Regionalisering in Azië in vergelijkend perspectief - Senioren ...
Regionalisering in Azië in vergelijkend perspectief - Senioren ...
Regionalisering in Azië in vergelijkend perspectief - Senioren ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Regionaliser<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> <strong>Azië</strong> <strong>in</strong><br />
<strong>vergelijkend</strong> <strong>perspectief</strong><br />
1<br />
2 9 N O V E M B E R 2 0 1 2<br />
D R . J A N N Y D E J O N G , A F D E L I N G<br />
G E S C H I E D E N I S , F A C U L T E I T D E R L E T T E R E N<br />
01-12-12
2<br />
1: de regio Oost- <strong>Azië</strong>:<br />
voor- en nadelen<br />
regiobenader<strong>in</strong>g, de rol<br />
van geschiedenis<br />
2. Regionale <strong>in</strong>tegratie <strong>in</strong><br />
<strong>Azië</strong><br />
3. Vergelijkend<br />
<strong>perspectief</strong>: de Europese<br />
<strong>in</strong>tegratie<br />
Opzet van college<br />
01-12-12
I. <strong>Azië</strong> - Oost-<strong>Azië</strong><br />
3<br />
Regio- def<strong>in</strong>itie,<br />
afbaken<strong>in</strong>g, voor- en<br />
nadelen<br />
regiobenader<strong>in</strong>g<br />
OA regio historisch<br />
01-12-12
4<br />
01-12-12
Globaliser<strong>in</strong>g<br />
Waardoor regio’s actueel<br />
Geopolitieke herstructurer<strong>in</strong>g e<strong>in</strong>d jaren 80<br />
E<strong>in</strong>de koude oorlog<br />
Opkomst Ch<strong>in</strong>a<br />
Rol VS <strong>in</strong> <strong>Azië</strong><br />
Regio ook psychologische betekenis<br />
Regio soms van boven af gestuurd, maar ook<br />
dynamisch proces van onder op<br />
5<br />
01-12-12
<strong>Azië</strong><br />
1. Groot wereldddeel: grote verschillen<br />
2. Regionale <strong>in</strong>perk<strong>in</strong>gen:<br />
Oost <strong>Azië</strong>: Ch<strong>in</strong>a, Japan, Korea, Taiwan<br />
6<br />
ZOA: Birma(Myanmar)Vietnam, Laos,Cambodja<br />
Maleisië, S<strong>in</strong>gapore Indonesië, Brunei, Filippijnen<br />
Regionale <strong>in</strong>del<strong>in</strong>gen: voor en tegen<br />
01-12-12
VOOR KANTTEKENINGEN<br />
Contacten vanzelfsprekend, dus<br />
ook beïnvloed<strong>in</strong>g; met name<br />
culturele, sociaaleconomische<br />
contacten<br />
Vb F. Braudel: Middellandse zee<br />
‘Atlantische<br />
wereld’(slavenhandel)<br />
K.N. Chaudhuri Indiase Oceaan<br />
Analytisch: tegenwicht tegen<br />
Europacentrisch/ westers<br />
<strong>perspectief</strong><br />
INDELING IN REGIO’S<br />
7<br />
Natuurlijke grenzen? Slechts<br />
heel beperkt :<br />
Regio’s zijn constructies<br />
Vb Filippijnen<br />
Politiek gevoelig<br />
Nog z<strong>in</strong>vol? Globaliser<strong>in</strong>g<br />
Identiteit?<br />
Begrenz<strong>in</strong>g: wélke regio’s?<br />
01-12-12
Regionalisme: top-down<br />
Regionalisme is bewuste<br />
politiek, gevoerd door staten of<br />
‘sub-regio’s’ om samen te<br />
werken<br />
Institutionele benader<strong>in</strong>g<br />
Vb: ASEAN, APEC, ARF<br />
Regionalisme –regionaliser<strong>in</strong>g<br />
8<br />
<strong>Regionaliser<strong>in</strong>g</strong>: bottomup<br />
<strong>Regionaliser<strong>in</strong>g</strong> is het resultaat<br />
van regionalisme (doelbewust<br />
beleid) of een niet bewust<br />
nagestreefd bijeffect van<br />
‘natuurlijke’ economische<br />
krachten (de markt, de<br />
particuliere sector, NGO’s)<br />
Kan ook op processen slaan en<br />
op deelgebieden<br />
vb: Ch<strong>in</strong>a: Oostkust wel deel van<br />
regionaliser<strong>in</strong>gsproces maar gaat dat<br />
ook op voor heel Ch<strong>in</strong>a?<br />
‘webs of connectedness’<br />
01-12-12
SEZ , Ch<strong>in</strong>a<br />
9<br />
http://people.hofstra.edu/geotrans/eng/ch5en/conc5en/Ch<strong>in</strong>a_SEZ.html<br />
01-12-12
egio<br />
Idee: geografische nabijheid stimuleert<br />
gemeenschappelijke belangen<br />
Maar vgl. benam<strong>in</strong>g ZOA<br />
Regio is geografisch maar ook psychologisch<br />
10<br />
Geografie is niet doorslaggevend: ‘De meetlat is wat<br />
dom<strong>in</strong>ante politieke actoren <strong>in</strong> een bepaalde groep<br />
landen als politieke prioriteit zien’.(Richard Higgott).<br />
01-12-12
Religie<br />
Reger<strong>in</strong>gsvorm<br />
Verdel<strong>in</strong>g welvaart<br />
Omvang staten<br />
Oost-<strong>Azië</strong> uiterst divers<br />
Bevolk<strong>in</strong>g+ bevolk<strong>in</strong>gsproblematiek ( vb Japan<br />
vergrijst, Indonesië snelle bevolk<strong>in</strong>gsgroei)<br />
Geschiedenis<br />
11<br />
01-12-12
Invloed Ch<strong>in</strong>a-<br />
schrift<br />
3. Oost-<strong>Azië</strong> historisch I<br />
technologische ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />
Religie: confucianisme/boeddhisme<br />
(Invloed Europese mogendheden)<br />
Breuk 19e eeuw: opiumoorlog.<br />
1e helft 20e eeuw Expansie Japan <strong>in</strong> Ch<strong>in</strong>a en ZOA<br />
Grote <strong>in</strong>vloed van Japanse bezett<strong>in</strong>gsperiode op ZOA <strong>in</strong>tern<br />
Idem relaties met Ch<strong>in</strong>a<br />
12<br />
01-12-12
3. Oost-<strong>Azië</strong> historisch II<br />
1e helft 20e eeuw Expansie Japan <strong>in</strong> Ch<strong>in</strong>a en ZOA<br />
Grote <strong>in</strong>vloed van Japanse bezett<strong>in</strong>gsperiode op ZOA <strong>in</strong>tern<br />
Idem relaties met Ch<strong>in</strong>a<br />
13<br />
01-12-12
Oost-<strong>Azië</strong> historisch III<br />
Koude oorlog: geen eenheid<br />
pro-westerse landen<br />
Communistische landen<br />
Landen die verdeeld zijn<br />
Japan: aanvankelijk geïsoleerde positie<br />
Vanaf jaren 80 meer toenader<strong>in</strong>g: ‘ engagement’;<br />
belangstell<strong>in</strong>g voor regionalisme met name sterk<br />
door Oost-Aziatische crisis.<br />
15<br />
01-12-12
Vanuit Japans <strong>perspectief</strong><br />
Hfdst 15: ‘Aziatiser<strong>in</strong>g’ van Japan:<br />
Naoorlogse relatie met VS:<br />
1945-1951 SCAP, 1952 vredesverdrag<br />
Defensie sterk aan VS gekoppeld<br />
Pijnpunt : Ok<strong>in</strong>awa. Na 1972 aan Japan teruggegeven maar<br />
bestaande bases zeer omstreden <strong>in</strong> Japan. 2009 DJP overw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g<br />
deels wegens verkiez<strong>in</strong>gsbelofte basis te verplaatsen.<br />
Handelsconflicten jaren 80<br />
Naoorlogse relaties met Europa<br />
Heroriënter<strong>in</strong>g op <strong>Azië</strong><br />
16<br />
Asean, vooral : Ch<strong>in</strong>a en Zuid-Korea<br />
01-12-12
n.a.v. historisch overzicht<br />
Hoe <strong>in</strong>vloedrijk was het Europese kolonialisme/<br />
imperialisme? Beeson: ‘ There is at least one<br />
common historical experience that they all share’,<br />
some sort of collective regional understand<strong>in</strong>g<br />
17<br />
Ch<strong>in</strong>ese verneder<strong>in</strong>g door Japan suddert nog steeds<br />
na (bilaterale betrekk<strong>in</strong>gen Ch<strong>in</strong>a-Japan onderwerp<br />
collegeweek 5)<br />
Betekenis van Japan <strong>in</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g regio: als<br />
imperialistische mogendheid en als voorloper van de<br />
economische ontwikkel<strong>in</strong>g.<br />
01-12-12
Asean way, Asia-Pacific way<br />
geen politieke wil om soevere<strong>in</strong>iteit over te dragen<br />
aan <strong>in</strong>tergouvernementele <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen<br />
Regionalisme <strong>in</strong> <strong>Azië</strong> gestimuleerd door track II<br />
dialogen: overleg over economie, veiligheid, milieu<br />
e.d.<br />
18<br />
01-12-12
De meetlat is wat dom<strong>in</strong>ante politieke actoren <strong>in</strong> een<br />
bepaalde groep landen als politieke prioriteit zien.<br />
(Richard Higgott). ….<br />
Maar: soms wel economische samenwerk<strong>in</strong>g, terwijl<br />
politieke verwijder<strong>in</strong>g bestaat.<br />
vgl relatie Japan-Ch<strong>in</strong>a: cold politics, hot<br />
economics.<br />
19<br />
01-12-12
Centrale vraag<br />
Kunnen beleidsmakers processen van politieke<br />
samenwerk<strong>in</strong>g ( regionalisme) versterken en de<br />
‘vrije’ acties van particuliere sector (regionaliser<strong>in</strong>g)<br />
faciliteren?
Argumenten pro samenwerk<strong>in</strong>g<br />
Versterk<strong>in</strong>g van de regionale economie<br />
Versterk<strong>in</strong>g van regionale identiteit<br />
Versterk<strong>in</strong>g van politieke gewicht <strong>in</strong> de wereld als<br />
contragewicht tegen andere regionale politiek<br />
economisch blokken, bijv. Noord-Amerika, de EU<br />
21<br />
01-12-12
2. Regionale <strong>in</strong>tegratie <strong>in</strong> <strong>Azië</strong><br />
22<br />
A S E A N E N V E R D E R . . . . .<br />
01-12-12
ASEAN , s<strong>in</strong>ds 1967<br />
samenwerk<strong>in</strong>g<br />
ASEAN + 3 (Ch<strong>in</strong>a, Japan, Zuid-Korea) s<strong>in</strong>ds 1997,<br />
gestimuleerd door economische crisis<br />
APEC, s<strong>in</strong>ds 1989, forum, economische<br />
samenwerk<strong>in</strong>g<br />
23<br />
ARF ASEAN Regional Forum veiligheid, s<strong>in</strong>ds 1994<br />
ASEM (ASIA-EUROPE Meet<strong>in</strong>g, s<strong>in</strong>ds 1996 (dialoog,<br />
veiligheid en economie, onderwijs en cultuur)<br />
01-12-12
ASEAN<br />
1967: Indonesië, Maleisië, Filippijnen, S<strong>in</strong>gapore,<br />
Hong Kong<br />
Brunei, Darussalam, ( 1984), Vietnam (1995) Laos,<br />
Myanmar (1997), Cambodja<br />
Gemeenschappelijk: koloniale erfenis<br />
Gemeenschappelijke waarden?<br />
Nadruk op functionele samenwerk<strong>in</strong>g, strikte regel<br />
van niet-<strong>in</strong>meng<strong>in</strong>g <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nenlandse<br />
aangelegenheden, bilaterale overeenkomsten<br />
24<br />
01-12-12
ASEAN ASEAN + 3<br />
25<br />
http://www.globalautonomy.ca/global1/glossary_entry.jsp?id=OR.0026<br />
01-12-12
APEC
APEC<br />
Asian Pacific Economic Cooperation (forum)<br />
‘Four adjectives <strong>in</strong> search of a noun’ (Gareth Evans,<br />
oud- m<strong>in</strong>ister BuZA, Australië)
Asian Regional Forum, 2008<br />
http://www.japanfocus.org/-Mark-Beeson/3008<br />
28<br />
01-12-12
ASEAN WAY<br />
Waarden geassocieerd met<br />
confucianisme<br />
Sociale harmonie<br />
Respect voor leeftijd, autoriteit,<br />
hiërarchie<br />
Consensus ipv confrontatiepolitiek<br />
Collectief boven <strong>in</strong>dividu<br />
Nadruk op persoonlijke relaties,<br />
mn <strong>in</strong> zakenleven<br />
Verwerp<strong>in</strong>g ‘westerse’ nadruk op<br />
<strong>in</strong>dividualisme en mensenrechten<br />
Vb Lee Kuan Yew ( S<strong>in</strong>gapore):<br />
‘Westerners have abandoned an<br />
ethical basis for society’.<br />
‘identiteit’, ‘waarden’<br />
29<br />
Maar:<br />
Stereotiepe beeldvorm<strong>in</strong>g<br />
Confucanisme bijv. niet overal<br />
relevant<br />
Cultuur kan nooit de enige<br />
verklar<strong>in</strong>gsgrond zijn.<br />
01-12-12
Geschiedenis en identiteit <strong>Azië</strong><br />
Grote onderl<strong>in</strong>ge verschillen: omvang, economie, bestuur, cultuur<br />
Geschiedenis<br />
Onderl<strong>in</strong>ge verhoud<strong>in</strong>g Ch<strong>in</strong>a- Japan<br />
Betekenis van VS :<br />
Bilaterale verhoud<strong>in</strong>g VS en Japan<br />
Rol koude oorlog<br />
Betrokkenheid bij dekolonisatie<br />
Imperialisme<br />
Economie<br />
snelle staatsgeleide ontwikkel<strong>in</strong>g ( ontwikkel<strong>in</strong>gsgeleide economie)<br />
Invloed Japanse model ‘vlucht ganzen’<br />
Mercantilisme versus markteconomie<br />
Politiek<br />
Sterke externe <strong>in</strong>vloeden (kolonialisme, marxisme)<br />
Politieke concepten regionaal beïnvloed
‘Asia is not “one,” and there is no s<strong>in</strong>gular idea of<br />
Asia’. Maar: ‘despite its fuzz<strong>in</strong>ess and <strong>in</strong>coherence it<br />
has rema<strong>in</strong>ed a durable, if essentially contested,<br />
notion’. (Amitav Achirya, ‘Asia is not one’.)<br />
Ontstaat er een nieuwe , Aziatische wereldorde?<br />
Azianiser<strong>in</strong>g<br />
31<br />
01-12-12
3. Vergelijkend <strong>perspectief</strong>: de<br />
Europese <strong>in</strong>tegratie<br />
32<br />
01-12-12
Globaliser<strong>in</strong>g speelde<br />
nauwelijks een rol, wel<br />
versterk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de tijd van<br />
de Koude Oorlog<br />
Rol VS: positief<br />
Vorm: neofunctionalisme,<br />
geen<br />
e<strong>in</strong>ddoel gedef<strong>in</strong>ieerd<br />
3. Europese <strong>in</strong>tegratie<br />
33<br />
01-12-12
Europese model uitzonder<strong>in</strong>g?<br />
Europese samenwerk<strong>in</strong>g niet uniek: NAFTA,<br />
CARICOM, Mercosur, ASEAN,APEC etc.<br />
Regionale cohesie hoeft niet het model van EU te<br />
volgen: <strong>in</strong> <strong>Azië</strong> bijv.meer regionaliser<strong>in</strong>g en m<strong>in</strong>der<br />
regionalisme<br />
Karakter van de Europese eenword<strong>in</strong>g s<strong>in</strong>ds de start<br />
<strong>in</strong> 1952 sterk gewijzigd<br />
Specifiek: Verdragen en wetten die onderl<strong>in</strong>ge relaties en<br />
handelsverkeer reguleren<br />
Ook <strong>in</strong> EU grote verschillen tussen verschillende<br />
nationale staten<br />
34<br />
01-12-12
President Václav Havel, toespraak<br />
Europees parlement, februari 2000<br />
Europa is één politieke eenheid, de<br />
veiligheid ervan is ondeelbaar. De<br />
gedachte dat er voor eeuwig een<br />
gedeeld Europa zou bestaan<br />
waarvan het ene deel democratisch<br />
stabiel en welvarend zou zijn en het<br />
andere m<strong>in</strong>der democratisch,<br />
m<strong>in</strong>der stabiel en m<strong>in</strong>der welvarend,<br />
is volkomen fout.
Europese ‘waarden’. Criteria van Kopenhagen, 1993<br />
een kandidaat-lidstaat dient aan de volgende<br />
voorwaarden te voldoen:<br />
stabiele <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen<br />
democratische pr<strong>in</strong>cipes<br />
Mensenrechten<br />
Goed functionerende markteconomie<br />
Overname en toepass<strong>in</strong>g van acquis communaitaire<br />
(Europees land zijn)<br />
37<br />
01-12-12
Het acquis communautaire: verdragen, richtlijnen en<br />
verorden<strong>in</strong>gen die kandidaat-lidstaten van de EU moeten<br />
aannemen
Enkele vragen tot slot<br />
39<br />
01-12-12
Vragen m.b.t. toekomst OA als regio<br />
Z<strong>in</strong>vol om OA als een (hypothetische) eenheid te<br />
beschouwen i.p.v. <strong>in</strong>dividuele landen?<br />
Hoe zal de rol van Ch<strong>in</strong>a zijn? Vreedzaam of<br />
agressief?<br />
Idem VS, nu nog hegemoon.<br />
Welke betekenis heeft Europa, de EU?<br />
Ontstaat er daadwerkelijk een nieuwe , Aziatische<br />
wereldorde?en zo ja, is die Aziatiser<strong>in</strong>g voornamelijk<br />
economisch?<br />
Welke betekenis heeft de ‘soft power’ ?<br />
40<br />
01-12-12
Volgende week:<br />
Japan als voorbeeld<br />
van Aziatische ‘soft<br />
power’
Bedankt voor uw aandacht<br />
01-12-12 | 42
Change language