Laaggeletterd in het werk - Taalwerkt.nl

Voorwoord
Aandacht voor permanente ontwikkeling van het menselijk
kapitaal is voor Nederland van groot belang. Zowel voor onze
economie als voor de samenleving in het algemeen is dit een
belangrijke voorwaarde voor productiviteit en kwaliteit. Ik ben
ervan overtuigd dat aandacht en een actieve aanpak van
werkgevers voor de ontwikkeling en opleiding van werknemers
in sterke mate bepaalt of Nederland in de toekomst een
concurrerende positie in zal kunnen nemen in de wereldeconomie.
Naast economische redenen, is het ook vanuit sociaal oogpunt
noodzakelijk om te investeren in het opleiden van
werknemers. Kennis en vaardigheden zijn essentieel om
bijvoorbeeld mee te kunnen blijven groeien in de samenleving,
om gelijke toegang te houden tot informatie, om te
kunnen communiceren met collega’s, familie en vrienden en
om kinderen en kleinkinderen het plezier en de kracht van
taal te kunnen bijbrengen. De term ‘kenniseconomie’ wordt
vaak in verband gebracht met beroepen waar een hogere
opleiding voor vereist is. Maar om ‘de kenniseconomie’ te
realiseren zijn werknemers nodig op alle werk- en
denkniveaus – dus ook lager opgeleiden. Alleen dan kunnen
bedrijven hun gehele potentieel benutten en hun bijdrage
leveren aan het succesvol opereren op een dynamische
markt. Klantgerichte werknemers, die informatie snel en goed
kunnen verwerken en overdragen en bovendien goed met
collega’s kunnen communiceren, zijn onmisbaar.
In ons land kan naar schatting 15 procent van de werknemers
niet of met zeer veel moeite lezen en schrijven. Maar
juist het in voldoende mate beheersen van lees- en schrijfvaardigheden
is van groot belang voor mensen om zich
staande te kunnen houden binnen een bedrijf. Ingrijpende
veranderingen in bedrijfsprocessen en technologieën en de
andere eisen die hierdoor aan werknemers worden gesteld,
maken dit alleen nog maar urgenter. Nog steeds zijn te
weinig werkgevers zich ervan bewust dat laaggeletterdheid in
de bedrijfsprocessen binnen hún bedrijf ook een rol kan spelen.
Werkgevers staan hierin niet alleen: het is voor velen
moeilijk te accepteren dat er in ons land nog steeds anderhalf
miljoen laaggeletterden zijn.
Met dit onderzoek, Laaggeletterd in het werk, wil Stichting
Lezen & Schrijven de aandacht vestigen op de aard en de
omvang van laaggeletterdheid in Nederland en concreet
inzicht geven in wat het voor specifieke beroepsgroepen
betekent. Het onderzoek laat zien welke niveaus van
geletterdheid worden gevraagd van bijvoorbeeld schoonmakers,
beveiligingsbeambtes of verkoopmedewerkers. Zo
kunnen het bijhouden van een logboek, het schriftelijk overdragen
van informatie aan collega’s en het naleven van veiligheidsprotocollen
voor mensen met lees- en schrijfproblemen
moeilijkheden opleveren. Voorts biedt dit onderzoek
inzicht in de ontwikkelingen in lees-, schrijf-, en rekentaken,
die de komende vijf à tien jaar worden voorzien in de onderzochte
beroepen. Hierdoor wordt nog eens onderstreept dat
bijvoorbeeld de technologische ontwikkelingen (meer communicatie
via e-mail, opdrachten via handcomputers) grote
obstakels kunnen worden, voor zowel de werknemer als het
bedrijf. Laaggeletterd in het werk werd uitgevoerd door TNO
Kwaliteit van Leven in samenwerking met Ella Bohnenn. Het
is een nadere uitwerking van het onderzoek Kenniseconomie
en laaggeletterdheid dat in 2004 verscheen.
De conclusie is wat mij betreft duidelijk: alleen in een samenleving
waarin het belang van geletterdheid ten volle wordt
erkend en ingevuld door alle betrokkenen zal de ambitie om
een sterke, internationaal concurrerende kenniseconomie te
zijn, gerealiseerd kunnen worden.
H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden
Voorzitter Stichting Lezen & Schrijven
3