d e POH - NVvPO

van de bloeddruk in de praktijk liggen
hoger dan de streefwaarden van de
24-uursbloeddruk, zie de tabel.
Tot slot is het af te raden een
24-uursmeting uit te voeren bij mensen
met dementie of verwardheid, kinderen
onder de zestien jaar en mensen met
lymfoedeem aan beide armen.
Wanneer een 24-uursbloeddrukmeting?
Wanneer zet je een 24-uursbloeddrukmeting
in? Volgens de NHG-standaard
bestaan er drie hoofdindicaties om
een 24-uursbloeddrukmeting in
te zetten: het achterhalen van een
wittejasseneffect; het wel of niet
inzetten van bloeddrukverlagende
medicatie; het beoordelen van het
effect van de medicatie. Wanneer het
wittejasseneffect door de 24-uursmeting
is uitgefilterd kan er objectief
beoordeeld worden of medicatie
nodig is. Andere indicaties voor een
24-uursmeting zijn: sterke variaties in
de spreekkamerbloeddruk; verdenking
op een te lage bloeddruk na de maaltijd
(postprandiale hypotensie); verdenking
op een te lage bloeddruk bij opstaan
na zitten of liggen (orthostatische
hypotensie); een groot verschil tussen
thuismeting en spreekkamermeting;
verdenking op gemaskeerde hypertensie
- zie voor uitleg het intermezzo. in kaart
brengen van de nachtelijke bloeddruk,
dipping en ochtendpiek; de wens van de
patiënt.
Conclusie
Concluderend kunnen we stellen
dat het noodzakelijk is om
24-uursbloeddrukmeting te
gebruiken in de huisartsenpraktijk
Intermezzo – wittejassenhypertensie
Wittejassenhypertensie komt voor bij patiënten die een normale bloeddruk
hebben in de thuisomgeving, maar een zodanige bloeddrukstijging in een
medische omgeving hebben dat men in die setting de diagnose hypertensie
stelt. Een ‘omgekeerde’ witte-jassenhypertensie komt ook voor. De patiënt
heeft dan wel hypertensie bij een meting thuis, maar in de spreekkamer niet.
Dit wordt ook wel gemaskeerde hypertensie genoemd. De prevalentie van
wittejassenhypertensie varieert van 15-20 procent. Woudstra (z.d.) spreekt
over een prevalentie van 25 procent van het aantal personen met de diagnose
hypertensie. Bij patiënten met therapieresistente hypertensie moet men
bedacht zijn op het mogelijk aanwezig zijn van wittejassenhypertensie.
Wittejassenhypertensie is niet geheel onschuldig. Het wordt geassocieerd
met een verhoogd cardiovasculair risico. Maar dit risico is wel veel kleiner
dan bij daadwerkelijk aangetoonde hypertensie. Het bestaan van een
wittejasseneffect kan met een 24-uursmeting aannemelijk worden gemaakt
dan wel worden uitgesloten. Men pleit dan ook voor het vaker inzetten van
een 24-uursbloeddrukmeting bij nieuw gediagnosticeerde hypertensie, omdat
dit overbehandeling kan voorkomen, vooral van mensen met wittejassenhypertensie.
omdat hiermee op de meest duidelijke
manier de bloeddruk van de patiënt
in kaart gebracht kan worden. De
24-uursbloeddrukmeting biedt
ondersteuning bij het in kaart brengen
van de bloeddruk (en het gemiddelde).
Het is echter geen vervangend middel,
omdat aan de hand van de gemiddelde
waarde geen cardiovasculair risicoprofiel
opgemaakt kan worden. Hiervoor zijn
namelijk spreekkamermetingen nodig.
Het is voor de praktijkondersteuner
belangrijk om goed af te wegen wanneer
een 24-uursbloeddrukmeting nut heeft
en wanneer het echt bijdraagt aan de
diagnostiek en de behandeling van
hypertensie. Bij het maken van die
afweging is het belangrijk het protocol
te raadplegen. Wanneer je niet beschikt
over een protocol is het noodzakelijk dat
er een protocol wordt ontwikkeld voor
jouw huisartsenpraktijk. Wanneer het
protocol achterhaald is, is het belangrijk
om deze te herzien.
Dit artikel is geschreven in het
kader van het uitstroomprofiel
praktijkverpleegkundige in de
Huisartsenzorg van de
Christelijke Hogeschool Ede. Waar
‘praktijkondersteuner’ staat kan ook
‘praktijkverpleegkundige’
worden gelezen. Voor de volledige, van
noten voorziene tekst kunt u terecht op
onze website.
Oscar Aberson
Column
De heer Enoch wordt via het
maatschappelijk werk(MW) naar me
doorverwezen. Omdat MW in hetzelfde
gezondheidscentrum is gevestigd,
heet deze korte route een ‘warme
overdracht’. Het MW vermoedt dat een
psychiatrische stoornis hem parten
speelt.
Dhr. Enoch komt wat schuchter binnen,
gekleed in een sjofele, oversizede trui en
broek. Hij stelt zich in het Engels voor
en kijkt wantrouwend om zich heen. In
mijn beste steenkolenengels begin ik het
gesprek. Ik vraag hem naar mogelijke
klachten, zoals ik altijd geneigd ben
een gesprek te beginnen. Hij snapt al
meteen niet wat ik bedoel, ook begrijpt
hij niet wat hij bij mij komt doen. Een
herkenbare, veel voorkomende reactie bij
mensen die geen inzicht in hun toestand
Ontheemd
22 | de POH Maart 2013 de POH Maart 2013 | 23
hebben.
Ik zoek een opening en vind die in zijn
herkomst. Hij vertelt dat hij al sinds de
jaren tachtig in Europa verblijft, soms
Oscar Aberson is sociaal psychiatrisch verpleegkundige en systeemtherapeut bij
Prezens (onderdeel van GGZ inGeest) en werkt als praktijkondersteuner GGZ bij een
huisartsenpraktijk in Amsterdam. Hij is begonnen als psychiatrisch verpleegkundige
en deed later de SPV-opleiding. Een paar jaar geleden is Oscar begonnen aan de
opleiding systeemtherapie.
in Rotterdam, dan weer in Antwerpen,
Le Havre of Brest maar ook geregeld
in Brighton en Hamburg, eigenlijk
overal waarheen de schepen waarop
hij werkzaam was hem voerden. Toen
hij echter zonder werk kwam te zitten,
raakte hij op drift. Uiteindelijk streek
hij neer in Amsterdam en kreeg hij
via het Leger des Heils een woning. In
Ghana, waar hij oorspronkelijk vandaan
komt, heeft hij verschillende kinderen
rondlopen, vertelt hij. Zijn gezicht
ontspant en vertoont nu een grote grijns.
Hij is geboren in Keta, een kustplaats.
‘Toen hij zonder werk kwam te zitten,
raakte hij op drift’
Toch heeft hij niet meer zoveel met
Ghana, ook heeft hij zich nooit onderdeel
gevoeld van de Ghanese gemeenschap
in Nederland. Die komen voornamelijk
uit de binnenlanden en zijn toch een
ander slag mens. Hij is een kustmens, een
eenling, een man die op schepen voer. Hij
vertelt dat er in de Europese havensteden
meer scheepslui uit zijn geboortestad
rondlopen; mannen met de zee in hun
aderen. Ze zwerven over de aarde en
komen elkaar hier en daar tegen.
Het gesprek eindigt met wederzijds
respect. Het is een goed gesprek,
maar heb ik hem iets kunnen bieden?
Er zijn geen aanwijzingen voor een
psychiatrische stoornis, tenminste niet
op het eerste gezicht. Hij is onaangepast,
dat wel. Het heeft er alle schijn van dat
deze man nooit de modelburger zal
worden die wij ons wensen. Het zwerven
zit hem in het bloed. Hij is zijn doel
kwijtgeraakt en teruggaan naar Ghana is
geen optie.
Enkele weken later zie ik hem in de
wachtkamer. Hij heeft een afspraak met
mijn collega van MW. Hij oogt vermoeid.
Het gaat duidelijk niet goed met hem. Ik
vraag hem waar hij behoefte aan heeft
en hij geeft aan dat hij honger heeft; zijn
geld is op. Ik weet dat hij via het Leger
des Heils begeleiding krijgt, dat zijn
financiën gebudgetteerd worden. Toch
geef ik hem twee euro. Ik weet niet of ik
er goed aan doe.
Wellicht dat ik een bandje met hem kan
krijgen. Als hij weet dat hij in geval van
nood ergens terecht kan, dat is dan het
hoogst haalbare. Meer moeten we ook
niet willen.
Om privacyredenen is de naam van de
patiënt aangepast