen beter bereikt zouden worden.
3. Overloop de artikelen en laat de leerlingen verklaren waarom ze die artikelen gekozen
hebben.
4. Vraag aan de leerlingen waarom nog niet al die rechten worden nageleefd, terwijl
iedereen toch recht heeft op onderwijs.
5. Toon het fragment ‘Naar school in Kenia’. Vraag de leerlingen om tijdens het fragment
te noteren waarom onderwijs niet voor elk kind in Kenia vanzelfsprekend is.
6. Noteer op het bord ‘recht op onderwijs: voor iedereen?’ en omcirkel het.
7. Laat de leerlingen brainstormen over de problemen waarmee jongeren geconfronteerd
worden i.v.m. onderwijs. M.a.w., waarom kunnen niet alle jongeren naar school? Hier
kunnen de notities uit het fragment ‘Naar school in Kenia’ bij betrokken worden.
Nabespreking
In de nabespreking laten we de leerlingen nadenken over oplossingen voor enkele van
die problemen.
1. Toon het fragment ‘Mobile School’
2. Vraag de leerlingen hoe datgene wat ze net gezien hebben, tegemoet komt aan de
problemen die ze eerder besproken hadden.
3. Verdeel de leerlingen in groepjes van vier. Laat elk groepje nadenken over een
oplossing voor één van de besproken problemen. Het is niet noodzakelijk dat elke
oplossing voor de leerlingen zelf toepasbaar is. Het belangrijkste is dat de leerlingen zelf
nadenken over de problemen en eventuele oplossingen.
4. Overloop de oplossingen van de leerlingen. Het is best mogelijk dat er ideeën tussen
zitten waaraan de klas of de school zelf kan meewerken. Probeer dan eens na te gaan of
hier effectief iets mee kan worden gedaan, zodat de leerlingen hun ideeën in
werkelijkheid kunnen omzetten. Bijvoorbeeld via een bepaalde actie van de leerlingen
kunnen ze geld inzamelen voor mobiele scholen.
4│Onderwijs in het Oude Rome│MRE in geschiedenis│(on)gelijke onderwijskansen │

Informatiefiche
Historische informatie
In de begintijd van de republiek werden de meeste kinderen thuis onderwezen door hun
ouders. Tot hun zeven jaar bleven de kinderen bij hun moeder. Daarna hielpen de
meisjes de moeder in het huishouden. Op die manier werden ze voorbereid op hun
huishoudelijke taken in het huwelijk. De jongens gingen dan weer bij hun vader in de
leer. Ze leerden er alles wat ze moesten weten over het dagelijks leven in de Romeinse
samenleving. Het was zelfs mogelijk dat een zoon als oefening voor de tijd dat hij zelf
patroon zou zijn, samen met zijn vader cliënten ontving.
Het grootste deel van de Romeinse kinderen ging dus niet naar school, omdat het
schoolgeld door de ouders betaald moest worden. Daarom waren er ook niet veel
scholen, die bovendien ook bijna altijd in een stad lagen. Meisjes en jongens van armere
ouders leerden dus nooit lezen of schrijven.
Sommige ouders spaarden om hun kind toch naar school te kunnen sturen. Op die
manier konden ze opklimmen in de maatschappij door bijvoorbeeld advocaat, ambtenaar
of legerofficier te worden. De verovering van Griekenland beïnvloedde het onderwijs;
kinderen werden naar school gestuurd voor hun theoretische ontwikkeling. Tussen hun
zevende en hun twaalfde gingen ze dan naar een soort basisschool waar ze les kregen
van een Griekse leraar (meestal een slaaf). Ze leerden er lezen, rekenen en schrijven.
Voor die tijd kende Rome een tamelijke hoge graad van geletterdheid, wat erop wijst dat
een belangrijk deel van de bevolking toch enige vorm van onderwijs genoot. De klassen
werden vermoedelijk groot gehouden, om zo de kosten te drukken. Zo konden ook de
gewone Romeinen onderwijs betalen. Dit moeten we echter relativeren en beseffen dat
het voornamelijk een privilege voor de rijken was: het analfabetisme bleef naar huidige
normen zeer groot.
Toch stuurden de echt rijkere families hun kinderen ook liever niet naar school. Zij lieten
dan vaak een onderwijzer (paedagogus) aan huis komen. Dit was meestal een Griekse
slaaf die dan aan de familie verbonden was en net als alle andere slaven deel uitmaakte
van het huishouden.
De gewone Romeinse kinderen die naar school mochten, gingen op hun twaalfde werken.
De jongens uit rijkere families konden zich verder ontwikkelen op een grammaticus of
vervolgschool. Hier werden lessen Latijn en Grieks gegeven. Het werk van verschillende
klassieken (vb. Homerus en Vergilius) werd bestudeerd door de leerlingen.
Na deze opleiding hadden enkele erg rijke jongens het geluk dat ze verder konden
studeren aan een nog hogere school. Het gaat hier om een heel klein aantal. Op die
school leerden ze spreken in het openbaar (retoriek) en konden ze oefenen voor een
politieke of juridische carrière. 3
Onderwijs als recht
Bij ons is onderwijs zowel een recht als een plicht. We hebben in België geen
schoolplicht, maar wel een leerplicht. Dit houdt in dat je niet naar school hoeft te gaan en
ook thuis les kan volgen. Om jongeren de kans te geven van dit recht te genieten, wordt
in België onderwijs gratis aangeboden door de overheid. Al is dat natuurlijk relatief met
de extra kosten voor schoolmateriaal, vervoer, extra schoolactiviteiten…
Onderwijs is ook een mensenrecht dat we terugvinden in de Universele Verklaring van de
Rechten van de Mens (art. 26). Het is daarnaast een middel om de toepassing van de
andere mensenrechten na te streven.
Via onderwijs leren jongeren bijvoorbeeld om samen te leven en verscheidenheid te
respecteren. Ook vergaren ze kennis, wat heel ruim kan worden opgevat. Zo leren ze
3
HILL, D., Rome, Een wereldrijk uit oude dagen, Parragon, Bath, 2008, p. 177-178;
GORIS, G., DE VOLDER, P., e.a., Storia 2, leerboek, Van In, Wommelgem, 2005, p. 154-155
5│Onderwijs in het Oude Rome│MRE in geschiedenis│(on)gelijke onderwijskansen │

ijvoorbeeld lezen en schrijven. Onderwijs helpt leerlingen ook om vaardigheden te
ontwikkelen. Die vaardigheden kunnen zich situeren op het sociale of psychologische
vlak, maar ook op professioneel vlak. Dan gaat het om vaardigheden die ze nodig
hebben om een bepaald beroep optimaal te kunnen uitoefenen. Tot slot draagt onderwijs
ook bij tot de ontwikkeling van iemands persoonlijkheid. De leerlingen worden
zelfstandiger, kritischer, creatiever, verantwoordelijker en ontwikkelen bovendien zin
voor initiatief.
Kortom kunnen mensen met behulp van onderwijs de kwaliteit van hun eigen leven en
dat van anderen verbeteren.
Toch kan niet iedereen ten volle genieten van al deze positieve aspecten die het
onderwijs te bieden heeft. Dit is ook bij ons het geval, maar daar wordt hier niet verder
op ingegaan. Wel wordt hier besproken met welke problemen het onderwijs in armere
landen geconfronteerd wordt. Daar kan niet iedereen naar school, ondanks het recht op
onderwijs. Dit kan te maken hebben met allerlei factoren. Zo kan er een tekort zijn aan
scholen. Leerlingen moeten dan heel ver stappen om op school te geraken of blijven weg
omdat er teveel kinderen in één klas zitten, waardoor ze niet veel kunnen bijleren.
Daarnaast kan er ook een tekort aan lesmateriaal zijn of als het materiaal er dan wel is,
is het vaak verouderd.
Andere mogelijke oorzaken kunnen te maken hebben met het financiële aspect. De
ouders kunnen de onderwijskosten bijvoorbeeld niet betalen of de kinderen kunnen niet
naar school omdat ze thuis moeten helpen. Zonder hun hulp ligt het inkomen van het
gezin misschien niet hoog genoeg zodat niet voor iedereen eten kan worden voorzien.
Een oplossing voor het eerste probleem kan zijn dat kinderen zelf gaan werken om hun
onderwijskosten te betalen, maar die combinatie tussen school en werk is moeilijk. Zo
sluiten de schooluren en de werkuren meestal niet op elkaar aan. 4
Mobile School
Mobile School ontwikkelt educatieve materialen om de school dichter bij kinderen te
brengen. De organisatie werd opgericht met als basisdoelstelling om kinderen op te
zoeken in hun eigen milieu. Het is niet de bedoeling om moreel met het vingertje te
wijzen en het kind te vertellen wat goed en slecht is, wel om in de eerste plaats naar het
kind te luisteren en het de kans te geven te werken aan eigenwaarde.
Door het kind op een spelende manier te leren lezen en hen bijvoorbeeld te leren over
gezondheid, wordt het kind geconfronteerd met het eigen kunnen. Zo helpt de mobiele
school dus mee te werken aan de basisdoelstelling van de organisatie. 5
4
ONDERWIJS VLAANDEREN (red.), Gratis onderwijs bestaat niet, internet, 22-08-2006,
(http://www.ond.vlaanderen.be/zorgvuldigbestuur/pdf/GratisOnderwijsBestaatNiet.pdf);
VORMEN VZW (red.), Kompas: onderwijs, internet, 02-06-2010,
(http://www.vormen.org/Kompas/Onderwijs.html);
ERIK, CMO, Onderwijs wereldwijd, internet, 04-06-2010,
(http://www.cmo.nl/sw/index.php?option=com_content&task=view&id=52&Itemid=160)
5
MOBILE SCHOOL VZW (red.), Visie, internet, 04-06-2010,
(http://www.mobileschool.org/text.php?text=4&lang=NL)
6│Onderwijs in het Oude Rome│MRE in geschiedenis│(on)gelijke onderwijskansen │

Afbeelding ‘Schoolscène uit Neumagen’
Dit reliëf is terug te vinden in het Romeins Archeologisch Museum (Landesmuseum) in Trier. 6
6 MY ARTPRINTS.COM (red.), Anonymous "School scene, from Neumagen,Roman relief panel", internet, 10-06-
2010, (http://www.myartprints.com/a/anonymous/school-scene-from-neumage.html)
7│Onderwijs in het Oude Rome│MRE in geschiedenis│(on)gelijke onderwijskansen │

Bijlage 1: Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM)
Artikel 1 Alle mensen worden vrij geboren en moeten op dezelfde manier worden behandeld.
Artikel 2 Ieder heeft recht op alle rechten, ongeacht of je jong of oud, man of vrouw bent,
welke huidskleur je hebt, welke godsdienst je belijdt of welke taal je spreekt.
Artikel 3 Je hebt recht op leven in vrijheid en in veiligheid.
Artikel 4 Slavernij is verboden.
Artikel 5 Je mag niemand martelen.
Artikel 6 Je hebt recht op dezelfde bescherming als iedereen.
Artikel 7 De wet moet voor iedereen hetzelfde zijn; iedereen moet volgens de wet op
dezelfde manier behandeld worden.
Artikel 8 Je hebt recht om hulp van een rechter te vragen, als je vindt dat je volgens de
wetten van je land niet goed wordt behandeld.
Artikel 9 Niemand heeft het recht je zonder goede reden gevangen te zetten of het land uit te
sturen.
Artikel 10 Als je terecht moet staan, moet dat in het openbaar gebeuren. De mensen die je
berechten, mogen zich niet door anderen laten beïnvloeden.
Artikel 11 Je bent onschuldig tot je schuld bewezen is; je hebt het recht je te verdedigen
tegen beschuldigingen.
Artikel 12 Je hebt het recht op privacy: op bescherming als iemand je lastig valt, je brieven
opent of kwaad van je spreekt.
Artikel 13 Je hebt het recht om te gaan en te staan waar je wilt, in eigen land en in het
buitenland.
Artikel 14 Als je slachtoffer wordt van mensenrechtenschendingen, heb je het recht om naar
een ander land te gaan en dat land te vragen om jou te beschermen.
Artikel 15 Je hebt het recht een eigen nationaliteit te hebben.
Artikel 16 Je hebt het recht te trouwen en een gezin te stichten.
Artikel 17 Je hebt het recht op eigendom en niemand mag je bezittingen zonder goede
redenen afnemen.
Artikel 18 Je hebt het recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst.
Artikel 19 Je hebt het recht op vrijheid van mening en meningsuiting.
Artikel 20 Je hebt het recht om te vergaderen als je dat wilt.
Artikel 21 Je hebt het recht om deel te nemen aan de politiek van je land.
Artikel 22 Je hebt het recht op maatschappelijke zekerheid en om jezelf te ontwikkelen.
Artikel 23 Je hebt het recht op werk in het beroep dat je zelf kiest. Je hebt ook recht op een
rechtvaardig loon voor je werk. Mannen en vrouwen moeten voor hetzelfde werk
evenveel betaald krijgen.
Artikel 24 Je hebt het recht op vrije tijd en vakantie.
Artikel 25 Je hebt het recht op alles wat nodig is om ervoor te zorgen dat je niet ziek wordt,
geen honger hebt en een dak boven je hoofd hebt. Moeder en kind hebben recht op
bijzondere zorg en bijstand.
Artikel 26 Je hebt het recht op onderwijs dat gericht is op de volle ontwikkeling van de
menselijke persoonlijkheid en op de versterking van de eerbied voor de rechten van
de mens en de fundamentele vrijheden.
Artikel 27 Je hebt het recht om te genieten van wat kunst en wetenschappen voortbrengen.
Artikel 28 De overheid moet ervoor zorgen dat er een "orde" is die al deze rechten
beschermt.
Artikel 29 Je hebt ook plichten tegenover de mensen om je heen, zodat ook hun
mensenrechten kunnen worden beschermd. De wetten in je land mogen niet ingaan
tegen deze mensenrechten.
Artikel 30 Geen enkel land en geen enkel mens mag proberen om de rechten te vernietigen
die in deze Verklaring staan.
8│Onderwijs in het Oude Rome│MRE in geschiedenis│(on)gelijke onderwijskansen │

Bijlage 2: Vereenvoudigde versie van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten
van het Kind.
De bedoeling van het Verdrag is om standaarden op te stellen voor de verdediging van kinderen tegen
verwaarlozing en mishandeling wat zij elke dag in meer of mindere mate ondergaan in verschillende
landen. Maar het Verdrag is ook begaan met de culturele, materiële en politieke verschillen tussen naties
onderling. De belangrijkste maatstaf is het welzijn van het kind. De rechten in het Verdrag kunnen
onderverdeeld worden in drie grote groepen:
Provisie: Het recht om te hebben, te ontvangen en toegang te hebben tot bepaalde zaken en
diensten. (Bijvoorbeeld: een naam en nationaliteit, gezondheidszorg, onderwijs, rust,
ontspanning en zorg voor mindervaliden en wezen.)
Protectie: Het recht beschermd te worden tegen schadelijke praktijken. (Bijvoorbeeld:
weggenomen worden van de ouders, ingelijfd worden bij het leger, commerciële of sexuele
uitbuiting en fysieke of mentale mishandeling.)
Participatie: Het recht van het kind om gehoord te worden bij het nemen van beslissingen die
zijn of haar leven beïnvloeden. Naarmate het kind opgroeit, zou het ook steeds meer moeten
kunnen deelnemen aan sociale activiteiten, en dit als voorbereiding op het volwassen leven.
(Bijvoorbeeld: vrijheid van spreken en van mening, van cultuur, godsdienst en taal.)
Preambule
In de preambule wordt de toon gezet voor de 54 artikelen die er op volgen. De belangrijkste VN-teksten
die betrekking hebben op kinderen worden vermeld, alsook het belang van het gezin voor de
harmonieuze ontwikkeling van het kind, het belang van speciale voorzorgsmaatregelen en zorg
inbegrepen, voldoende wettelijke bescherming voor en na de geboorte en het belang van de tradities en
culturele waarden van elk volk voor de ontwikkeling van het kind.
Artikel 1: Definitie van het kind
Elk menselijk wezen onder de 18 wordt als kind beschouwd, tenzij de wetten die toepasbaar zijn op het
kind anders bepalen.
Artikel 2: Geen discriminatie
Alle rechten zijn op elk kind, zonder uitzondering, van toepassing. De overheid moet elk kind, zonder
uitzondering, beschermen. De overheid moet het kind beschermen tegen elke vorm van discriminatie.
Artikel 3: Het welzijn van het kind
In alle activiteiten waar kinderen bij betrokken zijn, dient het welzijn van het kind op de eerste plaats te
komen.
Artikel 4: Het toepassen van rechten
De overheid is verplicht om ervoor te zorgen dat de rechten bepaald in het Verdrag ook nageleefd
worden.
Artikel 5: Rechten van de ouders, de familie en de gemeenschap
De overheid moet de ouders en de familie respecteren in hun manier om het kind op te voeden.
Artikel 6: Leven, overleven en ontwikkeling
Het recht van het kind om te leven en de verplichting van de overheid om de overleving en de
ontwikkeling van het kind te verzekeren.
Artikel 7: Naam en nationaliteit
Het recht op een naam bij de geboorte, op het verkrijgen van een nationaliteit en een recht om je ouders
te kennen en door hen verzorgd te worden.
Artikel 8: Bewaring van de identiteit.
De verplichting van de staat om een kind te helpen bij het herbepalen van de identiteit als deze op
illegale wijze aan het kind werd ontnomen.
Artikel 9: Niet scheiden van de ouders.
Het recht van het kind om contact te houden met de ouders als het van hen gescheiden wordt. Als de
9│Onderwijs in het Oude Rome│MRE in geschiedenis│(on)gelijke onderwijskansen │

scheiding een gevolg is van gevangenschap of een sterfgeval zal de overheid het kind of de ouders
inlichten over het reilen en zeilen van het vermiste familielid.
Artikel 10: Familie-reunie
Aanvragen om het land te verlaten of binnen te komen om zich te kunnen verenigen met zijn/haar
familie, zullen altijd op een menselijke manier benaderd worden. Een kind heeft het recht om regelmatige
contacten te onderhouden met beide ouders indien deze in verschillende landen wonen.
Artilel 11: Illegale verplaatsing en het niet terugkeren van kinderen
De overheid zal optreden tegen ontvoering van kinderen door een partner of een derde.
Artikel 12: Meningsuiting
Het recht van een kind om zijn mening te uiten en om gehoord te worden.
Artikel 13: Vrijheid van expressie en informatie
Het recht om informatie op te zoeken, te ontvangen en te verspreiden in verschillende vormen, kunst,
gedrukte en geschreven materialen inbegrepen.
Artikel 14: Vrijheid van gedachten, geweten en godsdienst
De overheid moet toezien op de rechten en de plichten van de ouders om het kind te begeleiden bij de
beoefening van dit recht in overeenkomst met de evoluerende mogelijkheden van het kind.
Artikel 15: Vrijheid om zich te verenigen.
Het recht van het kind om zich te verenigen en vredig samen te komen met anderen.
Artikel 16: Privacy, eer, reputatie
Men zal niet tussenkomen op het gebied van privacy, familie, thuis of briefwisseling.
Artikel 17: Toegang tot informatie en de media
Het kind zal toegang hebben tot verschillende informatiebronnen. Aan minderheidsgroepen zal specifieke
aandacht worden besteed en richtlijnen om kinderen te beschermen tegen schadelijke materialen zullen
aangemoedigd worden.
Artikel 18: Ouderlijke verantwoordelijkheden
Beide ouders hebben samen de verantwoordelijkheid om het kind op te voeden en zij dienen gesteund te
worden bij het opnemen van die verantwoordelijkheden.
Artikel 19: Mishandeling en verwaarlozing
De overheid heeft de plicht om elk kind te beschermen tegen elke vorm van mishandeling. Sociale
programma’s en hulpsiensten moeten voor handen zijn.
Artikel 20: Plaatsvervangende zorg voor kinderen zonder ouders
Nationale wetten moeten in dat geval het recht van kinderen op zorg regelen wanner er geen ouders zijn.
De overheid is verplicht om aandacht te besteden aan continuïteit bij de opvoeding overeenkomstig de
religieuze, culturele en etnische achtergrond van het kind.
Artikel 21: Adoptie
De overheid moet er op toezien dat alleen bevoegde instanties adopties regelen. Een kind uit een ander
land adopteren mag in overweging genomen worden als in eigen land alle mogelijkheden zijn uitgeput.
Artikel 22: Vluchtelingenkinderen
Speciale bescherming is nodig voor deze kinderen. De overheid zal daartoe samenwerken met
internationale instanties ook om kinderen zo snel mogelijk met hun gezin te herenigen als zij van hen
gescheiden raakten.
Artikel 23: Kinderen met een handicap
Zij hebben het recht op speciale zorg en onderwijs om te kunnen genieten van een volwaardiger bestaan
binnen de maatschappij.
10│Onderwijs in het Oude Rome│MRE in geschiedenis│(on)gelijke onderwijskansen │

Artikel 24: Gezondheidszorg
Het recht op preventieve en behandelende gezondheidszorg, als ook op geleidelijke afschaffing van
traditionele praktijken die schadelijk zijn voor het kind.
Artikel 25: Periodieke herziening
Het kind dat geplaatst werd omwie van zorg, bescherming of medische behandeling, heeft het recht de
plaatsing op regelmatige basis te laten herzien.
Artikel 26: Sociale zekerheid
Het recht van het kind op sociale zekerheid.
Artikel 27: Levensstandaard
Verantwoordelijkheid van de ouders om te zorgen voor goede levensomstandigheden voor de
ontwikkeling van het kind, zelfs als één van de ouders een ander land zou leven.
Artikel 28: Onderwijs
Recht op gratis basisonderwijs, de mogelijkheid om een beroepsopleiding te volgen. De overheid dient
maatregelen te nemen om het aantal mislukkingen te beperken.
Artikel 29: Doel van het onderwijs
Onderwijs moet zorgen voor de ontwikkeling van de talenten en mogelijkheden van het kind, en voor de
voorbereiding van het kind op een verantwoord leven als volwassene. Onderwijs moet het respect voor
de Rechten van de Mens bevorderen en voor de culturele en nationale waarden van het eigen land en dat
van anderen.
Artikel 30: Kinderen van minderheidsgroepen en inheemse volkeren
Het recht van het kind dat behoort tot een minderheidsgroep of tot een inheems volk behoort om de
eigen cultuur te kunnen beleven en de eigen taal te kunnen spreken.
Artikel 31: Spel en ontspanning
Het recht van het kind om te spelen, zich te ontspannen en deel te nemen aan het cultureel en artistiek
leven.
Artikel 32: Economische uitbuiting
Het recht van het kind op bescherming tegen schadelijke schadelijke vormen van arbeid en tegen
uitbuiting.
Artikel 33: Verdovende en psychotische middelen
Bescherming van het kind tegen het illegale gebruik van deze middelen en het gebruik van het kind in de
productie en de distributie ervan.
Artikel 34: Seksuele uitbuiting
Bescherming van het kind tegen seksuele uitbuiting met inbegrip van prostitutie en het gebruik van
kinderen in pornografisch materiaal.
Artikel 35: Ontvoering, verkoop en handel van kinderen
Verplichting van de staat om ontvoering, verkoop en handel van kinderen te voorkomen.
Artikel 36: Andere vormen van uitbuiting
Artikel 37: Marteling, lijfstraffen en gevangenneming
Verplichting van de staat tegenover kinderen in de gevangenis.
Artikel 38: Gewapende conflicten
Kinderen onder de 15 mogen niet deelnemen aan vijandige conflicten. Geen recrutering is mogelijk voor
kinderen onder de 15 jaar.
Artikel 39: Herstel en herintegratie
Verplichting van de overheid om kinderen die slachtoffer zijn van uitbuiting, marteling of gewapende
conflicten terug op te voeden en sociaal te laten integreren.
11│Onderwijs in het Oude Rome│MRE in geschiedenis│(on)gelijke onderwijskansen │

Artikel 40: Jeugdrechtbank
Een kind dat de wet met de voeten heeft getreden zal steeds op een waardige en respectvolle manier
behandeld worden.
Artikel 41: Rechten van het kind in andere documenten
Artikel 42: Bekendmaking van de conventie
De plicht van de overheid om de conventie bekend te maken bij kinderen en volwassenen.
Artikel 43-54: Implementatie
Deze artikelen zorgen voor een Comité dat instaat voor de correcte implementatie van de Rechten van
het Kind.
12│Onderwijs in het Oude Rome│MRE in geschiedenis│(on)gelijke onderwijskansen │