reize - Acehbooks.org

OP EENE REIZE DOOR OOST-MDIE. 5
Het zal dus niemand verwonderen dat Batavia, op een klein
gedeelte na(3) geheel ontvolkt is, en schier naar eene ruïne
gelijkt, een schouwspel hetwelk, door den onlangs plaats
gehad hebbende feilen brand in de Ghinescbe kamp , het
meest bevolkte gedeelte der stad, nog akeliger is geworden.
De menigte der ledig staande geslotene huizen, bevatten
noodwendig eene soort van mephitische lucht, die,
gepaard met dc natuurlijke miasmata van den Bataviaschen
grond, en met de uitwasemingen der stilstaande
grachten (4), het verblijf in de stad, op den langen duur,
voor den Europeaan doodelijk maken. Kortelings heeft de
Waterstaat op last van den Gouverneur-Generaal Baron
VAN DE» GAPELLEN, wiens bestuur in Indië altijd in gezegend
aandenken zal blijven , door het herstel van sluizen
cn het aanleggen van gewigtigc werken, inzonderheid van
het palenhoofd voor de Bataviasche rivier, veel toegebragt
om dit zeer groote gebrek van de hoofd- en stapelplaats
ypen Nederlandsch Indië uit den weg te ruimen.
Wanneer men Batavia binnen komt, ziet men ter regterhand
do Chinesche kamp , een gedeelte der stad, niet
ongelijk aan den zoogenoemden JodenJwek te Amsterdam (5),
De Chinezen, die wel een derde gedeelte der bevolking
van Batavia uitmaken , zijn meestal kooplieden, schagcheraars,
wisselaars en woekeraars. Maar ook een groot gedeelte
dezer natie houdt zich bezig met nuttige handwerken,
en bestaat uit timmerlieden, metselaars, smids, schrijnwerkers,
wagenmakers, juweliers, enz., zoodat zij voor den
Europeaan onontbeerlijk zijn ; want de Javanen die zich
om en in Batavia ophouden, oefenen zelden cenig werkzaam
beroep , en zijn meestal dienstboden van de Euro-
pe-i
(3) De Nieuivpoortstraat, de Roea malakka, enz.
((\) In vroeger tijden, eer men nog zoo vele dwarsgrachten had
gegraven, had de rivier meer doorspoeling', en was ook de stad
minder ongezond.
(. r
>) Het woord lamp is afkomstig van het Maleische kampong,
en heleekcnd dorp, gehucht , ook wel wijk.
A 3