Didactische suggesties - Plantyn

Doelen
Van-A-2
100 jaar Titanic
Didactische suggesties
Deze Actuakrant verschijnt naar aanleiding van de 100ste verjaardag van de scheepsramp met de
Titanic op 14 april 1912.
De leerlingen kunnen:
vertellen hoe de Titanic aan zijn naam kwam;
het klassensysteem dat op het schip gold illustreren;
verwoorden waarom mensen emigreren of immigreren;
uitleggen hoe de communicatie op een schip verloopt;
beschrijven hoe stoomschepen worden aangedreven;
uitleggen hoe het komt dat stoomschepen in onbruik geraakt zijn;
de link leggen met scheepsrampen uit het recente en verdere verleden;
moeilijke woorden uit de tekst verklaren.
Eindtermen
Wereldoriëntatie:
* Natuur: 1.16 en 1.26
* Techniek: 2.5, 2.6, 2.8, 2.17 en 2.18
* Mens: 3.1 en 3.2
* Maatschappij: 4.4
* Tijd: 5.7, 5.8 en 5.9
* Brongebruik: 7
* Nederlands: 3.3, 3.4, 3.5, 4.6, 6.4
Met Van-A-2 aan de slag in de klas
Algemeen:
Je kunt deze krant op verschillende manieren inzetten in de klas, in verschillende lessen. Een paar
mogelijke werkvormen zijn: begrijpend lezen, partnerwerk, hoekenwerk, als onderdeel van een WOthema,
als aanzet tot een WO-thema …
Concreet:
Bij het onderdeel ‘Een reuzenschip’ kun je nagaan hoeveel auto’s er in de Titanic passen, hoeveel
klaslokalen … Op die manier leg je een link naar de wiskundeles. Ga ook even in op het begrip
‘knopen’. Met behulp van een zakrekenmachine kunnen de leerlingen wellicht in knopen uitdrukken
hoe snel ze stappen, fietsen, met de auto rijden …
‘Veel geld’: hier kun je het klassensysteem vergelijken met de eerste en tweede klasse in de trein.
Wie meer betaalt voor de eerste klasse, krijgt daar ruimere plaatsen en kan bijna altijd zitten. Ook in
vliegtuigen heb je dat systeem. Vinden de leerlingen nog voorbeelden (bv. business seats in het
voetbalstadion)? Het principe van het klassensysteem is dat wie meer kan betalen, ook meer kan
krijgen. Je kunt stukjes uit de film laten zien die dit illustreren. Let wel: niet alle inhoud is geschikt voor
kinderen van een tweede graad lager onderwijs. Selecteer dus zelf een aantal scènes.
‘Stoommachine’: bespreek hier met de leerlingen hoe een stoommachine werkt. Hoe wordt ze
aangedreven? Dit is niet zo eenvoudig uit te leggen. Bekijk daarom op de site van ‘Het Klokhuis’
© Plantyn, Mechelen, 2012 – Actuakrant – p.1 -

samen een filmpje over stoommachines. Zorg voor een recente mediaplayer op je computer. De link
vind je bij ‘Met Van A-2-digitaal’.
Bij de alinea rond communicatie kun je met de leerlingen op zoek gaan naar andere vormen van
communicatie met signalen. Denk hierbij aan rooksignalen of signalen met vlaggen. Je kunt een
boodschap in codetaal door laten seinen op de speelplaats. Ga in op de noodzaak van goede
communicatie op een schip. Leg de link met de actuele communicatie op schepen. Tegenwoordig
gebeurt de communicatie via satelliettelefoon. Daarbij worden de signalen via satellieten in de ruimte
doorgestuurd.
Bij de paragraaf over ‘het ongeluk’ kun je de route van het schip in de online basisatlas (zie Van-A-2
digitaal) reconstrueren. Dit gebeurt trouwens ook op het werkblad. Zoek New York en Southampton
op in de atlas.
Bij het stuk over de film kan je op de zoeksite Google surfen naar de bewuste scène. Tik als
zoektermen ‘Titanic I’m flying’ in. Zo krijgen de kinderen een idee over welke scène het gaat.
Over de ramp met de Concordia vind je een verhelderend filmpje op de site www.deredactie.be
(zoek op ‘Concordia’, op datum van 15/01/2012). Discussieer met je leerlingen over de beslissing van
de kapitein. Gaan ze akkoord met het feit dat eerst vrouwen en kinderen het schip mogen verlaten, en
de rest pas later?
Gebruik de verklarende woordenlijst op het einde van het artikel om moeilijke woorden uit te leggen.
Als je de Actuakrantjes regelmatig gebruikt, kun je de leerlingen leren om bij de schuin gedrukte
woorden automatisch te gaan kijken wat ze betekenen.
Met Van-A-2 digitaal
Maak gebruik van de digitale tools op onze WO-portaal om de lessen te ondersteunen:
- Maak gebruik van de digitale tijdlijn om de geschiedenis van de scheepvaart te bestuderen.
- Zoek met de online Basisatlas New York en Southampton op. Je kunt ook het eiland Giglio
opzoeken, waar de scheepsramp met de Concordia plaatsvond.
Hier vind je de link naar het filmpje over stoommachines op de website van het Klokhuis:
http://www.hetklokhuis.nl/onderwerp/stoommachines
1. Ontcijfer de morsecode!
En nu jij! – Correctiesleutel
Help! De Titanic is aan het zinken. Welk schip is in de buurt?
2. Rekenen met knopen
De Titanic kon een snelheid halen van 21 knopen of 39 km/u.
Hoe snel vaart de Titanic als hij een snelheid van 7 knopen haalt? 13 km/u
Hoeveel knopen is 26 kilometer per uur? 14 knopen
© Plantyn, Mechelen, 2012 – Actuakrant – p.2 -

3. Ontspannen in eerste klasse
Op welke manieren konden passagiers uit de dure eerste klasse zich ontspannen?
- fitnessen
- eten in het restaurant
- zwemmen in het zwembad
- roken in de rookzaal
4. De reis van de Titanic
Duid de vertrekplaats van de Titanic op de kaart aan met het cijfer 1. In welke stad was
dat? Southampton
Waar zou de Titanic aankomen als hij niet gezonken was? New York
Plaats daar het nummer 2.
Plaats het nummer 3 op de plek waar de Titanic zonk.
5. Nog een paar vraagjes …
2 3
- Hoe lang is het op 14 april 2012 geleden dat de Titanic zonk? 100 jaar
- Hoeveel mensen sliepen er in een kajuit in de derde klasse? 10 mensen
- In welk land gebeurde onlangs een grote scheepsramp? Italië
- Zou je ooit met een luxe- of cruiseschip willen meevaren? Eigen mening
Waarom (niet)? Eigen mening
1
© Plantyn, Mechelen, 2012 – Actuakrant – p.3 -