Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Boeren in het ... - Boerenbond

8
dE EERstE
hERVoRMinGEn
Tijdens de voorbije 50 jaar heeft het GLB geregeld een nieuwe weg ingeslagen. De
redenen daarvoor waren telkens verschillend. Aan het begin van de jaren 1980 was
er de noodzaak om de overschotten weg te werken. Vanaf de jaren 1990 moest het
GLB rekening gaan houden met de veranderende maatschappelijke structuren en
verwachtingen. In de jaren 2000 vond de uitbreiding richting Oost-Europa plaats.
Het GLB kende heel wat hervormingen.
1984: productiebeheersing
Door de selectie van planten en dieren, door het gebruik van (kunst)meststoffen en
gewasbeschermingsmiddelen en door de inzet van machines, waren de Europese
landbouwers er in geslaagd de productiviteit in plant- en dierproductie enorm te
verhogen en dit met steeds minder mensen. Doordat de Europese Economische
Gemeenschap de prijzen kunstmatig hoog hield bleven land- en tuinbouwers produceren,
meer dan de Europeanen konden eten. Bij aanvang kocht de EEG de overschotten
op en bewaarde ze in koelinstallaties of bracht ze buiten de EEG op de
markt tegen een fractie van de prijs. Dit gebeurde met behulp van exportrestituties.
De buitenlandse markten raakten ontregeld.
Die manier van werken was duur en veroorzaakte zoveel protest van consumenten
en belastingbetalers, dat de EEG besloot om maatregelen te nemen tegen overproductie.
De melkveehouders mochten nog maar een bepaald aantal liters melk per
jaar produceren, de zogenoemde melkquota. Overschreden ze die hoeveelheden,
dan kregen ze een boete. Europa paste die melkquota verscheidene keren aan, telkens
in functie van de markt.
Om de overschotten van wijn in de hand te houden werden wijnboeren vergoed voor
het rooien van druivelaars. Het teveel aan graan werd weggewerkt door eerst de vrijwillige
(1988) en later de verplichte braak (1992) in te voeren. Daardoor kreeg een
akkerbouwer een vergoeding voor die gronden die hij niet meer in productie nam.
Het interne evenwicht tussen vraag en aanbod werd hersteld.
1992: naar een éénprijssysteem (Macsharry)
De hele wereld schoof steeds meer op in de richting van een vrije markteconomie en
de internationale gemeenschap werkte aan het verlagen van exportsubsidies, handelsbeperkingen
en handelsverstorende subsidies tijdens een onderhandelingsronde
van de GATT, de Wereldovereenkomst voor Tarieven en Handel. Een beschermde
Europese markt waarbij desnoods de overheid betaalde voor onrendabele producten
en overschotten, was niet langer aanvaardbaar.