Jaarverslag 2007 - Joods Historisch Museum

Eva Koppen en Bob van Toor
De grote
leider
toont
uiteindelijk
zijn
gezicht
medewerkers Moderne meesterwerken uit Moskou
Toen Lenin in 1917 na een zwerftocht door Europa aankwam in
Petrograd vestigde hij zijn hoofdkwartier in het Smolny Instituut.
De bolsjewistische revolutie verspreidde zich vanuit dit voormalige insti­
tuut voor adellijke jongedames over het gehele Russische rijk. Een jonge
schilder was aanwezig om de communistische leider te portretteren.
Temidden van het revolutionaire gewoel in de straten van de voormalige
tsaristische hoofdstad vormden de vertrekken van het instituut een
oase van rust. De joodse kunstenaar Isaak Brodsky werkte zijn schetsen
uit 1917 meer dan tien jaar later uit tot het monumentale Lenin in het
Smolny Instituut, dat uitgroeide tot een icoon van de Sovjetschilderkunst.
Wij werkten in het afgelopen jaar als stagiairs mee aan het tentoonstel­
lingsproject Moderne meesterwerken uit Moskou, waarin de opkomst en
ondergang van Russisch­joodse kunstenaars centraal stond. De realisa­
tie van dit project vertoonde dikwijls overeenkomsten met de Russische
Revolutie: soms liep het als een geoliede machine, soms ging het door
onverwachte problemen met horten en stoten vooruit. Toen de werken
begin oktober in het museum afgeleverd werden bleek de gigantische
Lenin van Isaak Brodsky nog in een Moskouse hangar te staan. De grote
leider weigerde tot na de opening zijn gezicht in het JHM te laten zien;
wij moesten het tot zijn komst doen met een projectie.
Het JHM was tijdens deze drukke periode ons eigen Smolny Instituut:
een omgeving waar je ondanks alle hectiek altijd een plek kon vinden
voor rust en overpeinzing. Lenin moet zich net als wij in dit bijzondere
museum thuis hebben gevoeld.
24 jaarverslag jhm 2007