Download Kerkmagazine jaargang 2 nummer 4 als pdf-bestand

Sfeerverlichting met kroonluchters
Sabine Brink is de vrouwelijke musketier
van Bekroond Licht. Zij is directeur van
Kroonluchters Brink & Van Keulen, gevestigd
in Amsterdam, en de derde in een generatie
makers van messing kroonluchters.
“Sinds mijn 24e werk ik in het bedrijf. Graag
was ik zelf zo sterk geweest om messing te
gieten, en ik ben heel geëmancipeerd, maar
helaas ontbreekt mij de spierkracht. Het is heel
zwaar en heet werk. Koper uit de mijn is rood.
Met zink erbij wordt het geel: messing of geel
koper. Wij smelten messing in de oven van onze
eigen messinggieterij, maximaal zo’n 150 kilo
per keer, op een temperatuur van 1100 tot 1300
graden Celsius. Dan stampen wij de kasten. Wij
gieten in Brussels aarde, een kleiachtige aarde.
Met een mal maken wij een afdruk in een kast,
in de aarde. In die vorm wordt de hete messing
gegoten. Dat koelt snel af, waarna wij de messing
onderdelen slijpen en polijsten. De aarde maakt
er een wat ruw oppervlak aan.
Wij maken kroonluchters, met elektrisch licht
of met kaarsen, met een doorsnede van 37
centimeter tot twee meter, in verschillende etages.
De grootste heeft drie lagen en tien armen per
laag.
Onze meest beroemde kroonluchter hangt in de
Nieuwe Kerk in Amsterdam. Hij kwam fantastisch
in beeld tijdens het huwelijk van prins Willem-
Alexander en Màxima? Rudolf Spoor, de regisseur
van de uitzending, maakte een camerashot waar
de kroonluchter precies in de sleep van Maxima
viel! Ook in de Oude Kerk te Amsterdam hangen
er vijf.
Bij de luchters van massief messing loopt de
bedrading buiten langs. Zijn de armen hol, dan
loopt de bedrading binnendoor. Ons model is
gemaakt naar aanleiding van modellen van
vierhonderd jaar geleden. En over vierhonderd
jaar hangen zij er nog! Maar wij gaan met dit
klassieke product wel met onze tijd mee: er zijn
nu ook kroonluchters met LED-verlichting.
Negentig procent van onze kroonluchters hangt
in kerken. Het verfraaien van kerken is geweldig
werk. Ten eerste spreekt het ambachtelijke
van ons werk mij aan. Wij zijn de enigen die
op deze manier gieten. Daarnaast zijn mensen
in de kerken altijd blij als je komt, de sfeer is
vriendelijk en positief.”
www.brinkenvankeulen.nl
Reflector
Wat Vermeulen betreft zijn die
bouwlamp-achtige lampen verleden
tijd. Hij zit dicht op de ontwikkeling
van nieuwe lichttechnieken. Zo kan hij
zorgen voor ‘de kleinste reflector met
de grootste lichtopbrengst’, voor de
indirecte verlichting.
“Die reflector is nog maar 5 centimeter
in doorsnee, met een stralingshoek
van 80 graden. Je ziet ze niet meer,
we verstoppen ze in de sluitstenen of
achter de dwarsbalk. Ze reflecteren het
licht op het plafond of de kap, waarna
het breed op de vloer valt. En dat alles
zonder enige vorm van verblinding.”
Naast de indirecte verlichting
en de basisverlichting is er de
accentverlichting. Bijvoorbeeld op
het kruis tegen de achterwand, op
het Mariabeeld, op de preekstoel. In
de Utrechtse Jacobikerk is het orgel
uitgelicht met vier lampen.
Wat de drie musketiers weten te
bereiken is een ideale afstemming
van de drie soorten licht, onopvallend
aangebracht of, bij kroonluchters, mooi
in het zicht. De indirecte verlichting
in het gewelf is hierbij onmisbaar. Zo
ontstaat door licht een nieuwe ervaring
van de kerkruimte.
Programma’s
Als het licht geïnstalleerd is, zorgen
Vermeulen en Elektrotechniek
pagina 7
Van den Berg voor verschillende
voorgeprogrammeerde schakelingen.
Van de Beek: “Dat zijn acht tot tien
verschillende programma’s die met
een druk op de knop te bedienen zijn.
Een programma voor de kerkdienst.
Een programma voor een uitvaart,
bijvoorbeeld met een accentverlichting
op de kist. Een programma voor
een concert, met extra licht op het
orgel. Is er koorrepetitie, dan is er
een programma dat de zangers in
staat stelt hun partijen te lezen en de
dirigent goed te zien. Moet er worden
schoongemaakt? Dan is er werklicht.
Met een druk op de knop verander
je de verlichting en stel je hem af op
het gebruik van de kerkruimte op dat
specifieke moment.”
Vermeulen werkt al tien jaar samen
met elektrotechniek Van den Berg.
“Als ik voor een kerk een lichtontwerp
maak, stel ik voor dat Van den Berg
het uitvoert. Dat werkt goed en prettig,
wij begrijpen elkaar goed. Het is
natuurlijk aan de gemeente of parochie
of zij daarvoor kiezen. Misschien
hebben ze wel een gemeentelid met
een installatiebedrijf die het voor een
zacht prijsje wil doen. Maar met Van
den Berg heb ik de beste ervaringen.
Zij kunnen van te voren exact de prijs
bepalen, zonder verrassingen achteraf,
en leveren kwaliteit.”