Read the article - Marielle van Uitert

Zelfkrant
Te gast in het
Spijkerkwartier
Krant uit Den Bosch, Tilburg, Arnhem
Let op: koop alleen van verkopers met een pasje!
Jaargang 12 nr. 9 september 2009
€ 1,50
50% voor de verkoper
50% voor het drukwerk

In deze Zelfkrant
Deze keer hebben we een zomers bezoek gebracht
aan het Spijkerkwartier in Arnhem.
Anke Bardie en Mariëlle van Uitert werden door
Tonnie van de Herik, u weet wel, rondgeleid in het
Spijkerkwartier in Arnhem. Als Tonnie je rondleidt
dan gaat het niet alléén over het Spijkerkwartier.
Het gaat dan ook over haar. Het werd een bijzondere
ochtend. In deze Zelfkrant een verslag.
En uiteraard waren we bij de finale van de Dutch
Homeless Cup op de Dam in Amsterdam.
Berry van de Water was weer present om u verslag
te doen.
Van de vaste rubrieken ontbreken deze week het
Profiel en Diederik Steen. Ook Joya houdt nog een
zomerstop. Gerhardt is weer present en Wies heeft
een herkenbare plek gekregen.
Erik van Schevikhoven
LET OP:
Het telefoonnummer van de redactie is gewijzigd,
Het nieuwe nummer vindt u hieronder.
Zo werkt de Zelfkrant
Stichting de Zelfkrant heeft als doel verkopers een extra inkomen
te verschaffen. De Zelfkrant wordt al 10 jaar verspreid vanuit
’s-Hertogenbosch. Hier zetelt ook de redactie. Sinds kort zijn er
ook distributiepunten in Tilburg en Arnhem. Vooral in deze drie
steden, maar ook elders, wordt de krant verkocht door mens en
die dak- of thuisloos zijn of niet kunnen rondkomen van hun
minimuminkomen. Verkopers kopen de krant voor ¤ 0,75 per
stuk en verkopen hem voor ¤ 1,50. De helft van wat u betaalt
gaat dus rechtstreeks naar de verkoper. Het is beter een krant
te kopen en mee te nemen dan alleen geld te geven. Met de
opbrengsten van de Zelfkrant wordt een deel van de onkosten
gedekt. Door geld te geven en geen krant mee te nemen helpt
u de verkoper op langere termijn niet. Als de inkomsten dalen
kan de krant op den duur niet meer verschijnen.
Redactie Zelfkrant
Telefoon: 06 44 725 194
Email: dezelfkrant@gmail.com
Website: www.dezelfkrant.nl
Voor vragen of klachten over distributie of verkopers:
René Muris: 06 22 215 625
Distributie Zelfkrant:
Tolbrugstraat 16
5211 RW ’s Hertogenbosch
Maandag t/m vrijdag van 12:00 tot 14:00 uur
Zaterdag van 10:00 tot 14:00 uur
Distributie voor Tilburg:
Spoorlaan 346
5038 CC Tilburg
Maandag, woensdag en vrijdag van 10:30 tot 12:30 uur.
Distributie voor Arnhem vanuit de huiskamer van Tonnie:
Ariën Verhoeffstraat 16
6811 HH Arnhem
Maandag t/m zondag van 10:00 tot 18:00 uur.
Bankrekeningnummer 7870339
De Zelfkrant - september 2009
Column
Psychoprate Woordenaar
Midden in de maatschappij. Huisje, boompje, beestje
én een baan. De basis is sterk en bestaat vaak uit
een organische twee-eenheid. Pioniers uit de karavaan
die een andere weg zijn ingeslagen. De meeste
paden zijn gebaand. Eenmaal op de juiste weg wordt
op een beschikbaar stukje bol een plek ingericht.
Een plek waar het leven fijn is. Alleen op dit plekje is
mezelf zijn vanzelfsprekend. Elk plekje is van iemand
en dat is niet voor niets. Het plekje is duidelijk te
onderscheiden van andere plekjes er omheen. Hekjes
met prachtige naambordjes. Prikkeldraad met en
zonder stroom. IJzeren design gordijnen als frivool
doch ondoordringbaar energieschild tussen thuis en
niet. Zonder een plekje ben ik ‘kind van’. Kind van
m’n ouders, kind van god, kind van de maatschappij
of kind van de rekening.
Zelf een plekje inrichten is een grondrecht. Zo belangrijk
dat het overgrote deel van die inrichting bij
al dan niet geschreven wet vast ligt. Afwijken ervan
heeft consequenties. Na een bepaalde tijd zal
blijken hoe ik omga met de verantwoordelijkheden
die bij een eigen plekje passen. Hier en daar een
pas op de plaats maken en met of zonder hulp een
doorstart maken. Meestal met elkaar maar soms ook
met een ander. Conflicten worden het liefst in een
goede verstandhouding opgelost. Eventuele kinderen
worden zoveel mogelijk ontzien.
Verantwoordelijkheden worden verdeeld en herverdeeld.
Evenwicht brengt het beste boven. Periodiek
uit evenwicht raken is niets meer dan voeding van
de angst ervoor. Leven en laten leven. Leeftijd en
levenservaring brengen inzichten. Inzichten zoals
de schoonheid van klaprozen en de blaren van
brandnetels. Liefde krijgt nieuwe dimensies. Er vallen
ook dimensies weg.
Oog voor jezelf, je naasten en je omgeving. Zorgen
voor een goede lichamelijke en geestelijke gezondheid.
Soms gaan belangen van een omgeving boven
persoonlijke belangen. Aan de andere kant mogen
individuen nooit onevenredig geraakt worden door
het groepsbelang zonder een passende genoegdoening
voor het persoonlijk lijden. Waardering
vindt voornamelijk plaats door geldelijke beloning.
Geld wordt omgezet in drinken, eten, kennis, vaardigheden,
bezittingen en verzekeringen. In die volgorde.
De levenslijn staat vast en ontsnappen kan
niet.
Walgelijk en tegelijkertijd van onmetelijke schoonheid.
Groots! Eraan ontsnappen is nutteloos al wordt
het nog zo vaak geprobeerd. In massa’s groot en
klein. In woede en in liefde. Met kennis en met
macht. Eigen meningen en bijzondere gaven komen
en gaan. Ideeën worden geboren en uitgemoord.

Steeds meer dingen kunnen op een steeds kleiner
plekje in ruimte en tijd.
Leven binnen de regels van de grote gemene deler gaat
me slecht af. Ik ben er gewoon niet zo goed in. De idiote
stoelendans op muziek van de vogeltjesdans met
vooraf bekende afloop is geestdodend. Het frustreren
ervan ook. Als de muziek stopt lig ik allang ergens aan
het water te dromen tot iemand streng zegt: “Jij! Ja Jij!
Jij bent af!”
“Af” zijn is voor elk kind traumatisch. “Af” betekent dat
je niet meer mee mag doen. Je bent niet goed genoeg.
Ontdekt, te traag, dom, arm, ziek en ga zo maar door.
Geen kind is in staat om dan nog huppelend achter een
vlindertje aan te gaan. Gelukkig is “af zijn” vaak een
tijdelijk. Tijdelijk, totdat ik merkte dat ik elke dag af
was.
M’n naam verandert en vervaagt. Alles verandert. Ik
ben gedreven door onzichtbare krachten die zich vermommen
als zwakte. De belastingcontroleurmeneer Uil
noemt me een fraudeur, toch ben ik officieel erkend
als dienstweigeraar (daarbij belasting inbegrepen). Hij
snapt niet dat ik geld het liefst direct weg geef. Het is
verdomd lastig voor mij als het avond wordt want is het
dan licht of donker? Ik heb me vrijwillig verlaagd tot in
de goot want ik kreeg geen voet meer aan de grond. Ik
ben gebleven, gevlucht en heb pijn, pech of plotseling
aanbeden en verguist. Ik ben een chronisch ontstoken
flierefluiter (uiterst besmettelijk), spookfluisteraars en
een waanzinnige zinstreel. Ik ben een vooroordeelde
psychoprate woordenaar maar toch vooral een flapdrol.
Ik kon het A-team niet vinden.
Mijn wereld is echt anders dan ie jou laat geloven. Ik
ben “af!”.Verder blijft alles gelukkig hetzelfde.
Mar10
ILLUSTRATIE: LOES BROK
september 2009 - De Zelfkrant

ZEG MAAR
Het was zeg maar winter
en de boom was ginter
zeg maar kaal.
En in dat getijde
wordt het zeg maar lijden
vaak fataal.
In de zeg maar zomer
was ik nog een dromer,
daarna niet meer.
Zij die was verdwenen
met haar zeg maar benen
kwam niet weer.
Ik zat dus in de dalles
en was zeg maar alles,
ook de hoop
mijn zeg maar beminde
nog terug te vinden
op de loop.
Koud tot in mijn botten
liep ik zeg maar tot de
nacht aanbrak.
Zeg maar naar de haaien
hang ik nu te zwaaien
aan een tak,
hoor al het geklater
van het zeg maar water
van de Styx.
Niets heb ik kan ik stellen
nu nog te vertellen,
zeg maar niks.
Ef Leonard
De Zelfkrant - september 2009
Ik weet dat ik besta,
Maar denk te leven
MadMIKE
Leer van het verleden
Om in het heden te leven
Naar een betere toekomst
MadMIKE
Hoe meer men vergaart
Hoe groter de vrees het te verliezen.
Andrea
Ik mis mijn ex nog steeds,
Maar kan steeds beter richten.
Andrea
Prikbord
De zon schijnt weer
Het worden mooie dagen, keer
op keer
De blaadjes komen weer aan de
bomen
Liggend in de zon kun je lekker
wegdromen
Of je leest een daklozenkrant in
je luie stoel
Dat geeft jezelf en de verkoper
een heerlijk gevoel
Christa
De baas maakt meer kapot
Dan drank goed kan maken
Marco Teeuwen
I am not between jobs,
I am between houses.
Eeryka

Wies vertelt...
Op reis
Erin is het er absoluut niet mee eens dat ik een tijdje de stad uitga. Natuurlijk zal
ik hem missen, maar toch, het avontuur roept. Met een groep vrienden mag ik de
backstage keuken gaan doen op een festival. Een van de dingen die daar bij hoort
is het pakken van mijn tas. Hoewel ik eerder maanden uit alleen mijn tas leefde,
heb ik nu geen idee wat mee te nemen. Uit ervaring weet ik dat het onderweg
altijd zo is dat ik iets nodig meen te hebben wat niet in mijn tas zit en dat er tevens
altijd een andere oplossing voor handen is. Kwestie van creatief zijn, beetje
geluk hebben en soms gewoon flink afzien. Erin is ook creatief geweest. Hij zit me
geamuseerd aan te kijken. Ik heb net de tent en mijn backpak van onder het bed
vandaan gehaald. Er zit een wel heel bekende geur aan. Erin, die liever de hele dag
zijn plas ophoudt dan dat hij binnen moet plassen, heeft blijkbaar bij hoge uitzondering
besloten op mijn tas en tent te urineren. Wat zijn beoogde doel is, kan ik
niet zeggen. Misschien hoopte hij dat ik zou besluiten dat die stinkende spullen
niet mee kunnen en het beter is thuis te blijven, misschien ook wilde hij zich er
van verzekeren dat ik hem niet zou vergeten.
Ik hang het spul even buiten en ga gewoon
door met pakken. Erin is verder erg behulpzaam.
Hij inspecteert de tas van binnen en
alles wat ik mee wil nemen wordt uitgebreid
besnuffeld. Dan blijkt de compressiehoes van
mijn slaapzak kwijt te zijn. Ook de lakenzak
voor in de slaapzak is nergens te bekennen.
Ik sta voor een raadsel. Fronsend kijk ik Erin
aan. Als hij er iets mee heeft uitgehaald, is hij
erg grondig te werk gegaan. Er zit niks anders
op dan de slaapzak maar gewoon zo in mijn
tas proppen. De volgende ochtend geef ik
Erin een afscheidsknuffel en als ik er vandoor
ga, springt hij het dak op. Mijn huisgenoten
zullen voor hem zorgen.
Na 11 dagen kom ik weer thuis. Natuurlijk
vraag ik gelijk naar Erin. Die blijkt al die tijd
niet gesignaleerd te zijn. Nu ja, een huisgenoot
heeft wel ooit een glimp van hem opgevangen,
maar ik zie al snel dat de brokjes
haast onaangeroerd zijn. Dat belooft niet veel
goeds. Ik ga natuurlijk gelijk zoeken, maar ik
ben zo moe dat ik het op moet geven. Uitgeput
en verdrietig val ik in slaap. De volgende dag
is er nog geen spoor van Erin. Met een paar
vriendinnen maak ik briefjes om de buurt te
informeren. Ik bekijk een lijst nummers om
vermiste huisdieren op te geven, maar kan me
er niet toe zetten te bellen. Ook niet om de
briefjes daadwerkelijk te verspreiden. Dat is
zo iets definitiefs. Alsof die dan pas echt kwijt
is en nu nog ieder moment door de raam naar
binnen kan komen springen. Dat is niet echt
te verwachten. Hij is immers al 12 dagen weg.
Maar dan gebeurt toch een wonder: Erin komt
terug van zijn reis! Enthousiast miauwend en
luid knorrend komt hij op mij afgerend. Hij is
broodmager, maar verder helemaal gezond.
Intens gelukkig neem ik hem in mijn armen.
Wies Brok
ILLUSTRATIE: LOES BROK
september 2009 - De Zelfkrant

Aantekeningen in de marge (7)
TEKST: FRANS HUMMELMAN
ILLUSTRATIE: CORVER
ZOMER IN ZEELAND
Een paar jaar geleden schreef ik iets met dezelfde titel
over een weekje op een camping in Brouwershaven.
Toen stonden er plassen op de nabije tennisbaan en
maakte de regen op een terras de koffie koud en pokkenputjes
in het slagroomgebak. Dit jaar in Vlissingen
was het bijna dertig graden en nog veel heter onder het
platte dak van een etage die we hadden gehuurd. Schitterend
uitzicht op de zee en de Westerschelde. Dat de
wereldhandel leed onder de crisis was niet te merken.
Schepen voeren dag en nacht af en aan richting zee
of Antwerpen. Geen zuchtje wind. Zoals mijn gezicht
van een halve eeuw geleden zag het water er rimpelloos
uit.
Bij een wat gematigder temperatuur hadden mijn vrouw
en ik er eerder gelogeerd en bij het naar boven brengen
van de koffers was het goed te merken dat we weer
ouder waren geworden. Voor de deur drie treden op,
daarna tien, vervolgens achttien en nog eens achttien
met elke keer de leuning aan de andere kant. Koffer in
de rechterhand, koffer in de linker- en dan weer in de
rechter. Boven gekomen waren mijn kleren net zo nat
als na een stortbui in Brouwershaven, alleen sproeiden
ze nu een zweetlucht in het rond.
De Zelfkrant - september 2009
Ik telde de treden pas later toen ik naar de kelder ging
om te kijken waar ik de vuilniszak moest laten. Nog
eens vijfendertig. Bij mijn terugkomst na meer dan
honderdzestig treden leek het of ik de Eifeltoren had
beklommen en moest mijn vrouw lang wachten na haar
vraag of ik nog koffie lustte.
Op een nacht kon ik niet slapen van een hitte die
waarschijnlijk ook mijn hersens had doen smelten. Het
bed uit. Alom de diepste duisternis. In de mening dat ik
nog in Den Bosch was, botste ik voorbij het nachtkastje
tegen het raam. Voetje voor voetje en op de tast liep ik
daarna langs de beddenrand voort tot die ophield en
mijn handen in de leegte grepen. Daarna maar ergens
links af. En dan nog eens naar links? Tot ik mijn slapende
vrouw vlak bij hoorde ademhalen. Nu liep ik tegen
haar nachtkastje op. Vreemd, daar was ook ergens de
kamerdeur! Het was alsof een hogere macht stiekem
onze slaapkamer in een doolhof had herschapen. Ik
moest er een plas van doen. Weer een mysterie. De
knop van de toiletdeur zat aan de verkeerde kant, net
zoals het lichtknopje. Ik miste ook de spiegel waarin ik
altijd kijk als mijn vrouw zegt: “Je bent vergeten je haar
te kammen.” Pas toen begon het tot me door te dringen
dat ik me in Vlissingen bevond.

Een paar weken eerder had ik in de krant een artikel
gelezen, waarin een essay getiteld “Thuis, een plaats
om beu te worden” van wijlen de Belgische filosofe Patricia
de Martelaere vaak werd aangehaald. Tot mijn
verrassing bleek het eigenlijk een lofzang op de sleur.
Je wilt die sleur doorbreken door op vakantie te gaan,
andere dingen te beleven, andere dingen te zien. Onze
vakantie was niet opwindend. Geen wildwatervaren,
tochten door tropisch oerwoud, (zijn we trouwens te
oud voor). Geen bergen, olijfbomen, wijn van de streek
of toevallige ontmoetingen met bijna naaste buren op
een plein in Parijs. Slechts elke ochtend de krant halen
en lezen bij de koffie op een terras: Wilders nog wilder
geworden, werkloosheid neemt toe, Balkenende gaat
op bezoek bij Obama (kan hij nog wat van leren).
Om de andere dag buiten de deur een seniorenmenu
met zeekraal eten en een keer met enige wroeging
kreeft die schijnt te piepen als hij levend in het kokende
water wordt gegooid. Even een gebedje: “God, zegen
de kreeft die voor ons is gesneefd.” Aan de kust voor
22.50 euro. Hij smaakte zalig en misschien is hij het nu
ook in de kreeftenhemel.
De vorige keer verraste ons nog wel een toevallige ontmoeting
met iemand die we jaren geleden in Den Bosch
hadden leren kennen, Walter. Ik herkende hem door
zijn donkere zonnebril heen, een Duitser die bijna zo
goed Nederlands had leren spreken als wijlen een prins
die zowel letterlijk als figuurlijk veel bokken schoot. Hij
was zijn huis kwijtgeraakt aan een oplichter, at enige
tijd in het Sociaal Restaurant en sliep op het Inloopschip.
Ik kende hem nog maar pas toen ik hem bij café
De Unie tegen het lijf liep en vroeg of hij wat met me
wilde gaan drinken. Franse cognac bestelde hij bescheiden.
Ondanks dat en nieuwsgierig naar wat hij nu zou
bestellen keken we op straat een keer naar hem uit.
Tevergeefs. Vlissingen bleef goedkoop die dag.
We namen nauwelijks deel aan de feestweek met zijn
evenementen waarmee de zomer in de stad werd gevierd.
Hoe ouder we worden, hoe meer we massa’s mensen
ontwijken. We maakten slechts één uitzondering. Op de
Oude Markt zouden op een avond plaatselijke en andere
dichters hun werk voordragen. We kwamen er terecht in
een soort circustent die me deed denken aan het louche
Franse café waarmee het televisieprogramma “Met het
Mes op Tafel” wordt aangekondigd.
In zijn geboorteplaats werd Hans Verhagen er gehuldigd
die dit jaar de P.C. Hooftprijs had gewonnen.
Toespraken, applaus en voordachten volgden. Ook
Jules Deelder, de zogenaamde nachtburgemeester van
Rotterdam, trad er op met zijn intelligente flauwekul
en ons accent van vroeger. Wat wij en anderen in Rotterdam
achterlieten cultiveert hij nog steeds zorgvuldig
tot en met het glimmende, achterover gekamde haar
van de jaren vijftig.
Na een aantal gedichten die we niet helemaal begrepen
en vanwege het voorgevoel die van na de pauze helemaal
niet meer, verlieten we de tent om naar huis te
gaan.
Terug naar het artikel over de sleur. Zei ik naar huis? Ik
citeer: “Zodra je favoriete vakantiebestemming je thuis
wordt is de lol eraf. Alles wat eerst bijzonder was en
spannend verliest al snel zijn aantrekkingskracht zodra
het gewoon en alledaags wordt.” Zonder koffers waren
de trappen geen probleem meer, botste ik in de slaapkamer
nergens meer tegenaan als ik een plas moest
doen en greep ik niet meer in de lucht en naast deurknop
van het toilet.
Als we er langer dan tien dagen waren gebleven, zou
ook de Westerschelde met zijn dagelijks langs varende
schepen even gewoon zijn geworden als de kastanjebomen
voor ons Bossche huis. Na een maand zouden
we alle Zeeuwse kreeften hebben laten leven en zelfs
verlangen naar de spreekwoordelijke andijvie met een
bal gehakt van thuis.
Wat we bij thuiskomst echt aten weet ik niet meer, wel
dat alles me vertrouwd voorkwam, de gelijkvloersheid
van de kamer, de tuin achter, de bomen aan de voorkant,
het portret aan de muur, (dag moeder!) en ook de
ouderwetse klink vrij/bezet van de w.c.-deur. Ik moest
mijn haar kammen, zag ik in de spiegel. En ik verheugde
me op het ritme van de komende dagen, de sleur.
Enige tijd later ging mijn vrouw na de vermoeiende reis
een dutje doen, liet ik me achterover op de bank zakken
en na het lezen van de krant sufte ik ook weg. Dacht ik
in de Vlissingse slaapkamer dat ik in Den Bosch was, nu
moet ik hebben gedroomd dat ik me driehoog in Vlissingen
bevond. Hoog boven straatniveau tikte iemand op
het raam en ik schrok overeind. Dat kan niet, ging het
door me heen, of het moet een crashende zilvermeeuw
zijn of een engel uit den hoge. Die laatste gissing kwam
er nog het dichtste bij, het was mijn dochter.
september 2009 - De Zelfkrant

De straat leeft....
TEKST: ANKE BARDIE
FOTO’S: MARIËLLE VAN UITERT
Deze zomer bezoekt de Zelfkrant volksbuurten in
’s-Hertogenbosch, Tilburg en Arnhem. Wijken waar
met mooi weer het leven zich vooral op straat afspeelt.
Vandaag zijn we te gast in Arnhem, in het
Spijkerkwartier. Een wijk die tijden bekend stond als
de rosse buurt van Arnhem.
Tonnie van den Herik. Ze leidt ons rond in ‘haar’
wijk.
Op pad met Tonnie van den Herik: de
moeder van de daklozen.
De dak- en thuislozen noemen haar ma: Tonnie van
den Herik. In Arnhem ook wel de moeder van de daklozen
genoemd. Haar leven staat in het teken van het
helpen van ‘haar kinderen’. Jarenlang bracht ze hen
eten op de trappen van de Lauwersgracht, toen dat nog
een gedoogzone was. Sinds 2006 runt zij, geheel belangeloos
een dagopvang, een huiskamer waar dak- en
thuislozen zichzelf kunnen zijn. Van daar uit vindt ook
de distributie voor Arnhem van de Zelfkrant plaats.
Tonnie in haar huiskamer. Rechts: met Jan de Waal.
De Zelfkrant - september 2009
Zelf heeft Tonnie ook een bewogen leven achter de
rug. Als kind werd ze te vondeling gelegd. Veertien
jaar van haar leven bracht ze door in een weeshuis. Ze
woonde daarna bij verschillende pleeggezinnen waar ze
slachtoffer werd van seksueel misbruik. Jarenlang was
ze verslaafd aan drugs, ze leefde op straat en belandde
zelfs even in de prostitutie. Tonnie weet als geen ander
hoe hard het leven op straat kan zijn.
“Mijn ontmoeting met Majoor Bosshardt
was alsof ik met mijn eigen moeder in de
keuken stond. Een warmte die ik nooit heb
gekend.”
Tonnie nodigt ons uit in haar eigen woonkamer.
Fascinerend. Poppen, vergieten, Boeddhabeeldjes,
klompen, oud Delfts Blauw, petroleumstellen, een ouderwetse
stethoscoop. Alles zorgvuldig uitgestald in de
knusse kamer, die vol maar in zeker zin ook geordend
oogt. “Ik ben een verzamelaar”, verklaart ze. “26 jaar
lang had ik een tweedehands winkeltje, hier enkele

september 2009 - De Zelfkrant

deuren verderop. Steeds als er nieuwe dozen met spullen
binnenkwamen, ging ik daar eerst even zelf doorheen.
Wat ik mooi vond, bewaarde ik voor thuis. Mooie
spullen zijn blijvend. Geld is zo op.”
Op de televisie staat een bijzonder dierbare foto voor
Tonnie. Het is een foto van haar met Majoor Bosshardt.
“Voor die vrouw heb ik vreselijk veel bewondering”,
zegt ze liefdevol. “Altijd gehad. De eerste keer dat ik
haar ontmoette, stond ik te beven als een rietje. Ze
streek met haar hand door mijn haar. Een moment dat
ik nooit meer zal vergeten. Kippenvel, brok in mijn
keel. Alsof ik daar met mijn eigen moeder in de keuken
stond. Een warmte die ik nooit heb gekend. Daarna ben
ik nog vaak bij haar geweest. Twee jaar geleden – op
mijn verjaardag – is ze gestorven. Als ik ga, neem ik die
foto met me mee mijn graf in.”
“De Lauwersgracht zit diep in mijn hart,
maar daar kon ik niet laten tatoeëren.”
Tonnie neemt ons mee naar de Lauwersgracht. Een plek
waar ze veel herinneringen heeft. Daar getuigen de vele
tientallen foto’s op haar raam van die zich afspelen op
en rondom de trappen van het park. Elke foto heeft een
eigen verhaal en Tonnie vertelt ze met gevoel. “Van al
deze mensen zijn er 23 overleden. Dood door onderkoeling,
overdosis of zelfmoord. Enkelen stierven zelfs
hier, bij mij op mijn bank. Al dat verlies valt me soms
De Zelfkrant - september 2009
zwaar. Dan ben ik blij met mijn foto’s. Daardoor heb ik
ze toch nog een beetje bij me. Gelukkig zijn er ook die
hun leven weer op de rit krijgen. Ze komen me nog wel
eens opzoeken in de huiskamer om me te bedanken en
te vertellen over hun huis, gezin of baan. Die herken je
dan bijna niet meer terug. Dat maakt me gelukkig.”
“Op straat heb je geen vrienden.”
Op de trappen van de Lauwersgracht zit een klein
groepje daklozen. Ze mogen er zitten zolang ze geen
alcohol of drugs gebruiken. Maar de politie houdt steeds
een oogje in het zeil. Onder hen is Jan de Waal. “Drugs
en alcohol gebruik ik sowieso niet. Ja, ik blow, daar
blijft het bij. Als je op straat leeft, kun je beter helder
blijven. Vrienden heb je hier niet. Er zijn mensen
waarmee je afspraken kunt maken. Die je een pakje
shag kunt lenen en weet dat je het terugkrijgt. Maar dat
is geen vriendschap. Iedereen leeft te veel in zijn eigen
wereld om echt vriendschappen aan te gaan.”
Dat Tonnie een mensen-mens is, merken we als we met
haar over straat lopen. Vrijwel iedereen die langsloopt,
kent haar bij naam en maakt even kort een praatje.
Mensen zo divers als ook de wijk is.

Rotterdam volgt zichzelf op
bij de Dutch Homeless Cup!
TEKST: BERRY VAN DE WATER
FOTO’S: ERIK VAN SCHEVIKHOVEN
Nadat de Rotterdammers vorig jaar in een thriller van
een finale van Amsterdam West wonnen, wisten zij in de
finale van 2009 het team uit Eindhoven aan de zegekar
te binden. Het was weer een zinderende wedstrijd die
tot de laatste seconde spannend bleef. Maar uiteindelijk
won Rotterdam met 5-4. De finale was een waardige
afsluiting van een fantastisch evenement. In ‘het hart
van Nederland’, de Dam in Amsterdam, zat alles mee.
Het weer was fantastisch, de publieke belangstelling
fenomenaal en de deelnemers waren zoals ze zijn.
Mooie mensen, eigenlijk zoals jij en ik, die even de weg
kwijt zijn maar bezig zijn hem weer terug te vinden.
Het is eigenlijk een gebeurtenis waar iedere Nederlander
verplicht bij aanwezig zou moeten zijn. Dan zou de
beeldvorming die we hebben over dak- en thuislozen
snel verbeteren. En daar is het ook de organisatoren
eigenlijk om te doen.
Evenement staat als een huis
Vanzelfsprekend was organisator Arne de Groote van
de stichting ‘Meer dan voetbal’ zo trots als een pauw.
Hij zag louter tevreden gezichten om zich heen. Niet
alleen vanwege de finaledag, maar ook omdat de voorronden
in Rotterdam, Leiden, Zwolle en Utrecht goed
waren verlopen. De 14 deelnemende teams hadden via
die voorronden bepaald welke 8 teams zouden strijden
om de kolossale beker die hoort bij de Nederlandse titel.
Natuurlijk was het voetballen de hoofdmoot, maar het
bijprogramma is ondertussen ook van een hoog niveau.
Wat te denken van een optreden van rapper M.C. Miker
G, die in 1987 wereldberoemd werd toen hij samen met
D.J. Sven de zomerhit Holiday Rap vertolkte. Miker G
kon het succes niet verwerken en raakte aan lager wal.
Nu probeert hij met de hulp van allerlei instanties de
draad des levens weer op te pikken. Of een wedstrijd
tussen oud Ajax, met onder andere Sjaak Swart, Richard
september 2009 - De Zelfkrant

Witschge en gastspeler Freek de Jonge, en het Nederlandse
burgemeestersteam. Een heuse balvirtuoos en
een band met prachtig gebeeldhouwde Braziliaanse
danseressen maakten het festijn compleet.
Zelfs Dutchy, de vreselijk irritant aanwezige
mascotte van het Nederlandse
Elftal, kon de pret niet bederven. Al
deed hij daarvoor wel zijn best. Opvallend
was het ‘Vip-dek’, waar officials,
sponsoren en mensen die zichzelf belangrijk
vinden, ontvangen werden.
Daar kon natuurlijk ook de pers
terecht. En die was in groten getale
op dit feest afgekomen. Professionele
tv-stations, landelijk kranten, regionale
radiostations, en natuurlijk een
aantal straatkranten, het leek wel een
wedstrijd in de eredivisie. Harde muziek
tijdens de wedstrijden, een niet te
aanwezige speaker, reclamespotjes in
de pauzes, goede scheidsrechters, een
spelletje wat leuk is om naar te kijken,
fanatieke sporters, een zeer betrokken
publiek en veel onopvallend aanwezige
bewaking. De Dutch Homeless Cup is
uitgegroeid tot een volwaardig evenement.
En daarbij is zeker niet uit het
oog verloren dat de dak- en thuisloze
voetballers de hoofdrolspelers zijn.
De Zelfkrant - september 2009
Het voetballen
Het niveau was niet om over naar huis te schrijven. Het
was aandoenlijk te zien dat het veldspel precies past
bij de deelnemende doelgroep. Eenmaal aan de bal
Het team uit Den Bosch

wordt er niet snel meer overgespeeld, de meeste spelers
hebben weinig overzicht en van team play is alleen
bij de betere ploegen sprake. Dat maakt de rol van de
coach enorm belangrijk. Waarschijnlijk werd Rotterdam
daarom ook uiteindelijk de beste ploeg. Zij waren
als vijfde uit de voorronden gekomen. Hadden zeker
niet de beste individualisten, maar wel de beste coach.
Zijn team stond tactisch het beste: aanvallen zonder de
verdediging te vergeten. Daarom mag zijn team Nederland
vertegenwoordigen tijdens de Homeless World
Cup, die dit jaar van 6 tot 13 september in Milaan wordt
gespeeld. Daar zullen 48 teams gaan strijden om de
wereldtitel. Het zou mooi zijn als Rotterdam als Oranje
daar potten gaat breken.
De Watertoren uit Den Bosch werd uiteindelijk zesde
en deed zichzelf daarmee te kort. Het team van coach
Mustafa Yakoubi verloor in de kwartfinale ongelukkig
met 5-6 van de latere finalist Eindhoven. Er werden
te veel kansen, waaronder zelfs 2 penalty’s, gemist.
Daarna werd wel met 5-3 van Amsterdam West gewonnen.
De laatste wedstrijd tegen Utrecht groeide uit tot
een waar spektakelstuk. Het werd maar liefst 11-11.
Jammer genoeg benutte Utrecht, waarin een evenbeeld
van Clarence Seedorf speelde, de penalty’s iets beter en
werden zij vijfde.
Het gaat door …
Volgens Arne de Groote gaat het evenement zeker
door. “Het is zo succesvol, we moeten wel verder. De
partners, zoals het Leger des Heils en de KNVB zijn heel
tevreden. Maar we willen graag de grotere gemeentes
er meer bij betrekken. Zij moeten eigenlijk meer gaan
betekenen bij de voorronden. Zowel organisatorisch als
financieel. Dan kunnen we bijvoorbeeld ook regionale
wedstrijden gaan organiseren. Het enige minpuntje is
eigenlijk de reïntegratie. Ik moet toegeven dat dit traject
toch moeilijker is dan we hadden ingeschat. Hoewel
er natuurlijk succesvoorbeelden zijn, hebben we op dit
gebied nog te weinig vorderingen gemaakt.”
Maar een kniesoor die daar in Amsterdam op lette. Het
doel was bereikt: de doelgroep stond maximaal in de
spotlights. Tijdens de prijsuitreiking gaven zowel profeet
Freek de Jonge als ambassadeur John de Wolf aan
dat de competitie voor de deelnemers het duwtje in
de rug kan zijn. Een stimulans op de terugweg naar
het normale leven. Waarschijnlijk vatte de Bossche begeleider
Ser Tubée het geheel nog het beste samen: “Je
kunt ervan denken wat je wilt, maar voor die gasten zijn
dit hun ‘five minutes of fame’, en daar genieten ze met
volle teugen van.”
september 2009 - De Zelfkrant

Bent u al geïdentificeerd?
TEKST: GERHARDT HEUSINKVELD
ILLUSTRATIE: NITA SUNTHORNWAT
Tijdens onze vakantie in Kroatië, had ik een lang
gesprek met mijn vriendin. Het ging over identiteit. Wat
is dat? En waarom betekent het zoveel voor mensen? En
in welke mate verlenen we identiteit aan de wereld die
we om ons heen hebben gecreëerd en de dingen in die
wereld; kinderen, spullen, kleding, nog meer spullen?
Er zijn verschillende soorten identiteit zoals een sociale,
genetische, persoonlijke of een online identiteit.
U bent het hopelijk met mij eens dat 550 woorden te
weinig zijn om al deze identiteiten uiteen te zetten. We
concentreren ons daarom op het volgende: de dingen
waar we onze identiteit aan verlenen. Een vraag aan u.
Wie bent u wanneer u geen kleding draagt, geen huis
met spullen bezit en alleen op een onbewoond eiland
met een kokosrok/broek aan ( u mag kiezen) staat? Leg
de vraag eens naast de volgende uitleg van identiteit:
Het gevoel van persoonlijke eenheid; de overtuiging onveranderd
en wezenlijk dezelfde te blijven.
(bron: encylo.nl)
U bent dus op dat onbewoonde eiland wezenlijk dezelfde.
Toch wordt uw identiteit bepaald door de
mensen met wie u omgaat, de kleren die u draagt en
die spullen in uw huis. Wanneer u graag roze polo shirts
draagt en een rode trui over uw schouders heeft gedrapeerd,
is de kans klein dat u gespot wordt met een
Hells Angel aan uw zijde in een vriendschappelijke arm
over schouder situatie.
Wat u aan de buitenkant -kleding, huis, spullen, vrienden-
laat zien, zegt iets over wie u aan de binnenkant
bent. Dat is prettig voor ons allemaal zodat we weten
waar we aan toe zijn met de ander. Het nadeel ervan is
dat u daarmee ook erg veel mensen uitsluit. En wanneer
de mensen op u lijken, zullen ze het ook vaak eens zijn
met u. Dus echt veel nieuwe invalshoeken zult u niet
vinden voor uw ontwikkeling.
Wanneer u een jongere tegenkomt met allemaal
piercings en zwarte make-up op zijn gezicht, verdiep u
dan eens in de identiteit van de groep waar die jongere
bij wil horen. Wat verbindt hen? Vaak hebben ze juist
aandacht nodig. Trouwens, wie niet? Verdieping kweekt
begrip voor elkaar. Zijn we dat een beetje uit het oog
De Zelfkrant - september 2009
zijn geraakt? Het verdiepen in elkaars wezen? Omdat
alles zo kant-en-klaar op onze profielsites lijkt te staan
of we al denken te weten van verhalen?
Juist de wereld achter die façade van beheersbare informatieverstrekking
is interessant om te leren kennen.
Aan de binnenkant zijn we namelijk allemaal hetzelfde.
Een kloppend hart, een ziel met wensen van aandacht
en Liefde.
Dat brengt me bij de afsluiting van deze column. Ik
hoor vaak verhalen over ouders die de manier van leven
van hun kinderen afkeuren of veroordelen of kritiek op
hebben. Zijn vooroordelen en veroordelen niet louter
trucs om onze angst voor het verlies van identiteit te
maskeren? Of soms zegt een klein kind iets geks tegen
iemand in de trein. De moeder of vader biedt dan vaak
excuses aan namens het kind aan die persoon, of wordt
zelfs boos. Waarom? Zou het kunnen zijn dat deze
situaties aantonen dat we ons teveel hebben geïdentificeerd
met onze identiteit? Identiteit als in: alles dat
ons representeert aan de buitenwereld. Dit sluit mooi
aan op wat de Van Dale zegt over identiteit: gelijkheid
in zijn ~ bewijzen dat men de persoon is voor wie men
zich uitgeeft.
Die bewijzen zijn dus niet die kinderen, of hun gedrag.
Zij zijn eigen eilanden. U kunt er op bezoek, maar wees
een tevreden gast. De bewijzen voor wie u zich uitgeeft
zijn inherent aan wie u bent.
Als individu. De kinderen in het voorbeeld of andere
‘vertegenwoordigers’ zijn van zichzelf. Niet van u of
een ander. Zou het kunnen zijn dat de uitdaging ligt
in ons Zelf niet te identificeren met de zelf gecreëerde
identiteit? We zijn toch immers allemaal hetzelfde?
Zie uzelf als een kale paspop waaraan van alles gehangen
kan worden. Gooi uzelf eens ‘leeg’ en kijk wat u
opnieuw aan uzelf kunt ophangen. Tip: doe dit in gedachten.
Creëer een nieuwe identiteit die niets met
buitenkant heeft te maken! Ik begin alvast. Wens me
succes.
Dikke groet,
Gerhardt
info@mrkiteproducties.nl

Colofon
Eindredactie
Erik van Schevikhoven
Beeldredactie
Arnold Reyneveld
Vormgeving, opmaak
Lotte van Wijngaarde
Word vriend van de Zelfkrant!
Waarom zoeken we vrienden? Door donaties blijft de Zelfkrant onafhankelijk. De Zelfkrant heeft een wisselend aantal verkopers. Met uw donaties heeft de Zelfkrant
meer middelen om de krant in stand te houden. Alvast bedankt!
Ja, de Zelfkrant heeft er een goede vriend bij.
Ik steun de krant met een maandelijkse donatie van:
€ 2,- € 5,- € ....,-
NAAM
ADRES
POSTCODE WOONPLAATS
DATUM HANDTEKENING
Medewerkers
Anke Bardie, Loes Brok, Wies Brok, Linelle
Deunk, Miesjel van Gerwen, Gerhardt
Heusinkveld, Frans Hummelman, Joya,
Martien Pelser, André Reuvers, Arnold
Reyneveld, Keslien Smeets, Diederik Steen,
Nita Sunthornwat, Mariëlle van Uitert, Bob
Verbruggen, Cor Versteeg, Jan de Vries,
Rieneke de Vries, Berry van de Water.
Mocht u het met een afschrijving niet eens zijn dan kunt u deze binnen 30 dagen na afschrijving door de bank/postbank laten terug boeken.
Druk
De krant wordt in eigen beheer
geprint. De oplage is afhankelijk
van de verkoop. Uitgangspunt is
7.000 exemplaren.
© Stichting de Zelfkrant
Overname alleen met bronvermelding
en na schriftelijke toestemming van de
redactie.
U kunt dit bedrag maandelijks, tot wederopzegging,
rond de eerste van de maand afschrijven van mijn
rekeningnummer:
Deze bon kopiëren of uitknippen en in een ongefrankeerde
envelop sturen aan:
Stichting de Zelfkrant
Antwoordnummer 10644
5200 WB ‘s-Hertogenbosch
Voor uw vriendschap is de Zelfkrant u zeer dankbaar!
september 2009 - De Zelfkrant