d e POH - NVvPO

Waar ideeën al niet toe kunnen leiden
De POH in dienst
van de apotheek?
Tijdens een bijeenkomst van een multidisciplinair samengestelde groep
van twintig medische professionals uit de eerste lijn was Frans-Joseph
Sinjorgo getuige van een staaltje out-of-the-box denken dat zijn weerga
niet kent. Onderwerp van discussie was de vraag: ‘wat moet veranderen
om de samenwerking binnen de eerste lijn in de breedste zin van het
woord te verbeteren?’ Een praktijkondersteuner kwam hierop met een
gewaagd voorstel…
Tekst | Frans-Joseph Sinjorgo
We moeten meer out-of-the-box
denken? Dit modewoord wordt
meer en meer binnen de oprukkende
bedrijfskundige culturen van de zorg
gebezigd. Op momenten dat problemen
om oplossingen schreeuwen en
organisaties niet meer bij machte zijn
om uit de spiraal van de eigen onmacht
te komen, kan out-of-the-box denken
een injectie geven aan de prikkel om
te veranderen. Een groot probleem
is echter dat out-of-the-box denken
binnen de vastgeroeste structuren van
de zorg doodeng is. Voor je het weet
wordt men geconfronteerd met falende
beleidskaders of staan nieuwe inzichten
haaks op reeds gemaakte keuzes. De
mooiste ideeën worden dan ook vaak al
op voorhand afgeschoten.
Tijdens een recente bijeenkomst van
een groep medische professionals die
zich boog over de vraag hoe we de
samenwerking binnen de eerste lijn
kunnen verbeteren, stond na een aantal
positieve, maar niet hemelschokkende
suggesties over hernieuwd op te
zetten overlegstructuren en mogelijke
herinvoering van proeftuinen, plots
een praktijkondersteuner op, die de
volgende woorden uitsprak:‘Eigenlijk
zou ik best in dienst willen zijn van een
apotheek.’ Een ijzingwekkende stilte
volgde.
Hier snap ik helemaal niets van, stelde
een huisarts, de stilte doorbrekend,
enigszins geagiteerd.‘Dat kan ik mij
voorstellen’, antwoordde de POH,‘maar
‘Samenwerking met de apotheek komt
de zorgkwaliteit alleen maar ten goede’
ik wil mijn idee graag toelichten.’Wij
zijn benieuwd, sprak de huisarts en
leunde cynisch achterover. De POH
schraapte haar keel.
‘Ik spreek niet alleen voor mijzelf.
Het idee om de POH in dienst te
laten treden bij de apotheek wordt
regelmatig en in breder verband
bediscussieerd. Hierbij een aantal vrije
gedachten puntsgewijs ter overweging:
De druk op de huisarts zal de komende
jaren alleen maar verder toenemen.
De verwachting is dat de komende
jaren het aantal zorgverrichtingen
door de huisarts van achtduizend
naar vijftienduizend per jaar zal
stijgen. De huisarts zal hierdoor
noodgedwongen veel meer tijd aan zorg
moeten gaan besteden, waardoor het
praktijkmanagement onder druk kan
komen te staan.’
Zodra de POH uit de huisartsenpraktijk
wegvalt, ontstaat er een (economische)
lastenverlichting die druk van de praktijk
kan afhalen.
Gemak. Als de chronische patiënt
(Diabetes, Astma COPD) voor zijn/haar
standaardcontroles naar de apotheek
kan gaan, betekent dat gemak voor de
patiënt. Eventuele herhaalreceptuur
kan direct na de controle worden
meegenomen.
Intensivering van samenwerking.
Doordat de huisarts binnen de eerste lijn
altijd de medische eindverantwoordelijk
voor de POH zal blijven dragen, wordt de
huisarts meer betrokken bij het wel en
wee van de apotheek. Hierdoor ontstaat
meer wisselwerking. Wisselwerking is
samenwerking.
Goede samenwerking draagt zorg voor
meer vertrouwen in de eerste lijn, wat
de communicatie en samenwerking
met de tweede lijn kan bevorderen. De
schotten in de zorg zijn nog nooit zo
hoog geweest als nu. De POH in dienst
van de apotheek kan een functionele
bijdrage leveren aan de gewenste
ontschotting en samenwerking binnen
de zorg.
Farmaceutische patiëntenzorg in optima
forma. Als de POH in dienst komt bij
de apotheek, vindt controle van de
chronische patiënt en farmaceutische
patiënten zorg op één locatie plaats.
Naast het eerder genoemde gemak
draagt dit zorg voor optimale
afstemming en medicatie bewaking.
De apotheek is als bedrijf doorgaans
beter georganiseerd dan de gemiddelde
huisartsenpraktijk, waardoor er wellicht
goede arbeidsvoorwaarden voor de POH
zijn te creëren. De huidige discussies over
de CAO geven aan dat huisartsen het
moeilijk met elkaar eens kunnen worden
over de positie en waardering van POH.
Toegevoegde waarde apotheek: de
apotheek krijgt als partner binnen
de eerste lijn, naast het leveren van
de farmaceutische zorg, door het in
dienst hebben van een POH een extra
coördinerende taak en rol toebedeeld.
Voor veel chronische patiënten die
toch al frequent de apotheek bezoeken
vergroot dit de toegevoegde waarde voor
de apotheek binnen de eerste lijnzorg.
Gedeelde verantwoordelijkheid. De
plaats waar de POH binnen een HOED,
AHOED of een andere zorgconstructie,
de patiënten ziet doet er in principe niet
toe. Door het gemeenschappelijk delen
van de lasten en lusten, zal de waarde
van de POH voor alle partijen worden
vergroot. Goede en betaalbare zorg voor
de chronische patiënt blijft altijd het
uitgangspunt.
Farmacie maakt onderdeel uit van
een DBC zorgproduct. Met het
oog op de ontwikkelingen rond
integrale bekostiging biedt de POH
in dienst van de apotheek een aantal
interessante aanknopingspunten. Door
de vele ‘preferente’ wisselingen van
medicamenten is voor de chronische
patiënt, in toekomst de apotheek-patiënt
relatie misschien wel belangrijker
dan die van de arts-patiënt relatie.
De apotheek doet meer dan alleen
het afleveren van het ‘goedkoopste’
medicijn en levert door de inbreng/
inzet van de POH een extra toegevoegde
waarde aan de patiëntenzorg. De
medicatiecontrolesystemen kunnen door
de POH in dienst van de apotheek beter
en effectiever worden ingezet en benut.’
‘En zo kan ik nog wel even doorgaan’
vervolgde zij na haar gloedvolle
betoog kordaat.‘Waar het om gaat
is dat wij als praktijkondersteuners
primair gezien moeten worden als
patiëntondersteuners. Betaalbare
en goede zorg dichtbij de mensen
brengen is de kracht van de eerste lijn.
De arts-patiënt relatie is sterk aan het
veranderen, de relatie tussen de POH en
de (chronische) patiënt is in veel gevallen
bestendiger dan die van de steeds
drukker wordende huisarts. De huisarts
wil al jaren verlost worden van zijn/
haar managementtaken (bureaucratie)
om meer tijd te hebben voor zijn/haar
zorgtaken. De onderhandelingen over de
CAO van de POH met de LHV lopen stroef,
om niet te zeggen heel stroef, en wekken
de indruk dat men bang is om de lasten
van de POH in de toekomst volledig op
de schouders van de huisarts te laten
rusten. Samenwerken met de KNMP/
apotheek kan een geweldige oplossing
zijn! Het belangrijkste argument voor
mij persoonlijk is dat wanneer de POH
in dienst is van de Apotheek, er vanuit
een gedeelde verantwoordelijkheid
echte samenwerking kan ontstaan.
Samenwerking, komt de kwaliteit van
‘Praktijkondersteuners moeten primair
gezien worden als patiëntondersteuners’
zorg in de eerste lijn alleen maar ten
goede. Wat houdt ons tegen?’
Het was stil, doodstil. Was dit een
zinnige of een stompzinnige out-of-thebox-gedachte?
De drie huisartsen keken
elkaar vragend aan. Wat doen we ermee?
‘Ik weet het niet, ik weet het niet’, klonk
het weifelend in koor.‘Dit idee heeft wel
tijd nodig om te kunnen landen!’
‘Zetten we de landing in of vliegen we
door?’
‘Laten we de landing voorzichtig
inzetten, voordat we dadelijk een
gedwongen noodlanding moeten
maken!!!’ sprak één huisarts bedeesd.
‘Wie neemt het initiatief?’
Het bleef stil. Waar ideeën al niet toe
kunnen leiden!
Frans-Joseph Sinjorgo is van begin
af aan nauw betrokken geweest bij
de opzet en organisatie van de POHcongressen.
Daarnaast treedt hij
regelmatig op als dagvoorzitter. Omdat
hij ook regelmatig te gast is bij andere
beroepsgroepen binnen de eerste en
tweede lijnzorg beschikt hij over een uniek
beeld van wat er leeft en speelt binnen de
zorg. Sinjorgo is tevens aanjager van het
plan om ‘drug rediscovery’ op de medische
innovatie kaart te zetten.
Reageren? redactie@nvvpo.nl
10 | de POH Maart 2013 de POH Maart 2013 | 11